MEDEDELINGEN (april 2011 - Het Amsterdams Lyceum

MEDEDELINGEN
APRIL 2011

HET AMSTERDAMS LYCEUM
Algemeen bijzonder
Gymnasium en Atheneum
onderwijs met als mogelijkheid
versterkt Spaans, Engels of
Italiaans.
Rector:
R. Schoonveld
Spreekuur:
na telefonische afspraak
Valeriusplein 15
1075 BJ Amsterdam
T: 020 5747744
F: 020 6756861
het@amsterdamslyceum.nl
MEDEDELINGEN
CURSUS 2010-2011
SCHOOLJAAR 94
Redactie
M.S. Kuyper
H.S. Rudolph
T.E. van Veen
L. de Vries
Eindredactie
M.S. Kuyper
Drukwerk
F. Vonk
vormgeving + omslagfoto
Papyro Drukwerkproducties
MEDEDELINGEN APRIL 2011
VAN DE RECTOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
HOE HET VOELT OM EERSTE TE ZIJN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
HET DEBATPROJECT 2011 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
VENETIË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
HET MOORDPROJECT 2011. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
DE MUZIEKAVOND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
JEF COLLE-PRIJS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
“CULTUURDAG” VOOR V3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
GYMNASIUM 2 EN 3 NAAR DE HERMITAGE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
LEZING OVER ROME VOOR VWO-5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
V6 VOOR HET LAATST OP WOLKENLAND . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
ARTISTIEKE INTERLYCEALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
V6 HIJST ZICH IN KOSTUUM VOOR HET MONDELING NEDERLANDS . . . 14
HET KUNSTWERK. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
TRAGEDIE ELEKTRA OPGEVOERD DOOR LEERLINGEN KCV . . . . . . . . . . . 17
FFW88 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
OUD-LEERLING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
De lente is in begonnen, de zesde klas bereidt zich
voor op de finale in de aula en leerlingen van de
uitwisselingsscholen uit diverse landen bezoeken onze
school. Een drukke, leuke en spannende tijd dus.
In dit nummer van De Mededelingen leest u over de
projecten en activiteiten in de afgelopen periode.
Foto's in dit nummer zijn van:
Hellen Andriessen, Henk Besselink, Iris Driessen, Esther Geerling,
Martine Kuyper, Ellen Stinis, Laurens Vollenbronck
amsterdamslyceum.nl
1

In het nieuws gaat
het dezer dagen
vaak over de
lotingsproblematiek
bij de overgang
van basisonderwijs
naar voortgezet
onderwijs in Amsterdam. Dit jaar kunnen ongeveer
650 achtstegroepers niet terecht op de VO-school
van hun eerste keuze. Het is natuurlijk niet leuk om
uitgeloot te worden voor de school waar je soms al
jarenlang naartoe had gewild en soms komt het zelfs
voor dat in de tweede ronde een kind opnieuw wordt
uitgeloot. Voor een heleboel gezinnen een lastige
situatie, waarbij veel van de ouders wordt gevraagd
om hun kinderen zich hiermee te laten verzoenen.
Deze situatie is niet het gevolg van een capaciteitsprobleem
van Amsterdam als geheel; is er ruim
voldoende plaats in Amsterdam voor alle kinderen uit
de 8e groep, voor alle adviezen. Het is het toenemende
verschil in populariteit, met de hype-verschijnselen
die daaraan zijn verbonden, dat de enorme uitloting
veroorzaakt. Het oprichten van een extra school zou
het probleem om diezelfde reden ook niet oplossen.
In de afgelopen jaren is er een duidelijke verschuiving
te zien geweest in de factoren die de schoolkeuze
bepalen. De invoering van het VMBO gaf samen
met andere maatschappelijke verschijnselen een
tweedeling in het onderwijs, waardoor het VMBO in
meerderheid werd en wordt bezocht door leerlingen
waarvan de ouders niet uit Nederland afkomstig zijn
en er met name van de kant van autochtone ouders
een druk op de basisscholen ontstond om toch vooral
geen VMBO-advies aan hun kind te geven. Een
segregatie dus, aan de ene kant bedroevend, aan de
andere kant begrijpelijk: ik vind het niet verwerpelijk
dat een ouder er de voorkeur aan geeft zijn kind op
een wat meer gemengde school te plaatsen in plaats
van op wat men een zwarte school noemt.
Er is daardoor al jarenlang een toenemende opwaartse
druk in de adviezen, waardoor vorig jaar zelfs meer
dan de helft van de leerlingen in Amsterdam een
havo-advies of hoger kreeg, terwijl dat pakweg 20 jaar
geleden slechts een derde was. In deze zelfde trend
past het verschijnsel dat de categorale vwo-scholen in
Amsterdam het goed doen, waardoor er de facto
inmiddels zes zijn (de vijf gymnasia en Het
Amsterdams Lyceum), die allemaal een overaanmelding
hebben. Op wat bredere scholen neemt het aantal
zuivere vwo-adviezen af, waardoor het voortbestaan
van enkele vwo-afdelingen op het spel staat.
Sommige beleidsmakers in Amsterdam menen dat er
een tweetal maatregelen genomen dient te worden:
VAN DE RECTOR
2
• Het vmbo in Amsterdam moet grondig gereorganiseerd
worden, zodat alle vormen van vmboonderwijs
levensvatbaar en in voldoende aanbod
aanwezig zijn. Laat ik als schoolleider van een
school zonder vmbo slechts zeggen dat ik geneigd
ben het hiermee eens te zijn. De laatste jaren is er
op dit gebied niet veel gebeurd terwijl dat wel hard
nodig was.
• Er zou een zesde gymnasium bij moeten komen.
Hoewel het onze aanmeldingsdruk wat zou kunnen
verminderen, ben ik het daar geheel niet mee eens.
Ik meen dat de redeneringen die aan het tweede punt
ten grondslag liggen, niet goed doordacht zijn.
In de eerste plaats zal daardoor het verschijnsel loting
niet verdwijnen omdat de populaire scholen niet
plotseling hun populariteit zullen verliezen,
simpelweg omdat de argumenten waarom ze worden
gekozen nog steeds gelden.
Waar zou zo’n nieuw gymnasium trouwens moeten
staan? In West, Noord en Oost trekt dat gezien de
afstand maar een deel van de doelgroep aan te
opzichte van het centraler liggende Centrum en Zuid
en dus verdwijnt de loting niet. Ik ga er hierbij maar
even van uit dat zo’n extra school niet nog eens in
Zuid komt…
Maar belangrijker is het volgende: door een groter
categoraal vwo-aanbod in de stad zullen de nu al
min of meer kwijnende vwo-afdelingen van sommige
bredere scholen moeten sluiten. Dat is dus het paard
achter de wagen spannen, want het vwo-aanbod
verschraalt daardoor in de stad.
Wat moet er dus wel gebeuren? Het belangrijkste is
dat de vwo-afdelingen van de wat bredere scholen
versterkt worden. Het klinkt wat cru, maar door
de huidige situatie zal die versterking vanzelf plaatsvinden.
De 160 leerlingen met vwo-advies die nu
worden uitgeloot bij de categorale vwo-scholen
zullen allen een plek vinden op een bredere school,
waardoor die bredere scholen ook in staat zullen zijn
gezonde vwo-afdelingen te handhaven. Daarnaast kan
door versterking van vwo-afdelingen in de buitenwijken
op een andere wijze (samenvoeging of samenwerking,
stimulerende maatregelen, begeleiding
door categorale vwo-scholen, magnet school
vorming) de enorme trek naar de categorale vwoscholen
wat worden verminderd. Wij hebben veel
ervaring met zo’n veranderingsproces en we willen
de scholen die daaraan behoefte hebben graag
helpen, gewoon om de scholensituatie in Amsterdam
wat gezonder te maken.

Hoe het voelt om eerste te zijn
We schrijven woensdag 9 maart 2011, half negen in de ochtend. In de lucht hangt een onrustige
spanning, ondanks de stilte die zich altijd na het begin van de eerste les meester maakt van het
gebouw. In de meeste lokalen wordt gewoon les gegeven; Engels, economie, business as usual zou
je kunnen zeggen. Het Eerste Klas Toernooi gaat nu dan eindelijk van start.
Onverstoord neemt de mentor
nog een keer de teamindeling
van de dag door, terwijl op en
onder het meubilair een zich
uitdijende massa kledingstukken
zijn plek vindt. Dammers en
schakers maken zich klaar voor
een bloedige strijd die weldra in
de aula zal losbarsten; de kunstzinnige
leerlingen bereiden zich
mentaal voor op de opdracht
voor handvaardigheid, tekenen
en fotografie; de basketballers en
hockeyers ruilen nog maar eens
van shirtje. Voor basketbal moet
alles immers lekker los hangen,
terwijl je bij hockey strak in het
pak de tegenstander te lijf wilt
gaan.
Na een klein kwartier lijkt er dan
toch orde in de chaos te zijn
gecreëerd. Iedereen weet wat
hem of haar te doen staat en
gaat, na de officiële opening van
het toernooi door de rector, zijns
of haars weegs. En zelfs in het
lokaal is her en der weer een
deel van de vloer zichtbaar.
De kop is er af. Maar die
gedachte wordt ruw verstoord
door de realiteit van het
toernooi. De eerste uitslagen
van basketbal worden over de
volle lengte van de middengang
gescandeerd: ‘We hebben
gewonnen!!!’. ‘Rustig jongens,
de andere klassen hebben
gewoon les. Geweldig dat jullie
gewonnen hebben! Tegen welke
klas moesten jullie spelen?
Er komen nog een heleboel
wedstrijden aan, dus blijf scherp.
Goed gedaan hoor.’ Een goed
begin is het halve werk, tijd dus
3
om een kijkje te nemen in de
Avio. Het thema van dit jaar is
dieren. Een vluchtige blik op het
bord in het tekenlokaal leert dat
er veel verwacht wordt van de
drietallen. Een toren van dieren
moet er gemaakt worden. Ter
illustratie is Pieter Bruegels
wereldberoemde schilderij
De toren van Babel geschetst,
omgeven door technische
termen als afsnijding, kikvorsperspectief,
overlapping,
schaduw en textuur. En dat in
waskrijt op een vel van 1 x 2
meter! Pfff, wat een klus! Op
sommige vellen wordt duidelijk
de opbouw van de tekening
neergezet, terwijl andere klassen
zich direct storten op het zo
zorgvuldig mogelijk tekenen van
olifanten, tijgers en slangen.

Een winnaar is nog niet aan te
wijzen, maar dat er talent in de
klassen zit is wel duidelijk. In het
belendende lokaal is het een
kabaal van jewelste. Zagen,
boren, schuurmachines en daar
overheen nog een muziekspeler
overstemmen het overleg dat elk
van de klassen voert. Ook bij
handvaardigheid is het thema
dieren, maar dan één dier naar
keuze per klas. De eerste contouren
van een dolfijn, pinguïn en
giraffe worden zichtbaar. Maar
waar de andere drie klassen
mee bezig zijn? Ook dat zal
vrijdagmiddag bij de expositie in
de aula duidelijk zijn.
Na de sport en kunst was het tijd
voor kennis. In de aula werd de
zes teams, aangemoedigd door
uitzinnige klassen, een aantal
pittige vragen voorgelegd bij het
onderdeel quiz. Aan het einde
van de dag zag ik tot mijn schrik
dat 1F bovenaan stond.
Flashbacks naar vorig jaar, toen
mijn klas na de eerste en tweede
dag ook de ranglijst aanvoerde,
om op de laatste dag met slechts
één punt verschil tweede te
worden. Het zou toch niet? En
ach, als het wel zo is, wat zou
dat? Er werd door iedereen
eerlijk en sportief gespeeld en de
sfeer was uitstekend. En dat is
toch belangrijker dan winnen?
Donderdag en vrijdag verliepen
nog soepeler dan de eerste dag.
Je merkt dat de kinderen helemaal
in het toernooi opgaan,
niet zelden aangemoedigd door
ouderejaars leerlingen. Die dan
vooral de prestaties van hun
oude 1A, 1C of 1F met grote
belangstelling volgen natuurlijk.
Voetbal, trefbal, volleybal,
hindernisbaan, roeien, muziek,
dans en beweging, eloquentia
en declameren passeerden
allemaal de revue. Wat een
talent hebben onze jongste
lyceïsten toch! Met verbazing,
trots en soms jaloezie – wat
deed Ezra uit 1B dat geweldig
bij eloquentia! – heb ik van alle
optredens genoten.
Het een-na-laatste onderdeel,
playback op vrijdagmiddag,
bracht de leerlingen vast in de
stemming voor het carnavaleske
feest dat ’s avonds het toernooi
4
de kostuumparade
afsluit. Carnavalesk? We zijn
toch geen katholieke instelling?
Neen, maar het laatste – en
tevens mijn favoriete – onderdeel
is de kostuumparade. Elke klas
verkleedt zich in een zelfgekozen
thema, en poogt op die manier
de jury te imponeren en zo de
laatste punten binnen te slepen.
Zo’n jury heeft de afgelopen
jaren talloze creatieve thema’s
langs zien komen, waardoor het
elk jaar moeilijker wordt weer
met iets nieuws op de proppen
te komen. Bovendien is het niet
de bedoeling dat iedereen voor
een vermogen kostuums aanschaft
of huurt. Zelf maken en
samenstellen is het devies.
Tussen de bedrijven door waren
mijn leerlingen dan ook drie
dagen druk bezig met karton,
schaar, lijm en touw. Angstvallig
werd de deur van het lokaal
steeds dichtgehouden, om de
andere klassen en de jury vrijdagavond
écht te kunnen verrassen.
En of dat lukte. Opgeschrikt
door de Mad Hatter, de Cheshire
Cat en het Witte Konijn baande
Alice zich een weg door het binnenmarcherende
kaartenleger,
achtervolgd door de Queen of
Hearts. Na de presentatie van
alle klassen wordt in die vrolijke
kostuums gedanst, tot de rector
en afdelingsleider gezamenlijk
de uitslag bekend maken. Eerst
van de verschillende onderdelen
die vrijdag gehouden zijn, tenslotte
van het eindklassement.
Even voelde ik mij weer de 1F-er
uit 1993, met rillingen en
kriebels van spanning. Het
tenenkrommende tijdrekken
voor de top drie bekend
gemaakt wordt. En dan de verlossende
letter: de winnaar van
Het Eerste klas Toernooi is 1 … F.
De zoete smaak van winnen
wordt na achttien jaar opnieuw
geproefd, wat een genot!
Laurens Vollenbronck
(Mentor 1F)

HET DEBATPROJECT 2011
Hoe is het mogelijk om door middel van lichaamshouding,
woordgebruik en argumentatie een publiek te
overtuigen? Al in de klassieke oudheid dacht men na over
de kracht van retorische middelen en men doet dat nu
nog steeds. Het debatproject voor de vierde klassen is een
samenwerking tussen de vakken klassieke talen, filosofie
en Nederlands en laat zien dat welsprekendheid van alle
tijden is.
Na een duidelijke uiteenzetting
over de klassieke retorica door
docent Grieks en Latijn Rik
Deinema in de aula, gingen de
leerlingen zelf aan het werk.
Elke klas was in twee delen
gesplitst en de ene groep kreeg
de opdracht om zoveel mogelijk
argumenten tegen een stelling te
verzinnen terwijl de andere
groep die stelling juist moest
verdedigen.
De stellingen waren afkomstig
van het vak filosofie. In de
eerste ronde debatteerden
de leerlingen over de grenzen
van de menselijke vrijheid en
in de tweede ronde over de
uitspraak Geld maakt gelukkig.
De halve en hele finales werden
in de aula gestreden in het bijzijn
van alle leerlingen uit de vierde
klassen.
De tien geboden voor debaters:
1. Gelijk hebben is nog geen gelijk krijgen
2. Elke mening mag betwist worden
3. Geloof niet dat de tegenstander beter is
4. Kom nooit op je eigen woorden terug. Nooit. Denk er zelfs niet aan.
5. De beste volgorde is: luisteren, denken en dan spreken.
6. Zelfs het meest serieuze onderwerp leent zich voor humor.
7. Overtuigen is overdrijven.
8. De wil van de voorzitter is wet.
9. De jury heeft altijd gelijk.
10. Laat de rivaliteit nooit tot na de wedstrijd voortduren.
11. En het elfde gebod: Geniet van elk debat.
5•
De drie stellingen luidden toen:
De mens is eigenlijk egoïstisch,
De doodstraf moet weer worden
ingevoerd en tenslotte
Geweld gebruiken is nooit goed.
De afgelopen drie jaar
leidde docent Nederlands
Sjaak Breunesse steeds de
finaledebatten, maar dit jaar
was hij verhinderd en daarom
was oud-leerling Ruben van
Weelden gevraagd om
debatleider te zijn. Toen Ruben
twee jaar geleden winnaar werd
van het debatproject, was het
voor iedereen duidelijk dat hij
over veel spreektalent beschikt
en dat werd dit jaar bevestigd.
Met een kwinkslag of een
rake observatie laveerde hij de
microfoon steeds van de ene
naar de andere partij en
gedurende het juryoverleg
vulde hij de tijd met leuke vragen
aan het publiek.
Ook dit jaar bleek dat debatteren
boeiend, ingewikkeld, spannend,
grappig, moeilijk, zinvol en
leerzaam is en blijft.
MK

We hoefden niet lang na te
denken. Rector Schoonveld heeft
de leerlingen met scheikunde uit
de vijfde klas ingelicht en vier
meisjes en één jongen meldden
zich aan. De leerlingen moesten
meteen aan de slag, want er
werd een werkstuk verwacht in
het Engels voor eind februari en
een presentatie in Venetië zelf.
Eline Bakker, Joeri Fresen, Vivian
Gerretsen, Pierette Kiewiet de
Jonge en Luna Meister maakten
het werkstuk Acid Rain.
Maandag 21 maart vertrok de
VENETIË
Geheel onverwachts werden we in januari uitgenodigd door het Liceo Classico Marco Foscarini, onze
uitwisselingsschool in Venetië, voor “The 7th International Student Science Conference on
Environment and Chemistry”, die van 21 tot 27 maart zou plaatsvinden.
rector met de vijf naar Venetië.
Vanaf het moment van aankomst
op Marco Polo, het vliegveld van
Venetië, tot het vertrek was alles
geregeld! Tot in de puntjes!!
Donderdag 24 maart heb ik de
rector afgewisseld. Wat een
belevenis!!
Met vertegenwoordigers uit
Australië, China, Hong Kong,
India,Verona, Mexico, Singapore,
Taiwan en Venetië zelf hebben
we de week doorgebracht. Naast
heel officiële lezingen, excursies
6
en presentaties – sommige leerlingen
waren zelfs in uniform –
waren er toeristische excursies,
onder andere naar de eilanden
Murano, Torcello en Burano
en naar de San Marco kerk, en
uiteraard gezamenlijke lunches
en diners.
Er was een kwartet dat speciaal
voor de groep muziek van
Vivaldi speelde. En terwijl de
docenten en schoolleiders
’s avonds bij een van de
Italiaanse docenten thuis
ervaringen uitwisselden, leerden

onze leerlingen de meisjes uit
Taiwan dansen!
“Een week om nooit te
vergeten” vonden zowel de
leerlingen als Schoonveld en
ik. Heel erg leerzaam was het
voor de leerlingen die de
presentatie hielden voor
wildvreemde, zeer kritische
leerlingen en hun docenten
in een conferentiecentrum in
een voormalig klooster, met
microfoons voor iedereen. En
’t was ook heel erg boeiend
om zoveel verschillende
mensen te leren kennen. Dat
alles dan ook nog in Venetië,
waar je voortdurend van de ene
verbazing in de andere valt, als
je na een prachtig plein met put
ineens weer op een bruggetje
met gondels om je heen
belandt.
Gelukkig is er Facebook,
waardoor het contact zeker zal
blijven bestaan. En natuurlijk
hopen we nog eens met zo’n
conferentie mee te kunnen
doen!
Hellen Andriessen
(Plaatsvervangend rector)
7

HET MOORDPROJECT 2011
WIE VERMOORDDE DE AFDELINGSLEIDER?
Het is al een traditie geworden: in januari lopen leerlingen uit de
eerste klas gedurende twee dagen met een speurende blik door de
gangen, op zoek naar verdacht gedrag van een van hun docenten:
zou hij of zij het hebben gedaan? Had deze persoon een duidelijk
motief? Het moordproject was ook dit jaar weer een spannende
aangelegenheid.
Het begon al in de aula, op
maandag 17 januari om half
negen. De rector vertelde met
sombere stem dat er een moord
was gepleegd in het gebouw.
Dat het om afdelingsleider Ruud
Winkel ging, was op dat
moment nog niet bekend. Over
de tien verdachten, allen docent
van de eerste klassen, werd
vervolgens kort verteld waarom
zij de dader zouden kunnen zijn;
tegelijkertijd stond de persoon in
kwestie gevangen in een felle
lichtspot. Ik verzeker u dat zij er
allemaal erg crimineel uitzagen
op dat moment!
Na deze introductie gingen de
leerlingen snel aan het werk.
Eerst de verhaalanalyse: "Het is
maandag 17 januari 2011, 7.30
uur, wanneer conciërge Jan ten
Raa de deur opendoet van Het
Amsterdams Lyceum aan het
Valeriusplein te Amsterdam.
Zoals elke ochtend doet Jan
zijn ronde door het gebouw."
Uit het verhaal blijkt waar het
slachtoffer werd gevonden en
wat er aan de moord vooraf
ging. Interviews met verdachten,
omwonenden, familie van het
slachtoffer en een sectierapport
geven diverse aanwijzingen,
waardoor er al verschillende
verdachten uitgesloten kunnen
worden.
Bloedonderzoek, voorafgegaan
door een les over bloed door
een bioloog, haar- en vezelonderzoek
gaven aanvullende
8
informatie over de verdachten.
De moeilijke cryptogram en de
logiquiz vertelden nog meer
over motieven en vrijspraak van
de tien docenten die de moord
gepleegd zouden kunnen
hebben. Tenslotte werden er op
dinsdagmiddag politie-interviews
vrijgegeven van drie van
de verdachten, met daarin feiten
omtrent kleding en leugenachtig
gedrag van de docenten in
kwestie.
Het was daarna aan de leerlingen
om samen met hun
mentor de ware schuldige aan
te wijzen. Klas 1E bleek daar
het beste in te zijn. Niet alle
en wist deze klas de dader aan
te wijzen, maar de mentorleerlingen
van mevrouw De Ruijter
hadden ook alle motieven
correct genoteerd. De grote
wisselbeker (want deze moet
nog wel terugkomen, 1E) werd
dan ook terecht uitgereikt aan
de trotse klassenvertegenwoordigers
Mimi en Mounssif.
Welke medewerker van Het
Amsterdams Lyceum zal volgend
jaar het slachtoffer zijn van een
laffe moord?
MK

DE MUZIEKAVOND INFORMATIEAVONDEN
Op 3 december 2010 werd de jaarlijkse muziekavond in
de aula gehouden. Onze school bleek opnieuw bevolkt
met aanstormend talent, maar ook ons eigen docentenkoor
beschikt nog steeds over gouden keeltjes! Zij zongen
het ontroerend Vem ken Segla en een mooie tweestemmige
Donna.
Opvallend zuiver klonk het Waka
Waka van Shakira door 1C, begeleid
door verleidelijke Indiase
gebaren. Het optreden van
Navin Keizer op de tabla was
beregoed en oogstte een donderend
applaus. Zo speelden
Rutger Raaymaker en Emiel
Koridon op hun gitaren, de laatste
een rappe etude van
Carcassi, zeer veelbelovend,
maar er stond dan ook niet voor
niets “next level” op zijn T-shirt.
Het ensemble, met opvallend
veel fluiters, speelde de jazzy
blues van Van Vliet zo swingend
dat de hele zaal meedeinde en
Jules en Nina speelden op hun
klarinet een kabbelend golvend
duet van Mozart. Jip en Fay
zongen zo mooi en zuiver de
Nine crimes van Rice dat we dit
wel de topper van avond mochten
noemen. En wat was Het
Amsterdams Lyceum Vocal weer
goed! Vijf nummers maar liefst,
met een heel erg leuke Nothing
sweet about me.
Deze geslaagde muziekavond
werd met verve gepresenteerd
door Sam Buffing en wat betreft
Ben Spoorman: “you did it
again”!
JR
De Jef Colleprijs 2011
Met ingang van dit schooljaar
is de Jef Colleprijs ingesteld ter
herinnering aan de twee jaar
geleden overleden docent wiskunde
en natuurkunde Jef Colle,
die ruim 22 jaar verbonden was
aan onze school. Voor de prijs
komen gedreven bèta-leerlingen
in aanmerking, die van natuurwetenschappelijk
onderzoek
houden, uitblinken in bèta-vakken
en in hun examenjaar zitten.
Naast een oorkonde, wint hij of
zij een reis naar een wetenschappelijke
bestemming, zoals bijvoorbeeld
de deeltjesversneller
Cern in Genève.
Alle bèta-docenten op het
Amsterdams Lyceum mogen
een leerling nomineren voor
deze prijs, waarna een
deskundige jury uiteindelijk
een oordeel zal vellen.
Als jij als leerling denkt dat je
in aanmerking komt voor
nominatie, ook al zit je in de
vijfde klas, geen nood. Je kan
nu al beginnen met laten zien
dat jij die Superbèta bent, zodat
je in je examenjaar genomineerd
zal worden.
9
Ook dit jaar was er weer veel
belangstelling van leerlingen
uit groep 8 en hun ouders voor
onze school.
Door weer en wind kwam men
naar Het Amsterdams Lyceum
toe om een kijkje te nemen in
de lokalen en de aula en zich
te vergapen aan de plaquettes
met de namen van de geslaagden
in de middengang.
Jef Colle was een gedreven docent
en stimuleerde leerlingen op
onderzoek uit te gaan.
Hij werkte samen met de
Universiteit van Amsterdam en
Nikhef om leerlingen in contact
te laten komen met echt natuurwetenschappelijk
onderzoek. Ook
zette hij het Hisparc-project op,
waardoor we nu op school meer
weten over kosmische straling.

“CULTUURDAG ” VOOR V3:
DE REVIVAL VAN DE “MASTERCLASSES”?
Alweer zo een tien jaar geleden werd het vak CKV (Culturele en
Kunstzinnige Vorming) op HAVO en VWO geïntroduceerd. Er werd
onder de docenten lustig nageschoold om ons het vak eigen te
maken, maar achteraf bleek dat dit maar weinig toevoegde aan wat
we al in “huis” hadden: onze “masterclasses” op de themamiddagen
werden probleemloos gevuld met eigen collega’s.
Een dansende natuurkundeleraar,
schrijvende docenten
Nederlands, journalisten,
theatermakers, filmers, beeldend
kunstenaars, muzikanten en
kunsthistorici. Een aantal heeft
de school inmiddels verlaten,
maar gelukkig bleek dat we met
de nieuwe “lichting” docenten
het kunstje nog eens konden
over doen!
Op 14 maart werd voor de
derde klassen een vakoverstijgend
project van een dag
georganiseerd met twaalf
workshops cultuur waarbij we,
op vier gastdocenten na, de kunsten
konden bemannen met
“eigen volk”. De leerlingen werden
onder andere getrakteerd op
3D –tekenen (Lukas van de
Vrande), journalistiek (Jinke
Obbema), dans (oud-leerling
Henk Bakboord), landschapsarchitectuur
(Su Hanover) en
theater (Robert Ceelen).
Daarnaast gaf de oude garde
workshops film, cabaret, mode
en architectuur. Menno
Wiegeraad (Max Music) maakte
samen met de leerlingen een
paar prachtige liederen en liet ze
hun eigen rap maken en Lou
Huijs bracht ze bij hoe je production
designs maakt.
Bij de presentatie in de aula bleek
hoeveel de dag had opgeleverd:
er werd een eigentijdse
Shakespeare gespeeld met vele
Romeo’s en Julia’s, gedanst dat
de stukken eraf vlogen en een
keiharde cabaretact opgevoerd.
Het geheel werd afgesloten met
een “line up” van de mode ontwerpers,
waarbij de modellen
door Robert Ceelen vakkundig
werden ondervraagd over hun
ideeën achter de outfit.
10
Niet zichtbaar bleven de leuke
parkontwerpen van de leerlingen
van Su Hanover, de film van de
groep Hensen, het interview met
de rector en Jan ten Raa voor de
krant, de architectuurfoto’s en de
3D-ontwerpen die op de computer
werden gemaakt (zie de
afbeelding).
Al met al een bijzonder geslaagde
dag en hopelijk een inspirerende
aanzet CKV voor de vierdeklassers
van de volgende cursus.
JR
Afbeelding: Lukas van de Vrande

GYMNASIUM 2 EN 3 NAAR
DE HERMITAGE
De leerlingen van G2 en G3 hebben in de eerste helft van maart een bezoek gebracht aan museum
Hermitage Amsterdam. Aanleiding was de tentoonstelling De onsterfelijke Alexander de Grote.
Bij deze tentoonstelling werd uiteraard aandacht besteed aan de persoon van Alexander
(356-323 voor Christus): hoe werd hij afgebeeld, wie waren de helden van zijn jeugd?
Antwoord: als een knappe
jongeman, Heracles en
Dionysos. Maar ook zijn
indrukwekkende veroveringstocht
werd uitgebreid belicht:
hij kwam onder andere in
Egypte, het Midden-Oosten en
India. Vele voorwerpen uit al
deze landen waren er te zien.
De Griekse cultuur, die
Alexander op zijn tocht met zich
meenam en actief verbreidde,
heeft duidelijk de cultuur van de
veroverde landen beïnvloed.
Mooie mengvormen, zoals een
Indiaas gezicht met Griekse
trekjes, waren het gevolg.
De klassen kwamen op
verschillende tijden naar het
museum. Na een filmpje en een
korte introductie door een
medewerker van het studiecentrum
bezochten de leerlingen
in groepjes van vier of
vijf de tentoonstelling. Ieder
groepje besteedde speciale
aandacht aan een eigen thema.
Daarna werden nieuwe groepen
BIBLIOTHEEKOUDERS GEZOCHT
11
gevormd, waarin de leerlingen
elkaar, als kersverse specialisten
op een bepaald gebied,
rondleidden.
Al met al was het per klas een
excursie van zo’n anderhalf uur,
waarin de leerlingen veel moois
en interessants hebben gezien.
Een prachtige bijdrage aan hun
gymnasiumopleiding.
Rik Deinema,
(Docent klassieke talen en
Gymnasiumcoördinator)
Welke vader of moeder vindt het leuk om een paar uurtjes per week in onze bibliotheek te helpen?
Vooral op vrijdag is er op dit moment een nijpend tekort aan bibliotheekouders.
Wanneer u zou willen bijspringen, kunt u een mailtje sturen aan Ellen Stinis: estinis@amsterdams.com

Lezing over Rome voor VWO-5
Op donderdag 17 maart, de dag dat Italië zijn 150-jarig bestaan als
eenheidsstaat vierde, was er in de aula voor leerlingen van VWO-5
een lezing over Rome. De lezing, die twee lesuren in beslag nam, was
bedoeld voor alle leerlingen van Gymnasium-5 en voor de leerlingen
van Atheneum-5 met geschiedenis in hun pakket. De spreker was Jaap
Talsma, vele jaren aan de Universiteit van Amsterdam verbonden als
docent geschiedenis en sinds kort met pensioen.
Tijdens de Rome-reis, nu alweer
zo’n half jaar geleden, lag de
nadruk op het Rome van de
Romeinen (Forum Romanum,
Colosseum, Pantheon) en het
Rome van de katholieke kerk
(St. Pieter, St. Paulus buiten de
muren, St. Jan van Lateranen
etc.). De heer Talsma richtte in
zijn lezing vooral de aandacht
op de geschiedenis van de
stad Rome sinds de Italiaanse
eenwording. Aan de hand
van duidelijke beelden (de
PowerPoint maakte zich weer
eens verdienstelijk) zagen we
de stad veranderen van een
provinciestad met ongeveer
100.000 inwoners tot een
wereldstad met waarschijnlijk
V6 VOOR HET LAATST OP WOLKENLAND
De laatste keer Wolkenland
betekent: aan je profielwerkstuk
werken, oefenexamens
maken, lol maken bij de
afwas, het mondeling kunstgeschiedenis
voorbereiden,
boeken lezen en in de eerste
lentestralen van een
welverdiende lunch genieten.
Natuurlijk probeer je zo'n
week for old times sake over
te lopen en natuurlijk
mislukt dat. En op de laatste
avond krijg je een heerlijke
gourmetmaaltijd en waag
je een dansje. En bij alles
denk je: de laatste keer........
(niet iedereen staat ingeschreven)
meer dan drie miljoen
inwoners.
De grootste veranderingen
vonden plaats in de periode
1922-1944, toen Mussolini met
zijn fascistische bewind aan de
macht was. Om met zijn leger te
kunnen paraderen liet hij de
Via del Impero aanleggen: een
brede rechte weg van het
Colosseum naar het Capitool;
hiervoor moesten vele huizen
wijken en zelfs werd een heuvel
hiervoor afgegraven. De opgraving
van Largo Argentina (ook
wel bekend als het kattenforum)
stamt ook uit deze tijd. We zien
nu de fundamenten van een
12 5
paar Romeinse tempels, waar
eerst huizenblokken stonden.
Keizer Augustus was voor
Mussolini het grote voorbeeld,
hij wilde net zo’n leider van net
zo’n rijk worden. Gebouwen in
Rome die met Augustus te
maken hadden, kregen dus zijn
bijzondere aandacht: de Ara
Pacis werd verplaatst, een technisch
hoogstandje, en staat nu
vlakbij het mausoleum van
Augustus. Voor het gerucht dat
Mussolini daar zelf begraven
zou willen worden zijn geen
bronnen te vinden.
Ik heb nu een paar krenten uit de
pap gehaald, die hopelijk duidelijk
maken dat de lezing van de
heer Talsma niet alleen voor de
leerlingen maar ook voor de aanwezige
docenten, een welkome
aanvulling bood op hun kennis
van de Eeuwige Stad.
Rik Deinema,
(Docent klassieke talen en
Gymnasiumcoördinator)

ARTISTIEKE INTERLYCEALE 2011
OP HET KENNEMER LYCEUM
Op 18 maart vertrok er
een bus vol kunstzinnig
aangelegde leerlingen richting
Het Kennemer Lyceum in
Overveen voor de jaarlijkse
Artistieke Interlyceale.
Het bleef tot het laatst toe
spannend op welke plaats
onze school zou eindigen.
Het werd de derde prijs.
Voor de een bracht het
oordeel van de jury een
enigszins teleurstellende
uitslag, voor de ander
blijdschap om het behaalde
aantal punten.
Alle aanwezigen hadden het in
ieder geval goed naar hun zin
op deze elk jaar weer vrolijke
en bruisende dag.
De winnende
fotoserie van de
fotoclub FOCAL
MK
13 •

V6 HIJST ZICH IN KOSTUUM VOOR
HET MONDELING NEDERLANDS
De leerlingen uit V6 kregen dit jaar de opdracht om iets mee te brengen naar hun mondeling literatuur
voor het vak Nederlands. Deze opdracht resulteerde in een intrigerend pakket aan voorwerpen,
kostuums en boekfragmenten. De een nam de huwelijksakte van zijn oma, opgesteld in het joodse
ghetto in Budapest, mee (Leon de Winter), de volgende zorgde voor condooms en Turks fruit (Jan
Wolkers). De derde pakte een prachtig Venetiaans masker van de muur (Arthur Japin) en de vierde
kwam met een fles bier aanzetten (Dimitri Verhulst en Joost Zwagerman). En sommige enthousiastelingen
kwamen zelfs verkleed: als professor (W.F. Hermans), Solange (Oscar van den Boogaard), boer
(Gerbrand Bakker), gesluierde dame (Kader Abdolah), Olga (Jan Wolkers) of een ander literair figuur.
De docenten Nederlands keken hun ogen uit!
14

Het Kunstwerk
De kunstwerken die in dit nummer centraal staan, zijn examenwerken van leerlingen
uit V6. Deze kunstuitingen waren te zien bij de examententoonstelling tekenen en
handvaardigheid in de aula.
Rosemary Dekkers Ame Wouters
Siemen Ingelse Mara van Nes
16

WHEN YOU’RE SAD AND WHEN YOU’RE LONELY
TRAGEDIE ELEKTRA OPGEVOERD DOOR LEERLINGEN KCV
Op 21 en 23 maart werd in de aula de klassieke tragedie Elektra ten tonele gebracht door leerlingen
KCV uit gymnasium 4. Onder leiding van regisseur Guiot Duermeijer hebben Lieve Brinkman,
Sophia Busselaar, Jordi Heemskerk, Sander van der Horst, Emma Huig, Elana Meijer, Rachel Morri en
Jeske de Voogd in een paar maanden tijd het stuk op de planken gezet.
De tragedie gaat over Elektra, de
dochter van de koning van
Mycenene, Agamemnon.
Agamemnon is door zijn vrouw
Klytaimnestra en haar minnaar
Aigisthos vermoord na zijn
terugkomst uit Troje. Elektra zint
op wraak op de moordenaars
van haar vader en als haar broer
Orestes met zijn oppasser en zijn
vriend Pylades terugkomt in het
paleis, ziet zij haar kans schoon
en vermoordt zij samen met haar
broer Klytaimnestra en Aigisthos.
Ondanks de duidelijk moderne
invulling, waren niet alle
klassieke elementen uit het stuk
verdwenen. In de Griekse
tragedie speelt het koor altijd
een grote rol. Deze rol werd in
dit stuk vertolkt door Sophia die
als koorleidster commentaar op
alle gebeurtenissen had en met
haar prachtige stem en pianobegeleiding
het stuk muzikale
invulling gaf. De andere acteurs
speelden gitaar en zongen
nummers van REM en Bob
Dylan. Het nummer Death is not
the end geeft het thema van het
stuk goed weer; de vloek die
deze familie al generaties lang
kwelde, zou niet ophouden met
de dood van Agamemnon.
Ook aan de special effects was
gedacht; voor het toneel stond
een aquarium waarin de strenge
Klytaimnestra en haar brave
dochter Chrysotemis proberen
te offeren terwijl ze door een
woedende Elektra worden dwars
gezeten. Als voorbode van
de moord werd er bloedrood
poeder in het aquarium
gestrooid dat zich langzaam
en omineus door het water
verspreidde.
Emma, die de rol van Elektra
vertolkte, had deze ervaring niet
willen missen: ‘Ik heb er veel
van geleerd, ook dingen die
buiten het toneel handig zijn,
zoals spreken in het openbaar,
maar ook ruzie maken.’ Elana
vertelt hoe het stuk vorm kreeg:
‘We hadden echt inspraak, als
we het ergens niet mee eens
waren, dan gebeurde het niet.
Vier weken geleden hadden we
nog maar heel weinig, ik had
niet verwacht dat het goed zou
17
komen, maar iedereen is echt in
zijn rol gegroeid.’ Sophia is
blij dat ze deze kans heeft
gekregen: ‘Ik vond toneel
altijd al leuk, maar ben niet in
de theaterklas gegaan. Toen ik
hoorde dat we voor KCV een
stuk gingen maken, wist ik
meteen dat ik mee wilde doen.
Het heeft me echt geïnspireerd,
ik wil nu meer met toneel gaan
doen.’
Of ze het eng vonden om op te
treden? Alleen voor hun eigen
klasgenoten. ‘Sommigen zijn
gewoon niet zo geïnteresseerd,
dan is het voor ons ook minder
leuk om te doen. ’Jeske voegt
eraan toe dat ze veel complimenten,
maar ook grappige
opmerkingen krijgt: ‘Mensen
zeggen nu dat ze mij echt niet
boos willen hebben, omdat ik
in het stuk zo tegen Emma heb
geschreeuwd.’
Esther Geerling
(Docent klassieke talen)

FFW88 !!!
In de week voor de kerstvakantie werd het wachten
beloond. Docent geschiedenis Patrick van den Hanenberg
en docent wiskunde Eric Swakman hadden weer een
musical geschreven: FFW88! Dit was al weer hun derde
musical (in zo’n 10 jaar tijd) die door leerlingen en
docenten van Het Amsterdams Lyceum in de aula werd
opgevoerd.
Voor een leerling is het wachten
op de bel aan het eind van
de les misschien wel de meest
irritante aanslag op het
incasseringsvermogen, maar
in feite is iedereen vrijwel de
gehele dag aan het wachten.
Wachten op een mailtje,
wachten tot die tuttebel in de
rij voor de kassa eindelijk haar
pinpas tevoorschijn heeft
getoverd, wachten op de trein,
wachten tot Pasen en Pinksteren
op één dag vallen en wachten
op de dood. Bijna ten einde
raad rapten Jorrit Herrera Farfán
en Pu Hsien Chan: ‘De kunst
van rustig wachten, is de wereld
van de Zen. Oh, wat is het kut dat
ik geen buddhamonnik ben.’
Alle vormen van wachten kwamen
terug in FFW88. Onder leiding
van regisseur Robert Ceelen
spatte het talent drie avonden
lang naar alle hoeken van de aula.
De schitterende zang van Fee
Reynart, het felle spel van Nawal
Lehiane... nee, misschien is het
niet zo handig om namen te
noemen, want de hele leerlingendocenten-cast
van zangers,
dansers, spelers en technici was
top. Het wachten op het slotlied
(‘Geniet van het leven, je weet niet
wat er komt.’) had nog wel wat
langer mogen duren, zo intens
genoot het enthousiaste publiek
vier avonden lang van een zeer
gevarieerde en vaak hilarische
voorstelling.
En nu maar wachten op nummer
vier.
TVV
18

oud-leerling
Interview met oud-leerling Fenna de Vries (26)
Elk nummer van De Mededelingen staat er een oud-leerling centraal.
Deze keer is Fenna de Vries geïnterviewd.
Verlang je nog iwel eens terug naar Het Amsterdams?
Wat ik graag zou willen is in mijn huidige staat van zijn teruggaan naar school.
Als leerling heb je geen hypotheek, belastingen of andere verplichtingen.
Je hoeft alleen maar je huiswerk te maken, braaf te zitten en te luisteren.
Dat laatste deed ik overigens niet zo vaak.
Wat doe je nu?
Nu ben ik lerares Nederlands op de Bredero mavo in Amsterdam Noord. En ik geef groepsfitnesslessen.
Hoe is het om aan de andere kant van de schoolbanken te staan?
Heerlijk!
Dagelijks mag ik maximaal acht keer een showtje opvoeren, doorspekt met de nodige liefde voor het vak.
Op excursies en werkweken hoef ik niet mee te doen aan puzzeltochten, eindeloze conversaties te voeren in
een vreemde taal of door Artis te sjouwen met een doorweekt vragenboekje. In plaats daarvan zit ik lekker
op een terrasje met mijn collega’s en loop ik een verplicht surveillancerondje om de troepen te inspecteren.
Was er onder de docenten een voorbeeld voor je?
Dat is Harry Bosch. Hij was in de brugklas mijn mentor. Ik heb slechts één jaar les van hem gehad, maar dat
was voldoende voor de rest van mijn middelbare schoolcarrière. Wat ik van hem heb overgenomen is de
afkeer van Tipp-Ex in opstellen. Staat er toch een kras of doorhaling in het ingeleverde werk, moet de leerling
van mij óók terug, om het werk in zijn geheel over te schrijven. De beste man verdient een standbeeld op het
schoolplein!
In hoeverre heeft les volgen op Het Amsterdams je beïnvloedt bij je huidige lesgeefbaan?
Ik heb heel veel overgenomen van Het Amsterdams. Net als op Het Amsterdams ben ik erg gericht op
structuur, regels en vooral beleefdheid. Daarentegen ben ik wel met mijn tijd meegegaan. Als een leerling
mij iets op de mouw probeert te spelden over een collega, maak ik daar na één sms naar mijn collega
meteen korte metten mee. Daarnaast is mijn geheime wapen mijn gevoel voor humor. Bijvoorbeeld door
het verzinnen van nieuwe woorden. Als een leerling iets ‘stoms doet’, dan bestempel ik dat als ‘knuppelig
gedrag’. Laatst las ik deze formulering zelfs terug in een fictietoets bij de beschrijving van de hoofdpersoon.
Dit jaar haalde één van mijn vierdeklassers het in zijn hoofd een echte softbalknuppel mee te nemen naar
de les. Vanzelfsprekend nam ik het slaghout direct in beslag. Een uitgelezen mogelijkheid om een act te
verzinnen. Met de knuppel achter mijn rug ijsbeerde ik tussen de tafeltjes door. Als mij iets niet beviel, mepte
ik met knuppel op tafel! Na afloop was een leerling zo vriendelijk mij te fotograferen met mijn mobieltje.
Wordt er dan ook nog wel iets geleerd met zoveel hilariteit?
Ja natuurlijk! Op het vmbo werkt het als volgt: je moet de leerling eerst interesseren voor jouw persoon, om
ze met veel passie te enthousiasmeren voor het ontleden van een complexe zin! Ik zeg dan bijvoorbeeld:
‘Heb jij ook je I-love grammatica aan onder je kleding? Grammatica is leuk!’ Na een aantal lessen slaat dit
over op de leerlingen. Ze roepen dan: ‘Yes grammatica! Konden we maar doorgaan in de pauze.’ Ze menen
hier geen snars van, maar het werkt wel beter dan gezeur, waar ik een buitenaardse hekel aan heb.
Nog andere herinneringen?
Na de brugklas zat ik in A2B en A3B, voordat ik overstapte naar havo 4. Dat waren zeer drukke klassen waarin
ik nog het braafste meisje van de klas was. Dat zegt meer over de klas dan over mij. Het brutaalste dat ik ooit
heb gedaan, is een geodriehoek in de wiskundeles tegen de muur gooien om te kijken of het voorwerp kon
vliegen. De heer Kuiper pareerde mijn lompe actie met: ‘meisje ga jij maar weer zitten’, mij in verwarring
achterlatend. Ik vond altijd dat er een speciaal sfeertje heerste onder docenten. Ze gingen op een komische
manier met elkaar om, maar altijd formeel.Verder herinner ik mij natuurlijk het prachtige gebouw. Toen ik in
groep acht uitgenodigd werd voor een lesjesmiddag was ik meteen verkocht!
LdV
20 •
"Zijn er nog knuppels die hun
boek thuis hebben laten liggen?"

www.amsterdamslyceum.nl