de lezing van Bart Moeyaert

In de literaire wereld wordt het woord fans smalend gebruikt, waarschijnlijk
omdat het te veel naar de popcultuur ruikt. Ik lig er niet wakker van. Ik noem lezers
bij voorkeur lezers, omdat het nog steeds om het boek gaat, en niet om de auteur. Na
al die jaren sinds mijn eerste boek en mijn scriptie over Chambers ben ik er nog
steeds van overtuigd: ik, Bart Moeyaert, heb niets aan de lezer te zeggen. Niks te
bevelen. De lezer kiest mij. Of nee: mijn boeken. Ik lig te vondeling. Het enige wat ik
moet onthouden is dat ik trouw moet blijven aan mezelf. Niemand wordt gelukkig
van een liegend kind. Dit ben ik, dit is mijn wereld, te nemen of te laten.
‘A good beginning means a good book,’ stelt schrijver John Braine in Writing a
Novel. Ik hoor het hem graag zeggen.
Ik ben een schrijver die van klein naar groot werkt. Anderen — die andersom te
werk gaan, eerst de intrige ontwerpen om alles daarna in boekvorm, hoofdstuk na
hoofdstuk, te gaan uitschrijven — vinden het waarschijnlijk een onbelangrijke
uitspraak. Ik heb er wél over nagedacht. Mijn eerste scène bevat inderdaad de toon,
de stem, de stijl, de details, de handeling die kenmerkend is voor het boek dat volgt.
Sterker nog: de eerste scène kondigt de ontknoping al aan.
Ik ben verknocht aan het scheppen vanuit het (bijna) niets. Mijn prentenboek De
schepping, geïllustreerd door Wolf Erlbruch, begint zo: “In het begin was er niets.
Het is moeilijk om je dat voor te stellen. Je moet alles wat er nu is nog niet laten zijn.
Je moet het licht uitdoen, en er zelf niet zijn. En dan ook nog eens al het donker
vergeten, want in het begin was er niets, ook het donker niet. Als je het begin van
alles wil zien, moet je erg veel weglaten. Ook je moeder.”
Dit begin schreef ik op bierviltjes aan een tafeltje op een terras in de haven van
Göteborg. Ik had net een boottocht achter de rug, het was het einde van een drukke
- 12 -