Hoofdstuk 8: Vrijwilligerswerk professionaliseren? - Mulier Instituut

wereld vervult, is nagenoeg te verwaarlozen (Claringbould, 2006). Doordringen in dat typische
mannenbolwerk valt niet mee. Maar dat wil niet zeggen dat het niet kan. Dat geldt eveneens
voor potentiële bestuurders van allochtone afkomst (Anthonissen en Van Eekeren, 2000).
Allochtone trainers en begeleiders zijn er al bij veel clubs, maar ze in het bestuur opnemen
is kennelijk (nog) een brug te ver. Ten slotte zou ook een (veel) groter beroep gedaan kunnen
worden op de jeugd van 16-20 jaar.
Bestuurlijk vrijwilligerswerk professionaliseren Het antwoord ligt genuanceerder dan
een eenvoudig ja of nee. De trend is zichtbaar en lijkt vanzelfsprekend en onstuitbaar. Verenigingen
zouden echter terug moeten gaan naar de eigen grondslag – hun kernactiviteit en
kernwaarden – ten behoeve van hun toekomst en ten behoeve van het plezier van vrijwilligers
en leden. Alleen op deze wijze kan de door Putnam (2000) benoemde productie van
sociaal kapitaal als cement voor de samenleving en redzaamheid voor de burger gerealiseerd
worden. Professionals kunnen dat proces wel ondersteunen, maar niet vervangen. We zijn
voorstander van professionalisering van de ondersteunings- en adviesstructuur en daar is
nog veel werk te doen (Anthonissen en Van Eekeren, 2000). We moeten de verenigingen niet
vervangen omdat we daarmee iets onherstelbaars dreigen te verliezen. Als een vereniging
ten onder gaat, komt deze niet meer terug. Als een verenigingsmanager taken op zich neemt
die tot dan toe door vrijwilligers werden gedaan, zal geen vrijwilliger zich geroepen voelen
dat weer over te nemen. Wel ondersteunen omdat een vrijwillige vereniging zeker advies
kan gebruiken of iemand die gespecialiseerde lastige klussen uit handen neemt en/of het
de vrijwilligers gemakkelijk maakt kan gebruiken. Maar de grondslag van een goede
vereniging is en blijft de vrijwillige associatie. De vereniging is in wezen geen service delivery
organization. Leden zijn geen klanten, ze worden het misschien als je ze als zodanig tegemoet
treedt.
Professionaliseren kan ook door het vrijwilligerswerk te vergemakkelijken, door niet nieuwe
eisen en taken toe te voegen, maar juist de belemmeringen weg te nemen en de maatschappelijke
effecten van het samen sporten en organiseren daarvan in verenigingsverband te herwaarderen.
Verenigingen mogen en kunnen heel goed allerlei andere taken als kinderopvang,
huiswerkbegeleiding, opvangen moeilijke jongeren, et cetera, op zich nemen, mits dit vrijwillig
gebeurt, er voldoende financiële middelen tegenover staan en in het besef dat al dit werk niet
vanzelfsprekend tot de corebusiness hoort. Vanuit de wens die taken op zich te nemen, kunnen
allerlei organisatievormen bedacht worden om optimaal te functioneren, ook zonder de kerntaken
uit het oog te verliezen of op de achtergrond te zetten. De bottom line is het organiseren
en spelen van het spelletje, niets meer en niets minder.
144 SPORTVERENIGINGEN: TUSSEN TRADITIES EN AMBITIES