Dagkrant 7: 30 september 2009 - Nederlands Film Festival

.
Woensdag 30 september 2009
WWW.Filmfestival.nl
DAG 07
KRANT
de keuze van...
Willem Jan
Otten: Stand
van de maan
03
09
SUBSIDIE
VOOR DE
LAATSTE
LOODJES
11
03
Compleet
programma
overzicht
15
05
Talkshow
Vanavond in de Talkshow is dichter
Willem Jan Otten te gast. Ook
de winnaar van de Cinema.nl
Afficheprijs schuift aan. Verder
aandacht voor de filmproducties
Flow, Great Kills Road en Winterland.
Tot slot wordt Wreed geluk.
Claus, Vlaanderen en de liefde
besproken door onder andere
regisseur John Albert Jansen. NJ
WO30-9 22:30 Festivalpaviljoen
Afterparty
Na een avondje film nog zin in een
drankje en een gesprekje Kom
vanaf 23.00 naar de Nachtlounge
in het Nachtrestaurant! Onder de
Winkel van Sinkel kun je neerzakken
op de relaxte banken en tot
diep in de nacht ervaringen uitwisselen
over films, de Talkshow
en andere gebeurtenissen. LvZ
WO30-9 23:00 Winkel van Sinkel
MovieSquad
De film Het leven uit een dag van
Mark de Cloe heeft de Movie-
Squad Award NFF 2009 gewonnen,
zo maakte de jongerenjury
dinsdagavond bekend tijdens de
Talkshow. Ook Amsterdam van
Ivo van Hove en Alles stroomt
van Danyael Sugawara werden
genomineerd.
Junior Gala
Scholieren hebben van 8 tot 18
september een workshop gevolgd
en mooie 1-minuut-films gemaakt
in de Digital Playground. Tijdens
het Junior Kalveren Gala wordt
bekendgemaakt wie de prestigieuze
prijzen gaan winnen. De
winnaars van de Kalveren gaan
een keer op een filmset kijken
om te zien hoe een speelfilm
gemaakt wordt. IO
F PUBLIEKSPRIJS
Bijgewerkt t/m 28 september 24:00 uur
1 Alles stroomt ...................4,3
2 Oorlogswinter ..................4,2
3 Nothing Personal ..............4,2
4 Bride Flight......................4,1
5 Kan door huid heen............4,1
6 De laatste dagen v. Emma ...3,9
7 Lover of Loser ..................3,7
8 Tramontana .....................3,6
9 Het leven uit een dag . . . . . . . . . 3,6
10 Happy End .......................3,6
foto: bram belloni
Filmmaker Mijke de Jong is in gesprek met presentator Isolde Hallensleben over het Dutch Angle-label. In het programma
Dutch Angle staan getalenteerde en vernieuwende Nederlandse auteursfilms centraal. Zij zijn vaak bekend en
geroemd in het buitenland, maar minder in Nederland. De Jong vindt het een compliment dat twee van haar films onder
Dutch Angle vallen (Het zusje van Katia en Tussenstand). Ze hoopt dat de films van haar en haar medeauteurs met de
komst van het label meer bekendheid zullen krijgen.
Drie favorieten voor Gouden Kalveren
Oorlogswinter, Kan door huid
heen en Nothing Personal zijn
de drie grootste kanshebbers
voor de Gouden Kalveren, de
Grote Prijs van de Nederlandse
Film. De makers van deze drie
films nemen de categorieën
Beste Lange Speelfilm en Beste
Regie zelfs geheel in beslag.
Martin Koolhovens Oorlogswinter
is, met maar liefst acht nominaties,
de meest genomineerde film.
Maar de strijd is uiteraard nog niet
beslist, want meteen daarachter
volgen met beide zeven nominaties
Esther Rots’ Kan door huid heen
en Urszula Antoniaks Nothing Personal.
De laatste dagen van Emma
Blank (Alex van Warmerdam) volgt
met vier kansen op een Kalf.
De acteurs met nominaties voor
Beste Acteur en beste Actrice spelen
grotendeels in de drie grootste
kanshebbers. De genomineerden
voor Beste Acteur zijn: Gene
Bervoets (De laatste dagen van…),
Martijn Lakemeier (Oorlogswinter)
en Wim Opbrouck (Kan door huid
heen). Rifka Lodeizen (Kan door
huid heen), Johanna ter Steege
(Last Conversation) en Lotte
Verbeek (Nothing Personal) zijn de
vrouwelijke genomineerden.
De lange documentaire Carmen
Meets Borat van Mercedes Stalenhoef
is twee keer genomineerd:
voor Beste Lange Documentaire en
Beste Muziek. De andere genomineerden
voor Lange Documentaire
zijn Het nieuwe Rijksmuseum
(Oeke Hoogendijk) en Rotvos (Jan
Musch en Tijs Tinbergen)
Opvallend is dat in de categorie
Televisiefilm uitsluitend One Night
Stands zijn genomineerd: Maite
was hier, Barbosa en Anvers. De
Korte Film-categorie wordt gedomineerd
door bijdrages uit NPS
Kort! met Pivot en Sunset From
a Rooftop. De derde nominatie is
voor Missen van Jochem de Vries.
De nominaties in zeventien categorieën
zijn gekozen uit 67 filmproducties
door de Gouden Kalveren
Jury, bestaande uit Ido Abram
(voorzitter), Jan Bosdriesz, Jan
Dop, Annemiek van Gorp, Nadja
Hüpscher, Claire Pijman en Robert
Jan Westdijk.
De drie genomineerden voor de
Prijs van de Nederlandse Filmkritiek
zijn: Het leven uit een dag
(Mark de Cloe), Boris Ryzhy (Aliona
van der Horst) en Kan door huid
heen (Esther Rots). De Gouden
Kalveren en de KNF Prijs worden
uitgereikt tijdens het Gala van de
Nederlandse Film op vrijdag 2 oktober
van 20.00 tot 21.30 uur in de
Stadsschouwburg Utrecht. JB

.
Woensdag 30 september 2009 / actueel / 3
Afficheprijs
Vanavond wordt de Cinema.nl Afficheprijs
uitgereikt. Via internet
en flyers kon iedereen stemmen
op een van de vijf genomineerden.
Op Nederland 2 is de uitreiking
rechtstreeks te volgen in het Festivaljournaal,
dat om 19.55 uur wordt
uitgezonden vanuit de Stadsschouwburg.
De winnaar van de Cinema.nl
Afficheprijs schuift vervolgens om
22.30 uur aan in de Talkshow. MK
3voor12 Afzien
Liefhebbers van videoclips opgelet!
Onder de bezielende leiding van
3FM-dj Giel Beelen beoordelen
regisseurs Eddy Terstall en Martin
Koolhoven recente videoclips.
Willen ze de clip afzien en waarom
Toegang gratis, uitzending via
3voor12.vpro.nl en Cultura. Zie ook
pagina 9 van deze Dagkrant. MK
WO30-9 13:00 Festivalpaviljoen
Eten bij de bios
Esther Rots schuift aan bij Eten bij
de bios. De regisseur bespreekt met
presentator Jan Eilander fragmenten
uit haar favoriete films. Rots
studeerde aan de kunstacademie in
Arnhem en daarna aan de filmacademie
in Amsterdam en is filmmaker
en production designer. Dialoogoefening
no. 1: Stad werd in 2005
bekroond met een Gouden Kalf voor
Beste Korte Film. Onder de noemer
getalenteerde, vernieuwende
Nederlandse auteurfilmer is zij dit
jaar aangesloten bij het label Dutch
Angle. Haar film Kan door huid heen
is te zien op het festival. Benieuwd
naar de favorieten van Rots Eet dan
mee in het Festivalpaviljoen. LW
WO30-9 18:00-19:00, Festivalpaviljoen
Satellieten
Het Nederlands Film Festival is
sinds 1981 uitgegroeid tot een
viering van de Nederlandse cinema
in de hele provincie Utrecht. In
Theater Film Café De Lieve Vrouw
in Amersfoort is vanavond een
trilogie van Frans Weisz te zien. Een
deel van de cast is aanwezig bij de
vertoningen van achtereenvolgens
Leedvermaak, Qui vive en het dit
jaar verschenen Happy End. Daarnaast
zijn ook onder andere Nothing
Personal en Het leven uit een dag
te zien. Kijk voor het volledige programma
op www.lievevrouw.nl. KA
NFF op tv
Het festival meemaken vanuit de
luie stoel Om 13.20 start Bluebird
(Ned2). Korte film Bezet! is te zien
om 14.50 (Ned2). Om 15.05 vervolgt
Ned2 met Daglicht, waarna Caresse
uitgezonden wordt (15.40) Ustad is
om 18.00 (Ned 2). Dit wordt vervolgd
door het Festivaljournaal (19.55,
herhaling 00.25). NostalgieNet blikt
terug met om 21.30 Retourtje Toen:
Film. Om 21.45 Parels uit het Polygoon.
De film Morgen gaat het beter
volgt op deze zender (22.00, Ned2)
22.50 start De fuik. MvdV
COLOFON
Hoofd- en eindredactie: Jamila Baaziz
Redactie: Kamiel Arents, Guido Franken,
Noa Johannes, Marcel Korpel, Suze Krijnen,
Ingrid Oyevaar, Tim Verlaan. Myron
van der Velden, Eva Wals, Lisa Weeda,
Laura van Zuylen Holland Film Meeting:
Nick Cunningham Fotografie: Bram
Belloni, Felix Kalkman, Ramon Mangold,
Tobias Davidson Vormgeving: Jan Pieter
Ekker Druk & advertentie-acquisitie:
de Volkskrant
foto braM BELLONI
Gast van het Jaar Jack Wouterse over zijn eigen film
Humor met een scherp randje
Een lang gekoesterde wens
kwam uit voor Jack Wouterse.
Als Gast van het Jaar maakte
hij een eigen film met goede
vrienden Peter Paul Muller en
Ton Kas. De acteur is hen zeer
dankbaar. ‘Terwijl zij druk
waren met de montage, liep ik
met mijn personal assistant alle
leuke festiviteiten af!’
Wouterse is uitermate tevreden
over het eindresultaat. De acteur
kan dan ook niet wachten zijn film
Broken English Spoken Here aan
het festivalpubliek te tonen. ‘Hij is
echt hartstikke leuk’, zegt hij enthousiast.
‘Het is een verhaal met
een kantje. We geven het publiek
een subtiele visie mee, maar er zit
vooral veel humor in.’
De acteur hoopt dan ook dat de
kijkers lachend de zaal uitlopen.
Met de nadruk op hopen. ‘Met verjaardagen
heb je dat ook altijd. Je
kijkt er zo lang naar uit en als het
dan eenmaal zo ver is, valt het vies
tegen. Ik koester dus voorzichtige
hoop wat betreft de reacties van
het publiek’, aldus Wouterse.
Live Cinema:
de resultaten
Aan de ene kant van de tafel
buigt een groepje deelnemers
zich over een schetsboek. Aan
de overkant staren deelnemers
naar metertjes en grafiekjes op
hun Macbook. Her en der liggen
fototoestellen – een statief
ligt tussen de andere bagage op
de bank. ‘Weet één van jullie
hoe zo’n voice-over programma
werkt’, vraagt een meisje.
De tweede workshop uit de reeks
Live Cinema is begonnen. Het is
een project waarin de relaties tussen
beeld, geluid, het publiek en
de ruimte worden afgetast. Docent
en mediakunstenaar Martijn van
Boven heeft net uitgelegd dat vandaag
een schema gemaakt moet
worden waarmee de groep straks
echt aan de slag kan. Want woensdagavond
moet er een concrete
presentatie staan, die ook het andere
festivalpubliek zal inwijden
in de kunst van de ‘live cinema’.
Eeuwige student
Digitale en analoge technieken
gaan daarbij hand in hand. Tussen
de studenten en net afgestudeerden
van opleidingen als Interactieve
Media valt beeldend kunstenaar
Hetty van der Kloot op.
Zij studeerde af in 1984 en houdt
zich sinds 1999 bezig met computerkunst
(‘Eigenlijk omdat ik
geen atelier had en toch ruimtelijk
wilde werken’). Ze wil iets audiovisueels
doen met waterdruppels
en een planetarium: ‘De natuur is
zelf ook al heel interactief.’ Van de
jongere, digitale generatie wil de
zelfbenoemde ‘eeuwige student’
graag meer leren over nieuwe
technologieën.
Een paar jongere deelnemers
hebben zich al op geavanceerde
software gestort. Een jongen laat
een laptop rondgaan met op het
scherm een zogenaamde slitscan;
een klassieke special effect
toegepast op live gefilmde beelden
van de zaal in de Stadsschouwburg.
Een andere deelnemer is
bezig een computerprogramma te
schrijven waarmee hij het geluid
tijdens de eindpresentatie realtime
kan ‘vertalen’ naar beelden: ‘Het
idee is dat we de resultaten van
de workshop gaan monitoren in
termen van gevisualiseerd geluid.’
Een ‘saaie’ videoregistratie wordt
het vanavond in elk geval niet. SK
WO30-09 20:30 SSUB. Toegang gratis
Opstapje
De samenwerking met vrienden
Muller en Kas is wat hem betreft
zeker voor herhaling vatbaar. De
drie acteurs denken al langer aan
gezamenlijke producties. Luiheid
en drukte zorgen er echter voor dat
van die ideeën weinig terechtkomt.
De keuze van... Willen Jan Otten
stand van de maan van leonard retel helmrich
Om de brug te zien
De oudste brug
is als geëtst
zo spits en hangt
van daar naar hier
en hangt aan niets
dan aan je angst
dat er iets hangt
en wiegt nog na
van die al ging,
en wacht je op
en hangt maar klaar,
de eerste stap
maakt hier van daar.
Willem Jan Otten (uit: Eindaugustuswind, 1989)
In mijn favoriete Nederlandse film, De stand van de maan
(Leonard Retel Helmrich), komt een overweldigende brug
voor, waar één van de hoofdpersonen overheen loopt als we
net gehoord hebben dat hij misschien Moslim zal worden.
Bruggen en poëzie horen bij elkaar (Nijhoff), zoals bruggen en
Nederlandse (documentaire) filmkunst bij elkaar horen (Joris
Ivens, Johan van der Keuken, Bert Haanstra).
WO30-9 19:30 RE2
‘Wellicht is dit wel een opstapje
naar een grotere film of tv-serie’,
zegt Wouterse. ‘We hebben met z’n
drieën iets te bieden wat we in ons
eigen werk nog niet hebben laten
zien. Wie weet draait over een paar
jaar een speelfilm van ons op dit
festival. Dat zou fantastisch zijn.’ NJ

.
Woensdag 30 september 2009 / in première / 5
Bestaat Tara Elders nou wel of niet
De beschaving en andere hersenspinsels beschouwd tijdens het maken van een uiterst kunstzinnige speelfilm van Aryan Kaganof
Terwijl kunstenaar Dick Tuinder
een uiterst kunstzinnige speelfilm
staat te maken, is er nog een kunstenaar
op de set van Winterland.
Zijn naam is Aryan Kaganof (voorheen
Ian Kerkhof) en hij heeft op
een spiegel een tekst geschreven:
‘There are two-way mirrors which
allow you innocently to spy on
people. This is one of the finest
metaphors for consciousness. There
is no two-way screen because there
is nothing to see on the other side
of the screen, nothing to see without
being seen.’
Deze uitspraak van Jean Baudrillard,
een post-moderne filosoof, legt
hij voor aan de acteurs en filmmakers
die er rondlopen. Iedereen
reageert er anders op. ‘Dit gaat
over Tara Elders’, zegt actrice Lotte
Proot. Er ontstaat een gesprek over
het wezen van mannelijke acteurs.
‘Een mannelijke acteur is een
vrouwelijke man’, stelt Kaganof.
‘Mannen willen waarheid en vrouwen
willen verhullen’, oppert de
actrice. Later zegt ze: ‘Van woorden
word ik gelukkig’, waarop Kaganof
zegt: ‘Word je alleen gelukkig van
wat je begrijpt Dan heb je een heel
ongelukkig bestaan...’
Wat betekent...
‘Ik begrijp het niet’, zegt Kiriko
Mechanicus terwijl ze naar de
woorden op de spiegel kijkt. Ze
speelt Sally Dewinter in Winterland.
De dertienjarige actrice
houdt alles eenvoudig. ‘Wat
betekent consciousness’ Als ze
zichzelf zou zien staan op de set,
kijkend naar de grote oog-ballon
die op zijn beurt naar haar kijkt,
zou ze deze vraag misschien kunnen
beantwoorden. Even later
heeft ze een mooi antwoord op
de vraag wat fictie is: ‘Dat is het
tegenovergestelde van realiteit.’
Tussen deze spiegelfragmenten
door koopt Dick Tuinder een paar
NRC’s, maar ook oude kaas, maakt
hij (aan-)tekeningen in een schrift
en praat hij op de set over de
juiste volgorde van de opnames.
Hij speelt in Winterland zichzelf,
net als Tara Elders, maar ook
weer niet. Tuinder: ‘Als je een film
maakt, ben je voortdurend aanschouwer
van wat je hebt gedaan.
(...) Op de set speel ik een regisseur,
maar wel zo goed, dat ik het
zelf geloof.’
Gekanteld
Het ingewikkelde van De beschaving
en andere hersenspinsels… is
dat Kaganof op een set filmt waar
een film gemaakt wordt waarin een
film gemaakt wordt. Dit geeft op
sommige momenten een Drosteeffect,
en zelfs letterlijk wanneer
je kijkt naar Tuinder die door een
monitor kijkt naar het spel van
Tara Elders, die dus zichzelf speelt.
Alhoewel... kan dat wel, jezelf
spelen Nee, is de conclusie van
Tuinder en Kaganof. En dus: Tara
Elders bestaat niet.
De film wekt verwarring, wat is gespeeld
in Winterland en wat niet
Hij maakt nieuwsgierig naar deze
film. En om de verwarring nog iets
groter te maken: Kaganof meldt
dat hij ‘in de ban van filosoof Immanuel
Kantel’ is. Vandaar dat hij
sommige beelden heeft gekanteld.
EW
WO30-9 20:00 LHC3, DO1-10 14:00 HO2
Je bent dood,
gedraag je ook zo’
(N)iemand van Patrice Toye
De droom van veel veertigers is om het allemaal
nog eens over te kunnen doen; weer
los van alles en iedereen zijn om vrij eigen
keuzes te maken. Tomas (Frank Vercruyssen)
heeft ook deze droom. Maar waar het
bij veel mensen bij dromen blijft, voegt hij
de daad bij het woord. Tomas ensceneert
zijn eigen dood en vertrekt.
Het leven op een tropisch eiland blijkt al
snel niet zo ideaal als vooraf was gedroomd.
Niemand zit daar op Tomas te wachten
en al helemaal niet op zijn bar met happy
hour. Hij verlangt al snel terug naar zijn
oude leven en dan met name naar zijn
vrouw Sara (Sara de Roo).
Persoonlijk
Regisseur Patrice Toye is duidelijk over
haar voorbeelden voor (N)iemand: ‘Michelangelo
Antonioni is een belangrijke bron
van inspiratie. Zijn films laten zien hoe
eenzaam en geïsoleerd de mens kan zijn.’
Maar het is ook zeker een zeer persoonlijke
film voor de filmmaker, die ook verantwoordelijk
is voor het scenario: ‘Soms kijk
ik terug op mijn leven en op alle beslissingen
die ik heb genomen. Zoals waarschijnlijk
iedereen stel ik mij dan de vraag: “Was
dat nu alles” of “Zou het niet leuker zijn
om alle opties nog open te hebben, zoals
toen we nog jong waren”.’
Toye geeft met deze film een negatief
antwoord op die laatste vraag. Tomas’
keuze om zijn droom na te jagen bezorgt
hem namelijk niet veel meer dan eenzaamheid
en een kapotgebeten hand. Een
complete deceptie. Daarmee is (N)iemand
uiteindelijk geen voorbeeld van een plukde-dag
verhaal, maar eerder een ode aan
je gevoel níet volgen. Of zoals Sara het
samenvat: ‘Je bent dood, gedraag je dan
ook zo.’ KA
WO20-9 19:30 LHC1, DO1-10 11:45 MO2
Film en muziek
verwoven
Romance met contrabas van Janica Draisma
Als een instrument-op-pootjes gaat contrabassist
Smytsjkov een poort door, het
bos in. Als hij uitkomt bij een meer zet hij
zijn hoed af, trekt zijn kleren uit tot aan
zijn hemd en lange onderbroek en gaat het
meer in. Het water en de slapende prinses
die plotseling opduikt geven de film een
sprookjesachtig karakter. ‘Dat hoort bij mijn
werk’, zegt regisseur Janica Draisma, die tevens
de rol van de prinses vertolkt. ‘Ik zoek
de rand van droom en werkelijkheid op.’
Draisma verfilmt in samenwerking met
contrabassist Quirijn van Regteren Altena,
de contrabassist in de film, het verhaal
Romance met contrabas (1886) van Anton
Tsjechov. Tijdens de filmvertoning zal een
ensemble live de muziek erbij uitvoeren, die
chronologisch vanaf negentiende-eeuwse
tot hedendaagse composities abstracter
wordt. Het verhaal wordt voorgelezen in
een Engelse voice-over, met een Russisch
accent. ‘Het was zelfs het plan ook die live
te doen’, legt Draisma uit. ‘Het luistert qua
timing zo nauw, dat het te riskant was.’
Surrealisme
De film is voor een groot deel in slow
motion. ‘De composities waren al bekend
en er moet niet te veel op beeld gebeuren
als er zes minuten een stuk op het podium
gespeeld wordt. Dat is ook de reden dat film
en muziek niet zonder elkaar kunnen. Ze
zijn heel dicht met elkaar verwoven’, aldus
Draisma.
Op sommige momenten raakt de film aan
het surrealisme. Zo bindt de bassist een bos
lelies aan het haakje van de hengel waarmee
de slapende prinses aan het vissen is,
en vervoert hij haar op zijn rug in de kist
van zijn instrument. Draisma zelf, die van
huis uit ook danseres is, voert tijdens de
vertoning ook een korte dans uit, waarbij ze
in die kist het podium wordt opgedragen.
‘Dat is wel eng, want ik pas er net in. Als je
eruit komt is het alsof je uit een doodskist
stapt.’ LvZ
WO30-9 20:30 SSUD

.
Woensdag 30 september 2009 / achtergrond / 7
Scholieren krijgen prijzen op Junior Kalveren Gala
Iets met een kalf ofzo’
Met de komst van nieuwe
media is het voor leraren en
scholen soms moeilijker om
hun leerlingen bij de les te
houden. Tegenwoordig is alles
te vinden op het internet en
hun mobiele telefoon hebben
ze altijd bij de hand. De organisatie
Digital Playground is
voor scholen die zoeken naar
onderwijsmiddelen die aansluiten
bij de leefwereld van
de nieuwe generatie.
Op donderdagochtend 17 september
is het druk op Bouwstraat
nummer 55 in Utrecht. Sacha
Kraan, die vanuit het Nederlands
Film Festival samenwerkt met Digital
Playground, opent de ochtend
met een kort praatje. ‘Hebben jullie
er een beetje zin in’, vraagt ze
de VMBO-leerlingen van het Cals
College IJsselstein. De scholieren
zijn misschien nog niet helemaal
wakker en zitten wat onderuitgezakt
op de stoelen. ‘Ja hoor’,
antwoordt een enkeling vanuit de
zaal. Helemaal enthousiast zijn ze
nog niet.
Vandaag zullen de derdeklassers
met behulp van medewerkers van
Digital Playground een filmpje
maken. ‘Jullie kunnen ook iets
winnen met het maken van dit
filmpje’, zegt Kraan opgewekt.
Een jongen met een dikke jas aan
antwoordt: ‘Ja, iets met een kalf
ofzo’
Race tegen klok
In groepjes van twee worden
de scholieren met een HDMI
camera op pad gestuurd. Tijdens
het filmen worden ze af en toe
begeleid door medewerkers van
Digital Playground. Als ze na een
uur terugkomen in de theaterzaal
- die vol staat met laptops -
begint een race tegen de klok. Na
een kort introductieprogramma
beginnen ze met het monteren
van hun eigen filmpje. Deze
films mogen één tot anderhalve
minuut duren.
Waren de leerlingen aan het begin
van de ochtend wat sceptisch, nu
zijn ze razend enthousiast en zitten
ze geconcentreerd achter de
beeldschermen. ‘Jullie hebben nog
tien minuten!’ Langzaam wordt
het steeds rumoeriger in de kleine
theaterzaal. Sylvana en Naomi
zijn al klaar en zijn op de stoelen
voorin de zaal gaan zitten. Wanneer
hen gevraagd wordt of ze dit
leuk vinden, antwoorden ze met
een volmondig ‘Ja!’. Ze hebben
een film gemaakt over de jeugd
van tegenwoordig. ‘Nee, niet die
rapgroep! Het gaat er over dat de
jeugd soms slechte dingen doet,
maar dat er ook jeugd is die goede
dingen doet.’
Gala
Met de films die tussen 8 en 18
september door verschillende
groepjes gemaakt zijn, kunnen
de scholieren in de prijzen vallen
op het Junior Kalveren Gala dat
vanavond plaats vindt in Utrecht.
Ze kunnen prijzen winnen in zes
categorieën: Beste Script, Film,
Cameravoering, Montage, Acteur
en Actrice. Na de uitreiking van de
prijzen vindt een spetterend feest
plaats. LW
WO30-9 19:00, Tivoli
foto Bram belloni
Cultureel radioprogramma
De Avonden
Op de bonnefooi
naar Cádiz en
andere verhalen
In een hoek van de Dudokfoyer
in de Stadsschouwburg zetelt de
mobiele studio van VPRO-radioprogramma
De Avonden. Live radio
luisteren is een aanrader. Het
heeft namelijk wel wat om - bijna
zonder dat iemand het merkt
- bijvoorbeeld Jack Wouterse
terloops te zien aanschuiven. En
hem dan tegen presentatoren
Floortje Smit en Lotje IJzermans
te horen zeggen: ‘Als je lekker gespeeld
hebt, voelt dat bevrijdend.
Het is net alsof je heel lekker
gepoept hebt.’ Waarna deze Gast
van het Jaar een paar prachtige
lessen in acteren weggeeft.
Het is ook leuk om naar de
verhalen van de makers van De
weg naar Cádiz te luisteren. En
te ontdekken dat ze aanvankelijk
op de bonnefooi naar Cádiz
wilden gaan met slechts een paar
sleutelscènes in de koffer. Maar
dat zij daar toch op het laatste
moment van afzagen. En dat ze de
klassieke fout maakten om de acteurs
in een café in Avignon geen
nepalcohol, maar echte alcohol te
geven.
Spannende avonturen worden
hier verteld. Filmlatijn. Het optreden
in De Avonden was voor Jonathan
Herzberg, Shariff Korver
en Edwin Goldman trouwens ook
een soort première. Het was het
eerste, maar vast en zeker niet het
laatste interview op de publieke
zender. IO
D I 2 9 - 0 9 1 9 : 0 0 , WO 3 0 - 0 9 1 9 : 0 0 , D O 1 - 1 0
19:00 SSU-Dudokfoyer
Dichter Ingmar Heytze (2e van links) bespreekt zijn Keuze van-film
Sanguita Akkrum uit Carmen van het noorden verzorgt een spetterend optreden
De Australische actrice Liz Burch ontmoet fans
Erwin Olaf en Michiel van Erp bij de première van Erwin Olaf, on Beauty and Fall
Ook blinden en slechtzienden bezoeken het festival

.
Woensdag 30 september 2009 / achtergrond / 9
4 Vragen aan... Eddy Terstall
3FM-dj Giel Beelen presenteert 3voor12 Afzien, waarin filmmakers
Martin Koolhoven en Eddy Terstall recente videoclips
beoordelen. Willen ze de clip afzien en waarom wel of
niet Terstall, regisseur van onder meer Simon en Vox Populi,
beantwoordt vier vragen over videoclips.
Wat heeft u met de videoclip
‘Vroeger keek ik vaak naar MTV. Nu heb ik zo’n UPC box en zit die
zender ergens helemaal achteraan geprogrammeerd, dus zap ik er
niet meer zo snel langs. Bovendien erger ik me aan die hiphopclips
van tegenwoordig, met domme dikke mannen die stoer doen tegen
domme vrouwen. Zelf heb ik eigenlijk maar één clip gemaakt. Dat
was Dromendief van Van Dik Hout, met een splitscreen.’
Waarop gaat u de videoclips beoordelen
‘Dat verschilt. Soms gaat het erom of het verhaal goed wordt verteld,
soms zijn leuke visuele vondsten belangrijk, of de afweging of de beelden
een goede aanvulling zijn op de muziek. In principe is het beeld
ondergeschikt aan het geluid, hoewel een verhaaltje een nummer soms
echt iets extra’s kan geven. Het moet met elkaar kloppen. Bij 3voor12
Afzien zit ik trouwens vooral als consument en een beetje als filmmaker.’
Lumokinese
Spelen met schaduwen
Even ontstressen tussen de
films door Neem dan plaats in
de lichtinstallatie Lumokinese
in de Winkel van Sinkel. Het
anders zo vanzelfsprekende
spel van kleuren en schaduwen
om ons heen creëert hier een
wonderlijk effect. ‘Sommige
mensen blijven heel lang zitten
kijken.’
Schaduwspel
‘Ik wilde verbeelden hoe het zou
zijn om in een filmprojector rond
te wandelen’, zegt kunstenaar
Mike Rijnierse over zijn werk.
Van kleur verspringende lampen
en draaiende objecten zorgen
voor een dynamisch schaduwspel,
waarin de schaduw van de
bezoeker een grote rol speelt. Door
de elementaire deeltjes van het
videobeeld rood, groen en blauw
te mengen ontstaan eindeloos
veel kleuren, zeker wanneer je de
nuances tussen lichte en donkere,
brede en smalle schaduwen erbij
optelt. Rijnierse maakte de lichtinstallatie
samen met kunstenaar
Willem Marijs, die al sinds de jaren
zestig met tl-buizen werkt.
rustgevend
Hoe reageren de bezoekers op dit
schouwspel van bewegend licht
Volgens Rijnierse verwachten mensen
bij kunst een zaaltje binnen te
lopen en een object aan te treffen
waarop ze ‘ooh’ kunnen zeggen.
‘Bij Lumokinese is de reactie vaak
eerst: Wat is dit Eigenlijk gaat het
ook niet zozeer om de objecten zelf.
Alles gebeurt op de wanden achter
je. Dat zijn mensen niet gewend.’
Wie de relatie tussen de eigen
schaduw en de kleurige schijnsels
even op zich in laat werken, wordt
beloond met een rustgevende,
schilderachtige ervaring.
Tijdens het NFF is de lichtinstallatie
Lumokinese, in een aangepaste
versie van het oorspronkelijke
werk, dagelijks te bezichtigen in de
Winkel van Sinkel. SK
foto bram belloni
Muziekvideo’s zijn veel bekritiseerd om het scheve beeld van seks
dat ze zouden uitdragen. Hoe denkt u daarover
‘Deels is dat wel zo. Bloot heeft in principe met bevrijding te maken,
maar niet als het vrouwelijk lichaam verandert in een voorwerp
waarvan de man eigenaar is. De vrouw is in clips vaak zo ondergeschikt
aan de man.’
Wat is uw eigen favoriete videoclip
‘What I like the most about you is your girlfriend van Special A.K.A. Een
grappige zwart-witclip uit de jaren tachtig. En ook I bet you look good on
the dancefloor van de Arctic Monkeys; behalve dat het een fantastisch
nummer is, vind ik het leuk om die jongens lekker te zien jammen.’ SK
WO30-09 13:00 Festivalpaviljoen. Toegang gratis
Achter de schermen bij het NFF
Twee weken leven voor het festival’
Tijdens het festival werken
bijna vierhonderd mensen op
vrijwillige basis – zichtbaar
en onzichtbaar – mee aan het
neerzetten van een spektakel
voor ruim 145.000 filmliefhebbers.
Van de bouwploeg tot de
publiciteitsdistributie. Wat
beweegt deze vrijwilligers om
hun baan of studie tijdelijk
op te geven en zich tien dagen
helemaal te geven voor het
festival Een blik achter de
schermen.
Er hangt maandagochtend een
gemoedelijke sfeer in het vrijwilligershonk
in de Loeff Berchmakerstraat.
Een vrijwilliger is aan het
stofzuigen, een ander is koffie aan
het zetten, terwijl weer een ander
een hazenslaap doet op de bank.
Goed beschouwd is het honk het
zenuwcentrum voor de vrijwilligerscoördinatie,
maar enkele
weken terug was dit nog een discriminatiemeldpunt.
Nog steeds lopen
er geregeld mensen binnen die
aangifte willen doen bij coördinatoren
Peter van der Sluijs en Liselot
Verbrugge, samen verantwoordelijk
voor de gewenste functie-indeling
van de 360 vrijwilligers.
Liselot: ‘Er zijn zo’n tachtig diehards
die al jaren voor het festival
werken, waar we steeds bij
voorbaat al vanuit kunnen gaan.’
Sommigen van hen moeten iedere
dag uren reizen om in Utrecht
te komen, anderen zoeken een
logeerplek op.
Magisch duo
Het vrijwilligershonk is ook het
domein van de publiciteitsdistributie,
verantwoordelijk voor het
bezorgen van Dag- en Festivalkranten,
flyers en filmposters. Thijs
en Thijs, het magische duo binnen
het tienkoppige team, komen in
een bakfiets net terug van hun
krantenronde. ‘We doen dit vooral
voor de gezelligheid, maar ook om
connecties te maken in de film- en
televisiewereld.’ Dat kost de studenten
theaterwetenschappen veel
tijd. ‘We leven twee weken alleen
maar voor het festival.’
Even om de hoek van het honk
wordt voor de Rembrandt bioscoop
net een rode loper uitgelegd
foto tobias davidson
door de bouwploeg. Dit jaar zal het
team driehonderd meter uitrollen,
dat is van de stationsuitgang aan
het Leidse Veer naar de Neude.
Vervangend coördinator Kim: ‘Er
zijn in de nachtelijke uren al de
nodige meters rode loper gestolen,
vannacht nog in één keer twintig
meter. Hoe is mij ook een raadsel.’
De bouwploeg is als een soort
vliegende brigade verantwoordelijk
voor de aankleding van het
festival. Is dat geen zwaar werk
voor de vrouwelijke bouwers Kim
grijnzend: ‘Het is aanpoten, maar
meisjes zijn ook goed in doen en
denken tegelijk, een voor de bouwploeg
onmisbare eigenschap.’
File
Misschien wel één van de meest
begeerlijke vrijwilligerfuncties is
de carservice, verantwoordelijk
voor het ophalen en wegbrengen
van filmmakers, acteurs en actrices.
Chauffeur Ryan: ‘Natuurlijk is het
gaaf. Je rijdt in een mooie auto en
voert vaak persoonlijke gesprekken
met mensen uit de filmwereld.’
Toch kan het ook stressen zijn. ‘Je
staat op de A2 vaak in de file en de
vluchtstrook pakken is ook bij premières
geen optie. Behalve dat het
festival dit ontmoedigt, is de boete
gewoon voor jezelf.’
De vrijwilligers krijgen voor hun
verdiensten uiteindelijk wel het
nodige terug; lunch en avondeten,
gratis naar de film en een ticket
voor het Filmbal, dat nu langzamerhand
begint te leven. Verbrugge:
‘Er wordt al druk gespeculeerd
over jurken en pakken.’ De lunch
wordt verzorgd door Broodje Ben
op de Oudegracht. Weliswaar niet
vrijwillig, maar wel onmisbaar. Ben:
‘Iedere dag smeren we ‘s ochtends
van zes tot half elf 400 tot 600
broodjes, waarbij er onder andere
zes kilo kaas doorheen gaat.’ TV

.
Woensdag 30 september 2009 / professionals / 11
Filmfonds Snelloket
Subsidie voor de laatste loodjes
Net afgestudeerde filmmakers
maken in hun enthousiasme
soms films met eigen
middelen. Tot nu toe was
het voor hen moeilijk om
een aanvraag voor subsidie
te doen bij het Filmfonds,
omdat ze met hun projecten
niet altijd binnen de criteria
van de bestaande categorieën
vallen. Het Snelloket
afwerking films beginnende
makers brengt daar verandering
in.
makers die gewoon zelf aan de slag
gaan en hen daarvoor belonen.
Hiervoor konden ze moeilijk bij
het Filmfonds terecht.’
Het Snelloket heeft per jaar 150.000
euro te verdelen en mag per project
maximaal 15.000 euro toebedelen.
‘Maar sommige regisseurs
hebben bijvoorbeeld maar 5.000
euro nodig om hun project af te
ronden, dus vermoedelijk kunnen
we er meer dan tien per jaar
ondersteunen. Er geldt een op=opregeling’,
aldus Ten Brinke.
Sinds eind augustus mogen
jonge makers bij het Filmfonds
langskomen met de rough cut van
hun film en een aanvraag doen
voor een subsidie voor de laatste
loodjes. ‘Dat is om de film een
laatste glans te geven en af te
werken tot een vertoningsversie
van kwaliteit’, zegt woordvoerder
Petra ten Brinke. ‘Zo kunnen ze
een volwaardig eindproduct inzenden
naar festivals en hebben
ze goed materiaal om te laten
zien als ze voor een volgend
project een producent proberen
te vinden.’
Trend
Een van de redenen dat jonge
makers tussen de wal en het schip
vallen, is namelijk dat ze vaak nog
geen ervaren producent hebben
gevonden om mee samen te
werken. Daardoor komen ze niet in
aanmerking voor de andere tegemoetkomingen
die het Filmfonds
verstrekt. Ten Brinke: ‘Met het
Snelloket willen we inspelen op de
trend van de initiatiefrijke, jonge
foto Bram belloni
Aanvraag
De mensen die voor het Snelloket in
aanmerking komen zijn beginnende
filmmakers, die niet langer dan
vier jaar geleden met een film zijn
afgestudeerd aan de filmacademie
of een beeldende kunstopleiding
in de richting AV. Aanvragen kan
het hele jaar door en is voor alle
type films mogelijk. ‘De aanvragen
worden beoordeeld op hun kwaliteit
en de uitslag volgt binnen een
maand. Tot nu toe is er nog maar
één aanvraag geweest, dus laat ze
maar langskomen. We hebben nog
heel wat te verdelen!’ LvZ
Boosheid over
auteursrechten
Scenarioschrijvers en regisseurs zijn boos op de
Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Aanleiding
hiervoor is een rapport over auteursrechten, dat
de NPO een klein jaar geleden heeft uitgebracht.
Daarin wordt bepaald dat alle rechten van filmmakers
automatisch worden afgekocht. Er is nu een
zodanige patstelling dat het Netwerk Scenarioschrijvers
en de Dutch Directors Guild (DDG) een
brief hebben geschreven aan minister Plasterk.
Hierin roepen ze zijn hulp in.
‘Producenten zeggen dat ze door de omroepen worden
verplicht programma’s “schoon” aan te leveren, dus
zonder rechten’, aldus Paul Jan Nelissen, voorzitter van
het Netwerk Scenarioschrijvers. Dit houdt in dat bij
hergebruik van materiaal (bijvoorbeeld op een digitaal
themakanaal of internet) de auteurs geen vergoeding
krijgen.
De razend snel gemaakte films van het 48 Hour Film Project zijn vandaag te zien in Rembrandt 3. De deelnemende
teams zijn ingedeeld in drie groepen, die elk een eigen screening hebben. Om 18.00 uur zijn de films van groep A te
zien, om 20.00 uur volgen de projecten van groep B. Groep C sluit de dag af vanaf 22.00 uur. Ook de films van de
teams die niet binnen de gestelde deadline van 48 uur klaar waren zijn te zien. Deze films kunnen echter niet gekozen
worden tot winnaar. De winnende film, die naar de finale in de VS gaat en strijdt met andere winnaars, wordt
morgen om 19.30 in Moira bekendgemaakt. Op de foto de organisatoren van het 48HFP in de Talkshow. KA
Winnaars Wildcards 2009
Wat als je als net afgestudeerd
documentairemaker ineens 40.000
euro wint om je uit te leven op je
eigen project Voor de drie Wildcardwinnaars
2009, Kim Brand, Thijs
Schreuder en Juan Sebastian Lopez
Maas, is die droom dinsdag in vervulling
gegaan.
Gisteren vond de vertoning plaats van het
werk van de winnaars van 2008. Na afloop
werden de nieuwe geluksvogels bekendgemaakt
door het Nederlands Fonds voor de
Film. Deze winnaars studeerden onlangs af
aan respectievelijk de Hogeschool voor de
Kunsten Utrecht, de Nederlandse Film en
Televisie Academie in Amsterdam en AKV
St. Joost te Breda.
talentvol
De studenten zijn veelbelovend; uit alle ingestuurde
examenfilms kwam dit drietal als
meest talentvol naar voren. Het Nederlands
Fonds voor de Film wil met de Wildcard-uitreiking
net afgestudeerd talent stimuleren.
Het streven is de films, die gemaakt worden
onder begeleiding van een producent en
regiecoach, op het Nederlands Film Festival
van 2010 in première te laten gaan.
De eerste twee films die via dit initiatief tot
stand zijn gekomen zijn Los van Edward
Cook en Het zijn reuzen van Koert Davidse.
Zij maakten documentaires over respectievelijk
jongeren op een veerboot in Scandinavië
en een verzamelaar van miniatuurboeken.
MvdV
Los
foto Bram belloni
Mediawet
Het geschil vloeit voort uit een wijziging in de Mediawet,
die op verzoek van de NPO is doorgevoerd. Hiermee
hebben de omroepen zichzelf een bredere taak toegekend;
zij willen nu ook een publiek op andere platforms
bedienen en dan met name op het internet. Een van de
argumenten van de NPO voor de zogenoemde buy-out is
dat met internet geen nieuw publiek wordt bediend en
er dus ook geen aanvullende vergoeding nodig is. Het
Netwerk en de DDG bestrijden dit. Bovendien stellen
zij dat de buy-out geen wettelijke grond heeft. De NPO
heeft nog niet gereageerd op de brief van de scenarioschrijvers
en regisseurs. MK
Het zijn reuzen

.
Woensdag 30 september 2009 / achtergrond / 13
De festivalbezoeker
Naam: Sanne Boersma
Leeftijd: 25
Studie: MA Literatuurwetenschap
UU
Woonplaats: Utrecht
Heb je een speciale band met
de Nederlandse film en het
festival
‘Ja. Sinds ik in Utrecht studeer,
bezoek ik elk jaar het festival.
Het zijn hele gezellige weken in
de stad. Het jaar waarin Jan Decleir
Gast van het Jaar was, vond
ik tot nu toe één van de mooiste
edities. Verder zijn de feesten
in de Winkel van Sinkel ook erg
geslaagd.’
Wat ga je dit jaar doen op het
festival
‘Tot nu toe heb ik alleen Het
leven uit een dag bezocht. Vooral
het eerste deel van de film vond
ik slecht. Het tweede deel, de
wereld van de herhaling, vond
ik wel aardig. Ik ben verder erg
benieuwd naar het drieluik van
Frans Weisz. Daar heb ik goede
verhalen over gehoord. Net als
Nothing Personal. Ik wil die films
nog gaan kijken.’
Wat vind je de beste Nederlandse
film
‘Simon vond ik een aangrijpende
en mooie film. Oorlogswinter
vond ik heel geslaagd voor een
boekverfilming.’
Welke drie films zou je meenemen
naar een onbewoond eiland
‘Geen Nederlandse films zijn
ben ik bang, maar wel Eternal
Sunshine of the Spotless Mind,
een film om keer op keer te kijken
en iets nieuws in te ontdekken.
Hetzelfde geldt voor Lucia y
el Sexo. En Forrest Gump, die is
gewoon fantastisch.’
Welke films zou je voor vandaag
kunnen aanraden
‘Guernsey is een erg mooie film
die ik een paar jaar geleden op
het festival zag. Verder Nothing
Personal of Qui vive, daar heb ik
goede verhalen over gehoord.’ NJ
foto tobias davidson
‘We zijn niet goed genoeg’
Dutch Angle: David Verbeek
In het programma Dutch
Angle staan getalenteerde en
vernieuwende Nederlandse
auteurfilmers centraal. Zij zijn
vaak bekend en geroemd in
het buitenland, maar minder
in Nederland. Vandaag: David
Verbeek.
Binnen Dutch Angle speelt David
Verbeek de advocaat van de
duivel: ‘Waarom Nederlandse film
het minder goed doet dan buitenlandse
We zijn niet goed genoeg!
Zo simpel is het.’ Verbeek stelt zich
hiermee recht tegenover de profilering
die Dutch Angle zichzelf op internationaal
niveau heeft toegezegd.
‘We kunnen ons nog niet meten aan
de wereldtop’, zegt hij. ‘Op festivals
winnen onze films bijvoorbeeld
meestal geen prijs.’ Verbeek is zelf
vrij internationaal georiënteerd.
Hij maakte onder andere Shanghai
Trance, die in de gelijknamige stad
is opgenomen waar hij drie jaar
heeft gewoond. ‘Shanghai is de
snelstgroeiende stad ter wereld en
dat interesseert me. Ik blijf waarschijnlijk
mijn leven lang pingpongen
tussen daar en hier.’
De kwaliteit van de Nederlandse
arthouse film verklaart volgens
hem ook waarom ze het op eigen
bodem niet zo goed doet. ‘We
maken sowieso cinema voor een
kleiner publiek, want in Nederland
gaan niet zo veel mensen
naar arthouse films. En het publiek
dát gaat, kiest de beste en
dat zijn niet de onze. Dus we hebben
nog een lange weg te gaan.’
Het Dutch Angle-label vindt
Verbeek een goed initiatief, omdat
hij en de andere regisseurs onder
de aandacht komen. ‘Maar’, zo
stelt hij, ‘we zijn geen stroming.
We zijn filmmakers van wie een
groep mensen in Utrecht vond dat
we iets gemeen hadden.’ Toch is
de aandacht niet helemaal uit de
lucht gegrepen, denkt hij. Er is een
aantal mensen dat geluid maakt en
zich ook internationaal laat horen.
‘Dáár moeten ze ook weten dat we
niet nog op middeleeuws niveau
arthouse maken.’ LvZ
WO 3 0 - 9 1 9 : 3 0 R E 2 . Aa n s l u i te n d i s e r e e n
n a g espre k m et D av i d Ve r b e e k .
Partners
Met dank aan: Ampco, CineMec Ede, CommITment, Corio, De Leckere, FestivalTickets, Holland Casino, Jean Mineur Mediavision, Pool Worldwide, Rabobank Utrecht, The Security Company, Van Straaten Post, YouTube
Subsidiënten
Re:visie
Met dank aan: Fentener van Vlissingen Fonds
Fondsen
Holland Film Meeting
HGIS Cultuurmiddelen
Met dank aan: Provincie Utrecht - afd. Economie, Cultuur en Vrije Tijd, Gemeente Utrecht - Programmabureau Stadspromotie,
Gemeente Utrecht - Dienst Maatschappelijk Ontwikkeling, afd. Culturele Zaken, Gemeente Utrecht - Wijkbureau Overvecht,
Rotterdam Media Commission, Fentener van Vlissingen Fonds, Kosmopolis Utrecht, Stichting Kees Eijrond Fonds, LIRA Fonds
Met dank aan: Binger Filmlab, MEDIA DESK Nederland, Provincie Utrecht, Gemeente Utrecht, Rotterdam Media Commission, Rotterdam Media
Fonds, Vrede van Utrecht, Nederlandse Vereniging van Speelfilmproducenten, Holland Film, Kodak Netherlands BV, Screen International,
Variety, Film Fund Luxembourg, Irish Film Board, Vlaams Audiovisueel Fonds, Warnier Studio, EAVE, Grand Hotel Karel V, CineMeta digital