orthoptie 2005 nr 2 5.0 v2 - International Orthoptic Association

ZIEKTE VAN LYME
P. Heus, orthoptist, Bsc optometrist
Medisch Centrum Alkmaar
INLEIDING
De laatste jaren is er in toenemende mate aandacht
voor tekenbeten en de ziekte van Lyme.
In kranten en tijdschriften wordt gewezen op
de gevaren van een tekenbeet en de lezers
worden uitgebreid geïnformeerd over mogelijkheden
om een teek te verwijderen.
Ook in de medische literatuur wordt de laatste
jaren met regelmaat gepubliceerd over de
ziekte van Lyme. Deze ziekte heeft een scala
aan ziekteverschijnselen en kan ook oogheelkundige
afwijkingen geven.
Dit artikel zal gaan over de tekenbeet en de
mogelijke gevolgen ervan. De verschillende
kenmerken en stadia van de ziekte van Lyme
zullen aan bod komen en de oogheelkundige
afwijkingen worden besproken. De nu volgende
casus illustreert dat de ziekte van Lyme in de
oogheelkundige, optometrische en orthoptische
praktijk voor kan komen.
CASUS
Een 54-jarige vrouw wordt via de neuroloog
naar de oogarts verwezen in verband met
plotseling ontstane horizontale binoculaire
diplopie sinds twee weken.
De patiënte werd binnen een paar dagen
orthoptisch onderzocht (zie gegevens hiernaast).
Er bleek een kleine tot matige abductiebeperking
te zijn van het linkeroog. In de primaire
stand was sprake van een esotropie OS, toenemend
bij kijken op afstand. Op het Hessschema
was een duidelijke abductiebeperking
te zien. De diagnose nervus abducens (N.VI)-
parese OS werd gesteld en een controle na
drie à vier weken werd geadviseerd.
Bij de controle na drie weken, bleek de patiënte
opgenomen te zijn in het ziekenhuis. Er
waren antistoffen aangetoond die zouden
kunnen wijzen op de ziekte van Lyme. Ze
kreeg inmiddels antibiotica toegediend. De
patiënte merkte duidelijk verbetering in de
oogbewegingen. Deze verbetering was ook
objectief aantoonbaar bij het onderzoek.
Bij de volgende orthoptische controles bleek
dat de afwijking verder afnam. Na ongeveer
twee maanden was de parese volledig hersteld.Verdere
orthoptische controles werden
niet afgesproken. Bij gezichtsveldonderzoek en
oogdrukmeting na zes maanden werden geen
bijzonderheden gevonden.
ONDERZOEK
VOD z.c.: 1.0 refractie: plano
VOS z.c.: 0.5- n.c.: S+1.00=C-1.00 as 90°: 1.0
Oogdruk : 16 mm Hg ODS (11.00 uur )
(Goldmann
applanatietonometrie)
Oogstand: esotropie OS
Motiliteit:
abductiebeperking OS
Cornea, media ODS: g.b.
Fundi ODS: forse papilexcavaties
EVALUATIE
E1: hypermetropie en astigmatisme OS
E2: mogelijk abducensparese OS
E3: glaucoomsuspecte papillen
PLAN
P1: geen brilcorrectie nodig
P2: orthoptisch onderzoek
P3: gezichtsveldonderzoek en oogdrukcontrole
over zes maanden
37