Handreiking voor vroegsignalering in het onderwijs - Nederlands ...
Handreiking voor vroegsignalering in het onderwijs - Nederlands ...
Handreiking voor vroegsignalering in het onderwijs - Nederlands ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Handreik<strong>in</strong>g</strong> <strong>voor</strong> <strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>onderwijs</strong> IKZ-producten nr. 4<br />
2. Relevantie<br />
85% van de k<strong>in</strong>deren groeit op zonder al te grote problemen. Echter, een deel van deze groep heeft wel<br />
extra aandacht en zorg nodig tijdens <strong>het</strong> opgroeien (Hermanns e.a., 2005). Uit economische studies is<br />
gebleken dat <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen die worden gedaan <strong>voor</strong> de opvoed<strong>in</strong>g en opleid<strong>in</strong>g van (jonge) k<strong>in</strong>deren<br />
effectiever zijn dan <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen die later <strong>in</strong> <strong>het</strong> leven worden gedaan (Carneiro & Heckman, 2003).<br />
Vanuit dit perspectief is <strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong> belangrijk om tijdig te <strong>in</strong>terveniëren vanuit <strong>het</strong> perspectief<br />
van ‘returns on <strong>in</strong>vestment’. Vroege signalen van problemen zijn soms diffuus (<strong>het</strong> gaat opeens niet<br />
goed), soms zijn <strong>het</strong> meer specifieke signalen die gedurende langere tijd aanhouden [bijv. signalen die<br />
aanleid<strong>in</strong>g geven tot gerichte vermoedens van aandachtsproblemen, antisociaal gedrag, sociaalemotionele<br />
problemen (stil, teruggetrokken), leeftijds<strong>in</strong>adequaat gedrag of vermoedens van mishandel<strong>in</strong>g].<br />
Om b<strong>in</strong>nen de schoolcontext k<strong>in</strong>deren of jongeren ondersteun<strong>in</strong>g te bieden afgestemd op hun<br />
signalen, wordt wel gebruik gemaakt van een model met drie niveaus van ondersteun<strong>in</strong>g (zie figuur 1).<br />
Dit vormt <strong>het</strong> zogenaamde schoolbrede supportcont<strong>in</strong>uüm van preventie wat vergelijkbaar is met <strong>het</strong><br />
zorgcont<strong>in</strong>uüm dat <strong>in</strong> de (geestelijke) zorg gebruikt wordt. Voor <strong>het</strong> reguliere <strong>onderwijs</strong> kan dan gesproken<br />
worden van universele, selectieve, ge<strong>in</strong>diceerde en secundaire preventie. In dit model is te<br />
zien dat <strong>voor</strong> 1 tot 5 % van de populatie ondersteun<strong>in</strong>g nodig is met behulp van <strong>in</strong>tensieve, <strong>in</strong>dividuele<br />
<strong>in</strong>terventies. Deze zijn gericht op k<strong>in</strong>deren met zichtbare problematiek. Hier is sprake van gericht <strong>in</strong>grijpen.<br />
Voor 5 tot 15 % van de populatie is gerichte ondersteun<strong>in</strong>g gewenst, bedoeld <strong>voor</strong> (groepen)<br />
risicoleerl<strong>in</strong>gen en leerl<strong>in</strong>gen met beg<strong>in</strong>nende symptomen. Bij 80 tot 85 % van de populatie volstaan<br />
meer algemene <strong>in</strong>terventies die zich richten op alle leerl<strong>in</strong>gen. Leerl<strong>in</strong>gen vroeg signaleren die <strong>in</strong> dit<br />
model ‘opklimmen’ naar een volgend (hoger) niveau kan veel w<strong>in</strong>st opleveren <strong>voor</strong> <strong>het</strong> functioneren en<br />
welbev<strong>in</strong>den van de leerl<strong>in</strong>g, <strong>voor</strong> <strong>het</strong> gez<strong>in</strong>, de school en de bredere omgev<strong>in</strong>g. Aan figuur 1 zijn mogelijke<br />
<strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong>s-momenten toegevoegd <strong>in</strong> de vorm van doorgetrokken pijlen.<br />
Figuur 1. Model <strong>voor</strong> schoolbrede ondersteun<strong>in</strong>g van positief gedrag, ontwikkel<strong>in</strong>g en leren<br />
(vroeg)signaler<strong>in</strong>g<br />
Voor 1-5% van de populatie is<br />
secundaire preventie vereist:<br />
(<strong>in</strong>dividuele ) trajecten <strong>voor</strong><br />
zichtbaar probleemgedrag.<br />
<strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong><br />
Voor 5-15 % van de populatie is<br />
selectieve of geïndiceerde preventie<br />
gewenst: trajecten <strong>voor</strong><br />
groepen met een verhoogd risico<br />
of beg<strong>in</strong>nende symptomen<br />
<strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong><br />
Voor 80-85% van de populatie<br />
volstaat universele preventie<br />
(trajecten <strong>voor</strong> alle leerl<strong>in</strong>gen<br />
of jaargroepen)<br />
2<br />
© 2008 NJi Onderwijs & Jeugdzorg / LCOJ
Change language