Handreiking voor vroegsignalering in het onderwijs - Nederlands ...
Handreiking voor vroegsignalering in het onderwijs - Nederlands ...
Handreiking voor vroegsignalering in het onderwijs - Nederlands ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Handreik<strong>in</strong>g</strong> <strong>voor</strong> <strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>onderwijs</strong> IKZ-producten nr. 4<br />
Eerst zullen globaal vijf gebieden en de leefmilieus beschreven worden waar mogelijke signalen kunnen<br />
optreden: leren, gezondheid, verzuim, veiligheid en gedrag <strong>in</strong> de leefmilieus gez<strong>in</strong>, school en <strong>het</strong><br />
publieke dome<strong>in</strong>. Met de opkomst van de brede school, de <strong>voor</strong>school en k<strong>in</strong>deropvang kan de school<br />
ook meer signalen op andere dome<strong>in</strong>en of leefmilieus waarnemen. Gedrag vormt een specifiek ontwikkelgebied<br />
dat <strong>in</strong>terfereert met de overige gebieden. Vanuit deze gebieden en leefmilieus volgt de rout<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> de bestaande zorgstructuur <strong>in</strong> en rondom school, die eventueel culm<strong>in</strong>eert <strong>in</strong> een toeleid<strong>in</strong>g<br />
naar <strong>het</strong> ZAT (zie figuur 2). Voor een aantal signalen of problemen dat de ontwikkel<strong>in</strong>g van <strong>het</strong> k<strong>in</strong>d<br />
(mogelijk) bedreigt bestaan er protocollen, <strong>voor</strong> andere zijn deze nog <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g. Veelal blijken<br />
deze protocollen goed bruikbaar om te koppelen aan <strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong>. Zij kunnen zowel gebruikt worden<br />
om vroeg te signaleren, als om aan die vroege signalen een vervolg te geven.<br />
Figuur 2. Ontwikkelgebieden en leefmilieus waarop <strong>in</strong> de schoolcontext signalen kunnen worden<br />
waargenomen en ZAT-partners die benut kunnen worden <strong>voor</strong> aanvullende taxatie en diagnostiek<br />
Taxatie van gedrag door<br />
JGZ, BJZ of GGZ, eventueel<br />
toeleid<strong>in</strong>g ZAT<br />
gedrag*<br />
leren<br />
Ambulante begeleid<strong>in</strong>g of<br />
consultatie vanuit WSNS / SWV V.O. of<br />
vanuit <strong>het</strong> speciaal <strong>onderwijs</strong>,<br />
eventueel toeleid<strong>in</strong>g ZAT<br />
veiligheid<br />
school<br />
gezondheid<br />
JGZ, eventueel<br />
toeleid<strong>in</strong>g ZAT<br />
Politie, eventueel<br />
toeleid<strong>in</strong>g ZAT<br />
publiek<br />
dome<strong>in</strong><br />
gez<strong>in</strong><br />
verzuim<br />
Leerplichtambtenaar<br />
of JGZ, afhankelijk van<br />
reden, eventueel<br />
toeleid<strong>in</strong>g ZAT<br />
(School)maatschappelijk werk,<br />
eventueel toeleid<strong>in</strong>g ZAT<br />
*Gedrag <strong>in</strong>terfereert met de overige gebieden waardoor <strong>het</strong> betrekken van de JGZ, dan wel BJZ of de GGZ <strong>in</strong> de<br />
zorgroute altijd zorgvuldig overwogen moet worden en mede afhankelijk is van de vraag of de signalen primair<br />
gedragsmatig zijn of mogelijk secundaire verschijnselen vormen.<br />
Vanuit elk deelgebied loopt er een route die kan bijdragen aan <strong>vroegsignaler<strong>in</strong>g</strong>. Echter, <strong>in</strong> de praktijk<br />
<strong>in</strong>terfereren deelgebieden met elkaar wat vroegsignaleren en <strong>het</strong> kiezen van een vorm van ondersteun<strong>in</strong>g<br />
bemoeilijkt. Vaak is <strong>het</strong> nodig om te kijken naar de thuissituatie om een goed beeld te krijgen van<br />
de situatie. Dit is bij uitstek een taak <strong>voor</strong> <strong>het</strong> (school)maatschappelijk werk, die door een coörd<strong>in</strong>ator<br />
van de leerl<strong>in</strong>genzorg of <strong>het</strong> ZAT <strong>in</strong>geschakeld kan worden. In veel scholen is <strong>het</strong> schoolmaatschappelijk<br />
werk structureel aanwezig, op sommige scholen is <strong>het</strong> op afspraak aanwezig. Het komt <strong>in</strong> de prak-<br />
6<br />
© 2008 NJi Onderwijs & Jeugdzorg / LCOJ