hele interview met Hedwig Vos - Mednet

8 interview tekst Anouk mIddelkAmp beeld vIncent boon
mednet 02I2013
HUiSARTS HEDWiG VOS ZET ZiCH iN VOOR ANDERE VROUWEN
‘ Het is een kwestie
van solidariteit’
Hedwig Vos , huisarts in Den Haag, heeft er vanaf het begin van haar loopbaan heel bewust
gekozen voor een parttime huisartsenbaan. naast promotieonderzoek naar het belang van
preventie in de eerste lijn, besteedt ze ook veel tijd aan vrijwilligerswerk voor vrouwen. Voor
haar inspanningen krijgt ze dit jaar de Corrie Hermannprijs van de VnVA.
Het twitteraccount van Hedwig Vos loopt, daags na de
bekendmaking van de winnaar van de Corrie Hermann
Prijs, vol met felicitaties. Hedwig Vos heeft duidelijk
een groot netwerk, zowel online als offline. Dat is ook niet
vreemd, gezien haar enorme CV.
De behoefte om meer dan alleen het ‘gewone’ (huis)artsenwerk
te doen, heeft er altijd al ingezeten. Al tijdens haar
studie wist Vos dat ze parttime wilde werken. Ze wilde haar
betaalde baan combineren met bestuurswerk, het liefst voor
een maatschappelijk doel. Vos zat vier jaar voor de PvdA in
de gemeenteraad van Den Haag en is nu voorzitter van de
stichting Yasmin, een participatiecentrum voor vrouwen.
Wat trekt haar zo aan in de groep mensen die aan de onderkant
van de maatschappij terecht is gekomen? “Ten eerste is
het natuurlijk een kwestie van solidariteit; je moet voor
elkaar zorgen. Ik kan het ook niet van me af laten glijden,
als ik zie dat ik mensen kan helpen, vind ik dat ik dat ook
moet doen. Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat het echt
iedereen kan overkomen. Veel mensen denken dat ze zelf
nooit aan de onderkant van de maatschappij terecht zullen
komen. Maar stel dat je gaat scheiden, je baan kwijt raakt
en daardoor ook je huis? Dan ben je sneller dakloos dan je
denkt. Het is lang niet altijd een bewuste keuze, zoals veel
mensen veronderstellen.”
In haar werk als huisarts ziet ze dit ook terug: “Als patiënten
bepaalde keuzes in hun leven maken, denk ik weleens: dat is
niet zo handig. Maar voor de nare gevolgen hebben ze echt
niet bewust gekozen. Ik heb daar door mijn werk in de praktijk
veel meer begrip voor gekregen.” Bovendien is ze er door
haar ervaring als raadslid met dak- en thuislozen van overtuigd
dat deze mensen zich rustiger houden als er goed voor
ze wordt gezorgd. “Dat is in het belang van iedereen.”
ADVERTEREN
Vos werkt in een huisartsenpraktijk in Den Haag, die ze vijf
jaar geleden heeft opgezet met een duopartner. Na een aantal
jaar als hidha te hebben gewerkt, kwam ze erachter dat ze
graag een eigen praktijk wilde. “Ik heb gekeken naar overname
van een praktijk, maar vond dat er behoorlijk veel
goodwill werd gevraagd. Ik wilde dat geld liever investeren in
mijn eigen praktijk.” De twee huisartsen zochten een locatie
in Den Haag en kwamen uit in de Haagse wijk Rustenburg-
Oostbroek. “Daar zou volgens onze berekeningen plaats
moeten zijn voor een nieuwe praktijk. We zijn gewoon
begonnen en hebben geadverteerd. Inmiddels hebben we
1750 patiënten.” De praktijk zit dus nog niet vol. “Hierdoor
hebben we relatief tijd voor patiënten. Uiteindelijk willen we
natuurlijk wel doorgroeien naar een normpraktijk van 2350

10 interview mednet 02I2013
CURRiCULUM ViTAE
Hedwig Vos (1972) studeerde
geneeskunde aan de Universiteit
Leiden. Na afstuderen werkte ze
als agnio heelkunde en trainee in
de verzekerings- en bedrijfsgeneeskunde.
in 2001 begon ze de over. We moeten nu al zoveel zaken regelen:
patiënten. Ik maak me daar wel eens zorgen
huisartsenopleiding. Daarna hoe krijgen we dat straks voor elkaar? Er
werkte ze als hidha, waarnemer, wordt ontzettend veel van huisartsen
op het consultatiebureau en bij de gevraagd en het wordt alleen maar meer.”
GGZ-crisisdienst. Ze was raadslid Ze verwijst naar de eisen met betrekking tot
voor de pvdA in Den Haag en had de bereikbaarheid van een huisartsenpraktijk.
“Naast ons gewone werk, moeten we
verschillende nevenfuncties bij
onder andere LOVAH en VNVA. ook nog fungeren als een 112-dienst en
Sinds 2007 heeft ze een duopraktijk
in Den Haag. Ze is bezig met De praktijk van Vos heeft veel zorginten-
altijd bereikbaar zijn. Dat vind ik lastig.”
onderzoek naar preventie in de sieve patiënten. Mensen die, zoals Vos het
eerste lijn bij de afdeling vrouwenstudies
geneeskunde van het nen zorgen’. Voor die mensen moet vaak
zegt, ‘net niet helemaal voor zichzelf kun-
UMC St Radboud. Ze is voorzitter overleg worden gepleegd met instanties als
van stichting Yasmin en lid van de de thuiszorg. Of er moet een telefoontje
Raad van Toezicht van het NHG. worden gepleegd met een medisch specialist.
“Het frustrerende is dat dit niet ver-
Vos is getrouwd en heeft twee
kinderen. goed wordt als je regels van de NZa strikt
volgt. Alleen consulten op verzoek van de
patiënt mogen worden gedeclareerd. Als ik
denk: ‘laat ik eens gaan kijken bij die ene meneer met wie
het vorige week niet zo goed ging’, moet ik dat doen in
mijn eigen tijd.” Ze geeft nog een voorbeeld: “Als ik een
telefonisch consult doe met een patiënt kan dat soms drie
kwartier duren. Maar ik krijg er een tarief van 4,34 euro
voor. Dat vind ik belachelijk.”
Op haar twitteraccount maakte ze zich hier ook druk over,
in een discussie over het declareren van ‘indirecte tijd’: ‘Voor
mij is elk overleg met een collega ‘hobby’. En een verwijsbrief
schrijven als de patiënt al naar huis is ook’. En daarna: ‘Ik
mag van de NZa alleen maar de tijd declareren die ik direct
aan patiëntenzorg besteed. Op initiatief van de patiënt, anders
niet’. Vos, nu: “Ik heb inmiddels ge-e-maild met de NZa en
krijg dan als antwoord dat daarvoor het inschrijftarief is
bedoeld. Maar daarvan moet ik mijn pand, assistentes en de
vuilnisophaaldienst al betalen.” Ze vervolgt: “Ik kan het
toch niet laten om iets dergelijks aan de kaak te stellen. Het
‘Er wordt veel van huisartsen gevraagd
en het wordt alleen maar meer’
is voor mij ook nog niet afgerond, ik wil hierover wel eens
met verschillende partijen die hierbij betrokken zijn in
debat.” Ze zucht: “Natuurlijk gaat het me niet alleen om
het geld. Ik werk bewust niet fulltime. Maar als ik straks
moet kiezen voor het verwijderen van een vetbult, omdat
me dat veel meer geld oplevert dan een oncologiebespreking,
vind ik dat een kromme situatie.”
CORRiE HERMANN pRiJS
Vos kreeg de Corrie Hermann Prijs van de VNVA vooral
voor haar ‘onvermoeibare inzet ten aanzien van preventie in
de eerste lijn bij vrouwen’. Hiermee wordt verwezen naar
haar promotieonderzoek naar risicogedrag bij jonge vrouwen
in relatie tot ervaren gezondheid, de relatie tussen
sociaal economische status en risicofactoren bij middelbare
vrouwen en multimorbiditeit bij oudere vrouwen in Nijmegen.
“Ik doe onderzoek naar de geschiedenis van de implementatie
van preventie om het onderwerp preventie in een
breder kader te kunnen plaatsen. Daarnaast gebruik ik de
Tweede Nationale Studie van het Nivel om te kijken naar
de inzet en de uiteindelijke opbrengst van preventie in de
eerste lijn.” Grinnikend: “Volgens mij ben ik de laatste
huisarts die nog op deze studie promoveert.”
Ze realiseert zich als geen ander dat huisartsen het erg druk
hebben en dus niet meteen lopen te juichen als ze nog meer
preventietaken krijgen. “Daarom wil ik ook onderzoeken
hoe huisartsen nu eigenlijk tegen dit onderwerp aankijken.
Vinden ze preventie nuttig of niet? Kunnen ze het in hun
huidige praktijkvoering meenemen? Daarvoor heb ik een
vragenlijst vastgesteld, die binnenkort naar een aselecte
groep huisartsen wordt gestuurd.” De huisarts hoopt dat ze
uiteindelijk nuttige en praktische aanbevelingen kan doen in
haar proefschrift. “Rondom het genderaspect valt nog veel te
winnen. Zo zien we dat vrouwen gemiddeld meer zijn gaan
roken en mannen wat minder, maar dat vrouwen beter te
benaderen zijn voor een stoppen-met-rokenprogramma dan
mannen. Vrouwen komen vaker bij de huisarts en er zijn
daardoor meer contactmomenten. Mannen zijn meer ‘duikers’,
en daardoor zijn die moeilijker te benaderen. Als je dat
als huisarts weet, is het makkelijker om een gerichte actie op
te stellen voor deze groep patiënten.”
In haar promotieonderzoek speelt het genderaspect een
belangrijke rol. Ook in haar vrijwilligerswerk bij de stichting
Yasmin en bij haar lidmaatschap van de werkgroep
Vrouwen en Huisartsgeneeskunde van het NHG staan
vrouwen centraal. “Ik weet niet precies waarom ik me zo
inzet voor deze groep. Ik denk dat het een soort eerbetoon
is aan de generatie vrouwen voor mij, ik zet hun werk graag
voort. Mij is het allemaal gemakkelijk afgegaan, ik wil graag
iets terug doen voor andere vrouwen.”
Vos ziet in haar vrijwilligerswerk bij Yasmin dat niet alle
vrouwen gelijke kansen krijgen. “Yasmin zet zich vooral in
voor allochtone vrouwen die willen deelnemen aan de
samenleving. In eerste instantie was dat vooral door het
aanbieden van talencursussen of bijeenkomsten waarbij
vrouwen elkaar ontmoetten en samen gingen koken of
handwerken. Onlangs hebben we subsidie van de
gemeente Den Haag gekregen om als participatiecentrum
te fungeren. Dat betekent dat we heel concreet toewerken
naar een goede startpositie van de vrouwen, waardoor ze

interview 11
door kunnen stromen naar het onderwijs of een betaalde
baan. Het gaat hier overigens ook om Nederlandse vrouwen.”
Voor iedere deelneemster wordt bekeken wat ze
nodig heeft om haar doel te bereiken. Soms is dat een cursus
Nederlands, een andere keer een sollicitatietraining.
“Maar het begint natuurlijk bij het enthousiasmeren.
Sommige vrouwen hadden nooit bedacht dat ze misschien
wel eens zouden kunnen gaan werken. Ik vind het een
prachtig initiatief.”
‘De jury zei dat ik het moest
zien als aanmoedigingsprijs’
Het mooie aan het vrijwilligerswerk bij Yasmin is dat ze er
zelf ook veel energie uit haalt, zo vertelt ze. “Ik doe er veel
ervaring mee op die ik in mijn werk als huisarts weer kan
gebruiken en vice versa. Naarmate je meer vrouwen van
een andere cultuur spreekt, merk je dat de verschillen helemaal
niet zo groot zijn als we altijd denken. We hebben als
moeders allemaal dezelfde zorgen over de toekomst
van onze kinderen. Dat schept absoluut een onderlinge
band.”
AANMOEDiGiNGSpRiJS
De huisarts voelt zich erg gevleid door de toekenning van de
Corrie Hermann Prijs. “Toen ik werd gebeld door de juryvoorzitter
was ik erg verbaasd. Deze prijs wordt normaal
gesproken toegekend aan dokters die echt al iets hebben
gepresteerd. Ik ben nog maar net begonnen. Maar de juryvoorzitter
zei dat ik het vooral moest zien als een aanmoedigingsprijs.”
Ze vervolgt: “Ik ben nu negen jaar huisarts en
merk gelukkig dat ik nog steeds veel leer en steeds meer kan.
Niet zozeer medisch inhoudelijk, maar wel in de omgang
met patiënten. Ik vind het belangrijk dat ze het gevoel
hebben dat ze gehoord worden, dat ik begrijp wat hun
zorgen zijn en wat hun achtergrond is. En dat gaat me steeds
beter af.”
Vos stelt dat ze zich aan het begin van haar studie nooit heeft
gerealiseerd dat de psychosociale begeleiding van patiënten
zo’n grote rol zou spelen in het huisartsenvak. “Maar ik vind
het heel fijn om te kunnen doen. Prettig om te weten wat de
context van een patiënt is; wat zijn of haar familieachtergrond
is. Ik heb nu bijvoorbeeld een patiënte met kanker.
Met haar heb ik het niet alleen over de medisch-inhoudelijke
kant van haar ziekte, maar vooral ook over hoe ze nu haar
leven weer oppakt in de context van haar kinderen en kleinkinderen.
Ik ken deze patiënt al heel lang, dus ik weet hoe
haar leven eruit ziet. Dat is het mooie aan het huisartsenvak.
Je groeit echt met iemand mee.”