het artikel - Mednet

4 achter het nieuws tekst Adri van Beelen
mednet 05I2012
Jonge Huisartsen vrezen uitholling
van hun beroep
De actiegroep Jonge Huisartsen maakt zich zorgen over de toekomst van het vak. Ze bestookt
leden van de Tweede Kamer regelmatig met vragen en opmerkingen. De jonge artsen vrezen
uitholling van het beroep van huisarts. Misschien biedt de val van het kabinet nieuwe kansen.
De actiegroep Jonge Huisartsen bestaat uit leden van de
Landelijke Organisatie Van Aspirant Huisartsen (LOVAH),
Generation Next en Wadi. Wadi is een separate afdeling binnen
de LHV, geleid door een zelfstandig bestuur. De afdeling
behartigt onder meer de belangen van waarnemers en Hidha’s
binnen de LHV. De meeste huisartsen van de actiegroep
Jonge Huisartsen zijn waarnemers of hebben een parttime
dienstverband. De huidige onzekere tijden maken dat ze zich
nog niet aan een volwaardige eigen praktijk durven te wagen.
De actiegroep is behoorlijk actief en bestookt Den Haag
regelmatig met brieven waarin zij op de bres springen voor
hun vak. Een vak dat volgens hen met de huidige maatregelen
wordt uitgehold.
Onlangs lieten de jonge huisartsen weer opvallend van zich
horen door een interview in De Dokter, het tijdschrift van de
LHV. In het interview zeggen jonge huisartsen Tessa Versteegde,
Pierre Gijsbers en Marjan Kruijer dat ze, hoewel ze
het liefst een eigen praktijk zouden hebben, dat niet zien zitten
vanwege het politieke klimaat. Versteegde: “De persoonlijke
band maakt het werk leuk. Wanneer die wegvalt en je als
huisarts in de toekomst vooral bezig bent als slimme ondernemer
je financiën rond te krijgen, is dat voor mij niet
genoeg.” Gijsbers: “Dan begin ik een bed & breakfast.”
Kamerleden Van Gerven en Leijten van de SP schrokken dusdanig
van de uitspraken van de huisartsen dat ze direct
schriftelijke vragen stelden aan demissionair minister Schippers.
Ze wilden bijvoorbeeld weten wat de minister vindt van
de kritiek dat het afschaffen van de inschrijving op naam zal
leiden tot het in verschillende diagnoses opknippen van de
patiënt om deze bij de goedkoopste zorgverlener onder te
brengen. Ook wilden de Kamerleden van de bewindsvrouw
weten of zij ook vindt dat de vertrouwensrelatie en poortwachtersfunctie
kernwaarden zijn voor goede huisartsenzorg.
Drie zorgen
De jonge huisartsen hebben drie grote zorgen. Een van de
woordvoerders van de actiegroep Jonge Huisartsen is Paulus
Lips, huisarts in Amsterdam. Volgens hem is de eerste grote
zorg het bekostigingssysteem. “Dat systeem demotiveert artsen”,
zegt hij. “Denk aan de bezuiniging die minister Schippers
ons heeft opgelegd omdat we zoveel zaken uit de
tweede lijn hebben overgenomen. Maar dat is nota bene op
haar eigen verzoek gebeurd.”
Daarnaast verzetten de jonge huisartsen zich ook tegen de
marktwerking in de zorg. Lips: “De zorg is nou eenmaal geen
markt. Ten eerste gaat marktwerking niet goed samen met het
streven naar meer samenwerking, want marktwerking richt
zich juist op concurrentie. Iedereen moet zich bovendien realiseren
dat huisartsen goedkope en doelmatige zorg leveren.
Zij kunnen dit doen door de bijzondere en langdurige vertrouwensrelatie
die zij met hun patiënten hebben. Om een
patiënt gericht te kunnen helpen, gerust te kunnen stellen of
te vragen even af te wachten, is vertrouwen nodig. Wanneer
de zorg versnippert over verschillende concurrerende aanbieders,
gaat dit ten koste van deze vertrouwensband. Dan
wordt de zorg juist duurder en slechter.”
In het uitvoeringverzoek aan de NZa beschrijft minister
Schippers onder andere hoe de sterke relatie tussen huisarts
en patiënt een barrière kan vormen in kwaliteitsverbetering
en concurrentie tussen huisartsen. Lips: “Hieruit blijkt volgens
ons dat zij de kern van de huisartsgeneeskunde niet
goed op waarde schat.”
Ook Tim Linssen van de LOVAH neemt op alle mogelijke
manieren stelling tegen marktwerking. In een blog op de
website van Mednet zegt hij: ‘Natuurlijk moeten patiënten de
zorgverlener kunnen kiezen die ze willen. Maar de veronderstelling
dat patiënten of kwaliteit gediend zijn met voor
afzonderlijke kwalen rond-shoppen in de eerste lijn, snijdt
geen hout. Dat geldt evenzeer voor de gedachte dat de som
van een verzameling subspecialisten meer oplevert dan één
generalist die de patiënt goed kent. Onderzoek van TNS-NIPO
dat aantoonde dat patiënten juist een langdurige relatie met
een huisarts willen, verrast dan ook niet.’
Wandelgangenakkoord
Het derde grote punt waar de actiegroep Jonge Huisartsen
zich sterk voor maakt, is het tegengaan van de bezuinigingen
die de gezondheidszorg boven het hoofd hangen, ook in deze

achter het nieuws 5
periode van een demissionair kabinet en het zogeheten wandelgangenakkoord
dat eind april tussen de politieke partijen
VVD, CDA, D66, ChristenUnie en GroenLinks gesloten werd.
“Het goede nieuws is dat de plannen voor een eigen bijdrage
van 5 euro aan de huisarts en 9 euro voor een recept in het
nieuwe akkoord geschrapt zijn”, zegt Paulus Lips. “Dit soort
maatregelen getuigt van een kortetermijnvisie en is volgens
ons penny wise, pound foolish. Je werpt met die bijdragen
voor veel mensen immers een drempel op om de dokter te
bezoeken. Op de lange duur leidt dat ertoe dat mensen in
een later stadium komen, meer onderzoek en behandeling
nodig hebben en uiteindelijk dus veel duurder zijn voor de
zorg.”
Hoewel deze maatregelen in het nieuwe akkoord geschrapt
zijn, blijft er volgens Lips voor De Jonge Huisartsen genoeg te
doen. “In het akkoord worden geen fundamentele beslissingen
genomen, zodat er ook geen structurele veranderingen
op stapel staan. Wij hadden bijvoorbeeld gehoopt dat er
integrale bekostiging zou komen zodat de gescheiden geldstromen
voor eerste- en tweede lijn meer naar één gezamenlijk
budget zouden gaan. Alleen zo kun je ervoor zorgen dat
huisartsen meer zaken uit het ziekenhuis overnemen.”
Lips krijgt daarin overigens steun van Tweede Kamerlid Linda
Voortman van GroenLinks die in een interview met De Dokter
ook al liet weten dat de financiering veranderen moet. “Het
zou veel beter zijn om naar aandoeningen te kijken en een
budget ter beschikking te stellen voor de hele behandeling
van bijvoorbeeld COPD of diabetes. Een deel daarvan kan de
huisarts uitvoeren, voor een ander deel is specialistische zorg
nodig. Door integrale bekostiging in te voeren, worden de
schotten tussen de sectoren opgeheven en de budgetten tussen
eerste- en tweedelijnszorg verdeeld”, aldus Voortman in
het interview.
Aanvullend geluid
De KNMG en LHV zijn blij met de komst van de groep Jonge
Huisartsen. Zij zien de groep als een aanvulling. “Ze vinden
dat wij een aanvullend geluid laten horen”, vertelt Paulus
Lips. “Dat kunnen we ook als waarnemers en parttimers zonder
eigen praktijk. Bij ons spelen geen persoonlijke, financiële
belangen. Het gaat ons in de eerste plaats om de kwaliteit
van zorg en om de patiënt.”
De Jonge Huisartsen willen in de nabije toekomst met de
zorgverzekeraars om de tafel. Ook een gesprek met demissionair
minister Schippers of haar opvolger staat op het verlanglijstje.
Het is allemaal nodig omdat er volgens hen bij
beleidsmakers en politici soms nog veel onwetendheid
bestaat over wat er dagelijks in de praktijk van een huisarts
gebeurt. LOVAH-bestuurslid Marjan Kruijer zegt in het
genoemde stuk in De Dokter: ‘Ze hebben geen idee hoe een
dag van een huisarts eruit ziet en dus ook niet hoe hun
beslissingen in de praktijk uitwerken. Niemand zou het in zijn
hoofd halen om in het kader van de bezuiniging een neuroloog
te vragen voortaan het meten van de bloeddruk er zelf
maar bij te doen of een chirurg om zijn instrumenten zelf te
steriliseren. Maar van de huisarts wordt stilzwijgend aangenomen
dat die al die extra taken er wel eventjes bij kan doen.
Dat is respectloos en getuigt niet van realiteitszin’.
Kansen
Of het nieuwe kabinet, dat er na de zomer moet komen, ook
nieuwe kansen biedt, is volgens Paulus Lips nog volkomen
onduidelijk. “Het is te vroeg om te juichen. Het wandelgangenakkoord
biedt geen structurele oplossingen voor de toekomst.
Het geeft alleen weer hoe de bezuinigingen worden
aangepakt. Dat geeft nog geen garantie voor een nieuw kabinetsbeleid.
Daarom is het zinvol met onze actiegroep gewoon
op de oude voet door te gaan met publiceren en brieven
schrijven.
Intussen is er steeds meer steun vanuit de politiek. Woordvoerders
gezondheidszorg, zoals Attje Kuiken van de PvdA,
vindt de actiegroep aan haar zijde. Ook zij keert zich tegen
marktwerking. Volgens Kuiken werkt de markt juist in de hand
dat er zoveel behandelingen worden uitgevoerd en recepten
worden uitgeschreven. Dezelfde mening is ook CDA-Kamerlid
Margreet Smilde toegedaan. Onlangs gaf zij te kennen de
groei van allerlei, in haar ogen onnodige poliklinieken, af te
wijzen. De door haar genoemde ‘hoest- en snotterpoli’s’ zijn
wat haar betreft onzin. Dat is zorg die gewoon door de huisarts
moet worden gegeven.
Paulus Lips kan dit alleen maar beamen. Hij en zijn jonge
actiegroepgenoten zien het simpel: “Ik wil dit werk nog zeker
30 jaar blijven uitoefenen. Uiteindelijk zijn we er om mensen
te helpen, zo simpel is dat. Dat is de lol van goed huisarts
zijn. En dat moet in ieders belang zo blijven.”
Voor meer nieuws zie www.mednet.nl