40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland
40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland
40 Jr Frico - Zuivelhistorie Nederland
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lánnen, untwikkelje hjar niear en mear ta in bihearskjende pesysje, de grounstoffenmerk<br />
bihearskjende en de distribusje en konsumpsje dêrnést yn hjar<br />
macht haldend. Ek by de suvel is det it gefal.<br />
Hwet scil de utkomst hjir wêze as dit frjemde greatbidriuw wint? As wy nei syn<br />
praktiken op oare plakken sjugge, kinne wy det witte. Dy utkomst scil dizze<br />
wêze, det men fis Fryske boeren bodzje litte scil fen moarns ier oant jouns let<br />
ta, sa as hja ek graech wolle en dogge, mar dy scil ek dit ynhalde, det fen hjar<br />
wirk de fortuten gean scille nei det frjemde greatkaptael en nei hjar lieders, en<br />
det hja sels krekt safolle krije scille om warbre bodders bliuwe to kinnen foar<br />
trêdden en dêrby op in oar syn groun en mei in oar syn fé. Ek hjir wolle wy it<br />
herhelje, det net allinnich de net koóperearjende boeren hjir steane oan 'e kant<br />
fen us tsjinstanners, mar ek, det hja, dy't allinnich koöperearje ten málke ta<br />
suvel, om fierders it produkt oan to bieden oan elts dy't gading makket, sunder<br />
ek mar de minste macht to foarmjen om tsjinoer dy ófnimmers sterk to stean,<br />
de boeresaek tsjinarbeidzje. Hjir stiet it wiere koóperative bidriuw, mei elkoar<br />
oparbeidzje by produksje en ófset, allinnich tsjin lauwen en fijánnen oer.<br />
Hjir leit yn it jier fen <strong>Frico</strong>'s fjirtichste jierdei it andert op 'e fraech, eft Fryslán<br />
in frije en tierige takomst tomjitte gean scil, ef net. Hjir moatte wy bigripe, det<br />
wy de grounstoffen málke en suvel yn us macht ha en hálde kinne, as wy det<br />
wolle! Mar den gjin sleauwens mear! Gjin hottefilerij oer lytse dingen, mar it<br />
greate doel for eagen halde en hannelie sa as sa dudlik unófwiisbre needsaek<br />
is. De boeren nei hjar eigen febriken. De febriken sunder utsúndering oan 'e<br />
<strong>Frico</strong>! As men det wol en docht, den bliuwe wy ek yn dit stik fen saken baes!<br />
Us álde pioniers hienen in heech doelwyt keazen. Hja koene net witte hwet<br />
hjar bihinderje scoe det doelwyt to birikken. Nou yn 1938 steane wy lykwols<br />
net njunken dy álderen, dy't de moedfearren hingje litte, mar wolle wy de wei<br />
nei it moarn forkenne om him dêrnei to gean. Wy scille fierder gean moatte op<br />
'e goede álde grounslaggen : bidriuwsforbettering en ófsetorganisaesje. Dêrby<br />
moatte wy lykwols bouwe oan it forwar tsjin it opkringjende „fortruste” greatbidriuw,<br />
det ek vn Frysláns suvelindustry mear en mear nei foaren komt. Dy<br />
striid scil hiel Fryslán for woun wirde moatte, omdet it in algemien Fryske saek<br />
oanbilanget.<br />
Trêd moatte wy fis nou noch óffreegje, eft wy er mei de suvelko~peraesje, ek<br />
mei in achttsjin kraet suvelko~peraesje: alle boeren en alle febriken mei produksje<br />
en ófset onifiemjend, wol komme scille. Wy moatte net forfalle yn de flaters<br />
fen íis foargongers, dy't to heech mikten.<br />
[092] Simder ek det noch utinoar to setten, wolle wy wol fêstlizze, det wy hjir<br />
wis stipe ut oare formiddens nedich hawwe scille om ta it doel te kommen : in<br />
wolstelde boerestán yn in wolsteld Fryslán. De wráld fen 1938 freget ta us doel<br />
mear as allinne in folmakke technysk-ekonomyske en kommersiéle organisaesje.<br />
t it fis den forstean, det wy oare organisaesjes, ta in breder doel ynsteld, nedich<br />
ha om fis eigen wirk feilich to stellen. En lit fis mei dy oare forienings<br />
Heruitgave www zuivelhistorienederland.nl 92<br />
© F.C.Z.E.V. 1938
Change language