brochure Gezond Meedoen! - Gemeente Enschede

Gezond Meedoen!
Uitvoeringsprogramma
convenant Menzis en
gemeente Enschede
2012 - 2016

2 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Voorwoord
Een betere gezondheid voor zoveel mogelijk inwoners van Enschede
met een zo effectief mogelijke inzet van middelen. Daarvoor zetten de
gemeente Enschede en Menzis zich in.
We doen dat omdat er de komende jaren grote
uitdagingen liggen in zorg en welzijn: een grotere
vraag door een toename van ouderen en meer
chronisch zieken, dreigende personele tekorten
en minder fi nanciële ruimte. Daarnaast verschuiven
taken tussen zorg, welzijn en ondersteuning
uit AWBZ, Zorgverzekeringswet en Wmo.
Hierdoor worden gemeenten en zorgverzekeraars
logische partners om dienstverlening op dit vlak
samen aan te pakken.
Menzis en Enschede hebben elkaar nodig om
voor de burger een naadloze uitvoering van zorg
en ondersteuning te bieden. Het is belangrijk om
te ontschotten en de beleidsterreinen zorg, ondersteuning
en preventie op elkaar af te stemmen.
Daar werken we aan met het convenant en dit
uitvoeringsprogramma.
Tegelijkertijd werken we gericht aan een beweging
richting meer zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid.
We willen mensen op weg helpen
naar een maatschappelijke gezondere leefstijl.
Want wie gezond is, participeert gemakkelijker in
de samenleving. En wie participeert, is vaak ook
gezonder. Want werken, een opleiding volgen
of vrijwilliger zijn, betekent ook geestelijke
ontplooiing, sociale binding en maatschappelijke
acceptatie.
slechtere gezondheid. Laag opgeleide Nederlanders
worden gemiddeld zes tot zeven jaar minder oud dan
hoog opgeleiden. Dit kan leiden tot het ‘buitenspel’
staan in het arbeidsproces en tot sociaal isolement.
Met deze samenwerking gaan we hieraan werken.
We bundelen kennis, organisaties en diensten om
juist ook deze mensen te stimuleren om gezonder te
leven en volop te participeren. Dat betekent eveneens
dat we helpen als mensen betalingsachterstanden
hebben, zodat geen opeenstapeling van problemen
ontstaat.
Het mooie van dit uitvoeringsprogramma is dat er al
snel meerdere projecten lopen, waar we programmatisch
aan werken. Zo komen we direct van woorden
naar daden. Want dat is de uitdaging voor de
komende vier jaar: werkende oplossingen leveren
voor de burgers van Enschede. Zodat zij ook in een
veranderende samenleving, met minder geld beschikbaar,
kunnen vertrouwen op uitstekende zorg en
ondersteuning. En zodat Enschede een gemeente is
waarin gezonde en actieve burgers goed gefaciliteerd
worden op het gebied van zelfredzaamheid, gezondheid
en maatschappelijke participatie.
Speciale aandacht in het convenant en dit uitvoeringsprogramma
is er voor mensen in een kwetsbare
positie. Immers, een slechtere maatschappelijke
positie gaat in de regel samen met een
Ria Stegehuis
directeur Zorg Menzis
Ed Wallinga
Wethouder Wijkontwikkeling,
Sport, Zorg en Welzijn
gemeente Enschede
3

Wat hebben we
afgesproken?
Op 2 september 2011 hebben
Roger van Boxtel, voorzitter
Raad van Bestuur Menzis, en
Peter den Oudsten, burgemeester
van Enschede, een convenant
ondertekend.
Beide partijen gaan voor vier jaar (2012 - 2016)
samenwerken op de terreinen van gezondheid en
ondersteuning. Ons werkmotto hierbij is Gezond
Meedoen! Het is onze ambitie dat zoveel mogelijk
mensen gezond zijn en meedoen.
Doelstellingen
Het uitvoeringsprogramma richt zich op
vier algemene doelstellingen:
meer mensen gezond;
iedereen doet mee;
goede en toegankelijke zorg en ondersteuning;
beheersbaar houden van de kosten
(lagere kosten voor AWBZ, Wmo en
Zorgverzekeringswet).
In het programma gaan we pragmatisch in projecten aan
de slag om snel tot goede resultaten te komen. Dit zijn
projecten met een doelstelling en eindresultaat, met een
deadline en een afgesproken inzet en budget. We gaan
het effect monitoren: wat hebben de inspanningen
opgeleverd voor de burger, de gemeente Enschede en
Menzis. Zo blijven we niet steken in mooie vergezichten
op papier, maar bieden we tastbare oplossingen in de
praktijk. We werken aan ons gezamenlijk doel: een betere
gezondheid, zelfredzaamheid en participatie voor zoveel
mogelijk inwoners van Enschede met een zo effectief
mogelijke inzet van middelen.
Pijlers
Het uitvoeringsprogramma (2012-2016) beslaat
drie pijlers:
1. Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag.
2. Naadloze uitvoering van zorg en ondersteuning.
3. Maatwerk voor doelgroepen in een kwetsbare
positie.
4 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Het bieden van
tastbare oplossingen
in de praktijk
Achtergrond
De vraag naar zorg neemt tussen nu en 2020 flink toe
Dat komt doordat het aantal ouderen stijgt, men verwacht
meer mensen met een chronische ziekte. Deze mensen
hebben vaak verzorging en ondersteuning nodig.
Denk aan medische zorg. Maar ook aan thuiszorg,
hulp bij klusjes en boodschappen doen, of bij het vinden
van (aangepast) werk. In de regio Twente is de trend nog
ernstiger dan in de rest van Nederland. Uit de recente
Twentse Gezondheidsverkenning blijkt dat inwoners van
Twente bovengemiddelde zorgvragen hebben, en een
ondergemiddelde levensverwachting. Met een vooruitzicht
van beperkte personele en fi nanciële middelen is
het noodzakelijk maar ook een uitdaging om de zorg
beter en effi ciënter te maken. Belangrijk daarbij is dat
mensen voor verzorging en begeleiding zelf een groter
beroep doen op hun eigen netwerk. De toekomst van de
zorg ligt bij het samenspel van cliënten, hun netwerk,
vrijwilligers, mantelzorgers en organisaties die zorg en
ondersteuning bieden. De verantwoordelijkheid van
de burger en diens bereidheid in zichzelf te investeren
in gezondheid is daarbij onmisbaar: goed voor jezelf
zorgen is allereerst een eigen verantwoordelijkheid.
Daarbij is de doelstelling van de gemeente Enschede
om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen en
ook bij de zorgverzekeraar is het beleid erop gericht om
de zorg zo dicht mogelijk bij de thuisomgeving te laten
plaatsvinden.
5

Enschede in cijfers
De gemeente Enschede heeft circa 160.000
inwoners.
In Enschede zijn meer mensen met een lage
sociaal economische status ten opzichte van
de rest van Nederland.
Leefstijl is slechter: procentueel hebben zowel
jeugd, volwassenen als ouderen meer
overgewicht dan landelijk gemiddeld.
1 op de 5 (circa 30.000 inwoners) is op dit
moment afhankelijk van overheidssteun,
waarbij diverse huishoudens een beroep
doet op meerdere vormen van ondersteuning.
Bij benadering: 95% van de 75+ers woont thuis.
Van het beschikbare budget gaat ongeveer
80% naar de zwaardere ondersteuningsvormen
(regie en ondersteuning).
3000 Indicaties AWBZ extramurale begeleiding
komen over naar de gemeente, gezien de
huidige verwachting per 2014.
Enschede krijgt te maken met een doelmatigheidskorting
van 5% voor de AWBZ begeleiding
en 10% voor de Jeugdzorg.
Het aantal huisartsencontacten in Enschede
die betrekking hebben op psychische en
sociale problemen ligt hoger dan het landelijk
gemiddelde.
Menzis heeft ongeveer 65% van de inwoners in
verzekering en is zorgkantoor.
Gemiddeld wordt circa 15% van het inkomen in
2011 besteed aan zorg, zonder bijsturing stijgt
dit naar bijna 40% in 2040.
6 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Speciale aandacht voor zorg en
technologie
Om de gestelde doelen in het programma te
halen, is de inzet van technologie belangrijk.
Zorgtechnologie en eHealth kunnen mensen
ondersteunen in het zelfmanagement, het voeren
van de eigen regie, over hun ziekteproces of hun
gezonde leefstijl. Ook kan het de zorg effi ciënter
maken. Daarbij is het wel belangrijk dat
gebruikers met deze technologie kunnen omgaan.
En dat vereist een aanpassing van de bestaande
zorgorganisatie. In Twente en bij Menzis zijn al
diverse plannen en concrete initiatieven op dit
gebied. Denk aan Kennispark, het Centrum voor
Gezonde Techniek, Fieldlab, de Digitale Steden
Agenda of het Innovatiefonds. Waar mogelijk en
wenselijk haken we hier in de projecten op aan.
Regie toevoegen
Beweging
realiseren
van zware
ondersteuning
naar lichtere
vormen voor
diegenen waar
mogelijk
Intensieve ondersteuning
Lichte ondersteuning
Algemene voorzieningen
Burgerkracht
Versterken eigen kracht en inzetten op preventie
7

Pijler 1
Van ziekte en zorg naar
gezondheid en gedrag
Gemeente Enschede en Menzis werken binnen deze pijler
samen aan gezondheid- en participatiebevordering.
Zelfredzaamheid en eigen regie, van met name mensen
met een lage sociaaleconomische status, proberen we te
versterken. Uitgangspunt hierbij is dat interventies
aansluiten bij de vraag dan wel klantwensen.
In diverse projecten kijken we naar wat mensen wél
kunnen. We vergroten hun kennis over gezondheid;
stimuleren hen om gezonder te leven en meer
te bewegen; dagen hen uit om mee te doen aan
activiteiten in scholen en bij sportverenigingen; helpen
hen op weg naar een betere gezondheid, en naar
participatie in opleiding of werk, als mantelzorger of
vrijwilliger. We richten ons niet alleen op de bewoners
maar ook op de wijk waarin zij leven.
Doelstelling
Het bereiken van gezondheidwinst door samen
te werken aan gezondheid- en participatiebevordering.
De aandacht zal primair uitgaan
naar het versterken van de zelfredzaamheid
en eigen regie van mensen met een lage
sociaaleconomische status en de wijken waarin
zij oververtegenwoordigd zijn.
Beoogde resultaten
Inzetten op preventie en het bevorderen van een
gezonde leefstijl (denk aan gezond gewicht voor
kinderen).
Bevorderen van participatie (zorgen dat mensen
goed in hun vel zitten, bevorderen van door- en
uitstroom in de bijstand).
Aansluiten bij de aanpak van het netwerk Twente
Gezond en Veerkrachtig, een lerend netwerk van
kennispartners, gemeente(n), Menzis, (zorg)
instellingen en bedrijven die zich inzetten voor
gezondheidsbevordering en het monitoren van de
effectiviteit van de acties en interventies uit dit
uitvoeringspogramma.
Het uitdagen van bedrijfsleven en kennisinstellingen
om met oplossingen te komen waarbij Menzis en
de gemeente Enschede ‘launching customers’
kunnen zijn.
Samen met het bedrijfsleven en zorgaanbieders
de vitaliteit van medewerkers (en werkende
mantelzorgers) bevorderen via gezondheidsbevorderende
programma’s.
8 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Projecten
1) Leefstijl en overgewicht
In Enschede ligt het aantal mensen met overgewicht
boven het Nederlands gemiddelde. Er zijn duidelijke
signalen dat overgewicht bij kinderen steeds vaker
voorkomt. In een aantal Enschedese wijken loopt dit
inmiddels op tot 26%. Overgewicht komt meer voor in
wijken met een lage sociaaleconomische status.
In een aantal wijken met kinderen met het meeste
overgewicht wordt een samenwerking op touw gezet
ter bestrijding van dat overgewicht bij zowel de
kinderen als de ouders. Er wordt voortgebouwd op
de ervaringen die de gemeente Enschede en Menzis
al hebben opgedaan op dit vlak (Gesunde Kinder
Gesunde Kommunen (GKGK), JOGG, Scoren in de
wijk). De aanpak van GKGK wordt doorontwikkeld
en uitgerold. Ouders worden actief betrokken en een
andere inzet is het realiseren van een verbreding met
sportverenigingen (de Vitale Sportvereniging), brede
school, welzijnsorganisatie, jeugdgezondheidszorg en
de eerste lijn.
2) Leefstijl en psychisch welbevinden
Er zijn naar verhouding in Enschede veel volwassenen
en ouderen die zich psychisch ongezond voelen. Bij
velen speelt daarbij niet alleen eenzaamheid, maar ook
een ongezonde leefstijl een rol. De gemeente Enschede
en Menzis gaan het huidige beleid op het gebied van
psychische gezondheid en welzijn meer op elkaar af
stemmen, op basis van een analyse rond psychisch
welbevinden op wijkniveau. Aan de hand van de analyse
komt eind 2012 een business case tot stand voor de
periode 2013, 2014 en 2015. Deze is gericht op een
betere aansluiting van zorg en welzijn op stedelijk en
wijkniveau. Uitgangspunt hierbij is dat wanneer mensen
weten waar ze terecht kunnen, en daar gemakkelijk
binnenstappen, de psychische klachten in een vroeg
stadium kunnen worden opgepakt. Zo krijgen mensen
weer regie over hun eigen leven, waardoor zij weer
participeren in de samenleving.
3) Participatie Pathmos
Stel, je biedt mensen lessen aan in gezondheid, en je
geeft de uitvoering van deze lessen in handen van een
ROC van Twente. Zou je er dan voor kunnen zorgen dat
ze gezonder gaan leven én tegelijkertijd geïnteresseerd
raken in een opleiding? Het project Participatie Pathmos
gaat de uitdaging aan. De wijk Pathmos/Stevenfenne kan
gezien worden als de Enschedese kraamkamer voor het
ontwikkelen van een nieuwe aanpak in de ondersteuning
van kansarme en kwetsbare bewoners. De doelgroep
bestaat uit wijkbewoners. Blijkt hun taalniveau te laag,
dan krijgen zij een traject van minimaal een jaar
aangeboden rond het thema gezondheid. Dit traject
bestaat uit (taal)lessen over gezondheid, verzorgd door
het ROC van Twente. De vervolgstap wordt gezet in
het traject ‘Scoren met gezondheid’. Dit is een gecombineerde
leefstijlinterventie waarbij FC Twente een
belangrijke rol speelt. De deelnemers kunnen een
certifi caat behalen dat hen vrijstelling geeft voor één
van de kerntaken bij een ROC-opleiding. Zo kan deelname
aan dit project ook gezien worden als opstap voor
scholing. Na het beëindigen van het traject ‘Scoren met
gezondheid’ worden mensen gestimuleerd een vorm van
9

Het vergroten
van de zelfredzaamheid
en eigen regie
om de wijk te
versterken
van
opleiding of cursus op te pakken. Mocht dat niet
lukken, dan kunnen zij doorstromen naar één
van de re-integratie programma’s. Zo worden zij
op verschillende manieren aangezet om te
participeren. Dit vergroot hun zelfredzaamheid
en de eigen regie, waardoor ook de wijk wordt
versterkt. De Universiteit Twente begeleidt dit
project. Deze gaat de deelnemers meerdere
jaren volgen en zal zich vooral richten op de
relatie tussen participatie, medische consumptie
en de fysieke gezondheidseffecten. Zo kan
worden vastgesteld of gerichte activering
gedurende een langere periode leidt tot minder
zorggebruik (GGZ en medicatie).
4) Twente Gezond en Veerkrachtig
Twente Gezond en Veerkrachtig is een netwerk dat
begin 2012 is opgericht. In het najaar van 2012 wordt de
samenwerking geformaliseerd. Het behelst een samenwerkingsverband
tussen Universiteit Twente, gemeente
Enschede, GGD, Trimbos en Menzis. Het is opgezet om
de effectiviteit van het totale uitvoeringsprogramma te
monitoren. De deelnemers willen zich samen inzetten
om de gezondheid van inwoners van Enschede te
bevorderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door samenwerking
te zoeken met andere regionale partijen,
zoals scholen en bedrijven; door inspiratiedagen te
organiseren waarop partijen worden uitgedaagd om
oplossingen te vinden voor de groeiende zorgvraag
en zorgkosten; door de effectiviteit te meten van
interventies die worden ingezet of de kennis over
gezondheid te bevorderen. Jaarlijks wordt bepaald
welke resultaten worden nagestreefd.
5) Betere samenwerking bij mantelzorg
Zowel de gemeente Enschede als Menzis zijn
betrokken bij en alert op de vitaliteit van medewerkers
en werkende mantelzorgers. De verwachting is dat het
aantal mantelzorgers en de belasting van hun werk
komende jaren zal toenemen. Menzis en de gemeente
Enschede willen die ontwikkelingen verder verkennen.
Zo is er in de gemeente Enschede bijvoorbeeld een
convenant ‘Werk en Mantelzorg van Nu’ tussen zes
bedrijven waaronder de gemeente Enschede, MKB
Enschede en de Stichting Informele Zorg Twente (SIZT).
Menzis leidt mantelzorgmakelaars op die mantelzorgers
kunnen ondersteunen bij het vinden van hun weg in de
zorg. Voor Menzisverzekerden valt dit onder de polis,
voor anderen zou dit tegen vergoeding verstrekt kunnen
worden. Menzis en de gemeente Enschede gaan de
mogelijkheden voor samenwerking op het gebied van
mantelzorg (respijtzorg, werk & mantelzorg, verbinding
Collectieve Minimaverzekering) verder verkennen.
10 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Pijler 2
Naadloze uitvoering van zorg
en ondersteuning
Bij zorg en ondersteuning rond en in het huis komen diverse
wettelijke regelingen met elk hun eigen werking samen: Wmo,
Zorgverzekeringswet, AWBZ en geregeld ook Jeugdzorg.
De uitvoering is belegd bij verschillende instanties, maar
burgers hebben vragen die daar dwars doorheen lopen.
Burgers verdwalen tussen de instanties en krijgen niet
altijd de zorg en ondersteuning die zij nodig hebben
om goed te kunnen participeren. Er valt veel te winnen
als we hier meer lijn in aanbrengen: afstemming in de
toegang, bij de inrichting van het aanbod en bij het
meten van de resultaten. Hierdoor moet de uitruil van
zorg en ondersteuning tussen stelsels eenvoudiger
worden, met als resultaat een eenvoudige en
effi ciëntere uitvoering.
Doelstelling
Een integraal en ‘gekanteld’ aanbod van zorg en
ondersteuning aan inwoners door middel van een
beter afgestemde en meer doelmatige
organisatie, ook over fi nancieringsschotten heen.
Beoogde resultaten
Versterking eerstelijn en klantbenadering: Inrichten
van één loket voor Meedoen en ondersteunen.
Hierin komt de uitvoering van de WWB, Wmo, Zvw
en AWBZ samen. Ook vindt afstemming plaats in de
eerstelijnsdriehoek huisarts, wijkverpleegkundige en
sociaal werker.
Eenduidige afspraken over de wijze waarop
klantgegevens worden ontsloten en uitgewisseld,
met inachtneming van de privacy.
Afstemming over de planning van voorzieningen en
beschikbaarheid van het zorgaanbod in de
gemeente Enschede, waaronder acute en medischspecialistische
zorg en woonzorgdiensten.
Gezamenlijk inkopen waar dit meerwaarde biedt
voor prijs en/of kwaliteit.
Gezamenlijke toetsing en verantwoording.
Inrichten van het lokale jeugdzorgstelsel,
vooruitlopend op de nieuwe wet.
Afspraken over de monitoring van de effectiviteit
van het beleid van de initiatieven.
11

Verbinding met
huisarts en wijk
Projecten
1) Verbinding Zorgloket met zorgadvisering
Menzis
Cliënten komen zowel bij het Zorgloket als bij Menzis
met vragen over zowel Wmo, AWBZ als Zvw: bijvoorbeeld
over vervoer en hulpmiddelen. Menzis
en de gemeente Enschede hebben gesproken over
de mogelijkheden van samenwerking op het gebied
van cliëntadvisering over deze onderwerpen. In de
eerste helft van 2012 wordt ingezet op voorlichting
en informatieuitwisseling tussen medewerkers van
het Zorgloket en de Menziswinkel. Het doel is elkaars
werkwijzen en productenpakket te leren kennen.
2) Het zorgloket in het
wijkgezondheidscentrum
In deze pilot is het de gedachte de consulent van
het Zorgloket tijdelijk fysiek te positioneren in het
wijkgezondheidscentrum en zo het ‘Zorgloket’ naar
de huisarts en de wijk te brengen. Het idee en de
insteek van het project is ontstaan vanuit de huidige
ontwikkelingen in de Wmo en de decentralisatie
van de AWBZ Begeleiding. Het doel is enerzijds het
keukentafelgesprek in het wijkgezondheidscentrum
te voeren en zo (potentiële) cliënten te leren kennen
die een beroep doen op begeleiding. Tegelijkertijd
wordt de kennis van het keukentafelgesprek gedeeld.
Daarnaast biedt het kansen de samenwerking met de
huisarts en zijn POH-er (praktijkondersteuner) verder
te ontwikkelen.
3) Begeleiding Ziekteverzuim van vrijwilligers
en ‘klim op banen’
In Pathmos/Stevenfenne activeren we op dit moment
mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Een eerste stap is vaak vrijwilligerswerk of een ‘klim
op baan’. De ervaring leert dat de context van dit werk
vaak als vrijblijvend wordt ervaren. Uitval/niet op komen
dagen - al dan niet door ziekte - is veel voorkomend.
En daar kunnen we onvoldoende begeleiding in bieden.
Door de inzet van een verpleegkundige in de rol van
ziekteverzuimbegeleider en/of ARBO-deskundige willen
we langdurig ziekteverzuim voorkomen. Hiermee hopen
we uitval en ziekteverzuim van vrijwilligers en mensen
met ‘klim op banen’ te kunnen bewaken, en terug te
dringen en zo te zorgen voor een stijging van deze
groep op de participatieladder.
4) Wijkdiensten
De gemeente Enschede zet in op de ontwikkeling van
wijkdiensten. Voorbeelden hiervan zijn boodschappen
doen, kleine klussen, tuinonderhoud, ontmoetingsplekken
met de mogelijkheid tot het nuttigen van
een warme maaltijd en inloopplekken voor een kop
koffi e, met een praatje of activiteiten. Dit kan zowel op
vrijwillige als commerciële basis of door middel van het
uitruilen van diensten met familie, vrienden en buren.
Op deze manier wil de gemeente Enschede stimuleren
dat mensen langer zelfstandig blijven wonen en dat er
een minder zware druk wordt gelegd op de Wmo.
12 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Daarbij is het streven de tevredenheid over de
geleverde zorg en diensten te evenaren dan wel te
overtreffen.
Drie partijen hebben opdracht gekregen afzonderlijk
van elkaar in drie verschillende wijken een pilot Wijkdiensten
op te starten. Die pilots richten zich specifi ek
op een groep cliënten van het Zorgloket. In deze
pilots bieden partijen diverse zorg en ondersteuning
geïntegreerd aan. Dit leidt naar verwachting tot een
effi ciëntere werkwijze en zodoende tot een besparing
op de zorgkosten. De effecten worden gemeten door
bureau HHM in samenwerking met de Universiteit
Twente en Twente Gezond en Veerkrachtig.
Een keten voor
jeugdzorg van preventie
tot zware zorgtaken
5) Samenwerking bij decentralisatie AWBZ
Dit is een omvangrijk project dat niet alleen een lokale
maar ook een regionale insteek heeft. Menzis en de
gemeente Enschede trekken hierin samen op met de
volgende partners: alle overige Twentse gemeenten,
cliënten-belangenbehartigers, cliënten, zorgaanbieders,
CIZ, CAK, Inspectie volksgezondheid, GGD Twente,
Transitiebureau VWS/VNG, instellingen voor collectieve
voorzieningen. Het project omvat zeven fasen:
1. Kwantitatieve analyse (aantallen cliënten, verdeling
ZIN/PGB en huidige kosten)
2. Kwalitatieve analyse (inzicht in de doelgroep)
3. Voorzieningenkaart: in kaart brengen van huidige
algemene, collectieve en individuele voorzieningen
4. Opzetten samenwerking met zorgaanbieders
5. Koersbepaling
6. Vastleggen visie en strategie
7. Formuleren beleid en aanpassen werkprocessen.
6) Transitie Jeugdzorg
Menzis en de gemeente Enschede willen werken
aan een keten voor Jeugdzorg, die het gehele
gebied beslaat van preventie tot zware zorgtaken.
Hiertoe worden jeugdzorgtaken overgeheveld naar
een samenhangende Enschedese structuur voor
ondersteuning, zorg, onderwijs en veiligheid. Taken van
Bureau Jeugdzorg worden toegevoegd in de wijkteams.
Voor overige taken wordt samengewerkt met Bureau
Jeugdzorg Overijssel. Door samen op te trekken bij
de decentralisatie van de begeleiding en Bureau
Jeugdzorg kunnen Menzis en de gemeente Enschede
leren van elkaars ervaringen en innovatieve werkwijzen
ontwikkelen.
13

Pijler 3
Maatwerk voor kwetsbare
doelgroepen
De gemeente Enschede en Menzis staan voor de opgave om
hoogwaardige zorg toegankelijk te houden voor zoveel mogelijk
inwoners (verzekerden), tegen een zo effectief mogelijke inzet
van middelen.
In 2011 is de doelgroep van de Collectieve Zorgverzekering
voor de Minima (CZM) uitgebreid naar alle
burgers met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm.
Ter voorkoming van de armoedeval is tevens
besloten om, via een kortingscollectief een vermindering
van de premie aan te bieden voor burgers met een
inkomen tot 130% van de bijstandsnorm. De CZM is
vanaf 2012 de enige aanvulling op de toereikende en
passende voorliggende voorzieningen als de Zvw,
AWBZ en Wmo waarbij 2012 een overgangsjaar is.
Het beoogde resultaat van deze pijler is het verder
verbeteren van de huidige Collectieve Zorgverzekering
voor de Minima: het gedoseerd uitbouwen naar een
GemeentePolis en een gezamenlijke aanpak realiseren
met de Stadsbank Oost Nederland om zorgpremieachterstanden
en wanbetaling op te lossen. Deze twee
thema’s zijn als project gedefi nieerd.
Zorg toegankelijk en
betaalbaar houden voor
zoveel mogelijk inwoners
14 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Doelstelling
Kwalitatief hoogwaardige zorg toegankelijk
(betaalbaar) houden voor kwetsbare doelgroepen.
Beoogde resultaten
Verlengen en verbeteren van de huidige Collectieve
Zorgverzekering voor de Minima: een gezamenlijke
aanpak realiseren om met de Stadsbank Oost
Nederland premieachterstanden en wanbetaling op
te lossen en bronheffingproblematiek aan te
pakken.
Gedoseerde uitbouw naar een Gemeentepolis in
een meerjarig ontwikkeltraject. Keuzes moeten
gemaakt worden over doelgroepen, dekking,
zorgsturing en financiering.
Onderzoeken op welke manier de gemeente
Enschede het aanbod van Menzis ook aantrekkelijk
kan maken voor nieuwe klanten. Deze hebben geen
uitkeringsrelatie met de gemeente Enschede, maar
hebben wel baat bij een goede zorginfrastructuur en
een betalingsregeling via de Stadsbank Oost
Nederland voor betalingsachterstanden bij Menzis.
Projecten
1) Doorontwikkeling GemeentePolis
De ambitie is er om de huidige Collectieve Zorgverzekering
voor de Minima door te ontwikkelen naar een
oplossing voor doelgroepen die de gemeente Enschede
wil ondersteunen op basis van haar sociale beleid.
De gemeente Enschede en Menzis willen daarom
afspraken maken over diensten op het gebied van
preventie, participatie en re-integratie. Het is van
belang dat deze diensten aansluiten bij het reeds
bestaande zorgaanbod in de wijken. In dit project zullen
keuzes worden gemaakt over doelgroepen, dekking,
zorgsturing en fi nanciering. De polis zal aantrekkelijk
gemaakt moeten worden voor mensen die geen klant
zijn bij Menzis, maar die baat hebben bij een goede
zorginfrastructuur. De GemeentePolis kan dienen als
een brug tussen de gemeente en Menzis. Deze polis
is een verbreding van de Collectieve Zorgverzekering
voor de Minima (CZM) naar doelgroep en inhoud.
De GemeentePolis legt de verbinding tussen de
terreinen armoede, participatie en preventie en zorg.
2) Gezamenlijke aanpak wanbetalers
De gemeente Enschede, Menzis en de Stadsbank Oost
Nederland hebben afspraken gemaakt over verdere
samenwerking op het gebied van debiteurenbeheer,
aanpak wanbetalers en structurele doorbetalingen.
Er is een pilot gestart voor een groep klanten van
Menzis met een premieachterstand van twee maanden.
Deze worden actief doorverwezen naar de Stadsbank
met als doel sneller en eerder afl ossen van schulden
en het instellen van structurele doorbetalingen. In de
uitvoering worden twee groepen onderscheiden.
De eerste groep betreft de wanbetalers die minder dan
zes maand premieachterstand hebben en onder het
regime van de zorgverzekeraar valt. De tweede groep
betreft de wanbetalers die zijn overgedragen aan het
College voor zorgverzekeringen, omdat zij meer dan
een half jaar premieachterstand hebben. Tijdens de
terugbetalingsperiode wordt voor beide groepen klanten
budgetbeheer ingesteld. De Stadsbank Oost Nederland
speelt als aanbieder van schuldhulpverlening, budgetbeheer
en sociale kredieten een cruciale rol in de
uitvoering van het project. In de aanpak is aandacht
voor vroegsignalering van problematische schulden en
zoeken de Stadsbank en Menzis ook aansluiting bij de
Enschedese frontlijnaanpak waarbij wijkcoaches contact
zoeken met het huishouden.
Het project wordt wetenschappelijk begeleid door
Nadja Jungmann, lector rechten, schulden en incasso
aan de Hogeschool Utrecht. Het ministerie van VWS
is (mede)fi nancier van de pilot.
15

Expertisecentrum
Economie, Werk
en Zorg: Saxion;
gemeente
Zorg en
Technologie
STUURGROEP
• Wethouder zorg en welzijn
gemeente Enschede
• Manager zorg en welzijn
gemeente Enschede
• Directeur zorg Menzis
• Programmamanagers
(college van) B&W
RvB Menzis
medezeggenschap-/
inspraakorganen
TG&V: UT, Trimbos, Regio
GGD, Twentse gemeente(n),
Menzis, bedrijfsleven, zorg
KERNTEAM
• Programmamanagers
• Projectleiding en
communicatie
• Administratieve
ondersteuning
Innovatieoverleg Enschede
regionale partners Twente
Twentse G14/VNG/VWS
NAAR GEZONDHEID
EN GEDRAG
NAADLOZE UITVOERING
VAN ZORG EN
ONDERSTEUNING
MAATWERK VOOR
KWETSBAREN
projectleiding
projectleiding
projectleiding
projectteam
projectteam
projectteam
16 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

Stuurgroep
Omdat de gelijkwaardige samenwerking van
Menzis en gemeente in het opstellen en uitvoeren
van het uitvoeringsprogramma een zodanige
omvang heeft en complexiteit kent, is een
stuurgroep geformeerd.
Een stuurgroep voor
de gelijkwaardige
samenwerking
De stuurgroep is het sturend orgaan en eindverantwoordelijk
voor het programma en het nemen van noodzakelijke
beslissingen. In deze is de stuurgroep te zien
als solitaire opdrachtgever. De stuurgroep bestaat uit
Ed Wallinga (Wethouder Wijkontwikkeling, Sport, Zorg
en Welzijn en coördinerend portefeuillehouder van de
gemeente Enschede) Ria Stegehuis (directeur Zorg
Menzis) en Liselot Reversma (manager Team Zorg &
Welzijn van de gemeente Enschede).
Programmamanagers
De gemeente en Menzis hebben beide een programmamanager
aangesteld die primair verantwoordelijk
zijn voor het proces - en projectmatig aansturen van
het realiseren van de bestuurlijke opdracht. Vanuit
de gemeente Enschede is Yvon Noordman aangesteld
en namens Menzis is Tom Schoen in deze
functie benoemd.
Kernteam
Het kernteam bestaat uit de programmamanagers
en een tweetal projectleiders namens Menzis en
gemeente per programmalijn.
Vanuit beide organisaties is per programmalijn een duo
projectleider beschikbaar gesteld die samen verantwoordelijk
zijn (zie het organogram). De projectleiders
zijn verantwoordelijk voor opstellen, coördineren en
uitvoeren van de projecten in de pijler. In het kernteam
wordt onder andere voortgang, resultaat en samenhang
van de drie thema’s en projecten afgestemd.
Echter ook de afstemming van de communicatie met
gemeente en Menzis is onderdeel van het takenpakket.
Er is gekozen om te werken vanuit een programma
met daarbinnen een projectmatige aanpak. Uitwerking
gebeurt op basis van proces, programma en projectmanagement.
Een programma omvat een pakket werkzaamheden
dat wordt uitgevoerd om een doel op de
langere termijn te bereiken. In dit geval het behalen
van gezondheidswinst, het beheersbaar houden en
verminderen van kosten en kwaliteit en toegankelijkheid
van de zorg waarborgen.
17

Spoorboekje eerste periode
Spoorboekje en contactpersonen uitvoeringsprogramma Gezond Meedoen!
Algeheel Programma Management: Yvon Noordman Gemeente Enschede enTom Schoen Menzis.
Nr Project/thema 2 e kwartaal 2012 3 e kwartaal 2012
Gezondheid en gedrag
Contactpersonen:
• Petra Pover, Gemeente Enschede
• Lammert Mulder, Menzis
1 Leefstijl en overgewicht
2 Leefstijl en psychisch welbevinden
3 Project participatie Pathmos Nulmeting/werving deelnemers
4 Twente Gezond en Veerkrachtig (TG&V)
Monitioringsvoorstel project participatie
Pathmos
Analyse GGZ wijkniveau
5 Mantelzorg Bijeenkomst Mantelzorg
Naadloze uitvoering zorg en
ondersteuning
Contactpersonen:
• Anouk Platvoet, Gemeente Enschede
• Wouter Weyenborg, Menzis
6 Zorgadvisering en Menziswinkel Verkenning Verkenning
7
Het gekantelde gesprek in het
wijkgezondheidscentrum
Start pilot (juni) Business case gemeente/
menzis
Tussenevaluatie (sept)
8
Ziekteverzuimbegeleiding vrijwilligers/klim
op banen
Business case (juni)
Start project (sept)
9 Pilot Wijkdiensten
Uitkomsten onderzoek Menzis over wijze
van aanhaken
10 Project Decentralisatie AWBZ
Keuze- en visie nota/Wmo beleidsplan
2012-2016
Beleidsplan 2012-2016
Verordering
11 Transitie Jeugdzorg
Maatwerk kwetsbare groepen
Contactpersonen:
• Ger Gankema, Gemeente Enschede
• Marcel Prinsen, Menzis
12 Project Gemeentepolis Evaluatie effect beleidswijziging
13 Project Wanbetalers Start medio juni/juli
Communicatie
Contactpersonen:
• Astrid Muijsers, Gemeente Enschede
• Yvonne Janssen, Menzis
Communicatie uitvoeringsprogramma +
samenwerkingsovereenkomst TG&V
18 Gezond Meedoen! - Uitvoeringsprogramma convenant Menzis en gemeente Enschede 2012-2016

4 e kwartaal 2012 1 e kwartaal 2013 2 e
kwartaal
2013
3 e
kwartaal
2013
4 e kwartaal
2013
2014 2015
Methodiek effectmeting gezondheidwinst
en zorgkosten/GKGK loop in 3 tot 5
wijken/stappenplan structurele fi nanciering
Analyse GGZ op wijkniveau. Uitkomsten
orienterende gesprekken 1 e lijn (huisarts/
mw)
Start interventie. Tussenrapportage
Methodiek meten effectiviteit
gezondheidswinst en zorgkosten
Voorstel gezamenlijke aanpak o.b.v.
business case
PvA/business case 2013 e.v.
Tussenrapportage
Rapportagemonitor
pilot Wijkdiensten
(met HHM).
Start uitvoeren analyse leefstijl en
overgewicht.
Vaststellen PvA/business case
Evaluatie + besluit over vervolg o.b.v.
business care
PvA/bussiness case
Evaluatierapport (jan)
Tussenevaluatie
Tussenevaluatie
Eindevaluatie
Rapportagemonitor HHM/UT +
besluit b&w Voortgang pilot. Start
contractvorming HH
Besluit eigen bijdragen
Alle klanten
begeleiding
/kortdurend
verblijf
onder de
Wmo
Pilotjaar
Uitwerking
overige
transitie
taken
Overdrachtsjaar
Transitie
gereed
Uitvoeren campagne.
Contract aanpassen; 1 e versie
Gemeentepolis
Oogstbijeenkomst/symposium
19

Datum
augustus 2012
Teksten
Gemeente Enschede en Menzis
Druk
Netzodruk
Fotografie
Martin Hogeboom, Jan Schartman
Ontwerp en realisatie
Digidee Ontwerpstudio, Enschede
Gezond Meedoen!
Gemeente Enschede, programma WZW
Postbus 20
7500 AA Enschede
www.enschede.nl/zorg_en_welzijn
Zorgverzekeraar Menzis
Postbus 75000
7500 KC Enschede
www.menzis.nl/corporate
De getoonde beelden zijn referentieobjecten
en dienen alleen ter illustratie. Aan deze foto’s
kunnen geen rechten worden ontleend.