Welzijn Nieuwe Stijl in Musselkanaal - Invoering Wmo
Welzijn Nieuwe Stijl in Musselkanaal - Invoering Wmo
Welzijn Nieuwe Stijl in Musselkanaal - Invoering Wmo
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong><br />
Verslag van een <strong>in</strong>itiatief <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> de gemeente Stadskanaal<br />
1
Inhoudsopgave<br />
1 Inleid<strong>in</strong>g 3<br />
2 Doel en methodiek 4<br />
3 Activiteiten en resultaten 6<br />
4 Conclusies en aanbevel<strong>in</strong>gen 10<br />
5 Naar een nieuw kader 12<br />
Bijlagen 15<br />
1. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> het kort<br />
2. De ondersteun<strong>in</strong>gsaanvraag: Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
3. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> context
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong>troduceert nieuwe verantwoordelijkheden<br />
en methoden <strong>in</strong> het welzijnswerk,<br />
met als doel de Wet Maatschappelijke<br />
Ondersteun<strong>in</strong>g (<strong>Wmo</strong>) beter te laten<br />
aansluiten bij wat mensen werkelijk nodig<br />
hebben om deel te kunnen nemen aan de samenlev<strong>in</strong>g.<br />
Een centraal doel van de <strong>Wmo</strong> is dat niemand<br />
<strong>in</strong> Nederland langs de kant blijft staan. Gemeenten<br />
en welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen doen daar al<br />
veel aan, maar de <strong>in</strong>druk is dat het nog beter<br />
kan. Onder andere door uit te gaan van<br />
de ‘eigen kracht’ van de burger: hoeveel kunnen<br />
burgers, als het gaat om welzijn, zelf doen<br />
en ondernemen zonder ondersteun<strong>in</strong>g? Waar<br />
liggen grenzen? Niet het aanbod van de welzijnswerkers,<br />
maar de vragen én de eigen<br />
mogelijkheden van de mensen zelf staan dan<br />
centraal.<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> is geen revolutie, maar<br />
een hulpmiddel om iedereen te betrekken bij<br />
de samenlev<strong>in</strong>g. Zodat alle Nederlanders zich<br />
verantwoordelijk voelen voor de samenlev<strong>in</strong>g<br />
en <strong>in</strong> staat zijn om op eigen kracht weloverwogen<br />
besliss<strong>in</strong>gen te nemen. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />
<strong>Stijl</strong> is een effectieve manier om mensen betrokken<br />
te maken waardoor ze m<strong>in</strong>der ondersteun<strong>in</strong>g<br />
nodig hebben.<br />
Voor meer <strong>in</strong>formatie over <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> zie bijlage 1<br />
Inleid<strong>in</strong>g<br />
Vanuit een gezamenlijk <strong>in</strong>itiatief ontwikkelen<br />
de gemeente Stadskanaal en de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />
Welstad een nieuwe manier van werken<br />
voor de uitvoer<strong>in</strong>g van het sociaal beleid.<br />
In relatie tot de huidige (beleids)ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> de WMO, CJGV, WWB, het Participatiebeleid<br />
en <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> wordt dat <strong>in</strong><br />
nauw overleg met <strong>in</strong>woners en sociale partners<br />
vormgegeven <strong>in</strong> een dorps- en wijkgerichte<br />
aanpak. We willen de werkwijze vanuit<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> oefenen <strong>in</strong> een kle<strong>in</strong>e<br />
sett<strong>in</strong>g. We kiezen voor <strong>Musselkanaal</strong> omdat<br />
hier al op een positieve wijze een dorpsvisietraject<br />
op gang is gebracht.<br />
De gemeente Stadskanaal wil de subsidierelatie<br />
met Welstad <strong>in</strong> de toekomst vorm geven<br />
volgens de uitgangspunten en methodieken<br />
van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>; WNS. (zie kader).<br />
Hiervoor is een beroep gedaan op het Stimuler<strong>in</strong>gs-programma<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> van<br />
het M<strong>in</strong>isterie van VWS, VNG en MO-groep.<br />
In dit document doen wij verslag van hoe we<br />
<strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> te werk zijn gegaan, wat dat<br />
heeft opgeleverd en wat het ons heeft geleerd.<br />
En vervolgens geven wij aan wat deze<br />
<strong>in</strong>zichten concreet kunnen betekenen voor<br />
(nieuw) beleid.<br />
3
1. Doel en methodiek<br />
Doel<br />
Een belangrijk uitgangspunt van WNS is dat<br />
welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> hun dienstverlen<strong>in</strong>g<br />
aansluiten bij wat burgers nodig hebben.<br />
Dat betekent dat welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen geen<br />
aanbodgericht, maar een vraaggericht dienstenpakket<br />
moeten bieden. Niet vraaggericht<br />
<strong>in</strong> de z<strong>in</strong> van ‘u vraagt, wij draaien’, maar gericht<br />
op het versterken van de ‘eigen kracht’<br />
van burgers om zelf en met elkaar ‘welzijn’<br />
gestalte te geven.<br />
Het <strong>in</strong>itiatief WNS <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> heeft tot<br />
doel antwoorden te v<strong>in</strong>den op een<br />
aantal vragen:<br />
1. Hoe kunnen we burgers het beste<br />
betrekken bij het opstellen van een ‘maatschappelijke<br />
agenda’? Waarbij het enerzijds<br />
gaat om het proces en anderzijds over hoe<br />
we gezamenlijk de <strong>in</strong>houd scherp krijgen.<br />
2. Welke <strong>in</strong>zet, kwaliteit en professionaliteit<br />
vragen de <strong>in</strong>woners aan de<br />
welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g.<br />
3 Welke relatie gemeente -<br />
welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g past daar het beste bij? En<br />
hoe vertalen we die <strong>in</strong> een nieuwe<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsovereenkomst?<br />
Om die vragen te kunnen beantwoorden is<br />
het vanzelfsprekend nodig om eerst zicht te<br />
krijgen op wat bewoners belangrijk v<strong>in</strong>den<br />
(de maatschappelijke agenda) en hoe ze hun<br />
eigen rol zien ( eigen kracht van de burgers).<br />
Met deze vraag g<strong>in</strong>g het <strong>in</strong>itiatief WNS <strong>in</strong><br />
<strong>Musselkanaal</strong> van start.<br />
Werken aan een maatschappelijke agenda<br />
De term ‘maatschappelijke agenda’ duikt<br />
veelvuldig op <strong>in</strong> de beleidstaal van WNS. De<br />
term staat voor het geheel aan afspraken<br />
tussen gemeente, professionals en doelgroepen<br />
zelf over wat we met elkaar belangrijk<br />
v<strong>in</strong>den, wat we willen bereiken, wat ieders rol<br />
is en wat we concreet gaan doen. Van belang<br />
daarbij zijn onder meer een valide en transparante<br />
omschrijv<strong>in</strong>g van de maatschappelijke<br />
doelen en kaders en een zorgvuldige<br />
afbaken<strong>in</strong>g van de rollen en verantwoordelijkheden<br />
van gemeente (als opdrachtgever)<br />
en welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g (als opdrachtnemer).<br />
Het<br />
opstellen<br />
van een maatschappelijke<br />
agenda valt <strong>in</strong> de eerste van de<br />
vier fasen die <strong>in</strong> de beleidscyclus van WNS *<br />
worden onderscheiden:<br />
* Stur<strong>in</strong>g van <strong>Welzijn</strong>; Movisie 2010; p 30 e.v.<br />
1. Maatschappelijke verkenn<strong>in</strong>g<br />
Onder regie van de gemeente gezamenlijk<br />
verkennen van maatschappelijke vraagstukken<br />
en de doelen en waarden die men wil<br />
bereiken.<br />
2. Kaderstell<strong>in</strong>g en contracter<strong>in</strong>g<br />
Door gemeente vastleggen van doelen en<br />
kaders voor een te verlenen opdracht aan<br />
uitvoerders (welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g); onderhandelen<br />
en contracteren.<br />
4
3. Uitvoer<strong>in</strong>g en verantwoord<strong>in</strong>g<br />
Uitvoer<strong>in</strong>g van het werk zoals afgesproken<br />
door welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g en het afleggen van<br />
verantwoord<strong>in</strong>g over de werkzaamheden en<br />
de behaalde resultaten.<br />
4. Evaluatie<br />
Samen met de doelgroepen en de uitvoerders<br />
evalueert de gemeente het uitgevoerde<br />
beleid; zijn de doelstell<strong>in</strong>gen gehaald, is het<br />
probleem opgelost, welke maatschappelijke<br />
effecten zijn behaald?<br />
Betrokken partijen en hun rol<br />
De gemeente en Welstad hebben afgestemd<br />
wat ieders <strong>in</strong>breng en rol <strong>in</strong> het proces zou<br />
zijn. Dit is vastgelegd <strong>in</strong> de ondersteun<strong>in</strong>gsaanvraag;<br />
het Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
(bijlage 2):<br />
Gemeente: regierol;<br />
gastheer en voorzitter<br />
bij beleidsmatige<br />
bijeenkomsten;<br />
actief<br />
meedenken met<br />
de adviseur en<br />
deze van <strong>in</strong>formatie<br />
voorzien;<br />
praktisch ondersteunen bij communicatie met<br />
doelgroepen en bij (pers)publiciteit.<br />
Welstad: meedenken over de opzet en uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van het project; meedenken en meehelpen<br />
bij uitvoeren van acties <strong>in</strong> het proces;<br />
contacten leggen met<br />
sleutelfiguren.<br />
WNS-adviseur: regie proces, bedenken en<br />
(laten) organiseren van de diverse activiteiten;<br />
contacten leggen en onderhouden tussen<br />
de diverse betrokkenen.<br />
Raad: Tijdens de gezamenlijke <strong>in</strong>formatiebijeenkomst<br />
<strong>in</strong> juni is de rol van de raad<br />
(accent op luisteren) benadrukt evenals de<br />
wens en het belang van een gezamenlijke<br />
ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de werkateliers die <strong>in</strong> juli volgden.<br />
Maatschappelijke agenderen <strong>in</strong><br />
zeven stappen<br />
Bij de uitwerk<strong>in</strong>g van fase 1, Maatschappelijke<br />
verkenn<strong>in</strong>g’, hebben we gewerkt met het<br />
zeven stappen-model * voor maatschappelijk<br />
agenderen:<br />
*Verwey-Jonker Instituut, Handreik<strong>in</strong>g maatschappelijk agenderen<br />
1 Vaststellen kaders<br />
2 Identificeren gesprekspartners en hen<br />
uitnodigen voor samenwerk<strong>in</strong>g<br />
3 Gemeenschappelijke analyse<br />
4 Prioriter<strong>in</strong>g van agendapunten<br />
5 Verantwoordelijkheid nemen<br />
6 Uitvoer<strong>in</strong>g<br />
7 Evaluatie<br />
De zeven stappen hoeven niet perse ook <strong>in</strong><br />
deze volgorde gezet te worden. Uite<strong>in</strong>delijk<br />
moeten alle stappen wel gezet worden, maar<br />
<strong>in</strong> de praktijk kan - vooral aan het beg<strong>in</strong> van<br />
het traject - een heen-en-terug-benader<strong>in</strong>g<br />
ook goed werken. In <strong>Musselkanaal</strong> hebben we<br />
<strong>in</strong> dit <strong>in</strong>itiatief de stappen 2 en 3 doorlopen.<br />
Deze twee stappen (identificeren gesprekspartners,<br />
hen uitnodigen voor samenwerk<strong>in</strong>g<br />
en een gemeenschappelijke analyse formuleren)<br />
sloten naadloos aan op vergelijkbare<br />
processtappen die <strong>in</strong> de wijkaanpak al gezet<br />
zijn om te komen tot een gezamenlijke<br />
dorpsvisie voor <strong>Musselkanaal</strong>. De twee stappen<br />
zijn geen herhal<strong>in</strong>g van zetten, maar<br />
een nuancer<strong>in</strong>g op basis van de acht bakens<br />
<strong>Welzijn</strong> Nieuw <strong>Stijl</strong>.<br />
Hoe dat is gedaan, en wat dit heeft<br />
opgeleverd, leest u <strong>in</strong> het volgende<br />
hoofdstuk.<br />
5
2. ACTIVITEITEN EN<br />
RESULTATEN<br />
Informatiebijeenkomsten over<br />
Maatschappelijk agenderen<br />
In juni is een <strong>in</strong>formatiebijeenkomst gehouden<br />
voor <strong>in</strong> totaal zo’n 80 vertegenwoordigers<br />
van maatschappelijke organisaties en<br />
gemeenteraadsleden over de achtergronden,<br />
doelen en methodieken van Maatschappelijk<br />
agenderen. Als tweede was er een<br />
lunchbijeenkomst voor medewerkers van<br />
de gemeente Stadskanaal, waaraan zo’n 30<br />
medewerkers van alle afdel<strong>in</strong>gen enthousiast<br />
deelnamen. Het doel van beide bijeenkomsten<br />
was kennis delen en professionals,<br />
beleidsmedewerkers, bestuurders en raadsleden<br />
te laten ervaren wat de methodiek van<br />
WNS <strong>in</strong> de praktijk betekent en hoe het <strong>in</strong> de<br />
toekomst kan gaan.<br />
- Is welzijnsbeleid voor iedereen of<br />
(alleen) voor specifieke groepen?<br />
- Als we (budgettaire) keuzes moeten<br />
maken, aan welke doelen geven we dan<br />
prioriteit? Aan welke doelgroepen?<br />
Aan welke wijken?<br />
Het resultaat van deze twee bijeenkomsten<br />
was dat de deelnemers <strong>in</strong> Stadskanaal kennis<br />
hebben van de doelen en methoden van WNS<br />
en deze - <strong>in</strong> grote meerderheid - positief beoordeelden.<br />
Het gezamenlijk delen van <strong>in</strong>zichten<br />
en ervar<strong>in</strong>gen is geen automatisme maar<br />
blijkt steeds weer als erg leerzaam te worden<br />
ervaren.<br />
Werkateliers<br />
De bijeenkomsten bestonden uit twee onderdelen:<br />
een eerste deel waar<strong>in</strong> vooral <strong>in</strong>formatie<br />
werd gegeven en een tweede deel waar<strong>in</strong><br />
de aanwezigen zelf <strong>in</strong> ‘praktijksituaties’ aan<br />
de slag g<strong>in</strong>gen volgens de nieuwe methodiek.<br />
Vragen die daarbij aan de orde kwamen waren<br />
bijvoorbeeld:<br />
In juli waren er op twee dagen werkateliers.<br />
Vertegenwoordigers van maatschappelijke<br />
organisaties én <strong>in</strong>dividuele burgers waren met<br />
folders en via de lokale media uitgenodigd<br />
om gezamenlijk aan de slag te gaan met het<br />
formuleren van de uitgangspunten voor het<br />
toekomstige welzijnsbeleid <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>.<br />
6
Er was een programma samengesteld met<br />
verschillende activiteiten, waar<strong>in</strong> de acht<br />
bakens van WNS (zie kader) een plek hadden<br />
gekregen.<br />
In eerdere bijeenkomsten <strong>in</strong> de afgelopen jaren,<br />
georganiseerd door Wijkaanpak, hebben<br />
maatschappelijke <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>woners<br />
al gezamenlijk een sterkte-zwakte-analyse<br />
(SWOT) gemaakt. Voor het bepalen van de<br />
werkwijze <strong>in</strong> de werkateliers hebben we<br />
gebruik gemaakt van die <strong>in</strong>put, zoals omschreven<br />
<strong>in</strong> deze SWOT analyse. (dorpsvisie<br />
<strong>Musselkanaal</strong>, conceptversie 23 mei 2011)<br />
Hier<strong>in</strong> beschreven opvallende conclusies en<br />
gegevens koppelen we nu aan de acht bakens<br />
van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> stijl.<br />
In de verschillende activiteiten b<strong>in</strong>nen de<br />
werkateliers kwamen, door de koppel<strong>in</strong>g van<br />
werkvormen aan de verschillende bakens van<br />
De acht bakens van WNS<br />
1 Gericht op de vraag achter de vraag<br />
2 Gebaseerd op de eigen kracht van de burger<br />
3 Direct er op af<br />
4 Formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale verhoud<strong>in</strong>g<br />
5 Doordachte balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel<br />
6 Integraal werken<br />
7 Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht<br />
8 Gebaseerd op ruimte voor de professional<br />
WNS, de men<strong>in</strong>gen en visies van de deelnemers<br />
over kansen, zorgen en eigen <strong>in</strong>breng<br />
vanzelf boven drijven. Verderop beschrijven<br />
we de verschillende activiteiten meer <strong>in</strong><br />
detail.<br />
In totaal deden er zo’n 80 mensen mee aan<br />
de werkateliers, hoofdzakelijk professionals<br />
en maatschappelijk actieve burgers.<br />
Activiteiten Werkateliers<br />
Activiteit 1 Samenwerk<strong>in</strong>g<br />
Centrale vraag: Op welke manier willen wij<br />
met elkaar samenwerken? Wat is hier<strong>in</strong> voor<br />
mij als <strong>in</strong>woner cq. professional van belang?<br />
Werkwijze: Discussie met behulp van Normen<br />
en Waardenspel<br />
Bakens WNS: <strong>in</strong>tegraal werken; gebaseerd op<br />
ruimte voor de professional<br />
Activiteit 2 Wat heeft u te bieden?<br />
Centrale vraag: als het gaat om het versterken<br />
van de eigen kracht van de burger, wat<br />
heeft u dan te bieden? En wat heeft u als<br />
professional / organisatie de <strong>in</strong>woners hier<strong>in</strong><br />
te bieden? Hoe kunt u de <strong>in</strong>woners stimuleren<br />
en/of ondersteunen?<br />
Werkwijze: Discussie met behulp van Associatiekaarten<br />
en Activiteitenkaarten<br />
Bakens WNS: eigen kracht van de burger;<br />
formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale verhoud<strong>in</strong>g;<br />
doordachte balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel;<br />
<strong>in</strong>tegraal werken<br />
Activiteit 3 Stille wand<br />
Centrale vraag: Wat wilt u sowieso gezegd<br />
hebben?<br />
Werkwijze: <strong>in</strong>dividueel of samen; noteer<br />
wat u graag wilt en welk resultaat dat moet<br />
opleveren. En wat kan hier<strong>in</strong> dan uw eigen<br />
bijdrage zijn?<br />
Bakens WNS: niet vrijblijvend, maar resultaatgericht;<br />
eigen kracht van de burger<br />
Activiteit 4 Stell<strong>in</strong>genlijnen<br />
Centrale vraag: Wat v<strong>in</strong>dt u van bepaalde<br />
stell<strong>in</strong>gen?<br />
Werkwijze: <strong>in</strong>dividueel stell<strong>in</strong>genlijnen aankruisen<br />
Bakens WNS: formele en <strong>in</strong>formele hulp <strong>in</strong><br />
verhoud<strong>in</strong>g; direct er op af<br />
7
Activiteit 5 Kruip <strong>in</strong> de huid van een ander!<br />
Centrale vraag: Wat wil de ander <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>?<br />
Wat is voor deze leeftijdsgroep<br />
belangrijk en waarom? Met andere woorden;<br />
wat zijn behoeften <strong>in</strong> deze levensfase en<br />
waarom? Welke bijdrage kunt u als burger of<br />
als professional leveren om aan deze behoefte<br />
tegemoet te komen?<br />
Werkwijze: Discussie met behulp van <strong>in</strong>del<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> leeftijdsgroepen<br />
Bakens WNS: formele en <strong>in</strong>formele hulp <strong>in</strong><br />
verhoud<strong>in</strong>g; <strong>in</strong>tegraal werken; gebaseerd op<br />
de eigen kracht van de burger; doordachte<br />
balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel<br />
Activiteit 6 Er op af! Hoe ziet dat eruit?<br />
Centrale vraag: Er op af! Wat stelt u zich<br />
daarbij voor? Wanneer ziet u voor uzelf een<br />
aandeel?<br />
Werkwijze: Lever samen of <strong>in</strong>dividueel een<br />
bijdrage aan een levensgrote<br />
m<strong>in</strong>dmap ER OP AF!<br />
Bakens WNS: direct er op af; eigen kracht<br />
van de burger; formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale<br />
verhoud<strong>in</strong>gen; doordacht balans van<br />
collectief en <strong>in</strong>dividueel<br />
Activiteit 7 Babbelbox<br />
Centrale vraag: wat wil ik en wat wil de ander<br />
<strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>?<br />
Werkwijze: beeldopnames <strong>in</strong> de <strong>Welzijn</strong><br />
Nieuw <strong>Stijl</strong> Kast<br />
Bakens WNS: vraag achter de vraag; eigen<br />
kracht van de burger<br />
Het resultaat<br />
Het resultaat van de werkateliers was <strong>in</strong>zicht<br />
<strong>in</strong> de opvatt<strong>in</strong>gen en wensen van professionals<br />
en maatschappelijk actieve burgers over<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>.<br />
Opmerkelijke ervar<strong>in</strong>gen:<br />
- De deelnemers gaven aan te ervaren, dat<br />
<strong>in</strong>woners van <strong>Musselkanaal</strong> over het<br />
alge meen tevreden zijn, zich <strong>in</strong> eerste<br />
<strong>in</strong>stantie zelf verantwoordelijk voor hun<br />
geluk voelen, en <strong>in</strong> hoge mate zelfredzaam<br />
zijn<br />
- Veel deelnemers hebben aangegeven dat<br />
onderl<strong>in</strong>ge samenwerk<strong>in</strong>g tussen de<br />
verschillende <strong>in</strong>stanties nog beter kan<br />
en willen hier nadrukkelijk zelf een<br />
bijdrage <strong>in</strong> leveren. Kenmerkend voor de<br />
gewenste samenwerk<strong>in</strong>g is de openheid<br />
naar elkaar toe en respectvolle<br />
bejegen<strong>in</strong>g.<br />
- Als er keuzes noodzakelijk zijn, dan moet<br />
<strong>Welzijn</strong> zich richten op mensen die<br />
m<strong>in</strong>der goed <strong>in</strong> staat zijn zichzelf te<br />
redden, de kwetsbare groepen * ad 1 .<br />
Baken 3: direct er op af<br />
Stell<strong>in</strong>gen:<br />
* S1. Als de gordijnen bij de buren een week<br />
dicht zijn ga ik er op af.<br />
** S2. Als de gordijnen bij de buren een week<br />
dicht zijn respecteer ik dat.<br />
Deze resultaten zullen niet enorm verrassend<br />
zijn, maar ze zijn des te meer waardevol omdat<br />
een gezamenlijk belang helder is geworden<br />
en nu ook gezamenlijk conclusies kunnen<br />
worden getrokken.<br />
8
Dank je wel voor het <strong>in</strong>vullen van deze enquête!<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
Wat v<strong>in</strong>dt men belangrijk voor de groep 55 jaar en<br />
ouder<br />
– Basisbehoeften: Wonen, <strong>Welzijn</strong>, Inkomen.<br />
– Ouderen moeten een eigen keus kunnen<br />
maken<br />
– M<strong>in</strong>der betuttel<strong>in</strong>g<br />
– Vrijwilligerswerk doen <strong>in</strong> eigen buurt.<br />
– Actief contact opnemen met andere leeftijdcategorieën<br />
(70+ jaar, maar ook de jeugd!)<br />
– Zelfstandig wonen en blijven bewegen<br />
– Omzien naar elkaar<br />
– Hobby’s kunnen uitoefenen zonder<br />
professionals<br />
– Ook met beperk<strong>in</strong>g kunnen wonen tussen de<br />
doorsnee bevolk<strong>in</strong>g<br />
– Ontmoet<strong>in</strong>gsplekken<br />
Enquête<br />
Aansluitend op de suggesties en aanbevel<strong>in</strong>gen<br />
vanuit de werkateliers hielden we <strong>in</strong> juli<br />
onder ruim 150 jongeren van het Noorderpoortcollege<br />
een enquête. De jongeren zijn<br />
expliciet uitgenodigd om ook tijdens de werkateliers<br />
een bijdrage te leveren. We weten<br />
echter dat deze wijze van participeren onder<br />
jongeren niet favoriet is. Vandaar ons aanvullende<br />
<strong>in</strong>itiatief om de scholen te benaderen.<br />
IDEE<br />
IDEE<br />
Ik heb behoefte aan een<br />
Belangrijk<br />
voor mij<br />
Maakt<br />
mij niet<br />
uit<br />
Niet<br />
belangrijk<br />
voor mij<br />
Lounge ruimte voor mij mij niet<br />
99 uit 40 12<br />
Ouderen Ik heb behoefte <strong>in</strong> mijn buurt aan een wil ik<br />
graag helpen, als zij het even<br />
Lounge ruimte<br />
zelf niet kunnen<br />
52 99 77 40 16 12<br />
Als Ouderen ik een probleem <strong>in</strong> mijn buurt heb wil weet ik ik<br />
graag waar helpen, ik terecht als zij kan het even<br />
Belangrijk<br />
Maakt<br />
Niet<br />
belangrijk<br />
voor mij<br />
……………………………………………….!!!<br />
zelf niet kunnen<br />
52 77 16<br />
In de enquête stelden we nadrukkelijk twee<br />
doen. Veel jongeren geven aan wel graag<br />
soorten vragen;<br />
op de hoogte gehouden te worden.<br />
Als<br />
wat zou jíj willen en wat kunnen Heb ik een<br />
we jij zelf probleem<br />
van nog jóu een heb super weet ik<br />
- Oorzaak van het ger<strong>in</strong>ge percentage<br />
waar goed ik terecht idee!? kan<br />
verwachten?<br />
‘actieve ……………………………………………….!!!<br />
jongeren’ is waarschijnlijk dat<br />
Wat hebben jongeren <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> werkelijk<br />
nodig om deel te kunnen nemen aan<br />
beeld hebben van wat er zoals gedaanmoet<br />
jongeren <strong>in</strong> veel gevallen (nog) geen goed<br />
de samenlev<strong>in</strong>g en om plezierig Is Heb er te<br />
jij nog kunnen<br />
zelf iets nog wat een voor super jou worden /……………………………………………….!!!<br />
ze zouden kunnen doen.<br />
belangrijk goed is idee!? <strong>in</strong> welzijn?<br />
opgroeien <strong>in</strong> hun eigen buurt? Er gebeurt<br />
Jongeren ……………………………………………….!!!<br />
moeten dit natuurlijk ook gewoon<br />
van alles <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>, op het gebied van nog leren. Deze uitkomst is ook niet echt<br />
sport en ontspann<strong>in</strong>g. Maar is dat ook waar verrassend maar het ondersteunt vooral het<br />
zij behoefte aan hebben? Wat<br />
Is<br />
houdt<br />
er nog<br />
hen<br />
iets wat voor jou<br />
maken van ……………………………………………….!!!<br />
keuzes voor nieuwe werkwijzen.<br />
bezig<br />
Ik<br />
en<br />
wil<br />
waar<br />
actief<br />
willen<br />
meehelpen<br />
jongeren<br />
om belangrijk<br />
zelf<br />
ideeën<br />
energie<br />
concreet is <strong>in</strong> welzijn?<br />
<strong>in</strong><br />
uit te<br />
Vanuit<br />
werken!<br />
deze ervar<strong>in</strong>gen, opgedaan<br />
JA/NEE<br />
<strong>in</strong> een<br />
steken?<br />
Zo ja,<br />
dynamisch, waardevol en <strong>in</strong>teractief proces<br />
De meest welke? geuite ………………………………………………………………………………………………<br />
wensen:<br />
(de <strong>in</strong>formatiebijeenkomsten, de werkateliers<br />
en de enquête) zetten we samenvat-<br />
- Ruimte om te chillen, loungen, relaxen<br />
- Jongeren Ik wil op actief<br />
willen de meehelpen hoogte <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g gehouden om ideeën<br />
kunnen worden: concreet uit te werken!<br />
JA/NEE<br />
geven<br />
tend onze <strong>in</strong>zichten voor de toekomst op<br />
mijn e-mailadres is: …………………………………………...<br />
aan Zo hun ja, maatschappelijke stage <strong>in</strong> hun<br />
papier. Dat doen we <strong>in</strong> het volgende<br />
eigen welke? leefomgev<strong>in</strong>g ………………………………………………………………………………………………<br />
hoofdstuk; conclusies en aanbevel<strong>in</strong>gen.<br />
- Slechts Dank je een wel kle<strong>in</strong> voor deel het van <strong>in</strong>vullen de jongeren van deze enquête!<br />
geeft<br />
Ik wil<br />
aan<br />
op<br />
ook<br />
de hoogte<br />
zelf wat<br />
gehouden<br />
te willen /<br />
worden:<br />
kunnen<br />
Voor mijn e-mailadres meer <strong>in</strong>formatie is: …………………………………………...<br />
kunt u terecht bij Monique Hofman van Sticht<strong>in</strong>g Welstad via<br />
(0599) 635 999, of Ingrid Ankoné van gemeente Stadskanaal via (0599) 631 740.<br />
9
4.CONCLUSIES EN<br />
AANBEVELINGEN<br />
Het proces zoals hiervoor beschreven had<br />
een meerledig doel:<br />
Op een abstracter niveau was het doel om<br />
procesmatig te ontdekken hoe<br />
we met alle betrokkenen samen kunnen werken<br />
aan een ‘maatschappelijke agenda’ voor<br />
<strong>Musselkanaal</strong>, en meer concreet was het doel<br />
bouwstenen aan te dragen voor een nieuw<br />
welzijnskader.<br />
We wilden antwoorden v<strong>in</strong>den op de volgende<br />
vragen:<br />
- Hoe kunnen we burgers het beste<br />
betrekken bij het opstellen van een<br />
‘maatschappelijke agenda’? Waarbij het<br />
enerzijds gaat om het proces en<br />
anderzijds over hoe we gezamenlijk de<br />
<strong>in</strong>houd scherp krijgen.<br />
- Welke <strong>in</strong>zet, kwaliteit en professionaliteit<br />
vragen de <strong>in</strong>woners aan de<br />
welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g?<br />
- Welke relatie gemeente - welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />
past daar het beste bij? En hoe vertalen<br />
we die <strong>in</strong> een nieuwe samenwerk<strong>in</strong>gsovereenkomst?<br />
Hebben we deze doelen behaald? Hieronder<br />
geven we aan <strong>in</strong> hoeverre we die doelen<br />
hebben gerealiseerd en welke lessen dit <strong>in</strong>itiatief<br />
ons leerde.<br />
1. De uitgangspunten en methoden van<br />
WNS zijn nu bekend bij alle professioneel<br />
betrokkenen;er is draagvlak voor en men is<br />
gemotiveerd er <strong>in</strong> de praktijk mee te gaan<br />
werken<br />
2. Het opstellen van een maatschappelijke<br />
agenda was een eerste stap <strong>in</strong> de beleidscyclus.<br />
De tweede stap; het vastleggen van<br />
kaders, kan nu gezet worden<br />
3. In totaal deden er zo’n 80 mensen mee<br />
aan de werkateliers, hoofdzakelijk professionals<br />
en maatschappelijk actieve burgers.<br />
Ondanks een vrij <strong>in</strong>tensieve publiciteitscampagne,<br />
waren er echter maar we<strong>in</strong>ig ‘gewone’<br />
burgers. Als je mensen erbij wilt betrekken,<br />
moet je ze bij voorkeur persoonlijk benaderen.<br />
Wie jongeren wil bereiken, moet ze actief<br />
benaderen. Hetzelfde geldt dus voor ‘gewone<br />
burgers’. Wie<br />
ze wil bereiken<br />
moet er<br />
persoonlijk<br />
op af!<br />
Dit bevestigt<br />
dat de<br />
wijkaanpak<br />
die al <strong>in</strong> gang is<br />
gezet <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong><br />
rond de<br />
dorpvisie een goede werkwijze is en met een<br />
persoonlijke aanpak eropaf (bv. met Buurtondersteuners)<br />
versterkt kan worden, samen<br />
met het welzijnswerk en andere maatschappelijke<br />
partners.<br />
4. Wat de <strong>in</strong>woners van <strong>Musselkanaal</strong> op het<br />
gebied van welzijn willen en belangrijk<br />
v<strong>in</strong>den, kunnen en willen ze zelf wel regelen /<br />
doen. Ook <strong>in</strong>dividueel redt iedereen tot ongeveer<br />
70 jaar zich over het algemeen goed en<br />
is ondersteun<strong>in</strong>g alleen <strong>in</strong> bijzondere situaties<br />
nodig en voor kwetsbare<br />
groepen * ad 1 . Focus dus vooral op ouderen<br />
en echt kwetsbare groepen. Professionals<br />
dienen zich vooral te richten op ouderen en<br />
echt kwetsbare bewoners en op de ketenregie<br />
hierop, zodat deze <strong>in</strong>woners / groepen<br />
ondersteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> optimale balans ontvangen<br />
(formeel en <strong>in</strong>formeel).<br />
10
5. Mensen willen<br />
veel voor<br />
elkaar doen, maar<br />
weten niet altijd goed<br />
wat hun eigen bijdrage zou kunnen zijn en<br />
hoe zich dit verhoudt tot andere ( al bestaande)<br />
<strong>in</strong>itiatieven en bijdragen. Het mobiliseren<br />
en activeren van het menselijk kapitaal<br />
vraagt om eenduidige ondersteun<strong>in</strong>g van<br />
zelforganisaties en het b<strong>in</strong>den en verbonden<br />
houden van <strong>in</strong> elkaar grijpende ontwikkel<strong>in</strong>gen.<br />
(Wet Werken naar Vermogen etc.)<br />
6. Preventieve <strong>in</strong>terventies ( Eropaf!) worden<br />
steeds belangrijker <strong>in</strong> relatie tot het realiseren<br />
van een optimale verhoud<strong>in</strong>g tussen<br />
formele en <strong>in</strong>formele ondersteun<strong>in</strong>g<br />
7. Zorg voor een versterk<strong>in</strong>g van de keten<br />
van <strong>in</strong>formele zorg met en voor ouderen en<br />
kwetsbare burgers. Maar zorg daarnaast ook<br />
voor opschalen naar professionele ondersteun<strong>in</strong>g/hulp<br />
op het goede moment (niet te<br />
vroeg, maar vooral ook niet te laat!)<br />
8. Focus op het ‘verb<strong>in</strong>den’. Medewerkers van<br />
Welstad zijn de oren en ogen <strong>in</strong> de wijken,<br />
niet alleen richt<strong>in</strong>g burgers maar ook richt<strong>in</strong>g<br />
organisaties, dus ketenversterk<strong>in</strong>g en afstemm<strong>in</strong>g<br />
en coörd<strong>in</strong>atie tussen de verschillende<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. Zorg er voor dat de som<br />
van ieders <strong>in</strong>zet meer wordt dan het geheel<br />
der delen. Ook hier is van belang het b<strong>in</strong>den<br />
en verbonden houden van <strong>in</strong> elkaar grijpende<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gen. ( Wet Werken naar Vermogen,<br />
vrijwilligerswerk, sociale activer<strong>in</strong>g etc.)<br />
ad 1.<br />
Def<strong>in</strong>itie kwetsbare groepen<br />
Er bestaat geen eenduidige def<strong>in</strong>itie van kwetsbare<br />
groepen. Daarvoor zijn de factoren die kwetsbaarheid<br />
veroorzaken te divers. Wel is er een<br />
aantal kenmerken te noemen en zijn er bepaalde<br />
groepen aan te wijzen die vaak als kwetsbaar<br />
worden beschouwd.<br />
Kenmerken van kwetsbare groepen zijn:<br />
- opeenstapel<strong>in</strong>g van problemen of beperk<strong>in</strong>gen<br />
(multicomplexe problematiek);<br />
- gevoelens van machteloosheid en wantrouwen;<br />
- verstoorde communicatie;<br />
- geen of beperkte toegang tot hulpbronnen;<br />
- marg<strong>in</strong>aliteit;<br />
- disbalans tussen draagkracht en draaglast;<br />
- afhankelijkheidssituatie;<br />
- laag zelfbeeld.<br />
9. Jongeren zijn geïnteresseerd en - op<br />
deelterre<strong>in</strong>en - ook best betrokken; ze weten<br />
echter zelf (nog) niet goed hoe ze hun<br />
betrokkenheid praktisch vorm kunnen geven.<br />
Hier ligt dus een opgave.<br />
Wie zijn die kwetsbare groepen?<br />
Groepen die vaak als kwetsbaar worden beschouwd,<br />
zijn mensen:<br />
- met een lichamelijke beperk<strong>in</strong>g;<br />
- met chronisch psychische problemen;<br />
- met een verstandelijke beperk<strong>in</strong>g;<br />
- met psychosociale (<strong>in</strong>clusief materiële)<br />
problemen;<br />
- met opvoed- en opgroeiproblemen;<br />
- die betrokken zijn bij huiselijk geweld;<br />
- die uitgestoten (dreigen te) worden wegens<br />
hun seksuele oriëntatie;<br />
- met meervoudige problematiek (waaronder<br />
verslaafden).<br />
2011, MOVISIE, landelijke kennis<strong>in</strong>stituut en<br />
adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
11
5. Naar een nieuw kader<br />
Om verder te werken <strong>in</strong> het zeven stappenmodel<br />
voor maatschappelijk agenderen<br />
<strong>in</strong>dividueel<br />
5 Doordachte balans van collectief en<br />
(zoals beschreven op pag<strong>in</strong>a 4) is het nu een 6 Integraal werken<br />
goed moment om stap 2 te zetten; het formuleren<br />
en vaststellen van een nieuw kader. 8 Gebaseerd op ruimte voor de professional<br />
7 Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht<br />
Er is immers aantoonbaar voldoende draagvlak<br />
om de relatie gemeente - Welstad te<br />
De eerste 2 bakens zijn gericht op de<br />
baseren op nieuwe uitgangspunten WNS.<br />
vraaganalyse. Opvallend zijn de positieve<br />
De ervar<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>zichten, opgedaan <strong>in</strong><br />
ervar<strong>in</strong>gen:<br />
een dynamisch, waardevol en <strong>in</strong>teractief<br />
proces,kunnen dienen als onderbouw<strong>in</strong>g voor 1. Een nieuwe werkwijze volgens de 8 bakens<br />
het formuleren van een nieuw kader.<br />
van WNS sluit goed aan op de bestaande<br />
Daarvoor gaan we weer terug naar de acht<br />
structuur van de wijkaanpak. Doorgaan op de<br />
bakens van WNS.<br />
<strong>in</strong>geslagen weg is wat de gemeente, welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />
en maatschappelijke<br />
De bakens waren bedoeld om richt<strong>in</strong>g te<br />
partners straks vooral moeten<br />
blijven doen om zo-<br />
geven aan ons denken, het discussiëren en<br />
straks voor het maken van afspraken tussen<br />
alle betrokkenen en dan natuurlijk… ons van de burgers uit te<br />
doende de eigen kracht<br />
handelen!<br />
blijven nutten. Eropaf<br />
1 Gericht op de vraag achter de vraag<br />
volhouden en borgen<br />
2 Gebaseerd op de eigen kracht van de<br />
<strong>in</strong> nieuwe <strong>in</strong>tegrale<br />
burger<br />
functies ín de wijken<br />
3 Direct er op af<br />
(bijv. buurtondersteuner,<br />
sociaal werker etc.)<br />
4 Formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale<br />
verhoud<strong>in</strong>g<br />
2. Jongeren zijn geïnteresseerd en betrokken;<br />
ze weten echter zelf (nog) niet goed hoe<br />
ze hun betrokkenheid praktisch vorm kunnen<br />
geven. Deze uitkomst van de jongerenenquête<br />
is een valide bevestig<strong>in</strong>g van de SWOT<br />
<strong>in</strong> de dorpsvisie <strong>Musselkanaal</strong> 2011-2020. De<br />
wensen van de jongeren sluiten goed aan bij<br />
het beleid rond het Centrum voor Jeugd en<br />
Gez<strong>in</strong> en Veiligheid ( CJGV) en de reeds <strong>in</strong><br />
gang gezette uitvoer<strong>in</strong>gslijn van Jimmy’s en<br />
comb<strong>in</strong>atiefuncties.<br />
Baken 3, 4 en 5 hebben te maken met de<br />
organisatie van het aanbod. Hier kunnen we<br />
met elkaar de meeste w<strong>in</strong>st boeken:<br />
3. Er is een beweg<strong>in</strong>g op gang gebracht. Het<br />
is een beweg<strong>in</strong>g waar de partijen goed mee<br />
verder kunnen. Het is richt<strong>in</strong>ggevend voor<br />
een nieuwe werkwijze, niet alleen voor de<br />
opdrachtnemer, de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g, maar<br />
ook voor de opdrachtgever, de gemeente.<br />
WNS vraagt om een cultuuromslag en<br />
dat kost tijd. We vragen <strong>in</strong> dit verander<strong>in</strong>gproces<br />
iets van burgers en<br />
(welzijns)<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen,maar ook van<br />
bestuur en de ambtelijke organisatie<br />
waarbij voldoende draagvlak een<br />
voorwaarde is<br />
4. Preventieve <strong>in</strong>terventies (Eropaf!)<br />
worden steeds belangrijker <strong>in</strong> relatie tot<br />
12
het realiseren van een optimale verhoud<strong>in</strong>g<br />
tussen formele en <strong>in</strong>formele ondersteun<strong>in</strong>g.<br />
Het verdient aanbevel<strong>in</strong>g dat de gemeente<br />
Stadskanaal <strong>in</strong> zet op het versterken van<br />
(netwerken van) burgers en <strong>in</strong>formele zorgstructuren<br />
en hierbij participatie en ontmoet<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> wijken faciliteert<br />
5. De deelnemers <strong>in</strong> de werkateliers<br />
geven aan dat<br />
er meer dan voldoende<br />
burgers zijn die willen<br />
meedoen! Wat ontbreekt<br />
is eenduidige ketenregie.<br />
Dit leidt tot het risico dat<br />
‘maatschappelijk kapitaal’<br />
onbenut blijft. Ketenregie is<br />
eenvoudig mogelijk te<br />
maken<br />
6. Ondersteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bijzondere situaties<br />
en voor kwetsbare groepen vraagt om een<br />
andere bijdrage van het welzijnswerk. De bijdrage<br />
en een andere <strong>in</strong>zet van het welzijnswerk<br />
dient eveneens te worden gekenmerkt<br />
door versterk<strong>in</strong>g van de functie van netwerkorganisatie<br />
en het werken volgens pr<strong>in</strong>cipes<br />
van eigen kracht en empowerment<br />
7. Integraal werken vraagt om te beg<strong>in</strong>nen<br />
om <strong>in</strong>tegraal beleid. Het programma WNS<br />
was een gezamenlijke <strong>in</strong>itiatief van gemeente<br />
en Welstad. In het proces zijn de verschillende<br />
rollen helder <strong>in</strong> beeld gekomen. Helder<br />
werd ook weer hoe belangrijk zorgvuldige<br />
communicatie is. Belangrijk was ook het proces<br />
waar<strong>in</strong> alle partijen zich bewust zijn<br />
geworden van het feit dat ze samen<br />
dezelfde horizon hebben<br />
8. De gemeente en Welstad moeten<br />
het samen doen! Voor een<br />
succesvolle relatie als opdrachtgever<br />
- opdrachtnemer zijn twee<br />
d<strong>in</strong>gen absoluut noodzakelijk:<br />
1) een heldere en reële opdracht,<br />
met benoemde - en liefst meetbare -<br />
beoogde resultaten (door gemeente)<br />
2) een professionele uitvoer<strong>in</strong>g (door<br />
Welstad) Weten wat de burger wil, is dus<br />
voor beide partijen essentieel<br />
3) In een succesvolle relatie als opdrachtgever<br />
- opdrachtnemer moet ook<br />
iets gemeld worden over de relatie tussen<br />
vertrouwen en loslaten aan de ene kant en<br />
verantwoord<strong>in</strong>g en controle aan de andere<br />
kant<br />
zoektocht naar een manier van meten, verantwoorden<br />
en monitoren die aansluit bij de<br />
bakens van WNS.<br />
10. En de professionals <strong>in</strong> dienst bij Welstad;<br />
wat betekent WNS voor hen? Welstad neemt<br />
haar verantwoordelijkheid <strong>in</strong> bewustword<strong>in</strong>gs-<br />
en schol<strong>in</strong>gsprogramma’s. Welstad<br />
heeft dit voorjaar samen met de Hanzehogeschool<br />
een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g ‘social work <strong>in</strong> de<br />
wijken en dorpen’ ontwikkeld. Deze tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g<br />
is bedoeld voor professionals en ambtenaren<br />
<strong>in</strong> het sociale dome<strong>in</strong>. De tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g richt zich<br />
vooral op het verankeren van kennis over<br />
ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />
Baken 6 en 7 geven richt<strong>in</strong>g aan de werkwijze<br />
voor de toekomst en het laatste baken<br />
is een randvoorwaardelijke:<br />
9. De huidige verantwoord<strong>in</strong>gsmethodiek BCF<br />
staat m<strong>in</strong> of meer haaks op WNS uitgangspunten.<br />
Dit vraagt om een gezamenlijke<br />
13
5. Resultaatgericht ondersteunen<br />
staan beschreven <strong>in</strong> de handreik<strong>in</strong>g Professioneel<br />
Ondersteunen. *2 .<br />
En tenslotte kunnen dan gezamenlijk kenmerken<br />
of <strong>in</strong>dicatoren worden opgesteld om<br />
de effecten van dit professioneel handelen te<br />
evalueren en te beoordelen.<br />
*2 Handreik<strong>in</strong>g professioneel Ondersteunen; kwaliteitskenmerken<br />
van dienstverlen<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de WMO. Versie 2.0 Movisie.<br />
Tenslotte<br />
De volgende opgave is om de verworven <strong>in</strong>zichten<br />
ook daadwerkelijk toe te passen. Om<br />
op basis van een scherpere afbaken<strong>in</strong>g van<br />
ieders verantwoordelijkheid en ‘eigen kracht’<br />
nieuwe vormen van samenwerk<strong>in</strong>g tussen<br />
burgers, gemeente en haar ketenpartners<br />
praktisch gestalte te geven.<br />
Aansluitend dient een gezamenlijk traject<br />
gestart te worden om kwaliteitseisen vast te<br />
stellen, die horen bij de kenmerken om professioneel<br />
te kunnen ondersteunen.<br />
Deze vijf kenmerken;<br />
1. Respectvol bejegenen,<br />
2. Eigen regie versterken,<br />
3. Integraal benaderen,<br />
4. Ontwikkel<strong>in</strong>gsgericht ondersteunen,<br />
14
Bijlage 1<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> het kort<br />
<strong>Welzijn</strong><br />
Bescherm<strong>in</strong>g, zelfredzaamheid, participatie, zorg<br />
voor elkaar en sociale samenhang. De doelen van<br />
de <strong>Wmo</strong> zijn de kerncompetenties van welzijn. Geen<br />
enkele andere werksoort kan op vergelijkbare wijze<br />
de b<strong>in</strong>dende functie vervullen die nodig is om de<br />
<strong>Wmo</strong> te realiseren. <strong>Welzijn</strong> doet dit door het vroegtijdig<br />
signaleren, benoemen en oplossen van problemen<br />
van burgers en samenlev<strong>in</strong>g. <strong>Welzijn</strong> draagt<br />
daardoor <strong>in</strong> belangrijke mate bij aan het voorkomen<br />
dat problemen verergeren, waardoor later <strong>in</strong> het<br />
proces zwaarder hulp of zorg moet worden <strong>in</strong>gezet.<br />
Met welzijn worden harde maatschappelijke problemen<br />
opgelost die hoge collectieve kosten met<br />
zich meebrengen. Daarbij gaat het om het oplossen<br />
van m<strong>in</strong>der zichtbare problemen, zoals eenzaamheidsbestrijd<strong>in</strong>g<br />
of het helpen van vrouwen<br />
om <strong>in</strong> veiligheid te leven zonder angst voor geweld<br />
<strong>in</strong> een afhankelijkheidsrelatie. En het oplossen van<br />
meer zichtbare problemen. <strong>Welzijn</strong> kan schooluitval<br />
tegengaan, overlast van hangjongeren beperken of<br />
verloeder<strong>in</strong>g van buurten en wijken verm<strong>in</strong>deren.<br />
<strong>Welzijn</strong> draagt op deze wijze naast het oplossen van<br />
genoemde problemen ook bij aan de beheers<strong>in</strong>g van<br />
collectieve uitgaven van bijvoorbeeld ouderenzorg,<br />
jeugdzorg, bijstand of justitie. Ook al is de meerwaarde<br />
van welzijn soms moeilijk te meten, zeker<br />
<strong>in</strong> tijden van bezu<strong>in</strong>ig<strong>in</strong>g is het noodzaak om resultaten<br />
te kunnen kwantificeren of zelfs <strong>in</strong> geld uit te<br />
drukken. <strong>Welzijn</strong> moet deze test kunnen doorstaan.<br />
Wat kost het, wat levert het op? Dat zijn daarom<br />
vragen die ook het welzijnswerk steeds meer bezighouden.<br />
Hoofddoelstell<strong>in</strong>gen <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
In aanleg kan welzijn veel betekenen en veel wordt<br />
ook al waargemaakt. Echter, er is nog wel een<br />
belangrijke slag te slaan om deze lijn van vernieuw<strong>in</strong>g<br />
voort te zetten en te versterken. Gemeenten<br />
zullen duidelijkere afspraken moeten maken met<br />
de uitvoerende <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen over de realisatie van<br />
de politiek vastgestelde doelen en organisaties en<br />
professionals zullen de acht bakens uit deze brochure<br />
richt<strong>in</strong>ggevend laten zijn voor hun <strong>in</strong>zet. Het zal<br />
professionals ook meer bevredig<strong>in</strong>g schenken als ze<br />
er meer resultaat van zien. Om deze stap te zetten<br />
kent <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> een drietal hoofddoelstell<strong>in</strong>gen,<br />
namelijk:<br />
1. Gemeenschappelijker: Gemeenten hebben een<br />
visie op de doelen die ze met de <strong>Wmo</strong> willen bereiken,<br />
op de <strong>in</strong>zet van het welzijnswerk daarbij en<br />
de te bereiken maatschappelijke doelen. Deze zijn<br />
vertaald <strong>in</strong> een maatschappelijke agenda, die tot<br />
stand komt door een dialoog met maatschappelijke<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en burgers.<br />
2. Professioneler/Effectiever: Deze doelstell<strong>in</strong>g<br />
richt zich enerzijds op organisaties, maar ook op gemeenten<br />
als opdrachtgever. Aanbieders van welzijn<br />
hebben een welzijnsaanbod dat is afgestemd op de<br />
visie van de gemeente en de vraag van de burger.<br />
Gemeenten sturen maatschappelijke partners<br />
beleidsrijker aan. Resultaatgericht is dus niet sturen<br />
op producten, maar op resultaten en waar mogelijk<br />
op maatschappelijke effecten.<br />
3. Efficiënter (op macro niveau): <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />
<strong>Stijl</strong> dr<strong>in</strong>gt de <strong>in</strong>gesleten gewoonte terug om voor<br />
elk <strong>in</strong>dividueel probleem een <strong>in</strong>dividuele oploss<strong>in</strong>g te<br />
bieden; en om voor elke oploss<strong>in</strong>g naar de overheid<br />
te kijken. In <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> staan collectieve<br />
arrangementen, vroegtijdig en preventief <strong>in</strong>grijpen<br />
en de eigen kracht van burgers en gemeenschappen<br />
voorop. Daarmee ontstaan macro en over alle<br />
sectoren heen kostenbespar<strong>in</strong>gen. Meer efficiëntie<br />
ontstaat ook als de aanbieders van maatschappelijke<br />
ondersteun<strong>in</strong>g en de aanbieders van zorg meer<br />
samenwerken.<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> is uitdrukkelijk niet bedoeld als<br />
weer zo’n “oploss<strong>in</strong>g” die voorbijgaat aan wat het<br />
werkveld en het lokaal bestuur aan oploss<strong>in</strong>gen<br />
bedenken. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> moet worden gezien<br />
als ondersteunend aan en stimulerend voor verbeter<strong>in</strong>itiatieven<br />
die gemeenten en <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen zelf<br />
al ontplooien. Er wordt uitgegaan van de bewezen<br />
trekkracht op lokaal niveau. Het programma biedt<br />
houvast en ondersteun<strong>in</strong>g bij die ontwikkel<strong>in</strong>g.<br />
De acht bakens van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
De bakens van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> zijn bedoeld om<br />
richt<strong>in</strong>g te geven aan het denken, het discussiëren<br />
en het maken van afspraken tussen alle betrokkenen<br />
en natuurlijk… het handelen. Zowel voor de<br />
welzijnsorganisaties als voor de gemeenten.<br />
– Voor de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen geven ze de gewenste<br />
richt<strong>in</strong>g aan voor het verbeteren van de kwaliteit<br />
en de professionaliteit Het gaat dan steeds om de<br />
professionaliteit <strong>in</strong> relatie tot de burger.
– Voor de gemeenten fungeren ze als ijkpunten<br />
waaraan opdrachten aan uitvoerende organisaties<br />
kunnen worden getoetst alsmede hun handelen na<br />
het verlenen van de opdracht.<br />
De acht bakens:<br />
1. Gericht op de vraag achter de vraag;<br />
2. Gebaseerd op de eigen kracht van de burger;<br />
3. Direct er op af;<br />
4. Formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale verhoud<strong>in</strong>g;<br />
5. Doordachte balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel;<br />
6. Integraal werken;<br />
7. Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht;<br />
8. Gebaseerd op ruimte voor de professional.<br />
De bakens zijn niet altijd en overal tegelijkertijd<br />
van kracht, het zijn geen strenge, elkaar uitsluitende<br />
categorieën. Het is duidelijk dat een professional<br />
niet zorgvuldig de vraag achter de vraag<br />
kan onderzoeken en er tegelijkertijd onvervaard<br />
op af gaan. En natuurlijk is de professionele handel<strong>in</strong>gsautonomie<br />
niet onbegrensd, maar wordt<br />
beperkt door de bestuurlijke keuzes van de gemeente<br />
en de gemaakte resultaatafspraken met<br />
de organisatie.<br />
Informatie uit:<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>.<br />
brochure van het M<strong>in</strong>isterie van Volksgezondheid,<br />
<strong>Welzijn</strong> en Sport<br />
Januari 2010
Bijlage 2<br />
Inleid<strong>in</strong>g<br />
U heeft zich aangemeld voor deelname aan het<br />
stimuler<strong>in</strong>gsprogramma <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>. Hierbij<br />
heeft u aangegeven graag gebruik te maken<br />
van ondersteun<strong>in</strong>g vanuit het programma. U heeft<br />
hiervoor een <strong>in</strong>takegesprek gevoerd met mevr. D.<br />
Sibbes van CMO Gron<strong>in</strong>gen, welke als adviseur<br />
verbonden is aan het programma. Daarbij waren<br />
van uw kant aanwezig<br />
- mevr. I. Ankoné, beleidsmedewerker team<br />
Samenlev<strong>in</strong>g gemeente Stadskanaal<br />
- mevr. H.Luppes, manager Welstad<br />
- mevr. M. Hofman, gebiedsleid<strong>in</strong>ggevende<br />
Welstad<br />
Ook is gesproken met dhr. J.Brongers, directeur<br />
bestuurder sticht<strong>in</strong>g <strong>Welzijn</strong>groep T<strong>in</strong>ten, dhr. M.<br />
van der Wal, buro wijkaanpak en dhr. J.W. van de<br />
Kolk, wethouder gemeente Stadskanaal.<br />
Het <strong>in</strong>takegesprek en uw aanvraag vormen samen<br />
de <strong>in</strong>put voor het voorliggend Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />
<strong>Stijl</strong>. In dit plan is uw ondersteun<strong>in</strong>gsvraag verder<br />
gespecificeerd en aangegeven welke activiteiten<br />
ondernomen gaan worden door u als aanvragende<br />
organisatie(s) en de adviseur. Hierbij wordt een<br />
onderscheid gemaakt tussen ondersteun<strong>in</strong>g die<br />
<strong>in</strong>dividueel door de adviseur geboden gaat worden<br />
en collectieve ondersteun<strong>in</strong>g. (zie ook pag<strong>in</strong>a 19)<br />
Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> op<br />
hoofdlijnen<br />
Aanleid<strong>in</strong>g<br />
De gemeente Stadskanaal en de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />
Welstad ontwikkelen een nieuwe manier van<br />
werken voor de uitvoer<strong>in</strong>g van het sociaal beleid.<br />
In relatie tot de huidige (beleids)ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> de WMO, CJGV, WWB, Participatiebeleid en<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> wordt dat <strong>in</strong> nauw overleg<br />
met <strong>in</strong>woners en sociale partners vormgegeven <strong>in</strong><br />
een dorps- en wijkgerichte aanpak. Zo wordt gezamenlijk<br />
een vraaggestuurd aanbod ontwikkeld<br />
op sociale onderwerpen als steun bij opgroeien,<br />
afstemm<strong>in</strong>g op het terre<strong>in</strong> van wonen, welzijn en<br />
zorg en activer<strong>in</strong>g.<br />
Gemeente Stadskanaal en Sticht<strong>in</strong>g Welstad hebben<br />
afgesproken dit voor een deelgebied met een<br />
pilot vorm te geven <strong>in</strong> een van de dorpen; <strong>Musselkanaal</strong>.<br />
Beide partijen zijn van men<strong>in</strong>g dat het<br />
nu een goed moment is om gezamenlijk nieuwe<br />
beleidswensen te formuleren. Zowel de gemeente<br />
als Welstad willen met deze pilot vanaf het beg<strong>in</strong><br />
een nieuwe visie en <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g geven aan het welzijnsbeleid.<br />
Ze willen de bestaande structuren en<br />
cultuur van denken doorbreken en samen bepalen<br />
en formuleren wat de maatschappelijke opgave is<br />
waar zij voor staan.<br />
Samenvatt<strong>in</strong>g van de vraag<br />
Hoe worden de doelen van de gezamenlijk opgestelde<br />
maatschappelijke agenda SMART vertaald<br />
<strong>in</strong> het gemeentelijk welzijnsbeleid en de <strong>in</strong>zet<br />
van het welzijnswerk? De focus ligt hierbij op de<br />
concreet uit te werken pilot <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> wat<br />
model zal staan voor een breder vervolg.<br />
Achtergrond<strong>in</strong>formatie over de<br />
aanvrager(s)<br />
Kanaalster situatie rond <strong>Welzijn</strong>; wat speelt<br />
er allemaal?<br />
De gemeente heeft het voornemen om voor de<br />
periode 2012-2015 met Welstad een nieuw subsidiecontract<br />
te sluiten. De gemeente stelt hiertoe<br />
een kadernota op met doelstell<strong>in</strong>gen en resultaten<br />
en op basis van deze opdrachtformuler<strong>in</strong>g biedt<br />
Welstad een uitvoer<strong>in</strong>gsplan aan. De gemeente wil<br />
bij de formuler<strong>in</strong>g van de kadernota aansluiten bij<br />
en <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g geven aan het werken volgens <strong>Welzijn</strong><br />
<strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>.<br />
Wijkaanpak en wijkgericht werken<br />
De gemeente wil helder voor ogen hebben wat<br />
WNS <strong>in</strong>houdt en wat het kan toevoegen <strong>in</strong> de op<br />
te stellen kadernota. De gemeente wil met de<br />
wijkaanpak bepaalde prestaties behalen en hier<strong>in</strong><br />
de bijdrage van Welstad zichtbaar maken.<br />
Dit roept verschillende vragen op:<br />
– Kunnen we een agenda opstellen die sturend<br />
kan zijn voor de op te stellen kadernota?<br />
– Hoe brengen we de behoeften van de<br />
omgev<strong>in</strong>g <strong>in</strong> kaart?<br />
– Hoe vertalen we de maatschappelijke<br />
vraagstukken en de wensen van een wijk/dorp<br />
en haar bewoners naar een passend vraaggestuurd<br />
welzijnaanbod.<br />
– Hoe wordt een optimale bijdrage geleverd aan<br />
participatie van de bewoners aan hun<br />
leefomgev<strong>in</strong>g?<br />
– Door wie en hoe worden de te bereiken<br />
effecten bepaald?
Ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />
Met de pilot <strong>Musselkanaal</strong> willen zowel de gemeente<br />
als Welstad vanaf het beg<strong>in</strong> een nieuwe<br />
visie en <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g geven aan het welzijnsbeleid en<br />
de uitvoer<strong>in</strong>g hiervan. Hier<strong>in</strong> zal concreet zichtbaar<br />
worden gemaakt op welke wijze de bestaande<br />
ketensamenwerk<strong>in</strong>g met maatschappelijke<br />
partners en CJGV kan worden versterkt en wat<br />
slimme en effectieve verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen kunnen zijn<br />
met de wijkaanpak en participatiebeleid.<br />
Vragen die hieruit volgen:<br />
– Welk model van regievorm<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> de gegeven<br />
situatie het meest passend en effectief?<br />
– Hoe wordt er gekeken naar de bestaande<br />
sociale <strong>in</strong>frastructuur, sociale netwerken en<br />
(mogelijke) coalities en van daaruit naar de rol<br />
en opdracht voor professionals?<br />
– Welke afspraken en geldstromen zijn het meest<br />
passend en effectief<br />
– Is het bundelen van geldstromen en<br />
ontschott<strong>in</strong>g realistisch?<br />
Innovatie en ontwikkel<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen Welstad<br />
Welke professie <strong>in</strong> het welzijnswerk past bij de<br />
nieuwe visie? Wat is nodig om de kwaliteit en de<br />
professionaliteit van het welzijnswerk te kunnen<br />
ombuigen en vormgeven? De <strong>Wmo</strong> is gericht<br />
op de eigen mogelijkheden van de burgers <strong>in</strong> de<br />
buurt en het meedoen <strong>in</strong> de maatschappij. Er<br />
zijn steeds meer partijen actief. De ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
b<strong>in</strong>nen Welstad is om burgers te ondersteunen<br />
bij hun zelfredzaamheid en mensen langer zelfstandig<br />
te laten wonen. Op vele vlakken wordt<br />
samengewerkt met ketenpartners om zo efficiënt<br />
mogelijk te werk te gaan. In de gebiedsteams<br />
wordt samen gekeken naar de ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />
wijk en wat er nodig is. Voor de ontwikkel<strong>in</strong>g van<br />
medewerkers wordt er een Master Social Work<br />
ontwikkeld, samen met de Hanzehogeschool.<br />
Hier<strong>in</strong> staat wijkgericht werken, ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />
en persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g centraal. Uit de<br />
pilot <strong>Musselkanaal</strong> kunnen hiervoor aanbevel<strong>in</strong>gen<br />
en randvoorwaarden voortkomen.<br />
Visie op de gevraagde<br />
ondersteun<strong>in</strong>g<br />
In eerste <strong>in</strong>stantie zijn verschillende ondersteun<strong>in</strong>gsvragen<br />
voorgelegd:<br />
– Hulp bij het vertalen van de uitgangspunten<br />
van WNS naar een nieuwe kadernota voor de<br />
periode 2012-2015<br />
– Het verbeteren van de kwaliteit en<br />
professionaliteit van het welzijnswerk, van<br />
effectstur<strong>in</strong>g, van het vormgeven van WNS<br />
beleid en het wijk- en dorpswerk<br />
– In relatie tot effectstur<strong>in</strong>g: hoe kan de<br />
gemeente volgen wat Welstad doet? Op welke<br />
wijze kan de gemeente haar regierol goed<br />
vormgeven?<br />
– Begeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het concreet maken van de<br />
doelen zodat professionals er mee kunnen<br />
werken. Op welke wijze en met welke<br />
<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen kan de kwaliteit en de<br />
professionaliteit van het nieuwe welzijnswerk<br />
worden gerealiseerd en geborgd.<br />
– Hulp bij het <strong>in</strong>zichtelijk maken van de effecten<br />
van de werkwijze WNS<br />
Feitelijk staan er twee uitdag<strong>in</strong>gen beschreven:<br />
Enerzijds het vormgeven en pilotten van een<br />
nieuw concept voor het wijkgericht werken, anderzijds<br />
een bijdrage bij het opstellen van een kadernota<br />
waar<strong>in</strong> het gedachtegoed van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />
<strong>Stijl</strong> verwerkt wordt. Het meten van effectiviteit is<br />
een lastige klus. Waar het gaat om effectbepal<strong>in</strong>g,<br />
kan gekeken worden naar verschillende methodieken<br />
zoals ondermeer de SROI methodiek, wellicht<br />
een vervolgtraject. Het opzetten en uitvoeren van<br />
een pilot én het meten van het effect vraagt meer<br />
dan 1 adviestraject à 15 dagen, kortom teveel<br />
tegelijk voor een doelgericht traject van maximaal<br />
vijftien dagen. De vraag is waar dit programma de<br />
meeste toegevoegde waarde kan bieden.<br />
Tijdens het <strong>in</strong>takegesprek is voor de aanvragers<br />
duidelijk geworden dat ondersteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> eerste<br />
<strong>in</strong>stantie gewenst is bij het realiseren van een<br />
gemeenschappelijke formuler<strong>in</strong>g van een maatschappelijke<br />
agenda, de sociale component b<strong>in</strong>nen<br />
het wijkprogramma. Zowel de gemeente als<br />
Welstad willen dit <strong>in</strong> een pilot uitproberen. Deze<br />
ondersteun<strong>in</strong>gsvraag is onderdeel van een groter<br />
project mbt dorps- en wijkgericht werken. De pilot<br />
is vernieuwend voor wat betreft het vormgeven<br />
van de coproductie met bewoners, partnerorganisaties,<br />
vraaggerichtheid en duurzaamheid en zal<br />
model staan voor een breder vervolg.<br />
De vraag past goed b<strong>in</strong>nen <strong>Welzijn</strong> nieuwe <strong>Stijl</strong>:<br />
het gaat om kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g van welzijn. De<br />
organisaties willen gezamenlijk actief anticiperen<br />
op nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen vooral de uitgangspunten<br />
vraaggericht werken, eigen kracht van de<br />
burger, <strong>in</strong>tegraal werken en resultaatgerichtheid<br />
komen <strong>in</strong> deze ondersteun<strong>in</strong>gsvraag ruim aan<br />
bod. Ook is het een eerste aanzet <strong>in</strong> een proces<br />
van bewustword<strong>in</strong>g bij welzijnswerkers over de<br />
doelen en effecten van hun werkzaamheden.
Het vernieuwende <strong>in</strong> de ondersteun<strong>in</strong>gsaanvraag<br />
is het ontwikkelen van een model <strong>in</strong> de praktijk<br />
aan de hand van een realistisch proeftraject (Het<br />
ketenverhaal van <strong>Musselkanaal</strong>).<br />
Voorstel voor aanbod van de<br />
ondersteun<strong>in</strong>g<br />
Uitgegaan wordt van een ondersteun<strong>in</strong>gsperiode<br />
van 1 januari 2011 tot 15 juli 2011.<br />
– Individuele ondersteun<strong>in</strong>g; de ondersteun<strong>in</strong>g<br />
bestaat uit het begeleiden van het proces<br />
waar<strong>in</strong> alle gewenste actoren betrokken<br />
worden bij het formuleren van de maatschappelijke<br />
agenda <strong>in</strong> relatie tot de pilot <strong>in</strong><br />
<strong>Musselkanaal</strong>.(Het proces laat de wijze van<br />
verb<strong>in</strong>den zien met alle maatschappelijke<br />
actoren en beleidsontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de WMO,<br />
CJGV, WWB, Participatiebeleid en <strong>Welzijn</strong><br />
<strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>. Het gaat dus nog niet om <strong>in</strong>houd.)<br />
– Collectieve ondersteun<strong>in</strong>g; Het landelijk<br />
aanbod omvat onder andere een collectieve<br />
<strong>in</strong>formatiebijeenkomst over de maatschappelijke<br />
agenda welke wordt <strong>in</strong>gezet als eerste<br />
stap voor de bestuurders en beleidmakers.<br />
Beoogd resultaat<br />
Wat levert dit ondersteun<strong>in</strong>gstraject WNS op?<br />
– Op 15 juli ligt er een e<strong>in</strong>dpublicatie over de<br />
resultaten en het doorlopen proces <strong>in</strong> het<br />
ondersteun<strong>in</strong>gsaanbod voor WNS <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>.<br />
Zie hierna onder “concrete resultaten”. In<br />
deze e<strong>in</strong>dpublicatie is beschreven op welke<br />
wijze <strong>in</strong>woners, maatschappelijke partners en<br />
gemeente samen hebben gewerkt aan het<br />
opstellen van een sociale agenda.<br />
Daarbij wordt aangesloten bij lopende processen<br />
(wijkvisie) bij wijkaanpak <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong><br />
en de werkstructuur rond het CJGV. Op deze<br />
wijze is de sociale agenda een samenwerk<strong>in</strong>gsproductie<br />
(bottum-up) waarmee draagvlak<br />
voor het proces en gezamenlijke werkstructuur<br />
is versterkt.<br />
– Deze sociale agenda vormt <strong>in</strong>put voor nieuw<br />
gemeentelijk welzijnsbeleid, de <strong>in</strong>zet van het<br />
welzijnswerk daar<strong>in</strong> en de <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van het<br />
participatiebeleid.<br />
– De pilot <strong>Musselkanaal</strong> maakt zichtbaar wat de<br />
samenhang is tussen versterken van eigen<br />
kracht van de burgers, welzijnsbeleid en<br />
participatiebeleid.<br />
Concrete resultaten opgenomen <strong>in</strong> de publicatie:<br />
– Een <strong>in</strong>ventarisatie van de vraag van bewoners<br />
en het eigen aanbod van bewoners. Deze<br />
<strong>in</strong>ventarisatie levert bouwstenen voor te<br />
maken keuzes <strong>in</strong> het vervolg van de pilot<br />
<strong>Musselkanaal</strong>.<br />
– Een omschrijv<strong>in</strong>g van een aanpak op het met<br />
bewoners en maatschappelijke partners<br />
ontwikkelen van coproducties <strong>in</strong> hulp, diensten<br />
zorgverlen<strong>in</strong>g; welke <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g vraagt dit<br />
van de maatschappelijke partners, burgers en<br />
gemeente en wat is ieders concrete <strong>in</strong>breng?<br />
– Aanbevel<strong>in</strong>gen voor de op te stellen Kadernota<br />
als basis voor het effectief en gericht <strong>in</strong>zetten<br />
van professioneel welzijnswerk voor de periode<br />
2012 t/m 2015<br />
– Aanbevel<strong>in</strong>gen over te maken keuzes <strong>in</strong><br />
bestaande welzijn- en participatiebeleid. Welke<br />
<strong>in</strong>terventies zijn op beide beleidsterre<strong>in</strong>en<br />
nodig <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> op basis van de<br />
maatschappelijke agenda. Wat zijn de<br />
consequenties hiervan voor de <strong>in</strong>zet van de<br />
professionals b<strong>in</strong>nen het budgetsubsidiecontract<br />
met de sticht<strong>in</strong>g Welstad. Ook wordt<br />
duidelijk hoe participatiebeleid en welzijnsbeleid<br />
op elkaar <strong>in</strong>grijpen, hoe zij elkaar<br />
versterken.<br />
– Aanbevel<strong>in</strong>gen voor noodzakelijke<br />
<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen door Welstad die de kwaliteit en<br />
de professionaliteit van het nieuwe welzijnswerk<br />
kunnen realiseren en borgen.<br />
Werkzaamheden en <strong>in</strong>zet adviseur<br />
De adviseur begeleid het proces en bereidt de<br />
verschillende bijeenkomsten en activiteiten voor.<br />
Zij verb<strong>in</strong>dt dit proces met het lopende proces van<br />
de wijkaanpak.<br />
Van belang <strong>in</strong> het geheel is ook de <strong>in</strong>zet van het<br />
collectief aanbod maatschappelijk agenderen.<br />
Eigen <strong>in</strong>zet<br />
De gemeente neemt haar regierol op zich. Dat<br />
houdt o.a. <strong>in</strong> het voorzitterschap tijdens de collectieve<br />
<strong>in</strong>formatiebijeenkomst over maatschappelijk<br />
agenderen en is gastheer tijdens de lunchbijeenkomst<br />
en de e<strong>in</strong>dpresentatie.<br />
Bovendien zal de gemeente actief meedenken met<br />
de adviseur en deze van <strong>in</strong>formatie voorzien waar<br />
nodig. De afdel<strong>in</strong>g communicatie van de gemeente<br />
zal meehelpen met het omzetten van beschrijv<strong>in</strong>gen<br />
naar relevante web/persberichten.<br />
Welstad draagt zorg voor het mee uitvoeren van<br />
acties <strong>in</strong> het proces, zoals bijv. meedenken over
de samenstell<strong>in</strong>g van de ateliers en benaderen<br />
van belangrijke <strong>in</strong>formanten over de vragen.<br />
Voortgang & kennisdel<strong>in</strong>g<br />
Producten en kennis die met andere gemeenten<br />
gedeeld kan worden:<br />
– De beschrijv<strong>in</strong>g van het ketenverhaal van<br />
<strong>Musselkanaal</strong><br />
– Het stappenplan en methodiek beschrijv<strong>in</strong>g<br />
voor het ontwikkelen van dit nieuwe model<br />
– De gemeente Stadskanaal werkt <strong>in</strong> de regio<br />
samen met de gemeenten Vlagtwedde en<br />
Bell<strong>in</strong>gwedde waar het gaat om <strong>Wmo</strong>-/welzijnsbeleid.<br />
De gemeente wil de resultaten van het<br />
ondersteun<strong>in</strong>gstraject met de andere<br />
gemeenten delen.<br />
– Welstad is <strong>in</strong> meer gemeenten actief. De <strong>in</strong><br />
het traject verworven expertise kan <strong>in</strong> een<br />
latere fase wordt verbreed naar de andere<br />
gemeenten. Overdracht van kennis en<br />
producten kan via de regionale netwerken en<br />
via de website van de gemeente.<br />
– Welstad wil de opgedane ervar<strong>in</strong>g en kennis<br />
delen tijdens landelijke bijeenkomsten,<br />
regionale bijeenkomsten, presentaties op<br />
conferenties, kennisuitwissel<strong>in</strong>g met<br />
opleid<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituten<br />
Voortgangsrapportage aan het programmabureau:<br />
– In mei wordt een tussenrapportage geleverd<br />
m.b.t. de voortgang.<br />
– In september een afsluitende rapportage.<br />
Risico’s en kansen<br />
In het gesprek heeft u geen noemenswaardige<br />
factoren benoemd als risico’s of kansen voor het<br />
oplossen van het vraagstuk/probleemstell<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen<br />
de afgesproken termijn.<br />
Afsluitende afspraken<br />
Wij vertrouwen erop u hiermee een passend Plan<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> te bieden. Dit plan vormt een<br />
‘contract’ tussen het programmabureau <strong>Welzijn</strong><br />
<strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>, de adviseur en u als aanvragende<br />
organisatie(s).<br />
Om de werkzaamheden van het begeleid<strong>in</strong>gstraject<br />
succesvol te laten verlopen, is het van belang<br />
dat medewerkers uit uw organisatie(s) betrokken<br />
zijn bij de uitvoer<strong>in</strong>g en tijd vrijmaken om hier aan<br />
te werken.<br />
Wij def<strong>in</strong>iëren daarom graag de volgende <strong>in</strong>tenties<br />
van de deelnemer:<br />
1. Het bestuur/directie van de gemeente Stadskanaal<br />
en de directie van Welstad creëren draagvlak<br />
<strong>in</strong> de organisaties voor uitvoer<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong> dit<br />
plan op genomen activiteiten.<br />
2. Het bestuur/directie van de gemeente Stadskanaal<br />
en de directie van Welstad wijzen b<strong>in</strong>nen de<br />
organisatie één of enkele functionarissen aan die<br />
<strong>in</strong> de gelegenheid worden gesteld de <strong>in</strong> dit plan op<br />
genomen activiteiten uit te voeren.<br />
3. De gemeente Stadskanaal en de directie van<br />
Welstad verlenen medewerk<strong>in</strong>g aan de overeengekomen<br />
<strong>in</strong>itiatieven voor het delen van kennis<br />
<strong>in</strong> het kader van het programma <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />
<strong>Stijl</strong>.<br />
4. De gemeente Stadskanaal en Welstad nemen<br />
zelf verantwoordelijkheid voor het opstellen en<br />
uitwerken van stukken voortkomend uit het gerealiseerde<br />
model Het ketenverhaal van <strong>Musselkanaal</strong>.<br />
5. Besluitvorm<strong>in</strong>g omtrent verbeteractiviteiten en<br />
de daarbij horende consequenties liggen bij de gemeente<br />
Stadskanaal en Welstad. Het programma<br />
<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> en de adviseur hebben hier<strong>in</strong><br />
een faciliterende rol.<br />
Met het <strong>in</strong>dienen van dit Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
gaan de hieronder genoemde personen en organisaties<br />
akkoord met de <strong>in</strong> dit plan gemaakte<br />
afspraken.<br />
Dhr. J.W. van der Kolk<br />
Wethouder<br />
Gemeente Stadskanaal<br />
Dhr. J.Brongers<br />
Directeur/bestuurder Sticht<strong>in</strong>g Welstad<br />
Mevr. D.Sibbes<br />
Adviseur CMO Gron<strong>in</strong>gen
Plan <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
Plann<strong>in</strong>g<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen en<br />
prioriteitstell<strong>in</strong>g<br />
Gewenst resultaat Activiteiten Startdatum E<strong>in</strong>ddatum<br />
Betrokkenen<br />
aanvrager(s)<br />
Prioriteit Doelstell<strong>in</strong>g Omschrijv<strong>in</strong>g Omschrijv<strong>in</strong>g Data Naam en functie Activiteiten<br />
0 Plan WNS<br />
Gezamenlijk<br />
geformuleerde<br />
ondersteun<strong>in</strong>gsvraag<br />
WNS<br />
Accorder<strong>in</strong>g PvA WNS<br />
door B&W en Welstad en<br />
programmabureau<br />
1 e <strong>in</strong>take 5<br />
januari 2011<br />
Uiterlijk<br />
22 maart 2011<br />
mevr. I. Ankoné,<br />
beleidsmedewerker<br />
gemeente Stadskanaal<br />
mevr. H.Luppes,<br />
Welstad<br />
mevr. M. Hofman<br />
Welstad<br />
wethouder v d Kolk<br />
J. Brongers, directeur<br />
Welstad<br />
Ondersteun<strong>in</strong>g vanuit het programma<br />
Verschillende<br />
<strong>in</strong>takegesprekken en<br />
plan van aanpak<br />
opstellen door<br />
adviseur<br />
Dagen<br />
Incl. reistijden<br />
2 dagen<br />
1<br />
Kennis over<br />
maatschappelijk<br />
agenderen<br />
vergaren en delen<br />
Nevendoel:<br />
Draagvlak bij<br />
ketenpartners<br />
won<strong>in</strong>gbouwcorpora<br />
ties, raad etc.<br />
Kennis over de<br />
basispr<strong>in</strong>cipes en<br />
<strong>in</strong>strumenten mbt<br />
maatschappelijk<br />
agenderen is bekend<br />
bij bestuurders,<br />
ambtenaren en<br />
directie<br />
welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />
Bijeenkomst met<br />
gemeente en WELSTAD<br />
om samen de activiteiten<br />
vast te stellen.<br />
zie <strong>in</strong> dit schema de<br />
voorbeelden onder<br />
prioriteit 1 en 2<br />
denksessie op<br />
bestuurlijk niveau;hoe<br />
kunnen bestaande<br />
structuren met elkaar<br />
verbonden worden om<br />
effectiviteit te vergroten<br />
Collectieve<br />
<strong>in</strong>formatiebijeenkomst:<br />
ophalen en delen van<br />
kennis over een<br />
maatschappelijke agenda<br />
lunchbijeenkomst voor<br />
betrokken ambtenaren;<br />
<strong>in</strong>formatie over model<br />
Het ketenverhaal van<br />
<strong>Musselkanaal</strong><br />
Beg<strong>in</strong> april<br />
2011<br />
Beg<strong>in</strong> april<br />
2011<br />
Beg<strong>in</strong> april<br />
2011<br />
Half april<br />
2011<br />
Beg<strong>in</strong> april 2011<br />
Beg<strong>in</strong> april 2011<br />
Beg<strong>in</strong> april 2011<br />
Half april 2011<br />
Dhr v d Kolk,<br />
wethouder,<br />
manager Welstad <strong>in</strong>cl.<br />
MT /ambtenaren en<br />
MT/welzijnswerk<br />
Bestuurder Gemeente,<br />
Welstad,<br />
Won<strong>in</strong>gbouwcorp!<br />
Wijkaanpak<br />
Dhr v d Kolk,<br />
MT/ambtenaren en<br />
welzijnswerk<br />
afvaard. van alle<br />
maatschappelijke<br />
partners<br />
WMO raad<br />
Raadsleden<br />
Dhr v d Kolk.,<br />
wethouder<br />
ALLE Ambtenaren<br />
Voorbereiden en<br />
begeleiden van deze 2<br />
bijeenkomsten door<br />
adviseur<br />
voorbereiden<br />
collectieve<br />
<strong>in</strong>formatiebijeenkomst<br />
over de<br />
maatschappelijke<br />
agenda<br />
Voorbereiden en<br />
Bijwonen<br />
lunchbijeenkomst door<br />
adviseur<br />
1 dag<br />
1.5 dag<br />
1 dag<br />
Pag<strong>in</strong>a: 6 van 7<br />
21
Plan <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />
Plann<strong>in</strong>g<br />
2<br />
Doelstell<strong>in</strong>gen en<br />
prioriteitstell<strong>in</strong>g<br />
Input vergaren en<br />
delen over<br />
gewenste doelen,<br />
<strong>in</strong>zet en<br />
ondersteun<strong>in</strong>g en<br />
resultaten vanuit<br />
welzijnwerk<br />
Gewenst resultaat Activiteiten Startdatum E<strong>in</strong>ddatum<br />
Inventarisatie van<br />
gewenste<br />
ondersteun<strong>in</strong>g en<br />
resultaten vanuit<br />
welzijnswerk<br />
(lunch)bijeenkomst voor<br />
brede<br />
vertegenwoordig<strong>in</strong>g van<br />
maatschappelijke<br />
partners; <strong>in</strong>formatie over<br />
model Het ketenverhaal<br />
van <strong>Musselkanaal</strong><br />
Werkplaats<br />
‘’Het ketenverhaal van<br />
<strong>Musselkanaal</strong>’’<br />
Doel: visie, wensen,<br />
<strong>in</strong>formatie verzamelen en<br />
afstemmen<br />
Werkplaats<br />
‘’Het ketenverhaal van<br />
<strong>Musselkanaal</strong>’’<br />
Doel: visie, wensen,<br />
<strong>in</strong>formatie verzamelen en<br />
afstemmen<br />
Half april<br />
2011<br />
Half april 2011<br />
01-05-2011 01-06-2011<br />
Betrokkenen<br />
aanvrager(s)<br />
brede<br />
vertegenwoordig<strong>in</strong>g<br />
van maatschappelijke<br />
partners<br />
Welstad, brede<br />
vertegenwoordig<strong>in</strong>g<br />
van maatschappelijke<br />
partners<br />
Beleidsmedewerkers<br />
01-05-2011 01-06-2011 Welstad<br />
Bewoners,<br />
wijkverenig<strong>in</strong>gen etc.<br />
WMO raad!<br />
Ondersteun<strong>in</strong>g vanuit het programma<br />
Voorbereiden en<br />
Bijwonen<br />
lunchbijeenkomst door<br />
adviseur<br />
Voorbereiden en<br />
bijwonen werkplaats<br />
door adviseur<br />
Voorbereiden en<br />
bijwonen werkplaats<br />
door adviseur<br />
1 dag<br />
3 dagen<br />
3 dagen<br />
3<br />
per 1 juli 2011 heeft<br />
de gemeente<br />
Stadskanaal een<br />
heldere visie en<br />
goede stur<strong>in</strong>g van<br />
het welzijnswerk<br />
b<strong>in</strong>nen de context<br />
van Het<br />
ketenverhaal van<br />
<strong>Musselkanaal</strong><br />
een e<strong>in</strong>dpublicatie<br />
over de resultaten en<br />
het doorlopen proces<br />
<strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>. In<br />
deze e<strong>in</strong>dpublicatie is<br />
beschreven op welke<br />
wijze <strong>in</strong>woners,<br />
maatschappelijke<br />
partners en gemeente<br />
samen hebben<br />
gewerkt aan het<br />
opstellen van een<br />
sociale agenda.<br />
Bundelen en prioriter<strong>in</strong>g.<br />
Vaststellen concept<br />
maatschappelijke<br />
agenda, procesmodel en<br />
aanbevel<strong>in</strong>gen<br />
Officiële presentatie<br />
maatschappelijke agenda<br />
Of vastgelegd <strong>in</strong> een<br />
convenant<br />
samenwerk<strong>in</strong>gsafspr.<br />
Optioneel<br />
Het ketenverhaal van<br />
<strong>Musselkanaal</strong> wordt aan de<br />
raad voorgelegd en<br />
vastgesteld<br />
01-06-2011 15-06-2011<br />
E<strong>in</strong>d juni<br />
2011<br />
Beleidsmedewerkers,<br />
Dhr.v d Kolk<br />
wethouder<br />
directeur Welstad<br />
Alle eerder genoemde<br />
actoren<br />
Voorbereiden en<br />
begeleiden van<br />
bijeenkomst door<br />
adviseur<br />
Voorbereiden en<br />
begeleiden van<br />
bijeenkomst door<br />
adviseur<br />
1 dag<br />
1 dag<br />
Half juli 2011 raad 0.5 dag<br />
Tabel 1: Plann<strong>in</strong>g<br />
Pag<strong>in</strong>a: 7 van 7<br />
22
Bijlage 3<br />
Toelicht<strong>in</strong>g bij verschillende programma’s en<br />
projecten (<strong>in</strong>houdelijke doelstell<strong>in</strong>gen, werkwijze<br />
en bereik)<br />
Beter <strong>in</strong> Meedoen (BiM)<br />
– Beter <strong>in</strong> Meedoen richt zich op de<br />
vernieuw<strong>in</strong>g en kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g<br />
b<strong>in</strong>nen de huidige <strong>Wmo</strong> en op de relatie<br />
met andere beleidsterre<strong>in</strong>en.<br />
Het programma ondersteunt gemeenten,<br />
uitvoerende <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen, professionals,<br />
burgers en cliënten bij de <strong>in</strong>novatie<br />
van het beleid en bij een kwalitatief betere<br />
uitvoer<strong>in</strong>g van de <strong>Wmo</strong>.<br />
– B<strong>in</strong>nen het programma worden kennis<br />
en <strong>in</strong>strumenten ontwikkeld die<br />
gemeenten, uitvoerende <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen,<br />
professionals en burgers/cliënten helpen<br />
bij het vormgeven aan maatschappelijke<br />
ondersteun<strong>in</strong>g.<br />
– Onder BiM vallen vier verschillende<br />
projecten:<br />
o Professionaliteit verankerd<br />
In het project Professionaliteit<br />
Verankerd zoekt MOVISIE samen met<br />
de sociale sector een antwoord op de<br />
vraag: Hoe ziet kwalitatief hoogwaardig<br />
werk <strong>in</strong> zorg en welzijn eruit<br />
als je het beoordeelt op klantgerichtheid,<br />
effectiviteit, doelmatigheid en<br />
duurzaamheid? Na het vaststellen van<br />
de kwaliteitskenmerken worden deze<br />
verankerd <strong>in</strong> beroepscompetenties, <strong>in</strong> naen<br />
bijschol<strong>in</strong>gsprogramma’s en <strong>in</strong><br />
activiteiten van beroepsverenig<strong>in</strong>gen. Het<br />
beoogde effect is kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g<br />
b<strong>in</strong>nen de sociale sector (<strong>in</strong> samenspraak<br />
met leden van de regiegroep: MOgroep,<br />
GGZ Nederland, Verenig<strong>in</strong>g Gehandicaptenzorg<br />
Nederland, het Platform van<br />
Agogische Beroepsverenig<strong>in</strong>gen, het<br />
Landelijke Opleid<strong>in</strong>gen Overleg MWD van<br />
de HBO-raad en het Platform,<br />
<strong>Wmo</strong>-Raden).<br />
o Effectieve sociale <strong>in</strong>terventies (ESI)<br />
Richt zich op het verbeteren van <strong>in</strong>terventies<br />
en methodes die <strong>in</strong> de praktijk gebruikt<br />
worden zodat deze beter benut worden<br />
en beter onderbouwd kunnen worden<br />
vanwege hun bewezen effect (maatschappelijk<br />
rendement). Hiervoor stimuleert het<br />
project om methoden beter te monitoren<br />
en te evalueren. Goede voorbeelden zijn<br />
te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> een databank op de website<br />
van MOVISIE, ontwikkeld <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met de MOgroep, Verdiwel en de Regionale<br />
Effectieve Interventies Samenwerk<strong>in</strong>gsverbanden<br />
(REIS): REIS staat voor het<br />
regionale samenwerk<strong>in</strong>gsverband van welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
dat werkt aan effectieve<br />
sociale <strong>in</strong>terventies. Landelijk zijn er zes<br />
regionale werkgroepen: REIS Amsterdam,<br />
REIS Zuid, REIS Oost, REIS Noord, REIS<br />
West en REIS Gelderland. In de REISgroepen<br />
zijn zo’n zestig welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />
vertegenwoordigd. Doel is om onderbouwde<br />
methoden <strong>in</strong> de sociale sector tot<br />
verdere bloei te brengen. Hiertoe zijn alle<br />
REIS-groepen <strong>in</strong> vier jaar <strong>in</strong> opdracht van<br />
VWS aan de slag met de implementatie<br />
en de evaluatie van sociale <strong>in</strong>terventies.<br />
Het project Effectieve <strong>in</strong>terventies is nauw<br />
bij de REIS-groepen betrokken en ondersteunt<br />
en adviseert waar wenselijk en<br />
mogelijk.<br />
o Vernieuwend welzijn<br />
Het project Vernieuwend <strong>Welzijn</strong> wil de<br />
positie van de welzijnssector <strong>in</strong> het gebiedsgericht<br />
werken en <strong>in</strong> de krachtwijken<br />
versterken en profileren. Met gemeenten<br />
en welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> die gemeenten<br />
wordt vanuit de praktijk gewerkt aan<br />
kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g. De ervar<strong>in</strong>gen uit de<br />
praktijk worden zoveel mogelijk overge-
dragen op andere gemeenten.<br />
o Iedereen telt mee<br />
Het Verwey-Jonker Instituut werkt programmalijn<br />
2 uit <strong>in</strong> het project Iedereen<br />
telt mee. Dit project richt zich op de rol<br />
van lagere overheden <strong>in</strong> de versterk<strong>in</strong>g<br />
van de <strong>Wmo</strong> als participatiewet. Governance<br />
is het sleutelwoord. De vraag die<br />
centraal staat is welke nieuwe aanpakken<br />
de uitvoer<strong>in</strong>g van het gemeentebeleid op<br />
het terre<strong>in</strong> van de <strong>Wmo</strong> ondersteunen.<br />
Wonen Wijken en Integratie<br />
(WWI), wijkaanpak<br />
– 7 projectexperimenten gericht op lokaal<br />
welzijn.<br />
– In 58 wijken (40+) wordt hierop ondersteun<strong>in</strong>g<br />
geboden en geëvalueerd.<br />
Projecten:<br />
o Achter de Voordeur<br />
Sommige gez<strong>in</strong>nen <strong>in</strong> aandachtswijken<br />
hebben meerdere problemen. Om zo’n<br />
gez<strong>in</strong> echt te helpen is het belangrijk dat<br />
hulpverleners goed met elkaar samenwerken.<br />
Via het experiment ‘Achter de voordeur’<br />
zoeken gemeenten en hulpverleners<br />
naar werkbare en vernieuwende manieren<br />
om deze gez<strong>in</strong>nen samenhangende hulp te<br />
bieden. Er zijn 7 gemeenten die meedoen<br />
met het experiment Achter de voordeur:<br />
Amsterdam, Den Haag,<br />
E<strong>in</strong>dhoven, Enschede, Gouda, Gron<strong>in</strong>gen,<br />
Nijmegen.<br />
o De gezonde wijk<br />
Het experiment ‘Gezonde wijk’ richt zich<br />
op a) gezonde bewoners, b) een gezonde<br />
leefomgev<strong>in</strong>g en c) goede zorg. Er zijn <strong>in</strong><br />
totaal 13 gemeenten die meedoen met<br />
het experiment Gezonde Wijk. Dit zijn:<br />
Amsterdam, Utrecht, E<strong>in</strong>dhoven, Nijmegen,<br />
Arnhem, Leeuwarden, Rotterdam,<br />
Den Haag, Heerlen, Dordrecht, Enschede,<br />
Deventer en Zaanstad. Zij geven ieder op<br />
eigen wijze <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g aan het experiment.<br />
o Slagkracht <strong>in</strong> de wijk<br />
Om de veiligheid en leefbaarheid <strong>in</strong> de<br />
wijken te waarborgen, is een nauwe en<br />
constructieve samenwerk<strong>in</strong>g met resultaat<br />
noodzakelijk. Daarom is er gestart met<br />
een onderzoek dat verschillende lokale<br />
organisaties - met het eigen werkterre<strong>in</strong><br />
als basis - bij elkaar brengt. Organisaties<br />
moeten hun werkwijzen beter op elkaar<br />
afstemmen. Hoe dat het beste kan moet<br />
blijken uit de onderzoeksresultaten. Het<br />
lectoraat Gemeenschappelijke Veiligheidskunde<br />
en MOVISIE zijn het onderzoek<br />
gestart. De gemeenten Den Haag,<br />
E<strong>in</strong>dhoven en Maastricht participeren met<br />
lokale <strong>in</strong>itiatieven gericht op samenwerk<strong>in</strong>g<br />
om de leefbaarheid en veiligheid <strong>in</strong><br />
geselecteerde wijken te verbeteren. Door<br />
het onderzoek <strong>in</strong> meer gemeenten uit te<br />
voeren is te achterhalen welke problemen<br />
vaak voorkomen. Uite<strong>in</strong>delijk moet<br />
het onderzoek handvatten opleveren die<br />
door professionals <strong>in</strong> alle wijken bruikbaar<br />
zijn. Zodat <strong>in</strong>woners van aandachtswijken<br />
<strong>in</strong> heel Nederland profijt hebben van dit<br />
onderzoek.<br />
o Samenhang <strong>in</strong> de wijk<br />
Gemeenten, corporaties en het Rijk werken<br />
aan een meer samenhangende wijkenaanpak,<br />
waar<strong>in</strong> de wijk en haar bewoners<br />
centraal worden gesteld. De complexiteit<br />
van de vraagstukken <strong>in</strong> de wijk is daarbij<br />
leidend. Van de wijkenpartners vraagt dit<br />
om focus op de meest urgente problemen<br />
en om nieuwe en vitale vormen van samenwerk<strong>in</strong>g.<br />
In het experiment Samenhang<br />
<strong>in</strong> de Wijk buigen zeven steden en<br />
het Rijk zich over de vraag hoe gemeenten,<br />
corporaties, bewoners en andere betrokkenen<br />
de samenhang <strong>in</strong> de wijkenaanpak<br />
het beste kunnen organiseren. Elk van<br />
de zeven steden ontwikkelt een bepaalde<br />
benader<strong>in</strong>g, die we samen gaan uittesten,<br />
faciliteren en volgen.
o Projectencaroussel<br />
Onderzoekt naar wat effectieve projecten<br />
zijn en hoe deze effectieve werkwijzen<br />
geïmplementeerd, verbreed en verduurzaamd<br />
worden. Een belangrijke component<br />
is de maatschappelijke kosten-baten<br />
analyses (MKBA) van projecten.<br />
o Vernieuwend welzijn<br />
(zie project onder BiM)<br />
o Bewonersparticipatie<br />
Bewoners zijn vaak goed op de hoogte<br />
van de wensen en behoeften van mensen<br />
uit de wijk. Met de bewonersbudgetten<br />
krijgen bewoners de mogelijkheid om<br />
deze wensen te realiseren. Zo ontstaat er<br />
f<strong>in</strong>anciële ruimte om wijken te creëren die<br />
er zijn vóór bewoners, maar die ook worden<br />
verbeterd dóór bewoners. De overheid<br />
heeft daarom voor de periode 2009-2011<br />
€ 75 miljoen uitgetrokken voor bewonersbudgetten.<br />
Dit geld gaat naar de gemeenten<br />
met aandachtswijken en andere gemeenten<br />
met wijken die extra aandacht<br />
nodig hebben. In 2008 was er € 20 miljoen<br />
beschikbaar.<br />
<strong>Wmo</strong>-werkplaatsen<br />
– Zes regionale <strong>Wmo</strong>-werkplaatsen:<br />
hogescholen van Twente, Utrecht,<br />
Amsterdam, Gron<strong>in</strong>gen/ Drenthe,<br />
Nijmegen en Noord-Brabant door het<br />
m<strong>in</strong>isterie van VWS geïnitieerd<br />
(2009-2011)<br />
– De werkplaats is een kennisnetwerk<br />
waar<strong>in</strong> een hogeschool of lectoraat,<br />
gemeenten, organisaties en beroepsbeoefenaren<br />
samenwerken aan onderzoek,<br />
methodiek-ontwikkel<strong>in</strong>g en (regionale en<br />
landelijke) kennisverspreid<strong>in</strong>g rond<br />
community care. Empirisch onderzoek<br />
en professioneel handelen zijn met elkaar<br />
verbonden <strong>in</strong> een zogenaamde empirischregulatieve<br />
cyclus. Het ontwikkelen van<br />
(vernieuwde) opleid<strong>in</strong>gsmodulen is hiervan<br />
het sluitstuk.<br />
– Hier<strong>in</strong> worden nieuwe werkvormen voor<br />
zorg en welzijn gezocht, ontwikkeld en<br />
geëvalueerd. De resultaten daarvan<br />
worden beschikbaar gesteld aan gemeenten,<br />
organisaties uit de zorg en welzijns -<br />
sector, opleiders en andere<br />
belangstellenden.<br />
– Beschikbare kennis wordt per<br />
<strong>Wmo</strong>-werkplaats gebundeld ontsloten.<br />
De Kantel<strong>in</strong>g (VNG)<br />
– De Kantel<strong>in</strong>g richt haar pijlen op de<br />
relatie tussen burger en gemeenten door<br />
het ondersteunen van gemeenten bij de<br />
<strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van de compensatieplicht <strong>in</strong> de<br />
<strong>Wmo</strong>. Het gaat om het resultaat: zelfredzaamheid<br />
en participatie van burgers met<br />
een beperk<strong>in</strong>g. Deze nieuwe manier van<br />
werken wordt ‘kantelen’ genoemd.<br />
– De Kantel<strong>in</strong>g richt zich op<br />
12 pilotgemeenten die ervar<strong>in</strong>g opdoen<br />
met de nieuwe aanpak. Deze ervar<strong>in</strong>gen<br />
worden vervolgens verspreid onder alle<br />
gemeenten.<br />
– Het project richt zich op het produceren<br />
en verspreiden van <strong>in</strong>strumenten, voorbeelden<br />
en modellen.<br />
De Kantel<strong>in</strong>g (CG-Raad)<br />
– De CG-Raad, Programma VCP en de<br />
Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties<br />
(CSO) willen hiermee de uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van de <strong>Wmo</strong> zo ‘kantelen’ dat participatie<br />
van mensen met beperk<strong>in</strong>gen en ouderen<br />
centraal komt te staan. Dat vraagt om een<br />
nieuwe manier van denken: vanuit de hele<br />
persoon, vanuit oploss<strong>in</strong>gen en niet vanuit<br />
bestaande voorzien<strong>in</strong>gen.<br />
– Het project van de belangenorganisaties<br />
richt zich op de lokale cliënten- en ouderenorganisaties,<br />
zodat zij goed voorbereid<br />
zijn op de nieuwe werkwijze van de gemeenten.<br />
Het project richt zich op acht<br />
onderdelen:
o Visie op kantelen<br />
o <strong>Nieuwe</strong> modelverorden<strong>in</strong>g en beleidsregels<br />
o Benutten van praktijkervar<strong>in</strong>gen<br />
o Benutten van deskundigheid t.b.v.<br />
effectieve <strong>in</strong>strumenten<br />
o Handreik<strong>in</strong>gen voor belangenbehartigers<br />
o Informatiebijeenkomsten<br />
o Workshops<br />
o Projectorganisatie<br />
een efficiëntere <strong>in</strong>zet van voldoende gekwalificeerd<br />
en gemotiveerd personeel.<br />
o Zorg op afstand:<br />
Modern gebruik van technologie <strong>in</strong> de zorg<br />
gericht op de autonomie en zelfredzaamheid<br />
van de cliënt.<br />
Professionaliser<strong>in</strong>gsagenda<br />
(MOgroep)<br />
– De branchebrede professionaliser<strong>in</strong>gsslag<br />
is de feitelijke concretiser<strong>in</strong>g van WNS<br />
voor de welzijnssector, met de focus op de<br />
kwaliteit en de borg<strong>in</strong>g van het vakmanschap<br />
van de professional <strong>in</strong> diens contact<br />
met de burger. Het landelijke actieprogramma<br />
professionaliser<strong>in</strong>g WMD is een<br />
voorbeeld van een daadwerkelijke veranker<strong>in</strong>g<br />
van de <strong>Wmo</strong> en WNS, door het<br />
primaire proces van het werk centraals te<br />
stellen. Het doel is het vakmanschap van<br />
de sociale professional te vergroten, te<br />
stimuleren en te ondersteunen om maatschappelijke<br />
doelen van burgers (collectief<br />
en <strong>in</strong>dividueel) van alle leeftijden te realiseren.<br />
De professionaliser<strong>in</strong>gsslag v<strong>in</strong>dt<br />
daarom plaats op het niveau van professionals<br />
zelf, maar ook van organisaties,<br />
overheden, opleid<strong>in</strong>gen en ondersteun<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituten.<br />
Om dit te doen wordt een<br />
relatie gelegd met de professionaliser<strong>in</strong>gsagenda’s<br />
van partner die <strong>in</strong> het kader van<br />
de transitie ook onder gemeentelijke regie<br />
gaan vallen, zoals de geïndiceerde jeugdzorg<br />
en de CJG’s.<br />
InvoorZorg!<br />
– Stimuler<strong>in</strong>gsprogramma dat zich richt op<br />
het toekomstbestendig maken van organisaties<br />
<strong>in</strong> de langdurige zorg. Honderden<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen kunnen gebruik maken van<br />
maatwerkondersteun<strong>in</strong>g.<br />
– Het betreft verbeter<strong>in</strong>gen op de vier<br />
thema’s:<br />
o Bedrijfsvoer<strong>in</strong>g:<br />
Invoer<strong>in</strong>g van bewezen efficiëntere processen<br />
en methodes leidt tot meer zorg door doelmatigheid<br />
en betere bedrijfsvoer<strong>in</strong>g.<br />
o Ketenzorg:<br />
Meer en betere samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> welzijn,<br />
wonen en zorg door zorgketens draagt bij<br />
tot efficiëntere <strong>in</strong>zet van middelen en meer<br />
kwaliteit.<br />
o Professionals:<br />
Meer professionele ruimte op de werkvloer en
o Visie op kantelen<br />
o <strong>Nieuwe</strong> modelverorden<strong>in</strong>g en beleidsregels<br />
o Benutten van praktijkervar<strong>in</strong>gen<br />
o Benutten van deskundigheid t.b.v.<br />
effectieve <strong>in</strong>strumenten<br />
o Handreik<strong>in</strong>gen voor belangenbehartigers<br />
o Informatiebijeenkomsten<br />
o Workshops<br />
o Projectorganisatie<br />
een efficiëntere <strong>in</strong>zet van voldoende gekwalificeerd<br />
en gemotiveerd personeel.<br />
o Zorg op afstand:<br />
Modern gebruik van technologie <strong>in</strong> de zorg<br />
gericht op de autonomie en zelfredzaamheid<br />
van de cliënt.<br />
Professionaliser<strong>in</strong>gsagenda<br />
(MOgroep)<br />
– De branchebrede professionaliser<strong>in</strong>gsslag<br />
is de feitelijke concretiser<strong>in</strong>g van WNS<br />
voor de welzijnssector, met de focus op de<br />
kwaliteit en de borg<strong>in</strong>g van het vakmanschap<br />
van de professional <strong>in</strong> diens contact<br />
met de burger. Het landelijke actieprogramma<br />
professionaliser<strong>in</strong>g WMD is een<br />
voorbeeld van een daadwerkelijke veranker<strong>in</strong>g<br />
van de <strong>Wmo</strong> en WNS, door het<br />
primaire proces van het werk centraals te<br />
stellen. Het doel is het vakmanschap van<br />
de sociale professional te vergroten, te<br />
stimuleren en te ondersteunen om maatschappelijke<br />
doelen van burgers (collectief<br />
en <strong>in</strong>dividueel) van alle leeftijden te realiseren.<br />
De professionaliser<strong>in</strong>gsslag v<strong>in</strong>dt<br />
daarom plaats op het niveau van professionals<br />
zelf, maar ook van organisaties,<br />
overheden, opleid<strong>in</strong>gen en ondersteun<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituten.<br />
Om dit te doen wordt een<br />
relatie gelegd met de professionaliser<strong>in</strong>gsagenda’s<br />
van partner die <strong>in</strong> het kader van<br />
de transitie ook onder gemeentelijke regie<br />
gaan vallen, zoals de geïndiceerde jeugdzorg<br />
en de CJG’s.<br />
InvoorZorg!<br />
– Stimuler<strong>in</strong>gsprogramma dat zich richt op<br />
het toekomstbestendig maken van organisaties<br />
<strong>in</strong> de langdurige zorg. Honderden<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen kunnen gebruik maken van<br />
maatwerkondersteun<strong>in</strong>g.<br />
– Het betreft verbeter<strong>in</strong>gen op de vier<br />
thema’s:<br />
o Bedrijfsvoer<strong>in</strong>g:<br />
Invoer<strong>in</strong>g van bewezen efficiëntere processen<br />
en methodes leidt tot meer zorg door doelmatigheid<br />
en betere bedrijfsvoer<strong>in</strong>g.<br />
o Ketenzorg:<br />
Meer en betere samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> welzijn,<br />
wonen en zorg door zorgketens draagt bij<br />
tot efficiëntere <strong>in</strong>zet van middelen en meer<br />
kwaliteit.<br />
o Professionals:<br />
Meer professionele ruimte op de werkvloer en
Uitgave: Gemeente Stadskanaal, © december 2011<br />
ISBN 978-90-75930-39-9<br />
tekst: Dor<strong>in</strong>e Sibbes, CMO Gron<strong>in</strong>gen<br />
m.m.v. Kees Frenay, Gron<strong>in</strong>gen<br />
Vormgev<strong>in</strong>g: Irene Bruggemann, KAW