07.03.2015 Views

Welzijn Nieuwe Stijl in Musselkanaal - Invoering Wmo

Welzijn Nieuwe Stijl in Musselkanaal - Invoering Wmo

Welzijn Nieuwe Stijl in Musselkanaal - Invoering Wmo

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong><br />

Verslag van een <strong>in</strong>itiatief <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> de gemeente Stadskanaal<br />

1


Inhoudsopgave<br />

1 Inleid<strong>in</strong>g 3<br />

2 Doel en methodiek 4<br />

3 Activiteiten en resultaten 6<br />

4 Conclusies en aanbevel<strong>in</strong>gen 10<br />

5 Naar een nieuw kader 12<br />

Bijlagen 15<br />

1. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> het kort<br />

2. De ondersteun<strong>in</strong>gsaanvraag: Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

3. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> context


<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong>troduceert nieuwe verantwoordelijkheden<br />

en methoden <strong>in</strong> het welzijnswerk,<br />

met als doel de Wet Maatschappelijke<br />

Ondersteun<strong>in</strong>g (<strong>Wmo</strong>) beter te laten<br />

aansluiten bij wat mensen werkelijk nodig<br />

hebben om deel te kunnen nemen aan de samenlev<strong>in</strong>g.<br />

Een centraal doel van de <strong>Wmo</strong> is dat niemand<br />

<strong>in</strong> Nederland langs de kant blijft staan. Gemeenten<br />

en welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen doen daar al<br />

veel aan, maar de <strong>in</strong>druk is dat het nog beter<br />

kan. Onder andere door uit te gaan van<br />

de ‘eigen kracht’ van de burger: hoeveel kunnen<br />

burgers, als het gaat om welzijn, zelf doen<br />

en ondernemen zonder ondersteun<strong>in</strong>g? Waar<br />

liggen grenzen? Niet het aanbod van de welzijnswerkers,<br />

maar de vragen én de eigen<br />

mogelijkheden van de mensen zelf staan dan<br />

centraal.<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> is geen revolutie, maar<br />

een hulpmiddel om iedereen te betrekken bij<br />

de samenlev<strong>in</strong>g. Zodat alle Nederlanders zich<br />

verantwoordelijk voelen voor de samenlev<strong>in</strong>g<br />

en <strong>in</strong> staat zijn om op eigen kracht weloverwogen<br />

besliss<strong>in</strong>gen te nemen. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />

<strong>Stijl</strong> is een effectieve manier om mensen betrokken<br />

te maken waardoor ze m<strong>in</strong>der ondersteun<strong>in</strong>g<br />

nodig hebben.<br />

Voor meer <strong>in</strong>formatie over <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> zie bijlage 1<br />

Inleid<strong>in</strong>g<br />

Vanuit een gezamenlijk <strong>in</strong>itiatief ontwikkelen<br />

de gemeente Stadskanaal en de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />

Welstad een nieuwe manier van werken<br />

voor de uitvoer<strong>in</strong>g van het sociaal beleid.<br />

In relatie tot de huidige (beleids)ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />

<strong>in</strong> de WMO, CJGV, WWB, het Participatiebeleid<br />

en <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> wordt dat <strong>in</strong><br />

nauw overleg met <strong>in</strong>woners en sociale partners<br />

vormgegeven <strong>in</strong> een dorps- en wijkgerichte<br />

aanpak. We willen de werkwijze vanuit<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> oefenen <strong>in</strong> een kle<strong>in</strong>e<br />

sett<strong>in</strong>g. We kiezen voor <strong>Musselkanaal</strong> omdat<br />

hier al op een positieve wijze een dorpsvisietraject<br />

op gang is gebracht.<br />

De gemeente Stadskanaal wil de subsidierelatie<br />

met Welstad <strong>in</strong> de toekomst vorm geven<br />

volgens de uitgangspunten en methodieken<br />

van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>; WNS. (zie kader).<br />

Hiervoor is een beroep gedaan op het Stimuler<strong>in</strong>gs-programma<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> van<br />

het M<strong>in</strong>isterie van VWS, VNG en MO-groep.<br />

In dit document doen wij verslag van hoe we<br />

<strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> te werk zijn gegaan, wat dat<br />

heeft opgeleverd en wat het ons heeft geleerd.<br />

En vervolgens geven wij aan wat deze<br />

<strong>in</strong>zichten concreet kunnen betekenen voor<br />

(nieuw) beleid.<br />

3


1. Doel en methodiek<br />

Doel<br />

Een belangrijk uitgangspunt van WNS is dat<br />

welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> hun dienstverlen<strong>in</strong>g<br />

aansluiten bij wat burgers nodig hebben.<br />

Dat betekent dat welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen geen<br />

aanbodgericht, maar een vraaggericht dienstenpakket<br />

moeten bieden. Niet vraaggericht<br />

<strong>in</strong> de z<strong>in</strong> van ‘u vraagt, wij draaien’, maar gericht<br />

op het versterken van de ‘eigen kracht’<br />

van burgers om zelf en met elkaar ‘welzijn’<br />

gestalte te geven.<br />

Het <strong>in</strong>itiatief WNS <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> heeft tot<br />

doel antwoorden te v<strong>in</strong>den op een<br />

aantal vragen:<br />

1. Hoe kunnen we burgers het beste<br />

betrekken bij het opstellen van een ‘maatschappelijke<br />

agenda’? Waarbij het enerzijds<br />

gaat om het proces en anderzijds over hoe<br />

we gezamenlijk de <strong>in</strong>houd scherp krijgen.<br />

2. Welke <strong>in</strong>zet, kwaliteit en professionaliteit<br />

vragen de <strong>in</strong>woners aan de<br />

welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g.<br />

3 Welke relatie gemeente -<br />

welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g past daar het beste bij? En<br />

hoe vertalen we die <strong>in</strong> een nieuwe<br />

samenwerk<strong>in</strong>gsovereenkomst?<br />

Om die vragen te kunnen beantwoorden is<br />

het vanzelfsprekend nodig om eerst zicht te<br />

krijgen op wat bewoners belangrijk v<strong>in</strong>den<br />

(de maatschappelijke agenda) en hoe ze hun<br />

eigen rol zien ( eigen kracht van de burgers).<br />

Met deze vraag g<strong>in</strong>g het <strong>in</strong>itiatief WNS <strong>in</strong><br />

<strong>Musselkanaal</strong> van start.<br />

Werken aan een maatschappelijke agenda<br />

De term ‘maatschappelijke agenda’ duikt<br />

veelvuldig op <strong>in</strong> de beleidstaal van WNS. De<br />

term staat voor het geheel aan afspraken<br />

tussen gemeente, professionals en doelgroepen<br />

zelf over wat we met elkaar belangrijk<br />

v<strong>in</strong>den, wat we willen bereiken, wat ieders rol<br />

is en wat we concreet gaan doen. Van belang<br />

daarbij zijn onder meer een valide en transparante<br />

omschrijv<strong>in</strong>g van de maatschappelijke<br />

doelen en kaders en een zorgvuldige<br />

afbaken<strong>in</strong>g van de rollen en verantwoordelijkheden<br />

van gemeente (als opdrachtgever)<br />

en welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g (als opdrachtnemer).<br />

Het<br />

opstellen<br />

van een maatschappelijke<br />

agenda valt <strong>in</strong> de eerste van de<br />

vier fasen die <strong>in</strong> de beleidscyclus van WNS *<br />

worden onderscheiden:<br />

* Stur<strong>in</strong>g van <strong>Welzijn</strong>; Movisie 2010; p 30 e.v.<br />

1. Maatschappelijke verkenn<strong>in</strong>g<br />

Onder regie van de gemeente gezamenlijk<br />

verkennen van maatschappelijke vraagstukken<br />

en de doelen en waarden die men wil<br />

bereiken.<br />

2. Kaderstell<strong>in</strong>g en contracter<strong>in</strong>g<br />

Door gemeente vastleggen van doelen en<br />

kaders voor een te verlenen opdracht aan<br />

uitvoerders (welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g); onderhandelen<br />

en contracteren.<br />

4


3. Uitvoer<strong>in</strong>g en verantwoord<strong>in</strong>g<br />

Uitvoer<strong>in</strong>g van het werk zoals afgesproken<br />

door welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g en het afleggen van<br />

verantwoord<strong>in</strong>g over de werkzaamheden en<br />

de behaalde resultaten.<br />

4. Evaluatie<br />

Samen met de doelgroepen en de uitvoerders<br />

evalueert de gemeente het uitgevoerde<br />

beleid; zijn de doelstell<strong>in</strong>gen gehaald, is het<br />

probleem opgelost, welke maatschappelijke<br />

effecten zijn behaald?<br />

Betrokken partijen en hun rol<br />

De gemeente en Welstad hebben afgestemd<br />

wat ieders <strong>in</strong>breng en rol <strong>in</strong> het proces zou<br />

zijn. Dit is vastgelegd <strong>in</strong> de ondersteun<strong>in</strong>gsaanvraag;<br />

het Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

(bijlage 2):<br />

Gemeente: regierol;<br />

gastheer en voorzitter<br />

bij beleidsmatige<br />

bijeenkomsten;<br />

actief<br />

meedenken met<br />

de adviseur en<br />

deze van <strong>in</strong>formatie<br />

voorzien;<br />

praktisch ondersteunen bij communicatie met<br />

doelgroepen en bij (pers)publiciteit.<br />

Welstad: meedenken over de opzet en uitvoer<strong>in</strong>g<br />

van het project; meedenken en meehelpen<br />

bij uitvoeren van acties <strong>in</strong> het proces;<br />

contacten leggen met<br />

sleutelfiguren.<br />

WNS-adviseur: regie proces, bedenken en<br />

(laten) organiseren van de diverse activiteiten;<br />

contacten leggen en onderhouden tussen<br />

de diverse betrokkenen.<br />

Raad: Tijdens de gezamenlijke <strong>in</strong>formatiebijeenkomst<br />

<strong>in</strong> juni is de rol van de raad<br />

(accent op luisteren) benadrukt evenals de<br />

wens en het belang van een gezamenlijke<br />

ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de werkateliers die <strong>in</strong> juli volgden.<br />

Maatschappelijke agenderen <strong>in</strong><br />

zeven stappen<br />

Bij de uitwerk<strong>in</strong>g van fase 1, Maatschappelijke<br />

verkenn<strong>in</strong>g’, hebben we gewerkt met het<br />

zeven stappen-model * voor maatschappelijk<br />

agenderen:<br />

*Verwey-Jonker Instituut, Handreik<strong>in</strong>g maatschappelijk agenderen<br />

1 Vaststellen kaders<br />

2 Identificeren gesprekspartners en hen<br />

uitnodigen voor samenwerk<strong>in</strong>g<br />

3 Gemeenschappelijke analyse<br />

4 Prioriter<strong>in</strong>g van agendapunten<br />

5 Verantwoordelijkheid nemen<br />

6 Uitvoer<strong>in</strong>g<br />

7 Evaluatie<br />

De zeven stappen hoeven niet perse ook <strong>in</strong><br />

deze volgorde gezet te worden. Uite<strong>in</strong>delijk<br />

moeten alle stappen wel gezet worden, maar<br />

<strong>in</strong> de praktijk kan - vooral aan het beg<strong>in</strong> van<br />

het traject - een heen-en-terug-benader<strong>in</strong>g<br />

ook goed werken. In <strong>Musselkanaal</strong> hebben we<br />

<strong>in</strong> dit <strong>in</strong>itiatief de stappen 2 en 3 doorlopen.<br />

Deze twee stappen (identificeren gesprekspartners,<br />

hen uitnodigen voor samenwerk<strong>in</strong>g<br />

en een gemeenschappelijke analyse formuleren)<br />

sloten naadloos aan op vergelijkbare<br />

processtappen die <strong>in</strong> de wijkaanpak al gezet<br />

zijn om te komen tot een gezamenlijke<br />

dorpsvisie voor <strong>Musselkanaal</strong>. De twee stappen<br />

zijn geen herhal<strong>in</strong>g van zetten, maar<br />

een nuancer<strong>in</strong>g op basis van de acht bakens<br />

<strong>Welzijn</strong> Nieuw <strong>Stijl</strong>.<br />

Hoe dat is gedaan, en wat dit heeft<br />

opgeleverd, leest u <strong>in</strong> het volgende<br />

hoofdstuk.<br />

5


2. ACTIVITEITEN EN<br />

RESULTATEN<br />

Informatiebijeenkomsten over<br />

Maatschappelijk agenderen<br />

In juni is een <strong>in</strong>formatiebijeenkomst gehouden<br />

voor <strong>in</strong> totaal zo’n 80 vertegenwoordigers<br />

van maatschappelijke organisaties en<br />

gemeenteraadsleden over de achtergronden,<br />

doelen en methodieken van Maatschappelijk<br />

agenderen. Als tweede was er een<br />

lunchbijeenkomst voor medewerkers van<br />

de gemeente Stadskanaal, waaraan zo’n 30<br />

medewerkers van alle afdel<strong>in</strong>gen enthousiast<br />

deelnamen. Het doel van beide bijeenkomsten<br />

was kennis delen en professionals,<br />

beleidsmedewerkers, bestuurders en raadsleden<br />

te laten ervaren wat de methodiek van<br />

WNS <strong>in</strong> de praktijk betekent en hoe het <strong>in</strong> de<br />

toekomst kan gaan.<br />

- Is welzijnsbeleid voor iedereen of<br />

(alleen) voor specifieke groepen?<br />

- Als we (budgettaire) keuzes moeten<br />

maken, aan welke doelen geven we dan<br />

prioriteit? Aan welke doelgroepen?<br />

Aan welke wijken?<br />

Het resultaat van deze twee bijeenkomsten<br />

was dat de deelnemers <strong>in</strong> Stadskanaal kennis<br />

hebben van de doelen en methoden van WNS<br />

en deze - <strong>in</strong> grote meerderheid - positief beoordeelden.<br />

Het gezamenlijk delen van <strong>in</strong>zichten<br />

en ervar<strong>in</strong>gen is geen automatisme maar<br />

blijkt steeds weer als erg leerzaam te worden<br />

ervaren.<br />

Werkateliers<br />

De bijeenkomsten bestonden uit twee onderdelen:<br />

een eerste deel waar<strong>in</strong> vooral <strong>in</strong>formatie<br />

werd gegeven en een tweede deel waar<strong>in</strong><br />

de aanwezigen zelf <strong>in</strong> ‘praktijksituaties’ aan<br />

de slag g<strong>in</strong>gen volgens de nieuwe methodiek.<br />

Vragen die daarbij aan de orde kwamen waren<br />

bijvoorbeeld:<br />

In juli waren er op twee dagen werkateliers.<br />

Vertegenwoordigers van maatschappelijke<br />

organisaties én <strong>in</strong>dividuele burgers waren met<br />

folders en via de lokale media uitgenodigd<br />

om gezamenlijk aan de slag te gaan met het<br />

formuleren van de uitgangspunten voor het<br />

toekomstige welzijnsbeleid <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>.<br />

6


Er was een programma samengesteld met<br />

verschillende activiteiten, waar<strong>in</strong> de acht<br />

bakens van WNS (zie kader) een plek hadden<br />

gekregen.<br />

In eerdere bijeenkomsten <strong>in</strong> de afgelopen jaren,<br />

georganiseerd door Wijkaanpak, hebben<br />

maatschappelijke <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>woners<br />

al gezamenlijk een sterkte-zwakte-analyse<br />

(SWOT) gemaakt. Voor het bepalen van de<br />

werkwijze <strong>in</strong> de werkateliers hebben we<br />

gebruik gemaakt van die <strong>in</strong>put, zoals omschreven<br />

<strong>in</strong> deze SWOT analyse. (dorpsvisie<br />

<strong>Musselkanaal</strong>, conceptversie 23 mei 2011)<br />

Hier<strong>in</strong> beschreven opvallende conclusies en<br />

gegevens koppelen we nu aan de acht bakens<br />

van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> stijl.<br />

In de verschillende activiteiten b<strong>in</strong>nen de<br />

werkateliers kwamen, door de koppel<strong>in</strong>g van<br />

werkvormen aan de verschillende bakens van<br />

De acht bakens van WNS<br />

1 Gericht op de vraag achter de vraag<br />

2 Gebaseerd op de eigen kracht van de burger<br />

3 Direct er op af<br />

4 Formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale verhoud<strong>in</strong>g<br />

5 Doordachte balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel<br />

6 Integraal werken<br />

7 Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht<br />

8 Gebaseerd op ruimte voor de professional<br />

WNS, de men<strong>in</strong>gen en visies van de deelnemers<br />

over kansen, zorgen en eigen <strong>in</strong>breng<br />

vanzelf boven drijven. Verderop beschrijven<br />

we de verschillende activiteiten meer <strong>in</strong><br />

detail.<br />

In totaal deden er zo’n 80 mensen mee aan<br />

de werkateliers, hoofdzakelijk professionals<br />

en maatschappelijk actieve burgers.<br />

Activiteiten Werkateliers<br />

Activiteit 1 Samenwerk<strong>in</strong>g<br />

Centrale vraag: Op welke manier willen wij<br />

met elkaar samenwerken? Wat is hier<strong>in</strong> voor<br />

mij als <strong>in</strong>woner cq. professional van belang?<br />

Werkwijze: Discussie met behulp van Normen<br />

en Waardenspel<br />

Bakens WNS: <strong>in</strong>tegraal werken; gebaseerd op<br />

ruimte voor de professional<br />

Activiteit 2 Wat heeft u te bieden?<br />

Centrale vraag: als het gaat om het versterken<br />

van de eigen kracht van de burger, wat<br />

heeft u dan te bieden? En wat heeft u als<br />

professional / organisatie de <strong>in</strong>woners hier<strong>in</strong><br />

te bieden? Hoe kunt u de <strong>in</strong>woners stimuleren<br />

en/of ondersteunen?<br />

Werkwijze: Discussie met behulp van Associatiekaarten<br />

en Activiteitenkaarten<br />

Bakens WNS: eigen kracht van de burger;<br />

formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale verhoud<strong>in</strong>g;<br />

doordachte balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel;<br />

<strong>in</strong>tegraal werken<br />

Activiteit 3 Stille wand<br />

Centrale vraag: Wat wilt u sowieso gezegd<br />

hebben?<br />

Werkwijze: <strong>in</strong>dividueel of samen; noteer<br />

wat u graag wilt en welk resultaat dat moet<br />

opleveren. En wat kan hier<strong>in</strong> dan uw eigen<br />

bijdrage zijn?<br />

Bakens WNS: niet vrijblijvend, maar resultaatgericht;<br />

eigen kracht van de burger<br />

Activiteit 4 Stell<strong>in</strong>genlijnen<br />

Centrale vraag: Wat v<strong>in</strong>dt u van bepaalde<br />

stell<strong>in</strong>gen?<br />

Werkwijze: <strong>in</strong>dividueel stell<strong>in</strong>genlijnen aankruisen<br />

Bakens WNS: formele en <strong>in</strong>formele hulp <strong>in</strong><br />

verhoud<strong>in</strong>g; direct er op af<br />

7


Activiteit 5 Kruip <strong>in</strong> de huid van een ander!<br />

Centrale vraag: Wat wil de ander <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>?<br />

Wat is voor deze leeftijdsgroep<br />

belangrijk en waarom? Met andere woorden;<br />

wat zijn behoeften <strong>in</strong> deze levensfase en<br />

waarom? Welke bijdrage kunt u als burger of<br />

als professional leveren om aan deze behoefte<br />

tegemoet te komen?<br />

Werkwijze: Discussie met behulp van <strong>in</strong>del<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> leeftijdsgroepen<br />

Bakens WNS: formele en <strong>in</strong>formele hulp <strong>in</strong><br />

verhoud<strong>in</strong>g; <strong>in</strong>tegraal werken; gebaseerd op<br />

de eigen kracht van de burger; doordachte<br />

balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel<br />

Activiteit 6 Er op af! Hoe ziet dat eruit?<br />

Centrale vraag: Er op af! Wat stelt u zich<br />

daarbij voor? Wanneer ziet u voor uzelf een<br />

aandeel?<br />

Werkwijze: Lever samen of <strong>in</strong>dividueel een<br />

bijdrage aan een levensgrote<br />

m<strong>in</strong>dmap ER OP AF!<br />

Bakens WNS: direct er op af; eigen kracht<br />

van de burger; formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale<br />

verhoud<strong>in</strong>gen; doordacht balans van<br />

collectief en <strong>in</strong>dividueel<br />

Activiteit 7 Babbelbox<br />

Centrale vraag: wat wil ik en wat wil de ander<br />

<strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>?<br />

Werkwijze: beeldopnames <strong>in</strong> de <strong>Welzijn</strong><br />

Nieuw <strong>Stijl</strong> Kast<br />

Bakens WNS: vraag achter de vraag; eigen<br />

kracht van de burger<br />

Het resultaat<br />

Het resultaat van de werkateliers was <strong>in</strong>zicht<br />

<strong>in</strong> de opvatt<strong>in</strong>gen en wensen van professionals<br />

en maatschappelijk actieve burgers over<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>.<br />

Opmerkelijke ervar<strong>in</strong>gen:<br />

- De deelnemers gaven aan te ervaren, dat<br />

<strong>in</strong>woners van <strong>Musselkanaal</strong> over het<br />

alge meen tevreden zijn, zich <strong>in</strong> eerste<br />

<strong>in</strong>stantie zelf verantwoordelijk voor hun<br />

geluk voelen, en <strong>in</strong> hoge mate zelfredzaam<br />

zijn<br />

- Veel deelnemers hebben aangegeven dat<br />

onderl<strong>in</strong>ge samenwerk<strong>in</strong>g tussen de<br />

verschillende <strong>in</strong>stanties nog beter kan<br />

en willen hier nadrukkelijk zelf een<br />

bijdrage <strong>in</strong> leveren. Kenmerkend voor de<br />

gewenste samenwerk<strong>in</strong>g is de openheid<br />

naar elkaar toe en respectvolle<br />

bejegen<strong>in</strong>g.<br />

- Als er keuzes noodzakelijk zijn, dan moet<br />

<strong>Welzijn</strong> zich richten op mensen die<br />

m<strong>in</strong>der goed <strong>in</strong> staat zijn zichzelf te<br />

redden, de kwetsbare groepen * ad 1 .<br />

Baken 3: direct er op af<br />

Stell<strong>in</strong>gen:<br />

* S1. Als de gordijnen bij de buren een week<br />

dicht zijn ga ik er op af.<br />

** S2. Als de gordijnen bij de buren een week<br />

dicht zijn respecteer ik dat.<br />

Deze resultaten zullen niet enorm verrassend<br />

zijn, maar ze zijn des te meer waardevol omdat<br />

een gezamenlijk belang helder is geworden<br />

en nu ook gezamenlijk conclusies kunnen<br />

worden getrokken.<br />

8


Dank je wel voor het <strong>in</strong>vullen van deze enquête!<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

Wat v<strong>in</strong>dt men belangrijk voor de groep 55 jaar en<br />

ouder<br />

– Basisbehoeften: Wonen, <strong>Welzijn</strong>, Inkomen.<br />

– Ouderen moeten een eigen keus kunnen<br />

maken<br />

– M<strong>in</strong>der betuttel<strong>in</strong>g<br />

– Vrijwilligerswerk doen <strong>in</strong> eigen buurt.<br />

– Actief contact opnemen met andere leeftijdcategorieën<br />

(70+ jaar, maar ook de jeugd!)<br />

– Zelfstandig wonen en blijven bewegen<br />

– Omzien naar elkaar<br />

– Hobby’s kunnen uitoefenen zonder<br />

professionals<br />

– Ook met beperk<strong>in</strong>g kunnen wonen tussen de<br />

doorsnee bevolk<strong>in</strong>g<br />

– Ontmoet<strong>in</strong>gsplekken<br />

Enquête<br />

Aansluitend op de suggesties en aanbevel<strong>in</strong>gen<br />

vanuit de werkateliers hielden we <strong>in</strong> juli<br />

onder ruim 150 jongeren van het Noorderpoortcollege<br />

een enquête. De jongeren zijn<br />

expliciet uitgenodigd om ook tijdens de werkateliers<br />

een bijdrage te leveren. We weten<br />

echter dat deze wijze van participeren onder<br />

jongeren niet favoriet is. Vandaar ons aanvullende<br />

<strong>in</strong>itiatief om de scholen te benaderen.<br />

IDEE<br />

IDEE<br />

Ik heb behoefte aan een<br />

Belangrijk<br />

voor mij<br />

Maakt<br />

mij niet<br />

uit<br />

Niet<br />

belangrijk<br />

voor mij<br />

Lounge ruimte voor mij mij niet<br />

99 uit 40 12<br />

Ouderen Ik heb behoefte <strong>in</strong> mijn buurt aan een wil ik<br />

graag helpen, als zij het even<br />

Lounge ruimte<br />

zelf niet kunnen<br />

52 99 77 40 16 12<br />

Als Ouderen ik een probleem <strong>in</strong> mijn buurt heb wil weet ik ik<br />

graag waar helpen, ik terecht als zij kan het even<br />

Belangrijk<br />

Maakt<br />

Niet<br />

belangrijk<br />

voor mij<br />

……………………………………………….!!!<br />

zelf niet kunnen<br />

52 77 16<br />

In de enquête stelden we nadrukkelijk twee<br />

doen. Veel jongeren geven aan wel graag<br />

soorten vragen;<br />

op de hoogte gehouden te worden.<br />

Als<br />

wat zou jíj willen en wat kunnen Heb ik een<br />

we jij zelf probleem<br />

van nog jóu een heb super weet ik<br />

- Oorzaak van het ger<strong>in</strong>ge percentage<br />

waar goed ik terecht idee!? kan<br />

verwachten?<br />

‘actieve ……………………………………………….!!!<br />

jongeren’ is waarschijnlijk dat<br />

Wat hebben jongeren <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> werkelijk<br />

nodig om deel te kunnen nemen aan<br />

beeld hebben van wat er zoals gedaanmoet<br />

jongeren <strong>in</strong> veel gevallen (nog) geen goed<br />

de samenlev<strong>in</strong>g en om plezierig Is Heb er te<br />

jij nog kunnen<br />

zelf iets nog wat een voor super jou worden /……………………………………………….!!!<br />

ze zouden kunnen doen.<br />

belangrijk goed is idee!? <strong>in</strong> welzijn?<br />

opgroeien <strong>in</strong> hun eigen buurt? Er gebeurt<br />

Jongeren ……………………………………………….!!!<br />

moeten dit natuurlijk ook gewoon<br />

van alles <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>, op het gebied van nog leren. Deze uitkomst is ook niet echt<br />

sport en ontspann<strong>in</strong>g. Maar is dat ook waar verrassend maar het ondersteunt vooral het<br />

zij behoefte aan hebben? Wat<br />

Is<br />

houdt<br />

er nog<br />

hen<br />

iets wat voor jou<br />

maken van ……………………………………………….!!!<br />

keuzes voor nieuwe werkwijzen.<br />

bezig<br />

Ik<br />

en<br />

wil<br />

waar<br />

actief<br />

willen<br />

meehelpen<br />

jongeren<br />

om belangrijk<br />

zelf<br />

ideeën<br />

energie<br />

concreet is <strong>in</strong> welzijn?<br />

<strong>in</strong><br />

uit te<br />

Vanuit<br />

werken!<br />

deze ervar<strong>in</strong>gen, opgedaan<br />

JA/NEE<br />

<strong>in</strong> een<br />

steken?<br />

Zo ja,<br />

dynamisch, waardevol en <strong>in</strong>teractief proces<br />

De meest welke? geuite ………………………………………………………………………………………………<br />

wensen:<br />

(de <strong>in</strong>formatiebijeenkomsten, de werkateliers<br />

en de enquête) zetten we samenvat-<br />

- Ruimte om te chillen, loungen, relaxen<br />

- Jongeren Ik wil op actief<br />

willen de meehelpen hoogte <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g gehouden om ideeën<br />

kunnen worden: concreet uit te werken!<br />

JA/NEE<br />

geven<br />

tend onze <strong>in</strong>zichten voor de toekomst op<br />

mijn e-mailadres is: …………………………………………...<br />

aan Zo hun ja, maatschappelijke stage <strong>in</strong> hun<br />

papier. Dat doen we <strong>in</strong> het volgende<br />

eigen welke? leefomgev<strong>in</strong>g ………………………………………………………………………………………………<br />

hoofdstuk; conclusies en aanbevel<strong>in</strong>gen.<br />

- Slechts Dank je een wel kle<strong>in</strong> voor deel het van <strong>in</strong>vullen de jongeren van deze enquête!<br />

geeft<br />

Ik wil<br />

aan<br />

op<br />

ook<br />

de hoogte<br />

zelf wat<br />

gehouden<br />

te willen /<br />

worden:<br />

kunnen<br />

Voor mijn e-mailadres meer <strong>in</strong>formatie is: …………………………………………...<br />

kunt u terecht bij Monique Hofman van Sticht<strong>in</strong>g Welstad via<br />

(0599) 635 999, of Ingrid Ankoné van gemeente Stadskanaal via (0599) 631 740.<br />

9


4.CONCLUSIES EN<br />

AANBEVELINGEN<br />

Het proces zoals hiervoor beschreven had<br />

een meerledig doel:<br />

Op een abstracter niveau was het doel om<br />

procesmatig te ontdekken hoe<br />

we met alle betrokkenen samen kunnen werken<br />

aan een ‘maatschappelijke agenda’ voor<br />

<strong>Musselkanaal</strong>, en meer concreet was het doel<br />

bouwstenen aan te dragen voor een nieuw<br />

welzijnskader.<br />

We wilden antwoorden v<strong>in</strong>den op de volgende<br />

vragen:<br />

- Hoe kunnen we burgers het beste<br />

betrekken bij het opstellen van een<br />

‘maatschappelijke agenda’? Waarbij het<br />

enerzijds gaat om het proces en<br />

anderzijds over hoe we gezamenlijk de<br />

<strong>in</strong>houd scherp krijgen.<br />

- Welke <strong>in</strong>zet, kwaliteit en professionaliteit<br />

vragen de <strong>in</strong>woners aan de<br />

welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g?<br />

- Welke relatie gemeente - welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />

past daar het beste bij? En hoe vertalen<br />

we die <strong>in</strong> een nieuwe samenwerk<strong>in</strong>gsovereenkomst?<br />

Hebben we deze doelen behaald? Hieronder<br />

geven we aan <strong>in</strong> hoeverre we die doelen<br />

hebben gerealiseerd en welke lessen dit <strong>in</strong>itiatief<br />

ons leerde.<br />

1. De uitgangspunten en methoden van<br />

WNS zijn nu bekend bij alle professioneel<br />

betrokkenen;er is draagvlak voor en men is<br />

gemotiveerd er <strong>in</strong> de praktijk mee te gaan<br />

werken<br />

2. Het opstellen van een maatschappelijke<br />

agenda was een eerste stap <strong>in</strong> de beleidscyclus.<br />

De tweede stap; het vastleggen van<br />

kaders, kan nu gezet worden<br />

3. In totaal deden er zo’n 80 mensen mee<br />

aan de werkateliers, hoofdzakelijk professionals<br />

en maatschappelijk actieve burgers.<br />

Ondanks een vrij <strong>in</strong>tensieve publiciteitscampagne,<br />

waren er echter maar we<strong>in</strong>ig ‘gewone’<br />

burgers. Als je mensen erbij wilt betrekken,<br />

moet je ze bij voorkeur persoonlijk benaderen.<br />

Wie jongeren wil bereiken, moet ze actief<br />

benaderen. Hetzelfde geldt dus voor ‘gewone<br />

burgers’. Wie<br />

ze wil bereiken<br />

moet er<br />

persoonlijk<br />

op af!<br />

Dit bevestigt<br />

dat de<br />

wijkaanpak<br />

die al <strong>in</strong> gang is<br />

gezet <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong><br />

rond de<br />

dorpvisie een goede werkwijze is en met een<br />

persoonlijke aanpak eropaf (bv. met Buurtondersteuners)<br />

versterkt kan worden, samen<br />

met het welzijnswerk en andere maatschappelijke<br />

partners.<br />

4. Wat de <strong>in</strong>woners van <strong>Musselkanaal</strong> op het<br />

gebied van welzijn willen en belangrijk<br />

v<strong>in</strong>den, kunnen en willen ze zelf wel regelen /<br />

doen. Ook <strong>in</strong>dividueel redt iedereen tot ongeveer<br />

70 jaar zich over het algemeen goed en<br />

is ondersteun<strong>in</strong>g alleen <strong>in</strong> bijzondere situaties<br />

nodig en voor kwetsbare<br />

groepen * ad 1 . Focus dus vooral op ouderen<br />

en echt kwetsbare groepen. Professionals<br />

dienen zich vooral te richten op ouderen en<br />

echt kwetsbare bewoners en op de ketenregie<br />

hierop, zodat deze <strong>in</strong>woners / groepen<br />

ondersteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> optimale balans ontvangen<br />

(formeel en <strong>in</strong>formeel).<br />

10


5. Mensen willen<br />

veel voor<br />

elkaar doen, maar<br />

weten niet altijd goed<br />

wat hun eigen bijdrage zou kunnen zijn en<br />

hoe zich dit verhoudt tot andere ( al bestaande)<br />

<strong>in</strong>itiatieven en bijdragen. Het mobiliseren<br />

en activeren van het menselijk kapitaal<br />

vraagt om eenduidige ondersteun<strong>in</strong>g van<br />

zelforganisaties en het b<strong>in</strong>den en verbonden<br />

houden van <strong>in</strong> elkaar grijpende ontwikkel<strong>in</strong>gen.<br />

(Wet Werken naar Vermogen etc.)<br />

6. Preventieve <strong>in</strong>terventies ( Eropaf!) worden<br />

steeds belangrijker <strong>in</strong> relatie tot het realiseren<br />

van een optimale verhoud<strong>in</strong>g tussen<br />

formele en <strong>in</strong>formele ondersteun<strong>in</strong>g<br />

7. Zorg voor een versterk<strong>in</strong>g van de keten<br />

van <strong>in</strong>formele zorg met en voor ouderen en<br />

kwetsbare burgers. Maar zorg daarnaast ook<br />

voor opschalen naar professionele ondersteun<strong>in</strong>g/hulp<br />

op het goede moment (niet te<br />

vroeg, maar vooral ook niet te laat!)<br />

8. Focus op het ‘verb<strong>in</strong>den’. Medewerkers van<br />

Welstad zijn de oren en ogen <strong>in</strong> de wijken,<br />

niet alleen richt<strong>in</strong>g burgers maar ook richt<strong>in</strong>g<br />

organisaties, dus ketenversterk<strong>in</strong>g en afstemm<strong>in</strong>g<br />

en coörd<strong>in</strong>atie tussen de verschillende<br />

<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen. Zorg er voor dat de som<br />

van ieders <strong>in</strong>zet meer wordt dan het geheel<br />

der delen. Ook hier is van belang het b<strong>in</strong>den<br />

en verbonden houden van <strong>in</strong> elkaar grijpende<br />

ontwikkel<strong>in</strong>gen. ( Wet Werken naar Vermogen,<br />

vrijwilligerswerk, sociale activer<strong>in</strong>g etc.)<br />

ad 1.<br />

Def<strong>in</strong>itie kwetsbare groepen<br />

Er bestaat geen eenduidige def<strong>in</strong>itie van kwetsbare<br />

groepen. Daarvoor zijn de factoren die kwetsbaarheid<br />

veroorzaken te divers. Wel is er een<br />

aantal kenmerken te noemen en zijn er bepaalde<br />

groepen aan te wijzen die vaak als kwetsbaar<br />

worden beschouwd.<br />

Kenmerken van kwetsbare groepen zijn:<br />

- opeenstapel<strong>in</strong>g van problemen of beperk<strong>in</strong>gen<br />

(multicomplexe problematiek);<br />

- gevoelens van machteloosheid en wantrouwen;<br />

- verstoorde communicatie;<br />

- geen of beperkte toegang tot hulpbronnen;<br />

- marg<strong>in</strong>aliteit;<br />

- disbalans tussen draagkracht en draaglast;<br />

- afhankelijkheidssituatie;<br />

- laag zelfbeeld.<br />

9. Jongeren zijn geïnteresseerd en - op<br />

deelterre<strong>in</strong>en - ook best betrokken; ze weten<br />

echter zelf (nog) niet goed hoe ze hun<br />

betrokkenheid praktisch vorm kunnen geven.<br />

Hier ligt dus een opgave.<br />

Wie zijn die kwetsbare groepen?<br />

Groepen die vaak als kwetsbaar worden beschouwd,<br />

zijn mensen:<br />

- met een lichamelijke beperk<strong>in</strong>g;<br />

- met chronisch psychische problemen;<br />

- met een verstandelijke beperk<strong>in</strong>g;<br />

- met psychosociale (<strong>in</strong>clusief materiële)<br />

problemen;<br />

- met opvoed- en opgroeiproblemen;<br />

- die betrokken zijn bij huiselijk geweld;<br />

- die uitgestoten (dreigen te) worden wegens<br />

hun seksuele oriëntatie;<br />

- met meervoudige problematiek (waaronder<br />

verslaafden).<br />

2011, MOVISIE, landelijke kennis<strong>in</strong>stituut en<br />

adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

11


5. Naar een nieuw kader<br />

Om verder te werken <strong>in</strong> het zeven stappenmodel<br />

voor maatschappelijk agenderen<br />

<strong>in</strong>dividueel<br />

5 Doordachte balans van collectief en<br />

(zoals beschreven op pag<strong>in</strong>a 4) is het nu een 6 Integraal werken<br />

goed moment om stap 2 te zetten; het formuleren<br />

en vaststellen van een nieuw kader. 8 Gebaseerd op ruimte voor de professional<br />

7 Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht<br />

Er is immers aantoonbaar voldoende draagvlak<br />

om de relatie gemeente - Welstad te<br />

De eerste 2 bakens zijn gericht op de<br />

baseren op nieuwe uitgangspunten WNS.<br />

vraaganalyse. Opvallend zijn de positieve<br />

De ervar<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong>zichten, opgedaan <strong>in</strong><br />

ervar<strong>in</strong>gen:<br />

een dynamisch, waardevol en <strong>in</strong>teractief<br />

proces,kunnen dienen als onderbouw<strong>in</strong>g voor 1. Een nieuwe werkwijze volgens de 8 bakens<br />

het formuleren van een nieuw kader.<br />

van WNS sluit goed aan op de bestaande<br />

Daarvoor gaan we weer terug naar de acht<br />

structuur van de wijkaanpak. Doorgaan op de<br />

bakens van WNS.<br />

<strong>in</strong>geslagen weg is wat de gemeente, welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />

en maatschappelijke<br />

De bakens waren bedoeld om richt<strong>in</strong>g te<br />

partners straks vooral moeten<br />

blijven doen om zo-<br />

geven aan ons denken, het discussiëren en<br />

straks voor het maken van afspraken tussen<br />

alle betrokkenen en dan natuurlijk… ons van de burgers uit te<br />

doende de eigen kracht<br />

handelen!<br />

blijven nutten. Eropaf<br />

1 Gericht op de vraag achter de vraag<br />

volhouden en borgen<br />

2 Gebaseerd op de eigen kracht van de<br />

<strong>in</strong> nieuwe <strong>in</strong>tegrale<br />

burger<br />

functies ín de wijken<br />

3 Direct er op af<br />

(bijv. buurtondersteuner,<br />

sociaal werker etc.)<br />

4 Formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale<br />

verhoud<strong>in</strong>g<br />

2. Jongeren zijn geïnteresseerd en betrokken;<br />

ze weten echter zelf (nog) niet goed hoe<br />

ze hun betrokkenheid praktisch vorm kunnen<br />

geven. Deze uitkomst van de jongerenenquête<br />

is een valide bevestig<strong>in</strong>g van de SWOT<br />

<strong>in</strong> de dorpsvisie <strong>Musselkanaal</strong> 2011-2020. De<br />

wensen van de jongeren sluiten goed aan bij<br />

het beleid rond het Centrum voor Jeugd en<br />

Gez<strong>in</strong> en Veiligheid ( CJGV) en de reeds <strong>in</strong><br />

gang gezette uitvoer<strong>in</strong>gslijn van Jimmy’s en<br />

comb<strong>in</strong>atiefuncties.<br />

Baken 3, 4 en 5 hebben te maken met de<br />

organisatie van het aanbod. Hier kunnen we<br />

met elkaar de meeste w<strong>in</strong>st boeken:<br />

3. Er is een beweg<strong>in</strong>g op gang gebracht. Het<br />

is een beweg<strong>in</strong>g waar de partijen goed mee<br />

verder kunnen. Het is richt<strong>in</strong>ggevend voor<br />

een nieuwe werkwijze, niet alleen voor de<br />

opdrachtnemer, de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g, maar<br />

ook voor de opdrachtgever, de gemeente.<br />

WNS vraagt om een cultuuromslag en<br />

dat kost tijd. We vragen <strong>in</strong> dit verander<strong>in</strong>gproces<br />

iets van burgers en<br />

(welzijns)<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen,maar ook van<br />

bestuur en de ambtelijke organisatie<br />

waarbij voldoende draagvlak een<br />

voorwaarde is<br />

4. Preventieve <strong>in</strong>terventies (Eropaf!)<br />

worden steeds belangrijker <strong>in</strong> relatie tot<br />

12


het realiseren van een optimale verhoud<strong>in</strong>g<br />

tussen formele en <strong>in</strong>formele ondersteun<strong>in</strong>g.<br />

Het verdient aanbevel<strong>in</strong>g dat de gemeente<br />

Stadskanaal <strong>in</strong> zet op het versterken van<br />

(netwerken van) burgers en <strong>in</strong>formele zorgstructuren<br />

en hierbij participatie en ontmoet<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> wijken faciliteert<br />

5. De deelnemers <strong>in</strong> de werkateliers<br />

geven aan dat<br />

er meer dan voldoende<br />

burgers zijn die willen<br />

meedoen! Wat ontbreekt<br />

is eenduidige ketenregie.<br />

Dit leidt tot het risico dat<br />

‘maatschappelijk kapitaal’<br />

onbenut blijft. Ketenregie is<br />

eenvoudig mogelijk te<br />

maken<br />

6. Ondersteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bijzondere situaties<br />

en voor kwetsbare groepen vraagt om een<br />

andere bijdrage van het welzijnswerk. De bijdrage<br />

en een andere <strong>in</strong>zet van het welzijnswerk<br />

dient eveneens te worden gekenmerkt<br />

door versterk<strong>in</strong>g van de functie van netwerkorganisatie<br />

en het werken volgens pr<strong>in</strong>cipes<br />

van eigen kracht en empowerment<br />

7. Integraal werken vraagt om te beg<strong>in</strong>nen<br />

om <strong>in</strong>tegraal beleid. Het programma WNS<br />

was een gezamenlijke <strong>in</strong>itiatief van gemeente<br />

en Welstad. In het proces zijn de verschillende<br />

rollen helder <strong>in</strong> beeld gekomen. Helder<br />

werd ook weer hoe belangrijk zorgvuldige<br />

communicatie is. Belangrijk was ook het proces<br />

waar<strong>in</strong> alle partijen zich bewust zijn<br />

geworden van het feit dat ze samen<br />

dezelfde horizon hebben<br />

8. De gemeente en Welstad moeten<br />

het samen doen! Voor een<br />

succesvolle relatie als opdrachtgever<br />

- opdrachtnemer zijn twee<br />

d<strong>in</strong>gen absoluut noodzakelijk:<br />

1) een heldere en reële opdracht,<br />

met benoemde - en liefst meetbare -<br />

beoogde resultaten (door gemeente)<br />

2) een professionele uitvoer<strong>in</strong>g (door<br />

Welstad) Weten wat de burger wil, is dus<br />

voor beide partijen essentieel<br />

3) In een succesvolle relatie als opdrachtgever<br />

- opdrachtnemer moet ook<br />

iets gemeld worden over de relatie tussen<br />

vertrouwen en loslaten aan de ene kant en<br />

verantwoord<strong>in</strong>g en controle aan de andere<br />

kant<br />

zoektocht naar een manier van meten, verantwoorden<br />

en monitoren die aansluit bij de<br />

bakens van WNS.<br />

10. En de professionals <strong>in</strong> dienst bij Welstad;<br />

wat betekent WNS voor hen? Welstad neemt<br />

haar verantwoordelijkheid <strong>in</strong> bewustword<strong>in</strong>gs-<br />

en schol<strong>in</strong>gsprogramma’s. Welstad<br />

heeft dit voorjaar samen met de Hanzehogeschool<br />

een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g ‘social work <strong>in</strong> de<br />

wijken en dorpen’ ontwikkeld. Deze tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g<br />

is bedoeld voor professionals en ambtenaren<br />

<strong>in</strong> het sociale dome<strong>in</strong>. De tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g richt zich<br />

vooral op het verankeren van kennis over<br />

ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

Baken 6 en 7 geven richt<strong>in</strong>g aan de werkwijze<br />

voor de toekomst en het laatste baken<br />

is een randvoorwaardelijke:<br />

9. De huidige verantwoord<strong>in</strong>gsmethodiek BCF<br />

staat m<strong>in</strong> of meer haaks op WNS uitgangspunten.<br />

Dit vraagt om een gezamenlijke<br />

13


5. Resultaatgericht ondersteunen<br />

staan beschreven <strong>in</strong> de handreik<strong>in</strong>g Professioneel<br />

Ondersteunen. *2 .<br />

En tenslotte kunnen dan gezamenlijk kenmerken<br />

of <strong>in</strong>dicatoren worden opgesteld om<br />

de effecten van dit professioneel handelen te<br />

evalueren en te beoordelen.<br />

*2 Handreik<strong>in</strong>g professioneel Ondersteunen; kwaliteitskenmerken<br />

van dienstverlen<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de WMO. Versie 2.0 Movisie.<br />

Tenslotte<br />

De volgende opgave is om de verworven <strong>in</strong>zichten<br />

ook daadwerkelijk toe te passen. Om<br />

op basis van een scherpere afbaken<strong>in</strong>g van<br />

ieders verantwoordelijkheid en ‘eigen kracht’<br />

nieuwe vormen van samenwerk<strong>in</strong>g tussen<br />

burgers, gemeente en haar ketenpartners<br />

praktisch gestalte te geven.<br />

Aansluitend dient een gezamenlijk traject<br />

gestart te worden om kwaliteitseisen vast te<br />

stellen, die horen bij de kenmerken om professioneel<br />

te kunnen ondersteunen.<br />

Deze vijf kenmerken;<br />

1. Respectvol bejegenen,<br />

2. Eigen regie versterken,<br />

3. Integraal benaderen,<br />

4. Ontwikkel<strong>in</strong>gsgericht ondersteunen,<br />

14


Bijlage 1<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> <strong>in</strong> het kort<br />

<strong>Welzijn</strong><br />

Bescherm<strong>in</strong>g, zelfredzaamheid, participatie, zorg<br />

voor elkaar en sociale samenhang. De doelen van<br />

de <strong>Wmo</strong> zijn de kerncompetenties van welzijn. Geen<br />

enkele andere werksoort kan op vergelijkbare wijze<br />

de b<strong>in</strong>dende functie vervullen die nodig is om de<br />

<strong>Wmo</strong> te realiseren. <strong>Welzijn</strong> doet dit door het vroegtijdig<br />

signaleren, benoemen en oplossen van problemen<br />

van burgers en samenlev<strong>in</strong>g. <strong>Welzijn</strong> draagt<br />

daardoor <strong>in</strong> belangrijke mate bij aan het voorkomen<br />

dat problemen verergeren, waardoor later <strong>in</strong> het<br />

proces zwaarder hulp of zorg moet worden <strong>in</strong>gezet.<br />

Met welzijn worden harde maatschappelijke problemen<br />

opgelost die hoge collectieve kosten met<br />

zich meebrengen. Daarbij gaat het om het oplossen<br />

van m<strong>in</strong>der zichtbare problemen, zoals eenzaamheidsbestrijd<strong>in</strong>g<br />

of het helpen van vrouwen<br />

om <strong>in</strong> veiligheid te leven zonder angst voor geweld<br />

<strong>in</strong> een afhankelijkheidsrelatie. En het oplossen van<br />

meer zichtbare problemen. <strong>Welzijn</strong> kan schooluitval<br />

tegengaan, overlast van hangjongeren beperken of<br />

verloeder<strong>in</strong>g van buurten en wijken verm<strong>in</strong>deren.<br />

<strong>Welzijn</strong> draagt op deze wijze naast het oplossen van<br />

genoemde problemen ook bij aan de beheers<strong>in</strong>g van<br />

collectieve uitgaven van bijvoorbeeld ouderenzorg,<br />

jeugdzorg, bijstand of justitie. Ook al is de meerwaarde<br />

van welzijn soms moeilijk te meten, zeker<br />

<strong>in</strong> tijden van bezu<strong>in</strong>ig<strong>in</strong>g is het noodzaak om resultaten<br />

te kunnen kwantificeren of zelfs <strong>in</strong> geld uit te<br />

drukken. <strong>Welzijn</strong> moet deze test kunnen doorstaan.<br />

Wat kost het, wat levert het op? Dat zijn daarom<br />

vragen die ook het welzijnswerk steeds meer bezighouden.<br />

Hoofddoelstell<strong>in</strong>gen <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

In aanleg kan welzijn veel betekenen en veel wordt<br />

ook al waargemaakt. Echter, er is nog wel een<br />

belangrijke slag te slaan om deze lijn van vernieuw<strong>in</strong>g<br />

voort te zetten en te versterken. Gemeenten<br />

zullen duidelijkere afspraken moeten maken met<br />

de uitvoerende <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen over de realisatie van<br />

de politiek vastgestelde doelen en organisaties en<br />

professionals zullen de acht bakens uit deze brochure<br />

richt<strong>in</strong>ggevend laten zijn voor hun <strong>in</strong>zet. Het zal<br />

professionals ook meer bevredig<strong>in</strong>g schenken als ze<br />

er meer resultaat van zien. Om deze stap te zetten<br />

kent <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> een drietal hoofddoelstell<strong>in</strong>gen,<br />

namelijk:<br />

1. Gemeenschappelijker: Gemeenten hebben een<br />

visie op de doelen die ze met de <strong>Wmo</strong> willen bereiken,<br />

op de <strong>in</strong>zet van het welzijnswerk daarbij en<br />

de te bereiken maatschappelijke doelen. Deze zijn<br />

vertaald <strong>in</strong> een maatschappelijke agenda, die tot<br />

stand komt door een dialoog met maatschappelijke<br />

<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en burgers.<br />

2. Professioneler/Effectiever: Deze doelstell<strong>in</strong>g<br />

richt zich enerzijds op organisaties, maar ook op gemeenten<br />

als opdrachtgever. Aanbieders van welzijn<br />

hebben een welzijnsaanbod dat is afgestemd op de<br />

visie van de gemeente en de vraag van de burger.<br />

Gemeenten sturen maatschappelijke partners<br />

beleidsrijker aan. Resultaatgericht is dus niet sturen<br />

op producten, maar op resultaten en waar mogelijk<br />

op maatschappelijke effecten.<br />

3. Efficiënter (op macro niveau): <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />

<strong>Stijl</strong> dr<strong>in</strong>gt de <strong>in</strong>gesleten gewoonte terug om voor<br />

elk <strong>in</strong>dividueel probleem een <strong>in</strong>dividuele oploss<strong>in</strong>g te<br />

bieden; en om voor elke oploss<strong>in</strong>g naar de overheid<br />

te kijken. In <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> staan collectieve<br />

arrangementen, vroegtijdig en preventief <strong>in</strong>grijpen<br />

en de eigen kracht van burgers en gemeenschappen<br />

voorop. Daarmee ontstaan macro en over alle<br />

sectoren heen kostenbespar<strong>in</strong>gen. Meer efficiëntie<br />

ontstaat ook als de aanbieders van maatschappelijke<br />

ondersteun<strong>in</strong>g en de aanbieders van zorg meer<br />

samenwerken.<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> is uitdrukkelijk niet bedoeld als<br />

weer zo’n “oploss<strong>in</strong>g” die voorbijgaat aan wat het<br />

werkveld en het lokaal bestuur aan oploss<strong>in</strong>gen<br />

bedenken. <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> moet worden gezien<br />

als ondersteunend aan en stimulerend voor verbeter<strong>in</strong>itiatieven<br />

die gemeenten en <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen zelf<br />

al ontplooien. Er wordt uitgegaan van de bewezen<br />

trekkracht op lokaal niveau. Het programma biedt<br />

houvast en ondersteun<strong>in</strong>g bij die ontwikkel<strong>in</strong>g.<br />

De acht bakens van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

De bakens van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> zijn bedoeld om<br />

richt<strong>in</strong>g te geven aan het denken, het discussiëren<br />

en het maken van afspraken tussen alle betrokkenen<br />

en natuurlijk… het handelen. Zowel voor de<br />

welzijnsorganisaties als voor de gemeenten.<br />

– Voor de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen geven ze de gewenste<br />

richt<strong>in</strong>g aan voor het verbeteren van de kwaliteit<br />

en de professionaliteit Het gaat dan steeds om de<br />

professionaliteit <strong>in</strong> relatie tot de burger.


– Voor de gemeenten fungeren ze als ijkpunten<br />

waaraan opdrachten aan uitvoerende organisaties<br />

kunnen worden getoetst alsmede hun handelen na<br />

het verlenen van de opdracht.<br />

De acht bakens:<br />

1. Gericht op de vraag achter de vraag;<br />

2. Gebaseerd op de eigen kracht van de burger;<br />

3. Direct er op af;<br />

4. Formeel en <strong>in</strong>formeel <strong>in</strong> optimale verhoud<strong>in</strong>g;<br />

5. Doordachte balans van collectief en <strong>in</strong>dividueel;<br />

6. Integraal werken;<br />

7. Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht;<br />

8. Gebaseerd op ruimte voor de professional.<br />

De bakens zijn niet altijd en overal tegelijkertijd<br />

van kracht, het zijn geen strenge, elkaar uitsluitende<br />

categorieën. Het is duidelijk dat een professional<br />

niet zorgvuldig de vraag achter de vraag<br />

kan onderzoeken en er tegelijkertijd onvervaard<br />

op af gaan. En natuurlijk is de professionele handel<strong>in</strong>gsautonomie<br />

niet onbegrensd, maar wordt<br />

beperkt door de bestuurlijke keuzes van de gemeente<br />

en de gemaakte resultaatafspraken met<br />

de organisatie.<br />

Informatie uit:<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>.<br />

brochure van het M<strong>in</strong>isterie van Volksgezondheid,<br />

<strong>Welzijn</strong> en Sport<br />

Januari 2010


Bijlage 2<br />

Inleid<strong>in</strong>g<br />

U heeft zich aangemeld voor deelname aan het<br />

stimuler<strong>in</strong>gsprogramma <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>. Hierbij<br />

heeft u aangegeven graag gebruik te maken<br />

van ondersteun<strong>in</strong>g vanuit het programma. U heeft<br />

hiervoor een <strong>in</strong>takegesprek gevoerd met mevr. D.<br />

Sibbes van CMO Gron<strong>in</strong>gen, welke als adviseur<br />

verbonden is aan het programma. Daarbij waren<br />

van uw kant aanwezig<br />

- mevr. I. Ankoné, beleidsmedewerker team<br />

Samenlev<strong>in</strong>g gemeente Stadskanaal<br />

- mevr. H.Luppes, manager Welstad<br />

- mevr. M. Hofman, gebiedsleid<strong>in</strong>ggevende<br />

Welstad<br />

Ook is gesproken met dhr. J.Brongers, directeur<br />

bestuurder sticht<strong>in</strong>g <strong>Welzijn</strong>groep T<strong>in</strong>ten, dhr. M.<br />

van der Wal, buro wijkaanpak en dhr. J.W. van de<br />

Kolk, wethouder gemeente Stadskanaal.<br />

Het <strong>in</strong>takegesprek en uw aanvraag vormen samen<br />

de <strong>in</strong>put voor het voorliggend Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />

<strong>Stijl</strong>. In dit plan is uw ondersteun<strong>in</strong>gsvraag verder<br />

gespecificeerd en aangegeven welke activiteiten<br />

ondernomen gaan worden door u als aanvragende<br />

organisatie(s) en de adviseur. Hierbij wordt een<br />

onderscheid gemaakt tussen ondersteun<strong>in</strong>g die<br />

<strong>in</strong>dividueel door de adviseur geboden gaat worden<br />

en collectieve ondersteun<strong>in</strong>g. (zie ook pag<strong>in</strong>a 19)<br />

Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> op<br />

hoofdlijnen<br />

Aanleid<strong>in</strong>g<br />

De gemeente Stadskanaal en de welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />

Welstad ontwikkelen een nieuwe manier van<br />

werken voor de uitvoer<strong>in</strong>g van het sociaal beleid.<br />

In relatie tot de huidige (beleids)ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />

<strong>in</strong> de WMO, CJGV, WWB, Participatiebeleid en<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> wordt dat <strong>in</strong> nauw overleg<br />

met <strong>in</strong>woners en sociale partners vormgegeven <strong>in</strong><br />

een dorps- en wijkgerichte aanpak. Zo wordt gezamenlijk<br />

een vraaggestuurd aanbod ontwikkeld<br />

op sociale onderwerpen als steun bij opgroeien,<br />

afstemm<strong>in</strong>g op het terre<strong>in</strong> van wonen, welzijn en<br />

zorg en activer<strong>in</strong>g.<br />

Gemeente Stadskanaal en Sticht<strong>in</strong>g Welstad hebben<br />

afgesproken dit voor een deelgebied met een<br />

pilot vorm te geven <strong>in</strong> een van de dorpen; <strong>Musselkanaal</strong>.<br />

Beide partijen zijn van men<strong>in</strong>g dat het<br />

nu een goed moment is om gezamenlijk nieuwe<br />

beleidswensen te formuleren. Zowel de gemeente<br />

als Welstad willen met deze pilot vanaf het beg<strong>in</strong><br />

een nieuwe visie en <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g geven aan het welzijnsbeleid.<br />

Ze willen de bestaande structuren en<br />

cultuur van denken doorbreken en samen bepalen<br />

en formuleren wat de maatschappelijke opgave is<br />

waar zij voor staan.<br />

Samenvatt<strong>in</strong>g van de vraag<br />

Hoe worden de doelen van de gezamenlijk opgestelde<br />

maatschappelijke agenda SMART vertaald<br />

<strong>in</strong> het gemeentelijk welzijnsbeleid en de <strong>in</strong>zet<br />

van het welzijnswerk? De focus ligt hierbij op de<br />

concreet uit te werken pilot <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> wat<br />

model zal staan voor een breder vervolg.<br />

Achtergrond<strong>in</strong>formatie over de<br />

aanvrager(s)<br />

Kanaalster situatie rond <strong>Welzijn</strong>; wat speelt<br />

er allemaal?<br />

De gemeente heeft het voornemen om voor de<br />

periode 2012-2015 met Welstad een nieuw subsidiecontract<br />

te sluiten. De gemeente stelt hiertoe<br />

een kadernota op met doelstell<strong>in</strong>gen en resultaten<br />

en op basis van deze opdrachtformuler<strong>in</strong>g biedt<br />

Welstad een uitvoer<strong>in</strong>gsplan aan. De gemeente wil<br />

bij de formuler<strong>in</strong>g van de kadernota aansluiten bij<br />

en <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g geven aan het werken volgens <strong>Welzijn</strong><br />

<strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>.<br />

Wijkaanpak en wijkgericht werken<br />

De gemeente wil helder voor ogen hebben wat<br />

WNS <strong>in</strong>houdt en wat het kan toevoegen <strong>in</strong> de op<br />

te stellen kadernota. De gemeente wil met de<br />

wijkaanpak bepaalde prestaties behalen en hier<strong>in</strong><br />

de bijdrage van Welstad zichtbaar maken.<br />

Dit roept verschillende vragen op:<br />

– Kunnen we een agenda opstellen die sturend<br />

kan zijn voor de op te stellen kadernota?<br />

– Hoe brengen we de behoeften van de<br />

omgev<strong>in</strong>g <strong>in</strong> kaart?<br />

– Hoe vertalen we de maatschappelijke<br />

vraagstukken en de wensen van een wijk/dorp<br />

en haar bewoners naar een passend vraaggestuurd<br />

welzijnaanbod.<br />

– Hoe wordt een optimale bijdrage geleverd aan<br />

participatie van de bewoners aan hun<br />

leefomgev<strong>in</strong>g?<br />

– Door wie en hoe worden de te bereiken<br />

effecten bepaald?


Ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

Met de pilot <strong>Musselkanaal</strong> willen zowel de gemeente<br />

als Welstad vanaf het beg<strong>in</strong> een nieuwe<br />

visie en <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g geven aan het welzijnsbeleid en<br />

de uitvoer<strong>in</strong>g hiervan. Hier<strong>in</strong> zal concreet zichtbaar<br />

worden gemaakt op welke wijze de bestaande<br />

ketensamenwerk<strong>in</strong>g met maatschappelijke<br />

partners en CJGV kan worden versterkt en wat<br />

slimme en effectieve verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen kunnen zijn<br />

met de wijkaanpak en participatiebeleid.<br />

Vragen die hieruit volgen:<br />

– Welk model van regievorm<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> de gegeven<br />

situatie het meest passend en effectief?<br />

– Hoe wordt er gekeken naar de bestaande<br />

sociale <strong>in</strong>frastructuur, sociale netwerken en<br />

(mogelijke) coalities en van daaruit naar de rol<br />

en opdracht voor professionals?<br />

– Welke afspraken en geldstromen zijn het meest<br />

passend en effectief<br />

– Is het bundelen van geldstromen en<br />

ontschott<strong>in</strong>g realistisch?<br />

Innovatie en ontwikkel<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen Welstad<br />

Welke professie <strong>in</strong> het welzijnswerk past bij de<br />

nieuwe visie? Wat is nodig om de kwaliteit en de<br />

professionaliteit van het welzijnswerk te kunnen<br />

ombuigen en vormgeven? De <strong>Wmo</strong> is gericht<br />

op de eigen mogelijkheden van de burgers <strong>in</strong> de<br />

buurt en het meedoen <strong>in</strong> de maatschappij. Er<br />

zijn steeds meer partijen actief. De ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

b<strong>in</strong>nen Welstad is om burgers te ondersteunen<br />

bij hun zelfredzaamheid en mensen langer zelfstandig<br />

te laten wonen. Op vele vlakken wordt<br />

samengewerkt met ketenpartners om zo efficiënt<br />

mogelijk te werk te gaan. In de gebiedsteams<br />

wordt samen gekeken naar de ontwikkel<strong>in</strong>gen<br />

wijk en wat er nodig is. Voor de ontwikkel<strong>in</strong>g van<br />

medewerkers wordt er een Master Social Work<br />

ontwikkeld, samen met de Hanzehogeschool.<br />

Hier<strong>in</strong> staat wijkgericht werken, ketensamenwerk<strong>in</strong>g<br />

en persoonlijke ontwikkel<strong>in</strong>g centraal. Uit de<br />

pilot <strong>Musselkanaal</strong> kunnen hiervoor aanbevel<strong>in</strong>gen<br />

en randvoorwaarden voortkomen.<br />

Visie op de gevraagde<br />

ondersteun<strong>in</strong>g<br />

In eerste <strong>in</strong>stantie zijn verschillende ondersteun<strong>in</strong>gsvragen<br />

voorgelegd:<br />

– Hulp bij het vertalen van de uitgangspunten<br />

van WNS naar een nieuwe kadernota voor de<br />

periode 2012-2015<br />

– Het verbeteren van de kwaliteit en<br />

professionaliteit van het welzijnswerk, van<br />

effectstur<strong>in</strong>g, van het vormgeven van WNS<br />

beleid en het wijk- en dorpswerk<br />

– In relatie tot effectstur<strong>in</strong>g: hoe kan de<br />

gemeente volgen wat Welstad doet? Op welke<br />

wijze kan de gemeente haar regierol goed<br />

vormgeven?<br />

– Begeleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het concreet maken van de<br />

doelen zodat professionals er mee kunnen<br />

werken. Op welke wijze en met welke<br />

<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen kan de kwaliteit en de<br />

professionaliteit van het nieuwe welzijnswerk<br />

worden gerealiseerd en geborgd.<br />

– Hulp bij het <strong>in</strong>zichtelijk maken van de effecten<br />

van de werkwijze WNS<br />

Feitelijk staan er twee uitdag<strong>in</strong>gen beschreven:<br />

Enerzijds het vormgeven en pilotten van een<br />

nieuw concept voor het wijkgericht werken, anderzijds<br />

een bijdrage bij het opstellen van een kadernota<br />

waar<strong>in</strong> het gedachtegoed van <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />

<strong>Stijl</strong> verwerkt wordt. Het meten van effectiviteit is<br />

een lastige klus. Waar het gaat om effectbepal<strong>in</strong>g,<br />

kan gekeken worden naar verschillende methodieken<br />

zoals ondermeer de SROI methodiek, wellicht<br />

een vervolgtraject. Het opzetten en uitvoeren van<br />

een pilot én het meten van het effect vraagt meer<br />

dan 1 adviestraject à 15 dagen, kortom teveel<br />

tegelijk voor een doelgericht traject van maximaal<br />

vijftien dagen. De vraag is waar dit programma de<br />

meeste toegevoegde waarde kan bieden.<br />

Tijdens het <strong>in</strong>takegesprek is voor de aanvragers<br />

duidelijk geworden dat ondersteun<strong>in</strong>g <strong>in</strong> eerste<br />

<strong>in</strong>stantie gewenst is bij het realiseren van een<br />

gemeenschappelijke formuler<strong>in</strong>g van een maatschappelijke<br />

agenda, de sociale component b<strong>in</strong>nen<br />

het wijkprogramma. Zowel de gemeente als<br />

Welstad willen dit <strong>in</strong> een pilot uitproberen. Deze<br />

ondersteun<strong>in</strong>gsvraag is onderdeel van een groter<br />

project mbt dorps- en wijkgericht werken. De pilot<br />

is vernieuwend voor wat betreft het vormgeven<br />

van de coproductie met bewoners, partnerorganisaties,<br />

vraaggerichtheid en duurzaamheid en zal<br />

model staan voor een breder vervolg.<br />

De vraag past goed b<strong>in</strong>nen <strong>Welzijn</strong> nieuwe <strong>Stijl</strong>:<br />

het gaat om kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g van welzijn. De<br />

organisaties willen gezamenlijk actief anticiperen<br />

op nieuwe ontwikkel<strong>in</strong>gen vooral de uitgangspunten<br />

vraaggericht werken, eigen kracht van de<br />

burger, <strong>in</strong>tegraal werken en resultaatgerichtheid<br />

komen <strong>in</strong> deze ondersteun<strong>in</strong>gsvraag ruim aan<br />

bod. Ook is het een eerste aanzet <strong>in</strong> een proces<br />

van bewustword<strong>in</strong>g bij welzijnswerkers over de<br />

doelen en effecten van hun werkzaamheden.


Het vernieuwende <strong>in</strong> de ondersteun<strong>in</strong>gsaanvraag<br />

is het ontwikkelen van een model <strong>in</strong> de praktijk<br />

aan de hand van een realistisch proeftraject (Het<br />

ketenverhaal van <strong>Musselkanaal</strong>).<br />

Voorstel voor aanbod van de<br />

ondersteun<strong>in</strong>g<br />

Uitgegaan wordt van een ondersteun<strong>in</strong>gsperiode<br />

van 1 januari 2011 tot 15 juli 2011.<br />

– Individuele ondersteun<strong>in</strong>g; de ondersteun<strong>in</strong>g<br />

bestaat uit het begeleiden van het proces<br />

waar<strong>in</strong> alle gewenste actoren betrokken<br />

worden bij het formuleren van de maatschappelijke<br />

agenda <strong>in</strong> relatie tot de pilot <strong>in</strong><br />

<strong>Musselkanaal</strong>.(Het proces laat de wijze van<br />

verb<strong>in</strong>den zien met alle maatschappelijke<br />

actoren en beleidsontwikkel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de WMO,<br />

CJGV, WWB, Participatiebeleid en <strong>Welzijn</strong><br />

<strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>. Het gaat dus nog niet om <strong>in</strong>houd.)<br />

– Collectieve ondersteun<strong>in</strong>g; Het landelijk<br />

aanbod omvat onder andere een collectieve<br />

<strong>in</strong>formatiebijeenkomst over de maatschappelijke<br />

agenda welke wordt <strong>in</strong>gezet als eerste<br />

stap voor de bestuurders en beleidmakers.<br />

Beoogd resultaat<br />

Wat levert dit ondersteun<strong>in</strong>gstraject WNS op?<br />

– Op 15 juli ligt er een e<strong>in</strong>dpublicatie over de<br />

resultaten en het doorlopen proces <strong>in</strong> het<br />

ondersteun<strong>in</strong>gsaanbod voor WNS <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>.<br />

Zie hierna onder “concrete resultaten”. In<br />

deze e<strong>in</strong>dpublicatie is beschreven op welke<br />

wijze <strong>in</strong>woners, maatschappelijke partners en<br />

gemeente samen hebben gewerkt aan het<br />

opstellen van een sociale agenda.<br />

Daarbij wordt aangesloten bij lopende processen<br />

(wijkvisie) bij wijkaanpak <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong><br />

en de werkstructuur rond het CJGV. Op deze<br />

wijze is de sociale agenda een samenwerk<strong>in</strong>gsproductie<br />

(bottum-up) waarmee draagvlak<br />

voor het proces en gezamenlijke werkstructuur<br />

is versterkt.<br />

– Deze sociale agenda vormt <strong>in</strong>put voor nieuw<br />

gemeentelijk welzijnsbeleid, de <strong>in</strong>zet van het<br />

welzijnswerk daar<strong>in</strong> en de <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van het<br />

participatiebeleid.<br />

– De pilot <strong>Musselkanaal</strong> maakt zichtbaar wat de<br />

samenhang is tussen versterken van eigen<br />

kracht van de burgers, welzijnsbeleid en<br />

participatiebeleid.<br />

Concrete resultaten opgenomen <strong>in</strong> de publicatie:<br />

– Een <strong>in</strong>ventarisatie van de vraag van bewoners<br />

en het eigen aanbod van bewoners. Deze<br />

<strong>in</strong>ventarisatie levert bouwstenen voor te<br />

maken keuzes <strong>in</strong> het vervolg van de pilot<br />

<strong>Musselkanaal</strong>.<br />

– Een omschrijv<strong>in</strong>g van een aanpak op het met<br />

bewoners en maatschappelijke partners<br />

ontwikkelen van coproducties <strong>in</strong> hulp, diensten<br />

zorgverlen<strong>in</strong>g; welke <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g vraagt dit<br />

van de maatschappelijke partners, burgers en<br />

gemeente en wat is ieders concrete <strong>in</strong>breng?<br />

– Aanbevel<strong>in</strong>gen voor de op te stellen Kadernota<br />

als basis voor het effectief en gericht <strong>in</strong>zetten<br />

van professioneel welzijnswerk voor de periode<br />

2012 t/m 2015<br />

– Aanbevel<strong>in</strong>gen over te maken keuzes <strong>in</strong><br />

bestaande welzijn- en participatiebeleid. Welke<br />

<strong>in</strong>terventies zijn op beide beleidsterre<strong>in</strong>en<br />

nodig <strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong> op basis van de<br />

maatschappelijke agenda. Wat zijn de<br />

consequenties hiervan voor de <strong>in</strong>zet van de<br />

professionals b<strong>in</strong>nen het budgetsubsidiecontract<br />

met de sticht<strong>in</strong>g Welstad. Ook wordt<br />

duidelijk hoe participatiebeleid en welzijnsbeleid<br />

op elkaar <strong>in</strong>grijpen, hoe zij elkaar<br />

versterken.<br />

– Aanbevel<strong>in</strong>gen voor noodzakelijke<br />

<strong>in</strong>vester<strong>in</strong>gen door Welstad die de kwaliteit en<br />

de professionaliteit van het nieuwe welzijnswerk<br />

kunnen realiseren en borgen.<br />

Werkzaamheden en <strong>in</strong>zet adviseur<br />

De adviseur begeleid het proces en bereidt de<br />

verschillende bijeenkomsten en activiteiten voor.<br />

Zij verb<strong>in</strong>dt dit proces met het lopende proces van<br />

de wijkaanpak.<br />

Van belang <strong>in</strong> het geheel is ook de <strong>in</strong>zet van het<br />

collectief aanbod maatschappelijk agenderen.<br />

Eigen <strong>in</strong>zet<br />

De gemeente neemt haar regierol op zich. Dat<br />

houdt o.a. <strong>in</strong> het voorzitterschap tijdens de collectieve<br />

<strong>in</strong>formatiebijeenkomst over maatschappelijk<br />

agenderen en is gastheer tijdens de lunchbijeenkomst<br />

en de e<strong>in</strong>dpresentatie.<br />

Bovendien zal de gemeente actief meedenken met<br />

de adviseur en deze van <strong>in</strong>formatie voorzien waar<br />

nodig. De afdel<strong>in</strong>g communicatie van de gemeente<br />

zal meehelpen met het omzetten van beschrijv<strong>in</strong>gen<br />

naar relevante web/persberichten.<br />

Welstad draagt zorg voor het mee uitvoeren van<br />

acties <strong>in</strong> het proces, zoals bijv. meedenken over


de samenstell<strong>in</strong>g van de ateliers en benaderen<br />

van belangrijke <strong>in</strong>formanten over de vragen.<br />

Voortgang & kennisdel<strong>in</strong>g<br />

Producten en kennis die met andere gemeenten<br />

gedeeld kan worden:<br />

– De beschrijv<strong>in</strong>g van het ketenverhaal van<br />

<strong>Musselkanaal</strong><br />

– Het stappenplan en methodiek beschrijv<strong>in</strong>g<br />

voor het ontwikkelen van dit nieuwe model<br />

– De gemeente Stadskanaal werkt <strong>in</strong> de regio<br />

samen met de gemeenten Vlagtwedde en<br />

Bell<strong>in</strong>gwedde waar het gaat om <strong>Wmo</strong>-/welzijnsbeleid.<br />

De gemeente wil de resultaten van het<br />

ondersteun<strong>in</strong>gstraject met de andere<br />

gemeenten delen.<br />

– Welstad is <strong>in</strong> meer gemeenten actief. De <strong>in</strong><br />

het traject verworven expertise kan <strong>in</strong> een<br />

latere fase wordt verbreed naar de andere<br />

gemeenten. Overdracht van kennis en<br />

producten kan via de regionale netwerken en<br />

via de website van de gemeente.<br />

– Welstad wil de opgedane ervar<strong>in</strong>g en kennis<br />

delen tijdens landelijke bijeenkomsten,<br />

regionale bijeenkomsten, presentaties op<br />

conferenties, kennisuitwissel<strong>in</strong>g met<br />

opleid<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituten<br />

Voortgangsrapportage aan het programmabureau:<br />

– In mei wordt een tussenrapportage geleverd<br />

m.b.t. de voortgang.<br />

– In september een afsluitende rapportage.<br />

Risico’s en kansen<br />

In het gesprek heeft u geen noemenswaardige<br />

factoren benoemd als risico’s of kansen voor het<br />

oplossen van het vraagstuk/probleemstell<strong>in</strong>g b<strong>in</strong>nen<br />

de afgesproken termijn.<br />

Afsluitende afspraken<br />

Wij vertrouwen erop u hiermee een passend Plan<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> te bieden. Dit plan vormt een<br />

‘contract’ tussen het programmabureau <strong>Welzijn</strong><br />

<strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong>, de adviseur en u als aanvragende<br />

organisatie(s).<br />

Om de werkzaamheden van het begeleid<strong>in</strong>gstraject<br />

succesvol te laten verlopen, is het van belang<br />

dat medewerkers uit uw organisatie(s) betrokken<br />

zijn bij de uitvoer<strong>in</strong>g en tijd vrijmaken om hier aan<br />

te werken.<br />

Wij def<strong>in</strong>iëren daarom graag de volgende <strong>in</strong>tenties<br />

van de deelnemer:<br />

1. Het bestuur/directie van de gemeente Stadskanaal<br />

en de directie van Welstad creëren draagvlak<br />

<strong>in</strong> de organisaties voor uitvoer<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong> dit<br />

plan op genomen activiteiten.<br />

2. Het bestuur/directie van de gemeente Stadskanaal<br />

en de directie van Welstad wijzen b<strong>in</strong>nen de<br />

organisatie één of enkele functionarissen aan die<br />

<strong>in</strong> de gelegenheid worden gesteld de <strong>in</strong> dit plan op<br />

genomen activiteiten uit te voeren.<br />

3. De gemeente Stadskanaal en de directie van<br />

Welstad verlenen medewerk<strong>in</strong>g aan de overeengekomen<br />

<strong>in</strong>itiatieven voor het delen van kennis<br />

<strong>in</strong> het kader van het programma <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong><br />

<strong>Stijl</strong>.<br />

4. De gemeente Stadskanaal en Welstad nemen<br />

zelf verantwoordelijkheid voor het opstellen en<br />

uitwerken van stukken voortkomend uit het gerealiseerde<br />

model Het ketenverhaal van <strong>Musselkanaal</strong>.<br />

5. Besluitvorm<strong>in</strong>g omtrent verbeteractiviteiten en<br />

de daarbij horende consequenties liggen bij de gemeente<br />

Stadskanaal en Welstad. Het programma<br />

<strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong> en de adviseur hebben hier<strong>in</strong><br />

een faciliterende rol.<br />

Met het <strong>in</strong>dienen van dit Plan <strong>Welzijn</strong> <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

gaan de hieronder genoemde personen en organisaties<br />

akkoord met de <strong>in</strong> dit plan gemaakte<br />

afspraken.<br />

Dhr. J.W. van der Kolk<br />

Wethouder<br />

Gemeente Stadskanaal<br />

Dhr. J.Brongers<br />

Directeur/bestuurder Sticht<strong>in</strong>g Welstad<br />

Mevr. D.Sibbes<br />

Adviseur CMO Gron<strong>in</strong>gen


Plan <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

Plann<strong>in</strong>g<br />

Doelstell<strong>in</strong>gen en<br />

prioriteitstell<strong>in</strong>g<br />

Gewenst resultaat Activiteiten Startdatum E<strong>in</strong>ddatum<br />

Betrokkenen<br />

aanvrager(s)<br />

Prioriteit Doelstell<strong>in</strong>g Omschrijv<strong>in</strong>g Omschrijv<strong>in</strong>g Data Naam en functie Activiteiten<br />

0 Plan WNS<br />

Gezamenlijk<br />

geformuleerde<br />

ondersteun<strong>in</strong>gsvraag<br />

WNS<br />

Accorder<strong>in</strong>g PvA WNS<br />

door B&W en Welstad en<br />

programmabureau<br />

1 e <strong>in</strong>take 5<br />

januari 2011<br />

Uiterlijk<br />

22 maart 2011<br />

mevr. I. Ankoné,<br />

beleidsmedewerker<br />

gemeente Stadskanaal<br />

mevr. H.Luppes,<br />

Welstad<br />

mevr. M. Hofman<br />

Welstad<br />

wethouder v d Kolk<br />

J. Brongers, directeur<br />

Welstad<br />

Ondersteun<strong>in</strong>g vanuit het programma<br />

Verschillende<br />

<strong>in</strong>takegesprekken en<br />

plan van aanpak<br />

opstellen door<br />

adviseur<br />

Dagen<br />

Incl. reistijden<br />

2 dagen<br />

1<br />

Kennis over<br />

maatschappelijk<br />

agenderen<br />

vergaren en delen<br />

Nevendoel:<br />

Draagvlak bij<br />

ketenpartners<br />

won<strong>in</strong>gbouwcorpora<br />

ties, raad etc.<br />

Kennis over de<br />

basispr<strong>in</strong>cipes en<br />

<strong>in</strong>strumenten mbt<br />

maatschappelijk<br />

agenderen is bekend<br />

bij bestuurders,<br />

ambtenaren en<br />

directie<br />

welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />

Bijeenkomst met<br />

gemeente en WELSTAD<br />

om samen de activiteiten<br />

vast te stellen.<br />

zie <strong>in</strong> dit schema de<br />

voorbeelden onder<br />

prioriteit 1 en 2<br />

denksessie op<br />

bestuurlijk niveau;hoe<br />

kunnen bestaande<br />

structuren met elkaar<br />

verbonden worden om<br />

effectiviteit te vergroten<br />

Collectieve<br />

<strong>in</strong>formatiebijeenkomst:<br />

ophalen en delen van<br />

kennis over een<br />

maatschappelijke agenda<br />

lunchbijeenkomst voor<br />

betrokken ambtenaren;<br />

<strong>in</strong>formatie over model<br />

Het ketenverhaal van<br />

<strong>Musselkanaal</strong><br />

Beg<strong>in</strong> april<br />

2011<br />

Beg<strong>in</strong> april<br />

2011<br />

Beg<strong>in</strong> april<br />

2011<br />

Half april<br />

2011<br />

Beg<strong>in</strong> april 2011<br />

Beg<strong>in</strong> april 2011<br />

Beg<strong>in</strong> april 2011<br />

Half april 2011<br />

Dhr v d Kolk,<br />

wethouder,<br />

manager Welstad <strong>in</strong>cl.<br />

MT /ambtenaren en<br />

MT/welzijnswerk<br />

Bestuurder Gemeente,<br />

Welstad,<br />

Won<strong>in</strong>gbouwcorp!<br />

Wijkaanpak<br />

Dhr v d Kolk,<br />

MT/ambtenaren en<br />

welzijnswerk<br />

afvaard. van alle<br />

maatschappelijke<br />

partners<br />

WMO raad<br />

Raadsleden<br />

Dhr v d Kolk.,<br />

wethouder<br />

ALLE Ambtenaren<br />

Voorbereiden en<br />

begeleiden van deze 2<br />

bijeenkomsten door<br />

adviseur<br />

voorbereiden<br />

collectieve<br />

<strong>in</strong>formatiebijeenkomst<br />

over de<br />

maatschappelijke<br />

agenda<br />

Voorbereiden en<br />

Bijwonen<br />

lunchbijeenkomst door<br />

adviseur<br />

1 dag<br />

1.5 dag<br />

1 dag<br />

Pag<strong>in</strong>a: 6 van 7<br />

21


Plan <strong>Nieuwe</strong> <strong>Stijl</strong><br />

Plann<strong>in</strong>g<br />

2<br />

Doelstell<strong>in</strong>gen en<br />

prioriteitstell<strong>in</strong>g<br />

Input vergaren en<br />

delen over<br />

gewenste doelen,<br />

<strong>in</strong>zet en<br />

ondersteun<strong>in</strong>g en<br />

resultaten vanuit<br />

welzijnwerk<br />

Gewenst resultaat Activiteiten Startdatum E<strong>in</strong>ddatum<br />

Inventarisatie van<br />

gewenste<br />

ondersteun<strong>in</strong>g en<br />

resultaten vanuit<br />

welzijnswerk<br />

(lunch)bijeenkomst voor<br />

brede<br />

vertegenwoordig<strong>in</strong>g van<br />

maatschappelijke<br />

partners; <strong>in</strong>formatie over<br />

model Het ketenverhaal<br />

van <strong>Musselkanaal</strong><br />

Werkplaats<br />

‘’Het ketenverhaal van<br />

<strong>Musselkanaal</strong>’’<br />

Doel: visie, wensen,<br />

<strong>in</strong>formatie verzamelen en<br />

afstemmen<br />

Werkplaats<br />

‘’Het ketenverhaal van<br />

<strong>Musselkanaal</strong>’’<br />

Doel: visie, wensen,<br />

<strong>in</strong>formatie verzamelen en<br />

afstemmen<br />

Half april<br />

2011<br />

Half april 2011<br />

01-05-2011 01-06-2011<br />

Betrokkenen<br />

aanvrager(s)<br />

brede<br />

vertegenwoordig<strong>in</strong>g<br />

van maatschappelijke<br />

partners<br />

Welstad, brede<br />

vertegenwoordig<strong>in</strong>g<br />

van maatschappelijke<br />

partners<br />

Beleidsmedewerkers<br />

01-05-2011 01-06-2011 Welstad<br />

Bewoners,<br />

wijkverenig<strong>in</strong>gen etc.<br />

WMO raad!<br />

Ondersteun<strong>in</strong>g vanuit het programma<br />

Voorbereiden en<br />

Bijwonen<br />

lunchbijeenkomst door<br />

adviseur<br />

Voorbereiden en<br />

bijwonen werkplaats<br />

door adviseur<br />

Voorbereiden en<br />

bijwonen werkplaats<br />

door adviseur<br />

1 dag<br />

3 dagen<br />

3 dagen<br />

3<br />

per 1 juli 2011 heeft<br />

de gemeente<br />

Stadskanaal een<br />

heldere visie en<br />

goede stur<strong>in</strong>g van<br />

het welzijnswerk<br />

b<strong>in</strong>nen de context<br />

van Het<br />

ketenverhaal van<br />

<strong>Musselkanaal</strong><br />

een e<strong>in</strong>dpublicatie<br />

over de resultaten en<br />

het doorlopen proces<br />

<strong>in</strong> <strong>Musselkanaal</strong>. In<br />

deze e<strong>in</strong>dpublicatie is<br />

beschreven op welke<br />

wijze <strong>in</strong>woners,<br />

maatschappelijke<br />

partners en gemeente<br />

samen hebben<br />

gewerkt aan het<br />

opstellen van een<br />

sociale agenda.<br />

Bundelen en prioriter<strong>in</strong>g.<br />

Vaststellen concept<br />

maatschappelijke<br />

agenda, procesmodel en<br />

aanbevel<strong>in</strong>gen<br />

Officiële presentatie<br />

maatschappelijke agenda<br />

Of vastgelegd <strong>in</strong> een<br />

convenant<br />

samenwerk<strong>in</strong>gsafspr.<br />

Optioneel<br />

Het ketenverhaal van<br />

<strong>Musselkanaal</strong> wordt aan de<br />

raad voorgelegd en<br />

vastgesteld<br />

01-06-2011 15-06-2011<br />

E<strong>in</strong>d juni<br />

2011<br />

Beleidsmedewerkers,<br />

Dhr.v d Kolk<br />

wethouder<br />

directeur Welstad<br />

Alle eerder genoemde<br />

actoren<br />

Voorbereiden en<br />

begeleiden van<br />

bijeenkomst door<br />

adviseur<br />

Voorbereiden en<br />

begeleiden van<br />

bijeenkomst door<br />

adviseur<br />

1 dag<br />

1 dag<br />

Half juli 2011 raad 0.5 dag<br />

Tabel 1: Plann<strong>in</strong>g<br />

Pag<strong>in</strong>a: 7 van 7<br />

22


Bijlage 3<br />

Toelicht<strong>in</strong>g bij verschillende programma’s en<br />

projecten (<strong>in</strong>houdelijke doelstell<strong>in</strong>gen, werkwijze<br />

en bereik)<br />

Beter <strong>in</strong> Meedoen (BiM)<br />

– Beter <strong>in</strong> Meedoen richt zich op de<br />

vernieuw<strong>in</strong>g en kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g<br />

b<strong>in</strong>nen de huidige <strong>Wmo</strong> en op de relatie<br />

met andere beleidsterre<strong>in</strong>en.<br />

Het programma ondersteunt gemeenten,<br />

uitvoerende <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen, professionals,<br />

burgers en cliënten bij de <strong>in</strong>novatie<br />

van het beleid en bij een kwalitatief betere<br />

uitvoer<strong>in</strong>g van de <strong>Wmo</strong>.<br />

– B<strong>in</strong>nen het programma worden kennis<br />

en <strong>in</strong>strumenten ontwikkeld die<br />

gemeenten, uitvoerende <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen,<br />

professionals en burgers/cliënten helpen<br />

bij het vormgeven aan maatschappelijke<br />

ondersteun<strong>in</strong>g.<br />

– Onder BiM vallen vier verschillende<br />

projecten:<br />

o Professionaliteit verankerd<br />

In het project Professionaliteit<br />

Verankerd zoekt MOVISIE samen met<br />

de sociale sector een antwoord op de<br />

vraag: Hoe ziet kwalitatief hoogwaardig<br />

werk <strong>in</strong> zorg en welzijn eruit<br />

als je het beoordeelt op klantgerichtheid,<br />

effectiviteit, doelmatigheid en<br />

duurzaamheid? Na het vaststellen van<br />

de kwaliteitskenmerken worden deze<br />

verankerd <strong>in</strong> beroepscompetenties, <strong>in</strong> naen<br />

bijschol<strong>in</strong>gsprogramma’s en <strong>in</strong><br />

activiteiten van beroepsverenig<strong>in</strong>gen. Het<br />

beoogde effect is kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g<br />

b<strong>in</strong>nen de sociale sector (<strong>in</strong> samenspraak<br />

met leden van de regiegroep: MOgroep,<br />

GGZ Nederland, Verenig<strong>in</strong>g Gehandicaptenzorg<br />

Nederland, het Platform van<br />

Agogische Beroepsverenig<strong>in</strong>gen, het<br />

Landelijke Opleid<strong>in</strong>gen Overleg MWD van<br />

de HBO-raad en het Platform,<br />

<strong>Wmo</strong>-Raden).<br />

o Effectieve sociale <strong>in</strong>terventies (ESI)<br />

Richt zich op het verbeteren van <strong>in</strong>terventies<br />

en methodes die <strong>in</strong> de praktijk gebruikt<br />

worden zodat deze beter benut worden<br />

en beter onderbouwd kunnen worden<br />

vanwege hun bewezen effect (maatschappelijk<br />

rendement). Hiervoor stimuleert het<br />

project om methoden beter te monitoren<br />

en te evalueren. Goede voorbeelden zijn<br />

te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> een databank op de website<br />

van MOVISIE, ontwikkeld <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />

met de MOgroep, Verdiwel en de Regionale<br />

Effectieve Interventies Samenwerk<strong>in</strong>gsverbanden<br />

(REIS): REIS staat voor het<br />

regionale samenwerk<strong>in</strong>gsverband van welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />

dat werkt aan effectieve<br />

sociale <strong>in</strong>terventies. Landelijk zijn er zes<br />

regionale werkgroepen: REIS Amsterdam,<br />

REIS Zuid, REIS Oost, REIS Noord, REIS<br />

West en REIS Gelderland. In de REISgroepen<br />

zijn zo’n zestig welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen<br />

vertegenwoordigd. Doel is om onderbouwde<br />

methoden <strong>in</strong> de sociale sector tot<br />

verdere bloei te brengen. Hiertoe zijn alle<br />

REIS-groepen <strong>in</strong> vier jaar <strong>in</strong> opdracht van<br />

VWS aan de slag met de implementatie<br />

en de evaluatie van sociale <strong>in</strong>terventies.<br />

Het project Effectieve <strong>in</strong>terventies is nauw<br />

bij de REIS-groepen betrokken en ondersteunt<br />

en adviseert waar wenselijk en<br />

mogelijk.<br />

o Vernieuwend welzijn<br />

Het project Vernieuwend <strong>Welzijn</strong> wil de<br />

positie van de welzijnssector <strong>in</strong> het gebiedsgericht<br />

werken en <strong>in</strong> de krachtwijken<br />

versterken en profileren. Met gemeenten<br />

en welzijns<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> die gemeenten<br />

wordt vanuit de praktijk gewerkt aan<br />

kwaliteitsverbeter<strong>in</strong>g. De ervar<strong>in</strong>gen uit de<br />

praktijk worden zoveel mogelijk overge-


dragen op andere gemeenten.<br />

o Iedereen telt mee<br />

Het Verwey-Jonker Instituut werkt programmalijn<br />

2 uit <strong>in</strong> het project Iedereen<br />

telt mee. Dit project richt zich op de rol<br />

van lagere overheden <strong>in</strong> de versterk<strong>in</strong>g<br />

van de <strong>Wmo</strong> als participatiewet. Governance<br />

is het sleutelwoord. De vraag die<br />

centraal staat is welke nieuwe aanpakken<br />

de uitvoer<strong>in</strong>g van het gemeentebeleid op<br />

het terre<strong>in</strong> van de <strong>Wmo</strong> ondersteunen.<br />

Wonen Wijken en Integratie<br />

(WWI), wijkaanpak<br />

– 7 projectexperimenten gericht op lokaal<br />

welzijn.<br />

– In 58 wijken (40+) wordt hierop ondersteun<strong>in</strong>g<br />

geboden en geëvalueerd.<br />

Projecten:<br />

o Achter de Voordeur<br />

Sommige gez<strong>in</strong>nen <strong>in</strong> aandachtswijken<br />

hebben meerdere problemen. Om zo’n<br />

gez<strong>in</strong> echt te helpen is het belangrijk dat<br />

hulpverleners goed met elkaar samenwerken.<br />

Via het experiment ‘Achter de voordeur’<br />

zoeken gemeenten en hulpverleners<br />

naar werkbare en vernieuwende manieren<br />

om deze gez<strong>in</strong>nen samenhangende hulp te<br />

bieden. Er zijn 7 gemeenten die meedoen<br />

met het experiment Achter de voordeur:<br />

Amsterdam, Den Haag,<br />

E<strong>in</strong>dhoven, Enschede, Gouda, Gron<strong>in</strong>gen,<br />

Nijmegen.<br />

o De gezonde wijk<br />

Het experiment ‘Gezonde wijk’ richt zich<br />

op a) gezonde bewoners, b) een gezonde<br />

leefomgev<strong>in</strong>g en c) goede zorg. Er zijn <strong>in</strong><br />

totaal 13 gemeenten die meedoen met<br />

het experiment Gezonde Wijk. Dit zijn:<br />

Amsterdam, Utrecht, E<strong>in</strong>dhoven, Nijmegen,<br />

Arnhem, Leeuwarden, Rotterdam,<br />

Den Haag, Heerlen, Dordrecht, Enschede,<br />

Deventer en Zaanstad. Zij geven ieder op<br />

eigen wijze <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g aan het experiment.<br />

o Slagkracht <strong>in</strong> de wijk<br />

Om de veiligheid en leefbaarheid <strong>in</strong> de<br />

wijken te waarborgen, is een nauwe en<br />

constructieve samenwerk<strong>in</strong>g met resultaat<br />

noodzakelijk. Daarom is er gestart met<br />

een onderzoek dat verschillende lokale<br />

organisaties - met het eigen werkterre<strong>in</strong><br />

als basis - bij elkaar brengt. Organisaties<br />

moeten hun werkwijzen beter op elkaar<br />

afstemmen. Hoe dat het beste kan moet<br />

blijken uit de onderzoeksresultaten. Het<br />

lectoraat Gemeenschappelijke Veiligheidskunde<br />

en MOVISIE zijn het onderzoek<br />

gestart. De gemeenten Den Haag,<br />

E<strong>in</strong>dhoven en Maastricht participeren met<br />

lokale <strong>in</strong>itiatieven gericht op samenwerk<strong>in</strong>g<br />

om de leefbaarheid en veiligheid <strong>in</strong><br />

geselecteerde wijken te verbeteren. Door<br />

het onderzoek <strong>in</strong> meer gemeenten uit te<br />

voeren is te achterhalen welke problemen<br />

vaak voorkomen. Uite<strong>in</strong>delijk moet<br />

het onderzoek handvatten opleveren die<br />

door professionals <strong>in</strong> alle wijken bruikbaar<br />

zijn. Zodat <strong>in</strong>woners van aandachtswijken<br />

<strong>in</strong> heel Nederland profijt hebben van dit<br />

onderzoek.<br />

o Samenhang <strong>in</strong> de wijk<br />

Gemeenten, corporaties en het Rijk werken<br />

aan een meer samenhangende wijkenaanpak,<br />

waar<strong>in</strong> de wijk en haar bewoners<br />

centraal worden gesteld. De complexiteit<br />

van de vraagstukken <strong>in</strong> de wijk is daarbij<br />

leidend. Van de wijkenpartners vraagt dit<br />

om focus op de meest urgente problemen<br />

en om nieuwe en vitale vormen van samenwerk<strong>in</strong>g.<br />

In het experiment Samenhang<br />

<strong>in</strong> de Wijk buigen zeven steden en<br />

het Rijk zich over de vraag hoe gemeenten,<br />

corporaties, bewoners en andere betrokkenen<br />

de samenhang <strong>in</strong> de wijkenaanpak<br />

het beste kunnen organiseren. Elk van<br />

de zeven steden ontwikkelt een bepaalde<br />

benader<strong>in</strong>g, die we samen gaan uittesten,<br />

faciliteren en volgen.


o Projectencaroussel<br />

Onderzoekt naar wat effectieve projecten<br />

zijn en hoe deze effectieve werkwijzen<br />

geïmplementeerd, verbreed en verduurzaamd<br />

worden. Een belangrijke component<br />

is de maatschappelijke kosten-baten<br />

analyses (MKBA) van projecten.<br />

o Vernieuwend welzijn<br />

(zie project onder BiM)<br />

o Bewonersparticipatie<br />

Bewoners zijn vaak goed op de hoogte<br />

van de wensen en behoeften van mensen<br />

uit de wijk. Met de bewonersbudgetten<br />

krijgen bewoners de mogelijkheid om<br />

deze wensen te realiseren. Zo ontstaat er<br />

f<strong>in</strong>anciële ruimte om wijken te creëren die<br />

er zijn vóór bewoners, maar die ook worden<br />

verbeterd dóór bewoners. De overheid<br />

heeft daarom voor de periode 2009-2011<br />

€ 75 miljoen uitgetrokken voor bewonersbudgetten.<br />

Dit geld gaat naar de gemeenten<br />

met aandachtswijken en andere gemeenten<br />

met wijken die extra aandacht<br />

nodig hebben. In 2008 was er € 20 miljoen<br />

beschikbaar.<br />

<strong>Wmo</strong>-werkplaatsen<br />

– Zes regionale <strong>Wmo</strong>-werkplaatsen:<br />

hogescholen van Twente, Utrecht,<br />

Amsterdam, Gron<strong>in</strong>gen/ Drenthe,<br />

Nijmegen en Noord-Brabant door het<br />

m<strong>in</strong>isterie van VWS geïnitieerd<br />

(2009-2011)<br />

– De werkplaats is een kennisnetwerk<br />

waar<strong>in</strong> een hogeschool of lectoraat,<br />

gemeenten, organisaties en beroepsbeoefenaren<br />

samenwerken aan onderzoek,<br />

methodiek-ontwikkel<strong>in</strong>g en (regionale en<br />

landelijke) kennisverspreid<strong>in</strong>g rond<br />

community care. Empirisch onderzoek<br />

en professioneel handelen zijn met elkaar<br />

verbonden <strong>in</strong> een zogenaamde empirischregulatieve<br />

cyclus. Het ontwikkelen van<br />

(vernieuwde) opleid<strong>in</strong>gsmodulen is hiervan<br />

het sluitstuk.<br />

– Hier<strong>in</strong> worden nieuwe werkvormen voor<br />

zorg en welzijn gezocht, ontwikkeld en<br />

geëvalueerd. De resultaten daarvan<br />

worden beschikbaar gesteld aan gemeenten,<br />

organisaties uit de zorg en welzijns -<br />

sector, opleiders en andere<br />

belangstellenden.<br />

– Beschikbare kennis wordt per<br />

<strong>Wmo</strong>-werkplaats gebundeld ontsloten.<br />

De Kantel<strong>in</strong>g (VNG)<br />

– De Kantel<strong>in</strong>g richt haar pijlen op de<br />

relatie tussen burger en gemeenten door<br />

het ondersteunen van gemeenten bij de<br />

<strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van de compensatieplicht <strong>in</strong> de<br />

<strong>Wmo</strong>. Het gaat om het resultaat: zelfredzaamheid<br />

en participatie van burgers met<br />

een beperk<strong>in</strong>g. Deze nieuwe manier van<br />

werken wordt ‘kantelen’ genoemd.<br />

– De Kantel<strong>in</strong>g richt zich op<br />

12 pilotgemeenten die ervar<strong>in</strong>g opdoen<br />

met de nieuwe aanpak. Deze ervar<strong>in</strong>gen<br />

worden vervolgens verspreid onder alle<br />

gemeenten.<br />

– Het project richt zich op het produceren<br />

en verspreiden van <strong>in</strong>strumenten, voorbeelden<br />

en modellen.<br />

De Kantel<strong>in</strong>g (CG-Raad)<br />

– De CG-Raad, Programma VCP en de<br />

Centrale Samenwerkende Ouderenorganisaties<br />

(CSO) willen hiermee de uitvoer<strong>in</strong>g<br />

van de <strong>Wmo</strong> zo ‘kantelen’ dat participatie<br />

van mensen met beperk<strong>in</strong>gen en ouderen<br />

centraal komt te staan. Dat vraagt om een<br />

nieuwe manier van denken: vanuit de hele<br />

persoon, vanuit oploss<strong>in</strong>gen en niet vanuit<br />

bestaande voorzien<strong>in</strong>gen.<br />

– Het project van de belangenorganisaties<br />

richt zich op de lokale cliënten- en ouderenorganisaties,<br />

zodat zij goed voorbereid<br />

zijn op de nieuwe werkwijze van de gemeenten.<br />

Het project richt zich op acht<br />

onderdelen:


o Visie op kantelen<br />

o <strong>Nieuwe</strong> modelverorden<strong>in</strong>g en beleidsregels<br />

o Benutten van praktijkervar<strong>in</strong>gen<br />

o Benutten van deskundigheid t.b.v.<br />

effectieve <strong>in</strong>strumenten<br />

o Handreik<strong>in</strong>gen voor belangenbehartigers<br />

o Informatiebijeenkomsten<br />

o Workshops<br />

o Projectorganisatie<br />

een efficiëntere <strong>in</strong>zet van voldoende gekwalificeerd<br />

en gemotiveerd personeel.<br />

o Zorg op afstand:<br />

Modern gebruik van technologie <strong>in</strong> de zorg<br />

gericht op de autonomie en zelfredzaamheid<br />

van de cliënt.<br />

Professionaliser<strong>in</strong>gsagenda<br />

(MOgroep)<br />

– De branchebrede professionaliser<strong>in</strong>gsslag<br />

is de feitelijke concretiser<strong>in</strong>g van WNS<br />

voor de welzijnssector, met de focus op de<br />

kwaliteit en de borg<strong>in</strong>g van het vakmanschap<br />

van de professional <strong>in</strong> diens contact<br />

met de burger. Het landelijke actieprogramma<br />

professionaliser<strong>in</strong>g WMD is een<br />

voorbeeld van een daadwerkelijke veranker<strong>in</strong>g<br />

van de <strong>Wmo</strong> en WNS, door het<br />

primaire proces van het werk centraals te<br />

stellen. Het doel is het vakmanschap van<br />

de sociale professional te vergroten, te<br />

stimuleren en te ondersteunen om maatschappelijke<br />

doelen van burgers (collectief<br />

en <strong>in</strong>dividueel) van alle leeftijden te realiseren.<br />

De professionaliser<strong>in</strong>gsslag v<strong>in</strong>dt<br />

daarom plaats op het niveau van professionals<br />

zelf, maar ook van organisaties,<br />

overheden, opleid<strong>in</strong>gen en ondersteun<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituten.<br />

Om dit te doen wordt een<br />

relatie gelegd met de professionaliser<strong>in</strong>gsagenda’s<br />

van partner die <strong>in</strong> het kader van<br />

de transitie ook onder gemeentelijke regie<br />

gaan vallen, zoals de geïndiceerde jeugdzorg<br />

en de CJG’s.<br />

InvoorZorg!<br />

– Stimuler<strong>in</strong>gsprogramma dat zich richt op<br />

het toekomstbestendig maken van organisaties<br />

<strong>in</strong> de langdurige zorg. Honderden<br />

<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen kunnen gebruik maken van<br />

maatwerkondersteun<strong>in</strong>g.<br />

– Het betreft verbeter<strong>in</strong>gen op de vier<br />

thema’s:<br />

o Bedrijfsvoer<strong>in</strong>g:<br />

Invoer<strong>in</strong>g van bewezen efficiëntere processen<br />

en methodes leidt tot meer zorg door doelmatigheid<br />

en betere bedrijfsvoer<strong>in</strong>g.<br />

o Ketenzorg:<br />

Meer en betere samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> welzijn,<br />

wonen en zorg door zorgketens draagt bij<br />

tot efficiëntere <strong>in</strong>zet van middelen en meer<br />

kwaliteit.<br />

o Professionals:<br />

Meer professionele ruimte op de werkvloer en


o Visie op kantelen<br />

o <strong>Nieuwe</strong> modelverorden<strong>in</strong>g en beleidsregels<br />

o Benutten van praktijkervar<strong>in</strong>gen<br />

o Benutten van deskundigheid t.b.v.<br />

effectieve <strong>in</strong>strumenten<br />

o Handreik<strong>in</strong>gen voor belangenbehartigers<br />

o Informatiebijeenkomsten<br />

o Workshops<br />

o Projectorganisatie<br />

een efficiëntere <strong>in</strong>zet van voldoende gekwalificeerd<br />

en gemotiveerd personeel.<br />

o Zorg op afstand:<br />

Modern gebruik van technologie <strong>in</strong> de zorg<br />

gericht op de autonomie en zelfredzaamheid<br />

van de cliënt.<br />

Professionaliser<strong>in</strong>gsagenda<br />

(MOgroep)<br />

– De branchebrede professionaliser<strong>in</strong>gsslag<br />

is de feitelijke concretiser<strong>in</strong>g van WNS<br />

voor de welzijnssector, met de focus op de<br />

kwaliteit en de borg<strong>in</strong>g van het vakmanschap<br />

van de professional <strong>in</strong> diens contact<br />

met de burger. Het landelijke actieprogramma<br />

professionaliser<strong>in</strong>g WMD is een<br />

voorbeeld van een daadwerkelijke veranker<strong>in</strong>g<br />

van de <strong>Wmo</strong> en WNS, door het<br />

primaire proces van het werk centraals te<br />

stellen. Het doel is het vakmanschap van<br />

de sociale professional te vergroten, te<br />

stimuleren en te ondersteunen om maatschappelijke<br />

doelen van burgers (collectief<br />

en <strong>in</strong>dividueel) van alle leeftijden te realiseren.<br />

De professionaliser<strong>in</strong>gsslag v<strong>in</strong>dt<br />

daarom plaats op het niveau van professionals<br />

zelf, maar ook van organisaties,<br />

overheden, opleid<strong>in</strong>gen en ondersteun<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituten.<br />

Om dit te doen wordt een<br />

relatie gelegd met de professionaliser<strong>in</strong>gsagenda’s<br />

van partner die <strong>in</strong> het kader van<br />

de transitie ook onder gemeentelijke regie<br />

gaan vallen, zoals de geïndiceerde jeugdzorg<br />

en de CJG’s.<br />

InvoorZorg!<br />

– Stimuler<strong>in</strong>gsprogramma dat zich richt op<br />

het toekomstbestendig maken van organisaties<br />

<strong>in</strong> de langdurige zorg. Honderden<br />

<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen kunnen gebruik maken van<br />

maatwerkondersteun<strong>in</strong>g.<br />

– Het betreft verbeter<strong>in</strong>gen op de vier<br />

thema’s:<br />

o Bedrijfsvoer<strong>in</strong>g:<br />

Invoer<strong>in</strong>g van bewezen efficiëntere processen<br />

en methodes leidt tot meer zorg door doelmatigheid<br />

en betere bedrijfsvoer<strong>in</strong>g.<br />

o Ketenzorg:<br />

Meer en betere samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> welzijn,<br />

wonen en zorg door zorgketens draagt bij<br />

tot efficiëntere <strong>in</strong>zet van middelen en meer<br />

kwaliteit.<br />

o Professionals:<br />

Meer professionele ruimte op de werkvloer en


Uitgave: Gemeente Stadskanaal, © december 2011<br />

ISBN 978-90-75930-39-9<br />

tekst: Dor<strong>in</strong>e Sibbes, CMO Gron<strong>in</strong>gen<br />

m.m.v. Kees Frenay, Gron<strong>in</strong>gen<br />

Vormgev<strong>in</strong>g: Irene Bruggemann, KAW

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!