De Eerste en Tweede Uitleg - theobakker.net

Eerste en Tweede Uitleg 1578-1596
Tweede Regulierspoort op het huidige Rembrandtplein, 1593-1659. De vestinggracht
kwam in de buurt van de huidige Bakkerstraat op de Amstel uit.
Derde Regulierspoort; in 1659-64 werd de noodpoort van 1593 opnieuw in
steen opgetrokken, terwijl men wist dat de Vierde Uitleg al voorbereid werd. Als
enige poort uit de uitleg mocht deze blijven staan en was tot 1874 Boterwaag.
derde ideeën had over spoedige verdere uitbreiding die er vanaf
1610 inderdaad kwam. De Heiligeweg echter bleef buiten die
uitbreiding en de poort daar kreeg daarom een permanenter
karakter. De Heiligewegspoort was aanvankelijk van hout opgetrokken
maar werd in 1637 naar een ontwerp van Jacob van
Campen opnieuw in steen gebouwd. De oude Regulierspoort,
waarvan de Munttoren het schamele overblijfsel is, werd vervangen
door de nieuwe Regulierspoort op het huidige Rembrandtplein,
ook een houten noodoplossing. Door de wijziging
in de uitleg ontstond een vreemde knik in de omwalling maar de
poort bleef gehandhaafd. Daar sloot de brug aan op de bestaande
Regulierslaan langs het in 1532 afgebrande Regulierenklooster.
Ten oosten van de Amstel was maar één poort, de tweede
Sint Anthoniespoort op de gelijknamige dijk (afb. pag. 14). Het
was eerst een hek maar in 1636 werd dat alsnog vervangen
door een stenen gebouw. Het op het laatste moment nog verstenen
van een aantal poorten moet gezien worden in de onzekere
militaire situatie aan het einde van de Tachtigjarige Oorlog en
de opmaat naar de Engelse oorlogen niet lang daarna. Al die
fraaie gebouwen bleken na de Vierde Uitleg en de bouw van
de Muider-, Weesper- en Utrechtsepoort alweer overbodig en
werden op de Regulierspoort na rond 1670 weer afgebroken.
Zoals in meer steden zien we het aantal kleine in de muur uitgespaarde
doorgangen, die meestal door werklieden en marktgangers
gebruikt werden; zo ook bij deze uitleg. Het vroeg 17 e -
eeuwse Amsterdam moest het met deze vijf uitgangen doen.
13