catalogus - theobakker.net

16
„geen bizondere kaart gegeven worden, terwijl de
„uitgestrektheid van Borneo den Europeanen het
„indringen binnenlands heeft belet, en de ongezonde
„lucht hen van de kusten verdrijft."
Men stelde zich toch toenmaals het binnenland
van Borneo voor als eene in den regentijd onder
water staande moerassige vlakte; meende dat alle
rivieren uit één groot meer ontstonden en dat het
binnenland, van Noord naar Zuid door het zoogenaamde
Kristalgebergte doorsneden, zich door
vele aardbevingen en uitbarstingen kenmerkte.
Maar zelfs voor Java beschikte men toen nog
slechts over vrij ruwe schetskaarten, ten minste de
in 1820 door de officieren van den Algemeenen
Staf en der Genie bewerkte kaart van Java, veelal
berustende op gegevens afkomstig van de Marineschool
te Samarang, droeg nog een geheel schetsmatig
karakter, en bij het uitbreken van den Javaoorlog
in 1825 moest men zich met cartographisch
materiaal behelpen, dat voor een goed deel tijdens
het Engelsch tusschenbestuur door Raffles bijeengebracht
was.
In de eerste helft der 19e eeuw werden veel
opmetingen verricht en cartographische gegevens
verzameld tijdens de vele toen in den Archipel gevoerde
oorlogen en ondernomen militaire expedities,
en ook de toen plaats gehad hebbende verkenningsen
ontdekkingsreizen droegen veel bij tot de vermeerdering
der geographische kennis van het zoo
uitgestrekte Indische eilandenrijk. Maar er bestond
helaas weinig of geen verband tusschen al dat
opnemingswerk. Alles bleef dan ook min of meer
schetsmatig en van uit ons tegenwoordig standpunt
bezien hoogst onvolledig.
Tot de voornaamste kaartwerken, welke in die
periode verschenen en die voor zooveel mogelijk
thans tentoongesteld
zijn, behooren:
1833 eene „Esquisse de I'ile de Java, divisée en
résidences avec indication des chefs-lieux" door
F. V. A. de Stuers — een schetskaart vervaardigd
naar de kaart van Raffles en aangevuld met alle
gegevens tijdens den Java-Oorlog verzameld;