Landelijk OverlegOpleidingen VerpleegkundeLandelijk OverlegOpleidingen VerpleegkundeProfessionalenkwaliteitsbevorderaar14. de verpleegkundige monitort, meeten screent de zorgverlening zowelop het niveau van de individuelezorgverlening als op het niveau vande eenheid waarin zij werkt omgoede kwaliteit van zorg te borgendan wel te verbeteren.15. de verpleegkundige levert een bijdrageaan kwaliteitssystemen binnende organisatie en is betrokken bij hetlokaal toepasbaar maken en uitvoerenvan standaarden, richtlijnen, protocollenen zorgtechnologie,signaleert het ontbreken en draagtbij aan de ontwikkeling hiervan.16. de verpleegkundige levert een positieveen actieve bijdrage aan debeeldvorming en de ontwikkeling vande verpleegkunde vanuit een historisch,institutioneel en maatschappelijkperspectief.Kwaliteit van zorg leveren:het op een methodische en kritische wijzebewaken, uitvoeren en borgen van kwaliteitvan de verpleegkundige zorg.Participeren in kwaliteitszorg:het leveren van een proactieve bijdrage aande kwaliteitszorg van de zorgorganisatie.Professioneel gedrag:het handelen en zich gedragen naar de professionelestandaard en de beroepscode, verantwoordelijkheidnemen in al het eigen handelen en hetuitdragen van de beroepstrots.Kernbegrippendieookrelevantzijnvoordezerol:• onderzoekendehouding• inzeteBP2.Focusendifferentiatie'We zien dat in de zorg chronische multimorbiditeit, thuiszorg en kwetsbare ouderen sleutelbegrippen worden. als voorbeeldnoem ik de diabetesverpleegkundige. Er is bijna geen levende ziel meer te vinden die alleen diabetes heeft. het is daaromveel beter om mensen op te leiden die van meer aandoeningen verstand hebben.' (marian kaljouw, voorzitter adviescommissieinnovatie Zorgberoepen & opleidingen, Zorginstituut nederland in skipr-magazine juli 2014)2.1inleidingde zorgvraag die in de basis overal in nederland hetzelfde zal zijn, kan per regio verschillende accenten hebben.de vraag is of, en zo ja, welke focus en differentiatie wenselijk is. dit hoofdstuk geeft antwoord op de volgende vragen:1. Welke focus is wenselijk, rekening houdend met de toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen in de ouderenzorgen ontwikkelingen in de eerste lijn?2. Voldoen de huidige differentiaties agZ, mgZ en ggZ of moet een andere indeling gekozen worden?3. Welke vorm dienen differentiaties te hebben in het opleidingsprofiel of curriculumontwerp?dit hoofdstuk geeft een toelichting op de focus in het opleidingsprofiel op een generalistisch opgeleide bachelor of nursing.in de volgende paragrafen komt aan bod hoe de vraag naar mogelijkheden voor differentiatie is onderzocht: moet er differentiatiemogelijk zijn, en zo ja, waar in de opleiding? het hoofdstuk sluit af met een samenvatting en een aantal overwegingen.2.2Focus:generalistischopleidende vraag naar focus is een strategische vraag en nodigde uit tot heroriëntatie op de positie van de bachelor of nursing in hetberoepenveld. studenten worden opgeleid tot het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar. Zij verwerven de competentiesdie zijn uitgewerkt aan de hand van het canmEds-model (zie hoofdstuk 1). themagroep 2 heeft gekeken naar de relatie tussende bachelor of nursing en beroeps- en functiegerichte vervolgopleidingen. met de brede toerusting vinden verpleegkundigenop bachelorniveau hun weg in de verschillende contexten van het beroep en kunnen ze zich ook verder kwalificeren.Verdiepingcompetenties(initieel.Keuze-onderdelen)canMeDsrol7 competenties Kernbegrippencompetentiesbachelor(initieel.Focus:generalistisch)competentiesvoorspecialismenenfuncties(Postinitieel)Figuur 1: Samenhangend geheel van verpleegkundige beroepsopleidingen op bachelor- en masterniveau en functiegerichte,postinitiële leertrajecten51<strong>Bachelor</strong>NursiNg<strong>2020</strong>DigiTaleVersie 52
Landelijk OverlegOpleidingen VerpleegkundeLandelijk OverlegOpleidingen VerpleegkundePerspectief van de hogescholenin 2002-2003 hebben de nederlandse hogescholen en universiteiten de bachelor-masterstructuur ingevoerd (www.rijksoverheid.nl). Enerzijds zoeken hogescholen in hun programma’s aansluiting bij universiteiten om tegemoet te komen aan doorloinde binnenste cirkel staat de bachelor of nursing, waar studenten verpleegkunde hun competenties ontwikkelen, die staanbeschreven in het opleidingsprofiel. in de tweede cirkel gaat de student verder met het verwerven van de generalistischebekwaamheden en kan daarnaast kiezen voor verdieping in een specifiek thema. cirkel 1 en 2 vormen samen de initiëlebacheloropleiding. de buitenste cirkel geeft de mogelijkheden weer die de verpleegkundige heeft om zich verder te bekwamenvoor functie of beroep of wetenschappelijke beroepsuitoefening.na het doorlopen van de bacheloropleiding kan de beginnend verpleegkundige in elke beroepscontext de kernset vanpatiëntproblemen hanteren, van complex tot hoogcomplex. in de themagroepen, de klankbordgroepen en tijdens de invitationalconference is geïnventariseerd welke ontwikkelingen van belang zijn om mee te nemen in de focus in het opleidingsprofiel.genoemd zijn de volgende maatschappelijke ontwikkelingen die aandacht vragen in de zorgverlening doorverpleegkundigen:• Verschuivende accenten in de zorg: preventie en voorlichting, ondersteuning van zelfmanagement, mantelzorg,leefstijl en voeding, praktijkondersteuning en -verpleegkunde, Evidence based practice, public health, technologie(domotica, e-health, biotechniek), grotestadsproblematiek• Transities in de zorg: extramuralisering en ambulante zorg, transmurale zorg, welzijn en wonen, jeugdzorg,ouderenzorg, zorg voor chronisch zieken• Multiculturele samenleving en zorg: global health, global nursing, multiculturaliteit• Organisatie van zorg: zelfsturing en persoonlijk leiderschap, coaching binnen een (zelfsturend) team,ondernemerschap, ketenzorg en interdisciplinair samenwerkenin de loop van het project bleken veel van deze onderwerpen logischerwijs al te zijn opgenomen in het ontwerpvan het robuust curriculum.citatenuitklankbordgroepen'Door het veranderde zorgaanbod in de acute zorg (ontwikkeling naar specialistische centra met een hoge turnoveraan patiënten, die over het algemeen maar kort in de instelling verblijven) is het belangrijk dat de verpleegkundige diehier werkzaam is, ook kan omgaan met de psychiatrische of verstandelijk beperkte zorgvrager.''In de thuiszorg verandert de hulpvraag onder invloed van transities in de zorg. Zowel psychiatrische zorgvragers als ouderenmet een zorgvraag wonen weer vaker thuis. Er zal niet alleen somatische ondersteuning nodig zijn, maar ook op psychosociaalgebied.''In het nieuwe beroepsprofiel ligt veel nadruk op preventie, het voorkómen van problemen in de gezondheid van gezondemensen, van zorgvragers én van mantelzorgers.''Scheiding theorie en praktijk opheffen, maak een co-creatie: samen met de praktijk en school. Opleiden in het veld en opschool is gelijkwaardig.'het opnemen van deze ontwikkelingen in het curriculum hangt samen met de nadrukkelijke vraag van opleiding en praktijknaar een generalistisch opgeleide bachelor of nursing. Vanuit alle klankbordgroepen is daar een duidelijke voorkeur vooruitgesproken: 'Er is vraag naar verpleegkundigen die overal inzetbaar zijn en die professioneel kunnen omgaan met zorgvragers,ongeacht of hun vragen nu somatisch, psychosociaal, functioneel of sociaal van aard zijn.'2.3generalistischopleidenmetruimtevoorkeuzeonderwijsopbasis van de rapporten van de commissie Westerlaken (2013) en Veerman (2010) en de inbreng vanuit de klankbordgroepen,is geconcludeerd dat de opleiding tot generalistisch bachelor verpleegkundige vier jaar duurt en dat er daarbinnenruimte moet zijn voor een half jaar keuzeonderwijs (30 Ec). keuzeonderwijs definiëren we als volgt: één of meer verdiependeonderwijseenheden, waarbij studenten kunnen kiezen uit vakken of projecten die aangeboden worden door de opleiding, insamenwerking met andere hogescholen, universiteit(en) en beroepspraktijken in de regio.het begrip differentiatie is verlaten, ook al staat dat in de oorspronkelijke formulering van de opdracht. We spreken vanaf nuvan keuzeonderwijs, in navolging van bovengenoemde toonaangevende rapporten. bovendien verwijst de term differentiatiete veel naar de bestaande indeling in werkvelden, die niet meer aansluit bij de huidige en toekomstige transities.het pleidooi voor keuzeonderwijs kan vanuit verschillende perspectieven worden onderbouwd: dat van de zorgvragers,het werkveld, de studenten en de hogescholen.Perspectief van de zorgvragersin de bijeenkomsten van de klankbordgroepen (waarbij ook enkele zorgvragers aanwezig waren) werd opgemerkt dat zorgvragersgraag verpleegkundigen ontmoeten met passie voor en interesse in het werk dat zij doen. keuzeonderwijs kan hetenthousiasme in de stage verder doen toenemen en toeleiding bevorderen naar specifieke contexten en patiëntengroepen.Perspectief van het werkveld/ de brancheverenigingennaast de vertegenwoordigers van het werkveld in de themagroepen en de klankbordgroepen, reageerden ook brancheverenigingenop concept-documenten. deze stakeholders maakten zich zorgen over de in hun ogen relatief korte tijd dievoor keuzeonderwijs beschikbaar komt, en of die wel voldoende is om verpleegkundigen specifiek op een bepaalde contextvoor te bereiden. Zowel in het generalistisch als in het keuzeonderwijs komen we tegemoet aan de wensen van het praktijkveld,die we als volgt kunnen samenvatten:• de wens om een robuust curriculum tot stand te brengen leeft bij vrijwel iedereen• Zorg voor doorlopende leerlijnen mbo-hbo, en in de bachelor-masterstructuur• sorteer voor op verpleegkundige vervolgopleidingen (functiegericht)• ontwerp een korte route naar erkende specialismen• branche-specifieke aspecten kunnen een plaats krijgen in het bacheloronderwijs door het aanreiken van specifieke context• maatwerk tussen regionale zorgaanbieders /regionale arbeidsmarkt en de regionale opleidingen.Perspectief van de studentenkeuzeonderwijs draagt bij aan de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de student. Wanneer de hogescholengezamenlijk het keuzeonderwijs ontwerpen en aanbieden, komt er een breed aanbod van mogelijkheden en kunnenstudenten ook op andere hogescholen keuzeonderwijs volgen dat bij hun interesse past. dat bevordert hun talentonwikkelingen carrièreperspectief. de student kan ook in staat worden gesteld om bijvoorbeeld sneller een vervolgopleiding te doorlopen(commissie Westerlaken, 2013).53<strong>Bachelor</strong>NursiNg<strong>2020</strong>DigiTaleVersie 54
Change language