Bijlagen bij scriptie - Leven met Water Kennisopbrengsten

21RIJNWAARDENSE UITERWAARDENBIJZONDER PROCESIn de jaren 1997 tot 2001 is gewerkt aan een inrichtingsplan voor een belangrijk deel van het buitendijkse gebied bij Lobith, deRijnwaardense Uiterwaarden. Op het eerste gezicht gaat het hier om een inrichtingsplan zoals er al enkele zijn gemaakt en zoalser nog vele zullen volgen in het rivierengebied. Dit is echter slechts ten dele waar. Wat het inrichtingsplan van de RijnwaardenseUiterwaarden bijzonder maakt is het proces dat is gevolgd om tot een plan te komen dat niet alleen aan alle kwaliteitseisenvoldoet, maar dat ook in nauwe samenspraak met betrokkenen tot stand is gebracht. Dit “interactieve proces” maakt, incombinatie met de kenmerken van het gebied en de timing van het plan - dit is het eerste inrichtingsplan van deze omvang waarnatuur- en veiligheidsdoelstellingen op gelijkwaardig niveau worden gecombineerd een nadere kennismaking met het procesnuttig.HET GEBIEDHet plangebied beslaat circa 1200 hectare. In het gebied wonen ongeveer 25 huishoudens. Er zijn ook economische activiteiten.Het gebied kent zowel extensieve als intensieve recreatie. Deze laatste concentreert zich rond een plas “De Bijland” . In hetgebied bevinden zich drie steenfabrieken en een camping. Deze vallen buiten het plan gebied, ofwel, deze activiteiten wordenvoortgezet.Wie het plangebied bekijkt zal zien dat een groot deel van het gebied weidegrond is. Daarnaast bevinden zich in het gebiedkleiputten.Rivierkundig is van belang dat het gebied rond het spitsinspunt ligt; het water wordt hier verdeeld over de verschillendeRijntakken. Ingrepen in het plangebied moeten worden beoordeeld op consequenties voor benedenstroomse gebieden.Het gebied is te verdelen in deelgebieden; de Groene rivier, de Lobberdensche Waard (Noord en Zuid), de Geitenwaard en deBijland.AANLEIDINGENEr zijn twee aanleidingen. De eerste en aanvankelijke aanleiding is Ontwikkelingsvisie Gelderse Poort. Deze ontwikkelingsvisiewordt in 1995 door het Rijk, provincis, en lokale overheden vastgesteld. Doel van de Ontwikkelingsvisie is het herstellen vanriviergebonden natuur. De Ontwikkelingsvisie bevat een globale kaart waarin ook de hoofdlijnen voor het plangebied zijnweergegeven.De tweede aanleiding is de Beleidslijn ‘Ruimte voor de Rivier’(die overigens bij de aanvang van het project nog in ontwikkelingwas) en het daarna in gang gezette beleid. Het doel voor de toekomst van deze beleidslijn, is het vergroten van dedoorvoercapaciteit van het water door het rivierbed en de uiterwaarden.Bij aanvang van het project zoekt de projectleider, Rijkswaterstaat, naar een vorm voor een open planproces. De belangrijksteaanleiding hiervoor is het besef dat de uitvoering van het inrichtingsplan staat of valt met de bereidwilligheid van grondeigenarenom mee tewerken. Parallel hieraan speelt een veranderende kwaliteitsopvatting. Deze opvatting luidt dat het in het planprocesverwerken van lokale kennis en opinies tot een daadwerkelijk beter inrichtingsplan zou kunnen leiden. Bestaande methodes voorinteractieve planvorming (zoals Infralab) worden als ,niet geschikt ervaren, een planproces op maat is nodig.POLITIEKE BESTUURLIJKE INKADERINGUit een analyse van de uitgangspunten bleek dat inhoudelijk al veel vaststaat, maar dat er voldoende ruimte is voor een goede,open dialoog. Deze dialoog spitst zich met name toe op het karakter van het landschap en de natuurdoeltypen. De overheid neemtalle beslissingen; we hebben het over een participatieve, dus beperkt-open stijl. Deze openheid betreft alleen de inhoud. Op deinrichting van het proces is geen openheid gegeven.Doelen en randvoorwaarden zijn helder in kaart gebracht en gecommuniceerd. Feitelijk hebben de randvoorwaarden hetfundament voor het proces gevormd.LeerpuntenTerugkijkend had nog beter kunnen worden gekeken naar relevante andere procedures. Alhoewel daar in de voorbereidingsfaseeen principebeslissing over is genomen stak gedurende het proces enkele malen een discussie over het al dan niet opstellen vaneen MER de kop op.Eerste faseInventarisatieINHOUDDe eerste fase stond vooral in het teken van zoveel mogelijk te weten komen over het gebied en alles wat erin speelt. Daarom isuitgebreid onderzoek gedaan naar:· bestaand beleid, hydrologie, bodemtypen en –kwaliteit, natuurwaarden, archeologische en natuurhistorische waarden, landschapen recreatie.Ook is een inventarisatie gemaakt van alle belanghebbenden in het gebied. Alle belanghebbenden die op dat moment bekendwaren zijn telefonisch benaderd met de vraag hoe zij hun eigen belang (of belangstelling) bij/voor het gebied zagen.