MEMORADArtikelENCardiovasculaire <strong>Radiologie</strong>Extracardiale bevindingen bijMDCT-coronairangiografie**Zie ook ‘RadCast from RSNA <strong>2006</strong>’ by Eric Barnes op pagina 54Met de introductie van multidetector computed tomography(MDCT)-coronairangiografie in de klinischepraktijk blijken niet-cardiale bevindingen een belangrijk ‘bijproduct’ te zijn bij het beoordelenvan de coronairen. Er is over een groep van 503 patiënten die MDCT-coronairangiografie ondergingenin verband met verdenking op coronairziekte, gerapporteerd dat er meer niet-cardialebevindingen waren (58,1%) dan cardiale afwijkingen (47,3%). In 22,7% van de gevallen bij dezegehele patiëntengroep betrof dit significante niet-cardiale bevindingen waar<strong>voor</strong> additionele follow-upof verdere analyse geïndiceerd was [1,2].Tom van BoxselLucia kroftCTcomputertomograafDaarnaast werden er vaak niet-cardiale afwijkingengevonden die een verklaring <strong>voor</strong> de klachten kondenvormen bij patiënten bij wie coronairziekte werd uit-maire stralenbundel hebben blootgestaan en waarvanbeeldreconstructie mogelijk is te kunnen evalueren,dient een dataset gereconstrueerd te wordenECGLUMCMDCTelektrocardiogramLeids Universitair Medisch Centrummultidetector computed tomography“Niet-cardiale bevindingen belangrijk ‘bijproduct’MDCT-coronairangiografie”STELLINGR.H.J.A. Slart, 2005: New nuclear medicinetechniques for the assessment ofmyocardial viability.gesloten. Het is duidelijk dat het bij beoordeling vande coronairen noodzakelijk is de gebieden buiten hethart eveneens te beoordelen, zowel uit medicolegaleals ethische overwegingen [3].Coronairreconstructies worden in de regel verricht ineen klein veld om de spatiale resolutie zo optimaalmogelijk te maken. Om alle organen die aan de pri-waarbij het maximale veld wordt gereconstrueerd(Figuur 1). In onze kliniek wordt maximale veldreconstructiestandaard verricht ter evaluatie van de organenbuiten het hart. Doel van onze studie was teinventariseren hoe vaak extracardiale afwijkingengevonden worden bij MDCT-coronairangiografie en inhoeverre deze bevindingen klinische consequentieshebben <strong>voor</strong> de patiënt.Het nadeel van een zeldzaam <strong>voor</strong>komendeachternaam is dat dezeregelmatig gespeld moet worden.Het <strong>voor</strong>deel is dat de persoon metdeze achternaam eenvoudiger inPubmed te vinden is.Figuur 1: (A) Maximale veldreconstructie; (B) Klein veld.26K I J K o o k o p w w w . r a d i o l o g e n . n l
ArtikelENSTELLINGTh.J.A. Kuijpers, 2005:Dobutamine Stress MRI.Figuur 2: (A) Normale CT- thorax coronaal;(B) Scanrange <strong>voor</strong> CT-coronairangiografie.pneumonie waar<strong>voor</strong> antibiotische behandeling geïndiceerdwas (Figuur 4). Onze bevindingen komen ingrote lijnen overeen met de recent verschenen publicaties[1,2].Ter versterking van het nieuweEuropese zelfbewustzijn zoudenEuropese wetenschappelijkemanuscripten als eerste ingestuurdmoeten worden naar een Europeeswetenschappelijk tijdschrift.202 patiënten die een MDCT-coronairangiografiehadden ondergaan in het LUMC in verband met deverdenking op coronairstenosen, werden retrospectiefgeëvalueerd. De onderzoeken werden verricht op eenToshiba Aquilion 64 CT-scanner. Bij een MDCT-coronairangiografiewordt om de stralingsdosis te beperkenniet de hele thorax gescand, maar uitsluitend deEvaluatie van MDCT-coronairangiografie kan gedaanworden door de cardioloog of de radioloog.Groteveldreconstructie is nodig <strong>voor</strong> evaluatie van destructuren buiten het hart die zijn blootgesteld aan deprimaire bundel en waarvan beeldreconstructiemogelijk is. Gezien de grote kans op relevante extracardialeafwijkingen met klinische consequenties is“In 7% van de gevallen was verdere follow-up en/ofbehandeling noodzakelijk”craniocaudale lengte waarin zich het hart bevindt(Figuur 2). Opnamen worden met ECG-synchronisatieuitgevoerd. 192 onderzoeken waren voldoende diagnostisch<strong>voor</strong> beoordeling van de extracardiale organen.Bij 78 patiënten (41%) werden extracardiale afwijkingengevonden; dit ondanks dat er bij de groteveldreconstructietoch een beperkte craniocaudale scanrangeis. Afwijkingen varieerden van minor (bijv. kleinelongnoduli, degeneratieve afwijkingen van de wervelkolom,levercysten) tot major (bijv. longembolieën,tumoren, infiltraten).Wij vonden bij 14 patiënten (7%) major extracardialeafwijkingen, waar<strong>voor</strong> follow-up en/of behandelinggeïndiceerd waren. Onder andere betrof het hierlongembolieën, een longmetastase van een toen nogonbekende maligniteit, een grote hernia diaphragmatica(Figuur 3) die een mogelijke verklaring <strong>voor</strong> deklachten zou kunnen betekenen bij afwezigheid vancoronairstenosen, en longconsolidaties passend bij(mede)beoordeling van MDCT-coronairangiografischeonderzoeken door de radioloog noodzakelijk. ■T. van Boxsel, radioloog in opleidingDr. L.J.M. Kroft, radioloogLeids Universitair Medisch CentrumLiteratuur1. Onuma Y, Tanabe K, Nakazawa G, Aoki J, Nakajima H, IbukuroK, Hara K. Noncardiac findings in cardiac imaging with multidetectorcomputed tomography. J Am Coll Cardiol<strong>2006</strong>;48:402-6.2. Haller S, Kaiser C, Buser P, Bongartz G, Bremerich J. Coronaryartery imaging with contrast-enhanced MDCT: extracardiacfindings. AJR <strong>2006</strong>;187:105-10.3. Rumberger JA. Noncardiac abnormalities in diagnostic cardiaccomputed tomography. J Am Coll Cardiol <strong>2006</strong>;48:407-8.VoortgangstoetsFiguur 3: Grote hernia diaphragmatica. Patiënt had geen cardialeafwijkingen. De hernia diaphragmatica zou mogelijk de klachten vanpatiënt kunnen verklaren.Figuur 4: Patient met een infiltraat in de linkeronderkwab.Vraag 3. Op deze laterale aortografie bij een 13-jarig kind ziet u een ernstige stenose van dearteria mesenterica superior en een geringe versmallingvan de aorta (pijlen).Dit beeld past goed bij Takayasu-arteriitis.❑ A Juist ❑ B Onjuist ❑ C Weet nietJ a a r g a n g 1 1 - n u m m e r 4 - 2 0 0 627