interview met Frans Van Daele in het decembernummer - VKW

OntmoetingenBaron Frans van DaeleReeds als humaniorastudent wist Frans van Daele dat Europa het project waswaaraan hij zich wilde wijden. Toch legde hij zijn diplomatieke examens pasaf na studies Romaanse filologie; afkomstig uit Nederland, wilde hij eerst Fransleren.Als diplomaat zou hij zowat alle van de belangrijkste posities bekleden: ambassadeurin de VS, de Verenigde Naties, de EU en de NAVO.(Foto Jan Locus)Hij was ook kabinetschef voor verschillende ministers van Buitenlandse Zaken.Toen hij dit jaar op pensioen ging, was hij kabinetschef van de eerste voorzittervan de Europese Raad Herman Van Rompuy. In die functie speelde hij eenbelangrijke rol als architect van de belangrijkste maatregelen die de ‘weeffouten’uit de eurozone moeten halen.Misschien communiceert Europadat onvoldoende?Caroline Ven: “We moeten wellicht nogeens doen wat we deden in de aanloopnaar de muntunie. Overal werdenrondetafels georganiseerd door deCommissie, samen met de lidstaten. Ikheb toen nog met zo’n communicatieteamssamengewerkt als experte vanuitde bedrijfswereld. Ik denk dat we nu opeen punt zijn gekomen waarop we weereens met zo’n communicatie-inspanningde voordelen van het Europeesproject in de verf moeten zetten. Wemoeten wellicht opnieuw uitleggenwaarom bepaalde hervormingen nodigzijn en hoe we via economische eninstitutionele integratie uiteindelijk eenvredesproject realiseren. Zo kunnenwe wellicht de perceptie van vandaagcounteren.”Maar je kan Europa toch niet enkelblijven verkopen als een antioorlogsproject?Frans van Daele: “In het westen van deEuropese Unie zullen sommigen zichmisschien niet meer herinneren dat hetanders kan, maar in het oosten zijn ernog een heleboel die nog zeer levendigweten wat het is om in conflict te leven.”Caroline Ven: “Europa als vredesprojectis actueler dan ooit. Zodra er armoedeopduikt en de groei wat weg blijft, duiktal heel snel opnieuw een nationalistischereflex op en ontstaat de neigingom zich terug te plooien op het eigenbelang.En in zo’n context is een conflictnooit ver weg, al is het daarom noggeen oorlog. Onderschat dat gevaarniet. Daarom vond ik sommige reactiesop de Nobelprijs voor de Vrede voorEuropa zo totaal misplaatst. Dit project isecht iets waar we trots op kunnen zijn.(zie kader ‘Don’t mention the war’).”Frans van Daele: “Wat natuurlijkook speelt, is de creatie van groei enwelvaart. Het zal vandaag wellicht watvreemd klinken nu er geen groei meeris en we zowat in een recessie zitten,maar over langere tijd gemeten isduidelijk hoeveel groei de interne marktbrengt. Er zijn al berekeningen geweestover een eventuele Grexit en over eenverdwijnen van de eurozone. Ze komenuit op een verlies aan BNP van ergenstussen 10 en 20 procent voor landenzoals België en Nederland. Ja, wezijn dus het slachtoffer van ons eigensucces; wat goed gaat, wijten mensenaan zichzelf, wat slecht gaat, wijt menaan anderen.”Als diplomaat hebt u veel onderhandeldop internationaal niveau. Watadviseert u ondernemers die in hetbuitenland een deal moeten sluiten?Frans van Daele: “Gebruik je netwerkom je onderhandelingspositie voor tebereiden. Kijk achter de kaarten vandiegene met wie je aan tafel zit. Alspermanent vertegenwoordiger voorBelgië bij de Unie had ik zeer veel aan deverslagen van mijn collega-diplomatenuit de Europese hoofdsteden. Daardoorbegreep ik veel beter wat er achter eenbepaalde positie stak en of het een echteof een pseudopositie betrof. Een goedeonderhandelaar probeert je immers telaten geloven dat hij meer contraintesheeft dan in werkelijkheid. Het viel mealtijd op dat men in de hoofdsteden veel24 |december | vkw ondernemen 2012