Ouranostra Jaargang 2, Nummer 1, Januari 2008.pdf

Achter de schermenHet proces HolleederWillem Holleeder. Wie is hij? We kennen allemaal zijn naam, de foto van hem rijdend op zijn motor en zittend op het bankje in hetpark naast Endstra. Het verhaal achter de man blijft een raadsel. Met ‘Handboek Holleeder’ geven Marian Husken en Harry Lensinkaan buitenstaanders inzicht in de wereld van de reeds door het volk veroordeelde Amsterdammer. Wij stelden ze enkele vragen.Wat waren uw motieven voor het schrijvenvan het boek? Kunt u iets meervertellen over uw samenwerking en opwelke manieren u elkaar aan kon vullen?Nooit eerder presenteerde justitie eenstrafdossier waarin zo uitvoerig werdstilgestaan bij de vermenging vanonder- en bovenwereld - en dat overeen zeer lange periode. Het is daarmeeeen fascinerende kijk in de keuken vanzowel de opsporing als de verdachten.De overheid sloeg alarm over de verbondenheidtussen het legale zaken doen encrimineel handelen door een groep ogenschijnlijk‘witte boorden’. Niet alleeneen spannend, maar ook zeer relevantonderwerp dus om over te schrijven. Wekozen daarbij allereerst voor ‘HandboekHolleeder’, omdat alleen zo de samenhangvan ‘dit proces van de eeuw’ (quoteadvocaat Kuijpers) kon worden verduidelijkt.(Nadien konden we het procesvolgen via de berichtgeving in VN enop de website van het weekblad). Wehebben voor dit boek niet alleen gebruikgemaakt van justitiële stukken, maarook van nader eigen onderzoek. Het isgoed om op dit terrein met z’n tweeënte werken om elkaar scherp te houden.Je moet voor elkaar ‘de advocaat van deduivel’ zijn om te voorkomen dat je defout in gaat.Met welke beperkingen werd u geconfronteerdtijdens uw onderzoek? Kunt uaangeven hoe u vindt dat het gesteld ismet de bescherming van de verdachte,getuigen en andere betrokkenen in dezaak?De feitelijk bescherming van verdachtenen getuigen is een zaak van de overheid.Uiteraard houden we er rekening meeen voorafgaand aan een publicatie vraagje je wel degelijk af of je iemand nietonnodig in gevaar brengt.De ‘rechtszaak van de eeuw’ zoalsde advocaat van Holleeder, Jan-Hein Kuijpers het al omschreef,krijgt in de media uitgebreid deaandacht.Daarbij werken wij volgens journalistiekenormen. We passen hoor en wederhoortoe en we checken ogenschijnlijkvaststaande feiten. Uiteraard kun je danachteraf aangeklaagd worden, maar datis geen reden om van een publicatie afte zien.De ‘rechtszaak van de eeuw’ zoalsde advocaat van Holleeder, Jan-HeinKuijpers het al omschreef, krijgt in demedia uitgebreid de aandacht. Naastuw boek zijn er nog een aantal boekenuitgebracht met betrekking tot de zaaken in kranten en op tv wordt het procesop de voet gevolgd en besproken. Hoeziet u de invloed van de media op derechtsgang?Uiteraard gaan de rechters af op hetstrafdossier zoals het hen is aangebodendoor het OM. Maar als in de mediawordt bericht over omissies of verkeerdgeïnterpreteerde feiten is het goed alsdie publicaties alsnog aan dat dossierworden toegevoegd. In die zin is er dussprake van rechtstreekse beïnvloeding.Daarnaast wordt er in de media tussenhet OM en de verdediging ook een strategischeoorlog uitgevochten. Die begintal op het moment dat het OM met veeltrots de aanhouding van de verdachtebekend maakt of in pro-forma-zittingenalle (nog niet bewezen) verdenkingenbreed uitmeet. Indien er een scheefbeeld over de verdachte ontstaat, ontkomteen verdediging er niet aan om datrecht te zetten. De ene advocaat wachtdaarmee tot in de zittingszaal, de anderekiest net als het OM met zijn persberichtendirect de publiciteit om tegengaste geven. Een journalist bepaalt zelf ofhij bereid is om daar aandacht aan tebesteden.In het boek passeren verschillende grotenamen uit de juridische wereld de revue,waaronder Moszkowicz. Hoe ziet u hetsamengaan van de top van de georganiseerdemisdaad met de top van juridischewereld in het kader van de maatschappelijkeaanvaarding hiervan?Het is niet gek dat in Handboek Holleedernamen van strafpleiters vallen. Deverdediging is één van de partijen in hetstrafproces. Verdachten hebben recht omhun eigen raadsman te kiezen. Dat is inde wet geregeld. Zelfs de grootse schurkof moordenaar! Het feit dat een advocaateen dergelijke verdachte bij staat en diensbelangen behartigt, betekent nog niet dathij ook betrokken is bij die vermeendemisdaden. Verdachten kunnen meestalniet zelf met de pers praten, ze schuivendaarom hun raadsman naar voren om ookhun kant van de zaak te belichten. Hij isals het ware hun stem.Sommige van die verdachten behorentot de vermeende top van de georganiseerdemisdaad. Ze kiezen voor eenbekend strafpleiter en sommigen zittenook al jaren bij dezelfde advocaat. Datgold bijvoorbeeld ook voor Holleederdie Moskowicz als raadsman had. Maardie kwam zodanig zelf in opspraak (JortKelder maakte hem o.a. uit voor ‘maffiaadvocaat’)dat hij niet langer alle aandachtaan zijn client kon geven. Hij tradterug. En al is Holleeder zeer te sprekenover zijn huidige advocaat Jan-Hein Kuijpers,hij kan het niet verkroppen dat hijiemands anders moest nemen. Hij neemtdat justitie kwalijk omdat de zaaksofficierenvermeende belastende informatieover de belangenverstrengeling van Moszkowiczin het Holleeder dossier haddengestopt. Door het openbaar maken vandie informatie kwam de strafpleiter zelfdusdanig in de publiciteit, dat hij zijnwerk niet meer naar behoren kon doen.Het is niet de eerste keer dat bekendestrafpleiters onder vuur liggen, er wordtbinnen de juridische wereld - met namevanuit de grote civiele kantoren – met enigdedain neergekeken op de strafpleiters.Al heb je ook onder advocaten zeerrekkelijken en preciezen, voor het grotepubliek is het één pot nat.Holleeder lijkt een sleutelfiguurbinnen het netwerk van de georganiseerdemisdaad in Nederland.Het ziet ze al eeuwenlang als advocatenvan kwade zaken. Raadslieden instrafzaken worden beschouwd als eenverlengstuk van de verdachten (gangsters)die ze verdedigen. Natuurlijkzullen er in deze beroepsgroep ook rotteappels zitten, maar de meeste topadvocatenkijken wel uit om zelf over hetrandje te gaan.Holleeder lijkt een sleutelfiguur binnenhet netwerk van de georganiseerdemisdaad in Nederland. Verschillendelanden in Europa hebben te maken metde georganiseerde misdaad. Hoe ziet ude ontwikkeling van de georganiseerdemisdaad op Europees niveau? Kan Holleedermisschien gezien worden als eenvan de speelstukken in een veel groternetwerk?Holleeder speelde inderdaad een rolbinnen de Nederlandse netwerken. Maarof hij een van de grootste is? Er zijnanderen die aantoonbaar meer crimineleantecedenten op hun naam hebben staan,waarvan de bovenwereld nooit heeftgehoord. Een beetje slimme boef mijdtde publiciteit. Ook Holleeder zelf heeftnooit de media gezocht. Integendeelzelfs, toen hij nog niet was aangehoudenweigerde hij elke medewerking aan eenportret dat wij over hem schreven. Nutijdens zijn proces kan hij - in zijn ogennoodgedwongen – niet anders.Wat betreft de internationale samenwerking:de zogenaamde georganiseerdemisdaad bestaat uit steeds wisselendegroepen, waarbij je wel vaak dezelfdefiguren tegenkomt. Die groepen houdenzich bezig met smokkel (drugs, wapens,mensenhandel) daarvoor moeten ze internationalecontacten onderhouden.Op Europees niveau zie je dat door hetwegvallen van de Europese binnengrenzenhet inderdaad mogelijk is dat ermeer en vaker op Europees niveau wordtsamengewerkt, doch daar hebben we opdit moment nog te weinig zicht op om erals journalist iets zinnigs over te zeggen.16 OURANOSTRA Nummer 1 - 2008 17