Download uitgave als PDF - Zuiderlucht

WonderAlles kan zo uit dekrammen schietenFrederic Geurts balanceert met een reusachtig aluminium vlak en laateen mobiel wild door het trappenhuis fladderen. Zijn eerstemuseumsolo (Z33, Hasselt) is een briljant exposé over beweging enhet wonder van evenwicht. door Duncan Liefferinktegen geeft. “Ik zie het als een soortGrote Moeder”, zegt Geurts. “Ze biedtgeborgenheid, maar kan ook zo uit dekrammen schieten. Ze is koesterenden bedreigend tegelijk.” Ter illustratieschudt Geurts kort aan de plaat. Eendiep donderend geluid weerklinkt, alsvan onweer boven zee.In het trappenhuis word jeopgeschrikt door gefladder. Eenmetalen schijfje in een armatuur cirkeltmet vrij hoge snelheid door de ruimte.Het ding suist steeds rakelings langs demuur. Door zijn eigen luchtverplaatsingbuitelt en klappert het schijfje wild inhet rond. Zet een paar ramen tegenelkaar open en het zou zomaar tepletter kunnen slaan. “Deze mobielcondenseert het hele verhaal van detentoonstelling”, verklaart Geurts. “Eris iets dat voortdurend ronddraait enevenwicht zoekt met zijn omgeving.Maar het is wel een wankel evenwicht.Het kan zo uit balans raken.”Je moet maar lef hebben: op je eerstemuseale solo twee zaaltjes vullen metwerk van andere kunstenaars. Op detentoonstelling (Un)balanced van FredericGeurts (Wilrijk, 1965) hangt een fotovan Erwin Wurm die twee flesjes opzijn voeten balanceert. CatastrofekunstenaarRoman Signer is vertegenwoordigd.Bas Jan Ader die met zijnfiets een Amsterdamse gracht inrijdt.Maar er is ook een gravure van eenvallende man van Hendrick Goltziusuit 1588.Die collega’s heeft Geurts er nietbij gehaald om zich tegen hen af tezetten. Hij heeft de keuze niet eens zelfgemaakt. Dat heeft hij de bevriendekunstenaars/curatoren Rik de Boe enPeter Morrens van de Voorkamer inLier laten doen. “Nee,” licht Geurts toe,“die kabinetjes met ‘Verwantschappen’zijn niet pretentieus bedoeld. Ze willenalleen laten zien dat mijn werk niet opzichzelf staat, dat er meer kunstenaarszijn die zich hebben beziggehoudenmet beweging en evenwicht.”Het zijn niet de eersten de besten dieer in de kabinetjes te zien zijn. Tochhoudt Frederic Geurts zich temiddenvan hen moeiteloos staande. Inderdaad,zijn werk gaat over beweging enevenwicht, maar Geurts – opgeleidals architect en industrieel vormgeveren tot nu toe vooral actief met groteinstallaties op locatie - geeft aan ditthema een volstrekt eigen draai.Laten we klein beginnen. Opde bovenverdieping, dwars doordrie ruimtes heen, heeft FredericGeurts een witte lijn getrokken.Het is een meridiaan, een Noord-Zuid-lijn. Ten opzichte van die lijnligt de tentoonstellingsvleugel vanKunstencentrum Z33 een beetjegedraaid. Ergens halverwege de wittelijn staat een metalen staaf schuin opeen statiefje. De staaf geeft de stand vande aardas aan, de as tussen de polenwaaromheen de aarde haar rondjesdraait. “Tja”, lacht Geurts, “eigenlijkstaan we behoorlijk scheef hier inInstallatie van Frederic Geurts in Z33 Hasselt. foto Z33Hasselt.”In een andere zaal pakt Geurtsgrootser uit. Twee spiralen zijnongeveer op ooghoogte opgespannentussen de wanden. Honderden draadjeszijn nodig om het staaldraad in de vormen op hun plaats te houden. Het vraagtniet veel fantasie om je voor te stellenhoe hardnekkig het materiaal zich tegendeze dwangbuis verzet moet hebben.De blikvanger van de tentoonstellingis een enorm, geplooid aluminiumvlak. Met een man of tien is er een paarweken aan gebogen en gesjord. Aanhet ene uiteinde diep naar benedenneigend, aan het andere uiteinde bijnaverticaal en zelfs even los van de vloerhoudt het zichzelf in evenwicht. Hetgevaarte schijnt zo’n vijfhonderd kilote wegen en dat wil je best geloven,maar omdat het materiaal niet meerdan een paar millimeter dik is, oogthet licht en breekbaar. Onder de plooiin het midden kun je je verschuilen,maar je moet maar hopen dat niemander aan de andere kant een duwtjeAls je zo ronddwaalt door de wereldvan Frederic Geurts, dan besef je datde bron daarvan niet in de eerste plaatsbij collega-kunstenaars ligt. De sleuteltot zijn werk is eerder te vinden in denatuurwetenschap en dan vooral dieuit de tijd dat wetenschap nog sterkmet filosofie vervlochten was. In dekabinetjes met ‘Verwantschappen’ ligtook een boek van Johannes Kepleruit 1619. Het gaat over de banen die deplaneten rond de zon beschrijven ende ‘harmonie der sferen’ die daardoorteweeggebracht wordt. Sterker nog:nadat Kepler ontdekt had dat diebanen elkaar beïnvloeden en daardoorenigszins elliptisch zijn, vond hijhet nog mooier. Hoe complexer hetevenwicht, hoe groter de schoonheid.Klein en groot, machtig en onvast,bij Geurts hangt alles met alles samen.Door zijn werk word je je weer eensbewust dat rust en evenwicht nietvanzelfsprekend zijn, dat we met z’nallen op een razendsnel rondtollendbolletje staan, overgeleverd aankrachten die we niet beheersen – en datdat welbeschouwd een wonder is. Dit iseen prachtige tentoonstelling.Frederic Geurts. (Un)balanced.Kunstencentrum Z33, Hasselt, t/m 7februari 2010. www.z33.be11 www.zuiderlucht.eu januari 2010