Vervolg kwartierstaat.pdf - nicovanderwoude.nl

Hannes Jansen Kotman, oude boer op het Kotmans te Beerse, testeertop 3-7-1758 643 , ziek te bed liggende; universele erfgenamen zijn dedrie kinderen van zijn vooroverleden dochter Jannegien Hannesen:Jan (= nr. 288), Jannegien en Frederika Derks. Jan krijgt 100gulden en een enterpeerd of 40 caroliguldens, daarnaast krijgt hijeen stuk linnen. De twee dochters krijgen ieder 45 gulden en nazijn dood 5 van de beste schapen, ieder een goede koe, twee stuklinnen en elk een ‘bedde met zijn toebehoren en gestopt met veren,mitsgaders het geld voor de wolle’. Verder begeert de testator datzijn landheer, Baron van Voerst te Bergentheim, één van de kinderenop het erve Kortman zal laten wonen.Van Kots via Cotmans naar Kortman.‘Naar deze kant van de weg overgestoken, aan de ene kant van debrink, bevinden zich twee erven van mindere stand, al zijn ze nogzo mooi en oud: het zijn de twee woningen van Ko(r)tman (nr. 22 en24) die - de naam duidt het al aan - vroeger keuterboeren waren engeen gewaarden van de marke. Ze hoorden er dus van oudsher nietecht bij; toch boerden deze keuters soms beter dan de gewaarden,omdat ze vrij waren van allerlei gemeenschappelijke verplichtingen.De laatste Kortman is in 1959 op 89-jarige leeftijd overleden. Hijwas een rasverteller, door wiens toedoen vele oude verhalen van destreek zijn blijven leven.’ 644 De naam Kortman is inderdaad in datjaar van het erf verdwenen, maar nog in maart 2001 sprak ik met eenkleindochter van deze man. Haar moeder was een Kortman. Tot in dezedagen woonde er dus nog een Kortman op het erf, al heeft die stamKortman uiteindelijk plaats moeten maken voor de families Willeringen Hierink.Het moet inderdaad een oeroud erf zijn. Het zal er niet ver van afzijn, als we de ouderdom op circa 500 jaar stellen. Er zijnnamelijk wel aanwijzingen over de bouwtijd. Op 9-11-1974 645besteedde de journalist G.J. Eshuis - bezig met een reeks artikelenover Beerze en omgeving - in het Dagblad van het Oosten aandachtaan het erf Kortman. Hij meldt het volgende - en ik heb dat horenbevestigen door de zojuist genoemde kleindochter. “Al wordt heterve Kotman nog niet genoemd in het schattingsregister van 1457,het kan toch bogen op een respectabele ouderdom. Toen - jarengeleden - de bedsteden in deze behuizing plaats moesten maken voorslaapkamers, werd ook een ‘stekbaand’ (verbinding tussen verticaleen horizontale gebintbalk) met het jaartal 1512 er in gebeiteld,uitgezaagd. De oude baas wilde deze echter nog “in weerde” houdenen zodoende heeft deze “oudheid” in de schuur weer een plaatsjegekregen.’Dat jaartal geeft wel een aardige aanwijzing over de bouwtijd, wantin 1557 wordt het erf `Cotmans' wel genoemd 646 .Vuurstedengeld 1682, Beerse nr. 4: gebruiker Jan Kotmans, eigenaar:Juffer Schaaps. Een Jan Geertsen van Beerse is op 17-6-1689 647 eencrediteur in de inboedel van Trijne Jansen, de vrouw van wijlen JanWillemsen aan den Bisschop te Linde.Op 12-10-1704 648 compareren Jan Geerts, zijn vrouw Gesien Hendriksen hun zoon Hendrik Jans en diens huisvrouw Geertien Hendriks,beiden van het Kotman te Beerse. De eerstgenoemden zijn‘meyerluiden’ op ‘‘t Kots’ te Beerse. Men legt vast, dat dejongelui - uiteraard met tegenprestatie - het erf Kotman op zullengaan.Nog geen vier jaren later blijkt Geertien Hendriks te zijnoverleden. Op 1-5-1708 649 zijn Gerrit Jans, oom van vaderszijde, enHendrik Hendriks Welinck, oom van moederszijde, mombers over dekinderen van wijlen Geertien Hendriks: Aaltje en Hendrik Hendriks.