ComfortDe meest relevante factor voor eencomfortabel wegdek is de langse vlakheid.Golv<strong>in</strong>gen, ribbels, uitgerafelde oppervlakkenof bruuske trappen zijn immers zeergoed voelbaar door de weggebruiker en <strong>in</strong>het bijzonder door reizigers <strong>in</strong> een autobus.Voor een <strong>beton</strong>baan komt het erop aan omdoor een vakkundige uitvoer<strong>in</strong>g van bij deaanleg een vlak oppervlak te bekomen datdan onveranderd zal blijven gedurende dehele levensduur. Ter hoogte van de voegenmoet trapvorm<strong>in</strong>g vermeden worden doorde nodige maatregelen te voorzien <strong>in</strong> hetontwerp (gebonden funder<strong>in</strong>g, tussenlaag <strong>in</strong>asfalt, gedeuvelde krimpvoegen).Waar nodig dient ook reken<strong>in</strong>g te wordengehouden met het rolgeluid dat ontstaat doorhet contact band-wegdek. Voor <strong>busbanen</strong> isdat vooral van toepass<strong>in</strong>g op <strong>in</strong>terstedelijkeverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen aangezien <strong>in</strong> de drukke stadsomgev<strong>in</strong>ghet motorgeluid meestal bepalendis, zeker tijdens het afremmen en versnellen.De techniek van het geluidsarm uitgewassen<strong>beton</strong> biedt hiervoor een adequate oploss<strong>in</strong>gzonder afbreuk te doen aan andere duurzaamheidseisen.EsthetiekVooral <strong>in</strong> stedelijke omgev<strong>in</strong>g is het vaakgewenst om de verhard<strong>in</strong>g op esthetischewijze te <strong>in</strong>tegreren <strong>in</strong> het stadsbeeld.Gekleurde of gefigureerde oppervlakkenbieden hier heel wat mogelijkheden. Eenandere reden om voor een gekleurd oppervlakte kiezen kan ook de herkenbaarheid vande baan zijn. In dat geval wordt voor eenopvallende, contrasterende kleur gekozen.Dikwijls is de natuurlijke lichtgrijze kleurvan <strong>beton</strong> al een opvallend gegeven tussenandere verhard<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> asfalt en kle<strong>in</strong>schaligeelementen.4 Infrastructuur | Busbanen <strong>in</strong> <strong>beton</strong>
2. Standaardontwerpvoor een busbaan <strong>in</strong> <strong>beton</strong>Voor lange ononderbroken <strong>busbanen</strong>, op<strong>in</strong>terstedelijke verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen of op autosnelwegen,kan gekozen worden voor eenontwerp <strong>in</strong> doorgaand gewapend <strong>beton</strong>.Door de afwezigheid van dwarsvoegen biedtdit immers een comfortabel wegdek metbijzonder lange levensduur. Een dergelijkontwerp vereist wel de nodige kennisterzake, o.a. over het gehalte en schikk<strong>in</strong>gder wapen<strong>in</strong>gen, de ligg<strong>in</strong>g der langsvoegenen de veranker<strong>in</strong>gslandhoofden. Omdatdoorlopende ononderbroken lengtes meestalbeperkt blijven voor <strong>busbanen</strong> is een oploss<strong>in</strong>g<strong>in</strong> doorgaand gewapend <strong>beton</strong> echter zeldenaangewezen. Als typeoploss<strong>in</strong>g kiezen wedaarom voor een verhard<strong>in</strong>g <strong>in</strong> platen<strong>beton</strong>.De platen hebben een aanbevolen lengte van4,5 m en worden gescheiden door gedeuveldekrimpvoegen. De deuvels zijn gladde gecoatestaven die de krimp en buig<strong>in</strong>g van de platentoelaten ter hoogte van de voeg maar die tegelijkertijdzorgen voor een lastoverdracht vande ene plaat naar de andere. Op die maniervoorkomen ze trapvorm<strong>in</strong>g ter hoogte van devoegen en spelen ze dus een cruciale rol <strong>in</strong> hetcomfort van de busbaan.De breedte van een busbaan bedraagt meestal3,5 m. In geval van traag rijdende of vangeleide bussen kan de breedte beperkt wordentot 3 m. Indien het een tweericht<strong>in</strong>gsbusbaanis, moet vanaf een breedte groter dan 4,5 meen langse buig<strong>in</strong>gsvoeg gezaagd worden,uitgerust met ankerstaven.De dimensioner<strong>in</strong>g van de structuur is debepal<strong>in</strong>g van de aard en de dikte van deverschillende samenstellende lagen (wegdek,funder<strong>in</strong>g, onderfunder<strong>in</strong>g) <strong>in</strong> functie van hetverwachte verkeer, van de ondergrond en vande klimatologische omstandigheden. Voor vrijliggende<strong>busbanen</strong> is het verkeer vrij uniformhoewel er toch grote variaties bestaan <strong>in</strong> detypes van autobussen. De stadsbussen voorhet openbaar vervoer zijn erg verschillendvan de tour<strong>in</strong>gcars op vlak van toegelatenmassa, aslasten en gewichtsverdel<strong>in</strong>g. Ookgearticuleerde en dubbeldekbussen hebbenandere kenmerken dan de normale enkelvoudigebussen.Uit de voorschriften voor standaardwegstructurenvan de Vlaamse Overheid en uit bereken<strong>in</strong>gsprogramma’szoals DimMET of VENCONblijkt dat een dikte van 20 cm platen<strong>beton</strong>quasi steeds voldoet voor klassieke <strong>busbanen</strong>,zelfs tot 300 bussen per dag en een ontwerplevensduurvan m<strong>in</strong>stens 30 jaar. In sommigegevallen is het toch aangewezen om de diktete verhogen (21, 22 of 23 cm) : als de breedtebeperkt wordt tot 3 m en de baan dus meerbelast wordt aan de randen, met hogerespann<strong>in</strong>gen tot gevolg, of ook wanneer anderzwaar verkeer kan gebruik maken van debusbaan.In hogervermelde bereken<strong>in</strong>g werd steedsuitgegaan van een structuur bestaande uiteen <strong>beton</strong>nen wegdek, een tussenlaag <strong>in</strong>asfalt en een cementgebonden funder<strong>in</strong>g.De tussenlaag <strong>in</strong> asfalt (5 cm ) is een absolutenoodzaak voor <strong>busbanen</strong> omdat die verh<strong>in</strong>dertdat er erosie optreedt onder de voegen endus dat er trapjes kunnen ontstaan. Samenmet de deuvels is dit dus de garantie op eenblijvend stabiel en comfortabel wegdek. Alsfunder<strong>in</strong>g worden volgende standaardoploss<strong>in</strong>genvoorgesteld :• 25 cm cementgebonden steenslagmengsel(steenslag met toevoegsel type Ia of IIavolgens standaardbestek 250) ;• 20 cm schraal <strong>beton</strong> ;• 15 cm wals<strong>beton</strong>.Een hydraulisch gebonden funder<strong>in</strong>g draagtbij tot de lastoverdracht tussen de platen enis bestand tegen water en vorst.In alle omstandigheden is een goedeoppervlakafwater<strong>in</strong>g te voorzien dooreen verkant<strong>in</strong>g van m<strong>in</strong>imum 1,5 %. Inbepaalde gevallen is ook een langse dra<strong>in</strong>ageaanbevolen. Zeker <strong>in</strong> het geval van een <strong>in</strong>lay,waar de <strong>beton</strong>nen busbaan <strong>in</strong> een bestaandeverhard<strong>in</strong>g wordt <strong>in</strong>gewerkt, is het nodig omeen ondergrondse waterafvoer te voorzien terhoogte van de langsvoegen.De voegen worden uitgevoerd als gezaagdekrimpvoegen met sponn<strong>in</strong>g en afgeschu<strong>in</strong>deranden. De verschillende types voegvull<strong>in</strong>g(warm gegoten, koud aangebracht of voorgevormdeprofielen) zijn mogelijk.5 Infrastructuur | Busbanen <strong>in</strong> <strong>beton</strong>