12.07.2015 Views

Jaarverslag 2005 - Horizon College

Jaarverslag 2005 - Horizon College

Jaarverslag 2005 - Horizon College

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>ROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> <strong>2005</strong>1


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>InhoudVoorwoord 31 Inleiding 4Verantwoording Raad van Toezicht 52 Profiel van het roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> 62.1 Wat is het roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>? 72.2 Organisatie 92.3 Samenwerking 102.4 Nieuwbouw 113 Beleid 123.1 Missie en visie 133.2 Doelstellingen 144 Prestaties 164.1 Opleidingsaanbod 174.2 Deelnemersbegeleiding 184.3 In- en uitstroom 194.4 Contractactiviteiten 214.5 Contacten met werkgevers 224.6 Doorlopende leerwegen 234.7 Onderwijsvernieuwing 254.8 Kwaliteitsontwikkeling 265 Overige afdelingen 305.1 Facilitair Bedrijf (FB) 315.2 Bestuurs- en managementondersteuning (BMO) 325.3 Centrale Medezeggenschapsraad (CMR) 326 Bedrijfsvoering 346.1 Personeel 356.2 Financiën 406.3 Balans 426.4 Exploitatierekening 447 Evaluaties 467.1 Deelnemers 477.2 Personeel 487.3 Partners 488 Actueel 542


VoorwoordStrategische keuzes maken en hieroverhelder communiceren met onze medewerkers,samenwerkingspartners en de maatschappelijkeomgeving is misschien welhet belangrijkste onderdeel van het besturenvan het regionaal opleidingencentrum(roc) <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. In <strong>2005</strong> was een vande voornaamste doelen van het <strong>College</strong>van Bestuur om de organisatie ‘in control’te brengen: de ontwikkelingen te volgen endeze te verklaren, om onverwachte tegenvallerste voorkomen.Het was ons namelijk duidelijk gewordendat de kans op een groot tekort op delange termijn reëel was, ook al was het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> nog niet met grotetekorten geconfronteerd. We zagen onstoen gedwongen een grondige reorganisatiedoor te voeren. De belangrijkste doelstellingenwaren: het aantal fte’s moestmet 89 dalen en de financiële ontwikkelingenmoesten voorspelbaarder worden.Personeel om trots op te zijnInmiddels hebben we de reorganisatieachter de rug. In iets meer dan een jaar tijdhebben we de gestelde doelen gehaald.We realiseren ons echter ook dat de reorganisatieveel heeft gevraagd van het incasseringsvermogenvan onze medewerkers.Bestaande kaders werden doorbroken ensociale netwerken werden verstoord.Met genoegen constateren we dan ook datonze medewerkers positief zijn omgegaanmet deze voor hen ingrijpende veranderingen.We zijn dan ook trots op hun kracht,flexibiliteit en kwaliteit in moeilijke omstandigheden.Personeelsbeleid gecertificeerdBehalve de reorganisatie speelden in <strong>2005</strong>nog twee andere grote projecten. Zo wildenwe enerzijds het personeelsbeleidcertificeren volgens de standaard vanInvestors in People. Uit het proefassessmentbleek dat de kans groot is dat hetcollege in 2006 zal worden gecertificeerd,hoewel we nog wel moeten werken aan eenaantal indicatoren.Strategienota uitgebrachtAnderzijds wilden we onze missie envisie opnieuw formuleren en nieuwestrate gische doelen vaststellen voor deperiode <strong>2005</strong>-2010. Dit was niet alleeninspirerend voor het <strong>College</strong> van Bestuuren de sectordirecteuren, maar ook voor demede werkers die uitgenodigd werden omactief aan dit proces deel te nemen. Hierbijbleek het noodzakelijk om de keuzes opweg naar de doelstellingen voor <strong>2005</strong>-2010helder te communiceren. Het was verwarmendte merken dat de Strategienotabreed besproken werd: hieruit zijn allerleiopmerkingen en suggesties voortgekomenwaarmee we ons voordeel kunnen doenvoor de definitieve versie.<strong>College</strong> en externe contactenIn 2006 zullen we ons als bestuurder vanhet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> meer extern gaanprofileren. Dit doen we in het kader van hetherstructureren van ons onderwijsconcepten de strategische keuzes die we maken.Onze externe omgeving (bedrijfsleven,overheden en instellingen) zal daarbijnadrukkelijk worden betrokken. We voelenons in dit voornemen gesteund door degrote betrokkenheid en kwaliteit van onzemedewerkers en het management.Mr. J.H.G. van de LangenbergVoorzitter <strong>College</strong> van BestuurDrs. R.W.F. van Schalkwijk MScBA, MMELid <strong>College</strong> van Bestuur3


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>1 InleidingMet deze uitgave van het <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong> wil het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> zich maatschappelijkverantwoorden over zijn functioneren. Deze verantwoording is bedoeld voor al onzerelaties: deelnemers en hun ouders, bedrijfsleven, (overheids)instellingen en gemeenten.U leest hoe het het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> in <strong>2005</strong> vergaan is: wat de belangrijkste ontwikkelingenzijn geweest, welke resultaten we behaald hebben op de verschillende thema’s en hoe webeoordeeld worden door deelnemers, partners en personeel.Hoe is dit jaarverslag opgebouwd? Eerst schetsen we wat het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is, hoe wegeorganiseerd zijn en met wie we samenwerken (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 vindt u hetbeleid dat we voor <strong>2005</strong> uitgestippeld hadden: onze missie en visie, en de doelstellingenvoor onderwijs, deelnemers, personeel en samenwerkingspartners. Daarna leest u welkeprestaties we geleverd hebben in <strong>2005</strong>, uitgesplitst naar thema (bijvoorbeeld onderwijsvernieuwing,kwaliteitsontwikkeling en opleidingsaanbod). Voor de sectoren staan diebeschreven in hoofdstuk 4, voor de overige afdelingen in hoofdstuk 5. In hoofdstuk 6beschrijven we onze bedrijfsvoering in <strong>2005</strong> (gegevens over personeel en financiën).Tot slot treft u in hoofdstuk 7 de evaluaties aan: hoe worden we beoordeeld doordeelnemers, personeel en samenwerkende bedrijven en gemeenten?4


Verantwoording Raad van ToezichtDe Raad van Toezicht is verheugd dat dereorganisatie in <strong>2005</strong> soepel is verlopen.De vastgestelde reorganisatieplannen,zoals geformuleerd in 2004 en <strong>2005</strong>, zijngrotendeels uitgevoerd. Voor de sectorenEducatie, Techniek, de Bestuurs- enManagementondersteuning en hetFacilitair Bedrijf betekende dit eenaanzienlijke personeelsreductie. Voor deandere sectoren betekende dit vaak dekomst van collega’s die niet of slechtsgedeeltelijk op de hoogte waren van demores van de sector. Van alle partijenvroeg dit een grote flexibiliteit. In november<strong>2005</strong> is het reorganisatieprocesformeel beëindigd. Het proces is daarmeeveel sneller afgerond dan aanvankelijkverwacht (namelijk in 2007).ToekomstverwachtingenDe raad vertrouwt erop dat het managementen de medewerkers in 2006 en dedaaropvolgende jaren al hun energie richtenop verbeteringen voor het onderwijs;we kijken met grote belangstelling uit naarontwikkelingen als de introductie enimplementatie van competentiegerichtonderwijs.regionale bedrijfsleven. Daarom behandelenwe één onderwijskundige ontwikkelingper vergadering. Denk bijvoorbeeld ookaan het herontwerp van het mbo.Verder hebben we ons in <strong>2005</strong> georiënteerdop de concept-Governance Code vande Bve Raad. Deze code moet de transparantievan de roc’s vergroten en maakt hetmogelijk onderwerpen met elkaar te vergelijken.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> blijkt op belangrijkeonderdelen al te werken volgens derichtlijnen van deze code. We kijken uitnaar de vervolgstappen in dit proces.Vertrek voorzitterIn <strong>2005</strong> heeft de voorzitter van de Raadvan Toezicht afscheid genomen, mevrouwM.A.M. van der Poel. Dit afscheid past bijhet uitgangspunt van een maximalezittingsduur van twee termijnen. Zij isopgevolgd door de heer drs. H.W.M. terHeegde, in het dagelijks leven burgemeestervan Heerhugowaard. Er zijn verdergeen wijzigingen opgetreden in de samenstellingvan de Raad van Toezicht.Voor 2006 heeft de raad het voornemenzich intensief te richten op onderwijskundigeontwikkelingen, regionalespreiding van het onderwijs en eenuitgebreidere communicatie met het5


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>2 Profiel van hetroc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>In dit hoofdstuk leest u meer over hetprofiel van het roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>:• Wat is het roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>? (2.1)• Organisatie (2.2)• Samenwerking (2.3)• Nieuwbouw (2.4)6


2.1 Wat is het roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>?Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is een regionaal opleidingencentrum(roc). Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>bestaat sinds 1998 en is met ongeveer16.000 deelnemers, zowel jongeren alsvolwassenen, en ruim 1.200 medewerkersde grootste onderwijsinstelling boven hetNoordzeekanaal, met vestigingen inAlkmaar, Heerhugowaard en Hoorn.We willen bijdragen aan de persoonlijkeen professionele ontwikkelingen van inwoners,ondernemers en werkgevers bovenhet Noordzeekanaal door onze kennis,kunde en vaardigheden over te dragen.Als het regionaal opleidingencentrum inNoord-Kennemerland en West-Frieslandverzorgt het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> een veelheidvan beroepsopleidingen, educatievecursussen en trainingen voor jongeren envolwassenen. Een groot deel van dedeelnemers komt direct na hun opleidingbeschikbaar voor de arbeidsmarkt.Zij vinden voor een belangrijk deel werk inhet midden- en kleinbedrijf.De sectoren Techniek, Handel & Dienstverlening,Zorg & Welzijn, Economie en Educatieverzorgen in totaal 258 opleidingen in hetberoepsonderwijs en 171 cursussen en opleidingenin de vorm van contractonderwijs aancirca 16.000 deelnemers. Op het gebied vande volwasseneneducatie bieden de sectoren94 cursussen en programma’s aan.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> leidt niet alleenjongvolwassenen op, maar verzorgt ookbijscholingsprogramma’s en internebijscholing op de werkvloer. In overlegmet arbeidsmarktinstanties, bedrijven,gemeentes en landelijke organen verbeterthet college voortdurend zijn onderwijsaanbod.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is immerseen kennis- en opleidingsinstituut vanformaat, met grote verantwoordelijkheidvoor de ontwikkeling van jongeren envolwassenen in de regio. Voor alle locatiesgeldt dat deze vanuit de regio en deRandstad prima bereikbaar zijn.Totaal aantal deelnemersOp 1 januari <strong>2005</strong> stonden er 14.141deelnemers ingeschreven (exclusief deexamendeelnemers die alleen nog toetsenhadden voor het behalen van hun diploma,maar geen lessen meer volgden).Er stonden 1.968 deelnemers ingeschrevenbij Gemeentelijke Educatie en 12.173deelnemers stonden ingeschreven vooreen beroepsopleiding. Van de inschrijvingenbij beroepsonderwijs volgden 7.985deelnemers een bol-opleiding, 4.125 deelnemerseen bbl-opleiding, 54 deelnemerseen deeltijd-bol-opleiding. De leeftijd vande deelnemers varieerde van 15 t/m 79 jaar.Het grootste deel was tussen de 16 en22 jaar.De verdeling over de verschillendesectoren ziet u in onderstaande tabel.Deelnemers per 1 januari <strong>2005</strong>BOL BBL dtBOL Educatie Totaal TotaalSector Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Man VrouwEconomie 1.332 875 1.332 875Educatie Beroepsgerichte Educatie 61 33 5 4 66 37Gemeentelijke Educatie 721 1.247 721 1.247Handel & Dienstverlening 767 437 661 437 6 13 1.434 887Techniek 1.258 141 2.229 20 23 3.510 161Zorg & Welzijn 388 2.693 71 707 12 459 3.412Totaal 3.806 4.179 2.961 1.164 29 25 726 1.251 7.522 6.619We willen bijdragen aan de persoonlijke en professionele ontwikkelingenvan inwoners, ondernemers en werkgevers boven het Noordzeekanaaldoor onze kennis, kunde en vaardigheden over te dragen.7


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Op 31 december <strong>2005</strong> stonden er 13.786deelnemers ingeschreven (exclusief deexamendeelnemers die alleen nog toetsenhadden voor het behalen van hundiploma, maar geen lessen meer volgden).1.896 deelnemers stonden ingeschrevenbij Gemeentelijke Educatie en 11.890deelnemers stonden ingeschreven vooreen beroepsopleiding. Van de inschrijvingenvolgden 8.000 deelnemers eenbol-opleiding, 3.848 een bbl-opleiding, en42 deelnemers een deeltijd-bol-opleiding.Vanaf 1 augustus <strong>2005</strong> is het onderwijsaanbodgewijzigd: vanaf die datum werdenin beroepsgerichte educatie geen deelnemersmeer ingeschreven. Het aanbodis per die datum opgenomen in het onderwijsaanbodvan de verschillende sectoren.De verdeling over de verschillendesectoren is als volgt:Deelnemers per 31 december <strong>2005</strong>BOL BBL dtBOL Educatie Totaal TotaalSectorMan Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw Man VrouwEconomie 1.221 915 1.221 915Educatie 719 719 1.177 719 1.177Handel & Dienstverlening 769 473 646 429 5 2 1.420 904Techniek 1.184 155 2.058 13 19 1 3.261 169Zorg & Welzijn 447 2.836 85 617 15 532 3.468Eindtotaal 3.621 4.379 2.789 1.059 24 18 719 1.177 7.153 6.633Hun vooropleidingHieronder ziet u een overzicht van de vooropleidingen van de deelnemers in <strong>2005</strong>. U ziet dat de meeste deelnemers (38,2 procent) alsvooropleiding het vmbo exclusief de theoretische leerweg hebben gedaan (vbo) en een iets kleinere maar substantiële groep heeft detheoretische leerweg van het vmbo gedaan (voorheen de mavo, 23,9 procent).Verdeling vooropleidingen deelnemers <strong>2005</strong>voltooid basisonderwijs (geen analfabeet)10,8%vmbo exclusief theoretische leerweg (vbo)38,2%theoretische leerweg vmbo (mavo)23,9%overig (vwo, hbo, bachelor wo, master wo)mbo-niveau 3-4mbo-niveau 1-2havogeen of niet voltooid basisonderwijs (ook functioneel analfabeet)2,0%4,5%6,4%2,7%1,4%basisvorming (algemeen leerjaar havo/vbo/vmbo)10,1%8


2.2 OrganisatieHet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> staat onder leidingvan het <strong>College</strong> van Bestuur. De samenstellingvan het college is in <strong>2005</strong> nietgewijzigd: het bestaat uit de heer mr.J.H.G. van de Langenberg (voorzitter) ende heer drs. R.W.F. van Schalkwijk (lid).De organisatiestructuur van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> heeft in <strong>2005</strong> geen veranderingenondergaan: er zijn vijf onderwijssectorenonder leiding van een sectordirecteur, dieverantwoordelijk zijn voor de uitvoeringvan het onderwijs, de organisatie en deaansturing van de verschillende processenbinnen de sector. Bij de sector Techniek isde heer W.G. de Haas in <strong>2005</strong> benoemdtot directeur. Daarnaast zijn er twee ondersteunendediensten: de staf Bestuurs- enManagementondersteuning (BMO) en hetFacilitair Bedrijf (FB). Het secretariaat vande staf BMO is tot slot verantwoordelijkvoor de secretariële ondersteuning vande Raad van Toezicht en het <strong>College</strong> vanBestuur.De Raad van Toezicht fungeert als bevoegdgezag voor het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. De raadheeft zijn taken vergaand gedelegeerdaan het <strong>College</strong> van Bestuur, volgens deGovernance Code voor de Bve Raad die in2008 moet zijn ingevoerd. Er zijn in <strong>2005</strong>verder geen wijzigingen opgetreden in desamenstelling van de Raad van Toezichtdie bestaat uit: mr. H.W.M. ter Heegde(voorzitter), de heer J.L.M. Schouten,de heer G.J.P. Bot, de heer M.C. van derJagt, en de heer A.E. Joosse.Raad van ToezichtStaf BMOAfdeling P&OAfdeling FEZAfdeling FAAfdeling C&MAfdeling DAAfdeling DIAAfdeling O&PBestuurssecretarisHoofd BMO<strong>College</strong> van Bestuur OM’s opleidingsmanagersControllerSectorEconomiedirecteurSectorTechniekdirecteurSectorZ&WdirecteurSectorEducatiedirecteurSectorH&DdirecteurFacilitairBedrijfdirecteurOM’s OM’s OM’s OM’s OM’s OM’sDe organisatiestructuur van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> heeft in <strong>2005</strong> geenveranderingen ondergaan.9


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>2.3 SamenwerkingInbedding in de regioHet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> onderhoudt nauwecontacten met bedrijfsleven, instellingen engemeenten op verschillende niveaus. Methet oog op de nieuwe ontwikkelingen in hetonderwijs (zoals de invoering van competentiegerichtonderwijs en de veranderende rolin de opleiding van het bedrijfsleven) zijn wijbegonnen de banden met alle geledingen inNoord-Holland nauwer aan te halen.In het <strong>Jaarverslag</strong> 2004 hebben wij algewezen op de groeiende behoefte van hetbedrijfsleven aan gekwalificeerd personeel.Met de eerste tekenen dat de economieaantrekt en het vertrek van de ‘babyboomgeneratie’is de roep om hoog opgeleidpersoneel nog sterker geworden.Om onze opleidingen goed te laten aansluitenbij de behoeften en wensen van hetbedrijfsleven tracht het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>de banden met het bedrijfsleven te institutionaliserendoor de bedrijfsadviescommissiesop te richten. In <strong>2005</strong> zijn enkelenieuwe bac’s gevormd. Het college heeftextra inspanningen geleverd om het aantalbedrijfsadviescommissies uit te breidenen van de bestaande een groot succeste maken. In de concept-StrategienotaWenken & Werken naar 2010 wordt hetbedrijfsleven erkend als medeopleider vande deelnemer. Dat betekent een grondigeherbezinning op onze relatie en communicatiemet het bedrijfsleven.InternationaliseringIn <strong>2005</strong> zijn bijna 200 leerlingen op stagein het buitenland geweest. Ook hebbenzo’n 45 docenten onderwijsinstellingenin het Verenigd Koninkrijk en Denemarkenbezocht voor het Leonardo da Vinciprogramma.Het doel van de reis waskennis nemen en geven, ervaringen uitwisselenen collega’s inzicht geven in het typeinstellingen dat Zorg & Welzijndeelnemersal jaren bezoeken tijdens hun internationalestage. Verder heeft het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>voor de tweede maal een succesvolleI-BPV-markt (Internationale BPV-markt)georganiseerd waar ex-stagiairs hunenthousiasme overbrachten op andereI-BPV-geïnteresseerden en hun ouders.De sectoren hebben in <strong>2005</strong> ook gewerktaan internationalisering:• De sectoren Economie, Handel &Dienstverlening, en Techniek hebbendeelgenomen aan het project POOLSom taalonderwijs en competentiegerichtleren te verbeteren. Hierbij lerendocenten om te gaan met multimediaom taalmateriaal te ontwikkelen,in samenwerking met deelnemers.Tijdens de eerste twee workshops inBrussel en Pitesti (Roemenië) is al eenaardige POOL van materiaal ontstaan.Zie voor de resultaten tot nu toe:www.languages.dk• De sector Zorg & Welzijn heeft vanaf<strong>2005</strong> meegedaan aan drie pilotprojectenvoor het Leonardo da Vinciprogrammaover taal en interculturalisatie.Deze programma’s leiden totkennis van de taal op de werkvloer, totbeter inzicht in cultuurverschillen entot internationale stagecontacten.• De sector Zorg & Welzijn heeft deOnderwijsprijs <strong>2005</strong> van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> ontvangen voor zijn Roemeniëproject.In dit project leren deelnemersvan het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> te werken metgeestelijk gehandicapte kinderen inRoemenië.• Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is als onderdeelvan het partnerconsortium ID <strong>College</strong>,Clusius <strong>College</strong> en <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> in<strong>2005</strong> genomineerd voor de EuropeanQuality in Mobility Award, een Europeseprijs voor internationale stages. Denominatie leidde tot een eerste plaats inNederland en de zesde plaats (uit 300projecten) op Europees niveau.• Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is begonnen methet opzetten van duurzame netwerkenvoor activiteiten in het kader van mobiliteiten ‘Distant Learningprojecten’.Op 16 en 17 februari 2006 worden deeerste samenwerkingscontractengetekend met partners uit Finland,Engeland en Spanje.10


2.4 NieuwbouwSinds het jaarverslag 2004 is er nietsveranderd in de ontwikkeling van de nieuwbouw:de uitvoering van de nieuwbouwprojectenligt op schema en het collegevan bestuur verwacht dat de gebouwen optijd worden opgeleverd. De indeling van degebouwen is flexibel en daarom blijft hetmogelijk om die zo nodig aan te passen.De onderwijsruimten variëren van klein(voor vier à vijf deelnemers) tot groot(voor zo’n driehonderd deelnemers) en degebouwen zijn overzichtelijk en herkenbaaringedeeld. Hierdoor kunnen deelnemerszich er gemakkelijk vertrouwd voelen enhoeven zij niet het gevoel te hebben dat zijopgaan in de grote massa.De uitvoering van de nieuwbouwprojecten ligt op schema en het collegevan bestuur verwacht dat de gebouwen op tijd worden opgeleverd.11


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>3 BeleidIn dit hoofdstuk zoomen we in op hetbeleid van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>:• Missie en visie (3.1)• Doelstellingen (3.2)12


3.1 Missie en visieDe deelnemer is onze enige en echte klant.Dit betekent dat de gehele organisatie vanhet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is gericht op het uiteindelijkesucces van de deelnemer. In eersteinstantie is dat natuurlijk een diplomaof arbeidsmarktkwalificatie, maar uiteindelijkzijn ontwikkeling tot een succesvol lidvan de maatschappij. Bovendien draagt dedeelnemer zijn ervaring uit in zijn persoonlijkelevenssfeer, en bepaalt hij zo voor eengroot deel ons imago in Noord-Holland.Het andere deel wordt bepaald door deuitstraling en communicatie van onzeeigen werknemers.Verschillende deelnemers, verschillendeleerstijlen. Daar willen we met onze opleidingeneffectief op inspelen. Bijvoorbeelddoor het samenwerkend leren te bevorderen:elke deelnemer is ook verantwoordelijkvoor het groepsresultaat.Wie zijn eigen schoolervaring als uitgangspuntneemt, zal in de huidige beroepsopleidingweinig zaken herkennen. Het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> werkt meer dan ooitsamen met het bedrijfsleven. In de nieuweStrategienota staat de rol van het bedrijfslevenomschreven als ‘medeopleider vande jongvolwassenen’. Begrippen verandereninhoudelijk. De docent wordt steedsmeer begeleider en coach dan bron vanalle kennis.Binnen de opleiding speelt de stage die nu‘beroepspraktijkvorming’ wordt genoemd,een steeds grotere rol. Bij de invoering vande nieuwe kwalificatiestructuur is hetbedrijfsleven een belangrijke adviseur bijhet tot stand brengen van ons opleidingsaanbod.Onze opleidingen zijn gericht opde praktijk: vanaf het begin nemen we deberoepspraktijk als uitgangspunt voor watdeelnemers moeten leren.Het bedrijfsleven kent een rijke variatie vanbrancheculturen en opvattingen. Bij hetinvoeren van de nieuwe kwalificatiestructuuris het bedrijfsleven dan ook eenbelangrijke adviseur. Deze opvatting heeftertoe geleid dat in het concept van deStrategienota het bedrijfsleven als medeopleiderwordt gekwalificeerd: het bedrijfslevenis samen met het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>verantwoordelijk voor de kwaliteit vande opleidingen.Verschillende deelnemers, verschillende leerstijlen. Daar willen we metonze opleidingen effectief op inspelen.13


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>3.2 DoelstellingenWat waren nu concreet onze doelstellingenvoor <strong>2005</strong>? We schetsen eerst de strategischedoelstellingen <strong>Horizon</strong>breed, daarnasplitsen we die uit naar onderwijs en deelnemers,medewerkers en samenwerking.Strategische doelstellingenDe Strategienota is in <strong>2005</strong> voorbereid; deinhoud vindt u hieronder, opgesplitst naardoelstellingen voor onderwijs en deelnemers,voor medewerkers en voorsamenwerking.1. Voor onderwijs en deelnemersEen onderwijsorganisatie moet zichnadrukkelijk bewijzen en verantwoordingafleggen, niet alleen over de besteding vande gelden, maar vooral over de kwaliteitvan het onderwijs. Dat vraagt om eenopen, actieve en extern gerichte instelling.Voor de komende jaren zal het beleid eropgericht zijn om de begrippen kwaliteit,samenwerking, klantgerichtheid en marktgerichtheidonlosmakelijk te verbinden metde onderwijspraktijk. De standaardopleidingenveranderen steeds meer in flexibeleopleidingstrajecten, toegesneden op devraag van de deelnemer. Bijvoorbeeld doorverschillende instroommomenten per jaarbij de beroepsopleidingen te creëren. In denabije toekomst willen we het mogelijkmaken dat een deelnemer een programmavolgt dat bijna geheel op maat is gemaakt.Zo kunnen (aankomend) topsporters metingang van schooljaar 2006-2007 eenopleiding volgen waarbij nadrukkelijkrekening wordt gehouden met hun wensen(zoals tijdstip en studielast van eenopleiding).Het ideaal en de praktijkUit het concept van de Strategienota <strong>2005</strong>-2010 blijkt dat het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> kiestvoor het rationeel-sociaal constructivismeals leidraad voor de inrichting van onzeonderwijs- en leerprocessen. Dat wil zeggendat de deelnemer in een sociale contextop een natuurlijke wijze leert, waarbijhij gebruikmaakt van kennis en vaardighedendie hij al bezit. Op verschillende terreinenhebben we daarin de eerste stappenal gezet. Zo beschikt de sector Handel &Dienstverlening over het ‘koffertjesmodel’(onderwijsmodel waarbij de beroepspraktijk,stages en workshops samen de opleidingvormen. De deelnemer reist als hetware door de opleiding en heeft verschillendekoffers nodig, de opleidingkoffers),heeft de sector Zorg & Welzijn de ‘flexibelezorgkolom’ (competentiegericht en flexibelonderwijs in de beroepskolom en instellingenin de zorgsector) en heeft de sectorEconomie de ‘Kim_Co’ (een simulatiebedrijfvoor een aantal opleidingen op hetgebied van ICT).Natuurlijk hebben we nog een lange weg tegaan om van ideaal naar praktijk te komenen zijn we niet doof voor de kritiek die vanuitverschillende geledingen van de maatschappijwordt uitgestort over de invoeringvan het competentiegericht onderwijs.Uiteraard houden we in het oog dat ookelementen van andere onderwijskundigeopvattingen nog steeds hun waarde hebben.Om het invoeringsproces zo goedmogelijk te laten verlopen hebben we danook een speciale beleidsmedewerker toegevoegdaan de Stuurgroep Herontwerp.De beleidsmedewerker vormt het steunpuntwaar alle initiatieven samenkomen ennieuwe ontwikkelingen worden uitgezet.Deelnemers: maatstaf voor en makers vanons onderwijsVoor de kwaliteit van het onderwijs en deermee samenhangende dienstverleningmoet het oordeel van deelnemers enopdrachtgevers maatgevend zijn. Onzeopleidingen worden daarom zo efficiënt eneffectief mogelijk ingericht: van het toepassenvan de nieuwste leerpsychologischeinzichten tot een maximale aansluiting bijleerstijlen van deelnemers. Leren gaatimmers niet vanzelf en kost tijd. In denabije toekomst heeft het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>het voornemen drie keer per jaar eenonderzoek te houden onder de deelnemersnaar de vraag of de school zijn verplichtingenjegens de deelnemer is nagekomen enof het mogelijk is om het afgesprokenresultaat (diploma) binnen de afgesprokenDe standaardopleidingen veranderen steeds meer in flexibeleopleidingstrajecten, toegesneden op de vraag van de deelnemer.14


tijd te behalen. Daarbij wordt ‘deelnemer’letterlijk genomen: de deelnemer is zelfverantwoordelijk voor zijn leer- en ontwikkelingsproces.Dat betekent ook dat we vanhem verwachten dat hij actief meedenktover de invulling van zijn opleiding. Misthij bijvoorbeeld onderdelen, dan verwachtenwe dat hij dat aangeeft.2. Voor medewerkersOm de doelstellingen uit de Strategienotate behalen is het onder andere noodzakelijkom blijvend te investeren in de kwaliteitvan de medewerkers. Zo zullen we eenextra impuls geven aan de ontwikkelingvan de competenties van onze 50-plussers,nu de regering de pensioengerechtigdeleeftijd verhoogt. Deze opstelling iscongruent met de doelstellingen van hetproject Investors in People. Wij verwachtenin 2006 volgens dit model gecertificeerdte worden. Dat kan ook betekenen dat hetmanagement zich verder moet ontwikkelen.Een organisatie kan haar missie envisie immers alleen realiseren, als haarmedewerkers de organisatievisie ondersteunenen de wil en mogelijkheid hebbenom zich in de gewenste richting te ontwikkelen.Duurzaam veranderen kan namelijkalleen door helder te communiceren overde doelstellingen en toekomst van deorganisatie.3. Voor samenwerkingDoor kennis en vaardigheden met elkaar tedelen nemen de samenhang en de kwaliteitvan de samenleving toe. Door de arbeidsmarktpositievan onze klant te verbeteren,bereiken en stimuleren wij de persoonlijkeontwikkeling van onze deelnemersen dragen wij bij aan de cohesie in demaatschappij. In de visie van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> is het bedrijfsleven dan ook medeopleidervan de deelnemer. Daarom willenwij de aard en het karakter van onze relatiemet het regionale bedrijfsleven vanuit dezegezamenlijke verantwoordelijkheid invullen.In de visie van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is het bedrijfsleven danook medeopleider van de deelnemer.15


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>4 PrestatiesIn dit hoofdstuk gaan we in op deprestaties in <strong>2005</strong> van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>.Achtereenvolgens behandelen we devolgende thema’s die we <strong>Horizon</strong>breedbespreken (en per sector als daarover ietste melden valt):• Opleidingsaanbod (4.1)• Deelnemersbegeleiding (4.2)• In- en uitstroom (4.3)• Contractactiviteiten (4.4)• Contacten met werkgevers (4.5)• Doorlopende leerwegen (4.6)• Onderwijsvernieuwing (4.7)• Kwaliteitsontwikkeling (4.8)16


4.1 OpleidingsaanbodOnze opleidingen zijn gericht op de praktijken worden zo efficiënt en effectiefmogelijk ingericht. Hoe het bedrijfslevenin Noord-Holland er boven het Noordzeekanaaluitziet, is mede richtinggevend voorde wijzigingen in ons opleidingsaanbod.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is actief bezig omingezette ontwikkelingen in het opleidingsaanbodverder aan te scherpen. De vijfsectoren hebben in <strong>2005</strong> verschillendewijzigingen in het opleidingsaanbod doorgevoerd:niet allemaal structureel, maarvooral gradueel en gericht op een betereonderwijskwaliteit en aansluiting op depraktijk.Sector EducatieVoor het opleidingsaanbod heeft de sectorEducatie twee belangrijke veranderingendoorgevoerd:1. In <strong>2005</strong> is na een reorganisatie VAVOhard gewerkt aan het opstellen van eenconvenant met alle gemeenten enscholen in Noord-Kennemerland enWest-Friesland over de bestrijding vanvoortijdig schooluitval en de overgangnaar het VAVO. Nadat de inspectie zijngoedkeuring heeft gegeven over deonderwijsvernieuwing en leerlingbegeleidingnieuwe stijl VAVO wordtgestreefd naar het VAVO-onderwijs alscontractactiviteit in 2006-2007, voorzover de interne begroting dit mogelijkmaakt.2. Het cluster Beroepsgerichte Educatie isin <strong>2005</strong> geherstructureerd: de niveau-1-opleidingen beroepsonderwijs zijn nuondergebracht bij de beroepssectoren,en het beroepskeuzeprogramma en deoverige beroepsonderwijssteunendeactiviteiten zijn samengevoegd met hetcluster Educatie Alkmaar. Hiermeeverbetert de inhoud van het opleidingsaanbod.Sector Handel & DienstverleningIn <strong>2005</strong> heeft de sector de niveau-1-opleidingen (Horeca-assistent, AankomendVerkoopmedewerker, Orderpicker/Opslagmedewerker) en de AKA-opleidingsamengevoegd en ondergebracht binnende afdeling Handel & Transport.Deze afdeling is begonnen met een intersectoraalteam AKA. De ingezette flexibiliseringvan de in- en uitstroom heeft ertoegeleid dat deelnemers van de opleidingLogistiek Medewerker naadloos in hebbenkunnen stromen in de opleiding ChauffeurGoederenvervoer.Sector TechniekIn <strong>2005</strong> zijn er geen nieuwe opleidingenbijgekomen binnen de sector Techniek,maar er zijn wel opleidingen uit het aanbodgehaald, voornamelijk binnen de Werktuigbouwkunde.Verder zal de niveau-1-opleiding AKA (ArbeidsmarktgeKwalificeerdAssistent) met ingang van schooljaar<strong>2005</strong>-2006 intersectoraal wordenaangeboden volgens het concept vannatuurlijk leren.Sector Zorg & WelzijnIn <strong>2005</strong> zijn er bij Zorg & Welzijn geennieuwe opleidingen gestart of vervallen,maar er is wel een nieuwe opleidingSupportwerker in voorbereiding, die waarschijnlijkin het schooljaar 2006-2007 voorhet eerst aangeboden zal worden.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is actief bezig om ingezette ontwikkelingen in hetopleidingsaanbod verder aan te scherpen.17


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>4.2 DeelnemersbegeleidingIn <strong>2005</strong> is duidelijk geworden dat metname de instromers in de lagere kwalificatiesextra begeleiding nodig hebben.Daarom hebben we onder andere eenleerlinggebonden financiering in het mboin het leven geroepen: hiermee kunnenwe die extra begeleiding bekostigen. Daarnaastzijn we een Preventieproject gestartom de doorstroom van het vmbo naarhet mbo te bevorderen. Of we op kortetermijn ook nog een zorgstructuur (in hetkader van de schoolloopbaanbegeleiding)moeten instellen, onderzoeken we nog.Tot slot dragen de jaarlijkse Leerlingbezoekdagen,georganiseerd door DeelnemersInformatie & Advies (DIA) voorgeheel Noord-Holland, ook bij aan eengoede oriëntatie op studiemogelijkhedenvoor deelnemers: zij trekken elk jaar ruimzeshonderd potentiële deelnemers.Sector EconomieBij de sector Economie zijn docentenbegonnen met aanvullende scholingvoor schoolloopbaanbegeleiding vandeelnemers. Ook wordt er extra aandachtbesteed aan het voorkomen van voortijdigeschooluitval met de volgende maatregelen:• Registratie en analyse van de oorzaken;• Zorgadviesteams van deskundigen vanexterne hulporganisaties en schoolmaatschappelijkwerk voor de deelnemersin de lagere niveaus;• Goed overleg en samenwerking mettoeleverende vmbo-scholen over‘warme overdracht’ van deelnemers.Sector Handel & DienstverleningBinnen de sector Handel & Dienstverleningwordt de mentorrol van de docentverder versterkt, zoals de competentiegerichteaanpak vereist. Dit is onder anderebelangrijk omdat de mentor een groterol speelt in het bestrijden van uitval vandeelnemers tijdens de opleiding. Hiertoehebben we een aantal gesprekstrainingenvoor docenten georganiseerd; deze wordendoor alle opleidingsteams gevolgd.Daarnaast heeft de sector zijn intakeproceseffectiever ingericht en zijn processengeharmoniseerd. Het werken metdoorstroomdossiers uit het voorliggendeonderwijs zal de advisering over en detrajectbepaling binnen de opleidingen tengoede komen.Sector TechniekIn <strong>2005</strong> heeft de sector Techniek deSchoolloopbaanbegeleiding (SLOB) verdergeïmplementeerd en de taakverdelingverder afgestemd met de afdeling DIA.Dit heeft geleid tot duidelijke afsprakenover de begeleiding van de deelnemer.Als gevolg van de reorganisatie is er echterwat vertraging opgetreden; de sectorverwacht dit proces in 2006 te vervolgen.Sector Zorg & WelzijnDe sector Zorg & Welzijn heeft in <strong>2005</strong> deSLOB-procedure (procedure voor schoolloopbaanbegeleiding)ingevoerd. Hierbijheeft de sector de meeste aandachtbesteed aan het invoeren van een intakeprocedure.De sector werkt nu per locatiemet instroomcoördinatoren die verantwoordelijkzijn voor afspraken op hetgebied van de intake en met intaketeamsdie met iedere nieuwe deelnemer eenintakegesprek voeren. Ook heeft de sectorcontact gezocht met Educatie om eenopvangmogelijkheid te starten (‘time-outklas’)voor deelnemers die in de groep nietmeer te handhaven zijn. In deze time-outklasleren zij intussen vaardigheden aan,zodat zij op een later tijdstip weer met deopleiding verder kunnen. In 2006 gaat desector verder met de SLOB-procedure:zo worden de uitstroomcoördinatie en defunctie van decaan aangepakt.De belangrijkste redenen voor voortijdige uitstroom op initiatiefvan de deelnemer zijn van financiële of persoonlijke aard of omgezondheidsoverwegingen.18


4.3 In- en uitstroomBureau Kwaliteitszorg en de deelnemersadministratiemaken kwartaal- en jaaroverzichtenvan de in-, uit- en doorstroom. Hieruitblijken onderstaande scores voor <strong>2005</strong>.InstroomIn het schooljaar 2004-<strong>2005</strong> zijn er 5.511nieuwe deelnemers op het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> gekomen, 39,5 procent van hettotale deelnemersbestand (zie figuur 4.1).UitstroomIn het schooljaar 2004/<strong>2005</strong> hebben5.925 deelnemers hun opleiding succesvolbeëindigd. Daarvan zijn 4.029 deelnemers(68%) uitgestroomd en 1.896 deelnemers(32%) zijn doorgestroomd naar een andereopleiding binnen het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> (ziefiguur 4.2).Figuur 4.1 Specificatie van de instroom per sectorEconomie Handel & Dienstverlening Zorg & Welzijn Techniek780 35,3% 960 40,6% 1.619 43,2% 1.053 28,6%Beroepseducatie Beroepsonderwijs Totaal Educatie HC Totaal0 0,0% 4.412 36,5% 1.099 58,7% 5.511 39,5%Figuur 4.2 Specificatie van de uitstroom per sectorEconomie Handel & Dienstverlening Zorg & Welzijn Techniek670 780 35,3% 865 960 40,6% 1.295 1619 43,2% 879 1053 28,6%Beroepseducatie Beroepsonderwijs Totaal Educatie Totaal Educatie HC Totaal92 0 0,0% 3.768 412 36,5% 1.912 1099 58,7% 5.925 5511 39,5%Behaalde diploma’sEr zijn 4.159 diploma’s behaald door 4.027deelnemers waarvan 173 voor Educatie(vavo: vmbo, havo, vwo). De overige succesvolledeelnemers behaalden een certificaatof getuigschrift (met name bij Educatie).Voortijdige uitstroom2.520 deelnemers zijn voortijdig uitgestroomd(zonder het in de Onderwijsovereenkomstafgesproken resultaat).1.955 deelnemers deden dit op eigeninitiatief en 565 deelnemers op initiatiefvan het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. De belangrijksteredenen voor voortijdige uitstroom opinitiatief van de deelnemer zijn van financiëleof persoonlijke aard of om gezondheidsoverwegingen(34 procent). Van dedeelnemers geeft 24 procent aan deverkeerde beroepskeuze gemaakt tehebben. Van 10 procent is de reden vanvertrek niet bekend.De deelnemers die op initiatief van het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> voortijdig zijn uitgestroomd,zijn uitgestroomd omdat ze voorte veel opleidingsonderdelen ongeoorloofd19


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>verzuimd hadden (34 procent), te veelstudievertraging hadden opgelopen(24 procent) of vanwege persoonlijkeomstandigheden (12 procent).Doorstroom (tussentijdse overstap)In het afgelopen schooljaar zijn 3042deelnemers in de loop van de periodeovergestapt naar een andere opleiding(hebben een andere Onderwijsovereenkomstgekregen). Dat is 21,8 procent vanhet totaal op 1 oktober 2004. Binnen hetberoepsonderwijs is dat 22,6 procent.TotaaloverzichtAls maat voor succes hanteert het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> de verhouding tussen deelnemersdie hun doelstelling (uit de Onderwijsovereenkomst)behaald hebben enerzijdsen voortijdig schoolverlaters anderzijds.Voor het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> als totaal was inhet schooljaar 2004-<strong>2005</strong> 70 procent dussuccesvol.Figuur 4.3 Succesvolle beëindiging ten opzichte van voortijdige uitstroom100%90%80%70%60%50%40%30%20%10%0%EcoH&DZ&WAlle deelnemers Allochtone deelnemers VOA-deelnemersTechB-EduBo-TotG-EduHC-TotVoor het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> als totaal was in het schooljaar2004-<strong>2005</strong> 70 procent succesvol.20


4.4 ContractactiviteitenHet afgelopen jaar is gebleken dat hetsteeds moeilijker wordt voor bepaaldeonderdelen van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> omzich te profileren op gebied van het contractonderwijs.De aangescherpte regelsmaken contractactiviteiten bovendien kostbaar.Zo mag reguliere bekostiging nietmeer worden gebruikt om een plaats op decontractactiviteitenmarkt te veroveren –iets waar het college zich overigens geheelin kan vinden. De kosten inzichtelijk enverantwoordbaar houden is, samen methet sterk diffuse karakter van de marktstrategie,een belangrijk punt voor desectoren en vormt dan ook een uitdaging.Sector EconomieHet contractonderwijs heeft in <strong>2005</strong> eenlagere omzet (€ 570.000) gegenereerd danwas begroot (de begroting was gedurendehet jaar al herzien naar € 600.000), metname door de achterblijvende omzet inmaatwerktrajecten. De gerealiseerde omzetmaakt ca. 6 procent uit van de totale batenvan de sector. De contractactiviteiten inde sector bestaan voornamelijk uit: hetKenniscentrum ICT, de secretariëleopleidingstrajecten LSSO® en bedrijfsadministratieveopleidingen enmanagementopleidingen.Voor 2006 is een omzet begroot in de lijnvan de realisatie van <strong>2005</strong>. Het vergtrelatief veel inspanningen om de omzetvan maatwerktrajecten omhoog te brengen.Daarom houdt de sector rekening meteen kleine daling van de omzet. In 2006zal de sector bestuderen hoe hij kostendekkendkan blijven werken, als de dalingvan de omzet doorzet.Sector Handel & DienstverleningDe contractactiviteiten binnen de sectorHandel & Dienstverlening lijken zich enigszinste stabiliseren. Om die reden is deomzet in de begroting <strong>2005</strong> ten opzichtevan 2004 al bijgesteld naar € 300.000.Uiteindelijk kwam de definitieve realisatiein <strong>2005</strong> uit op € 329.000.Voor 2006 en volgende jaren is de prognoseals volgt: de verwachte uitbreiding van activiteitenin de detailhandelbranche blijvenjammer genoeg uit ondanks een energiekeacquisitiecampagne. De activiteiten in dehorecabranche zijn stabiel gebleven.Nieuw is de start van de ‘ondernemerswerkplaats’in de sector. Deze contractactiviteitricht zich op jonge, zittende enstartende ondernemers die zich metdiverse flexibele modules ‘Bouwstenenvoor ondernemen’ kunnen bekwamen inhet ondernemerschap. Dit nieuwe initiatiefvan de sector wordt mede ondersteunddoor de Kamer van Koophandel en deRabobank. Ondanks de nieuwe initiatievenhoudt de sector vast aan een omzet van€ 300.000.Sector TechniekDe contractactiviteiten binnen de sectorTechniek zijn tot een minimum beperkt.De omzet is flink gedaald in de afgelopenvier jaar: van € 400.000 naar € 135.000.De sector heeft twee forse reorganisatiesachter de rug, waarbij prioriteit is gegevenaan de inzet van personeel op de reguliereopleidingen.21


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Sector Zorg & WelzijnDe omzet van het contractonderwijsvan Zorg & Welzijn is ondanks de economischerecessie in <strong>2005</strong> stabiel gebleven(€ 500.000). Waar hebben we ons meebezig gehouden? In <strong>2005</strong> zijn er in totaal63 maatwerkcontracten afgesloten (steedsmeer grote contracten met meerderegroepen, verspreid over meerdere jaren).Verder hebben we workshops, inleidingenvoor groepen tot honderd deelnemersen individuele begeleidingstrajecten uitgevoerd.Maatwerk binnen zorg- en welzijnsinstellingenwordt steeds belangrijker.De vraag richt zich vooral op ondersteuningvan het personeel bij verandering vanaanbodgericht naar vraaggestuurd werken.Ook hebben we een passend aanbodontwikkeld voor scholingsvragen binnende kinderopvang.In <strong>2005</strong> gingen 18 open inschrijvingscursussenvan start (gemiddeld 13 deelnemersper groep). Deze cursussen zijnvoor het grootste deel op maat ontwikkeldeonderwijsprogramma’s waarvoor we ooklandelijke accreditatie proberen te krijgen.Voor het komende cursusjaar zijn wenieuwe cursussen aan het ontwikkelen enbestaande aan het herzien.4.5 Contacten met werkgeversHet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> hecht sterk aan debedrijfsadviescommissies, ook al is het eenuitdaging om ze op te richten en in standte houden. Bedrijven moeten de bac nogmeer gaan beschouwen als hún commissiedie adviezen uitbrengt die de bedrijfsgroeponderschrijft. Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> issamen met het bedrijfsleven hard aan hetwerk om een modus te vinden waarmeedeze bac’s kunnen uitgroeien tot eensuccesstory (zie pagina 49-53).Sector EconomieDe sector heeft een bedrijfsadviescommissie(bac) die is samengesteld uitvertegenwoordigers van verschillendesoorten bedrijven. In overleg met dezecommissie heeft de sector een activiteitenplanopgesteld. De activiteiten zijn vooralgericht op betrokkenheid bij de vormgevingvan het competentiegerichte onderwijsen de vormgeving en kwaliteit van deexaminering. Daartoe richt de sector percluster van opleidingen klankbordgroepenop van vertegenwoordigers uit bedrijven.Zij zullen onder andere nauw wordenbetrokken bij de ‘proeve van bekwaamheid’die elke deelnemer moet afleggen. Metdiverse bedrijven zijn er frequente contactendie onder andere resulteren in hetverzorgen van gastlessen en presentaties.Een lid van de bedrijfsadviescommissieheeft ook zitting in onze examencommissie.Sector Handel & DienstverleningDe sector Handel & Dienstverleningheeft in <strong>2005</strong> veel overleg gevoerd methet bedrijfsleven over de vernieuwing vanhet onderwijs en de bijdrage hierin vande leer- en stagebedrijven. De bedrijfsadviescommissieshebben verder regionalevakwedstrijden en bijeenkomsten voorleerbedrijven georganiseerd. Ook hebbenzij een ontbijtsessie georganiseerd waarbijpraktijkopleiders de gelegenheid haddenom de contacten met school aan te halen.De bezetting van deze commissies blijftoverigens een probleem. Tot slot hebbende consulenten voor de beroepspraktijkvormingbij diverse ondernemers-/winkeliersverenigingen presentatiesverzorgd over ons onderwijs.Sector TechniekDe sector Techniek heeft in <strong>2005</strong> de bandenmet de samenwerkende bedrijvenaangehaald: de afdelingen Elektrotechnieken Installatietechniek hebben intensiefsamengewerkt met Installatiewerk (RegionaalOpleidingsbedrijf Installatietechniek)en de afdeling Werktuigbouwkunde metTetrix. Tot slot heeft de afdeling Bouw/Infranu ook een bac; deze heeft zich in <strong>2005</strong>voornamelijk toegelegd op bevorderen vaneen hogere instroom en een uitstroom vangoed gekwalificeerd personeel.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> is samen met het bedrijfsleven hard aan het werk om eenmodus te vinden waarmee de bedrijfsadviescommissies kunnen uitgroeien toteen successtory.22


Sector Zorg & WelzijnDe sector Zorg & Welzijn heeft in <strong>2005</strong>goede resultaten geboekt op het gebiedvan samenwerking. Zo bevorderen de flexibelezorgkolom en de onderwijsinnovatiebij Welzijn de samenwerking met zorg- enwelzijnsinstellingen, het hbo en het vmbo.De flexibele zorgkolom is een samenwerkingsverbandtussen 3 partners uithet bve-veld, tientallen partners uit hethbo- en vmbo-veld, tientallen partners uithet bedrijfsleven en een aantal overigepartners. Dit project richt zich op hetontwikkelen van een flexibel, vraaggerichten competentiegericht onderwijssysteem.Hiervoor is afstemming met de diversepartners noodzakelijk. In <strong>2005</strong> is verdereen start gemaakt met leerafdelingen voorzorgopleidingen in het Medisch CentrumAlkmaar en in woonzorgcentrumDe Nieuwpoort.4.6 Doorlopende leerwegenVoor leerlingen van het voortgezet onderwijsis een goede en onbelemmerdedoorstroom naar ons middelbaar beroepsonderwijsvan groot belang. Een groot deelvan onze deelnemers stroomt vervolgensdoor naar het hoger beroepsonderwijs.Daarom zetten we ons met allerlei activiteitenen projecten in om doorlopendeleerwegen vmbo-mbo-hbo te realiseren ente onderhouden. Daarbij werken de sectorenen centrale diensten van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> nauw samen met de scholen voorvoortgezet onderwijs uit onze regio’s enalle hbo-instituten van Noord-Holland.Aansluiting vmbo-mboIn West-Friesland en Noord-Kennemerlandzijn structurele samenwerkingsverbandenmet het vmbo actief om de samenwerkingte versterken en de doorstroming enaansluiting vmbo-mbo te verbeteren. Zoworden leerlingen in het vmbo met hetprogramma LOB (Loopbaan, Oriëntatie enBegeleiding) optimaal voorbereid op hunberoeps- en opleidingskeuze. Onderdelenvan het LOB-programma zijn voorlichting,schoolkeuzebegeleiding, bezoek aan opendagen en de leerlingbezoekdag bij allembo-opleidingen in Noord-Holland indecember. Ook gebruiken alle opleidingenvan het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> een doorstroomdossiervmbo-mbo bij de intake om deleerlingen uit de toeleverende scholen dejuiste opleiding van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> tebieden.Aansluiting mbo-hboOm de aansluiting van het mbo naar hethbo goed te laten verlopen biedt het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> zijn deelnemers voorlichtingover de hbo-opleiding van hunkeuze. Ook zijn er in samenwerking metde hogescholen in Noord-Hollanddoorlopende leerwegen ontwikkeld.Daarbij worden de programma’s op elkaarafgestemd, waardoor het hbo-traject eenhalf tot een heel jaar korter wordt.Verwachtingen voor 2006In 2006 zullen de bestaande doorlopendeleerwegen zich verdiepen (door verdergaandesamenwerking) en verbreden(door meer opleidingen). Alle sectorenzullen ook werken aan meer ‘doorlopendeopleidingen’: opleidingen die in het vmbostarten en eindigen met een einddiplomambo. Een voorbeeld hiervan is de opleidingSport, Dienstverlening en Veiligheid diedoorloopt in de mbo-opleiding Sport enBewegen van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. Tot slotzullen de hbo-instituten nog meer verkorte(driejarige) trajecten creëren voor onzedeelnemers.Sector EconomieMet de vmbo-scholen wordt overleggevoerd over een goede aansluiting van deonderwijsprogramma’s. In de regio West-Friesland zijn hiertoe al twee werkgroepenactief, bestaande uit docenten van hetvmbo en van onze sector, die de uitwerkingbeschrijven van vergaande samenwerkingen afstemming. Zo zullen vmbo-T-leerlingenondersteuning krijgen van mbo-docentenbij het maken van hun sectorwerkstuk.Een groot deel van onze deelnemers stroomt door naar het hogerberoepsonderwijs.23


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>In de regio Alkmaar is een project gestartdat een zorgvuldige overdracht zal regelenvan risicoleerlingen.Sector Techniek• De vmbo-afdeling van het PetrusCanisius <strong>College</strong> (PCC) en onze mboafdelingInstallatietechniek geven sinds<strong>2005</strong> samen les aan een groep derdeenvierdejaarsleerlingen van het PCC.Dit gebeurt in een speciaal hiervooruitgerust leslokaal aan de Jan deHeemstraat in Alkmaar. Zo kunnen devmbo-leerlingen vast kennismaken metde werkwijze en cultuur van het mbo.• De locatie Hoorn van de sector Techniekneemt deel aan de CampagneLeersucces, samen met vmbo-scholenin Hoorn. Doel van dit project is uitvallersop het vmbo in staat te stellen eenmbo-diploma te halen door ze gerichtte ondersteunen en een doorlopendeleerlijn over twee jaar te creëren.• De sector is een nauwe samenwerkingaangegaan met de AmsterdamseHogeschool voor Techniek: we overleggenover een goede afstemmingvan de leerprogramma’s, zodat onzembo-deelnemers naadloos kunneninstromen in het hbo. We verwachtenhierover in 2006 een convenant tebereiken.Sector Zorg & Welzijn• Met de vmbo-scholen heeft de sectorafspraken gemaakt over de manierwaarop zij het portfolio invullen:25 procent van de instromende vmboleerlingenin de opleidingen van desector komt binnen met een ingevuld(digitaal) portfolio.• Voor 2006 hebben we afgesproken omook de vmbo-scholen te benaderen dienu nog niet participeren in het project.Daarnaast zullen we eerstejaars vmboleerlingenmet een portfolio nauwlettendvolgen gedurende hun eerstecursusjaar om te zien of ze snellerdan anderen wennen aan de opleidingen de nieuwe manier van leren. Ookbeoordelen we of betere bbl-leerlingendoor de nieuwe vorm van onderwijs alin niveau 2 kunnen versnellen.• De afdeling Welzijn heeft een convenantgetekend voor het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> en de IPABO. Deelnemers diebij ons hun diploma OA4 (onderwijsassistent)halen, kunnen voortaan meteen speciaal zomertraject direct doorstromennaar het tweede leerjaar aande IPABO.• Voor 2006 willen we ons ervoor inzettendat OA4-deelnemers van schoolafgaan met een digitaal portfolio. Ditis belangrijk omdat deelnemers danzonder problemen een goede overdrachtkunnen krijgen. Hiermee sluitenwe aan bij de onderwijsinnovatie naarCGL (Competentie Gericht Leren) vande IPABO die half september 2007van start gaat (in Amsterdam is die algestart).• We gaan onze doorstroomsuccesverhalenbundelen en publiceren om aante tonen dat het zinvol is om onderwijsassistentenen IPABO-studenten tecombineren in de klas. Deze verhalenworden gepubliceerd in de BPVnieuwsbriefvan het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>,afdeling Welzijn.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> wil aantonen dat het zinvol is om onderwijsassistentenen IPABO-studenten te combineren in de klas.24


4.7 OnderwijsvernieuwingOnderwijsvernieuwing heeft onze warmebelangstelling, iets wat u van een dynamischeonderwijsinstelling mag verwachten.In <strong>2005</strong> zijn we bezig geweest met devoorbereiding en planning van het project‘Invoering competentiegericht onderwijs’.Op verschillende plaatsen zijn we metexperimenten begonnen. Een van debelangrijkste doelen van deze experimentenis de barrières te vinden die eensoepele invoering kunnen hinderen ofvertragen. De projectleider heeft de voorwaardenvoor een soepele invoeringduidelijk in kaart gebracht.Sector EconomieDe sector is zich aan het voorbereiden opvolledige invoering van competentiegerichtonderwijs uiterlijk per 1 augustus 2008.De ICT–opleidingen zijn hiermee al in2003 begonnen; deze worden al volledigcompetentiegericht uitgevoerd. De opleidingAdministratief Medewerker (niveau 2)is in <strong>2005</strong> competentiegericht gestart, alsexperimentele opleiding. Ook voor alleandere opleidingen zijn werkgroepenbegonnen om vorm en inhoud te beschrijvenvan het nieuwe onderwijs.Sector EducatieDe sector Educatie is in <strong>2005</strong> druk beziggeweest zijn volwassenenonderwijs aantrekkelijkerte maken voor deelnemers(door meer trajecten op maat) en beter telaten aansluiten bij de wensen en verwachtingenvan de gemeente en de scholen(door een gedifferentieerd aanbod enondersteuning van (taal)zwakke leerlingen).Sector Handel & Dienstverlening<strong>2005</strong> stond voor de sector Handel &Dienstverlening in het teken van deimplementatie van competentiegerichtopleiden. Zo hebben we een toetsingskaderontwikkeld voor alle opleidingen (dieinmiddels ook wordt gebruikt), en vieropleidingen competentiegericht ingerichten voor de eerstejaarsdeelnemers ookuitgevoerd: Kok niveau 2, LogistiekMedewerker, ArbeidsmarktgekwalificeerdAssistent en Aankomend Verkoopmedewerker.In de niveau-4-opleiding van de afdelingDetailhandel in Heerhugowaard zijn tweegroepen deelnemers gestart met een eigenonderneming en een eigen product.Deze minionderneming is een werkvormdie bij uitstek geschikt is om het ondernemerschapte promoten en past goedbinnen de competentiegerichte onderwijsontwikkelingen.Hierbij wordt gezocht naarmeerdere samenwerkingsvormen met hetbedrijfsleven.Een ander speerpunt in de ontwikkelingenis het flexibiliseren van het onderwijs. Hetkomt steeds vaker voor dat interne enexterne deelnemers in kunnen stromen opandere momenten dan het begin van hetschooljaar. Dit gebeurt in reeds bestaandeen nieuwe groepen.Sector TechniekMet ons onderwijsconcept Natuurlijk Lerenheeft de afdeling WEI (integrale opleidingWerktuigbouwkunde, Elektrotechniek enInstallatietechniek) voor zijn niveau-1-opleidingende Onderwijsprijs van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> <strong>2005</strong> gewonnen. In 2006 willen wehet MTS plus -concept verder implementerenbinnen alle bol-4-opleidingen.Een van de belangrijkste doelen van experimenten is de barrières te vindendie een soepele invoering kunnen hinderen of vertragen.25


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Sector Zorg & WelzijnIn <strong>2005</strong> hebben we onze innovatiedoelstellingenverder uitgewerkt (meer praktijkgerichtheid,het leerproces van de deelnemercentraal en een grotere efficiëntie) samenmet de leerbedrijven en vmbo-scholen.In <strong>2005</strong> zijn zeven opleidingen gestart methet nieuwe, competentiegerichte onderwijsin het eerste jaar (Helpende, Verzorgende,Verpleegkundige, Sociaal-pedagogischwerk, Sociaal-cultureel werk, Socialedienstverlening en Onderwijsassistent).Aan de experimenten voor het herontwerpvan het mbo hebben in <strong>2005</strong> drie opleidingendeelgenomen: Zorghulp, HelpendeZorg en Welzijn, en Sociaal-cultureel werk.Ook hebben we een digitale leeromgevinggecreëerd, N@tschool. Deze biedt allerleivoordelen: deelnemers kunnen zich bijvoorbeeldvanuit huis inschrijven op workshopsen trainingen, ze hebben hun weekritmes,portfolio, leerroutes e.d. altijd bijde hand en kunnen via N@tschool contactonderhouden met hun mentor. Aan heteind van schooljaar <strong>2005</strong>-2006 moeten alledeelnemers en docenten gebruikmakenvan het digitale portfolio, een digitaaldocument/dossier waarin alle vorderingenen resultaten van een deelnemer wordenbijgehouden. Ook de bewijsstukken omhet resultaat vast te kunnen stellen komenin een portfolio.Daarnaast hebben we het toetsingskadervoor de opleidingen aangescherpt. In 2006zullen we alle opleidingen voor nieuwedeelnemers aanbieden volgens het nieuwecompetentiegerichte onderwijsconcept.Verder breiden we het aantal leerafdelingenuit. Om de landelijke ontwikkelingen voorcompetentiegericht onderwijs te kunnenvolgen hebben we ons in <strong>2005</strong> aangeslotenbij het landelijke consortium Zorg &Welzijn.4.8 KwaliteitsontwikkelingIn deze paragraaf gaan we in op de kwaliteitsontwikkelingin <strong>2005</strong>. Hierbij komenaspecten aan de orde als:• Hoe doen we het in vergelijking metandere roc’s?• Hoeveel klachten zijn er in <strong>2005</strong>geweest en wat is daarmee gebeurd?• Wat hebben we gedaan met het oordeelvan de Inspectie van het Onderwijsover 2004?• Hoe oordeelde het KwaliteitsCentrumExaminering over onze examens?• Wat zijn de afspraken voor interne enexterne evaluaties?We schetsen de ontwikkelingen hier nietper sector, maar <strong>Horizon</strong>breed.Tevredenheidsonderzoek deelnemersUit het tevredenheidsonderzoek dat onderde deelnemers is gehouden, blijkt eeniets positiever beeld dan het landelijkgemiddelde bij roc’s. Dit geldt bijvoorbeeldvoor het studie- en lesmateriaal,onderdelen van de deelnemersbegeleiding,studiemogelijkheden, gebruik van computers,voorlichting en informatie bij deinstroom. Op veiligheid en het doorgevenvan belangrijke informatie scoren we ietsongunstiger dan het landelijk gemiddelde.Ingediende klachtenGeregistreerde klachten vormen eenbelangrijke informatiebron over detevredenheid van deelnemers. Om dekwaliteit van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> te blijvenverbeteren willen we klachten horen enoplossen. Daarvoor hebben we sinds hetontstaan van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> een laagdrempeligeklachtenprocedure in het levengeroepen. Alle betrokken partijen kunnenklachten indienen: deelnemers, ouders,bedrijven, het afnemend en toeleverendonderwijs, gemeenten, etc. Als de klagerniet tevreden is over de manier waarop eenklacht is behandeld, kan hij ook nog naarde onafhankelijke klachtencommissie stappen(Landelijke Klachtencommissie Bvevan de Stichting GeschillencommissiesOnderwijs te Woerden).Begin 2006 heeft de inspectie haarvolledige vertrouwen in de kwaliteitvan het onderwijs uitgesproken.26


In <strong>2005</strong> zijn er 166 klachten ingediend(tegenover 194 in 2004).De meeste (39 stuks) klachten haddenbetrekking op facilitaire zaken (met namede kantine, toiletten en ICT-voorzieningen).De tweede groep klachten (31 stuks)ging over de organisatie (met name roostersen lesuitval). De derde groep klachten(22 in totaal) had betrekking op het onderwijsproces(docenten, lesmateriaal, e.d.).Oordeel onderwijsinspectie positiefIn de loop van <strong>2005</strong> en 2006 heeft deinspectie diverse onderzoeken uitgevoerdbij het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. Begin 2006 heeftde inspectie haar volledige vertrouwen inde kwaliteit van het onderwijs uitgesproken.Zij concludeerde onder andere datde kwaliteitszorg instellingsbreed goedontwikkeld was, en dat deze bij drie vande vijf sectoren verbeterd was. Verderconstateerde de inspectie dat ons rendementboven het landelijk gemiddelde ligten dat de onderwijsvernieuwing in vollegang is, maar op diverse plaatsen nog zijnstandaardvorm moet krijgen.Bevindingen KwaliteitsCentrumExamineringHet KwaliteitsCentrum Examinering (KCE)houdt toezicht op de kwaliteit van de examensin het middelbaar beroepsonderwijs.Daartoe voert het jaarlijks bij elke instellingeen onderzoek uit naar de kwaliteit van deexamens en de examenprocessen. In <strong>2005</strong>gebeurde dit aan de hand van standaardenen indicatoren op de volgende domeinen:• Het managen van het examen;• Samenwerking, inkoop en uitbesteding;• Examenproces;• Examenproducten;• Verantwoording.Het KCE onderzocht in <strong>2005</strong> een steekproefvan 51 opleidingen:• Negentien opleidingen voldeden volledigaan alle standaarden en verkregendaarmee een goedkeurende verklaring.• Vijftien opleidingen voldeden aan viervan de vijf standaarden en verkregendaarmee een voorwaardelijke verklaring.Het KCE sprak hierbij het vertrouwenuit dat de verbeteringen sneldoorgevoerd zouden worden.• Zeventien opleidingen voldeden aandrie van de vijf standaarden. Voor dezeopleidingen werd een verbeterplaningediend. Hier sprak het KCE hetvertrouwen uit dat de examineringbinnen een jaar op orde zou zijn.Sector EconomieDe sector Economie kreeg een vollediggoedkeurende verklaring op de proceskantvan de examinering. De evaluatie doordeelnemers en docenten van de examenkwaliteitna afname moet nog specifiekeren zichtbaarder plaatsvinden. De sectorheeft dit onderdeel verbeterd in <strong>2005</strong>.Het KCE heeft geen productcontrole uitgevoerd.De sector betrekt het overgrote deelvan de examens van de Stichting ExamenbankAdministratie (EbA), gecertificeerddoor het KCE. Aan de examens die wij zelfconstrueren, besteden wij voortdurendaandacht: zo hebben we ook dit jaar gecontroleerdof de toetsen nog actueel zijn enaansluiten bij de eindtermen. Waar nodighebben we de examens bijgesteld.Uit het tevredenheidsonderzoek dat onder de deelnemers is gehouden, blijkteen iets positiever beeld dan het landelijk gemiddelde bij roc’s.27


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Sector Handel & DienstverleningBij de sector Handel & Dienstverleningonderzocht het KCE zestien opleidingen.De sector ontving voor dertien opleidingeneen goedkeurende verklaring en voor drieopleidingen een voorlopige verklaring.Afgelopen jaar heeft de sector onder meerextra aandacht besteed aan onderzoek naarde tevredenheid van deelnemers en hetberoepenveld over de examinering. Overhet algemeen was dit ruim voldoende.Verder werd de analyse van de examenresultaten,de informatievoorzieningnaar de deelnemers van niveau 1 en detoetsproducten van de opleiding FacilitairMedewerker verbeterd. In verband met deinvoering van competentiegericht onderwijswerd het constructieproces voor dezenieuwe vorm van examinering opgezet.Sector TechniekNaar aanleiding van de bevindingen vanhet KCE heeft de sector Techniek eenverbeterplan opgesteld. Om structureelaandacht te besteden aan examineringheeft de sector een examencommissie endrie subexamencommissies geïnstalleerd.Ook heeft hij een handboek opgesteldwaarin de organisatie en processen zijnbeschreven. Het plan voorziet verder in devorming van een examenbureau per uitvoeringslocatie.De voorbereidingen zijn in<strong>2005</strong> gestart. Concreet betekent dit dat detwee examenbureaus in Heerhugowaardworden samengevoegd. Om de examenprocessenbeter te borgen heeft de sectorde examenproducten zo veel mogelijkingekocht bij KCE-erkende kennniscentra.Sector Zorg & WelzijnBij de sector Zorg & Welzijn heeft het KCEtwee opleidingen onderzocht. Op basisvan de tussenrapportage van het KCE heeftde sector een verbeterplan opgesteld.Op grond van dit verbeterplan heeft hetKCE zijn vertrouwen uitgesproken dat debenodigde verbeteracties zijn uitgevoerdbinnen een jaar na de examinering. In deloop van het cursusjaar heeft er een interneaudit plaatsgevonden bij de onderzochteopleidingen. Het verslag hierover geeft eenpositief beeld van de ontwikkeling van desector op alle punten van het verbeterplan.Evaluatieafspraken intern en externInterne evaluaties over de kwaliteit van hetonderwijs zijn minstens zo belangrijk alsexterne. Daarom hebben we <strong>Horizon</strong>breedde afspraak gemaakt dat elk team vanaf2006 jaarlijks een zelfevaluatie uitvoertop minimaal drie van de onderstaandethema’s:• kwaliteitszorg;• rechtsbescherming deelnemer;• toegankelijkheid;• studeerbaarheid;• onderwijs en leren;• beroepspraktijkvorming;• omgang met deelnemers;• trajectbegeleiding;• opleidingsresultaten(rendement).Behalve door belanghebbenden moet dekwaliteit van het onderwijs ook beoordeeldworden door mensen die geen (directe)gezagsrelatie met de opleiding hebben.Daarom hebben we horizonbreed afgesprokendat elke sector jaarlijks minimaaléén externe audit ondergaat. In <strong>2005</strong> zijntien audits uitgevoerd.Afgelopen jaar is extra aandacht besteed aan onderzoek naar de tevredenheidvan deelnemers en het beroepenveld over de examinering.28


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>5 Overige afdelingenIn dit hoofdstuk komen de prestaties vande overige diensten en organen van het roc<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> aan bod. Het gaat om deprestaties van:• Facilitair Bedrijf (FB, 5.1)• Bestuurs- en Managementondersteuning(BMO, 5.2)• Centrale Medezeggenschapsraad(CMR, 5.3)30


5.1 Facilitair Bedrijf (FB)In deze paragraaf informeren we u over deprestaties van het Facilitair Bedrijf in <strong>2005</strong>.Het Facilitair Bedrijf heeft in <strong>2005</strong> met devolgende thema’s te maken gehad.1. Reorganisatie van het Facilitair BedrijfIn <strong>2005</strong> is het Facilitair Bedrijf gereorganiseerd(als onderdeel van de <strong>Horizon</strong>bredereorganisatie), waardoor het aantal fte isteruggebracht van 117 fte naar 97 fte per1 juni 2006. Boventalligheid konden weoplossen door personeel te herplaatsen engebruik te maken van een ouderenregeling.Met de reorganisatie heeft het FacilitairBedrijf voldaan aan de beoogde personeelsreductievoor <strong>2005</strong>.In <strong>2005</strong> heeft de directie verder een ingrijpendereorganisatie van de afdeling ICTaangekondigd: de gehele afdeling wordt in2006 geoutsourcet. Vanaf 1 januari 2007zal een externe partij de ICT-dienstverleningverzorgen. Dat betekent dat een aantalmedewerkers voortijdig vertrekt en datwe tijdelijk ondersteuning inhuren om dedienstverlening te verzekeren.2. Voorbereiding verhuizingen 2006In <strong>2005</strong> is de projectleider ProjectgroepInhuizing en Verhuizing (PIV) begonnenmet de voorbereidingen voor de verhuizingendie in 2006 plaatsvinden. Zo heeft hijprojectboeken samengesteld waarin hetverhuisproces beschreven staat, een planninggemaakt en tijdelijke huisvesting geregeldvoor de sector Economie in Hoorn(kantorencomplex de Nieuwe Steen).3. Voorbereiding ingebruikname nieuwbouwAlkmaarIn april en mei 2006 wordt het eerste deelvan de nieuwbouw aan de Kruseman vanEltenweg opgeleverd. Het Facilitair Bedrijfneemt daarna het gebouw over van de projectleiderNieuwbouw. Om deze verhuizinggoed te laten verlopen is er een werkgroepopgericht. De werkgroep heeft in <strong>2005</strong> alleactiviteiten geïnventariseerd en bewaakthet tijdpad.4. Uitgebreide scholing medewerkersIn <strong>2005</strong> zijn er twee succesvolle scholingstrajectengeweest: een traject voor allemedewerkers om een klantgerichte houdingte ontwikkelen, en tien bijeenkomstenvoor Investors in People om medewerkersbewust te maken van wat IIP is en hoe zijkunnen werken op basis van competenties.5. Voorbereiding kadernotaHet Facilitair Bedrijf moet een vraaggestuurdeorganisatie worden waarbij activiteitenvoor een (groot) deel geoutsourcetzijn (denk aan ICT, schoonmaak, cateringen onderhoud). Om deze outsourcing inte kaderen is het management van hetFacilitair Bedrijf in <strong>2005</strong> bezig geweesteen kadernota op te stellen; deze verschijntin 2006.6. NieuwbouwIn <strong>2005</strong> heeft het Facilitair Bedrijf hetdefinitieve ontwerp voor de locatie inHoorn aanbesteed in een design- enconstructopzet (een niet-openbare,Europese aanbesteding). De bouw startin de zomer van 2006, de locatie wordtbegin 2008 opgeleverd en kan in de zomervan 2008 in gebruik genomen worden.In het afgelopen jaar heeft FB voorbereidingengetroffen om de verhuizingen naarde nieuwbouw en tijdelijke behuizing teorganiseren. Hiervoor is de ProjectgroepInhuizing Verhuizing (PIV) opgericht. Dezeprojectgroep heeft ook alle voorbereidingengetroffen voor de aanschaf en distributievan meubilair. Het meubelplan is in deloop van het jaar goedgekeurd. In dit planstaat het assortiment van de meubelsbeschreven en het bedrag dat hiervoorjaarlijks gebruikt kan worden.7. Europese aanbestedingenHet Facilitair Bedrijf heeft een aantalEuropese aanbestedingen gedaan, alleenof in samenwerking met andere roc’s: voorde nieuwbouw in Hoorn, de aanschaf vanpc’s en laptops, de aankoop van papier ende afvalverwerking. Ook zijn we begonnende catering Europees aan te besteden.31


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>5.2 Bestuurs- en Managementondersteuning (BMO)De staf BMO ondersteunt het <strong>College</strong>van Bestuur, de onderwijssectoren en hetFacilitair Bedrijf. BMO heeft in <strong>2005</strong> eenintern klanttevredenheidsonderzoek latenuitvoeren over de dienstverlening. Ditmoet leiden tot een aantal verbeteringen.BMO heeft in <strong>2005</strong> geen organisatorischeveranderingen ondergaan. Wel heeft BMOeen reorganisatieplan vastgesteld waarvande implementatie in het laatste deel van<strong>2005</strong> is begonnen. De uitvoering van hetplan zal in 2006 zijn beslag krijgen.5.3 Centrale Medezeggenschapsraad (CMR)De CMR bestaat uit zeven leden, éénvanuit elke onderwijssector, één vanuitBMO en één vanuit het Facilitair Bedrijf.Daarnaast is er een aantal commissies(Financiën, Personeel & Organisatie,Arbo en Communicatie) waarin soms ookmedewerkers zitten die geen lid zijn van deCMR. Hieronder leest u de zeven belangrijkstethema’s waarmee de CMR zich in<strong>2005</strong> heeft beziggehouden.1. ReorganisatieOp 28 januari <strong>2005</strong> heeft de CMR na uitgebreideonderhandelingen met het CvBuiteindelijk ingestemd met de reorganisatieplannenvoor een reorganisatie van intotaal 84 fte, te bereiken over een periodevan vier jaar. Om de reorganisatie zo goedmogelijk te laten verlopen heeft de raad erherhaaldelijk op aangedrongen om flankerendemaatregelen te treffen om het vooroudere werknemers aantrekkelijk te makenhet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> te verlaten. Hierdoorzou de taakstelling niet alleen eerder ensoepeler gehaald kunnen worden, maarzou de personeelsopbouw naar leeftijd ookevenwichtiger kunnen worden.Het CvB heeft het advies van de raadniet volledig opgevolgd, maar heeft welingestemd met het plan om een deel vanhet begrotingsoverschot <strong>2005</strong> te bestedenaan vertrekbevorderende maatregelen voorouderen (ten minste anderhalf miljoeneuro).Hiermee is de taakstelling veel eerderbehaald dan voorzien was en kon inoktober <strong>2005</strong> de reorganisatie formeelworden afgesloten. In september <strong>2005</strong> iseen definitieve eindrapportage verschenenover het effect van deze maatregel.2. Verkiezingen CMR en sectorradenIn mei <strong>2005</strong> zijn er in vijf sectoren verkiezingengehouden voor zowel de CentraleMedezeggenschapsraad als de sectorraden.Niet bij alle sectoren waren verkiezingennodig: bij Handel & Dienstverleningen Techniek was de animo zo gering dat dekandidaten direct zitting konden nemen inde raad.32


3. Deelnemersgeleding inCMR en sectorradenFormeel kennen de CMR en de sectorradennaast de personeelsgeleding ook een deelnemersgeleding,maar deze is sinds eenaantal jaren onbezet vanwege de aard vande onderwerpen die op centraal niveauworden besproken en niet aansluiten bij debelevingswereld van de deelnemers.De afgelopen periode werd de aandachtvan de raden voornamelijk bepaald doorproblemen van (re)organisatorische aarden de personele gevolgen daarvan.De deelnemers liepen niet warm voor dezeonderwerpen. Zij gaven de voorkeur aanandere zaken op de agenda.De CMR heeft dan ook besloten om aanhet begin van het schooljaar <strong>2005</strong>-2006opnieuw te proberen om deelnemers teenthousiasmeren voor het medezeggenschapswerken verkiezingen hiervoor uitte schrijven. Elke sector is hiermee aan deslag gegaan, onder andere door leerlingradenin het leven te roepen.4. Vrije taakmodelIn <strong>2005</strong> hebben de CMR en het CvB overeenstemmingbereikt over de voorwaardenwaaronder het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> het vrijetaakmodel kan invoeren en hebben deeerste pilots plaatsgevonden. Met hetvrije taakmodel kan het taakbeleid andersingevuld worden dan het geregelde modelwaarin de inzet van het personeel strikt isvastgelegd.5. KinderopvangHet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> heeft een regelingopgesteld over kinderopvang op basis vande nieuwe Wet Kinderopvang. De CMR isakkoord gegaan met deze regeling, onderde voorwaarde dat het <strong>College</strong> van Bestuureen aantal aanvullingen pleegt. Het zaldeze besluiten in 2006 uitwerken.6. ArboIn <strong>2005</strong> heeft een aantal leden van de CMRzitting gehad in de Arbocommissie van het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. Naar het oordeel van deCMR krijgt het Arbobeleid van het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> steeds meer en betergestalte. De CMR is akkoord gegaan metde invoering van een Welzijnsonderzoekdat samen met de personeelsthermometerin oktober <strong>2005</strong> is afgenomen. De resultatenhiervan zullen in 2006 in alle sectorenworden besproken; op basis hiervanzullen de sectoren actieplannen opstellen.7. Strategie van het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>In april <strong>2005</strong> hebben de CMR en het CvBde herziene Strategienota besproken.Daarbij hebben zij afspraken gemaakt overmanieren waarop de inbreng van medewerkerszeker gesteld kan worden bij detotstandkoming van de nieuwe Strategienota.Tot slot: vastgestelde financiële stukkenIn <strong>2005</strong> heeft de CMR de volgende financiëlestukken voorgelegd gekregen en (nauitgebreide besprekingen met het CvB)vastgesteld:• Jaarrekening 2004;• Herziene Begroting <strong>2005</strong>;• Kaderbrief Begroting 2006;• Begroting 2006;• Meerjarenbegroting 2006-2010.Naar het oordeel van de CMR krijgt het Arbobeleid van het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> steeds meer en beter gestalte.33


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>6 BedrijfsvoeringIn dit hoofdstuk gaan we in op de bedrijfsvoeringvan het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. Achtereenvolgenskomen aan bod:• Personeel (6.1)• Financiën (6.2)34


6.1 PersoneelIn deze paragraaf informeren we u overde bedrijfsvoering voor personeel.Hierbij komen zaken aan de orde als hetfunctiebouwwerk, de opbouw van hetpersoneelsbestand, het personeelsverloop,het ziekteverzuim en de kwaliteit van hetpersoneelsbeleid.Opbouw personeelsbestandAls gevolg van de reorganisatie zagen verschillendebedrijfsonderdelen zich in <strong>2005</strong>genoodzaakt het personeelsbestand terugte brengen. Deels is dat intern opgelost endeels door het vertrek te bevorderen vaneen deel van het vaste personeel.Het resultaat: een gezonde organisatie diezich de komende jaren weer primair op hetverzorgen van kwalitatief goed onderwijskan richten. De effecten van deze reorganisatiehebben we hieronder weergegeven. Infiguur 6.1 splitsen we de opbouw van hetpersoneelsbestand uit.Figuur 6.1 Opbouw formatie (fte) per functiecategorie aan het begin en einde van kalenderjaar <strong>2005</strong>500450400350300250200150100500VrouwMan<strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006OPBOP AOP MAN TOTAAL230 243 30 33 205 196 11 11 477 483321 310 18 26 104 85 33 31 476 452OP Onderwijzend personeel BOP Bijzonder onderwijsondersteunend personeelAOP Algemeen ondersteunend personeelMAN Management35


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Zo ziet u dat begin <strong>2005</strong> 50 procent vande totale formatie werd ingevuld doorvrouwen; begin 2006 is dat aandeel toegenomentot 51,7 procent.In figuur 6.2 ziet u de leeftijdsopbouw vanhet personeel aan het begin van <strong>2005</strong> en2006. Ondanks de reorganisatie heeft ergeen grote verschuiving plaatsgevonden inde leeftijdsopbouw. Zichtbaar is een kleinetoename van de vijftigplussers en in degroep van 40-45 jaar. De leeftijdsopbouwblijft wel een aandachtspunt voor dekomende jaren. Uit onderliggendegegevens blijkt namelijk dat binnen decategorie onderwijzend personeel78 procent ouder is dan 50. Dit was82 procent. Hoe de vaste en tijdelijke formatiezich ontwikkelen, ziet u in figuur 6.3.Duidelijk is dat het formatieve aandeel vande tijdelijke formatie toeneemt. Dat wordtveroorzaakt doordat de sectoren een percentagevan 15 procent tijdelijke formatienastreven om flexibeler te kunnen opereren.In figuur 6.4 ziet u tot slot de ontwikkelingin aantallen personen per categorie ensekse aan het begin van <strong>2005</strong> en 2006.Deze figuur geeft een vergelijkbaar beeldals figuur 6.1, waarin we de opbouw van deformatie indeelden naar sekse. Opvallendis dat binnen de categorie onderwijsgevendpersoneel er meer vrouwen danmannen werken, terwijl het formatiefandersom is. Mannen werken gemiddeld0,89 fte, vrouwen 0,67 fte.Figuur 6.2 Leeftijdsopbouw personeelsbestand begin <strong>2005</strong> en 2006<strong>2005</strong>20060% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95% 100%t/m 19 jr20 t/m 24 jr25 t/m 29 jr30 t/ 34 jr 35 t/m 39 jr40 t/m 44 jr45 t/m 49 jr50 t/m 54 jr 55 t/m 59 jr60 t/m 64 jr65+De leeftijdsopbouw blijft wel een aandachtspunt voor de komende jaren.36


Figuur 6.3 Vaste en tijdelijke formatie (fte) roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> begin <strong>2005</strong> en 200610009008007006005004003002001000<strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006OPBOP AOP MAN TOTAALTijdelijk 9 44 5 14 20 20 1 3 35 81Vast 542 510 44 45 289 261 43 38 917 854OP Onderwijzend personeel BOP Bijzonder onderwijsondersteunend personeelAOP Algemeen ondersteunend personeelMAN Management37


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Figuur 6.4 Aantal mannen en vrouwen in personeelsbestand roc <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> <strong>2005</strong> en 20068007006005004003002001000<strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006 <strong>2005</strong> 2006OPBOP AOP MAN TOTAALVrouw 359 375 54 56 289 275 12 11 714 717Man 357 353 22 32 110 94 33 31 522 510OP Onderwijzend personeel BOP Bijzonder onderwijsondersteunend personeelAOP Algemeen ondersteunend personeelMAN ManagementPersoneelsverloopHet afgelopen jaar zijn er 93 personen uitvaste dienst vertrokken, in totaal voor70 fte. Daarvan gingen er 53 met eenvertrekpremie weg, in totaal voor 41 fte.10 personen gingen met de fpu, 3 personenvertrokken wegens arbeidsongeschiktheiden 1 persoon is overleden, in totaalongeveer 12 fte. De overige 26 personenvertrokken om andere redenen. 42 werknemershebben gedeeltelijk ontslag genomen(hun taakomvang is verminderd).Daarvan vertrokken 9 mensen (in totaal4 fte) met een vertrekpremie en 3 (in totaal1 fte) vanwege gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid.De overige 30 personen zijnom andere redenen minder gaan werken(in totaal 7,5 fte).ZiekteverzuimHet ziekteverzuim is in <strong>2005</strong> (5,2 procent)iets gedaald ten opzichte van 2004 (5,4procent). Ook het ziekteverzuim inclusiefhet tweede jaar van ziekte en langer is in<strong>2005</strong> (6,8 procent) gedaald ten opzichtevan 2004 (7,5 procent). De actieplannenom het ziekteverzuim verder terug tedringen naar aanleiding van de verzuimanalyse2004 hebben dus enigszins effectgehad. In 2004 kampten we namelijk meteen ziektepercentage dat hoger lag dandat van gelijkwaardige instellingen in hetbve-veld. Inmiddels ligt zowel het ziekteverzuimpercentageals het percentage vanmeldingsfrequenties lager dan dat vangelijkwaardige instellingen in het bve-veld.De actieplannen om het ziekteverzuim verder terug tedringen naar aanleiding van de verzuimanalyse 2004hebben effect gehad.38


Dat komt doordat het ziekteverzuimpercentagein <strong>2005</strong> bij ons is gedaald,maar bij gelijkwaardige instellingen inhet bve-veld is gestegen.Vooral het langdurig verzuim is afgenomen.We vermoeden dat de toenemendeaandacht voor verzuim en de consequentiesvan de invoering Wet werk en inkomennaar arbeidsvermogen (WIA) en Wet verbeteringpoortwachter hierin een rol hebbengespeeld. De meldingsfrequentie en degemiddelde duur van ziekte zijn overigensgelijk gebleven ten opzichte van 2004.Kwaliteit van het personeelsbeleidHet <strong>College</strong> van Bestuur en het managementteamhebben besloten om de kwaliteitvan het gevoerde personeelsbeleidextern te laten toetsen met behulp van destandaard voor Investors in People. Dit iseen keurmerk voor strategisch personeelsbeleid.Behaalt en behoudt een organisatiehet keurmerk IiP, dan toont zij aan dat zijvoortdurend streeft naar verbetering meteen goed management en goed werkgeversschap.twee belangrijke aandachtspunten op omverder aan te werken. Medewerkers blekennamelijk constructieve feedback te missenen het doel van de organisatie onvoldoendete kunnen beschrijven.Op grond van deze resultaten hebben dedirecteuren op sectorniveau specifiekeacties vastgesteld en uitgevoerd om hetfeitelijke assessment van eind januari/begin februari 2006 goed voorbereidtegemoet te kunnen treden. En metsucces, want bij de verschijning van ditjaarverslag is inmiddels al duidelijk gewordendat het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> het keurmerkIiP heeft gekregen.Het jaar <strong>2005</strong> stond in het teken van devoorbereiding op het proefassessment IiP.In het voorbereidingstraject scherptensectoren hun eerder vastgestelde IiP-actieplannenverder aan en voerden die uit.Tussen 10 en 14 oktober <strong>2005</strong> nam eenassessor van Lloyds Register QualityAssurance het proefassessment af. Hetresultaat van het proefassessment leverdeBehaalt en behoudt een organisatie het keurmerk IiP, dantoont zij aan dat zij voortdurend streeft naar verbeteringmet een goed management en goed werkgeversschap.39


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>6.2 FinanciënIn deze paragraaf leest u meer over definanciële resultaten van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong>: een toelichting op het financieeljaarverslag <strong>2005</strong>, de balans en deexploitatierekening. Ook komen de kwaliteitvan de huisvesting en inventaris, en desalarissen van de CvB-leden hier aan bod.Toelichting Financieel jaarverslag <strong>2005</strong>De financiële positie van het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> is in het verslagjaar <strong>2005</strong> tenopzichte van 2004 opnieuw verbeterd.Het exploitatiesaldo over <strong>2005</strong> bedraagt€ 8,2 miljoen. Dit positieve resultaat ishet gevolg van kostenbeheersing en eenbuitengewone bate uit de verkoop vanonroerend goed.We hebben de kosten kunnen beheersendoor drastisch te reorganiseren (met eenvermindering van 84 fte), door de verhoudingtussen inkomsten en uitgaven teoptimaliseren en door het plan van aanpakom de financiële functie te versterken bijnahelemaal uit te voeren. De belangrijksteverbetering is gelegen in de invoeringvan een nieuw financieel pakket, Coda.Hiermee hebben bestuur en managementsneller en beter inzicht in de financiëlestand van zaken. Ook de volgende aspectenzijn verbeterd:• voldoen aan de informatiebehoefte vande organisatie;• bewaken van projecten en contracten;• inzichtelijkheid en duidelijkheid van definanciële rapportages;• aansluiting van financiële stukken opelkaar;• gedetailleerde processen voor contantegeldstromen;• rapportages op projecten.SolvabiliteitDe solvabiliteit is ook weer sterk verbeterdten opzichte van 2004. De solvabiliteitbedraagt eind <strong>2005</strong> 0,77 ten opzichtevan 0,72 het jaar ervoor. De verbeteringkomt voort uit het positieve resultaat.De solvabiliteit is duidelijk beter dan hetgemiddelde over 2004 van roc’s die quaomvang vergelijkbaar zijn met ons.LiquiditeitDe liquiditeit is in het verslagjaar met 0,34afgenomen tot 1,22 in <strong>2005</strong>. De afnameis het gevolg van de forse investeringenin nieuwbouw, die met € 15 miljoen hetpositieve resultaat van € 8 miljoen overtreffen.De verwachting is dat in 2006 deliquiditeit af zal nemen door de nieuwbouwactiviteiten.De solvabiliteit is duidelijk beter dan het gemiddelde over 2004 vanroc’s die qua omvang vergelijkbaar zijn met ons.40


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>6.3 Balans per 31 december <strong>2005</strong>1 Activa 31 december <strong>2005</strong> 31 december 2004(in euro’s)Vaste activa1.2 Materiële vaste activa1.2.1 Gebouwen en terreinen 47.642.604 34.154.2561.2.2 Inventaris en apparatuur 14.137.100 13.739.06461.779.704 47.893.3201.3 Financiële vaste activa1.3.1 Deelnemingen 14.389 14.3891.3.3 Overige leningen u/g 12.917 25.0341.3.5 Effecten 499.159 499.159526.465 538.582Totaal vaste activa 62.306.169 48.431.902Vlottende activa1.4 Voorraden1.4.2 Onderhanden werk -1.148.369 -911.7551.5 Vorderingen1.5.1 Debiteuren 4.020.679 3.159.2921.5.2 Ministerie van OC&W 2.016.055 2.319.6491.5.3 Verbonden partijen 136.625 95.8541.5.4 Deelnemers/cursisten 298.859 426.4191.5.5 Overige vorderingen 578.530 2.207.5791.5.6 Overlopende activa 523.797 569.0387.574.545 8.777.8311.7 Liquide middelen 13.228.633 20.437.365Totaal vlottende activa 19.654.809 28.303.441Totaal activa 81.960.978 76.735.34342


2 Passiva 31 december <strong>2005</strong> 31 december 2004(in euro’s)2.1 Eigen Vermogen2.1.2 Algemene reserve 52.206.684 46.336.5762.1.3 Bestemmingsreserves 10.828.860 8.524.36063.035.544 54.860.9362.4 Voorzieningen2.4.2 Voorziening wachtgelden 1.725.367 1.223.8202.4.3 Overige voorzieningen 993.725 2.467.1472.719.092 3.690.9672.6 Kortlopende schulden2.6.3 Crediteuren 3.943.220 5.284.6092.6.4 Ministerie van OC&W 199.725 167.4092.6.6 Belastingen en premiessociale verzekeringen 2.203.040 2.891.2002.6.7 Pensioenen 721.595 732.4382.6.8 Overige kortlopende schulden 239.670 496.5422.6.9 Overlopende passiva 8.899.092 8.611.24216.206.342 18.183.440Totaal passiva 81.960.978 76.735.34343


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>6.4 Exploitatierekening <strong>2005</strong>(in euro’s) <strong>2005</strong> Herziene begroting 2004<strong>2005</strong>3 Baten3.1 Rijksbijdragen OC&W 67.985.125 66.472.000 65.787.0313.2 Overige overheidsbijdragen 6.748.287 7.413.000 7.507.8483.4 Baten werk in opdracht van 3.243.284 4.150.000 3.420.183derden3.5 Overige baten 2.858.432 2.552.000 3.104.045Totaal baten 80.835.128 80.587.000 79.819.1074 Lasten4.1 Personele lasten 58.120.891 58.364.000 56.911.8834.2 Afschrijvingen 4.226.814 4.575.000 4.214.1814.3 Huisvestingslasten 4.233.875 4.648.000 4.150.3654.4 Overige instellingslasten 9.141.968 13.447.000 8.447.772Totaal lasten 75.723.548 81.034.000 73.724.201Saldo baten en lasten 5.111.580 -447.000 6.094.9065 Financiële baten en lasten5.1 Financiële baten 526.692 520.000 731.1405.2 Financiële lasten -186.873 -73.000 -19.728Saldo financiële baten en lasten 339.819 447.000 711.412Resultaat uit gewone bedrijfsvoering 5.451.399 - 6.806.3186 Buitengewone bedrijfsvoering6.1 Buitengewone baten 2.723.209 - 9.737.3436.2 Buitengewone lasten - - -Resultaat uit buitengewonebedrijfsvoering 2.723.209 - 9.737.343Exploitatiesaldo 8.174.608 - 16.543.66144


Kwaliteit van de huisvesting en inventarisInformatie over de kwaliteit van de huisvestingen inventaris is over <strong>2005</strong> nietbeschikbaar; deze informatie komt in hetjaarverslag 2006 wel aan bod.Salarissen CvB-ledenDe Wet openbaarmaking uit publieke middelengefinancierde topinkomens (WOTP)verplicht ons u te informeren over desalarissen van de CvB-leden, indien hetbelastbaar jaarloon van de twee leden vanhet <strong>College</strong> van Bestuur uitstijgt bovenhet voor <strong>2005</strong> vastgestelde grensbedragvan 158.000 euro. Dat is bij het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> niet het geval.ManagementcontractenIn <strong>2005</strong> hebben we geconcludeerd datde huidige managementcontracten nietgeheel voldoen. In de praktijk kwamen relatiefveel onderwerpen aan de orde die nietwaren benoemd of anders moesten wordengeïnterpreteerd. Het contract is eenafspraak tussen het <strong>College</strong> van Bestuuren de sectordirecteur over de te behalenresultaten en de daartoe in te zetten middelen.De afspraken die in de contractenstaan, heeft het <strong>College</strong> van Bestuur metde sectordirecties geëvalueerd. Er is eenwerkgroep ingesteld om een nieuw contractvoor te bereiden dat beter aansluit bijde vormen van managementsturing en verantwoordingdie de organisatie nastreeft.Input hiervoor vormen de verschillendekwaliteitsonderzoeken.45


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>7 EvaluatiesIn dit hoofdstuk leest u hoe het <strong>Horizon</strong><strong>College</strong> gezien en beoordeeld wordt door:• Deelnemers (7.1)• Personeel (7.2)• Partners (7.3)46


7.1 DeelnemersIn deze paragraaf behandelen we de evaluatiesvan onze deelnemers: hoe beoordelenzij het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>? Beoordeeldzijn het onderwijs, de begeleiding, de organisatie,de toetsen en examens, gebouwenen voorzieningen, de veiligheid en deberoepspraktijkvorming (bpv).Gemiddelde score: 6,5Uit de evaluaties van <strong>2005</strong> is gebleken datzij het onderwijs gemiddeld een 6,5 geven.Deze score is hoger dan de score van2003. Met name de onderdelen veiligheid,onderwijs en begeleiding zijn goed beoordeeld.De totale beoordeling pakt gemiddeldook iets beter uit dan in 2003.Dit is de vierde keer dat we een deelnemersenquêtehebben afgenomen. Dankzij demedewerking van onze deelnemers en collega’s(die de enquête klassikaal afnamen) werdener maar liefst 8.229 formulieren ingevuld.Onderwijs en begeleiding goed beoordeeldHet enthousiasme van de deelnemers overhun opleiding blijkt het meest samen tehangen met de kwaliteit van het onderwijsen de begeleiding (en het minst met dekwaliteit van de gebouwen, voorzieningenen veiligheid). Voor zover de enquêteaanleiding geeft tot verbetering, zullende sectoren hierover communiceren metde deelnemers en de verbeterpuntenoppakken.Goede voorlichting en intake belangrijkUit de enquête blijkt bovendien dat demeest enthousiaste deelnemers diegenenzijn die vooraf een goed beeld haddenvan de opleiding en de opleiding van hunkeuze doen. Dit werkt ook andersom: uitandere onderzoeken is gebleken dat deelnemerssneller uitvallen, als zij bij aanvanggeen goed beeld hebben van de opleidingen hun toekomstige beroep. Omdat eengoede voorlichting en een zorgvuldigeintakeprocedure dus belangrijk zijn,hebben wij de intakeprocedure uitgebreiden aangescherpt.Hieronder ziet u de scores voor 2003 en<strong>2005</strong> op hoofdonderdelen:Onderdeel 2003 <strong>2005</strong>Onderwijs 6,4 6,5Begeleiding 6,2 6,4Organisatie 6,0 6,0Toetsen en examens 6,6 6,5Gebouwen en voorzieningen 6,4 6,4Veiligheid 7,2 7,5Beroepspraktijkvorming 6,6 6,6Omdat een goede voorlichting en een zorgvuldige intakeprocedurebelangrijk zijn, hebben wij de intakeprocedure uitgebreid enaangescherpt.47


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>7.2 PersoneelIn deze paragraaf beantwoorden we devraag hoe tevreden ons personeel is metzijn werk op het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>. Metbehulp van de ‘personeelsthermometer’hebben de medewerkers aspecten van hunwerk beoordeeld zoals werksfeer, inhoudvan het werk, taakverdeling, management,mogelijkheden voor interne scholing, informatievoorzieningen werkdruk. Daarnaasthebben we stressfactoren onderzocht methet Welzijnsonderzoek.Gemiddelde score: 6,2De medewerkers beoordelen hun werkgemiddeld met een 6,2, een score die eenfractie lager ligt dan in 2004, hoewel deantwoorden op de afzonderlijke vragenpositiever uitvallen dan in 2004. Met namede samenwerking met directe collega’s, dewerksfeer binnen de teams en de inhoudvan het werk zijn goed beoordeeld. Dit isde vijfde keer dat de personeelsthermometeronder alle medewerkers is verspreid.Maar liefst 64 procent van de medewerkersheeft gereageerd.Naast de personeelstevredenheid werd in<strong>2005</strong> ook een onderzoek gedaan naar hetwelzijn van de medewerkers. Het onderzoeksrapportlevert een beeld van hoegroepen werknemers stress binnen eenorganisatie ervaren. De medewerkers vanhet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> blijken hiervan de laatstedrie maanden beduidend minder last tehebben dan hun gemiddelde collega in hetonderwijs. Dat geldt voor zowel hun psychischeals hun lichamelijke gezondheid.VerbeterpuntenUit de resultaten van de personeels-thermometer blijkt dat drie aspecten<strong>Horizon</strong>breed aandacht verdienen:• zorgvuldig omgaan met personeel;• feedback geven door leidinggevenden;• de wijze waarop het beleid van het<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> tot stand komt.Uit het Welzijnsonderzoek bleek dat debelangrijkste aandachtspunten zijn:• de nasleep van de reorganisatie ingoede banen leiden;• veranderingen zorgvuldig doorvoeren:goed communiceren met medewerkersen hen hierbij betrekken.Inmiddels hebben de sectoren plannenvan aanpak geformuleerd om gerichteverbeteringen te kunnen doorvoeren.7.3 PartnersIn de concept strategienota wordt de positievan het bedrijfsleven ten opzichte vande opleidingen anders gepositioneerd. Deinbreng van het bedrijfsleven is essentieelin het opleidingstraject van de deelnemer.Het is voor het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> van grootbelang voor de bewaking en verbeteringvan het opleidingstraject goed met demedeopleider te communiceren. In hetafgelopen jaar is een begin gemaakt methet verbeteren en verbreden van de relatiesmet het bedrijfsleven. De bestaandebedrijfsadviescommissies zijn verbreeden nieuwe zijn opgericht. In het volgendejaar heeft het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> het plan hetfunctioneren van de bac’s te verstevigen.Wij willen ook op andere gebieden decontacten met het bedrijfsleven en maatschappelijkepartners aanknopen dan welverstevigen.Het <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> wil de contacten met het bedrijfslevenen maatschappelijke partners verstevigen.48


Commissieleden BedrijfsadviescommissiesOverzicht externe relaties en vertegenwoordigersbedrijfsleven en bedrijfsadviescommissiesMevrouw V.R.M.BakkerDirectiesecretaresse EconomieDe heer S. JepkemaTransport & Logistiek Nederland,AmsterdamSector EconomieBac EconomieOndernemersDe heer E.J. LückeRabobank HoornDe heer J.H.J. SpiekkerBerk Accountants en Belastingadviseurs,ZaandamDe heer I. StroetGemeente HeerhugowaardDe heer Drs. P. de BruijnProMind, AlkmaarDe heer K. EikelenboomActus notarissen, HeerhugowaardDe heer T. de RegtPDZ Uitzendbureau, ZaandamROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. SchaarSectordirecteur EconomieDe heer R.J.H. KleinOpleidingsmanager EconomieSector Handel & DienstverleningBac Handel & transportOndernemersDe heer W. B. van KeulenHUMAN figure Consulting,CastricumDe heer P. ZeemanBranchevereniging bouwmaterialen GH,PurmerendDe heer ing. H.H. NeepBedrijfskring HeerhugowaardDe heer L.J. ZwagermanZwagerman Management BV, Oostwoud-bestuurslid KvK West Friesland-vaststeller Examenbank LogistiekMOV-opleidingen van St. Opleiding/Examen MBO-logistiekMevrouw B. VerweijM.C. Dekker Transport BV,WarmenhuizenDe heer J. SijmDick Vijn Transport,WervershoofDe heer W. AgterFerney Group, HeerhugowaardDe heer M. de PagterBouwmaat, AlkmaarInstantiesDe heer R. HoekstraKamer van KoophandelNoordwest-Holland, AlkmaarLOBDe heer D. VoortmanKenniscentrum Handel, EdeDe heer P. de BoerLOB VTL, RotterdamROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. van MilSectordirecteur Handel & DienstverleningDe heer W.A.M. RojerOpleidingsmanager Handel & TransportDe heer P. RobijnsConsulent BeroepspraktijkvormingDe heer J. FerwerdaAccountmanagerHandel & Dienstverlening49


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>De heer W.G.O. PetersConsulent BeroepspraktijkvormingDe heer M.J.B.M. JoosenBPV-coördinatorBac DetailhandelOndernemersDe heer T. JalvingAlbert Heijn, AlkmaarMevrouw K. de Jong-VerberneVerberne Drogisterijen, BerkhoutMevrouw S. ReindersHink sport/Megastore, AlkmaarDe heer J. BouwesSportshop Bouwes, SchagenDe heer J. KoolaardVertegenwoordiger MKB,Broek op LangedijkDe heer D. v.d. PoppeHema, AlkmaarMevrouw S. GaljéHennes & Mauritz, AlkmaarDe heer B. de VriesKarwei, Broek op LangedijkMevrouw L. NuningaMiss Etam, HoornDe heer R. van OsMedia Markt, AlkmaarInstantiesDe heer drs. M. PenninkKamer van Koophandel, AlkmaarLOBDe heer J. BresKenniscentrum Handel, EdeROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. van MilSectordirecteur Handel & DienstverleningDe heer J.C. van der MaasOpleidingsmanager DetailhandelDe heer J. FerwerdaAccountmanager Handel & DienstverleningDe heer C. van SwolHoofd Bureau BedrijfscontactenBac Facilitaire dienstverleningOndernemersMevrouw A. EelmanOpleidingscoördinatorZuster Kueter Stichting, SchagenMevrouw A. VeldmanHoofd Huishoudelijke Dienst enBedrijfsrestaurant, EnergiecentrumOnderzoek Nederland, PettenDe heer M. BakkerHotel Zuiderduin, Egmond aan ZeeOVDBMevrouw M. StoopConsulent, AkerslootHoocamp 56ROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J.J.M. WeelOpleidingsmanager DienstverleningMevrouw M. BeintemaCoördinator BPVFacilitaire DienstverleningBac HaarverzorgingOndernemersMevrouw B. LigthartFlair Hairstyling, St. PancrasMevrouw G. HekelaarFamily Haarverzorging,HoogkarspelDe heer P. WesterHaarverzorging Piet Wester, OpmeerDe heer O. ter HeurneMeijerink Schoenen / Ecco, HoornDe heer S. GroenHoofd Facilitaire DienstverleningDe Nieuwpoort, AlkmaarDe heer B. JansenPartners Bob Jansen, Hoorn50


De heer R. EedelbloedtImage Line, HeerhugowaardDe Heer R. MensRob Mens Kappers, AlkmaarDe heer M. de VriesCosmo Hairstyling, AlkmaarLOBDe heer L. JonkerRegiomanager KOC Nederland, UtrechtDe heer D. DilOpleidingsadviseur KOC Nederland,EdamMevrouw C. BijlOpleidingsadviseur KOC Nederland,CastricumROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. van MilSectordirecteur Handel & DienstverleningDe heer J.V.V. RijksRestaurant de Rijcke Jonker,WormerveerDe heer F. BakkerHotel Medemblik, MedemblikDe heer P.B. AntoonsHet Wapen van Egmond, Egmond aan ZeeDe heer F. KenterRestaurant de Bourgondiër, SchagenOnderwijsinstellingenDe heer C.M. BraasVMBO Willem Blaeu, AlkmaarLOBDe heer J. BlomConsulent / Rayonmanager, HoornROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. van MilSectordirecteur Handel & DienstverleningDe heer E. BurgmeijerBakkerij E.N. Burgmeijer,Egmond aan ZeeMevrouw L. BaasBaas Brood & Banketbakkerij,HoogwoudDe heer W. CommandeurBanketbakkerij Otten, HoornDe heer E. BellisWieringer Warme Bakker Bellis,HippolytushoefDe heer G. BoonzaaijerConsulent BPV, MaartensdijkROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. van MilSectordirecteur Handel & DienstverleningDe heer J.J.M. WeelOpleidingsmanager DienstverleningDe heer J.J.M. WeelOpleidingsmanager DienstverleningDe heer J.J.M. WeelOpleidingsmanager DienstverleningDe heer J.A.M.S. BeemsterboerBPV-coördinator Brood & BanketMevrouw M. BrouwerPraktijkbegeleider opleiding HaarmodeDe heer R. MulderCoördinator Bureau BedrijfscontactenSector TechniekBac HorecaOndernemersDe heer M. van BourgonjeRestaurant Hotel Merlet, SchoorlBac Brood & banketOndernemersDe heer A. AlkemadeBakkerij Alkemade VOF, Anna PaulownaBac Bouw, interieur & infratechniekOndernemersDe heer J. DuindamRegio Randstad Noord,Amsterdam51


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>De heer P.P.M. KonijnDe Combi Heerhugowaard B.V.De heer J. WitWit aannemingsbedrijf, WognumDe heer G. BleekerAannemersbedrijf Bleeker, DirkshornDe heer R. OlthofNoordwestzes Architectenen Ontwerpers, AlkmaarDe heer drs. Th. Y. MinAannemersbedrijf Gebr. Min B.V., BergenRBCDe heer R. JonkerVoorzitter RBC ObdamROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>Mevrouw A.E. de GraafOpleidingsmanager Bouwkunde,Style & Design, MTS Plus , HoornMevrouw H. WeermanOpleidingsmanager Bouwkunde,Style & Design, Infratechniek a.i.HeerhugowaardDe heer M. WoltermanRBOC BenningbroekDe heer F.J.A. KeijzerMarinebedrijf, Divisie Platform,Den HelderDe heer R. OlijInstallatiewerk Werk Noord-Holland,AlkmaarDe heer A.A. W. BontjeVMBO Installektro,Regiocoördinator NHN, DrontenDe heer W. SpijksmaKenteq, Broek op LangedijkDe heer J.P. SilverScheerman Elektrotechniek,AlkmaarDe heer T. AbelsPCC AlkmaarDe heer F. BretonPipe-life, EnkhuizenMevrouw M. BakkerKlaver Technisch Bedrijf, ObdamDe heer C. ten BroekeOpleidingsmanager,HoornDe heer J. GrootBPV-begeleider BOL 1/2 + BBL,AlkmaarBac InstallatietechniekOndernemersDe heer P. BasBreman Noord-Holland BV,HeerhugowaardDe heer B. van DuinVan Duin Installatie Management, ObdamDe heer Th. M. den BlankenInstallatiewerk Noord-Holland,AlkmaarJ.G. DijkstraMandjes Installatietechniek,HeerhugowaardDe heer S.D. PeltPBK technische installaties b.v.,AlkmaarBac ElektrotechniekOndernemersDe heer J. WiggersDe heer L. v.d. Laan B.V.Elektrotechniek, ZwaagROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer J. SlootstraOpleidingsmanager, AlkmaarDe heer A. KuilboerBPV-begeleider BBL, AlkmaarMevrouw N. van ’t HofJ. en P. Schouten Installatietechniek B.V.,OosterblokkerDe heer J. BestemanKenteq, Bovenkarspel52


ROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>De heer P.M. de BoerOpleidingscoördinatorMevrouw E. van der MaatCoördinator opleiding verpleegkundeMedisch Centrum AlkmaarROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>Mevrouw A. BesselingOpleidingsmanager HoornDe heer E. DijkshoornBPV-begeleider InstallatietechniekDe heer J. SlootstraOpleidingsmanager,AlkmaarSector Zorg & WelzijnBac GezondheidszorgVertegenwoordigers ZorgMevrouw A. op den KelderOpleidingscoördinator De OmringWest-Friese Zorggroep, HoornDe heer E. BeerlingPraktijkcoördinator Westerhoutafd. K.P.O., AlkmaarMevrouw T.BlomCoördinator opleidingenLeekerweide, WognumMevrouw M. EnsingOpleidingscoördinator Integra /Regionale Thuiszorg,HeerhugowaardMevrouw E. Meester-HogkamerCoördinerend managerWestfries Gasthuis,HoornMevrouw G. MeurMevrouw A. StreefkerkPraktijkbegeleiders VerpleeghuisLauwershof,OudorpDe heer H. PietersenGGZ Noord-Holland-Noord,HeilooDe heer P. SilviusZorgmanager ZorgcentrumDe Nieuwpoort, AlkmaarDe heer J. SlabbekoornOpleidingscoördinator Esdégé Reigersdaal,Broek op LangedijkDe heer P. StetHoofd opleidingen Duin en Bosch,CastricumDe heer B. ten VeldhuisManager P. & O. Stichting OmnizorgMevrouw E. LigthartOpleidingsmanager HoornMevrouw W. MelisOpleidingscoördinator BBL3,HoornDe heer H. van de RaadOpleidingsmanager niveau 1, 2 en 3,AlkmaarMevrouw M. VerberneTeamcoördinator BBL VZ IGMevrouw R. van ZijlOpleidingsmanager niveau 4 + AG,AlkmaarDe heer H. LambersHoofd personeel en opleidingOudtburgh, BergenMevrouw L. VersteegPraktijkcoördinator Heemswijk/Meerstate,Heemskerk53


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>8 ActueelOpleidingscentrum voorOndernemerschap geopendOp 29 juni <strong>2005</strong> is het Opleidingscentrumvoor Ondernemerschap geopend. Het centrumbiedt deelnemers en startende ondernemersondersteuning en opleiding voorhet ondernemersbestaan. Te veel startendeondernemers gaan namelijk onderuit in deeerste twee jaar. Uniek is de sluitendeaanpak met startersdagen, een modulairopgebouwde opleiding, én begeleidingvanuit een businessclub in de eerstetwee jaar.Onderwijsproject Roemenië ontvangt<strong>Horizon</strong> Grensverleggend OnderwijsprijsBegin <strong>2005</strong> heeft Inez de Loor, opleidingscoördinatorZorg & Welzijn, de <strong>Horizon</strong>Grensverleggend Onderwijsprijs <strong>2005</strong> ontvangenvoor het project Centrul du Recuperarein Roemenië. Deze instelling begeleidtgehandicapte jongeren; stagiaires vanhet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> helpen bij de ontwikkelingvan het dagprogramma. De prijs van€ 2500,- wordt gebruikt om het centrumverder uit te breiden en om leer- en ontwikkelingsgerichtematerialen aan te schaffen.Genomineerd voor Mbo-uitblinker <strong>2005</strong>:Raymond JoesoefHet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> heeft RaymondJoesoef als mbo-uitblinker <strong>2005</strong> genomineerd.Raymond is derdejaars bij JuridischeDienstverlening (sector Economie).Hij is genomineerd omdat hij opvalt dooreen grote ambitie en ijver. Hij heeft stagegelopen bij de gemeente Andijk en wasdaar een zeer gewaardeerde collega. Zoheeft hij een pakket voor bouwaanvragenzo weten in te richten dat het de medewerkersveel tijd bespaart.Opleiding van het Jaar:Werktuigbouwkunde, Elektrotechnieken InstallatietechniekDe integrale opleiding Werktuigbouwkunde,Elektrotechniek en Installatietechniek(WEI), niveau 1 en 2 van de sectorTechniek te Alkmaar, is gekozen tot Opleidingvan het Jaar <strong>2005</strong>. De opleiding heeftgewonnen, omdat het team WEI in een tijdvan reorganisatie en bezuiniging eringeslaagd is drie opleidingen te integrerenen vernieuwend bezig te zijn met onderwijsontwikkeling.Op 15 december heeft hetopleidingsteam de prijs, een gegraveerdepennenset en een groepsfoto, in ontvangstgenomen. Tot de prijs behoorde ook eendiner met het <strong>College</strong> van Bestuur naafloop van de prijsuitreiking.Vierde RegionaleBeroepenwedstrijd geslaagdDe Vierde Regionale Beroepenwedstrijdwas een groot succes; ECABO organiseerdedeze op 21 januari <strong>2005</strong> bij desector Economie te Alkmaar. Vijf aspirant-ICT-beheerders en vijf aspirant-directiesecretaressesstreden om de titel van(regionaal) beste in zijn of haar vak.Als winnaars kwamen Tim van de Voord(ICT-beheerder) en Debora Schelvis(directiesecretaresse) uit de bus. Zewonnen een mp3-speler.<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> introduceerteigen sportkledinglijnHet <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong> heeft een eigensportkledinglijn laten ontwerpen voor zijnmedewerkers. Medewerkers kunnen dezekleding bestellen via de website; het CvBneemt de helft van de aanschafkosten voorzijn rekening. Hiermee wil het CvB stimulerendat collega’s (samen) aan sport doen.Dit bevordert namelijk niet alleen hungezondheid, maar ook het teamgevoel ende binding met hun werk.54


<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Colofon<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2005</strong>Uitgave<strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>Rechte Hondsbosschelaan 24A1851 HM HeilooAfdeling Bestuursondersteuning,Communicatie en OnderwijsbeleidKruseman van Eltenweg 41817 BC Alkmaar(072) 547 67 41communicatie@horizoncollege.nlhorizoncollege.nlVormgeving & opmaakRAADHUIS voor creatieve communicatieFotografieDick DirkmaatRAADHUIS voor creatieve communicatieOplage2000 stuksDruk en afwerkingDrukkerij Kwak & Van Daalen & RondayRedactieFrans van ’t HekTrudy BlauwJanneke Hopster (Taalcentrum–VU)TekstcoördinatieTaalcentrum–VUJanneke Hopster56


ROC <strong>Horizon</strong> <strong>College</strong>Regionaal Opleidingen Centrum<strong>College</strong> van bestuurStaf Bestuur & ManagementondersteuningRechte Hondsbosschelaan 24a1851 HM HeilooTelefoon: (072) 527 08 86Fax: (072) 527 08 38Informatie en Advies(072) 547 61 11horizoncollege.nlAan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!