jg 26 jaarboek 6 - Reynaertgenootschap

TIeCelIJn 26theorie dat die naam werd toegepast in een tijd waarin de betekenis van hetwoord ‘ragin’ nog algemeen bekend was. Volgens Jonckbloet volgt daaruit datde sage van vos en wolf tot de hoogste oudheid opklimt en dat zij de Frankenreeds in de vierde, vijfde en zesde eeuw bekend was, toen zij nog zuiver Duitsspraken zonder Gallische inmengsels. 37 Vervolgens vervormde de stof zich inde mondelinge overlevering en ging over tot de geschreven letterkunde, zowelin het Latijn als in het Middelnederlands en Frans. En vanuit Vlaanderen enNoord-Frankrijk verspreidde het verhaal zich uiteindelijk. Wel merkt hij opdat we hieruit niet mogen afleiden dat er geen satire in het epos schuilt: ‘dater evenwel toespelingen op personen uit ‘s dichters tijd in voorkomen laat zichaannemen.’ 38J.W. Muller herneemt in 1895 de theorie van Grimm over de etymologischebetekenis van de naam Reynaert:Deze bij uitstek toepasselijke naam kan den vos alleen gegeven zijnin een tijdperk, toen dat eerste lid ragin-, dat buitendien nog slechtsin enkele andere samenstellingen der oudere Germaansche talenvoorkomt en dus blijkbaar reeds vroeg een zeldzaam, ‘ondoorzichtig’woord was geworden, nog in zijne eigenlijke beteekenis ten volleverstaan werd, werkelijk leefde. En derhalve moet de naam Reinaertvoor den vos, en dus ook de dierensage reeds opklimmen totde 4 de eeuw, toen de Franken – dezelfde stam, bij welken, luidens deSalische wet, de beraadslagende vrijen ook raginburgi heetten – inGallië nog zuiver Frankisch spraken en verstonden. 39Maar Muller is kritisch, en zelfs ironisch wanneer hij zegt: ‘Grimm’s theoriedrong als een lichtstraal door in het schemerig duister van den voortijd: eeneoveroude volkssage was ontdekt!’De menigte van bewijzen en getuigenissen waarmede die stellingwerd ondersteund, de eerbiedwekkende geleerdheid, het machtigtalent en de warme overtuiging, waarmede zij voorgedragen en verdedigdwerd, het gezag van Grimm’s naam, en eindelijk ook wel eenweinig het Duitsche nationaliteitsgevoel, dat zich verheugde een inde middeleeuwen van de Franschen geborgde stof als in wezen enoorsprong echt-Germaansch herkend te zien en als wettig eigendomte kunnen opeischen, dit alles werkte samen om haar in Duitschlandalom te doen huldigen. 40~ 34 ~