Van hemelvaart tot hellevaart - Kerk en Israël

Van hemelvaart tot hellevaartmoordden met name de Kozakkenvele Joden uit. Dat gaf een vlucht naarhet Westen. Maar het merendeel bleefondanks de voortdurende dreiging.Later kregen de Poolse Joden hetopnieuw moeilijk, toen het land verdeeldwas tussen Pruisen, Oostenrijken Rusland. Met name onder de Russenzuchtten ze zwaar.In Polen staat de wieg van het chassidischJodendom.De chassieden steunden het Zionismeniet in zijn op het beloofde land Israëlgeoriënteerde messianisme. Zij wildeneen bijdrage leveren aan het samenlevenin Polen zelf. We hebben het danover de 2 e helft van de 18 e eeuw.De eerste chassied, rebbe Baäl SjemTov zei: “Het gaat om het leven vanvandaag, niet van straks”. Zo werdhet chassidisch Jodendom te herkennenaan een op het dagelijks levengerichte vroomheid. De nabijheidvan God ervaren in het gewone, daarging het om. Dan weer zou zich datuiten in mystiek en ascese, dan weerin uitbundige vreugde of zelfs extase,in muziek, zang en dans. Levenslangestudie in de heilige boeken werd alshét ideaal gezien.Slechts 300.000 Poolse Joden hebbende Tweede Wereldoorlog overleefd.Opmerkelijk: met name in Rusland.Maar zij konden na de oorlog nietterug vanwege antisemitisme enanticommunisme. Van hen, die tochterugkeerden, moesten tussen 1950en 1960 velen nogmaals vluchten vanwegediscriminatie en Jodenhaat. ‘Degrote Poolse schande’ noemde een vanonze gidsen dat.Lange tijd is het Joodse verleden eenverzwegen thema geweest in Polen.Sinds de 80-er jaren van de vorige eeuwis er van een vernieuwde belangstellingsprake, onder de bezielende leidingvan jonge Joden.Een aantal deputaten, mét dan wel zonderechtgenote, en een aantal geïnteresseerdeleden van onze kerken had zich aangemeldals deelnemer aan de reis.De eerste (tussen)stop zou Leipzig zijn, destad van Bach. We reden erheen via Saksenen Thüringen, het land van Luther. Zowelhet weer buiten als de sfeer binnen de buswaren uitstekend. Dat bleef gelukkig zo,toen het navigatiesysteem de chauffeurin de steek liet. We moesten zoeken inLeipzig, hetgeen vergelijkbaar bleek methet spelen van Bach terwijl je geen notenkunt lezen. Uiteindelijk arriveerden weom 0.45 uur, onder politiebegeleiding, opde plaats van bestemming.Vrijdag 30 meiEen lange, lange busreis van Leipzig naarKrakow. Anderhalf uur wachten bij degrens met Polen. En door Polen rijden isweer wat anders dan door Duitsland. Hetwegennet is er slecht ontwikkeld. Maardat geldt van meer in dit land. Zo zagenwe de prachtig glooiende landerijen nogbewerkt worden met paard en wagen.Juist die dagen werd er op borden langsde weg campagne gevoerd vóór aansluitingvan Polen bij de EU. Veel campagnewas niet nodig. En als je de sociale achterstandziet, zou je er dan als Hollandsechristen ook niet vóór zijn?Een hele dag dus in de bus. Maar als dateven ging vervelen, dacht ik aan wat mijnvader antwoordde, toen ik tevoren tegenhem zei: “Je bent wel erg lang onderweg”.- toen was zijn reactie: “Je zult maarstaande in een veewagen moeten…”801-16_716541 89/3/03, 15:30