RVS-Jaarverslag-2015

vorming en juridische kennis en inzicht zijn niet steeds even
goed gewaarborgd in het proces van beleids- en besluitvorming.
Voor deze ontwikkeling wil de Raad van State aandacht vragen.
1.3 Rechtszekerheid en maatschappelijke
verandering
1.3.1 Verhouding tussen wetgeving en verandering
Maatschappelijke verandering heeft een betrouwbaar bestendig
kader van wet- en regelgeving nodig. Dat neemt echter niet
weg dat het belang van betrouwbare bestendigheid en van
verandering kunnen botsen of dat daartussen spanning bestaat.
De minister van Economische Zaken zond in 2015 een brief
aan de Tweede Kamer waarin hij de problematiek van
ontwikkeling en innovatie enerzijds en beperkende wet- en
regelgeving anderzijds aan de orde stelde onder de titel Ruimte
voor vernieuwing door toekomstbestendige wet- en regelgeving. 3
De brief sluit aan bij een lange rij initiatieven in het kader
waarvan in de afgelopen veertig jaar de spanning tussen
wetgeving en maatschappelijke verandering aan de orde is
gesteld. Na de naoorlogse wederopbouwperiode, waarin
wet- en regelgeving explosief met de veranderingen meegroeiden,
plaatste oud-minister van Justitie Polak de kwaliteit en de
coherentie van de wetgeving op de agenda. In de jaren tachtig
kwam daar aandacht voor deregulering bij. Het resulteerde
eind jaren tachtig in een intensief wetgevingskwaliteitsbeleid
en een groeiend aantal aanwijzingen voor de wetgeving. In de
daaropvolgende jaren vormden marktwerking, administratieve
lasten en regeldruk nieuwe invalshoeken aan de hand waarvan
die spanning aandacht kreeg.
Aandacht voor de problematiek van wetgeving en maatschappelijke
verandering heeft niet geleid tot minder regels.
Dat hangt ten dele samen met de groei van de rechtsbescherming
en Europese regelgeving in dezelfde periode en de hang
naar rechtsgelijkheid. Het onderstreept echter ook dat minder
regelgeving of ruimte voor initiatief, innovatie en marktwerking
in concrete gevallen doorgaans moeilijk te rijmen valt
met de behoefte aan overheidsingrijpen, die zich in de
rechtsstaat vertaalt in wetgeving. Want terwijl op bepaalde
beleidsterreinen de regelgeving en de administratieve lasten
zijn teruggedrongen, zijn er steeds nieuwe beleidsterreinen
waar van intensivering sprake is. Een voorbeeld is de bankensector
waar in de afgelopen jaren de regelgeving en het
toezicht daarop in snelle vaart zijn toegenomen. De Afdeling
advisering wees op deze ontwikkeling in haar advies over de
Implementatiewet Europees kader voor herstel en afwikkeling
van banken en beleggingsondernemingen. 4 Deze wet voegt
diverse nieuwe (deel)onderwerpen en bevoegdheden voor De
Nederlandsche Bank toe aan de Wet op het financieel toezicht.
De verwevenheid van wetgeving en maatschappelijke ontwikkeling
neemt eerder toe dan af.
4 Advies van 29 april 2015, nr. W06.15.0082/III, Kamerstukken II 2014/15,
3 Kamerstukken II 2014/15, 33 009, nr. 10.
34 208, nr. 4.
13