Teksten tentoonstelling Interieur en lifestyle op De Haar

Cuypers ontwierp eetkamerstoelen voor kasteel de Haar in diverse varianten en vanaf een
heel vroeg moment, want al vanaf 1893 kwamen er genodigden; er zijn daarom verschillende
sets aanwezig die als er veel gasten waren konden worden gecombineerd. De eerste set is
vermoedelijk ontworpen ter gelegenheid van het eerst ‘dejeuner’, de lunch die plaats vond in
1893 in de huidige bibliotheek, om het kasteel op informele wijze in te wijden. De stoelen
gaan allemaal terug op een model uit de vroege renaissance, de zogeheten Spaanse stoel,
met rechte poten en rugstijlen. Dit stoeltype was in de 16 de en 17 de eeuw bekleed met leer
afkomstig uit Spanje, vandaar de naam.
Voor De Haar ontwierp Cuypers ook een eetkamerstoel met rug- en zitvlak van leren
bekleding.(zie vitrine) Op het rugvlak is het wapen Van De Haar aangebracht. De stoel is
vervaardigd in de kunstwerkplaats in Roermond inclusief het snijwerk van de kopjes op de
rugstijlen. Het leer is elders besteld. Het ontwerp voor een eetkamerstoel afgezet met
passementen met franje heeft hetzelfde model en ook de vergelijkbare gesneden kopjes op
de rugstijlen .
De ontwerptekening van de eetkamerwand toont een van de vele varianten voor de
uitvoering van de wandbetimmering, stoffering en aankleding. Op deze tekening is een wand
aan de raamkant te zien met een glas-in-loodraam. De betimmering is opgebouwd uit
briefpanelen zoals ook in de uitgevoerde situatie is te zien. Boven de betimmering had
Cuypers een goudleerbehang gedacht in een groen-blauwe tint omgeven door een rand en
met wapenschilden langs het plafond. Dit plan is kennelijk niet uitgevoerd.
In de eetzaal kon de baron zijn rol als Grand Seigneur het beste tot uitdrukking brengen. Hij
nam het gastheerschap uiterst serieus, hij had er een dagtaak aan! In het begin van de
twintigste eeuw stond er in iedere krant een soort societyrubriek: de ‘Chronique Mondaine’.
In die rubrieken werd beschreven hoe de aristocratie en Beau Monde zich had vermaakt die
week. Ze meldden bijvoorbeeld precies welke beroemdheden bij wie op bezoek waren
geweest: “De koningin van Zweden gebruikte afgelopen woensdagmiddag de lunch in het
charmante buitenverblijf van Barones die-en-die...” Voor ons volkomen oninteressant, maar
voor de Baron verplichte kost. Hij – of eigenlijk zijn secretaresse – hield hele plakboeken bij
van die rubrieken en nam menu-ideeën en namen over: “Quelques noms pour invitations.”
Al meer dan honderd jaar wordt er in deze eetzaal aan dezelfde tafel en op dezelfde wijze
gedineerd. De tafelschikking is altijd in de Franse Stijl. De gastheer en gastvrouw zitten
centraal aan de tafel tegenover elkaar. De gasten eromheen: hoe dichter je stoel bij die van
de gastheer of gastvrouw, hoe hoger je positie (in de ogen van de baron). Als de tafel is
uitgeschoven, is er ruimte voor 34 (dat is krap!) mensen. Van het oorspronkelijke door
Cuypers ontworpen glasservies is nog maar 1 glas over. Voor de tentoonstelling over
eetcultuur die onlangs te zien was in het Gemeentemuseum Den Haag is een aantal replica’s
gemaakt van dit Josina glasservies, die voor het eerst hier op de Haar zijn te zien (vitrine).