Leerlingen zijn echte mensen! - Windesheim

28 liseren van een toegevoegde waarde voor de praktijk, acceptatie in de praktijk van de onderzoeksresultaten,
het verantwoorden van kosten aan de praktijk en het tempo waarmee het
onderzoek wordt uitgevoerd. De praktijk stuurt daarmee mede de logistiek en ritmiek van
het onderzoek en dat maakt het er niet eenvoudiger op. Praktijkgericht onderzoek vereist
dat niet alleen de onderzoeker, maar ook de organisatie waarbinnen het onderzoek plaatsvindt
zich committeert. Het vereist een grote mate van inleving van de onderzoeker in de
behoeften van de opdrachtgever en flexibiliteit om hier in het onderzoek rekening mee te
houden. Verschuren (2009a; 2009b) beargumenteert dat praktijkgericht onderzoek daarmee
qua complexiteit zeker niet onder doet voor theoriegericht onderzoek.
29
vul in
Hoofdstuk 3: Praktijkgericht onderzoek
3.1 Wat bedoelen we met praktijkgericht onderzoek?
Praktijkgericht onderzoek wordt als overkoepelende term gebruikt voor onderzoek dat begint
bij een probleem dat zich in de praktijk voordoet, en vervolgens tot doelstelling heeft
om nieuwe kennis te genereren die bruikbaar is bij het verhelderen en/of oplossen van dat
probleem (vergelijk Verschuren, 2009a). Praktijkgericht onderzoek is, met andere woorden,
gericht op de ontwikkeling van praktijkrelevante kennis.
Voor praktijkgericht onderzoek gelden dezelfde kwaliteitscriteria als voor theoriegericht
(wetenschappelijk) onderzoek. Je kunt je tenslotte niet voorstellen dat praktijkgericht onderzoek
eindigt met de opmerking “de resultaten zijn maar voor de helft betrouwbaar dus
neem de conclusies met een korreltje zout”. De wijze waarop aan die criteria kan worden
voldaan, verschilt wel van meer traditioneel onderzoek (zie Verschuren, 2009a). Het meest
essentiële verschil tussen theoriegericht en praktijkgericht onderzoek is dat praktijkgericht
onderzoek in veel sterkere mate tegemoet dient te komen aan het criterium bruikbaarheid.
Dit stelt een hele reeks aan extra eisen aan het onderzoek. Het gaat bijvoorbeeld om het rea-
Praktijkgericht onderzoek, of kortweg praktijkonderzoek, wordt met name vanuit lectoraten
geïnitieerd en gebezigd. Vanuit het hoger beroepsonderwijs zijn er de afgelopen jaren
dan ook diverse methodeboeken verschenen die de onderwijspraktijkonderzoeker (in-spe)
kunnen helpen bij het opzetten en uitvoeren van onderzoek. Praktijkgericht onderzoek
speelt ook – in toenemende mate – een rol in de wetenschap en dan met name op die terreinen
die we vroeger ‘toegepaste wetenschap’ noemden zoals de onderwijskunde en de
organisatiekunde.
In publicaties over praktijkonderzoek, bijvoorbeeld in beleidsteksten in het hoger beroepsonderwijs,
wordt praktijkonderzoek dan ook nog wel eens in een adem genoemd met de
term toegepast onderzoek. Er is echter een duidelijk onderscheid. Bij toegepast onderzoek
Praktijkgericht onderzoek