Leerlingen zijn echte mensen! - Windesheim

Tot besluit
Leerlingen zijn echte mensen. Als we onderwijs willen waarin we dit niet vergeten, zijn leraren
de sleutelfiguren. Ik heb in deze rede getracht aannemelijk te maken dat pedagogische
professionaliteit een belangrijke insteek is om in scholen een meer integraal aanbod op het
terrein van burgerschap te realiseren. Ik kom tot de conclusie dat we meer kennis nodig hebben
over hoe leraren de pedagogische professionaliteit kunnen ontwikkelen tijdens hun
opleiding en op de werkplek. Die kennis kunnen we verwerven met behulp van praktijkonderzoek,
als methode van onderzoek èn professionalisering van leraren. We noemen dat
´onderzoekend werken aan pedagogische kwaliteit´.
In het boekje ´Pedagogische kwaliteit op de kaart´ geven Leeman, Wardekker en Majoor
(2007) een mooie driedeling: pedagogische kwaliteit vraag om hart voor de leerling, hart
voor het leren en hart voor de school. Met de werkvormen aangaande ´hart voor de leerling´
en ´hart voor het leren´ is genoeg ervaring op gedaan om deze succesvol te noemen.
Maar ondanks de coöperatieve werkvormen die het boekje herbergt, blijft het lastig om grip
te krijgen op ´hart voor de school´. In mijn rede heb ik een aantal aanknopingspunten ge-
54 noemd om meer grip te krijgen op de rol van de school en de schoolleiding als het gaat om
verbeteren van pedagogische kwaliteit. Ik hoop aannemelijk te hebben gemaakt dat er in
een onderzoekende aanpak aanknopingspunten zitten om pedagogische kwaliteit in het
perspectief van schoolontwikkeling te kunnen plaatsen.
55
In ten minste twee projecten zijn we in ons lectoraat heel expliciet gestart met onderzoekend
werken aan pedagogische kwaliteit. In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam
en de Hogeschool van Amsterdam gaan we leraren van twaalf scholen voor basis- en voortgezet
onderwijs ondersteunen bij het maken van onderwijsontwerpen voor het versterken
van pedagogische kwaliteit met het oog op het bevorderen van de ontwikkeling van burgerschap
bij leerlingen. We doen dit met subsidie vanuit de krachtig-meesterschap-gelden. In
het project ‘Burgerschap en Schoolontwikkeling’ (waarvoor we een RAAK-PRO-subsidie toegewezen
kregen samen met met collega’s van de HAN en vier scholen voor voortgezet onderwijs)
starten we voor het eerst een traject op het terrein van pedagogische kwaliteit waarin
we de professionalisering van de leraren combineren met professionalisering van de teamen
schoolleiders. Het streven is dat het professionaliseringstraject van de schoolleiding zal
bijdragen aan een verbreding van de rolopvatting van de schoolleiding en versterking van
de samenwerking tussen school- en teamleiders, ofwel in de verbreding en versterking van
leiderschapspraktijken die het individuele en collectieve leren in de school bevorderen.
Tot besluit