Toetsboek 7 Samenwerken en onderhandelen vwo (deel 1)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
c<br />
d<br />
e<br />
De supermarktoorlog is feitelijk e<strong>en</strong> sequ<strong>en</strong>tieel spel: er is e<strong>en</strong> speler die begint (hier Albert<br />
Heijn), waarna de ander (hier Laurus) reageert.<br />
Tek<strong>en</strong> e<strong>en</strong> spelboom van deze situatie.<br />
Oligopolist<strong>en</strong> zijn gebaat bij stabiele <strong>en</strong> hoge prijz<strong>en</strong>. Omdat er maar betrekkelijk weinig<br />
aanbieders zijn is het voor h<strong>en</strong> heel verleidelijk om concurr<strong>en</strong>tiebeperk<strong>en</strong>de afsprak<strong>en</strong> te<br />
mak<strong>en</strong>. In dit geval spreek je van kartelvorming. De afsprak<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> betrekking hebb<strong>en</strong> op<br />
de hoogte van de prijs, de grootte van de productie, de regio’s waar zij actief zijn, <strong>en</strong>z. E<strong>en</strong><br />
kartel is dan ook gedefinieerd als e<strong>en</strong> concurr<strong>en</strong>tiebeperk<strong>en</strong>de afspraak tuss<strong>en</strong> zelfstandig<br />
blijv<strong>en</strong>de bedrijv<strong>en</strong>. Maar dit soort afsprak<strong>en</strong> is binn<strong>en</strong> de EU verbod<strong>en</strong> <strong>en</strong> de Nederlandse<br />
Mededingingsautoriteit (Nma) legt hoge boetes op aan bedrijv<strong>en</strong>, die zich hieraan schuldig<br />
mak<strong>en</strong>.<br />
Wat zoud<strong>en</strong> Albert Heijn <strong>en</strong> Laurus do<strong>en</strong> als zich op de markt e<strong>en</strong> kleine prijsvechter<br />
(nieuwkomer) zich aankondigt<br />
Reputaties hebb<strong>en</strong> invloed op het verloop <strong>en</strong> de uitkomst van het spel, zeker als het gaat om<br />
e<strong>en</strong> herhaald spel, waar ook “afstraffing” e<strong>en</strong> rol kan gaan spel<strong>en</strong>.<br />
Leg uit op welke wijze reputaties invloed kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> op het al of niet ontstaan van<br />
prijz<strong>en</strong>oorlog<strong>en</strong>. Prijz<strong>en</strong>oorlog<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> minder snel ontstaan in e<strong>en</strong> markt waar e<strong>en</strong> of<br />
meerdere onderneming<strong>en</strong> e<strong>en</strong> reputatie hebb<strong>en</strong> opgebouwd dat zij prijsverlaging<strong>en</strong> van<br />
concurr<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hardnekkig zull<strong>en</strong> bevecht<strong>en</strong>.<br />
Leg uit op wat voor marktvorm de Nederlandse mededingingsautoriteit de meeste van haar<br />
activiteit<strong>en</strong> verricht.<br />
28 E<strong>en</strong> boom op het plein<br />
Rond e<strong>en</strong> plein zijn drie winkels gevestigd. Soms wordt er ’s nachts in deze winkels<br />
ingebrok<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> beveiligingsbedrijf speelt hierop in <strong>en</strong> heeft de drie winkeliers e<strong>en</strong> offerte<br />
gestuurd voor het bewak<strong>en</strong> van het plein gedur<strong>en</strong>de de nacht. Beveiliging kan word<strong>en</strong><br />
ingehuurd voor € 700,- per maand per beveiliger. De beveiliger bewaakt, ongeacht welke<br />
winkelier hem heeft ingehuurd, het gehele plein.<br />
E<strong>en</strong> van de winkeliers, Alberts, heeft e<strong>en</strong> inschatting gemaakt van het bedrag dat de<br />
winkeliers per maand zoud<strong>en</strong> bespar<strong>en</strong> op de kost<strong>en</strong> van de inbraak, indi<strong>en</strong> het plein ’s<br />
nachts bewaakt zou word<strong>en</strong>. Hij gaat er van uit dat de twee andere winkeliers dezelfde<br />
inschatting mak<strong>en</strong>. In de tabel die hij heeft gemaakt, wordt de marginale kost<strong>en</strong>besparing<br />
weergegev<strong>en</strong> bij de inzet van steeds één beveiliger extra.<br />
Alberts wil als eerste e<strong>en</strong> beslissing nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwacht dat Bo<strong>en</strong>ders daarna beslist. Dit<br />
levert de volg<strong>en</strong>de beslissingsboom op waarbij de beslissing<strong>en</strong> van Carant niet zijn<br />
weergegev<strong>en</strong>.<br />
14