De Kempense transitiebeweging

de Kempense
transitiebeweging
Transitietour Vormingplus Kempen & IOK | februari 2018

DELEN IS HET NIEUWE HEBBEN!
In Vlaanderen werden de voorbije
jaren projecten gestart waarbij burgers
actief op zoek gaan naar eigen oplossingen
voor problemen als overconsumptie,
klimaat, ongezonde voeding,
financiële crisis, immobiliteit ...
Die wil om van onder uit, samen met
anderen, dingen te veranderen wordt
wereldwijd de transitiebeweging
genoemd.
TRANSLAB K EN IOK…
Vormingplus Kempen wil meewerken
aan die verandering en startte daarom
Transitielaboratorium Kempen.
TransLab K wil burgerinitiatieven
en transitiegroepen ondersteunen,
samenbrengen en in contact brengen
met lokale besturen.
Dat streven sluit mooi aan bij de
klimaatcampagne Kempen 2020 die
in alle Kempense gemeenten loopt en
waarbij IOK 29 burgemeesters bereid
vond het burgemeestersconvenant te
ondertekenen dat aanstuurt op 20 %
CO2 reductie in ons arrondissement.
…SLAAN DE HANDEN
IN MEKAAR
Omdat goede praktijken de beste
inspiratiebron zijn, nodigden IOK
en TransLab K de burgemeesters en
schepenen van 29 gemeenten uit voor
een inspirerende transitiebustour in
de Kempen.
Die trok langs enkele boeiende plaatsen
waar transitiegroepen of -projecten
aan de slag zijn. Zij vertelden de burgemeesters
over hun praktijkervaringen.
TransLab K en IOK stelden daarnaast
nog een 10-tal andere concrete transitieprojecten
voor.
Een unieke kans om burgerinitiatieven
en transitieprojecten te ontdekken,
contacten te leggen en voldoende
geïnspireerd te raken om in eigen
gemeenten met dergelijke partners
aan de slag te gaan zodat de noodzakelijke
transitie naar een duurzame
samenleving concreet gestalte kan
krijgen in de eigen gemeente.
In deze brochure stellen de deelnemende
projecten zich kort maar
krachtig voor. Zo heb je 10 inspirerende
projecten steeds bij de hand.
namens Vormingplus Kempen,
Martine Coppieters
namens IOK,
Kris Vreys

Zelfoogsttuin De Troef

Een zelfoogsttuin is een veld
waar groenten, fruit en kruiden
geteeld worden en waar ja als lid kan
gaan oogsten.
De Troef zorgt voor het zaaien, het
onderhoud en de groei van de gewassen.
In ruil voor een jaarlijks bedrag
mag je oogsten wat de tuin elke week
opbrengt.
Alle gewassen worden op biologische
en ecologisch verantwoorde
manier geteeld. Dus zeker zonder
sproeimiddelen, kunstmest of genetisch
gemodificeerde organismen.
Voor één van onze velden hebben we
ook een biocertificaat.
Wij verwachten geen voorkennis of
ervaring van tuinieren. Boer Guy
en Jeroen staan altijd klaar om wat
meer informatie te geven.
WAAR?
Het project is gevestigd aan de Stadsboerderij
van Turnhout. (Veldekensweg
10, 2300 Turnhout)
DOELPUBLIEK?
Voor iedereen!
AANTAL MEDEWERKERS?
De Troef heeft twee boeren en een
coördinator aangeworven.
De Stadsboerderij is ook een activeringsproject.
We willen zinvolle
arbeid geven aan mensen met weinig
kansen op de arbeidsmarkt. Dit
doen we door te werken met mensen
in artikel 60.
Dit is een tewerkstellingsmaatregel
waarbij het OCMW een arbeidscontract
geeft aan zijn cliënten.
De art.60’ers voeren een bezoldigde
beroepsactiviteit uit waarin ze de
kans krijgen om on-the-job te leren.
CONTACT
Guy Cotemans
Veldekensweg 10
2300 Turnhout
guy@detroef.be
0489 72 50 10
Evelien Thys
Beyntellus 8
2360 Oud-Turnhout
evelien@detroef.be
stadsboerderij@detroef.be
0486 60 75 117

Fietsbieb geeft je wielen

Bij de Fietsbieb kan je goedkoop
tweedehandse kinderfietsen lenen
tot de leeftijd van 12 jaar. Je betaalt
20 euro lidgeld (+ 20 euro waarborg)
om een jaar lang een kinderfiets te gebruiken.
Tweedehands, maar tiptop in
orde. Is zoon of dochter aan een grotere
fiets toe of wil hij of zij eens een ander
modelletje? Wel, dan mogen leden de
geleende fiets gewoon inwisselen voor
een ander exemplaar uit de Fietsbieb.
Schenk je een kinderfiets in goede
staat aan de fietsbieb? Dan hoef je een
jaar lang geen fietsgeld te betalen.
WAAR ?
Fietsbieb Mol, Sint-Apollonialaan 198,
2400 Mol. Elke 2de woensdag van de
maand van 14.00 u tot 16.00 u., elke 4de
zaterdag van de maand van 14 tot 16u.
Fietsbieb Retie, Kasteelstraat 67,
Corsendonk De Linde, 2470 Retie. Elke
2de zaterdag van de maand van 10 tot
12u, elke 4de woensdag van de maand
van 14 tot 16u.
Fietsbieb Turnhout, Diksmuidestraat
50, 2300 Turnhout. Elke 2de zaterdag van
de maand van 10 tot 12., elke 4de woensdag
van de maand van 14 tot 16u.
Fietsbieb Ravels, Geeneinde, Weelde
Depot – oud militair domein, 2381 Weelde.
Elke laatste zaterdag van de maand
van 10 tot 12u.
Waar staan er in de steigers?
Oud-Turnhout, Vorselaar, Balen,
Herselt, Merksplas, Geel, Wuustwezel,
Kalmthout … en nog enkele plaatsen
waar er interesse is.
DOELPUBLIEK?
Families met kinderen tot 12 jaar,
mensen in armoede of op de grens van
armoede, eenoudergezinnen (zeker de
periode van de scheiding), grootouders
(opvang kleinkinderen), nieuwe
Belgen.
MEDEWERKERS?
Fietsbieb draait lokaal op vrijwilligers.
Die houden de Fietsbieb open, repareren
de fietsen, doen de administratie,
promoten de Fietsbieb, enz. Er zijn
momenteel een 25-tal vrijwilligers
actief. Op regionaal niveau is er een
betaalde werkkracht (Stroming vzw,
Beweging.net) die de uitbouw stuurt
en de vrijwilligersploegen ondersteunt.
De Fietsbieb werkt met steun van LEA-
DER en dus met een startbudget vanuit
de EU, de Vlaamse Gemeenschap en de
Provincie Antwerpen.
CONTACT
Fietsbieb regio prov.Antwerpen
Bart Wynants
Korte Begijnenstraat 18
2300 Turnhout
014 40 31 62
0475 85 62 29

Deeldepot 2650

Deeldepot 2650 is een bibliotheek
van spullen en gereedschap in
de zuidrand van Antwerpen. In het
Deeldepot vind je spullen en gereedschap
die je slechts enkele keren per
jaar nodig hebt.
Materiaal dat je eigenlijk te duur of
zinloos vindt om zelf aan te kopen
net omdat je het slechts zelden
gebruikt of misschien omdat je geen
plek hebt om het te stockeren.
We willen mensen met ons initiatief
overtuigen dat het beter is om
samen bepaalde materialen te delen
en gebruiken in plaats van dat
iedereen alles bezit en slechts af en
toe gebruikt. Dat is zonde van het
materiaal én het geld. Delen is het
nieuwe hebben!
Tegelijk willen we ook een bredere
groep van mensen toegang geven tot
kwaliteitsvol materiaal. Sommige
mensen hebben immers niet de
financiële middelen om bepaalde
toestellen aan te kopen.
WAAR ?
Edegem, Strijdersstraat 75A
DOELPUBLIEK?
Iedereen, vooral inwoners uit de
zuidrand
MEDEWERKERS?
12 vrijwilligers en 1 betaalde kracht
(halve dag per week)
CONTACT
Robby Sallaets
0479 42 29 41
info@deeldepot2650.be
www.deeldepot2650.be

Talander vzw

Talander wil een sociaal en
therapeutisch kader scheppen
waar volwassen mensen met een
beperking zinvol en waardig ontwikkeling
kunnen maken.
De groei van de individuele persoon
en de kwaliteit van bestaan zijn het
vertrekpunt voor zorg en begeleiding.
Kwalitatieve zorg is zorg die
mensen in staat stelt om hun eigen
mogelijkheden te leren ontdekken
en verder te ontplooien. We gaan
ervan uit dat het vermogen van een
mens om zich te ontwikkelen vaak
veel groter is dan meestal wordt
gedacht. De uitgangspunten voor
het leven en werken op Talander
vinden we in het werk van Rudolf
Steiner. Dat werk vormt de basis van
het antroposofisch mensbeeld en de
sociaaltherapie.
WAAR?
Talander is gevestigd op meerdere
locaties waarvan er twee in Arendonk
liggen, nl. Talander zelf en De
Wouwershoeve. In Ravels hebben
we een buitenhuis waar drie bewoners
en een medewerker wonen en
in Weelde hebben we ‘De Pastorij’.
DOELPUBLIEK?
Mensen die een zinvolle dagbesteding
zoeken, intense rust willen
ervaren, tijd willen doorbrengen in
de natuur, een lekkere tas thee of
een streekbiertje willen drinken of
een boeket bloemen willen plukken
vinden hun gading op Talander.
MEDEWERKERS?
Wij hebben 22 bewoners, 21 medewerkers
en 20 vrijwilligers in ons
midden.
CONTACT
Talander vzw
De Lusthoven 88
2370 Arendonk
014 67 00 69
info@talander.be
www.talander.be

Cohousing LAND VAN Aa

Land van Aa, in Schorvoort. Zo’n
twintig nieuwe koop- en huurwoningen
mét extra’s in de Turnhoutse
vallei van de Aa. Een toekomstige
thuis voor twintig buren die samen
hun woonplek vormgeven. Land
van Aa is nog op zoek naar meer
enthousiaste buren.
Land van Aa, waar je samen jezelf
kan zijn. Je geniet van je eigen woning
in alle privacy. En wat denk je
van een gemeenschappelijke (moes)
tuin, een ruimte voor familiefeestjes
of speelplek voor de kinderen…?
Land van Aa, je staat er niet alleen
voor. Naast je toekomstige buren,
loodsen DE ARK, DAM architecten,
Samenhuizen, SPACE-LAB.be en
Vormingplus Kempen je doorheen
het hele project met steun van Provincie
Antwerpen.
WAAR?
Turnhout, Schorvoort ( net buiten
de ring)
DOELPUBLIEK?
intergenerationeel, sociale huurders
en kopers
MEDEWERKERS?
2 + ondersteuning externe experten
CONTACT
www.cohousinglandvanaa.be
leen.apers@arkwonen.be
sanne.teunkens@arkwonen.be
Campus Blairon 599
2300 Turnhout
014 40 11 07

Lunch met LEF

Een lunch met LEF is een maaltijd
met een gezicht, bereid door de
hele (school)gemeenschap.
Boeren uit het ommeland van gemeente
en stad produceren de ingrediënten
en lokale koks verwerken
die tot een heerlijk verse maaltijd.
Door de nabijheid kan de levering
van de maaltijden gebeuren door
fietskoeriers.
Ook mensen in de sociale economie
en starters kunnen participeren in
het werk op het veld, in de keuken of
in de kantine.
Iedereen die eraan meewerkt, kan
proeven van wat er allemaal anders
kan. Hier kan en mag iets blijvends
uit groeien.
Wervel ziet in Lunch met LEF een
puzzelstuk om te bouwen aan betere
eet- en landbouwcultuur. Want een
lunch met LEF is goed voor de lokale
economie, het milieu en fair voor
iedereen. En dat smaakt nog lekker
ook!
WAAR?
Vlaanderen
DOELPUBLIEK?
ouders van jonge kinderen
MEDEWERKERS?
10-tal per school
CONTACT
Wervel vzw
Patrick De Ceuster /
Benny Van de Velde
Edinburgstraat 26, 1050 Elsene
patrick@wervel.be
+32 2 893 09 60
www.lunchmetlef.be

Ruilwinkel MOOI

Ruilwinkel MOOI is een winkel
met baby -en kinderkleding en
-spullen van 0 tot 6 jaar.
Binnengebrachte spullen worden
nagekeken en er wordt een vaste
waarde aan gegeven.
De optelsom van deze waarden komen
op een stempelkaart waar men
mee kan shoppen bij MOOI.
MOOI is een lokmiddel naar
andere projecten binnen vzw Lokaal
Welzijn, zoals de mama-groep, de
peuterspeelpunten FIJN, de dienst
opvoedingsondersteuning.
Via het materiële willen we het
immateriële ondersteunen.
WAAR?
In het Lokaal Dienstencentrum
TerHarte in Westerlo.
DOELPUBLIEK?
MOOI is bedoeld voor iedereen,
iedereen is welkom en dat is ook
net de sleutel tot het succes. MOOI
binnenwandelen is geen schande.
MEDEWERKERS?
• 0,6 VTE coördinator VZW Lokaal
Welzijn waarvan MOOI 1 project
is
• 9 vrijwilligers
• 3 dames in wijkwerkstatuut (staat
nog niet helemaal op punt)
CONTACT
vzw Lokaal Welzijn
Ruilwinkel MOOI
Verlorenkost 22
2260 Westerlo
0499 21 86 35

Cambio Heist-op-den-Berg

In het kader van het project duurzaamheid
beslisten we om ook in
te zetten op deelmobiliteit. Na de
opstart van de Blue Bikes in 2015,
startten we in 2017 met het systeem
van deelauto’s.
Hiermee wilden we vooral mensen
die ofwel geen wagen hadden, ofwel
een tweede wagen soms nog hadden,
te bereiken.
Bovendien wilden we aansluiten bij
een al gekend project dat de nodige
service kon bieden.
Voor de netheid van de wagens
werken we samen met de Sociale
Werkplaats van de Kringwinkel
Zuiderkempen.
WAAR?
De wagens staan in het centrum op
de parking Leopoldlei
DOELPUBLIEK?
Mensen zonder wagen en mensen
die een tweede wagen nodig hebben.
Ook voor dienstverplaatsingen van
onze eigen medewerkers.
MEDEWERKERS?
0
CONTACT
Wilfried Wouters
Gemeente Heist-op-den-Berg
ww@heist-op-den-berg.be
015 23 74 14
www.heist-op-den-berg.be
www.cambio.be

Buurtkippen

Drie jaar geleden besloten we in
ons gezin om kippen te gaan
houden en een compostbak in de
tuin te maken. Onze buren hadden
hetzelfde idee.
Omdat we al positieve ervaringen
hadden met gezamenlijke aankopen
met de buren, konden we misschien
de kippen en compostbak ook gaan
delen. Na een korte rondvraag en een
aantal overlegavonden, noemden we
ons project ‘buurtkippen’. Als snel
konden we onze eerste eitjes rapen
en timmerden we 2 compostbakken
in elkaar. We maakten afspraken
over het kippenhok proper maken,
eitjes rapen, eten geven … en dit
loopt nog altijd prima. Onze kippen
leggen zo enthousiast eitjes, dat we
een gezamenlijke pannenkoekenbak
kunnen houden en veel cake mogen
eten!
WAAR?
Herentals
DOELPUBLIEK?
Gezinnen
MEDEWERKERS?
4 gezinnen
CONTACT
Jo Van Peer
Schonendonk 84
2200 Herentals
jovanpeer@hotmail.com
0499 30 16 62

Voedselteam
de Warande Turnhout

Onze organisatie zorgt ervoor
dat je wekelijks via een webwinkel
basisvoeding kan bestellen
bij lokale boeren. Deze producten
haal je op in je lokale afhaalpunt.
Daar zorgen onze vrijwilligers voor.
Wij laten je genieten van gezonde
en lekkere voeding van dichtbij. En
onze boer? Die krijgt een eerlijke
prijs en waardering voor zijn
producten. Zo draag je bewust bij
aan een betere wereld. Zin om mee
te doen?
WAAR?
Afhaalpunt de Warande Turnhout
DOELPUBLIEK?
Iedereen kan aansluiten. Zie contactgegevens.
MEDEWERKERS?
In het lokale team zijn een drietal
vrijwilligers actief: teamverantwoordelijke,
financieel verantwoordelijke
en depotverantwoordelijke.
In totaal telt het team een 20-tal
gezinnen.
CONTACT
Voedselteams Turnhout
de Warande
Teamverantwoordelijke Kaat Roels
kroels@telenet.be
0494 86 53 61
www.voedselteams.be
www.voedselteams.be/voedselteam/
voedselteams-turnhout-de-warande

met steun van
www.translabk.be • ver. uitg. Martine Coppieters, p/a Prins Boudewijnlaan 9 bus 2, 2300 Turnhout