Roofvogels en uilen Inkijkexemplaar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
FALCONIDAE<br />
TORENVALK<br />
Falco tinnunculus<br />
PROOIDIEREN<br />
Het hele jaar door zijn kleine zoogdier<strong>en</strong>, met name<br />
woelmuiz<strong>en</strong>, de voornaamste prooi. Daarnaast leeft<br />
hij van kleine vogels, vooral wanneer er weinig<br />
muiz<strong>en</strong> zijn. ’s Zomers vangt de tor<strong>en</strong>valk hagediss<strong>en</strong>,<br />
insect<strong>en</strong> als kevers <strong>en</strong> sprinkhan<strong>en</strong>, af <strong>en</strong> toe reg<strong>en</strong>worm<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> kleine naaktslakk<strong>en</strong>.<br />
PASPOORT<br />
l<strong>en</strong>gte<br />
geluid<br />
33–38 cm<br />
In buurt van nest schel ‘kie-kie-kie’.<br />
spanwijdte<br />
broedtijd<br />
ca. 76 cm (68–82 cm)<br />
April – juni.<br />
gewicht<br />
broedplek<br />
BIJZONDERHEDEN<br />
gem. 200 g,<br />
gem. 230 g<br />
Maakt zelf ge<strong>en</strong> nest maar gebruikt e<strong>en</strong> oud<br />
De tor<strong>en</strong>valk neemt in aantal af, vooral in ge-<br />
vogels trekk<strong>en</strong> in de herfst door naar Afrika.<br />
k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />
kraai<strong>en</strong>nest of schraapt e<strong>en</strong> kuiltje voor eier<strong>en</strong> op<br />
rotsrichel of gebouw. Broedt in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate<br />
bied<strong>en</strong> waar ge<strong>en</strong> nestkast<strong>en</strong> zijn. Dit komt<br />
onder andere door het verdwijn<strong>en</strong> van op<strong>en</strong><br />
Scandinavische vogels trekk<strong>en</strong> zuidwaarts naar<br />
West- <strong>en</strong> Zuid-Europa. Bij gebrek aan prooi<strong>en</strong><br />
Volwass<strong>en</strong> mannetje heeft lichtblauwe kop,<br />
in nestkast.<br />
landschap, de verruiging van de duinvegetatie<br />
gaan ze door tot in C<strong>en</strong>traal-Afrika.<br />
roodbruine rug met kleine donkere vlekk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
lichtblauwe staart met brede zwarte eindband.<br />
Onderzijde geelachtig met donkere druppelvormige<br />
vlekk<strong>en</strong>. Vrouwtje <strong>en</strong> jonge vogel hebb<strong>en</strong><br />
roestbruine kop, rug <strong>en</strong> staart met donkere<br />
vlekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> band<strong>en</strong>. Onderzijde is sterker gevlekt<br />
dan bij mannetje.<br />
vlucht<br />
Typische fladder<strong>en</strong>de vlucht, met vrij stijve <strong>en</strong><br />
ondiepe vleugelslag. Actieve vlucht <strong>en</strong> glijvlucht<br />
wissel<strong>en</strong> elkaar af. Tijd<strong>en</strong>s de baltsvlucht maakt<br />
het mannetje korte duikvlucht<strong>en</strong> of is er e<strong>en</strong><br />
gezam<strong>en</strong>lijke cirkelvlucht. Kan bidd<strong>en</strong> (stilstaan)<br />
in de lucht.<br />
leefgebied<br />
Op<strong>en</strong> landschap maar komt ook voor in dorp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> sted<strong>en</strong>.<br />
voorkom<strong>en</strong><br />
J F M A M J J A S O N D<br />
Vooral standvogel.<br />
tr<strong>en</strong>d<br />
Aantal broedpar<strong>en</strong> in Nederland wordt geschat<br />
op 5.000-7.000, in België op circa 4.500. Populatie<br />
neemt langzaam af.<br />
maximale leeftijd<br />
16 jaar in de vrije natuur.<br />
(vergrassing) <strong>en</strong> de to<strong>en</strong>ame van de havik <strong>en</strong><br />
buizerd.<br />
De balts begint in maart of april. De mannetjes<br />
bak<strong>en</strong><strong>en</strong> hun territorium af met baltsvlucht<strong>en</strong>.<br />
Daarbij schokk<strong>en</strong> ze met hun vleugels <strong>en</strong> draai<strong>en</strong><br />
zich half om hun l<strong>en</strong>gteas om dan vervolg<strong>en</strong>s<br />
in e<strong>en</strong> snelle zweefvlucht naar b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> te<br />
glijd<strong>en</strong>. Zodra het vrouwtje het balts<strong>en</strong>de mannetje<br />
in de smiez<strong>en</strong> heeft, gaan ze – indi<strong>en</strong> dat<br />
het vrouwtje zint – over op de paringsfase. Zij<br />
neemt hiertoe het initiatief.<br />
Volwass<strong>en</strong> tor<strong>en</strong>valk<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> doorgaans het<br />
hele jaar in de buurt van hun nest rondhang<strong>en</strong>.<br />
De jonge vogels trekk<strong>en</strong> verder weg, meestal tot<br />
e<strong>en</strong> afstand van 150 kilometer, <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> zo<br />
soms op boorplatforms terecht. Sommige jonge<br />
Nederlandse onderzoek<strong>en</strong> toond<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verlies<br />
aan van 43% na het legg<strong>en</strong> van de eier<strong>en</strong> totdat<br />
de jong<strong>en</strong> uitvlog<strong>en</strong>. Meestal werd het hele<br />
legsel opgegev<strong>en</strong>, omdat het mannetje te weinig<br />
voedsel aanbracht.<br />
Onderzoek heeft verder aangetoond dat vroeg<br />
in het voorjaar broed<strong>en</strong>de tor<strong>en</strong>valk<strong>en</strong> vooral<br />
mannetjes voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> par<strong>en</strong> die laat<br />
broed<strong>en</strong> vooral vrouwtjes. Waarom dit gebeurt<br />
is niet duidelijk.<br />
Par<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> populatie van standvogels vorm<strong>en</strong><br />
vaak e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>slange paarband, terwijl trekvogels<br />
vaker van partner wissel<strong>en</strong>. Par<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
echter ook sam<strong>en</strong> op trek word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong>.<br />
- 270 -<br />
- 271 -
Change language