17 magazine Leef!

Pieter Coermanstraat
Ken je straatnaam
Willem van Leeuwen woont al vijfendertig
jaar in de Pieter Coermanstraat. Op
mijn vraag reageert hij aarzelend. ‘Pieter
Coerman, eh… nee, daar weet ik eigenlijk
niks van, maar misschien heeft het te
maken met de straten hier in de buurt,
de Abraham Rademakerstraat en de Van
Struykstraat?’ Dan schiet zijn vrouw hem
te hulp. ‘Waren die drie geen dichters?’
Met behulp van het Straatnamenboek
van Noordwijk breng ik voor hen licht in
de duisternis. Hun straat is genoemd
naar de man die tenminste vijftig jaar (!)
huisarts is geweest in Noordwijk. In zijn
tijd (1758-1841) werd dat trouwens chirurgijn
genoemd. Ook maakte hij twintig
jaar deel uit van het dorpsbestuur.
Andere mooie feiten. Toen Coerman in
1828 zeventig jaar werd, schonk hij de
hervormde kerk in ‘Binnen’ een zilveren
doopbekken. En bij zijn vijftigjarig
ambtsjubileum gaf hij nóg eens zo’n
doopbekken aan de hervormde kerk in
‘Zee’.
‘Ach, dat is leuk om te weten,’ zegt
Willem van Leeuwen. ‘Ja, het is eigenlijk
wel gek: ik gebruik die naam al zo lang
en dan weet je niet over wie het gaat.
Vroeger stond er trouwens op de straatnaambordjes
nog enige informatie, maar
nu niet meer. Straatnamenboek? Is dat
nog te koop?’ Jawel, beste Willem van
Leeuwen en allen die dit lezen, voor een
tientje is het verkrijgbaar bij boekhandel
Van der Meer.
ik weet het niet. Eigenlijk heb ik geen
idee.’ Voornoemde boek brengt weer
uitkomst. Het gaat hier om de allereerste
ereburger van Noordwijk, in 1970 onderscheiden
vanwege haar vele verdiensten
voor de gemeenschap. De geboren Rotterdamse
leefde van 1885 tot 1975 en was
onder meer voorzitter van het Groene
Kruis, het Koningin Wilhelmina Fonds
en het Kraamcentrum voor Noordwijk
en omstreken. Toos Houwaart heeft geinteresseerd
geluisterd: ‘Je bent nooit
te oud om te leren,’ meent ze. ‘En het is
goed om te weten wie die mensen op
de straatnaamborden zijn. Zo houd je ze
ook in ere, toch?’
Van Panhuysstraat
Pond vlees en krentenbrood
Ik neem afscheid van mevrouw
Houwaart en ga door naar de Van
Panhuysstraat, waar ik in gesprek raak
met Annemieke van der Werf. Sinds zes
jaar woont zij aan de Van Panhuysstraat.
‘Ik weet dat Van Panhuys burgemeester
was,’ zegt zij. ‘Alleen weet ik niet precies
wanneer. Wel weet ik dat er in Den Haag
ook een Van Panhuysstraat is. Gaat dat
om dezelfde persoon?’ Haar laatste vraag
moet ik negatief beantwoorden.
Jonkheer Willem Constantijn van
Panhuys (1870-1929) is weliswaar in
Den Haag geboren, maar heeft het daar
niet tot een straat geschopt. Wel werd
hij in 1908 tot Noordwijks burgemeester
benoemd, waarbij hij z’n inhuldiging
vierde met een feestelijk cadeau: elk arbeiders-
of vissersgezin (dat waren er
toen 877) kreeg een pond vlees en een
krentenbrood. Tussen Annemieke en
burgemeester Panhuys blijkt overigens
een onverwachte band te bestaan. Op
instigatie van Van Panhuys werd in 1919
een begin gemaakt met de aanleg van
de Beeklaan, de laan waaraan haar oma
jarenlang woonde. Zelf woonde de burgervader
aan de Pickéweg, de huidige
Erasmusweg, waar Annemieke’s schoonouders
gehuisvest zijn. ‘Wat een toeval,’
zegt zij met een lach.
Jawel, zo gaat dat in een dorp; verleden
en heden zitten erg dicht op elkaar. Honderden
van onze voorouders moeten
gedoopt zijn in de zilveren schalen van
Pieter Coerman, net zoals ze gesmuld
moeten hebben van het vlees en krentenbrood
dat Van Panhuys hen schonk.
En het was te danken aan An van Gilse,
dat in de vorige eeuw zoveel maatschappelijke
zaken op rolletjes liepen. Voor nu:
dank voor uw aandacht, een volgende
aflevering bezoek ik de Derk Bolhuisstraat,
het Extersslop en de Susanna van
Ettenstraat.
An van Gilsehof
Rembrandt en An van Gilse
Goed, verder naar de An van Gilsehof.
Bewust sla ik het zeeheldenkwartier en
villawijk de Zuid over, want dáár weten
de bewoners het uiteraard wel: De Ruyter,
Piet Hein, Beethoven, Rembrandt,
Erasmus, dát zijn nog eens klinkende
namen, maar ja, zo’n beetje elk dorp of
stad heeft dergelijke namen op de straatnaambordjes.
Daar is niks eigens aan.
Het gaat mij juist om de namen van
Noordwijkers, om lokale historie.
In de An van Gilsehof stuit ik op Toos
Houwaart. Zij woont met haar man al
sinds 1995 in dit hofje. Na mijn vraag
antwoordt ze spontaan: ‘An van Gilse,
was dat geen burgemeester?’ Na mijn
hoofdschudden vervolgt ze: ‘Of eh… nee,
BRAND DE WITTE SCHOOL
In de nacht van 8 op 9 juli 2000
werd De Witte School aan de van
Panhuysstraat 19 getroffen door
een enorme uitslaande brand.
Het gebouw onder de rieten kap
werd totaal verwoest. Na vele
inspanningen werd uiteindelijk
het besluit genomen de school
te herbouwen in min of meer
oorspronkelijke staat.
Op 16 januari 2004 werd het
startsein gegeven voor de bouw
van de nieuwe school. Op
donderdag 23 december 2004
werd de school officieel opgeleverd.
Een markant gebouw is
behouden voor Noordwijk.
11