Kwetsbaar

Kwetsbare zwangerschap
Auteur: Marianne Keijser
Zal Olivia
ooit een
broertje
of zusje
krijgen?
Hyperemesis gravidarum
Vandaag bijna twee jaar later zit
ik met haar in de tuin van hun net
betrokken jaren ‘30 woning. We
praten over haar zwangerschap. Het
lijkt een eeuwigheid geleden. Mijn
dochter had de zwangerschapsziekte
hyperemesis gravidarum. Volgens
de NHG-standaard ‘Zwangerschap
en kraamperiode’ 2012: misselijkheid
en braken tijdens de zwangerschap.
Deze treden ongeveer bij de
helft van alle zwangeren op. De
klachten beginnen voor de negende
zwangerschapsweek en zijn bij
90% van de vrouwen verdwenen
na vier maanden. Daarna wordt het
als fysiologisch gezien. Bij 10% van
de zwangeren houdt het braken
langer aan, soms zelfs de hele
zwangerschap. Bij 0.5% tot 2% is
het braken dusdanig ernstig dat
dehydratie dreigt en ketonen in de
urine verschijnen. Men spreekt dan
van hyperemesis gravidarum, ofwel
Hg. Verwijzing naar de gynaecoloog
is dan geïndiceerd.
Olivia werd blakend van gezondheid
geboren, acht pond en mooi roze.
Pruttelend en vol huidsmeer kreeg
ik haar in mijn armen. Mijn dochter
lag geheel uitgeput, maar eindelijk
niet meer misselijk in het verlosbed
tegenover me. Ze heeft vrijwel de
gehele negen maanden van haar
zwangerschap gespuugd.
Situatie
Genieten van een onbezorgde
zwangerschap was onmogelijk,
voor de klas staan als juf van 33
kleuters, niet vol te houden. Ze werd
opgenomen, ging aan het infuus,
met zouten, suikers en vitaminen.
Op de afdeling verloskunde was
geen plaats. Ze werd ergens op een
interne afdeling op een kamertje
apart “ver” weg van alles en iedereen
gelegd. Ze werd letterlijk alleen
gelaten met haar misselijkheid.
Verpleging zag ze alleen tijdens het
prikken van bloed en een infuus,
of het opvangen van urine. Voor
de dagelijkse lichaamsverzorging
was ze op zichzelf aangewezen,
terwijl ze zo verzwakt was. Een
diëtiste heeft ze niet gezien. Na vijf
dagen mocht ze naar huis. Haar
elektrolytenhuishouding was goed.
Thuis bleek al snel dat ze veel
energie had ingeleverd. Een
douchebeurt putte haar uit, laat
staan dat ze boodschappen of
het huishouden kon doen. Eten
lukte niet, alles is er geprobeerd.
Gember, kruidenthee, fruit. Cola
was het enige dat bleef zitten. In het
medische circuit was er niemand die
Kwetsbaar
haar ter zijde stond. Verloskundige
en huisarts zijn niet bij haar op
huisbezoek geweest. Zetpillen
tegen de misselijkheid werden
voorgeschreven. Echter daadwerkelijk
doorvragen naar hoe het nu echt
ging, bleven uit. Als familie hebben
wij haar opgevangen. We haalden
een boodschap, draaiden wasjes, en
deden het huishouden. We zorgden
voor wat afleiding, hielden in de gaten
of ze depressief werd. Zelf las ze veel
en wist daardoor waar ze op moest
letten.
Skilled companionship
Van deze menselijke en zorgzame,
maar bekwame metgezel,
(Claessens&Dierckx,2003) kreeg
zij niet veel te zien tijdens deze
zwangerschap. Disciplines werkten
naast elkaar niet met elkaar. In
Nederland wordt de impact van
Hg nog steeds onderkend. De
KNOV: Koninklijke Nederlandse
Organisatie van Verloskundigen
heeft geen eigen richtlijn. Dat is
jammer want het is een kwetsbare
zwangerschap. Inmiddels heeft
ze zich aangemeld bij de stichting
ZEHG: Zwangerschapsmisselijkheid
en hyperemesis gravidarum. Dat
schept herkenning begrip en veel
duidelijkheid. Ze weet nu dat ze niet
gek is.
9