Kwetsbaar

Mensen dementie
Dementie en
kwetsbaarheid
binnen de thuiszorg
Auteur: Barbara Hoffmann
Mw. R. is cliënt bij de thuiszorg met de diagnose van een vasculaire
dementie. Mw. heeft geen kinderen en is alleenstaand. Haar sociale netwerk
bestaat uit een vriend en een nicht. De casemanager dementie is betrokken
bij mw. op verzoek van de huisarts. Na een aantal huisbezoeken van de
casemanager kwam het verzoek naar de thuiszorg toe voor het begeleiden
en controle inname medicatie. Mw. vergat deze en/of nam dubbel in. Na
een huisbezoek waarin de zorg werd afgesproken met mw. en daarna
werd ingezet reageerde mw. geagiteerd en boos. Begreep niet waarom de
thuiszorg kwam voor de medicatie. Mw. zei regelmatig de zorg af en nam
dan een dubbele dosis van de medicatie in en soms enkele dagen geen
medicatie met als o.a. het gevolg ontregeling van de bloedverdunners.
Binnen de thuiszorg komen
we als wijkverpleegkundige
en zorgteams regelmatige
kwetsbare ouderen tegen met
beginnende dementie. Door de
beginnende dementie is het vaak
moeilijk om de zorg in te zetten
omdat er in het begin van het
ziektebeeld een ontkenningsfase
is. Vanuit de ontkenningsfase is
er vaak nog geen gevoel van zorg
nodig bij de cliënt.
In het begin van de dementie is de
bewustwording van het verlies van
je waardigheid ‘je eigen ik” erg sterk
aanwezig. Het besef van niet meer
functioneren en de machteloosheid
die daaruit voortkomt maakt de cliënt
kwetsbaar.
Door het opbouwen van een
vertrouwensrelatie met de cliënt
en indien aanwezig mantelzorger
probeert de wijkverpleegkundige
de juiste zorg in te zetten. Een
vertrouwensband opbouwen door
regelmatig huisbezoeken af te
leggen waarbij geprobeerd wordt een
kwetsbaar onderwerp bespreekbaar
te maken. Dit onderwerp kan heel
divers zijn en tijdens deze gesprekken
gaat de wijkverpleegkundige in op
vragen van de cliënt en mantelzorger.
Meestal is er bij de cliënt(en) veel
last van ontkenning wat zicht uit in
schaamte en angst. De angst om
hun familie niet meer te herkennen
en dat de herinneringen vervagen
als de dementie verder gaat. Door
deze gesprekken probeert de
wijkverpleegkundige samen met de
andere disciplines om de cliënt in
het ziekteproces te begeleiden zodat
geprobeerd wordt te voorkomen dat
er een depressie of zo min mogelijk
andere klachten ontstaan.
Er zijn diverse vormen van dementie
waarbij de begeleiding en benadering
bij iedere cliënt anders is. Door de
symptomen vanuit de dementie is de
cliënt erg kwetsbaar op verschillende
gebieden Problemen kunnen ontstaan
op sociaal gebied: het niet meer zelf
kunnen regelen van het huishouden
Kwetsbaar
en de financiën. Op lichamelijk gebied
het niet meer zelfstandig regie kunnen
uitvoeren over je dagelijkse behoeften
zoals wassen, kleden, eten, drinken
en medicatie. Het sociale netwerk
wordt kleiner, verlies van partner en
vrienden.
Binnen een wijk/gemeente zijn er
diverse soorten ondersteuningsvormen
om zolang mogelijk de
kwetsbare dementerende binnen de
maatschappij te houden. Dit kan zijn
een bezoek aan het alzheimercafé,
cursus voor de mantelzorger of
dagbesteding. Hierdoor blijft de
dementerende in beeld en kan er
samen zolang mogelijk grip op de
thuissituatie blijven. Zodra er zorg is
ingezet kan er vanuit de organisatie
een casemanager dementie
worden ingezet om de cliënt(en) en
mantelzorger te ondersteunen op
gebied van financiën, zorg en alle
andere vragen. De casemanager blijft
bij de cliënt betrokken tot aan opname
of stopt de zorg door overlijden.
37