03.07.2018 Views

Programmagids 2018-2019 / Nivon Arnhem-Nijmegen en Humanistisch Verbond

In deze gids vindt u evenementen en cursussen uit de categorieën natuur, kunst, creatief, literatuur, muziek, actief, filosofie en humanisme. Het Nivon is een open vereniging waarin mensen met en voor elkaar werken aan een samenleving die eerlijk is en groen. Nivon baseert zich op sociaal democratische beginselen, heeft afdelingen, landelijke werkgroepen, natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen. Daarnaast organiseert Nivon ook sociale, avontuurlijk reizen, jeugd- en jongerenkampen en onderhoudt lange afstandwandelpaden en streekpaden. Het Humanistisch Verbond is het informatie- en dienstencentrum, het ontmoetingsplein van het humanisme en heeft ruim 14.000 leden, 33 afdelingen en 3 werkgroepen. Het humanisme is de levensbeschouwing waarin de mens en de menselijke ontwikkeling centraal staan. Het Humanistisch Verbond doet onderzoek, organiseert debatten, cursussen en biedt geestelijke begeleiding aan mensen.

In deze gids vindt u evenementen en cursussen uit de categorieën natuur, kunst, creatief, literatuur, muziek, actief, filosofie en humanisme.

Het Nivon is een open vereniging waarin mensen met en voor elkaar werken aan een samenleving die eerlijk is en groen. Nivon baseert zich op sociaal democratische beginselen, heeft afdelingen, landelijke werkgroepen, natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen. Daarnaast organiseert Nivon ook sociale, avontuurlijk reizen, jeugd- en jongerenkampen en onderhoudt lange afstandwandelpaden en streekpaden.

Het Humanistisch Verbond is het informatie- en dienstencentrum, het ontmoetingsplein van het humanisme en heeft ruim 14.000 leden, 33 afdelingen en 3 werkgroepen. Het humanisme is de levensbeschouwing waarin de mens en de menselijke ontwikkeling centraal staan. Het Humanistisch Verbond doet onderzoek, organiseert debatten, cursussen en biedt geestelijke begeleiding aan mensen.

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Natuur | Kunst | Creatief | Literatuur | Muziek | Actief | Filosofie<br />

HAAL MEER UIT JEZELF!<br />

<strong>Programmagids</strong> <strong>Arnhem</strong> - <strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> <strong>2018</strong> / <strong>2019</strong>


Hartelijk welkom<br />

bij het nieuwe programma van het <strong>Nivon</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong>!<br />

De programmacommissie van <strong>Nivon</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> biedt u weer e<strong>en</strong> uitgebreid<br />

<strong>en</strong> gevarieerd programma aan waarin de rode draad ‘de ontmoeting met elkaar’ zal<br />

zijn. U vindt in deze gids ook de activiteit<strong>en</strong> van het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong><br />

waarmee we nauw sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> om ons beider doelstelling<strong>en</strong> beter te realiser<strong>en</strong>.<br />

Er staan weer tal van cursuss<strong>en</strong> <strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong> gepland waarin u kunt g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong><br />

van muziek <strong>en</strong> kunst, waarin u uw hand<strong>en</strong> kunt lat<strong>en</strong> wapper<strong>en</strong> met bijvoorbeeld<br />

boekbind<strong>en</strong> <strong>en</strong> sierad<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> of uw Engels op e<strong>en</strong> nog hoger plan br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

En over taal gesprok<strong>en</strong>: literatuur komt ook weer aan bod in de leeskring <strong>en</strong><br />

het besprek<strong>en</strong> van gedicht<strong>en</strong> maar ook het vervolg op de cursus geweldloos<br />

communicer<strong>en</strong>. Vanbinn<strong>en</strong> actief word<strong>en</strong> kan met Yoga <strong>en</strong> Taijiwuxigong.<br />

<strong>Nivon</strong> zou <strong>Nivon</strong> niet zijn als ook de natuur niet volop aandacht krijgt zoals in de<br />

‘Gro<strong>en</strong>cursus’ die we in sam<strong>en</strong>werking met het IVN gev<strong>en</strong>, maar ook in excursies<br />

<strong>en</strong> lezing<strong>en</strong>. Uitgebreid museumbezoek met voorafgaand e<strong>en</strong> lezing komt aan bod.<br />

We zull<strong>en</strong> vier belangrijke t<strong>en</strong>toonstelling<strong>en</strong> bezoek<strong>en</strong>. Nieuw is de lezing<strong>en</strong>cyclus<br />

‘De toekomst van de Kloof’ waarin we vooraanstaande sprekers uitnodig<strong>en</strong> om hun<br />

visie te gev<strong>en</strong> over de ontwikkeling<strong>en</strong> in onze sam<strong>en</strong>leving ieder vanuit hun eig<strong>en</strong><br />

perspectief.<br />

„Sam<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> begin;<br />

sam<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> is vooruitgang;<br />

sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> is succes.“<br />

H<strong>en</strong>ry Ford 1863 - 1947<br />

Dit alles kan alle<strong>en</strong> gebod<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door de inzet van veel vrijwilligers, we zijn h<strong>en</strong><br />

daar heel dankbaar voor. We w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> u e<strong>en</strong> leerzaam <strong>en</strong> bov<strong>en</strong>al gezellig nieuw<br />

programma <strong>2018</strong>/<strong>2019</strong> toe!<br />

De Programmacommissie


Programma <strong>2018</strong>-<strong>2019</strong><br />

NIVON natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> I <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong><br />

Foto links: stockfoto<br />

Over het <strong>Nivon</strong> 3-4<br />

<strong>Nivon</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> 5-6<br />

Natuur 7-8<br />

Kunst 9-14<br />

Creatief 15-17<br />

Literatuur <strong>en</strong> Taal 18-21<br />

Muziek 22-24<br />

Over het <strong>Humanistisch</strong><br />

<strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong><br />

41-42<br />

Filosofie <strong>en</strong> Humanisme 43-50<br />

Actief 25-30<br />

Lezing<strong>en</strong> <strong>en</strong> Excursies 31-37<br />

Voorwaard<strong>en</strong> <strong>en</strong> Colofon 39-40<br />

Aanmelding <strong>Nivon</strong> 38<br />

U di<strong>en</strong>t zich met het correcte<br />

aanmeldformulier aan te meld<strong>en</strong>.<br />

De led<strong>en</strong>prijz<strong>en</strong> geld<strong>en</strong> voor zowel<br />

<strong>Nivon</strong> als <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong>.<br />

Aanmelding <strong>en</strong> kost<strong>en</strong>:<br />

<strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong><br />

27<br />

<strong>2018</strong>/<strong>2019</strong> programma 2


OVER HET NIVON<br />

<strong>Nivon</strong> is e<strong>en</strong> landelijke ver<strong>en</strong>iging met e<strong>en</strong> duurzaam <strong>en</strong> sociaal hart. Alles binn<strong>en</strong><br />

het <strong>Nivon</strong> wordt georganiseerd door groep<strong>en</strong> vrijwilligers, ondersteund door e<strong>en</strong><br />

klein landelijk bureau.<br />

Op naar de 100<br />

<strong>Nivon</strong> bestaat al meer dan 90 jaar. Die lange geschied<strong>en</strong>is koester<strong>en</strong> we. Van<br />

oorsprong is <strong>Nivon</strong> e<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>iging die arbeiders <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> lagere<br />

opleiding (<strong>en</strong> dat war<strong>en</strong> er vel<strong>en</strong> aan het begin van de 20ste eeuw!) e<strong>en</strong> zekere<br />

vorming <strong>en</strong> ontwikkeling wilde meegev<strong>en</strong>. Dat verklaart ook de afkorting <strong>Nivon</strong>:<br />

voluit ‘Nederlands Instituut voor VolksOntwikkeling <strong>en</strong> Natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>werk’.<br />

Wat will<strong>en</strong> we bereik<strong>en</strong>?<br />

Als milieubewuste organisatie will<strong>en</strong> we toekomstige g<strong>en</strong>eraties e<strong>en</strong> wereld<br />

nalat<strong>en</strong> die leefbaar is. Milieu- <strong>en</strong> natuurbewustzijn gaat sam<strong>en</strong> met sociale<br />

rechtvaardigheid <strong>en</strong> cultuur.<br />

3<br />

Wil je ook lid word<strong>en</strong>?<br />

Meld je direct online aan op www.nivon.nl<br />

of via het formulier op pagina 38<br />

Sommige activiteit<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ad hoc georganiseerd <strong>en</strong><br />

staan daarom nog niet in deze programmagids.<br />

Kijk op onze website of op facebook <strong>en</strong> ontdek ons<br />

actuele programma!


OVER HET NIVON<br />

Wat do<strong>en</strong> wij?<br />

We organiser<strong>en</strong> veel activiteit<strong>en</strong>, voor jong <strong>en</strong> oud, zoals het jaarlijkse Pika-festival. Dit is e<strong>en</strong><br />

groots ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t van <strong>Nivon</strong> voor de hele familie in het pinksterweek<strong>en</strong>d.<br />

Je kunt cursuss<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>, mee met binn<strong>en</strong>- <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>landse reiz<strong>en</strong>, water- <strong>en</strong> bergsportreiz<strong>en</strong>.<br />

<strong>Nivon</strong>led<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de 6 <strong>en</strong> 30 jaar zijn automatisch lid van <strong>Nivon</strong>Jong <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> meedo<strong>en</strong> met<br />

speciale kamp<strong>en</strong> <strong>en</strong> reiz<strong>en</strong>.<br />

Binn<strong>en</strong> onze ver<strong>en</strong>iging ontmoet je gelijkgestemd<strong>en</strong>. Onze actieve led<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> ervoor dat<br />

e<strong>en</strong>oudergezinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit sociaal kwetsbare groep<strong>en</strong> onbezorgd e<strong>en</strong> korte vakantie<br />

kunn<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> in onze natuurvri<strong>en</strong>d-<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>.<br />

Loger<strong>en</strong> bij het <strong>Nivon</strong><br />

<strong>Nivon</strong> beheert derti<strong>en</strong> natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong> <strong>en</strong> ti<strong>en</strong> kampeerterrein<strong>en</strong> in Nederland, die je kunt<br />

vind<strong>en</strong> van Noordlar<strong>en</strong> tot Heerl<strong>en</strong> <strong>en</strong> van Berg<strong>en</strong> aan Zee tot Enschede. Je kunt er heerlijk<br />

slap<strong>en</strong> in het gro<strong>en</strong> <strong>en</strong> sam<strong>en</strong> wandel<strong>en</strong> of fiets<strong>en</strong> in de natuur.<br />

Iedere<strong>en</strong> is welkom!<br />

Natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> nodig<strong>en</strong> we van harte uit om met ons mee te do<strong>en</strong>,<br />

of je nu wel of ge<strong>en</strong> <strong>Nivon</strong>lid b<strong>en</strong>t, jonger of ouder, als individu of gezin komt.<br />

Zo vind je<br />

ons online<br />

<strong>Nivon</strong> Nederland<br />

www.nivon.nl<br />

www.facebook.com/<br />

nivon.nl<br />

<strong>Nivon</strong> Afdeling<br />

<strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong><br />

www.nivon-arnhem.nl<br />

www.facebook.com/<br />

<strong>Nivon</strong><strong>Arnhem</strong><br />

<strong>Nivon</strong> Jong<br />

www.nivonjong.nl<br />

Natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />

Internationaal<br />

www.nfi.at<br />

Wij zijn internationaal<br />

Foto links: stockfoto<br />

<strong>Nivon</strong> maakt deel uit van Naturfreunde Internationale (NFI). De NFI werd opgericht in 1895 <strong>en</strong> is één van de oudste <strong>en</strong><br />

grootste milieuorganisaties met e<strong>en</strong> netwerk van natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong> over de hele wereld. Alle<strong>en</strong> in Europa zijn het er al<br />

zev<strong>en</strong>honderd (naturfreunde-haeuser.net). NFI heeft ruim vijftig aangeslot<strong>en</strong> natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>organisaties <strong>en</strong> circa 500.000<br />

led<strong>en</strong> wereldwijd.<br />

<strong>2018</strong>/<strong>2019</strong> programma 4


NIVON ARNHEM-NIJMEGEN<br />

Alle activiteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in<br />

De Wasserij, t<strong>en</strong>zij anders vermeld.<br />

Locatie De Wasserij<br />

De Wasserij aan de Mol<strong>en</strong>beekstraat 26a in <strong>Arnhem</strong><br />

is e<strong>en</strong> stedelijk c<strong>en</strong>trum voor Natuur & Milieu –<br />

Cultuur – M<strong>en</strong>s & Maatschappij.<br />

Hier word<strong>en</strong> rond deze thema’s tal van activiteit<strong>en</strong><br />

georganiseerd door meerdere organisaties zoals het<br />

<strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong>. Het <strong>Nivon</strong> afdeling <strong>Arnhem</strong>-<br />

<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> is de hoofdbewoner <strong>en</strong> organiseert de<br />

meeste activiteit<strong>en</strong>.<br />

Vrijwilligersorganisatie<br />

Het <strong>Nivon</strong> is e<strong>en</strong> vrijwilligersorganisatie.<br />

Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ontvang<strong>en</strong> e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>de<br />

vergoeding voor hun di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> maar<br />

verder gebeurt alles in eig<strong>en</strong> beheer.<br />

Ongeveer honderd led<strong>en</strong> lever<strong>en</strong> zo vrijwillig e<strong>en</strong><br />

bijdrage aan tal van hand <strong>en</strong> spandi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> rond het<br />

het beheer van het gebouw <strong>en</strong> de organisatie van de<br />

programma activiteit<strong>en</strong>. Ze stek<strong>en</strong> daar sam<strong>en</strong> met<br />

plezier jaarlijks vele ur<strong>en</strong> in.<br />

Verhuur aan derd<strong>en</strong>:<br />

Ook vrijwilliger word<strong>en</strong>?<br />

5<br />

De Wasserij kan ook gehuurd word<strong>en</strong> door derd<strong>en</strong>.<br />

Contact: p<strong>en</strong>ningmeester@nivon-arnhem.nl<br />

Stuur dan e<strong>en</strong> email naar:<br />

secretaris@nivon-arnhem.nl


NIVON ARNHEM-NIJMEGEN<br />

Op<strong>en</strong> Huis in De Wasserij<br />

zondag 23 september <strong>2018</strong>, inloop vanaf 13:00 uur<br />

Op zondag 23 september op<strong>en</strong><strong>en</strong> we, sam<strong>en</strong> met het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong>,<br />

het nieuwe seizo<strong>en</strong> in De Wasserij. Doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> de programmacommissie<br />

vertell<strong>en</strong> u graag wat meer over de geplande cursuss<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

andere activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> antwoord op uw vrag<strong>en</strong>. Om alvast iets te<br />

ervar<strong>en</strong> wat het nieuwe seizo<strong>en</strong> te bied<strong>en</strong> heeft, kunt u ook meedo<strong>en</strong><br />

aan diverse introductieless<strong>en</strong>. Natuurlijk kunt u zich ook opgev<strong>en</strong> voor<br />

e<strong>en</strong> cursus of andere activiteit tijd<strong>en</strong>s het Op<strong>en</strong> Huis maar dat kan ook<br />

eerder via de website of via het formulier in deze gids.<br />

U b<strong>en</strong>t welkom vanaf 13.00 uur, vanaf 13.30 uur vind<strong>en</strong> regelmatig introductieless<strong>en</strong><br />

plaats die ongeveer 3 kwartier dur<strong>en</strong>. Er is uiteraard volop<br />

geleg<strong>en</strong>heid bij te prat<strong>en</strong> met bek<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> om nieuwe m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te ontmoet<strong>en</strong>.<br />

Om 17.00 uur sluit<strong>en</strong> we de middag af.<br />

Foto: stockfoto<br />

Voor het programma van de introductieless<strong>en</strong> kunt u t.z.t. terecht via<br />

Mededeling<strong>en</strong> of onze website nivon-arnhem.nl <strong>en</strong> Facebook facebook.<br />

com/<strong>Nivon</strong><strong>Arnhem</strong>.<br />

Wij hop<strong>en</strong> u op 23 september te mog<strong>en</strong> begroet<strong>en</strong> <strong>en</strong> neem gerust<br />

iemand mee !<br />

<strong>Nivon</strong> programma 6


NATUUR<br />

NATUUR EN MILIEU<br />

Gro<strong>en</strong>cursus Najaar <strong>2018</strong><br />

vanaf donderdag 25 oktober, 20:00 uur<br />

Dit is e<strong>en</strong> cursus voor nieuwsgierige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, die zich will<strong>en</strong> verbaz<strong>en</strong><br />

over de slimheid, waarmee de natuur de herfst <strong>en</strong> de winter door komt.<br />

Deze onderwerp<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> aan bod:<br />

• bom<strong>en</strong> in herfst <strong>en</strong> winter,<br />

• padd<strong>en</strong>stoel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

• we zoek<strong>en</strong> het antwoord op de vraag:<br />

“Hoe komt de natuur de winter door?”<br />

Begeleiding: Rob t<strong>en</strong> Hoedt<br />

code 902<br />

Foto‘s: Sabine Baumgart<strong>en</strong><br />

3<br />

7<br />

Wanneer: 3 x cursus op donderdag 25 okt., 1 <strong>en</strong> 8 nov. <strong>2018</strong><br />

van 20:00 - 22:00 uur <strong>en</strong><br />

3 x excursies op zaterdag 27 okt., 3 <strong>en</strong> 10 nov. <strong>2018</strong><br />

van 10:00 - ca. 12:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 25, niet-led<strong>en</strong> € 35<br />

x 25<br />

Locatie: Natuurc<strong>en</strong>trum <strong>Arnhem</strong>,<br />

locatie Stadsboerderij Presikhaaf, Ruit<strong>en</strong>berglaan 4


NATUUR EN MILIEU<br />

Deze cursuss<strong>en</strong> word<strong>en</strong> georganiseerd in<br />

sam<strong>en</strong>werking met IVN afd. <strong>Arnhem</strong> <strong>en</strong><br />

KNNV afd. <strong>Arnhem</strong>.<br />

Gro<strong>en</strong>cursus Voorjaar <strong>2019</strong><br />

vanaf donderdag 28 februari, 20:00 uur<br />

Deze cursus is e<strong>en</strong> manier om de l<strong>en</strong>te te belev<strong>en</strong> <strong>en</strong> de natuur in <strong>en</strong> om <strong>Arnhem</strong> beter<br />

te ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. In neg<strong>en</strong> lesavond<strong>en</strong> <strong>en</strong> zev<strong>en</strong> excursies b<strong>en</strong>t u bezig met onderwerp<strong>en</strong> als:<br />

• het landschap aan de zuidkant van de Veluwe,<br />

• zoogdier<strong>en</strong>, bom<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong>,<br />

• reptiel<strong>en</strong> <strong>en</strong> amfibieën,<br />

• water, insect<strong>en</strong> <strong>en</strong> vogels,<br />

• spr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> landgoeder<strong>en</strong>.<br />

De doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> hun onderwerp op e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> manier, die de nieuwsgierigheid prikkelt.<br />

In e<strong>en</strong> aantal less<strong>en</strong> wordt gebruik gemaakt van lev<strong>en</strong>d materiaal.<br />

Begeleiding: Rob t<strong>en</strong> Hoedt<br />

code 901<br />

Wanneer: 9 x cursus op donderdag 28 feb., op 7, 14, 21 <strong>en</strong> 28 mrt., op 4, 11 <strong>en</strong> 25 apr. <strong>en</strong> op 2 mei <strong>2019</strong><br />

van 20:00 - 22:00 uur<br />

7 x excursies van ca. 2 uur op zaterdag 16, 23 <strong>en</strong> 30 mrt., op 6, 13 <strong>en</strong> 27 apr. <strong>en</strong> op 4 mei,<br />

aanvang tuss<strong>en</strong> 8:00 <strong>en</strong> 11:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 50, niet-led<strong>en</strong> € 60<br />

Locatie:<br />

Natuurc<strong>en</strong>trum <strong>Arnhem</strong>, locatie Stadsboerderij Presikhaaf,<br />

Ruit<strong>en</strong>berglaan 4 in <strong>Arnhem</strong><br />

x 25<br />

<strong>Nivon</strong> programma 8


Kunst<br />

KUNST<br />

Kunst bij de koffie<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 1 oktober <strong>2018</strong>, 10:00 <strong>en</strong> 13:00 uur<br />

Begin de week met e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>d gesprek over kunst.<br />

We gaan afbeelding<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong> van kunst uit verschill<strong>en</strong>de tijd<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

cultur<strong>en</strong>. Daarbij gaan we op zoek naar overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong><br />

tuss<strong>en</strong>, op het eerste gezicht, zeer uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de kunstwerk<strong>en</strong>. We<br />

zull<strong>en</strong> prat<strong>en</strong> over wat er te zi<strong>en</strong> is, hoe het gemaakt is, waar het je aan<br />

doet d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> of wat het kan betek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Zo zull<strong>en</strong> de getoonde beeld<strong>en</strong><br />

in e<strong>en</strong> ander licht kom<strong>en</strong> te staan door erover van gedacht<strong>en</strong> te wissel<strong>en</strong>.<br />

De inhoud van de less<strong>en</strong> wordt deels gevormd door je eig<strong>en</strong> inbr<strong>en</strong>g.<br />

De cursus bestaat uit drie blokk<strong>en</strong> van zes less<strong>en</strong>. Per les gaan we<br />

afbeelding<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> aan de hand van e<strong>en</strong> thema.<br />

Foto‘s: stockfoto‘s<br />

Wanneer:<br />

6 x op maandag van 10.00 - 12.00 uur<br />

Wanneer: 6 x op maandag van 13.00 - 15.00 uur<br />

9<br />

Blok I: 1, 8, 22, 29 okt., 5, 12 nov. code 205<br />

Blok II: 7, 14, 21 jan., 4, 11, 18 febr. code 206<br />

Blok III: 11, 18, 25 mrt., 1, 8, 15 apr. code 207<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 60, niet-led<strong>en</strong> € 75 incl. koffie/thee<br />

Blok I: 1, 8, 22, 29 okt., 5, 12 nov. code 208<br />

Blok II: 7, 14, 21 jan., 4, 11, 18 febr. code 209<br />

Blok III: 11, 18, 25 mrt., 1, 8, 15 apr. code 210<br />

Doc<strong>en</strong>t: Jos Witsiers


KUNST<br />

Alle activiteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in<br />

De Wasserij, t<strong>en</strong>zij anders vermeld.<br />

Art nouveau <strong>en</strong> Art Deco<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 26 september <strong>2018</strong>, 14:00 uur<br />

Art Nouveau <strong>en</strong> Art Deco zijn twee opvall<strong>en</strong>de kunststroming<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 1880 <strong>en</strong> 1939 in<br />

de architectuur <strong>en</strong> in de beeld<strong>en</strong>de- <strong>en</strong> toegepaste kunst. In Duitsland wordt deze kunststroming<br />

Jug<strong>en</strong>dstil g<strong>en</strong>oemd ev<strong>en</strong>als in Oost<strong>en</strong>rijk waar het ook wel Secessionstil heet.<br />

In Engeland spreekt m<strong>en</strong> van Modern of Liberty style <strong>en</strong> in Nederland noemde m<strong>en</strong> deze<br />

stroming de Nieuwe Kunst. Aan het begin van de eerste wereldoorlog was de beweging over<br />

haar hoogtepunt he<strong>en</strong>.<br />

Art Deco ontstond rond 1910 to<strong>en</strong> e<strong>en</strong> groep Franse kunst<strong>en</strong>aars e<strong>en</strong> collectief formeerde<br />

met als doel de Franse decoratieve kunst te ton<strong>en</strong> aan de internationale wereld. In 1925<br />

organiseerd<strong>en</strong> zij in Parijs de Wereldt<strong>en</strong>toonstelling waar toegepaste kunst in de spotlight<br />

stond.<br />

Wanneer: 4 x op wo<strong>en</strong>sdag 26 sept., 3, 10 <strong>en</strong> 31 okt. <strong>2018</strong><br />

van 14:00 - 16:00 uur<br />

code 211<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 36, niet-led<strong>en</strong> € 53<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Inge van Velz<strong>en</strong><br />

<strong>Nivon</strong> programma 10


KUNST<br />

Op e<strong>en</strong>zame hoogte: 8 onafhankelijk<strong>en</strong> in de kunst<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 7 november <strong>2018</strong>, 14:00 uur<br />

In alle periodes <strong>en</strong> alle land<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> steeds kunst<strong>en</strong>aars naar vor<strong>en</strong> die zich, schijnbaar onafhankelijk van wat er<br />

zich om h<strong>en</strong> he<strong>en</strong> gebeurt, ontwikkel<strong>en</strong> tot de meesters die we nu k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. In 4 bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> we steeds<br />

2 kunst<strong>en</strong>aars besprek<strong>en</strong> die veel overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> toch zo verschill<strong>en</strong>d zijn.<br />

Het eerste koppel is de Italiaanse schilder uit de hoog-r<strong>en</strong>aissance Leonardo da Vinci <strong>en</strong> Jacopo Tintoretto, de<br />

Italiaanse maniërist. Als tweede plaats<strong>en</strong> we het werk van afficheontwerper, schilder <strong>en</strong> chroniqueur van zijn tijd,<br />

de „Belle Epoque“ H<strong>en</strong>ri Toulouse-Lautrec naast het symbolisme van de Belgische James Ensor uit Oost<strong>en</strong>de.<br />

Vervolg<strong>en</strong>s vergelijk<strong>en</strong> we de architectuur van de Amerikaan Frank Lloyd Wright, met de ontwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

architectuur van de Oost<strong>en</strong>rijkse Fried<strong>en</strong>sreich Hundertwasser. Als laatste 2 beeldhouwers: De Engelsman<br />

H<strong>en</strong>ry Sp<strong>en</strong>cer Moore is vooral bek<strong>en</strong>d door zijn grote abstracte bronz<strong>en</strong> <strong>en</strong> marmer<strong>en</strong> sculptur<strong>en</strong>. Alberto<br />

Giacometti was e<strong>en</strong> Zwitserse beeldhouwer <strong>en</strong> schilder met als bek<strong>en</strong>dste werk<strong>en</strong> de langgerekte frêle<br />

figuurstukk<strong>en</strong>.<br />

Wanneer: 4 x op wo<strong>en</strong>sdag 7, 14, 21 <strong>en</strong> 28 nov. <strong>2018</strong><br />

van 14:00 - 16:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 36, niet-led<strong>en</strong> € 53<br />

code 212<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Inge van Velz<strong>en</strong><br />

11


KUNST<br />

Foto: Wikimedia Commons, publiek domein<br />

Kunst uit het Wilde West<strong>en</strong><br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 30 januari <strong>2019</strong>, 14:00 uur<br />

Al ruim 350 jaar won<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van Europese afkomst <strong>en</strong> hun<br />

nakomeling<strong>en</strong> in Noord-Amerika. De Noord-Amerikaanse kunst maakt<br />

in die jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vergelijkbare ontwikkeling door als in Europa. Ook in<br />

deze kunst speelde religie e<strong>en</strong> belangrijke rol, ev<strong>en</strong>als de ideal<strong>en</strong> van<br />

de Verlichting, revoluties, het stedelijk landschap, het modernisme. Toch<br />

is er in dat Noord-Amerika e<strong>en</strong> heel eig<strong>en</strong> variant van al die in Europa<br />

ontwikkelde kunststroming<strong>en</strong> ontstaan. En in de 20ste eeuw was deze<br />

kunst zo uitgesprok<strong>en</strong> dat Europa er van onder de indruk raakte.<br />

In 4 bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> besprek<strong>en</strong> we de ontwikkeling van de Noord-<br />

Amerikaanse kunst vanaf ca 1650 tot op hed<strong>en</strong>.<br />

code 213<br />

code 212<br />

Wanneer: 4 x op wo<strong>en</strong>sdag 30 jan., 6, 13 <strong>en</strong> 20 feb. <strong>2019</strong><br />

van 14:00 - 16:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 36, niet-led<strong>en</strong> € 53<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Inge van Velz<strong>en</strong><br />

„Whistler‘s Mother“, 1871<br />

James McNeill Whistler<br />

(1834 - 1903)<br />

<strong>Nivon</strong> programma 12


KUNST<br />

Avant - garde in Groning<strong>en</strong> – 100 jaar De Ploeg<br />

lezing 4 oktober <strong>2018</strong> | museumbezoek 11 oktober <strong>2018</strong><br />

In <strong>2018</strong> is het honderd jaar geled<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> groep jonge Groninger kunst<strong>en</strong>aars Kunstkring De Ploeg opricht.<br />

Ter geleg<strong>en</strong>heid daarvan pres<strong>en</strong>teert het Groninger Museum van 26 mei t/m 4 november de grote overzichtst<strong>en</strong>toonstelling<br />

Avant-garde in Groning<strong>en</strong>. De Ploeg 1918-1928.<br />

C<strong>en</strong>traal staat het spann<strong>en</strong>de culturele klimaat in Groning<strong>en</strong> aan het begin van de 20ste eeuw waarbinn<strong>en</strong> De<br />

Ploeg is ontstaan. Het museum laat ruim honderd werk<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>, waaronder schilderij<strong>en</strong>, tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, drukwerk <strong>en</strong><br />

grafiek van Ploegled<strong>en</strong> zoals Jan Wiegers, Johan Dijkstra <strong>en</strong> Jan Altink, in contrast met werk van coryfeeën zoals<br />

Jozef Israëls, H.W. Mesdag, Otto Eerelman <strong>en</strong> tijdg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. Het toont hoe de ‘jonge wild<strong>en</strong>’ zich losmaakt<strong>en</strong> van de<br />

to<strong>en</strong>malige gevestigde orde. Daarnaast is er aandacht voor het werk van Ernst Ludwig Kirchner <strong>en</strong> Vinc<strong>en</strong>t van<br />

Gogh, die beid<strong>en</strong> van groot belang zijn geweest voor de schilderkunstige ontwikkeling binn<strong>en</strong> De Ploeg.<br />

tekst: Website Groninger Museum<br />

code 214<br />

13<br />

Wanneer / Locatie: Lezing: 4 okt. <strong>2018</strong>, 14:00-16:00 uur in De Wasserij<br />

Excursie:<br />

11 okt. <strong>2018</strong>, Groninger Museum, Museumeiland 1, Groning<strong>en</strong><br />

tijdstip voor excursie nog niet bek<strong>en</strong>d<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 17,50 niet-led<strong>en</strong> € 22,50<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Inge van Velz<strong>en</strong><br />

x 20<br />

Gezam<strong>en</strong>lijk reiz<strong>en</strong> met op<strong>en</strong>baar<br />

vervoer. Reiskost<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>tree niet<br />

bij prijs inbegrep<strong>en</strong>.


KUNST<br />

Er zull<strong>en</strong> nog 2 lezing<strong>en</strong> met excursie plaatsvind<strong>en</strong>.<br />

Datum <strong>en</strong> tijdstip word<strong>en</strong> t.z.t. bek<strong>en</strong>d gemaakt op<br />

website <strong>en</strong> Facebook <strong>en</strong> in het Mededeling<strong>en</strong>blad.<br />

Maria van Gelre in museum Het Valkhof<br />

lezing 6 december <strong>2018</strong> | museumbezoek 13 december <strong>2018</strong><br />

We mak<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis met het lev<strong>en</strong> van Maria van Gelre aan de hand van ruim 100 (kunst)object<strong>en</strong>, waaronder<br />

vele artistieke topstukk<strong>en</strong> uit internationale collecties die niet eerder in Nederland zijn t<strong>en</strong>toongesteld.<br />

Het hoogtepunt vormt e<strong>en</strong> selectie van 40 speciaal voor de t<strong>en</strong>toonstelling gerestaureerde pagina’s uit haar<br />

omvangrijke gebed<strong>en</strong>boek, die grot<strong>en</strong>deels in de Staatsbibliothek zu Berlin wordt bewaard <strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> zijn<br />

kwetsbaarheid zeld<strong>en</strong> wordt uitgele<strong>en</strong>d.<br />

Dankzij e<strong>en</strong> grootschalige restauratie is dat nu speciaal voor de t<strong>en</strong>-toonstelling voor het eerst <strong>en</strong> e<strong>en</strong>malig in<br />

deze omvang mogelijk. Want op 23 februari 1415, precies 603 jaar geled<strong>en</strong>, voltooide kopiist Helmich die Lewe<br />

de tekst van het uitzonderlijke gebed<strong>en</strong>boek voor Maria van Gelre. Naast haar gebed<strong>en</strong> boek word<strong>en</strong> onder<br />

meer miniatur<strong>en</strong>, handschrift<strong>en</strong>, schilderij<strong>en</strong>, textiel, sierad<strong>en</strong>, beeld-houwkunst, gebrandschilderde v<strong>en</strong>sters <strong>en</strong><br />

heilig<strong>en</strong>beeld<strong>en</strong> getoond.<br />

tekst: Website Museum Het Valkhof<br />

code 215<br />

Wanneer / Locatie: Lezing: 6 dec. <strong>2018</strong>, 14:00-16:00 uur in De Wasserij<br />

Excursie: 13 dec. <strong>2018</strong>, Museum Het Valkhof, Kelfk<strong>en</strong>sbos 59, <strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong><br />

tijdstip voor excursie nog niet bek<strong>en</strong>d<br />

x 20<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 17,50 niet-led<strong>en</strong> € 22,50<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Inge van Velz<strong>en</strong><br />

Gezam<strong>en</strong>lijk reiz<strong>en</strong> met op<strong>en</strong>baar vervoer.<br />

Reiskost<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>en</strong>tree niet bij prijs inbegrep<strong>en</strong>.<br />

<strong>Nivon</strong> programma 14


CREATIEF<br />

CREATIEF<br />

Schets<strong>en</strong> op vakantie: volg het voorjaar<br />

vanaf zaterdag 13 april <strong>2019</strong>, 10:00 uur<br />

Tijd<strong>en</strong>s de vakantie e<strong>en</strong> sfeerimpressie schets<strong>en</strong> van je omgeving is e<strong>en</strong><br />

goede manier om je herinnering<strong>en</strong> vast te houd<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> schets is e<strong>en</strong> niet-uitgewerkte tek<strong>en</strong>ing om vluchtige impressies<br />

weer te gev<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> vorm van hoofd-handcoördinatie; je tek<strong>en</strong>t wat<br />

je ziet, gaat scherper kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> al do<strong>en</strong>de leer je.<br />

In drie workshops gaan we werk<strong>en</strong> in het Mol<strong>en</strong>beekpark <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> ter<br />

plekke tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van de omgeving gedur<strong>en</strong>de de diverse stadia in<br />

de l<strong>en</strong>te.<br />

code 318<br />

Foto‘s: stockfotos<br />

Wanneer: 3 x op zaterdag 13 apr., 11 mei <strong>en</strong> 15 jun. <strong>2019</strong><br />

van 10:00 - 12:00 uur<br />

Me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>:<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 54, niet-led<strong>en</strong> € 73<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Locatie:<br />

Johan Meeus<br />

Mol<strong>en</strong>beekpark, <strong>Arnhem</strong><br />

schetsboekje<br />

<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>potlood<br />

of -p<strong>en</strong>netje<br />

15


CREATIEF<br />

Alle activiteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in<br />

De Wasserij, t<strong>en</strong>zij anders vermeld.<br />

Boekbind<strong>en</strong> - najaar<br />

vanaf maandag 1 oktober <strong>2018</strong><br />

In deze cursus werk<strong>en</strong> zowel gevorderd<strong>en</strong> als<br />

beginners tegelijkertijd sam<strong>en</strong>. U kunt op uw<br />

eig<strong>en</strong> niveau de verschill<strong>en</strong>de inbindtechniek<strong>en</strong><br />

ler<strong>en</strong>. Voor het versier<strong>en</strong> van omslag<strong>en</strong> maakt u<br />

k<strong>en</strong>nis met de vele mogelijkhed<strong>en</strong> van papier.<br />

Boekbind<strong>en</strong> - voorjaar<br />

vanaf maandag 7 januari <strong>2019</strong><br />

Deze cursus is e<strong>en</strong> vervolg op die van<br />

het najaar maar kan ook zelfstandig<br />

word<strong>en</strong> gevolgd.<br />

Voor de eerste les me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>:<br />

snijmat, stanleymesje, metal<strong>en</strong> liniaal, schaar, potlood <strong>en</strong> gum<br />

code 424<br />

code 425<br />

Wanneer: 11 x op maandag 1, 8, 22, 29 okt., 5,<br />

12, 19, 26 nov., 3, 10 <strong>en</strong> 17 dec. <strong>2018</strong><br />

van 13:30 - 15:30 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 140, niet-led<strong>en</strong> € 180<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Gerard Honkoop<br />

Wanneer: 14 x op maandag 7, 14, 21, 28 jan., 4, 11,<br />

18, 25 feb., 11, 18, 25 mrt., 1, 8, 15 apr. <strong>2019</strong><br />

van 13:30 - 15:30 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 170, niet-led<strong>en</strong> € 210<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Gerard Honkoop<br />

x 15 x 15<br />

16


CREATIEF<br />

Sierad<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> op duurzame wijze:<br />

van oude sierad<strong>en</strong> naar nieuwe creaties<br />

vanaf dinsdag 23 oktober <strong>2018</strong>, 13:30 uur<br />

Hergebruik van material<strong>en</strong> is helemaal van deze tijd. Bijna iedere<strong>en</strong> heeft wel wat ligg<strong>en</strong> op<br />

e<strong>en</strong> verget<strong>en</strong> plekje zoals e<strong>en</strong> oude parelketting of e<strong>en</strong> bloedkoral<strong>en</strong> armbandje of mineral<strong>en</strong><br />

(halfedelst<strong>en</strong><strong>en</strong>). Neuz<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> kringloopwinkel kan ook verrass<strong>en</strong>de vondst<strong>en</strong><br />

oplever<strong>en</strong>!<br />

Na het succes in het vorige seizo<strong>en</strong> gaan we weer aan de slag om e<strong>en</strong> ketting, broche of<br />

oorbell<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>. Ook e<strong>en</strong> combinatie van diverse sierad<strong>en</strong> is mogelijk. Op basis van e<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> ontwerp, mak<strong>en</strong> we van het oude materiaal e<strong>en</strong> origineel hed<strong>en</strong>daags<br />

nieuw sieraad. Het resultaat is vaak verrass<strong>en</strong>d <strong>en</strong> u zult het weer met plezier kunn<strong>en</strong><br />

drag<strong>en</strong> of met de feestdag<strong>en</strong> voor de deur als e<strong>en</strong> cadeautje weggev<strong>en</strong>.<br />

code 313<br />

Foto‘s: stockfotos<br />

Wanneer: 4 x op dinsdag 23 <strong>en</strong> 30 okt., 6 <strong>en</strong> 13 nov. <strong>2018</strong><br />

van 13:30 – 15:30 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 59, niet-led<strong>en</strong> € 79<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Liesbeth van d<strong>en</strong> Top<br />

Bijkom<strong>en</strong>de kost<strong>en</strong>:<br />

rijgmateriaal, kettelstift<strong>en</strong>, slotjes met<br />

toebehor<strong>en</strong> <strong>en</strong> nieuw te kiez<strong>en</strong> kral<strong>en</strong>,<br />

individueel af te rek<strong>en</strong><strong>en</strong> met doc<strong>en</strong>t.<br />

17<br />

Me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>:<br />

oude schaar, ev<strong>en</strong>tueel buig- <strong>en</strong> kniptangetjes, oude sierad<strong>en</strong><br />

x 6


LITERATUUR EN TAAL<br />

LITERATUUR EN TAAL<br />

Feedback gev<strong>en</strong> & verbinding onderhoud<strong>en</strong><br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 1 oktober <strong>2018</strong>, 19:30 uur<br />

Feedback gev<strong>en</strong> op het werk of in privé situaties vind<strong>en</strong> de meeste<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> lastig. Ook met het ontvang<strong>en</strong> ervan kun je pijnlijke ervaring<strong>en</strong><br />

hebb<strong>en</strong>. Bv als iemand je vraagt: “Wil je eerlijk hor<strong>en</strong> wat ik ervan vind?”,<br />

dan weet je al dat de kans groot is dat je negatieve oordel<strong>en</strong> te hor<strong>en</strong><br />

krijgt. Maar dat kan ook anders. Op e<strong>en</strong> manier die wederzijds begrip <strong>en</strong><br />

verbinding g<strong>en</strong>ereert. En daar krijg je <strong>en</strong>ergie van. Vanuit de handvatt<strong>en</strong><br />

van Verbind<strong>en</strong>de of Geweldloze Communicatie noem<strong>en</strong> we dat<br />

Feedforward: e<strong>en</strong> vaardigheid die je kunt ler<strong>en</strong>.<br />

Wanneer:<br />

5 x op dinsdag 2, 9, 23, 30 okt. <strong>en</strong> 6. nov.<br />

van 19:30 – 21:30 uur<br />

code 704<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 80, niet-led<strong>en</strong> € 110<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Helmie Willems, www.stilts.nl<br />

<strong>Nivon</strong> programma 18


LITERATUUR EN TAAL<br />

Besprek<strong>en</strong> van boek<strong>en</strong><br />

vanaf vrijdag 5 oktober <strong>2018</strong>, 9:30 uur<br />

In deze cursus besprek<strong>en</strong> wij zes romans vanuit verschill<strong>en</strong>de land<strong>en</strong> <strong>en</strong> cultur<strong>en</strong>. Ze hebb<strong>en</strong><br />

geme<strong>en</strong> dat ze of in de tweede helft van de twintigste eeuw werd<strong>en</strong> gepubliceerd of in<br />

de e<strong>en</strong><strong>en</strong>twintigste eeuw. Hoewel het belangrijk is, in elke roman de hand van de schrijver<br />

te ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, is wat aan de orde wordt gesteld ons tot lez<strong>en</strong> verleidt.<br />

Per keer besprek<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> van zes romans in onderstaande volgorde:<br />

1. Martin Michael Driess<strong>en</strong> – De Pelikaan (<strong>2018</strong>)<br />

2. Johanna Holmström – Asfalt<strong>en</strong>gel<strong>en</strong> (2015)<br />

3. Michael Cunningham – E<strong>en</strong> wilde zwaan <strong>en</strong> andere vertelling<strong>en</strong> (2015)<br />

4. Annie Ernaux – De schaamte (1998)<br />

5. Jane Gardam –Laatste vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> (2017)<br />

6. William Maxwell –Tot zi<strong>en</strong>s, tot morg<strong>en</strong> (2009)<br />

code 225<br />

Wanneer: 6 x op vrijdag 5 okt., 9 nov., 7 dec. <strong>2018</strong> <strong>en</strong> 11 jan., 15 feb., 29 mrt. <strong>2019</strong><br />

van 9:30 - 12:00 uur<br />

De boek<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> door u<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 75, niet-led<strong>en</strong> € 100<br />

zelf aangeschaft word<strong>en</strong>.<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Jopie d<strong>en</strong> Best<strong>en</strong><br />

x 6


LITERATUUR EN TAAL<br />

Uit e<strong>en</strong> blad schiep ik e<strong>en</strong> lied ....<br />

Kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> luister<strong>en</strong> naar gedicht<strong>en</strong><br />

13 december <strong>2018</strong>, 14:00 uur<br />

In deze cursus besprek<strong>en</strong> wij de volg<strong>en</strong>de dichtbundels:<br />

• Ahmad Shamlu– Opstandige dauw<br />

Ahmad Shamlu is e<strong>en</strong> van de meest invloedrijke dichters van Iran.<br />

Zijn poëzie is voor vel<strong>en</strong> nog altijd e<strong>en</strong> bron van inspiratie.<br />

• Ik b<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bijl– bloemlezing sam<strong>en</strong>gesteld door Erik Jan Harm<strong>en</strong>s<br />

Deze bundel is e<strong>en</strong> selectie van werk van dichters die in de afgelop<strong>en</strong> ti<strong>en</strong> jaar<br />

debuteerd<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> mokerslag die in de og<strong>en</strong> van de sam<strong>en</strong>steller “de muziek<br />

voorgoed hebb<strong>en</strong> veranderd”.<br />

code 226<br />

Wanneer: 4 x op vrijdag 9 okt., 30 nov. <strong>2018</strong>, 25 jan. <strong>en</strong> 15 mrt. <strong>2019</strong><br />

van 9:30 - 12:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 51, niet-led<strong>en</strong> € 76<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Jopie d<strong>en</strong> Best<strong>en</strong><br />

Bijkom<strong>en</strong>de kost<strong>en</strong>: zelf<br />

gedicht<strong>en</strong>bundels aanschaff<strong>en</strong><br />

x 15<br />

<strong>Nivon</strong> programma 20


LITERATUUR EN TAAL<br />

Engels 1<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 26 september <strong>2018</strong><br />

Deze cursus is geschikt voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die al e<strong>en</strong><br />

aantal jar<strong>en</strong> Engels hebb<strong>en</strong> gehad <strong>en</strong> hun k<strong>en</strong>nis<br />

in de praktijk will<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. De nadruk ligt op de<br />

spreekvaardigheid <strong>en</strong> de less<strong>en</strong> zijn grot<strong>en</strong>deels<br />

in het Engels.<br />

Aan de hand van gevarieerde tekst<strong>en</strong> <strong>en</strong> de inbr<strong>en</strong>g<br />

van de cursist<strong>en</strong> prat<strong>en</strong> we over allerlei<br />

onderwerp<strong>en</strong>, waarbij de woord<strong>en</strong>schat steeds<br />

verder wordt uitgebreid. Veelvoorkom<strong>en</strong>de knelpunt<strong>en</strong><br />

uit de grammatica word<strong>en</strong> behandeld <strong>en</strong><br />

geoef<strong>en</strong>d.<br />

Engels 2<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 26 september <strong>2018</strong><br />

Deze conversatiecursus is bedoeld voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die al<br />

e<strong>en</strong> behoorlijke k<strong>en</strong>nis van de Engelse taal hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> gesprek in het Engels kunn<strong>en</strong> voer<strong>en</strong>. Wekelijks nem<strong>en</strong><br />

we de actualiteit<strong>en</strong> door <strong>en</strong> wissel<strong>en</strong> we ideeën uit<br />

over uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de onderwerp<strong>en</strong>, met Engelse tekst<strong>en</strong><br />

als uitgangspunt. Ev<strong>en</strong>tuele grammaticale problem<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> ‘<strong>en</strong> passant’ behandeld. Om de spreekvaardigheid<br />

te train<strong>en</strong> <strong>en</strong> de idioomk<strong>en</strong>nis nog verder te<br />

vergrot<strong>en</strong>, wissel<strong>en</strong> we de gesprekk<strong>en</strong> af met gevarieerde<br />

taaloef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Engels 2 kan wat het spreekniveau<br />

betreft gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> vervolg op Engels 1.<br />

code 112<br />

code 113<br />

21<br />

Wanneer:<br />

Kost<strong>en</strong>:<br />

(per cursus)<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

25 x op van 26 sept. <strong>2018</strong> tot<br />

17 apr. <strong>2019</strong> (behalve 26 dec., 2 jan.)<br />

van 11:00 - 12:30 uur<br />

x 12<br />

Wanneer: 25 x van 26 sept. <strong>2018</strong> tot 17 apr. <strong>2019</strong><br />

(behalve 26 dec., 2 jan.)<br />

van 9:30 - 11:00 uur<br />

x 12<br />

Led<strong>en</strong> € 234, niet-led<strong>en</strong> € 274 + € 13 voor kopieën te voldo<strong>en</strong> aan de doc<strong>en</strong>t<br />

Jacqueline Zwaan<strong>en</strong>burg<br />

E<strong>en</strong> les in het voorjaar valt uit i.v.m. vakantie<br />

doc<strong>en</strong>t; datum nog onbek<strong>en</strong>d.


MUZIEK<br />

MUZIEK<br />

Sam<strong>en</strong>spel muziekgroep<br />

vanaf vrijdag 21 september <strong>2018</strong>, 13:30 uur<br />

Foto: stockfoto<br />

Fijn met elkaar musicer<strong>en</strong>. Er wordt van alles gespeeld, naast barok<strong>en</strong><br />

klassieke muziek ook moderne <strong>en</strong> volksmuziek. Iedere<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />

instrum<strong>en</strong>t bespeelt kan meedo<strong>en</strong>.<br />

Kom e<strong>en</strong>s kijk<strong>en</strong> of liever, kom meedo<strong>en</strong>, want door mee te spel<strong>en</strong><br />

ervaart u het best hoe het is om in zo’n muziekgroep te spel<strong>en</strong>.<br />

Wanneer:<br />

14 x op vrijdag 21 sept. <strong>en</strong> 5, 19 okt., 2, 16, 30 nov., 14 dec. <strong>2018</strong> <strong>en</strong><br />

18 jan., 1, 15 feb., 1, 15, 29 mrt <strong>en</strong> 12 april <strong>2019</strong><br />

van 13:30 – 15:30 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 115, niet-led<strong>en</strong> € 145<br />

+ kost<strong>en</strong> voor bladmuziek te voldo<strong>en</strong> aan doc<strong>en</strong>t<br />

code 531<br />

x 30<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Truus Siddré<br />

<strong>Nivon</strong> programma 22


MUZIEK<br />

HET GELDERS ORKEST<br />

Beethov<strong>en</strong> 9e Symfonie ‘Ode an die Freude’<br />

lezing 9 december | orkestrepetitie 11 december | concert 14 december <strong>2018</strong><br />

E<strong>en</strong> concert bijwon<strong>en</strong> van Het Gelders Orkest is altijd de moeite waard <strong>en</strong> met deze optimale voorbereiding is<br />

het dubbel g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong>! Wouter Schmidt geeft eerst e<strong>en</strong> lezing<strong>en</strong> over het kom<strong>en</strong>de concert, begeleidt ons dan bij<br />

de repetitie <strong>en</strong> daarna bij het concertbezoek zelf. Zo hoort <strong>en</strong> ziet u meer <strong>en</strong> wordt het concertbezoek nog meer<br />

de moeite waard!<br />

Onder leiding van topdirig<strong>en</strong>t Claus Peter Flor heeft HGO in december één van de belangrijkste <strong>en</strong> meest<br />

geliefde werk<strong>en</strong> uit de muziekliteratuur op de less<strong>en</strong>aars staan: ‘De Neg<strong>en</strong>de van Beethov<strong>en</strong>’. Met dit<br />

ongelofelijke werk zette revolutionair Beethov<strong>en</strong> de muziekgeschied<strong>en</strong>is totaal op zijn kop. E<strong>en</strong> symfonie met<br />

vier solist<strong>en</strong> <strong>en</strong> koor was immers nog nooit vertoond. En wát voor symfonie. Is ieder deel al bepaald bijzonder<br />

– <strong>en</strong> behoort het derde deel volg<strong>en</strong>s veel muziekliefhebbers tot één der mooiste ooit geschrev<strong>en</strong> - er is<br />

ook zonder meer sprake van e<strong>en</strong> bepaalde opbouw <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang. Behalve HGO hoort u vier uitstek<strong>en</strong>de<br />

zangsolist<strong>en</strong> <strong>en</strong> het Nederlands Concertkoor.<br />

code 546<br />

Wanneer / Locatie: Lezing: vrijdag 7 dec. <strong>2018</strong>, 19:30 uur in de Wasserij<br />

Orkestrepetitie: dinsdag 11 dec. <strong>2018</strong>, 9:30 - 12:30 uur in Musis Parkzaal, <strong>Arnhem</strong><br />

Concert: vrijdag 14 dec. <strong>2018</strong>, 20:00 uur in Musis Parkzaal, <strong>Arnhem</strong><br />

23<br />

Kost<strong>en</strong>: Lezing: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50 Orkestrepetitie + concert: Led<strong>en</strong> € 40, niet-led<strong>en</strong> € 55<br />

Aanmelding: voor lezing niet nodig Aanmelding voor concert <strong>en</strong> repetitie uiterlijk e<strong>en</strong><br />

week voorafgaand aan het concert is noodzakelijk


MUZIEK<br />

Haydn - Brahms - Shostakovich<br />

lezing 17 mei | orkestrepetitie 21 mei | concert 26 mei <strong>2019</strong><br />

Voor meer informatie over het<br />

programma, zie de website van het<br />

Gelders Orkest: www.hetgeldersorkest.nl<br />

Ook dit programma wordt weer geleid door de bij de musici zeer geliefde <strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de dirig<strong>en</strong>t Claus Peter<br />

Flor. Voor de pauze staat de componist Haydn c<strong>en</strong>traal.<br />

Het heeft lang geduurd voordat Brahms de stap naar het grote symfonische werk durfde te nem<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> van de<br />

eerste stukk<strong>en</strong> die hij componeerde voor symfonieorkest war<strong>en</strong> de Variaties op e<strong>en</strong> thema van Haydn. Brahms<br />

achtte dit het thema e<strong>en</strong> ideale mogelijkheid om het instrum<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> onder de knie te krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> klankkleur<strong>en</strong> te<br />

ler<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. Het hoofdthema is overig<strong>en</strong>s niet van Haydn, het gaat hier om e<strong>en</strong> traditioneel koraal dat Haydn<br />

in e<strong>en</strong> divertim<strong>en</strong>to voor blaasinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gebruikte, het zog<strong>en</strong>aamde Sint Antonius Koraal. Hierna hoort u de<br />

symfonie, die e<strong>en</strong> van de grootste grapp<strong>en</strong> van Haydn bevat: in het tweede deel wordt iedere<strong>en</strong>, na e<strong>en</strong> paar<br />

rustige mat<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> voortkabbel<strong>en</strong>d melodietje, ope<strong>en</strong>s opgeschrikt door e<strong>en</strong> keiharde pauk<strong>en</strong>slag. Na de<br />

pauze volgt de grootse 9e symfonie van Shostakovich, één van zijn vier zog<strong>en</strong>aamde ‘oorlogssymfonieën”.<br />

code 547<br />

Wanneer / Locatie: Lezing: vrijdag 17 mei <strong>2019</strong>, 19:30 uur in de Wasserij<br />

Orkestrepetitie: dinsdag 21 mei <strong>2019</strong>, 9:30 - 12:30 uur in Musis Parkzaal, <strong>Arnhem</strong><br />

Concert: zondag 26 mei <strong>2019</strong>, 14:15 uur in De Vere<strong>en</strong>iging, <strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong><br />

Kost<strong>en</strong>: Lezing: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50 Orkestrepetitie + concert: Led<strong>en</strong> € 40, niet-led<strong>en</strong> € 55<br />

Aanmelding: voor lezing niet nodig Aanmelding voor concert <strong>en</strong> repetitie uiterlijk e<strong>en</strong><br />

week voorafgaand aan het concert is noodzakelijk<br />

24


ACTIEF<br />

ACTIEF<br />

Bergsport basiscursus<br />

vanaf 9 januari <strong>2019</strong>, 20:00 uur<br />

Het doel van deze cursus is om je de vaardighed<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis bij te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />

om met plezier <strong>en</strong> verantwoord in de berg<strong>en</strong> op pad te gaan. De cursus<br />

is opgebouwd uit verschill<strong>en</strong>de onderwerp<strong>en</strong> die met het cursusboek<br />

word<strong>en</strong> behandeld. Sam<strong>en</strong> vormt het e<strong>en</strong> goede voorbereiding voor de<br />

wandel-/klim- <strong>en</strong> klettersteigweek of op de alpinecursus in Oost<strong>en</strong>rijk.<br />

wo<strong>en</strong>sdag 9 januari <strong>2019</strong>: Alpine gevar<strong>en</strong><br />

Algem<strong>en</strong>e zak<strong>en</strong> wanneer je in berggebied<strong>en</strong> op pad gaat. Ook kom<strong>en</strong><br />

conditie, EHBO <strong>en</strong> e<strong>en</strong> bergsportm<strong>en</strong>u aan de orde.<br />

Foto: stockfoto<br />

Wanneer: 6 x op wo<strong>en</strong>sdag 9, 23 jan., 6, 20 feb., 6 <strong>en</strong> 20 mrt. <strong>2019</strong><br />

van 20:00 - 22:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 107, niet-led<strong>en</strong> € 147<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Ervar<strong>en</strong> vrijwilligers<br />

3<br />

25


ACTIEF<br />

wo<strong>en</strong>sdag 23 januari: Tocht<strong>en</strong>planning<br />

Je leert topografische kaart<strong>en</strong> te interpreter<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> tijdsplanning<br />

op te zett<strong>en</strong> <strong>en</strong> slim om te gaan met bagage <strong>en</strong> voeding.<br />

Ook wordt er ingegaan op de mogelijke gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

veel handige tips <strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> uit de praktijk gedeeld.<br />

wo<strong>en</strong>sdag 6 februari: Touwtechniek<strong>en</strong><br />

Aandacht voor alle belangrijke touwhandeling<strong>en</strong>. Zak<strong>en</strong> die je<br />

moet wet<strong>en</strong> <strong>en</strong> goed moet beheers<strong>en</strong> voor je op stap gaat.<br />

wo<strong>en</strong>sdag 20 februari: Weerkunde<br />

Met onderwerp<strong>en</strong> als wolk<strong>en</strong>kunde, het herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

slecht weer front <strong>en</strong> de gevar<strong>en</strong> van slecht weer in de berg<strong>en</strong>.<br />

wo<strong>en</strong>sdag 6 maart: Material<strong>en</strong><br />

Je br<strong>en</strong>gt je eig<strong>en</strong> spull<strong>en</strong> mee <strong>en</strong> we pakk<strong>en</strong><br />

onze rugzak in met de b<strong>en</strong>odigde material<strong>en</strong><br />

voor dag-, hutt<strong>en</strong>- <strong>en</strong> alpinetocht<strong>en</strong>. Welke<br />

scho<strong>en</strong><strong>en</strong> heb je nodig <strong>en</strong> welke material<strong>en</strong><br />

zijn het meest geschikt voor de diverse buit<strong>en</strong>sportactiviteit<strong>en</strong>.<br />

wo<strong>en</strong>sdag 20 maart: Sneeuw & ijs<br />

Voor h<strong>en</strong> die van plan zijn de bergsport<br />

vervolgcursus in Oost<strong>en</strong>rijk te gaan volg<strong>en</strong> is<br />

deze module e<strong>en</strong> must. Aan de orde kom<strong>en</strong><br />

onderwerp<strong>en</strong> als serac <strong>en</strong> sneeuwprofiel.<br />

De kost<strong>en</strong> zijn excl. reis- <strong>en</strong> verblijfkost<strong>en</strong> week<strong>en</strong>d<strong>en</strong>.<br />

Verder zijn 3 week<strong>en</strong>d<strong>en</strong> onderdeel van deze cursus:<br />

eind januari winterkamper<strong>en</strong>, medio maart e<strong>en</strong> kaart- <strong>en</strong><br />

kompasweek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> in april e<strong>en</strong> wandel/klimweek<strong>en</strong>d.<br />

code 434<br />

E-mail voor meer info: bergsport@nivon-arnhem.nl.<br />

<strong>Nivon</strong> programma 26


ACTIEF<br />

“Yoga is <strong>en</strong>ergie vind<strong>en</strong> in ontspanning,<br />

vrijheid in routine, zelfvertrouw<strong>en</strong> door<br />

zelfcontrole, <strong>en</strong>ergie van binn<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>ergie van buit<strong>en</strong>”<br />

Ymber Delcto<br />

Yoga<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 12 september <strong>2018</strong>, 10:00 uur<br />

De beide lettergrep<strong>en</strong> waaruit het begrip HATHA bestaat, staan in feite<br />

symbool voor de mannelijke <strong>en</strong>ergie van de zon <strong>en</strong> de vrouwelijke <strong>en</strong>ergie<br />

van de maan. Het zijn metafor<strong>en</strong> voor twee elkaar aanvull<strong>en</strong>de <strong>en</strong>ergiestrom<strong>en</strong><br />

in het lichaam die met behulp van de asana‘s (oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,houding<strong>en</strong>),<br />

pranayama‘s (ademhalingstechniek<strong>en</strong>) <strong>en</strong> ontspanningstechniek<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>igd. Zo ontstaat er e<strong>en</strong> grotere harmonie tuss<strong>en</strong> lichaam,<br />

geest <strong>en</strong> ziel <strong>en</strong> gaat de <strong>en</strong>ergie weer op e<strong>en</strong> natuurlijke manier strom<strong>en</strong>.<br />

De less<strong>en</strong> eindig<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>de ontspanning, soms voorafgegaan<br />

door e<strong>en</strong> meditatie of e<strong>en</strong> gezong<strong>en</strong> mantra. Na afloop van de les is er de<br />

mogelijkheid om gezam<strong>en</strong>lijk thee of koffie te drink<strong>en</strong>.<br />

code 402<br />

Foto: stockfoto<br />

3<br />

27<br />

Wanneer: 33 x op wo<strong>en</strong>sdag van 12 sept. <strong>2018</strong> tot 29 mei <strong>2019</strong><br />

(behalve 17 okt., 26 dec. <strong>2018</strong> <strong>en</strong> 2. jan. <strong>en</strong> 6 mrt. <strong>2019</strong>)<br />

van 10.00 - 11:00 uur<br />

Bij te veel aanmelding<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> 2de groep word<strong>en</strong> gestart.<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 265, niet-led<strong>en</strong> € 305<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Grace Luijk<strong>en</strong>aar-van Nord<strong>en</strong><br />

x 15


ACTIEF<br />

TaijiWuxigong (Qigongsysteem)<br />

vanaf dinsdag 2 oktober <strong>2018</strong>, 9:30 uur<br />

M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> beoef<strong>en</strong><strong>en</strong> TaijiWuxigong om e<strong>en</strong> goede gezondheid te verkrijg<strong>en</strong> of te behoud<strong>en</strong>. Ieder m<strong>en</strong>s heeft<br />

van nature het vermog<strong>en</strong> tot zelfregulatie. Meestal b<strong>en</strong> je je niet bewust van dit vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> zie je jezelf overgeleverd<br />

aan ziektes, bv. stress, rugklacht<strong>en</strong>, depressie etc. Door het beoef<strong>en</strong><strong>en</strong> van Taijiwuxigong word je je<br />

weer bewust van het zelfreguler<strong>en</strong>d vermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> het geeft je mogelijkheid om het bewustzijn hiervoor te<br />

ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> te vergrot<strong>en</strong>.<br />

Je leert gebruik te mak<strong>en</strong> van aardekracht <strong>en</strong> hoe je het bewegingsc<strong>en</strong>trum, de onderste dantian, kunt activer<strong>en</strong>.<br />

Het resultaat van de oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> is dat je je zowel fysiek als emotioneel beter voelt.<br />

Mijn leraar dr. Sh<strong>en</strong> Hongxun heeft de basis-principes van TaijiGuan vere<strong>en</strong>voudigd tot het Taijiwuxigongoef<strong>en</strong>systeem.<br />

Daardoor kan het door iedere<strong>en</strong> makkelijker word<strong>en</strong> beoef<strong>en</strong>d met dezelfde mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

effect<strong>en</strong> op b.v. onze gezondheid.<br />

code 403<br />

Wanneer: 25 x op dinsdag van 2 okt. <strong>2018</strong> tot 16 apr. <strong>2019</strong><br />

(behalve 16 okt., 25 dec. <strong>2018</strong>, 1 jan. <strong>en</strong> 5 mrt. <strong>2019</strong> )<br />

van 10:00 - 12:00 uur<br />

x 14<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 231, niet-led<strong>en</strong> € 271<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Kleding:<br />

Ellie Wouda<br />

Warm <strong>en</strong> gemakkelijk zitt<strong>en</strong>de kleding <strong>en</strong> schoeisel (platte zool)<br />

<strong>Nivon</strong> programma 28


ACTIEF<br />

Inleiding Sterr<strong>en</strong>kunde<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 31 oktober <strong>2018</strong>, 13:30 uur<br />

In 6 middag<strong>en</strong> krijgt u inzicht in het ontstaan van de planet<strong>en</strong> <strong>en</strong> sterr<strong>en</strong> <strong>en</strong> sterr<strong>en</strong>stelsels.<br />

Onderwerp<strong>en</strong> als de oerknal, zwarte gat<strong>en</strong> <strong>en</strong> exo-planet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> uiteraard ook aan de<br />

orde. Specifieke wiskundige k<strong>en</strong>nis is niet nodig om deze cursus te volg<strong>en</strong> maar als u alvast<br />

meer wilt wet<strong>en</strong> lees dan het ‘Handboek Sterr<strong>en</strong>kunde’ van Govert Schilling. Tijd<strong>en</strong>s de<br />

less<strong>en</strong> is veel ruimte om vrag<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> <strong>en</strong> er is e<strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong>de syllabus (inbegrep<strong>en</strong>).<br />

E<strong>en</strong> excursie naar de sterr<strong>en</strong>wacht in Zev<strong>en</strong>aar behoort tot de mogelijkhed<strong>en</strong> (in overleg).<br />

1. k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong>, geschied<strong>en</strong>is van de sterr<strong>en</strong>kunde<br />

2. de zon: lev<strong>en</strong>sloop<br />

3. zonnestelsel, planet<strong>en</strong>, komet<strong>en</strong><br />

4. sterr<strong>en</strong>stelsels, afstand<strong>en</strong><br />

5. kosmologie, oerknal, zwarte gat<strong>en</strong><br />

6. afrond<strong>en</strong> kosmologie<br />

code 907<br />

Foto‘s: stockfoto‘s<br />

Wanneer: 6 x op wo<strong>en</strong>sdag 31 okt., 7, 14, 21, 28 nov. <strong>en</strong> 5 dec. <strong>2018</strong><br />

van 13:30 - 15:30 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 63, niet-led<strong>en</strong> € 82 Bijkom<strong>en</strong>de kost<strong>en</strong>: Excursie<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

H<strong>en</strong>k Meuter<br />

29


ACTIEF<br />

Schak<strong>en</strong><br />

vanaf 2 oktober <strong>2018</strong> elke eerste dinsdag van de maand, 13:30 uur<br />

Steeds meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> de regels van het schak<strong>en</strong>. Vaak leert m<strong>en</strong> het al op de<br />

basisschool. Toch is de drempel om bij e<strong>en</strong> schaakver<strong>en</strong>iging te gaan spel<strong>en</strong> vaak te<br />

hoog. Daardoor kom<strong>en</strong> veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> er niet toe om e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> partij te spel<strong>en</strong>. En dat is<br />

vreemd want schak<strong>en</strong> is voor jong <strong>en</strong> oud <strong>en</strong> het houdt je geest jong.<br />

Schak<strong>en</strong> is ook bij uitstek e<strong>en</strong> sport waar je je creativiteit in kwijt kunt. E<strong>en</strong> ander elem<strong>en</strong>t<br />

is het strijd<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> oppon<strong>en</strong>t, die na de partij e<strong>en</strong> gezellige gesprekspartner kan zijn.<br />

Kortom: schak<strong>en</strong> slecht ook drempels.<br />

Vooral beginn<strong>en</strong>de schakers zijn van harte welkom. U wordt ingedeeld in e<strong>en</strong> aparte<br />

groep waaraan u op uw eig<strong>en</strong> niveau kunt deelnem<strong>en</strong>.<br />

Deze activiteit wordt georganiseerd in sam<strong>en</strong>werking met de <strong>Arnhem</strong>se Schaakver<strong>en</strong>iging (ASV)<br />

Wanneer:<br />

7 x op de eerste dinsdag van de maand:<br />

2 okt., 6 nov., 4 dec. <strong>2018</strong>, 8 jan., 5 feb., 5 mrt., 2 apr. <strong>2019</strong><br />

van 13:30 - 14:00 uur: aanmeld<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrij schak<strong>en</strong><br />

van 14:00 - 17:00 uur: drie partij<strong>en</strong> in toernooivorm, 25 min. p.p.<br />

Kost<strong>en</strong>: per middag € 2, per seizo<strong>en</strong> € 10<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

André de Groot<br />

code 240<br />

<strong>Nivon</strong> programma 30


LEZINGEN<br />

Voettocht naar Rome<br />

vrijdag 18 januari <strong>2019</strong>, 19:30 uur<br />

LEZINGEN<br />

Voor de lezing<strong>en</strong> van <strong>Nivon</strong><br />

is ge<strong>en</strong> aanmelding nodig.<br />

De Vier Vrije Voet<strong>en</strong>, Guus Wesselink <strong>en</strong> Riet van Laake, vertell<strong>en</strong> over<br />

hun avontuurlijke voetreis van 2200 kilometer vanuit ‘s-Hertog<strong>en</strong>bosch via<br />

Rome naar e<strong>en</strong> bijzonder plekje in Zuid-Italië. Het <strong>en</strong>thousiaste echtpaar<br />

neemt je mee op deze indrukwekk<strong>en</strong>de tocht. Guus <strong>en</strong> Riet prat<strong>en</strong> op<strong>en</strong>hartig<br />

over hun relatie, over de bijzondere ontmoeting<strong>en</strong> <strong>en</strong> de prachtige<br />

plekk<strong>en</strong> op de wandelweg<strong>en</strong> naar het zuid<strong>en</strong>.<br />

Naast de beeld<strong>en</strong>de vertelling<strong>en</strong> over de dagelijkse voettocht<strong>en</strong> met volle<br />

bepakking, kom<strong>en</strong> ook de praktische zak<strong>en</strong> aan bod zoals de voorbereiding<br />

voor zo’n tocht, de route, de rugzak <strong>en</strong> nog veel meer.<br />

Guus <strong>en</strong> Riet hebb<strong>en</strong> inmiddels 10 grote tocht<strong>en</strong> <strong>en</strong> in totaal ruim 8000<br />

km gelop<strong>en</strong>. Er is dus g<strong>en</strong>oeg te vrag<strong>en</strong> in het ‘vrag<strong>en</strong>uurtje’!<br />

Foto: Guus Wesselink <strong>en</strong> Riet van Laake<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50<br />

31<br />

Spreker:<br />

Online:<br />

Guus Wesselink <strong>en</strong> Riet van Laake<br />

zie voor meer informatie www.viervrijevoet<strong>en</strong>.nl


LEZINGEN<br />

De magie van DNA: Lezing <strong>en</strong> 2 interactieve workshops<br />

lezing op 22 november <strong>2018</strong>, 19:30 | workshops in februari/ maart <strong>2019</strong><br />

De wet<strong>en</strong>schap verzamelt sneller k<strong>en</strong>nis dan de maatschappij wijsheid. Dat geldt ook voor het DNA onderzoek.<br />

De DNA technologie draagt veel bij aan for<strong>en</strong>sisch onderzoek, voedselverbetering, onderzoek naar g<strong>en</strong>ezing van<br />

kanker, medicijnontwikkeling, uitbann<strong>en</strong> van bepaalde erfelijke ziekt<strong>en</strong>, duurzame <strong>en</strong>ergie productie, oploss<strong>en</strong><br />

van milieuproblem<strong>en</strong>. Wat is er mogelijk? Welke gevolg<strong>en</strong> zijn er voor je eig<strong>en</strong> leefwereld? En vooral: moet<strong>en</strong> we<br />

alles will<strong>en</strong> wat er kan?<br />

Na afloop van de lezing op 22 november kunt u zich opgev<strong>en</strong> voor de 2 workshops die in februari/maart word<strong>en</strong><br />

gehoud<strong>en</strong>. In deze workshops gaan we dieper in op de inhoud van de lezing <strong>en</strong> op uw vrag<strong>en</strong>. Dat do<strong>en</strong> we o.a.<br />

aan de hand van artikel<strong>en</strong> <strong>en</strong> films <strong>en</strong> door met elkaar in gesprek te gaan.<br />

Om de bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> individueel aan te pass<strong>en</strong>, verzoek<strong>en</strong> wij u bij de aanmelding <strong>en</strong>kele vrag<strong>en</strong> over<br />

uw instapniveau te beantwoord<strong>en</strong> <strong>en</strong> om aan te gev<strong>en</strong> naar welke onderwerp<strong>en</strong> uw interesse uitgaat.<br />

Ook kunt u bij uw aanmelding aangev<strong>en</strong> naar welk tijdstip uw voorkeur uitgaat. Via e-mail wordt u in december<br />

op de hoogte gesteld van de inhoud <strong>en</strong> de datum van de twee bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>. U kunt dan uw aanmelding<br />

definitief mak<strong>en</strong>.<br />

Kost<strong>en</strong>: Lezing: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50<br />

Workshops: Led<strong>en</strong> € 12, niet-led<strong>en</strong> € 15<br />

Spreker: Agnes Legierse<br />

De workshops zijn<br />

alle<strong>en</strong> toegankelijk<br />

voor deelnemers van<br />

de lezing.<br />

Deelnemers workshops:<br />

x 8 - 10<br />

<strong>Nivon</strong> programma 32


LEZINGEN<br />

Alle lezing<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in<br />

De Wasserij, t<strong>en</strong>zij anders vermeld.<br />

Gezond <strong>en</strong> wel<br />

dinsdag 12 <strong>en</strong> 26 februari <strong>en</strong> 12 maart <strong>2019</strong>, 14:30-16:30 uur<br />

Voor de derde keer zull<strong>en</strong> er in februari lezing<strong>en</strong> zijn rondom het thema<br />

‘gezondheid <strong>en</strong> welzijn’.<br />

In de toekomst is veel mogelijk op medisch gebied. Wat staat er ons te<br />

wacht<strong>en</strong>? Wat kan er nu al? In <strong>2018</strong> ging het over stress, de biologisch<br />

klok, betere zorg door verschil te mak<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> mann<strong>en</strong> <strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong>.<br />

In drie sessies (waaronder mogelijk e<strong>en</strong> excursie) gaan we kijk<strong>en</strong> wat er<br />

mogelijk is in de medische wereld, <strong>en</strong> hoe we daar zelf teg<strong>en</strong>over staan.<br />

In november/december krijgt het thema e<strong>en</strong> nadere invulling gericht op<br />

de actualiteit. U hoort er meer van.<br />

Foto: stockfoto<br />

Kost<strong>en</strong>: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50<br />

33


LEZINGEN<br />

‘De Koninklijke weg’:<br />

over de ontwikkeling van paleis <strong>en</strong> landgoed Oranje Nassau’s Oord<br />

lezing vrijdag 26 oktober <strong>2018</strong>, 19:30 | excursie zaterdag 27 oktober <strong>2018</strong>, 14.00-16.00 uur<br />

Ruud Schaafsma neemt ons mee tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> speciale lezing door het paleis <strong>en</strong> het landgoed van Oranje<br />

Nassau’s Oord. Deze lezing combineert hij e<strong>en</strong> dag later met wandeling over het terrein, dat geleg<strong>en</strong> is tuss<strong>en</strong><br />

R<strong>en</strong>kum <strong>en</strong> Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

In 1881 kocht Koning Willem III dit huis van Graaf van Rechter<strong>en</strong> van Appeltern. Het bijbehor<strong>en</strong>de landgoed<br />

had e<strong>en</strong> oppervlakte van 182 hectare. Willem III hoopte dat de omgeving zijn vrouw Emma van Waldeck-<br />

Pyrmont zou do<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan haar geboortestreek in Hess<strong>en</strong> <strong>en</strong> haar heimwee zou verzacht<strong>en</strong>. In 1883 was<br />

het paleis, dat de naam Oranje Nassau‘s Oord kreeg, na verbouwing<strong>en</strong> gereed voor bewoning. Emma heeft er<br />

uiteindelijk slechts <strong>en</strong>kele zomers doorgebracht. Volg<strong>en</strong>s ontwerp<strong>en</strong> van tuinarchitect Louis Paul Zocher werd<br />

het traditionele eik<strong>en</strong>hakhout op het landgoed vervang<strong>en</strong> door grove d<strong>en</strong>. De imposante beuk<strong>en</strong>lan<strong>en</strong> (de<br />

Koningslaan <strong>en</strong> de Koninginnelaan) werd<strong>en</strong> to<strong>en</strong> aangelegd<br />

Voor de lezing is ge<strong>en</strong> aanmelding nodig.<br />

Voor de excursie: aanmelding met code.<br />

code 905<br />

Kost<strong>en</strong>: Lezing: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50 Excursie: Led<strong>en</strong> € 12,50, niet-led<strong>en</strong> € 15<br />

Verzamel<strong>en</strong> hoofdingang van Oranje Nassau‘s Oord, Kort<strong>en</strong>burg 4, Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

Excursie: let op: ONO ligt aan de R<strong>en</strong>kumse kant van de Wag<strong>en</strong>ingse berg<br />

Spreker: Ruud Schaafsma<br />

<strong>Nivon</strong> programma 34


LEZINGEN<br />

NIEUWJAARSLEZING<br />

zondag 6 januari <strong>2019</strong>, 14:30 uur<br />

Op de eerste zondag in januari <strong>2019</strong> houd<strong>en</strong> we, sam<strong>en</strong> met het <strong>Humanistisch</strong><br />

<strong>Verbond</strong>, in De Wasserij onze Nieuwjaarsbije<strong>en</strong>komst met e<strong>en</strong><br />

lezing in de reeks ‘Vrede Verbindt’.<br />

Danny Nooteboom, musicus <strong>en</strong> dirig<strong>en</strong>t van diverse kor<strong>en</strong>, spreekt<br />

over dit thema vanuit zijn vakgebied. Muziek mak<strong>en</strong> verbindt m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij<br />

uitstek met elkaar <strong>en</strong> met hun omgeving. Je stemt als het ware op elkaar<br />

af. Zowel letterlijk als figuurlijk. Het belooft e<strong>en</strong> inspirer<strong>en</strong>de maar ook<br />

interactieve lezing te word<strong>en</strong>!<br />

Na afloop heff<strong>en</strong> we het glas op het nieuwe jaar <strong>en</strong> zijn er natuurlijk<br />

olieboll<strong>en</strong>!<br />

Foto‘s: stockfoto‘s<br />

Wanneer:<br />

Inloop vanaf 14:30 uur, de lezing begint om 15:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: voor led<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet-led<strong>en</strong> € 5<br />

35


LEZINGEN<br />

Voor de lezing is ge<strong>en</strong> aanmelding nodig.<br />

Voor de excursie: aanmelding met code.<br />

Kunn<strong>en</strong> we de honingbij nog redd<strong>en</strong>?<br />

lezing vrijdag 12 april, 19:30 uur | excursie donderdag 9 mei, 14:00 uur<br />

Er verandert veel in de wereld van de honingbij<strong>en</strong>, ziekt<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere bedreiging<strong>en</strong> zijn<br />

er binn<strong>en</strong> geslop<strong>en</strong>. Dat begon 25 jaar geled<strong>en</strong> met de dodelijke parasiet, de Varroamijt,<br />

uit Azië. Ook is er sprake van meer monocultur<strong>en</strong> in de landbouw in combinatie met de<br />

nieuwste g<strong>en</strong>eratie gewasbeschermingsmiddel<strong>en</strong>. De verstedelijking <strong>en</strong> verharding van<br />

tuin<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> ervoor dat waardevolle drachtplant<strong>en</strong> sterk verminder<strong>en</strong>.<br />

In de lezing wordt ingegaan op deze bedreiging<strong>en</strong> maar ook op meer optimistische ontwikkeling<strong>en</strong><br />

die word<strong>en</strong> toegelicht aan de hand van praktijkervaring<strong>en</strong>. Er zal volop geleg<strong>en</strong>heid<br />

zijn om het “goud van de imker”, de honing, in verschill<strong>en</strong>de smak<strong>en</strong> te proev<strong>en</strong>.<br />

Kost<strong>en</strong>: Lezing: Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7 Excursie: Led<strong>en</strong> € 10, niet-led<strong>en</strong> € 12,50<br />

code 906<br />

Verzamel<strong>en</strong> Bij<strong>en</strong>stal Anger<strong>en</strong>stein in park Anger<strong>en</strong>stein;<br />

Excursie: ingang park aan de Julianalaan in <strong>Arnhem</strong><br />

Spreker: Arthur Ohm<br />

<strong>Nivon</strong> programma 36


LEZINGEN<br />

De Kloof over<br />

4 lezing<strong>en</strong> met debat op de zondagmiddag van 14:30 uur tot 17:00 uur<br />

G<strong>en</strong>eraties lang is er politieke strijd gevoerd om de kloof tuss<strong>en</strong> arm <strong>en</strong> rijk – de have <strong>en</strong> have-nots - te verklein<strong>en</strong><br />

maar de laatste jar<strong>en</strong> lijkt die alle<strong>en</strong> maar groter te word<strong>en</strong>. Daarover organiser<strong>en</strong> NIVON <strong>en</strong> het HV e<strong>en</strong><br />

lezing<strong>en</strong>reeks. De lezing<strong>en</strong> met aansluit<strong>en</strong>d debat met elkaar word<strong>en</strong> verdeeld over het jaar gegev<strong>en</strong> door vooraanstaande<br />

sprekers. De volg<strong>en</strong>de thema’s kom<strong>en</strong> aan de orde:<br />

Arbeid <strong>en</strong> inkom<strong>en</strong>: Financiën <strong>en</strong> solidariteit: Onderwijs <strong>en</strong> kans<strong>en</strong>: Ruimtelijke ord<strong>en</strong>ing:<br />

E<strong>en</strong> vaste baan lijkt<br />

De p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>gerechtigde<br />

Nederland lijkt steeds meer<br />

Won<strong>en</strong> wordt onbetaal-<br />

te gaan verdwijn<strong>en</strong> in<br />

leeftijd stijgt verder, p<strong>en</strong>-<br />

gericht op de hoogopgelei-<br />

baar voor jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor<br />

Nederland. Krijg<strong>en</strong> we<br />

sio<strong>en</strong><strong>en</strong> word<strong>en</strong> niet meer<br />

de k<strong>en</strong>niseconomie. Laag-<br />

lagere inkom<strong>en</strong>sgroep<strong>en</strong>.<br />

allemaal e<strong>en</strong> flexcon-<br />

geïndexeerd <strong>en</strong> moet<strong>en</strong> in<br />

opgeleid<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> minder<br />

Sociale woning<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />

tract? En wat betek<strong>en</strong>t<br />

de toekomst uit individuele<br />

kans<strong>en</strong> op de arbeidsmarkt.<br />

onbereikbaar, e<strong>en</strong> strijd-<br />

dat voor e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>-<br />

potjes gaan bestaan. Wel-<br />

We zi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eratie uit-<br />

plaats tuss<strong>en</strong> allochton<strong>en</strong><br />

lev<strong>en</strong>?<br />

ke consequ<strong>en</strong>ties heeft dat<br />

geslot<strong>en</strong><strong>en</strong> ontstaan met<br />

<strong>en</strong> autochton<strong>en</strong>. Lev<strong>en</strong> we<br />

voor e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>lev<strong>en</strong>?<br />

alle gevolg<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>s<br />

straks langs elkaar he<strong>en</strong>?<br />

<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving.<br />

Wanneer:<br />

De sprekers <strong>en</strong> de exacte data voor deze lezing<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> via<br />

website, facebook <strong>en</strong> mededeling<strong>en</strong>blad bek<strong>en</strong>d gemaakt word<strong>en</strong>.<br />

Kost<strong>en</strong>: voor led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50<br />

37


AANMELDING NIVON<br />

Inschrijv<strong>en</strong> voor het programma van <strong>Nivon</strong> bij voorkeur online:<br />

www.nivon-arnhem.nl - Over <strong>Nivon</strong> - Inschrijv<strong>en</strong> Cursuss<strong>en</strong><br />

Formulier voor aanmelding via post<br />

Contactgegev<strong>en</strong>s:<br />

Dhr. Mevr. anders Ik meld mij aan voor de volg<strong>en</strong>de cursus:<br />

Achternaam:<br />

code<br />

cursusnaam<br />

Voornaam:<br />

Geboortedatum:<br />

Straat <strong>en</strong> Huisnummer:<br />

Postcode <strong>en</strong> Plaats:<br />

Telefoon:<br />

(1)<br />

(2)<br />

(3)<br />

(4)<br />

(5)<br />

Email:<br />

Lidmaatschap:<br />

Ik b<strong>en</strong> lid van <strong>Nivon</strong>/ <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong><br />

Lidmaatschapsnummer:<br />

Ik b<strong>en</strong> géén lid van <strong>Nivon</strong>/ <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong><br />

Ja, ik wil graag lid word<strong>en</strong> van <strong>Nivon</strong>*<br />

* Komt u in aanmerking voor reductielidmaatschap (uw inkom<strong>en</strong> op bijstandsniveau): ja / nee<br />

* Meer informatie <strong>en</strong> de prijz<strong>en</strong> voor de lidmaatschap vindt u op www.nivon.nl<br />

Door ondertek<strong>en</strong>ing ga ik akkord met de <strong>Nivon</strong>-voorwaard<strong>en</strong> (zie volg<strong>en</strong>de pagina).<br />

Stuur dit formulier naar:<br />

De Wasserij<br />

t.n.v. cursusadministratie<br />

Mol<strong>en</strong>beekstraat 26A<br />

6824 AX <strong>Arnhem</strong><br />

Datum/Plaats:<br />

Handtek<strong>en</strong>ing:<br />

<strong>Nivon</strong> programma 38


VOORWAARDEN<br />

Voorwaard<strong>en</strong> <strong>Nivon</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> <strong>2018</strong>/<strong>2019</strong><br />

Inschrijv<strong>en</strong> activiteit<strong>en</strong><br />

Inschrijv<strong>en</strong> voor de activiteit<strong>en</strong> is mogelijk<br />

via www.nivon-arnhem.nl of via<br />

het aanmeldingsformulier in dit blad.<br />

Aanmeld<strong>en</strong> via de website heeft onze<br />

voorkeur.<br />

Inschrijv<strong>en</strong> geschiedt op volgorde van<br />

de bij de cursusadministratie binn<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong><br />

aanmelding<strong>en</strong>.<br />

Cursusbevestiging <strong>en</strong> betaling<br />

Is het aantal deelnemers voldo<strong>en</strong>de<br />

wordt het doorgaan van de cursus<br />

gemeld <strong>en</strong> ontvangt u e<strong>en</strong> factuur voor<br />

betaling van de deelnemerskost<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de wijze van betaling. Betaling in<br />

termijn<strong>en</strong> is mogelijk in overleg met<br />

de financiële cursusadministratie (zie<br />

colofon).<br />

Wacht alstublieft met betal<strong>en</strong> tot de<br />

factuur ontvang<strong>en</strong> is.<br />

De betaling moet, indi<strong>en</strong> mogelijk, voor<br />

de aanvang van de 1e les/bije<strong>en</strong>komst<br />

plaatsvind<strong>en</strong>.<br />

Annulering deelname<br />

Wanneer u zich voor e<strong>en</strong> cursus/activiteit<br />

heeft aangemeld rek<strong>en</strong><strong>en</strong> wij er op<br />

dat u ons direct laat wet<strong>en</strong> als u na de<br />

aanmelding g<strong>en</strong>oodzaakt b<strong>en</strong>t dit te<br />

annuler<strong>en</strong>.<br />

Annulering moet schriftelijk, per e-mail<br />

of per telefoon plaats vind<strong>en</strong> bij de<br />

cursusadministratie.<br />

Houdt u er rek<strong>en</strong>ing mee dat er € 10,00<br />

annuleringskost<strong>en</strong> in rek<strong>en</strong>ing word<strong>en</strong><br />

gebracht. Meldt u zich af, nadat u de<br />

bevestiging van definitief doorgaan<br />

van de cursus/activiteit heeft ontvang<strong>en</strong>,<br />

dan wordt 50% van de deelnemersprijs<br />

+ € 10,00 annuleringskost<strong>en</strong><br />

in rek<strong>en</strong>ing gebracht.<br />

Na aanvang van de cursus/activiteit is<br />

restitutie niet meer mogelijk, t<strong>en</strong>zij er<br />

sprake is van overmacht, dit ter beoordeling<br />

van het bestuur. Als iemand van<br />

de wachtlijst in uw plaats kan word<strong>en</strong><br />

ingeschrev<strong>en</strong>, zijn alle<strong>en</strong> administratiekost<strong>en</strong><br />

van € 10 van toepassing.<br />

Annuler<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> activiteit<br />

Bij te weinig aanmelding<strong>en</strong> behoudt<br />

<strong>Nivon</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong> zich het recht<br />

voor de activiteit<strong>en</strong> te annuler<strong>en</strong>. De<br />

deelnemers word<strong>en</strong> daarover zo spoedig<br />

mogelijk geïnformeerd.<br />

Aansprakelijkheid<br />

De afdeling is niet aansprakelijk voor<br />

schade <strong>en</strong> extra kost<strong>en</strong>, die het gevolg<br />

zijn van vertraging, pech onderweg,<br />

achterblijv<strong>en</strong> door ziekte of ongeval<br />

van de deelnemers.<br />

Led<strong>en</strong>administratie:<br />

led<strong>en</strong>administratie@nivon-arnhem.nl<br />

Contributie <strong>Nivon</strong>:<br />

www.nivon-arnhem.nl<br />

Contact cursusadministratie:<br />

email: cursuss<strong>en</strong>@nivon-arnhem.nl<br />

tel.: 06-45150567<br />

Adres: <strong>Nivon</strong> afdeling <strong>Arnhem</strong><br />

Mol<strong>en</strong>beekstraat 26a, 6824 AX <strong>Arnhem</strong><br />

39 <strong>Nivon</strong> programma


COLOFON<br />

<strong>Programmagids</strong> <strong>Nivon</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong><br />

<strong>2018</strong>/<strong>2019</strong><br />

Nieuwe editie nr. 1, medio <strong>2018</strong><br />

Verschijning: 1x per jaar<br />

Coverfoto: Adobe Stock<br />

Het <strong>Nivon</strong> is niet aansprakelijk voor<br />

wijziging<strong>en</strong> <strong>en</strong> drukfout<strong>en</strong>.<br />

Aan deze gids werkt<strong>en</strong> mee:<br />

<strong>Nivon</strong>: Eva Hupkes, Helga Bod, Ineke<br />

N<strong>en</strong>german, H<strong>en</strong>k Prevaes<br />

<strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong>: Willie Vrieler<br />

Coördinatie/eindredactie:<br />

Eva Hupkes, Helga Bod<br />

Vormgeving: Sabine Baumgart<strong>en</strong><br />

behance.net/ser<strong>en</strong>dipitydesign<br />

Productie: S<strong>en</strong>efelder Misset<br />

s<strong>en</strong>efelder.nl<br />

Kopij & reacties:<br />

Info@nivon-arnhem.nl<br />

<strong>Nivon</strong> afdeling <strong>Arnhem</strong><br />

Mol<strong>en</strong>beekstraat 26a,<br />

6824 AX <strong>Arnhem</strong><br />

Advert<strong>en</strong>ties:<br />

p<strong>en</strong>ningmeester@nivon-arnhem.nl<br />

<strong>Nivon</strong> programma 40


OVER HET HV<br />

Het bestuur van het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong> & Rijnstreek pres<strong>en</strong>teert<br />

het programma voor het seizo<strong>en</strong> <strong>2018</strong>/<strong>2019</strong>. E<strong>en</strong> programma gericht<br />

op verdieping & ontmoeting. Elkaar ontmoet<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> lezing of e<strong>en</strong><br />

geleg<strong>en</strong>heid om het lev<strong>en</strong> te vier<strong>en</strong>. Verdieping bij e<strong>en</strong> filosofiecursus<br />

lev<strong>en</strong>skunst.<br />

E<strong>en</strong> programma waarin wij sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> met het <strong>Nivon</strong> <strong>Arnhem</strong>-<strong>Nijmeg<strong>en</strong></strong>.<br />

Door de sam<strong>en</strong>werking in de programmering, de organisatie <strong>en</strong> in<br />

het gebruik van faciliteit<strong>en</strong> is het mogelijk om e<strong>en</strong> breed <strong>en</strong> gevarieerd<br />

programma met korting aan te bied<strong>en</strong> aan led<strong>en</strong> van beide organisatie <strong>en</strong><br />

aan niet led<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> redelijke prijs.<br />

Veel plezier w<strong>en</strong>st u het bestuur van het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> afdeling<br />

<strong>Arnhem</strong> & Rijnstreek.<br />

41<br />

Miek d<strong>en</strong> Daas, algeme<strong>en</strong> lid<br />

Maria van Kemp<strong>en</strong>, secretaris.<br />

Jeannette Janss<strong>en</strong>, algeme<strong>en</strong> lid,<br />

Nico Lippe, algeme<strong>en</strong> lid, wnd. voorzitter<br />

Willie Vrieler, algeme<strong>en</strong> lid. wnd. p<strong>en</strong>ningmeester<br />

Foto links: stockfoto


AANMELDING EN KOSTEN<br />

Programma seizo<strong>en</strong> <strong>2018</strong>-<strong>2019</strong><br />

Op zondag 23 september <strong>2018</strong> op<strong>en</strong><strong>en</strong> we, sam<strong>en</strong> met het <strong>Nivon</strong>,<br />

het nieuwe seizo<strong>en</strong> in De Wasserij. (Op<strong>en</strong> Huis: pagina 6)<br />

In deze gids vindt u e<strong>en</strong> korte beschrijving van de activiteit<strong>en</strong> met<br />

data <strong>en</strong> de prijs. Op onze website staat uitgebreide informatie.<br />

Aanmelding <strong>en</strong> kost<strong>en</strong>:<br />

Voor alle cursus kunt u zich aanmeld<strong>en</strong> bij de<br />

secretaris van het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong> & Rijnstreek:<br />

e-mail: secretaris@hv-arnhem.nl.<br />

of per telefoon op nummer 026 3332449<br />

U ontvangt dan e<strong>en</strong> bevestiging met verdere info over betaling e.d.<br />

Locatie De Wasserij:<br />

Alle cursuss<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in De Wasserij t<strong>en</strong>zij anders aangegev<strong>en</strong>.<br />

Adres: Mol<strong>en</strong>beekstraat 26a, 6824 AX <strong>Arnhem</strong><br />

Zo vind je<br />

ons online<br />

HV Nederland<br />

www.humanistischverbond.nl<br />

HV Afdeling<br />

<strong>Arnhem</strong> & Rijnstreek<br />

www.humanistischverbond.nl/<br />

afdeling/arnhem<br />

Op facebook zoek naar:<br />

<strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong><br />

<strong>Arnhem</strong>-Rijnstreek<br />

Volg ons op Twitter:<br />

www.twitter.com/<br />

humanverbond<br />

Wil je ook lid word<strong>en</strong>?<br />

Meld je direct online aan op<br />

www. humanistischverbond.nl<br />

Word lid <strong>en</strong> investeer in e<strong>en</strong> humane sam<strong>en</strong>leving!<br />

Meer led<strong>en</strong> van het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> betek<strong>en</strong>t meer ruimte voor<br />

het humanistische geluid op schol<strong>en</strong>, in de pers, in de politiek <strong>en</strong> het<br />

maatschappelijke debat.<br />

HV programma 42


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Filosofer<strong>en</strong> met kinder<strong>en</strong><br />

vanaf donderdag 4 oktober <strong>2018</strong>, 16:00 uur<br />

Verbaas je je over de wereld? Verbaas je je over waarom de ding<strong>en</strong> zijn<br />

zoals ze zijn? Kun je niet stopp<strong>en</strong> met d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>? Kom met andere kinder<strong>en</strong><br />

filosofer<strong>en</strong>. Dat do<strong>en</strong> we met spelletjes, met muziek <strong>en</strong> verhal<strong>en</strong>, door te<br />

klets<strong>en</strong> <strong>en</strong> te knutsel<strong>en</strong>. Filosofie is om te do<strong>en</strong>!<br />

We kom<strong>en</strong> zes keer bij elkaar <strong>en</strong> iedere keer beginn<strong>en</strong> we met<br />

e<strong>en</strong> andere vraag. Zoals:<br />

Wanneer is iemand je vri<strong>en</strong>d? Wat is geluk? Kun je altijd kiez<strong>en</strong>?<br />

Kun je alles wat je wilt?<br />

Door vrag<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarover met elkaar in gesprek te gaan, ga je<br />

scherper d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> daar gaat het om. We kijk<strong>en</strong> uit naar je komst!<br />

Foto: stockfoto<br />

Wanneer: 6 x op donderdag, 4, 11 <strong>en</strong> 25 okt., 1, 8, <strong>en</strong> 15 nov. <strong>2018</strong><br />

van 16:00 - 17:30 uur<br />

43<br />

Kost<strong>en</strong>:<br />

Leeftijd:<br />

Begleider:<br />

€ 25 (reeks van 6 bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>)<br />

voor kinder<strong>en</strong> in de leeftijd van 7 tot 12 jaar<br />

Sylwia Falińska, kinderfilosoof


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Alle activiteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in<br />

De Wasserij, t<strong>en</strong>zij anders vermeld.<br />

Introductiecursus Humanisme: voor inspiratie <strong>en</strong> inzicht<br />

vanaf donderdag 22 november <strong>2018</strong>, 19:30 uur<br />

Stap in de rijke traditie <strong>en</strong> geschied<strong>en</strong>is van het Humanisme. Deze introductiecursus van 4 avond<strong>en</strong> is voor<br />

iedere<strong>en</strong> die geïnteresseerd is in Humanisme <strong>en</strong> Filosofie.<br />

Hoe sta ik in de wereld? Hoe maak ik mijn keuzes? Wat is e<strong>en</strong> goed lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat vind ik waardevol? Deze<br />

lev<strong>en</strong>svrag<strong>en</strong> zijn al zo oud als de m<strong>en</strong>sheid. Vele d<strong>en</strong>kers, van Socrates tot Savater <strong>en</strong> van Epicurus tot<br />

Erasmus, hebb<strong>en</strong> dezelfde vrag<strong>en</strong> gesteld <strong>en</strong> beantwoord. Vaak verrass<strong>en</strong>d toepasbaar in het lev<strong>en</strong> van nu.<br />

De cursus biedt Inzicht in humanistische bronn<strong>en</strong> door inleiding<strong>en</strong>, pres<strong>en</strong>taties, filmpjes <strong>en</strong> tekst<strong>en</strong>.<br />

We hebb<strong>en</strong> gesprekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> do<strong>en</strong> oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> met elkaar. Door deze interactieve werkwijze, vind je je<br />

eig<strong>en</strong> antwoord<strong>en</strong>.<br />

Wanneer: 4 x op donderdag, 22 <strong>en</strong> 29 november <strong>en</strong> 6 <strong>en</strong> 13 december <strong>2018</strong><br />

van 19:30 - 22:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>:<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

led<strong>en</strong> € 80, niet-led<strong>en</strong> € 120, inclusief reader <strong>en</strong> koffie/thee<br />

Roland Gerrits<strong>en</strong><br />

HV programma 44


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

<strong>Humanistisch</strong> café:<br />

ontmoet<strong>en</strong> <strong>en</strong> reflecter<strong>en</strong><br />

vanaf zaterdag 27 oktober <strong>2018</strong>, 15:30 uur<br />

Tijd<strong>en</strong>s het humanistisch café besprek<strong>en</strong> we actuele thema’s aan de<br />

hand van tekst<strong>en</strong>, gedicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> muziek met e<strong>en</strong> actieve inbr<strong>en</strong>g van de<br />

deelnemers.<br />

Miek d<strong>en</strong> Daas (humanistisch geestelijk begeleider), is onze gids <strong>en</strong> zal<br />

ons inspirer<strong>en</strong> tot sam<strong>en</strong> verder d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong>. We besprek<strong>en</strong><br />

lev<strong>en</strong>sthema’s als moed, vri<strong>en</strong>dschap, keuzestress <strong>en</strong> eindigheid.<br />

Kortom voor iedere<strong>en</strong> die zin heeft e<strong>en</strong> verdiepingsmom<strong>en</strong>t aan het eind<br />

van de week op zaterdag.<br />

Foto‘s: stockfoto‘s<br />

Wanneer: 6 x op zaterdag, 27 okt., 1 dec. <strong>2018</strong><br />

<strong>en</strong> 26 jan., 23 feb., 23 mrt. <strong>en</strong> 13 apr. <strong>2019</strong><br />

van 15:30 - 17:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50<br />

Begleider:<br />

Miek d<strong>en</strong> Daas<br />

45


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Cursus: Once in a lifetime<br />

vanaf wo<strong>en</strong>sdag 26 september <strong>2018</strong>, 19:30 uur<br />

We lev<strong>en</strong> maar één keer. Ons bestaan <strong>en</strong> dat van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> om ons he<strong>en</strong> is tijdelijk,<br />

e<strong>en</strong>malig, uniek <strong>en</strong> onomkeerbaar. Ook al prober<strong>en</strong> we de regie over lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> dood in<br />

hand<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>, op vergankelijkheid hebb<strong>en</strong> we ge<strong>en</strong> invloed. Is dat erg <strong>en</strong> hoe kun je<br />

nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de tijd die rest?<br />

Vergankelijkheid staat in deze cursus c<strong>en</strong>traal. Met lichtvoetige diepgang tred<strong>en</strong> we<br />

het thema tegemoet. Vergankelijkheid gaat namelijk niet alle<strong>en</strong> over ‘eindigheid’ maar<br />

ook over het doorlop<strong>en</strong>d proces van verandering <strong>en</strong> vernieuwing. We lat<strong>en</strong> ons inspirer<strong>en</strong><br />

door d<strong>en</strong>kers als R<strong>en</strong>é Gude, Irvin Yalom, Ton Vink, Christa Anbeek <strong>en</strong> Joep Dohm<strong>en</strong>.<br />

Ook film <strong>en</strong> beeld<strong>en</strong>de kunst zal speelt e<strong>en</strong> rol. De deelnemers b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong> vooral elkaars<br />

ervaring <strong>en</strong> wijsheid tijd<strong>en</strong>s verschill<strong>en</strong>de opdracht<strong>en</strong> <strong>en</strong> d<strong>en</strong>koef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

Wanneer: 4 x op wo<strong>en</strong>sdag /donderdag, 26 sept., 10 okt., 25 okt. <strong>en</strong> 7 nov. <strong>2018</strong><br />

van 19:30 - 22:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>:<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

led<strong>en</strong> € 80, niet-led<strong>en</strong> € 120, inclusief reader <strong>en</strong> koffie/thee<br />

Roland Gerrits<strong>en</strong><br />

Voor deze cursus<br />

is ge<strong>en</strong> voork<strong>en</strong>nis<br />

vereist.<br />

Locatie:<br />

Cultura, Mol<strong>en</strong>straat 45 in 6711 AW Ede<br />

HV programma 46


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Praktijkcursus Filosofie:<br />

d<strong>en</strong>kprikkels van verschill<strong>en</strong>de filosof<strong>en</strong><br />

vanaf zaterdag 27 oktober <strong>2018</strong>, 15:30 uur<br />

In het nieuwe jaar gaan we aan de slag met de d<strong>en</strong>kprikkels van verschill<strong>en</strong>de filosof<strong>en</strong>.<br />

Van Heraclitus <strong>en</strong> Plato tot Aristoteles <strong>en</strong> S<strong>en</strong>eca <strong>en</strong> van Marcus Aurelius tot Nietzsche <strong>en</strong><br />

wie weet nog meer. De c<strong>en</strong>trale vraag is welke d<strong>en</strong>kprikkels hebb<strong>en</strong> deze filosof<strong>en</strong> voor<br />

ons, wat kunn<strong>en</strong> we daar van ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe?<br />

We beginn<strong>en</strong> elke avond met e<strong>en</strong> inleiding op lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk van de filosoof; het doornem<strong>en</strong><br />

van de gelez<strong>en</strong> tekst: wat zijn de d<strong>en</strong>kprikkels? Toelichting <strong>en</strong> dialoog door Miriam van<br />

Reij<strong>en</strong>. Na de pauze werk<strong>en</strong> we aan de hand van praktische (d<strong>en</strong>k) oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

Als deelnemer ontvang je tijdig de digitale reader met inleid<strong>en</strong>de tekst<strong>en</strong> <strong>en</strong> oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />

Foto: stockfoto<br />

Wanneer: 6 x op maandag, 21 jan., 4 feb., 11 feb., 25 feb. <strong>en</strong> 4 <strong>en</strong> 11 mrt. <strong>2019</strong><br />

van 19:30 - 22:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: led<strong>en</strong> € 85, niet-led<strong>en</strong> € 105<br />

incl. digitale reader <strong>en</strong> koffie/thee<br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Miriam van Reij<strong>en</strong><br />

47


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Midwinterviering<br />

zondag 18 december <strong>2018</strong><br />

Op deze midwinterse dag vier<strong>en</strong> we<br />

het lev<strong>en</strong> met stemmige muziek <strong>en</strong><br />

e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>d thema. Wij gaan elkaar<br />

ontmoet<strong>en</strong> in winterse sfer<strong>en</strong>, e<strong>en</strong><br />

hapje et<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat drink<strong>en</strong>.<br />

Aandacht voor elkaar maar ook tijd<br />

om mijmer<strong>en</strong>d af te dwal<strong>en</strong> op de<br />

weg naar het nieuwe jaar. Kortom de<br />

ideale sfeer in deze tijd van overpeinzing<br />

<strong>en</strong> verdieping. Laat u verass<strong>en</strong>.<br />

Algem<strong>en</strong>e<br />

led<strong>en</strong>vergadering HVA<br />

dinsdag 19 februari <strong>2019</strong><br />

Voor led<strong>en</strong> van het <strong>Humanistisch</strong><br />

<strong>Verbond</strong> <strong>Arnhem</strong> & Rijnstreek.<br />

Op deze avond wordt teruggekek<strong>en</strong><br />

op het afgelop<strong>en</strong> jaar <strong>en</strong> vooruitgekek<strong>en</strong><br />

naar het nieuwe jaar. De<br />

jaarstukk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

vastgesteld. Led<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong><br />

stell<strong>en</strong> <strong>en</strong> feedback gev<strong>en</strong>.<br />

Alle activiteit<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> plaats in<br />

De Wasserij, t<strong>en</strong>zij anders vermeld.<br />

Maand van<br />

de filosofie <strong>2019</strong><br />

wo<strong>en</strong>sdag 19 april <strong>2019</strong><br />

In de maand van de filosofie<br />

organiser<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> bijzondere<br />

interactieve bije<strong>en</strong>komst rondom<br />

het thema Filosofie <strong>2019</strong>.<br />

Met e<strong>en</strong> filosoof gaan we in<br />

gesprek voor verdieping <strong>en</strong><br />

ontmoeting!<br />

Wanneer: zondag, 18 dec. <strong>2018</strong><br />

van 15:30 - ca. 20:00 uur<br />

Kost<strong>en</strong>: led<strong>en</strong> € 20, niet-led<strong>en</strong> €25<br />

minima € 15<br />

incl. et<strong>en</strong> + e<strong>en</strong> drankje<br />

dinsdag, 19 feb. <strong>2019</strong><br />

van 19:30 - ca. 21:00 uur<br />

wo<strong>en</strong>sdag, 19 apr. <strong>2019</strong><br />

inloop 19:30 - ca. 22:00 uur<br />

led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> €7,50<br />

incl. koffie /thee<br />

HV programma 48


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Workshop ‘filosoof in e<strong>en</strong> dag!’<br />

zaterdag 15 oktober <strong>2018</strong>, 15:30 uur<br />

Kan iedere<strong>en</strong> filosoof word<strong>en</strong>? Ontdek het zelf! Maak k<strong>en</strong>nis met de aanstekelijkheid van<br />

praktisch filosofer<strong>en</strong> <strong>en</strong> zet je d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> gevoel aan het werk. Wat is filosofie? Is elke manier<br />

van d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> filosofer<strong>en</strong>? Deze dag gaat over hoe <strong>en</strong> wat je d<strong>en</strong>kt, welke aannames heb je?<br />

Klopp<strong>en</strong> die?<br />

Tijd<strong>en</strong>s deze interactieve dag staat jouw eig<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal. Aan de hand van verschill<strong>en</strong>de<br />

oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> krijg je meer inzicht in je eig<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kpatron<strong>en</strong>. Geschikt voor iedere<strong>en</strong> die<br />

nieuwsgierig is naar zijn eig<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> handel<strong>en</strong>. Voor jong <strong>en</strong> oud!<br />

Foto‘s: stockfoto‘s<br />

Wanneer:<br />

zaterdag 15 juni <strong>2019</strong>, van 10:30 - 15:30 uur met pauze<br />

Kost<strong>en</strong>: led<strong>en</strong> € 25, niet-led<strong>en</strong> € 32, stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> /minima € 20<br />

incl. koffie/thee, zelf voor lunch zorg<strong>en</strong><br />

Doc<strong>en</strong>t:<br />

Niranyana Jayamary, praktisch filosoof <strong>en</strong> coach<br />

Voor meer informatie kijk op www.filosofie.niranyana.nl<br />

49


FILOSOFIE EN HUMANISME<br />

Afsluiting van het seizo<strong>en</strong> <strong>2018</strong>-<strong>2019</strong><br />

zondag 23 juni <strong>2019</strong>, 15:30 uur<br />

Wederom vier<strong>en</strong> we het lev<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> hapje <strong>en</strong> e<strong>en</strong> drankje aan het<br />

eind van het seizo<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>de wijze zull<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> actueel<br />

humanistisch thema besprek<strong>en</strong>:<br />

Wij vrag<strong>en</strong> hierbij aan de onze led<strong>en</strong> om met e<strong>en</strong> voorstel voor e<strong>en</strong><br />

inspirer<strong>en</strong>d thema te kom<strong>en</strong>!<br />

Kortom we gaan elkaar ontmoet<strong>en</strong> rondom midzomer <strong>en</strong> wereldhumanisme-dag<br />

om in dialoog te gaan over e<strong>en</strong> mooi thema <strong>en</strong> sluit<strong>en</strong><br />

af met e<strong>en</strong> drankje <strong>en</strong> borrelhapje.<br />

Wanneer:<br />

Kost<strong>en</strong>:<br />

zondag 23 juni <strong>2019</strong>, van 15:30 - ca. 18:00 uur<br />

Led<strong>en</strong> € 5, niet-led<strong>en</strong> € 7,50 incl. koffie/thee<br />

E<strong>en</strong> goed idee?<br />

Laat het ons wet<strong>en</strong> via<br />

secretaris@hv-arnhem.nl<br />

HV programma 50


Het <strong>Nivon</strong> is e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>iging waarin m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met <strong>en</strong><br />

voor elkaar werk<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>leving die eerlijk is <strong>en</strong><br />

gro<strong>en</strong>. <strong>Nivon</strong> baseert zich op sociaal democratische beginsel<strong>en</strong>,<br />

heeft afdeling<strong>en</strong>, landelijke werkgroep<strong>en</strong>, natuurvri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> kampeerterrein<strong>en</strong>. Daarnaast organiseert<br />

<strong>Nivon</strong> ook sociale, avontuurlijk reiz<strong>en</strong>, jeugd- <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>kamp<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> onderhoudt lange afstandwandelpad<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

streekpad<strong>en</strong>.<br />

Alles wordt georganiseerd door groep<strong>en</strong> vrijwilligers in het<br />

land, ondersteund door e<strong>en</strong> landelijk bureau. <strong>Nivon</strong> telt<br />

17.000 led<strong>en</strong> <strong>en</strong> is lid van NFI (Naturfreunde Internationale).<br />

Het <strong>Humanistisch</strong> <strong>Verbond</strong> is het informatie- <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>c<strong>en</strong>trum,<br />

het ontmoetingsplein van het humanisme <strong>en</strong> heeft<br />

ruim 14.000 led<strong>en</strong>, 33 afdeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> 3 werkgroep<strong>en</strong>. Het humanisme<br />

is de lev<strong>en</strong>sbeschouwing waarin de m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> de<br />

m<strong>en</strong>selijke ontwikkeling c<strong>en</strong>traal staan. Het <strong>Humanistisch</strong><br />

<strong>Verbond</strong> doet onderzoek, organiseert debatt<strong>en</strong>, cursuss<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> biedt geestelijke begeleiding aan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />

Wij ver<strong>en</strong>ig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die zich humanist voel<strong>en</strong> <strong>en</strong> zett<strong>en</strong><br />

ons in voor vrije m<strong>en</strong>ingsuiting, voor gelijke behandeling van<br />

iedere<strong>en</strong> <strong>en</strong> voor het recht op zelfbeschikking.<br />

Kortom: we strev<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>swaardige sam<strong>en</strong>leving.<br />

www.nivon.nl<br />

www.humanistischverbond.nl<br />

Natuur | Kunst | Creatief | Literatuur <strong>en</strong> Taal | Muziek | Actief | Lezing<strong>en</strong> | Filosofie <strong>en</strong> Humanisme

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!