VB40

Hans van den Boom
Het zal in de herfst van 1974 geweest zijn dat ik voor het
eerst kennismaakte met wat later De Vrije Balloen zou
gaan heten. Via via had ik het verzoek gekregen om eens
langs te komen bij Patty Klein. Ik was danig geïmponeerd toen ik
op het adres dat ze had opgegeven arriveerde, want dat bleek een
prachtige villa aan het Spaarne te zijn, waarin Patty, zo bleek me
al gauw, met haar vriend Huub een flatje net onder de dakspanten
bewoonde. Maar ze bleek heel aardig en de plannen die ze met me
wilde bespreken lagen me wel. Ik
was toen nog bezig met mijn studie
economie en had het jaar daarvoor
een jaar lang met twee anderen het
stripinformatieblad Stripschrift
uitgegeven. Patty schreef na jaren
bij de Toonder Studio’s gewerkt
te hebben nu als freelancer veel
strips voor Tina, Sjors en andere
bladen, maar bedacht ook ‘waargebeurde’
aangrijpende tekstverhalen
voor een damesblad (want
die had je toen nog). Zij en veel
andere tekstschrijvers en scenaristen
dreigden veel werk kwijt te
raken door de abrupt aangekondigde
samenvoeging van Pep en
Sjors tot Eppo, en uit de daardoor
ontstane onvrede was het plan
geboren voor een onafhankelijk
stripblad van de makers zelf. Al
snel was ik bij de plannen betrokken
voor de praktische kant van de
Haasteren, zijn vrouw Romi, zijn broer Herman van Haasteren,
Andries Brandt, Jan Steeman, Frans Buissink, Lo Hartog van
Banda en ikzelf) werd per persoon 1500 gulden ingelegd (zo staat
het althans in de notariële acte, maar in mijn herinnering was het
1000 gulden per persoon en is het verschil aangevuld door Andries
Brandt en Lo Hartog van Banda. Wie pakt even zijn bankafschriften
uit die jaren erbij?) en met dat beginkapitaaltje ging het
avontuur van start. Iemand kon aan het adres van Dolf Brouwers
komen en al gauw zaten we op een
middag in een bovenwoning in
Den Haag om hem te vragen als
Sjef van Oekel het eerste nummer
te komen lanceren. Normaal rekende
hij voor dergelijke presentaties
stevige bedragen, maar voor
De Vrije Balloen wilde hij het wel
doen in ruil voor een symbolische
vergoeding van een paar flessen
sterke drank. Hij zou zelfs ook
nog aan Wim T. Schippers vragen
er wat tekst voor aan te leveren.
Herman van Haasteren, die fotograaf
van zijn beroep was en onder
andere prachtige, gedetailleerde
showboeken maakte waarmee een
Amsterdamse plasticfirma wegwerpserviezen
voor vliegtuigmaatschappijen
verkocht, wist uit te
dokteren hoe hij met zijn apparatuur
offsetfilms kon maken (want
normaal had je daar een speciale
zaak, en in de loop van december
dure reproductiecamera voor
Geweigerde cover voor de Vrije Balloen van Gideon Brugman
had ik de eerste offertes voor het
nodig) en met die films stapten
drukken van het tijdschrift al binnen. In die tijd was een tijdschrift we naar een drukkerij in Haarlem, die een gunstige offerte had
in kleuren absoluut onhaalbaar, niet alleen omdat het drukken in gedaan. Zodra het blad daadwerkelijk gedrukt zou worden gingen
het algemeen toen relatief veel duurder was dan nu, maar vooral we uiteraard kijken, en Herman maakte een aantal foto’s van de
door de hoge kosten van de benodigde litho’s, die aanvankelijk drukkers aan het werk met het blad, terwijl zijn broer Jan allerlei
zelfs nog gemaakt werden door de drukkleuren per camera uit te stunts uithaalde. Toen ik ’s middags nog even naar de drukkerij
filteren. Na verloop van tijd kwam daar de nieuwe techniek van het terugging, bleken onze kunsten van die morgen zoveel stress te
scannen bij, maar de kosten bleven nog lang hoog, zo’n 250 of hebben gegeven, dat de gefotografeerde drukker met migraine
meer harde guldens per pagina.
naar huis had moeten gaan!
Door de enthousiaste groep van het eerste uur (Patty, haar vriend Wat de exacte oplage van nummer 1 is geweest kan ik in mijn
Huub Scholten, Thé Tjong-Khing, Robert van der Kroft, Jan van spullen niet meer achterhalen, maar het moeten tussen de 8.500
50