You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>84</strong><br />
2019 columbustravel.nl Japan (Yakushima) // Verenigde Staten (Montana) // Zwitserland // 77 tips om duurzamer te reizen<br />
WIN<br />
WIN<br />
INTERRAIL<br />
TICKETS<br />
EEN NIKON<br />
CAMERA<br />
SEP/OKT<br />
2019 <strong>84</strong><br />
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA<br />
JAPAN • VERENIGDE STATEN • ZWITSERLAND<br />
HOE WORD IK EEN BETERE REIZIGER //GROENE REISHELDEN<br />
// DE MOOISTE TREINREIZEN & FIETSTOCHTEN VAN EUROPA<br />
77<br />
TIPS OM<br />
DUURZAMER<br />
TE REIZEN
INHOUD<br />
106 N<strong>ed</strong>erland<br />
100 België<br />
074 Zwitserland<br />
026 Montana<br />
118 Japan<br />
140 Vietnam<br />
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA<br />
014 Mexico<br />
>> BESTEL VORIGE EDITIES OP COLUMBUSTRAVEL.NL/SHOP<br />
006 Marokko<br />
114 Bangladesh<br />
090 Nieuw-Zeeland<br />
140 038 118 099<br />
024 074<br />
ONTDEK VOORPRET ONTMOET<br />
GENIET NA<br />
026 MONTANA, VS 22 PAGINA’S<br />
Dwars door Big Sky Country<br />
Een roadtrip in Montana is een reis<br />
door een Amerika dat verborgen blijft<br />
voor het grote publiek: een leeg land<br />
dat nog het Wilde Westen ademt, een<br />
land van spookdorpen en rodeo’s,<br />
excentriekelingen en beren op de weg.<br />
Asfaltcowboys Auke Hulst en Stijn<br />
Hoekstra starten de motor en trekken,<br />
via Yellowstone, de Rockies in.<br />
074 ZWITSERLAND 15 PAGINA’S<br />
Terug naar de natuur<br />
Vogels, geitenbellen en indrukwekkende<br />
vergezichten in plaats van ringtones,<br />
pushberichten en beeldschermen.<br />
We reizen af naar het Zwitserse Ticino<br />
en Entlebuch om ons lichaam te zuiveren<br />
met stilte en schone lucht en ons te laten<br />
inspireren door pioniers die bewust voor<br />
een leven back to nature in de Alpen<br />
hebben gekozen.<br />
093 EUROPA 19 PAGINA’S<br />
Brandschone reisinspiratie.<br />
41 duurzame Europareizen<br />
Te vaak benaderen we reizen vanuit<br />
een praktisch oogpunt — ‘Hoe kom ik<br />
zo snel en go<strong>ed</strong>koop mogelijk op mijn<br />
gewenste bestemming?’ Maar door deze<br />
denkwijze gaan we eigenlijk voorbij aan<br />
de essentie van reizen: jezelf verplaatsen<br />
tussen A en B, je zintuigen prikkelen en<br />
je ontdekkingslust de vrije loop laten.<br />
Wij pleiten dan ook voor een radicale<br />
verandering in reismindset. Laat je auto<br />
en vliegtuigkoffers staan en ervaar<br />
Europa op ‘ouderwetse’ en duurzame<br />
wijze. Te voet, op de fiets, in een vaartuig<br />
of per trein.<br />
118 YAKUSHIMA, JAPAN 16 PAGINA’S<br />
Fifty shades of green<br />
Waarom de natste plek van Japan op de<br />
bucketlist van i<strong>ed</strong>ere natuurliefhebber<br />
thuishoort.<br />
014 Je eigen boomhut<br />
Beste lezer, jij kunt wat ons betreft de<br />
boom(hut) in!<br />
020 Duurzame Travel essentials<br />
Hebb<strong>ed</strong>ingetjes voor de milieubewuste<br />
wereldreiziger.<br />
046 MONTANA, VS<br />
Alles wat je moet weten<br />
voor een roadtrip door de Rockies.<br />
053 Hoe word ik een betere reiziger?<br />
Ons hoor je niet zeggen dat je acuut<br />
moet stoppen met reizen. Maar dat er<br />
iets moet gebeuren staat voor ons vast.<br />
In deze duurzame miniguide laten we<br />
je zien dat je met slechts een kleine<br />
aanpassing in je reisleven een grote<br />
impact teweeg kunt brengen.<br />
086 ZWITSERLAND<br />
Alles wat je moet weten<br />
voor een eco-avontuur in de Alpen.<br />
132 YAKUSHIMA, JAPAN<br />
Alles wat je moet weten<br />
voor een onvergetelijke eilandtrip.<br />
024 Frans de Man<br />
‘Het idee dat duurzaam reizen<br />
of ecotoerisme bijdraagt aan een<br />
betere wereld is mij te pretentieus.<br />
Er is meer ego- dan ecotoerisme,’<br />
vindt toerismeconsultant Frans de<br />
Man. Hij roept reizigers op om hun<br />
verantwoordelijkheid te nemen.<br />
114 Anna Heringer<br />
Een duurzamere wereld betekent<br />
onder andere een duurzamer<br />
gebouwde wereld. Volgens de Duitse<br />
architecte Anna Heringer moeten<br />
we voor onze bouwmaterialen terug<br />
naar de basis: bamboe en andere snel<br />
groeiende grassoorten en ... modder.<br />
136 Stijn Warmenhoven<br />
De 18-jarige Stijn Warmenhoven wist<br />
tienduizenden N<strong>ed</strong>erlandse scholieren<br />
te mobiliseren voor een klimaatstaking<br />
op het Malieveld in Den Haag. Zijn<br />
actie leverde een uitnodiging van<br />
premier Rutte op, maar óók talloze<br />
dreigbrieven. Warmenhoven: ‘Ik strijd<br />
voor een beter klimaat. Maar wel op<br />
een realistische manier.’<br />
004 Wegdromers<br />
Onze favoriete wegdromers. Droom<br />
verder weg op columbustravel.nl/<br />
wegdromers en deel je eigen<br />
wegdromers op Instagram met<br />
#wegdromer of via onze community,<br />
columbustravel.nl/community<br />
VOOR JOU<br />
018 Vier <strong>ed</strong>ities van <strong>Columbus</strong> plus<br />
een boek naar keuze voor € 30<br />
022 Alle abonneevoordelen op een rij<br />
042 Nieuw: de Go<strong>ed</strong>e Reispodcast van<br />
<strong>Columbus</strong> Travel & BNR Nieuwsradio<br />
072 Wegens succes weer verkrijgbaar:<br />
onze speciale <strong>ed</strong>itie met 98 tips<br />
voor betere reisfoto’s<br />
092 Fotografieworkshop in Rotterdam<br />
met <strong>Columbus</strong>-fotograaf Tim Bilman<br />
130 <strong>Columbus</strong>-boek: 15 wildlifeervaringen<br />
weg van de massa<br />
142 Win 8 prijzen t.w.v. € 1.767<br />
144 Uitslag <strong>Columbus</strong> Communityw<strong>ed</strong>strijden<br />
OP DE COVER<br />
In de winkel kun je dit keer<br />
kiezen uit twee <strong>Columbus</strong>covers:<br />
lekker vlot reizen in de<br />
Filipijnen (foto: Bisual Studio)<br />
of een pinguïn in de jungle als<br />
mogelijk gevolg van klimaatverandering<br />
(illustratie: Saskia<br />
Rasink).<br />
010<br />
011
HOE DUURZAAM REIS JIJ?<br />
uitslag lezersonderzoek<br />
hoe duurzaam reis jij?<br />
We vroegen in een grote lezersenquête wat voor rol<br />
duurzaamheid voor jullie op reis speelt.<br />
And the results are in...<br />
VOEL JIJ JE SCHULDIG ALS JE VLIEGT?<br />
NOOIT<br />
28%<br />
VAAK<br />
17%<br />
SOMS<br />
51%<br />
ALTIJD<br />
4%<br />
WAT VIND JIJ BELANGRIJK als je een reis plant?<br />
69%<br />
58%<br />
47%<br />
29%<br />
28%<br />
22%<br />
11%<br />
9%<br />
Mijn reis moet de CULTURELE IDENTITEIT EN<br />
TRADITIES van de lokale gemeenschappen respecteren<br />
Mijn reis moet bijdragen aan de LOKALE ECONOMIE<br />
EN WELVAART<br />
Mijn reis moet de VERVUILING VAN WATER, BODEM<br />
EN LUCHT tot het minimumm beperken<br />
Mijn reis moet het LOKALE DIERENLEVEN helpen<br />
beschermen<br />
Mijn reis moet CO 2 -NEUTRAAL zijn of zo weinig<br />
mogelijk CO 2 uitstoten<br />
Mijn reis moet uitsluitend van KLEINSCHALIGE<br />
ACCOMMODATIES gebruikmaken<br />
Mijn reis moet zoveel mogelijk met HET OV<br />
plaatsvinden<br />
Mijn reis moet WATER- EN STROOMVERBRUIK<br />
tot het minimum beperken<br />
ruim 2x zo veel lezers vinden respect voor de<br />
lokale cultuur belangrijker dan hun CO 2 -uitstoot<br />
Ben je bereid om<br />
meer te betalen<br />
voor je vlucht<br />
als je daarmee<br />
co 2 -uitstoot kunt<br />
compenseren?<br />
nee<br />
19%<br />
JA, namelijk<br />
€0 - €10 // 5%<br />
€10 - €15 // 39%<br />
€25 - €50 // 34%<br />
€50 of meer // 22%<br />
JA<br />
81%<br />
slechts 22% wil<br />
meer dan € 50<br />
aan co 2 -compensatie<br />
per vlucht betalen<br />
TOP 3 DUURZAAMSTE<br />
REISORGANISATIES<br />
VAN NEDERLAND<br />
volgens de columbus-lezer<br />
Ben je bereid om<br />
in de toekomst<br />
minder te vliegen<br />
om co 2 -uitstoot<br />
te verminderen?<br />
nee<br />
41%<br />
JA<br />
59%<br />
SNP natuurreizen<br />
Koning Aap<br />
Better Places<br />
012<br />
013
DWARS DOOR<br />
big sky<br />
MONTANA - VS<br />
country<br />
Een roadtrip in Montana is een reis door een<br />
Amerika dat verborgen blijft voor het grote publiek:<br />
een leeg land dat nog het Wilde Westen ademt, een<br />
land van spookdorpen en rodeo’s, excentriekelingen<br />
en beren op de weg. Asfaltcowboys Auke Hulst en<br />
Stijn Hoekstra starten de motor en gaan.<br />
SCHRIJVER AUKE HULST FOTOGRAAF STIJN HOEKSTRA<br />
026 027
MONTANA - VS<br />
038 039
MONTANA - VS<br />
cowboyho<strong>ed</strong> en gilet, wiens gezicht en trillende<br />
handen hard living verraden. Wanneer toeristen<br />
honky tonk op de piano spelen, speelt Mark een<br />
deuntje mee op zijn gitaar. Hij is muzikant, vertelt hij,<br />
wanneer hij buiten een sigaretje rookt. Prog-rock. Al<br />
ligt zijn nieuwe project stil omdat drummer Kenny<br />
vier maanden in de bak zit wegens rijden onder<br />
invlo<strong>ed</strong>. Ik vraag of hij in Virginia City woont, maar<br />
Revival komt nauwelijks nog boven het natuur geweld<br />
uit, zeker niet wanneer de bliksem zo dicht bij de auto<br />
inslaat dat het voertuig er letterlijk van schudt.<br />
Maar dan breekt de Big Sky langzaam weer open.<br />
We stoppen bij de spreekwoordelijke ‘enige bar van<br />
Dixon’ en rijden dan door naar de National Bison<br />
Range. Het park werd in 1908 ingericht om de bizon<br />
voor uitsterven te beho<strong>ed</strong>en en huisvest nu zo’n drie-<br />
de natuur<br />
vordert terug<br />
wat haar<br />
TOEBEHOORT<br />
stadsleven, dat is ingeperkt door gebouwen, kamers<br />
en kantoren, is ver weg, en daarmee ook het gejaagde,<br />
het versnipperde, het futiele. Ik denk na over wat we<br />
allemaal al gezien hebben in onze korte tijd hier: de<br />
vernislaagjes van geschi<strong>ed</strong>enis die over een tijdloos<br />
land zijn gesmeerd. De Native Americans. De frontierstadjes.<br />
De goudzoekers. Het politiek geladen h<strong>ed</strong>endaagse<br />
Amerika. Alles lijkt onbetekenend in contrast<br />
nee, Mark woont op een afgelegen ranch, waar hij een<br />
honderd exemplaren. Ik ben hier eerder geweest, op<br />
met Glacier, dat op de schaal van de diepe tijd bestaat<br />
studio aan het bouwen is. ‘Achteraf wonen is ... geruststellend,’<br />
zegt hij. ‘Zeker, als je kijkt naar het onheil<br />
Vervlogen tijden<br />
een glorieuze lent<strong>ed</strong>ag waarop ik als vrijwel enige<br />
bezoeker over een bergweg re<strong>ed</strong> die omzoomd was<br />
en een lange rotspartij die lijkt te huilen van het<br />
smeltwater. In de valleien glinsteren de meren en de<br />
– elke hartslag een millennium. En toch ... Ook hier<br />
laat de mens zich gelden. Het aantal gletsjers in<br />
dat over het land hangt. Die extreme polarisatie ...<br />
Museumspookdorp Nevada<br />
door tientallen van die machtige beesten. Vandaag is<br />
weg klemt zich, ogenschijnlijk fragiel als vermicelli,<br />
Glacier National Park is teruggelopen van 150 in 1850,<br />
Als het echt uit de hand loopt, zit je op het platteland<br />
City van boven gezien.<br />
het drukker – misschien dat de bizons zich daarom<br />
vast aan de machtige bergwand. Het is 4 juli, de<br />
tot 25 nu. Als het zo doorgaat zal in 2030 de laatste<br />
beter. Ook wanneer oude systemen instorten, r<strong>ed</strong>den<br />
Vespreid door Montana<br />
verscholen houden. We zien er maar een paar,<br />
nationale feestdag, wat groepen streng religieuze<br />
verdwenen zijn en zal de naam Glacier National Park<br />
we ons wel. Met ruilhandel en zo.’ Het herinnert<br />
liggen spookstadjes uit de<br />
meestal vanuit de verte. Maar ook dat is reizen. Soms<br />
mennonieten en hutterieten naar het park heeft<br />
een wrange, elegische ondertoon hebben gekregen.<br />
ons eraan dat het Wilde Westen in modern Amerika,<br />
tijd van de goudkoorts.<br />
moet je een dag afschrijven ...<br />
gebracht. We parkeren bij Logan’s Pass, het hoogste<br />
We schurken nu tegen Canada aan, en het lijkt wel<br />
waar de geur van burgeroorlog opstijgt uit partijdige<br />
Ze verkeren in verschillende<br />
... Om er vervolgens weer eentje te kunnen bij-<br />
punt van de weg, en hiken over ijzige sneeuwlagen<br />
of dit deel van Montana dikker bezaaid is met excen-<br />
m<strong>ed</strong>ia, nog ste<strong>ed</strong>s op de loer ligt.<br />
fasen van verval.<br />
schrijven. Na een nacht met drank en kampvuur-<br />
richting Hidden Lake, om halfweg te ontdekken dat<br />
triekelingen. Bij Echo Lake, even buiten het park,<br />
Neerslag en tegenslag<br />
Een grijze dag op de 93 Noord. Voorbij Missoula<br />
Rechts<br />
Uit de hoogte<br />
gesprekken in een chic tentenkamp, rijden we door<br />
Glacier National Park over de Going-to-the-Sun Road,<br />
een van de mooiste wegen ter wereld. Het is een grijze<br />
het pad is afgezet wegens ‘verhoogde berenactiviteit’.<br />
Beren zien we niet, wel veel berggeiten.<br />
Het ritme van het lopen, de berglucht en de ver-<br />
worden we aangesproken door een oudere dame<br />
die onder de naam Jeannie Tingle-Tangle jollyology<br />
b<strong>ed</strong>rijft: de geneeskracht van de lach. Terwijl ze ons<br />
breekt een ongenadig noodweer los – druppels geselen<br />
Nabij Logan Pass, met 2026<br />
dag, maar dat doet niks af aan het sublieme natuur-<br />
gezichten openen de poriën en de geest. Juist door<br />
rondleidt door het langwerpige, op oude treinstellen<br />
de carrosserie, en de Freeway is zo nat dat je de<br />
meter de hoogste pas in<br />
schoon: bergtoppen, hellingen die groen of rotsachtig<br />
het landschap in te drinken, verdiept ook de blik naar<br />
gebaseerde huis van haar tweelingzus, vertelt dat dit<br />
belijning niet meer kunt zien. Cre<strong>ed</strong>ence Clearwater<br />
Glacier National Park.<br />
of b<strong>ed</strong>ekt met laatste sneeuw, sluiers van watervallen<br />
binnen zich, twee ruimtes die simultaan uitzetten. Het<br />
de verjaardag annex sterfdag van haar tumor Babette<br />
040<br />
041
HOE WORD IK EEN BETERE REIZIGER<br />
HOE HOUD IK MIJN<br />
energieverbruik LAAG?<br />
Je staat er wellicht niet altijd bij stil,<br />
maar het kan voorkomen dat jouw<br />
reisbestemming kampt met een watertekort.<br />
Kijk bijvoorbeeld naar Chennai, de zesde stad<br />
van India. Het watertekort is er op dit moment<br />
zo extreem dat de locals er afhankelijk zijn<br />
van watertrucks. Ook deze miljoenenst<strong>ed</strong>en<br />
hebben te maken met een tekort.<br />
los angeles, vs<br />
caïro, egypte<br />
mexico-stad, mexico<br />
bangalore, india<br />
tokyo, japan<br />
peking, china<br />
Denk aan je data<br />
Elke foto die jij op Facebook of Instagram plaatst of via<br />
WhatsApp deelt draagt bij aan het wereldwijde dataverkeer.<br />
Al dit dataverkeer wordt mogelijk gemaakt door reusachtige<br />
datacentra, die zó veel energie vreten dat ze samen go<strong>ed</strong> zijn<br />
voor 2 procent van de globale CO 2-uitstoot. Dit is evenveel als<br />
de gehele luchtvaartindustrie! Probeer als het even kan dus op<br />
te letten wat en – bovenal – hoeveel jij de wereld instuurt. Deel<br />
tijdens jouw reis bijvoorbeeld alleen de mooiste foto in plaats<br />
van alle twintig foto’s die je die dag gemaakt hebt.<br />
são paulo, brazilië<br />
jakarta, indonesië<br />
kaapstad, zuid-afrika<br />
melbourne, australië<br />
het zit zo<br />
De veranderende weersomstandigh<strong>ed</strong>en liggen ten grondslag aan deze schaarste.<br />
Reservoirs vangen minder op door een gebrek aan regen, terwijl er door de hitte juist meer<br />
water verdampt. Betekent dit dan dat je gebi<strong>ed</strong>en met een watertekort moet mijden?<br />
Nee, integendeel! Door jouw bezoek houd je de lokale economie juist up and running.<br />
Bovendien heb jij in je accommodatie aan één minuutje douchen genoeg. Toch?<br />
1/4<br />
Voor een kwart van<br />
de wereldbevolking<br />
dreigt een watertekort<br />
Door water uit de kraan<br />
te drinken bespaar je<br />
transport en plastic<br />
2% van alle CO 2-uitstoot<br />
wordt veroorzaakt<br />
door dataverkeer<br />
068<br />
069
Even geen leestijd? Luister naar deze reportage<br />
columbustravel.nl/podcasts<br />
TERUG<br />
NAAR<br />
DE<br />
Vogels,<br />
natuur<br />
geitenbellen en indrukwekkende<br />
vergezichten in plaats van ringtones,<br />
pushberichten en beeldschermen.<br />
We reizen af naar het Zwitserse Ticino<br />
en Entlebuch om ons lichaam te zuiveren<br />
met stilte en schone lucht en ons te laten<br />
inspireren door pioniers die bewust voor<br />
een leven back to nature in de Alpen<br />
hebben gekozen.<br />
SCHRIJVER YVONNE DUDOCK FOTOGRAAF NICOLE FRANKEN<br />
074 075
TICINO & ENTLEBUCH – ZWITSERLAND<br />
Hoge pieken zijn mijn horizon.<br />
Hier geen telefoon, werk of andere afleiding.<br />
Alleen ik en de bergen<br />
paar van haar lama’s op pad. Aan slechts een touw loopt lama Vanir<br />
naast me, zijn kop op gelijke hoogte met mijn hoofd. Nieuwsgierig kijkt<br />
hij mij ste<strong>ed</strong>s aan, alsof hij een gesprek wil beginnen. Het is ook net alsof<br />
je met iemand aan het wandelen bent, mijn lama is prettig gezelschap.<br />
En misschien gek, maar af en toe praat ik tegen hem, als hij op een smal<br />
stuk achter me moet lopen en zijn kop bijna op mijn schouder legt of<br />
als hij met een poot bijna wegglijdt over een losse steen. Lama’s lopen<br />
trouwens geruisloos, ze hebben geen hoeven, maar zachte kussentjes<br />
onder hun poten.<br />
Na een uurtje wandelen door het beukenbos, over een pad van rotsen<br />
en een tapijt van bladeren, staan we op de top van Monte Aula. ‘Zeg nou<br />
zelf,’ zegt Marisa, ‘van dit uitzicht krijg je toch nooit genoeg?’ Heel in de<br />
verte glinstert het Lago Maggiore in de zon, daar omheen niets anders<br />
dan bergen en valleien, met her en der sluiers nevel die langzaam van<br />
vorm veranderen. En dan die stilte. Hier kan ik wel uren blijven zitten,<br />
ver weg van deadlines en eindeloze mailtjes. ‘De natuur verveelt nooit,’<br />
zegt Marisa, alsof ze mijn g<strong>ed</strong>achten kan lezen. ‘Sinds ik op de boerderij<br />
woon, word ik niet meer geleefd en overspoeld door de continue geluiden<br />
en prikkels van de stad. Natuurlijk is het op de boerderij hard werken,<br />
vooral in het voorjaar en de zomer. Dan komen de toeristen, moeten we<br />
hooi opslaan voor de winter, noem maar op. Maar het belangrijkste is dat<br />
de stress weg is. Ik volg nu het ritme van de natuur.’<br />
It’s lonely at the top<br />
Een highlight van het<br />
Unesco-bioreservaat<br />
Entlebuch is het karstmassief<br />
Schrattenfluh. De hoogste<br />
piek, de toepasselijk<br />
genaamde Hengst, priemt<br />
2092 meter de lucht in.<br />
De karstformaties van het<br />
Schrattenfluh, in feite door<br />
erosie aangetast kalksteen,<br />
leveren vele spectaculaire<br />
kloven, kuilen en grotten op.<br />
Ontmoet Geissenpeter<br />
De berg Madone ligt als een bijna onneembare vesting voor me. Ik kijk<br />
omhoog en zie hoe het pad, dat eigenlijk meer bestaat uit een lange trap<br />
over stenen en rotsen, bijna loodrecht omhoogloopt. Vol go<strong>ed</strong>e mo<strong>ed</strong><br />
ben ik vanochtend vanaf Cardada, het eindpunt van de kabelbaan die<br />
vanaf Locarno vertrekt, aan de pittige hike naar de berghut annex<br />
geiten boerderij op Alpe Nimi begonnen, een tocht van zo’n elf kilometer<br />
en meer dan 1300 hoogtemeters. Het monotone ritme van de ene voet<br />
voor de andere zetten, is verrassend rustgevend. Hoge pieken zijn mijn<br />
horizon, zo ver ik kijken kan. Ook hier geen telefoon, werk of andere<br />
afleiding. Alleen ik en de bergen.<br />
Na de top van de Madone gaat de rood-wit gemarkeerde route<br />
deels over rotsen, sommige stukken met een ketting om je aan vast te<br />
houden, en is deels een smal pad waar je soms nauwelijks twee voeten<br />
naast elkaar kunt zetten. Hoewel de lucht boven mij strakblauw is,<br />
pakken bijna gitzwarte wolken zich boven de bergen aan de overkant<br />
van het dal zich samen. Een halfuur later komt de regen met bakken<br />
naar ben<strong>ed</strong>en, in de verte klinkt een donderslag. Ik tel de seconden<br />
tussen de bliksem en de donder. Een, twee, drie, vier, vijf. Weer een<br />
082<br />
083
VOORPRET | TICINO & ENTLEBUCH - ZWITSERLAND<br />
ECOPIONIEREN IN DE ALPEN<br />
-TREK EEN WEEKLANG OP MET DUURZAME REISHELDEN IN ZWITSERLAND-<br />
Terug naar de natuur, waar kun je dat beter doen dan in Zwitser <br />
land? De met eeuwige sneeuw b<strong>ed</strong>ekte bergtoppen, de kristalheldere<br />
meren en beekjes, de bosrijke dalen, de bruisende watervallen<br />
en niet te vergeten de spectaculaire panorama’s maken het<br />
tot de ideale bestemming om even aan de all<strong>ed</strong>aagse hectiek te<br />
ontsnappen. In de omgeving van Sörenberg, in het kanton Luzern,<br />
neemt Hans Stücki je te paard mee door het biosfeerreservaat<br />
Entlebuch. In het gebi<strong>ed</strong> staat de samenwerking tussen mens<br />
en natuur centraal, zoals het behoud van biodiversiteit, de<br />
ontwikkeling van duurzame landbouw, bosbouw en ecotoerisme. Je<br />
volgende bestemming is het zuidelijke kanton Ticino, waar je met de<br />
lama’s van Marisa Bäschlin gaat wandelen. Je ziet hoe ze met haar<br />
lamaboerderij bijdraagt aan het behoud van het typisch Zwitserse<br />
alpenweidelandschap; door begrazing wordt het grasland niet<br />
overwoekerd door het bos. Tot slot trek je de wandelschoenen<br />
aan en geniet je van de biologische geitenkaas van Pietro Zanoli.<br />
Ook hier is duurzaamheid doorg<strong>ed</strong>rongen. Op een schuurdak bij<br />
zijn berghut op Alpe Nimi, hoog boven de Maggiavallei, wekken<br />
zonnepanelen stroom op, die vervolgens in een enorme accu wordt<br />
opgeslagen, zodat je na die lange hike heerlijk warm kunt douchen!<br />
ZWITSERLAND<br />
3x<br />
ec o Zwi tserland<br />
WEG VAN DE MASSA<br />
1 ONTSTRESS OP EEN ALPENWEIDE<br />
Op Alpe Nimi, hoog boven de Maggiavallei,<br />
ligt de geitenboerderij van Pietro Zanoli.<br />
Hoewel het mondaine Ascona hemelsbre<strong>ed</strong><br />
nog geen tien kilometer verderop ligt, waan<br />
je je hier ver van de bewoonde wereld.<br />
Bereik met je mobiel heb je hier niet en druk<br />
zal het er ook nooit zijn — je kunt er alleen<br />
maar te voet komen via zware trails vanaf<br />
Gordevio, Maggia of de eerste etappe van<br />
de Via Alta Vallemagia (Cardade-Alpe Nimi).<br />
Behalve geitenboer is Pietro ook gastheer<br />
van de berghut en verwelkomt hij einde<br />
middag zijn gasten met een apéro, een<br />
borrel op z’n Ticino’s met onder andere zijn<br />
zelfgemaakte geitenkaas. Het uitzicht vanaf<br />
de alp is trouwens fenomenaal. E-mail Pietro<br />
via alpenimi@bluewin.ch<br />
aanbevolen activiteiten en slaapplekken internationaal vliegveld meer park<br />
0 m 20 km 40 km<br />
GRATIS ONLINE KAART • ZET DE HOTSPOTS VAN DE REPORTAGE OP JE TELEFOON!<br />
GA NAAR COLUMBUSTRAVEL.NL/KAART/ECOCH OF SCAN DE QR-CODE.<br />
2 GA WANDELEN MET LAMA’S<br />
Wandelen met lama’s, in Zwitserland? Ja, dat<br />
kan, én het is verrassend ontspannend. In de<br />
Centovalli, ook in het kanton Ticino, runnen<br />
Jean-Pierre en Marisa Bäschlin een boerderij<br />
met lama’s. Hier kun je een halve, hele dag of<br />
meerdere dagen met deze dieren op pad in<br />
de ruige natuur rond Monte Comino. Omdat<br />
lama’s een zachtaardig karakter hebben, is<br />
zo’n trekking voor jong en oud geschikt. Bij<br />
langere tochten dragen de lama’s je bagage.<br />
Kosten: € 37 voor 1,5-2 uur, € 55 voor<br />
een halve dag en € 82 voor een dag.<br />
Kinderen zijn go<strong>ed</strong>koper uit, vanaf € 18<br />
(tot 6 jaar) en € 28 (10-16 jaar),<br />
lamatrekkingticino.ch<br />
3 VERKEN DE NATUUR TE PAARD<br />
Wel ontspanning, maar even iets minder<br />
inspanning? In de Biosphäre Entlebuch,<br />
een Unesco-Werelderfgo<strong>ed</strong> in omgeving<br />
Sörenberg, kun je de natuur te paard<br />
verkennen. Paardenliefhebber Hans Stucki<br />
bi<strong>ed</strong>t verschillende trekkings aan waarbij je<br />
door de alpenweiden rijdt, langs bergketens<br />
en over oude paden door de bossen met<br />
klaterende beekjes, en ste<strong>ed</strong>s prachtige<br />
vergezichten hebt. Je kunt kiezen voor een<br />
trekking van een dag of meerdere dagen<br />
waarbij je in de natuur kampeert. Rijervaring<br />
is niet noodzakelijk, Hans zoekt<br />
afhankelijk van je ervaring een geschikt<br />
paard voor je uit. € 165 voor een dag, € 504<br />
voor twee dagen, stuckitrekking.ch<br />
3<br />
4 GA TERUG NAAR DE NATUUR À LA 1900<br />
Rond 1900 ‘ontdekte’ men al de heilzame<br />
werking van de natuur van Zwitserland.<br />
Op Monte Verità, een vr<strong>ed</strong>ige heuvel net<br />
buiten het populaire Ascona, vestigde zich<br />
de upper class uit onder andere Duitsland.<br />
Het waren kunstenaars, filosofen en<br />
wereldverbeteraars die zich afzetten<br />
tegen de industrialisering, kapitalisme,<br />
verst<strong>ed</strong>elijking. Ze gingen back to nature<br />
om te leven als de boeren in de omringende<br />
valleien. Met dat verschil dat zij rijkeluiskinderen<br />
waren die met geld van pa en ma<br />
hier vertoefden, terwijl de boeren arm<br />
waren, geen vlees aten omdat ze het niet<br />
konden betalen en werkelijk van en met de<br />
natuur leefden. Vanaf de kade van het<br />
mondaine Ascona, aan het Lago Maggiore,<br />
loop je in een halfuur naar Monte Verità.<br />
Hier vind je trouwens ook een Japanse<br />
theetuin met theehuis.<br />
5 DAAL AF IN EEN GROT<br />
Aan de oostkant van de Schrattenfluh,<br />
bij de alpenweide Silwängen, ligt een<br />
DE GEBAANDE PADEN<br />
MET LOCALS • BESTE TIMING • KORTE WACHTTIJD<br />
MAAR DAN<br />
À LA<br />
<strong>Columbus</strong><br />
kalkstenen druipsteengrot die bij toeval<br />
door de lokale bewoners werd ontdekt.<br />
Een bezoek aan de grot is de moeite waard:<br />
niet alleen vanwege het bijzondere<br />
spek takel aan stalactieten, ook de pittige<br />
wandel tocht ernaartoe, die deels over het<br />
puntige karstgesteente gaat, is mooi (het<br />
start punt is in Sörenberg). Om in de grot te<br />
komen daal je eerst af in een acht meter<br />
lange verticale schacht, vervolgens loop je<br />
door de 120 meter lange grot vol<br />
stalactieten in de bijzonderdste vormen.<br />
Sörenberg Flühli Tourismus organiseert<br />
regelmatig de ‘Karst & Höhlen’ excursie.<br />
Excursi<strong>ed</strong>uur: 6 uur. Kosten: € 32<br />
volwassenen, € 20 kinderen t/m 16 jaar.<br />
086 087
BRANDSCHONE REISINSPIRATIE<br />
Niet<br />
go<strong>ed</strong>koop<br />
maar elke<br />
cent waard<br />
Europa’s<br />
ONVERWACHTSTE TREINROUTES<br />
Tuf door Schotland in<br />
een paleis op wielen<br />
Leun naar achter in je zetel, relax, en laat de schoonheid van Schotland<br />
op jóú afkomen. Met de treinreizen van de Royal Scotsman — het aanbod<br />
varieert van drie (€ 3194) tot acht (€ 11.712) dagen — verken je de<br />
Schotse natuur op unieke wijze; je gaat waar geen wegen gaan en stopt<br />
onderweg voor bijzondere excursies. Schiet bijvoorbeeld op kleiduiven,<br />
breng een bezoek aan een eeuwenoud kasteel of proef ’s werelds beste<br />
whisky’s. Sinds kort is de Royal Scotsman uitgerust met een heuse spawagon,<br />
dus we snappen het óók als je een keer een uitje overslaat.<br />
Reizen tussen april en november, vanaf € 3194 p.p. all-in, belmond.com<br />
Rijd over ’s werelds bekendste spoorbrug<br />
Wij durven te w<strong>ed</strong>den dat het Landwasserviaduct in het Zwitserse Graubünden — probeer maar eens een<br />
Instagramprofiel te vinden waar de spoorbrug níét opstaat — het meest gefotografeerde viaduct ter<br />
wereld is. De stenen brug is liefst 65 meter hoog en 136 meter lang, en loopt direct over in een 216 meter<br />
lange tunnel. Deze overgang is ook meteen hét hoogtepunt van de Albulabahn tussen Thusis en<br />
St. Moritz. Zelf zo’n foto maken voor je (digitale) plakboek? Zowel aan de noord- als zuidzijde liggen<br />
uitkijkplateaus. Voor een onderaanzicht parkeer je je auto op de parkeerplaats langs de weg, en loop je<br />
in enkele minuten naar de brug toe. Een enkeltje Chur - St. Moritz kost je € 38, glacierexpress.ch<br />
<strong>Columbus</strong>-alternatief Als je op het station van provinciehoofdstad Chur een paar perrons verder in de<br />
trein richting Zermatt stapt, word je óók beloond met fantastische Alpenzichten. Maar dan minus de drukte<br />
en fotogekte. Tussen Dissentis en eindhalte Zermatt — officieel: de Matterhorn Gotthard Bahn — liggen liefst<br />
118 spoorviaducten. Keuze genoeg, toch? De rit duurt bijna zes uur en kost € 108 p.p., glacierexpress.ch<br />
Van Londen naar Venetië, via de opulente jaren twintig<br />
en dertig; een reis aan boord van de legendarische<br />
Venice-Simplon Oriënt Express (VSOE) is niet alleen<br />
een treinreis, maar een reis terug in de tijd. Het<br />
interieur van de 35 vintage wagons — gepolijst hout,<br />
weelderige bekl<strong>ed</strong>ing, antieke details — dient als decor<br />
voor een tocht die onder andere Londen, Parijs,<br />
Verona en Venetië aandoet. Als passagier bepaal je<br />
zelf waar je instapt. Reizen tussen maart en november,<br />
vanaf € 2468 p.p. all-in, belmond.com<br />
Herleef<br />
de<br />
Roaring<br />
Twenties<br />
(en<br />
Thirties)<br />
ONTDEK IERLAND IN<br />
(GEORGIAANSE) STIJL<br />
Deze pagina begint zo wel héél erg op een Belmond-brochure te lijken.<br />
Maar ere wie ere toekomt. De Britse hotelier zag heil in oude treinen en<br />
spoorwegen, terwijl andere partijen b<strong>ed</strong>ankten, en wist ze om te toveren<br />
tot ’s werelds uniekste hotels op wielen. De derde en laatste Belmondtreinreis<br />
uit deze lijst loopt dwars door Ierland en heet Grand Hibernian.<br />
Elk van de tien treinstellen draagt de naam van een Ierse county.<br />
Zo geniet je in de Kildare − een observatiewagon in georgiaanse stijl −<br />
van livemuziek en lezingen en in de Sligo van verfijnde cuisine.<br />
Ook bijzonder: de trein hangt vol met eigentijdse kunst, van zowel<br />
gevierde als opkomende kunstenaars. Er zijn meerdere trajecten<br />
mogelijk met vertrek vanuit Dublin. Reizen tussen april en oktober,<br />
€ 3698 p.p. all-in, belmond.com<br />
094<br />
095
fifty shades<br />
of green<br />
Waarom de natste plek van Japan op de bucketlist<br />
van i<strong>ed</strong>ere natuurliefhebber thuishoort.<br />
SCHRIJVER HESTER DOUMA FOTOGRAAF TIM BILMAN<br />
118 119
YAKUSHIMA - JAPAN<br />
Over de brug<br />
De Matsumine O hashibrug<br />
torent maar liefst<br />
75 meter boven de<br />
Anbo, de langste rivier<br />
van Yakushima. Op de<br />
brug zelf heb je ook een<br />
overdonderend uitzicht<br />
over de bossen en bergen<br />
van het binnenland.<br />
Rechts<br />
Pitstop<br />
Mariko en Kosaku, de<br />
trotse eigenaars van<br />
een miniwinkeltje langs<br />
de hoofdweg tussen<br />
de kustplaatsjes Anbo<br />
en Mugio. Ze verkopen<br />
groente en fruit van eigen<br />
land. Hun specialiteit?<br />
Ingelegde papaja.<br />
Vorige pagina’s<br />
Van de regen<br />
in de drup<br />
De tot wel tien meter<br />
regen die jaarlijks in de<br />
bergen van Yakushima<br />
neerkomt, vo<strong>ed</strong>t<br />
spectaculaire watervallen.<br />
Mooi voorbeeld: de 88<br />
meter hoge Ohko-no-taki<br />
waterval.<br />
120 121
YAKUSHIMA - JAPAN<br />
dertigduizend apen en zevenentwintigduizend<br />
herten.<br />
‘Bukken!’ roept Shigeru plotseling. Hij doelt<br />
op de ‘groene tunnel’ die we inrijden: een<br />
smalle eenbaansweg omhuld door bomen die al<br />
het daglicht wegnemen. Aan het eind van de<br />
tunnel wordt de weg compleet ingenomen door<br />
een aantal families inheemse Yakushima-<br />
makaken. De naderende auto deert hen niet, ze<br />
kijken niet op of om. Niet veel verderop staan<br />
wat herten te grazen langs de kant van de weg,<br />
zij zijn iets voorzichtiger en blijven op veilige<br />
afstand. Onderzoekers ontdekten recentelijk<br />
per toeval dat de Yakushima-makaken een<br />
‘bijzondere’ relatie hebben met de herten.<br />
De arme dieren worden door de makaken<br />
ingezet als vervoermiddel maar ook ber<strong>ed</strong>en op<br />
een andere manier, als je begrijpt wat ik<br />
b<strong>ed</strong>oel. Yakushima-makaken blijken seksueel<br />
zeer open-mind<strong>ed</strong>.<br />
Onze roadtrip eindigt in Yokogawa Valley,<br />
een van de favoriete plekken van Shigeru.<br />
Ik kijk er mijn ogen uit. Dwars door de dicht-<br />
begroeide vallei stroomt een glasheldere<br />
stroom tussen gigantische granieten rotsen.<br />
De stenen torenen een paar meter boven ons<br />
uit maar, waarschuwt Shigeru, kunnen in een<br />
mum van tijd compleet onder water komen te<br />
staan na fikse regenbuien in de hooglanden.<br />
Met dat in het achterhoofd zoek ik een plekje<br />
op een kei iets verder van de oever en begin<br />
aan mijn Japanse lunchbox. Mocht hier ineens<br />
een stortvlo<strong>ed</strong> naar ben<strong>ed</strong>en komen, dan ben ik<br />
hopelijk nog te r<strong>ed</strong>den.<br />
in het bos gestuurd<br />
De volgende dagen staan in het teken van het<br />
zuiden van Yakushima. Al die meters neerslag<br />
Linksboven<br />
Lokale specialiteit<br />
De kamenote is een zeepok<br />
die vaste prik is op het menu<br />
van de eilandbewoners.<br />
Beetje creepy, maar hij<br />
ziet eruit als een schildpaddenpootje,<br />
en laat dat<br />
nou ook de betekenis van het<br />
woord kamenote zijn. Met<br />
een prikkertje pulk je het<br />
glibberige stukje vlees eruit.<br />
die elk jaar in de bergen van het binnenland<br />
ontstaan, eindigen hier in de vorm van<br />
spectaculaire watervallen. Aan de zuidkust<br />
trekken ook de onsens, heetwaterbronnen en<br />
-baden waarvan sommige alleen met eb<br />
toegankelijk zijn − met vlo<strong>ed</strong> worden ze<br />
verzwolgen door de Stille Oceaan.<br />
Na vier dagen heeft het wonderbaarlijk<br />
genoeg nog ste<strong>ed</strong>s niet geregend, en besluiten<br />
we eindelijk Shigeru’s advies in de wind te<br />
slaan − weer of geen weer, we moeten het<br />
natuurpark Shiratani Unsuikyo Ravine zien.<br />
Hier, op 600-1300 meter boven zeeniveau in<br />
het hart van Yakushima, liggen enkele van de<br />
mooiste oerbossen. De bus ernaartoe slingert<br />
door een landschap met vijftig tinten groen,<br />
met zicht op bergen, dalen en de oceaan.<br />
Gelukzalig kijk ik uit het raam, elk moment is<br />
het uitzicht net even anders. Regelmatig stopt<br />
de bus om een uitwijkmanoeuvre te maken<br />
vanwege makaken die het asfalt gebruiken als<br />
schoonheidssalon. Fotograaf Tim en ik lachen<br />
naar elkaar − dit zijn duidelijk de koningen<br />
van het eiland.<br />
Bij de ingang van het park worden we<br />
gelijk weer met de neus op de feiten g<strong>ed</strong>rukt<br />
hoe hard het hier kan regenen. Grote waarschuwingsborden<br />
tonen foto’s van rustig<br />
kabbelende beekjes die door buien in no time<br />
veranderen in bulderende stromen.<br />
We beginnen aan onze wandeling en algauw<br />
worden we opgeslokt door het bos. Overal waar<br />
ik kijk is het groen, overal liggen wortels van<br />
de bomen aan de oppervlakte, alles is bezaaid<br />
met lagen mos. Het voelt magisch, alsof alles<br />
op elk moment tot leven kan komen. Ik waan<br />
me helemaal in de wereld van Princess<br />
Mononoke en snap voll<strong>ed</strong>ig waarom dit woud<br />
zo’n inspiratiebron is voor veel Japanners.<br />
En inderdaad, hoe mooi zou het zijn als alles<br />
zou glimmen. Ik begrijp waarom Shigeru ons<br />
adviseerde te wachten op de regen.<br />
Voor het eerst sinds onze aankomst op<br />
Yakushima krijgen we de kans om dé grote<br />
attractie van het eiland te zien: Japanse c<strong>ed</strong>ers.<br />
Of preciezer, de lokale versie daarvan, ook wel<br />
yakusugi genoemd. De Japanse c<strong>ed</strong>er wordt<br />
doorgaans zo’n vijfhonderd jaar oud, maar<br />
yakusugi zijn een veel langer leven beschoren.<br />
Door de arme granietgrond van Yakushima<br />
groeien ze langzaam, en door de vele regen<br />
hebben ze een hars ontwikkeld die buiten-<br />
Hert voor de zaak<br />
Net als de Yakushimamakaak<br />
is het Yaku-hert<br />
een inheemse diersoort.<br />
Hij heeft, behalve de<br />
mens, geen natuurlijke<br />
vijand op het eiland.<br />
Er wordt niet veel op<br />
gejaagd, dus de<br />
populatie is groot.<br />
126<br />
127