Profiel 05 2019

’We doen recht aan de
geschiedenis van de toren.
En, recht aan de toekomst’
De watertoren in Zwolle is een ware landmark, maar hoe behoud
je die als de oorspronkelijke functie is weggevallen? Men koos
voor een oplossing die de geschiedenis recht deed én het iconische
karakter voor de toekomst zou behouden. Drie betrokkenen
vertellen over het project, t.w. architect Rob Moritz (19 het Atelier
Architecten), Marc Heethaar (projectleider Nijhuis Bouw) en Ben
Bloeme (projectleider Kunststof Ramenfabriek Aarnink).
Samensmelting van oud en nieuw
Zo’n twintig jaar geleden kocht Nijhuis Bouw de watertoren. Moritz werd
in 2004 bij het project betrokken. “In 2014 besloten we om er een woontoren
met 21 appartementen te maken. Om de resterende stomp heen is
in 1960 een tienkantige schil gemetseld: de tweede toren.”
Integrale oplossing
De beide torens inspireerden Moritz tot een ontwerp dat oud en nieuw verenigt.
De in 1960 gemetselde schil en de kap zijn verwijderd. Op de romp is
een nieuwe tienkant van vijf lagen met elk drie appartementen gebouwd.
In de romp zijn zes lagen aangebracht met ieder één appartement.
“Maar ja, waar laat je het trappenhuis en de lift? Plaats je ze in de kern,
dan blijft er weinig oppervlak over voor wonen. Een alternatief is buiten,
naast de toren plaatsen, met een doorsteek naar elke verdieping. Maar dat
is lelijk.” Moritz vond een andere oplossing: “De stomp van de oude toren
is gerestaureerd. De tienkantige opbouw heeft het silhouet en aanzien van
de tweede toren gekregen. De dubbele huid is benut voor het integreren
van de trap en de lift. Aan één kant is tot op de begane grond de toren uit
1960 weer zichtbaar; hierin zijn het trappenhuis en de lift verwerkt.”
Loft-appartementen
Dit alles was ook het uitgangspunt bij de appartementen. “De indeling
beperkt zich tot één wand en één compacte ruimte met toilet en badkamer.
Op de vijf bovenste verdiepingen hebben de loft-appartementen de
vorm van een taartpunt. Met panoramisch uitzicht.”
Constructie-eisen
Bij de constructie van de nieuwe watertoren luisterde het heel nauw, aldus
Heethaar. “De bestaande, oude constructie moest voldoende draagkracht
hebben voor de vijf lagen die er bovenop zijn gezet. Daarom is onder
andere het metselwerk aan de binnenkant geïnjecteerd en voorzien
van een lijmbewapening. Daarnaast zijn de bovenste verdiepingsvloer en
het ‘petje’ zó licht geconstrueerd, dat het gebouw geen ‘waterhoofd’
heeft gekregen en de toren jarenlang mooi blijft.”
SOFTLINE 82 NL kozijnprofielen
In de appartementen van de vijf bovenste verdiepingen zijn 60 kunststof
kozijnen op basis van het VEKA SOFTLINE 82 NL profielsysteem geplaatst.
Als projectleider van Aarnink was Ben Bloeme hiervoor verantwoordelijk.
“Er was één kraan en die hebben wij van de aannemer mogen gebruiken
om de kozijnen en het glas naar boven te brengen. Daarbij werd steeds
een deel van de steiger, die op dat moment werd afgebroken, weer mee
naar beneden gebracht. Voor wat betreft de toevoer van de kozijnen
werd een vrachtwagen geregeld zodat onze materialen in één keer naar
de bouw konden werden vervoerd.” In juli 2017 ging de oude kap eraf
en in 2018 is de nieuwe kap geplaatst.”
Inmiddels is het project afgerond. De drie betrokkenen kijken vanzelfsprekend
met trots terug op het eindresultaat. n
43