Grond Weg Waterbouw NL 04 2023

GROND/WEG/WATERBOUW 

GROND 

WEG 

WATERBOUW 

PLATFORM OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR I GWW-BOUW.NL 


GRONDWEGWATERBOUW 


Platform over civiele techniek & infrastructuur 

jaargang 13 - 2023 

augustus - september 4 

GWW-BOUW.NL 

4 

Dak van Drenthe op tijd dicht 

voor EK wielrennen 

De transitie 

van de bouwplaats 

Gesteld staan voor de 

toekomstige waterbouwopgave 

Unieke dijkversterkingsopgave 

van start

www.croonwolterendros.nl/infra

EXTRA DATA AAN 

NLCS-OBJECTEN 

TOEVOEGEN 

NIEUW! 

INFRACAD 8 

• MEER OVERZICHT MET 

ENTITY DATA VIEWER 

• INFRACAD NLCS 

BIBLIOTHEEK 5.0 

• NOG VEEL MEER 

NLCS-FUNCTIONALITEIT 

WWW.INFRACAD.NL 

DOWNLOAD TRIAL 

ONLINE DEMO 

GRATIS WORKSHOP 

INFRACAD MAP 

Geo-informatie (PDOK) 

en KLIC verwerken 

· BGT en Kadastrale kaart importeren 

· KLIC-meldingen importeren 

· Luchtfoto’s importeren 

· Import volledig conform NLCS 

· Desktop-versie voor AutoCAD LT, 

BricsCAD en MicroStation 

NIEUW! 

NIEUW! 

INFRACAD 

#1 NLCS applicatie voor 

ontwerpen en toetsen 

· Marktstandaard voor efficiënt werken met NLCS 

· Automatische legenda en bijschriften 

· Krachtige ‘Controle en herstel’ functionaliteit 

· Efficiënte gereedschappen en ontwerptools 

Beheer van bibliotheken, incl. NLCS-objectdata 

Verbeterde sondering-functionaliteit 

INFRACAD CE 

Landmeetkundige software 

voor professionals 

· Geschikt voor alle merken apparatuur 

· Dwars- en lengteprofielen verwerken 

· Uitzetbestanden maken en bijhouden 

· Werken met eigen meetcodes 

· Verwerking volledig conform NLCS 

· Krachtige Civil 3D gereedschappen

Wil jij ook meesurfen op de 

mooie projecten van Mobilis? 

Scan hier voor Scan hier voor 

Vacatures Mobilis 

Instagram

4 

Voorwoord 

GROTE OPGAVEN 

De Nederlandse grond-, wegen waterbouwsector staat voor een aantal grote toekomstige opgaven. Los van de vele kunstwerken 

die om een ‘update’ vragen, zal de ‘bouwplaats’ moeten evolueren naar emissieloos. Dus ook het machinepark moet mee. Maar 

misschien nog wel het allerbelangrijkste is het beschermen van de Nederlandse delta tegen invloeden (lees: water) van buitenaf. Zo 

wordt tot 2050 onder meer een groot aantal dijken versterkt in ons land. In deze editie van Grond/Weg/Waterbouw volop aandacht 

voor deze grote opgaven. 

We trappen af met het thema waterwerken. Hierin onder meer een interessant kennisartikel over dijkversterking op getijdenzand. 

Nieuw onderzoek wijst uit dat dijkversterking in deze gebieden veel goedkoper kan, omdat dijken op getijdenzand minder gevoelig 

zijn voor piping dan op rivierzand. Met dit gegeven zou het Hoogwaterbeschermingsprogramma tot wel 160 miljoen euro goedkoper 

kunnen uitpakken, ervaart de omgeving veel minder overlast en wordt het milieu minder belast. Alle details van dit onderzoek 

verderop in dit magazine. Net als een boeiend artikel over het partnerschap tussen de waterschappen Aa en Maas en De Dommel. 

Beide waterschappen slaan de handen ineen voor een toekomstbestendig Den Bosch. Want, wist je dat overstromingen zoals in Limburg 

in de zomer van 2021 ook rondom Den Bosch mogelijk zijn? Dat vraagt om een concrete aanpak. Verderop meer. 

‘Toevallig’ hebben we voor deze editie ook een topvrouw in de bouw gevonden die zich inzet voor een sterke waterbouwsector. 

Volgens Femke Zevenbergen “kan de waterbouwsector best bescheiden zijn. Terwijl als je ziet welke randvoorwaarden we creëren 

om in de Nederlandse delta te kunnen wonen, dan mag dat best wat zichtbaarder zijn.” Ze maakt zich sterk om de aanwezige trots 

en expertise in de sector meer voor het voetlicht te brengen. En als topvrouw in de bouw is ze bovendien een voorbeeld voor 

anderen. Als interne coach deelt ze haar verhaal en helpt ze collega's om zichzelf te kunnen zijn in deze overwegend mannelijke en 

technische wereld. 

Een apart thema is het (nog) niet, maar de emissieloze ‘bouwplaats’ is een hot topic. Dat merken we uit de vele gesprekken die we 

voeren met enthousiaste ondernemers in de GWW. Er worden serieus stappen gemaakt. Elektrisch aangedreven machines zijn sterk 

in opmars en inmiddels evolueert ook het zware materieel. Je hoeft het thema funderingstechnieken er maar op na te slaan. En met 

behulp van een elektrisch aangedreven aggregaat hoef je de dieselmachine niet direct af te schrijven. Op de volgende pagina’s alle 

details. 

Over de emissieloze ‘bouwplaats’ gesproken, op de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg staat intussen het grootste elektrische 

materieel- en wagenpark van de Benelux opgesteld. Of misschien zelfs wel van Europa. Van elektrische graafmachines en 

heistellingen tot elektrische kippers en kranen, het komt hier allemaal samen. Het project is volgens bouwcombinatie Mekante Diek 

tegelijk ook één van de meest unieke dijkversterkingsopgaven van Nederland. Waarom? Dat lees je verderop in de uitgebreide special 

over dit project. 

Bijzonder tot slot is ook het Dak van Drenthe, een stortplaats die in recordtempo geschikt is gemaakt voor recreatieve doeleinden. 

Als voorlopig hoogtepunt ontvangt het Dak van Drenthe het EK wielrennen. Voor alle betrokken partijen betekende het een race 

tegen de klok om de afvalberg af te dekken en op te hogen tot het hoogste punt van de provincie. Met als kers op de taart de aanleg 

van een 460 meter lang parcours met een stijgingspercentage van ruim 16% dat onderdeel vormt van het EK-parcours. Geen geringe 

opgave dus. 

Dit en nog veel meer interessante topics in deze editie van Grond/Weg/Waterbouw. Voor nu wens ik u, namens het hele team van 

GWW, veel leesplezier! 

Roel van Gils, 

Eindredacteur



gww-bouw.nl 

Jaargang 13 • Nummer 4 2023 

Verschijnt 6 x per jaar 

ISSN: 2212-9979 

UITGEVER 

Digitaal innoveren 10 

Monumentale Berlagebrug weer toekomstbestendig 14 

Casus: ontbrekende materiaalcertifi caten bij damwandconstructie 16 

THEMA WATERWERKEN 

Schatbeurderlaan 6 

Postbus 249, 6000 AE Weert 

+31 495 45 00 95 

info@louwersmediagroep.nl 

louwersmediagroep.nl 

EINDREDACTIE 

Roel van Gils 

REDACTIETEAM 

Chris Elbers, Roel van Gils, Suzanne van Gaale, 

Armand Landman, Susan Peek, Tony Vos, 

PROJECTMANAGER 

Frank Wekking 

f.wekking@louwersmediagroep.nl 

Wouter Jansen 

w.jansen@louwersmediagroep.nl 

SECRETARIAAT 

Manuela Depenbrock 

Sandra Reijnders 

ADVERTENTIES 

Een hoge resolutie PDF moet worden aangeleverd via 

de AdPortal. Mocht u nog geen uploadlink hebben 

ontvangen, stuur een email naar 

traffi c@louwersmediagroep.nl 

ABONNEMENTSPRIJS 

Nederland: € 90,00 per jaar excl. BTW 

Buiten Nederland: € 110,00 per jaar excl. BTW 

ING: IBAN: NL46INGB0000417165 

SWIFTADRES: INGBNL2A 

T.n.v. Louwers Mediagroep 

o.v.v. Grond/Weg/Waterbouw 

Informatie over abonnementen: 

+31 495 45 00 95 

ADRESWIJZIGINGEN 

Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing naar: 

Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland 

OPZEGGINGEN 

Indien twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode 

geen schriftelijk bericht van op zegging 

is ontvangen, wordt het abonnement auto matisch met 

een jaar verlengd. 

DOELGROEP 

Grond/Weg/Waterbouw wordt als abonnement 

en in controlled Circulation persoonsgericht 

gestuurd naar: directies en management van 

bedrijven betrokken bij de bouw van dijken, 

bruggen, kanalen, cultuurtechnisch grondwerk, 

baggerwerken, waterbouw en wegenbouw, 

ingenieurs-en architectenbureaus, toeleveranciers, 

brancheverenigingen, ministeries en rijksdiensten, 

Rijkswaterstaat (alle HID’s, hoofd ingenieur 

directeuren), provinciale, gemeentelijke en ander 

betrokken overheden. Oplage 6900 

VORMGEVING/ART DIRECTION 

studio@louwersmediagroep.nl 

DRUKWERK 

Drukkerij Hendrix, Peer 

Niets uit deze uitgave mag worden over genomen of ver menig vuldigd zonder 

uitdruk kelijke toestemming van de uitgever en zon der bronvermelding. Hoewel 

dit blad op zorg vuldige wijze en naar beste weten is samen gesteld kunnen uitgever 

en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledig heid 

van de informatie. Zij aan vaar den dan ook geen enkele aansprake lijkheid voor 

schade, van wel ke aard ook, die het gevolg is van hande lingen en/of beslissingen 

die gebaseerd zijn op deze informatie. 

Dijkversterking kan veel goedkoper dankzij nieuw onderzoek 18 

Deformatiemetingen bij dijkversterkingsprojecten 20 

36 miljoen kuub water opvangen: hoe doen we dat? 22 

Modern familiebedrijf in duurzame griendhoutproducten 26 

Drijvend natuureiland van geperste wilgenmat 28 

‘We gaan geen uitdaging uit de weg’ 32 

Levensduur van binnenstedelijke kademuren verlengen 34 

Getijdenpark Keilehaven krijgt vorm 36 

Amfibische graafmachine uit verhuurvloot Nederlandse baggermaterieelfabrikant 38 

Regenwater vasthouden en gebruiken voor stedelijk groen is de toekomst 40 

Innovatieve kunststoftechnologie zorgt voor een revolutie in de aquacultuur 44 

De Pen: Robert Emmerich, Algemeen directeur BUKO Infrasupport 46 

Elektrische telerupskranen bezig aan opmars 48 

Hoe je een (bouw)proces effi ciënter, slimmer en groener kan maken 52 

Geavanceerde tunnel data services: schaalbare oplossing voor méér effi ciency en veiligheid 54 

Bouw- en verkeerslawaai beheersen 56 

14 

22

Inhoud 

44 

68 

36 62 

78 

PROJECT DAK VAN DRENTHE 

Pieken op het Dak van Drenthe 58 

Bijzonder project in recordtempo 60 

Vakmanschap en teamwork vormen de vloeistofdichte basis voor wielerparcours Dak van Drenthe 62 

Onafhankelijkheid hoog in het vaandel 66 

Hoge plasticiteit zorgt voor zelfherstellende afdichting 68 

Diverse bemalingstechnieken zorgen voor ‘droge voeten’ bij Aanpak Ring Zuid 70 

Elektrificeren van de bouwplaats 72 

Elektrisch aangedreven machines sterk in opmars 74 

THEMA LANDMETEN & GEO-ICT 

Veel winst te behalen met eenvoudige digitale meetapparatuur 76 

Digitale monteurs aan het werk rond het spoor 78 

Werken zonder graafschade 80 

Soepele werkprocessen 82 

Duurzame meetoplossingen 86 

Datasnelheid 88 

Ontwerp, beheer en monitoring met satellietdata 91

Inhoud 

Specialist in aanbouwdelen voor de GWW en sloop 92 

Een tijdelijke bouwoplossing hoeft niet slecht voor het milieu te zijn 96 

Droge bouwkuip voor Groningen Spoorzone 98 

Enorme wapeningsconcentratie in Schipholbrug 100 

Alle seinen staan op groen voor Infra Relatiedagen 102 

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL - WAARDENBURG 

Eén van de meest unieke dijkversterkingsopgaven van Nederland 104 

Prominente rol voor Geo-data specialist bij duurzame dijkversterking 108 

Laad- en losplatform van tijdelijke brugelementen in de Waal 113 

Optimalisaties in damwandgebruik 114 

Sonisch geboorde ankers dragen bij aan veilige dijken in Nederland 118 

Emissieloos 9 kilometer damwand aanbrengen 120 

Emissieloos transport op en rond de bouwplaats 123 

Bodemadvies op het snijvlak van land en water 124 

Oog voor archeologie en cultuurhistorie 126 

De Waaldijk minutieus in kaart brengen 128 

Specialist in explosievenopsporing kind aan huis op de dijk 130 

92 

114 

128 

86 

102 

8

Inhoud 

134 

162 

140 

170 

158 

Veilig en effi ciënt zaaien met de afstandsbediening 133 

Complexe wapeningspuzzel voor bouwkuip The Ensemble 134 

Zonder risico's overstappen op biologische olie 136 

's Lands grootste boomrooier neemt voortouw in energietransitie 137 

Vrouw in de Bouw, Femke Zevenbergen 140 

THEMA FUNDERINGSTECHNIEKEN 

Specialistisch aannemings- en funderingsbedrijf 142 

Volledige controle over het funderingswerk 147 

Specialist in roterende boorgereedschappen 148 

Een duurzame en veilige inzet van de funderingsmachine 151 



GROND 

WEG 

WATERBOUW PLATFORM OVER CIVIELE TECHNIEK & INFRASTRUCTUUR I GWW-BOUW.NL 


GRONDWEGWATERBOUW 



jaargang 13 - 2023 

augustus - september 4 

GWW-BOUW.NL 

Funderingsspecialist blijft vernieuwen 153 

Funderen met maximale flexibiliteit en zero emissie 154 

Grondig onderzoek door sonderen, boren én analyseren 156 

Hybride funderen in haven van Antwerpen 158 

Een heuse vakschool voor de funderingsbranche 161 

Expert in funderingsherstel 162 

Duurzaam maatwerk in keerwanden hand-in-hand met complete ontzorging 164 

Robuuste trekkabels voor voegloze overgangen 166 

Bekisting voor de meest uitdagende projecten 170 

Infrapartners 173 

4 

Dak van Drenthe op tijd dicht 

voor EK wielrennen 

De transitie 


Gesteld staan voor de 

toekomstige waterbouwopgave 

Unieke dijkversterkingsopgave 

van start 

Cover: Funderingsmachine 

aan het werk. 

Beeld: P aul Poels videoen 

fotografi e. 

Blijf gratis en eenvoudig op de 

hoogte van het laatste nieuws. 

Volg ons op social media en meld 

je aan voor onze nieuwsbrief! 

gww-bouw.nl 

bouwmat.eu 

9

Samen innoveren voor de 

toekomst van morgen. 

Tekst en beeld | VanMeijel 

Digitaal innoveren 

Wat betekent het om toekomstbestendig te zijn? Hoe verscherp je het onderscheidend 

vermogen in de markt, met automatisering die precies past bij elke 

klant? Dat doet VanMeijel door de klant centraal te stellen en het leveren van 

innovatieve oplossingen die afgestemd zijn op de klant. Juist in de specifi eke 

behoeftes een niche speler worden, waardoor er meteen op behoeftes geacteerd 

kan worden. Zo word je als klant toekomstbestendig gemaakt. Hoe VanMeijel 

dat doet? We nemen je graag mee. 

10

WAT IS EEN STUDIO? 

Een studio is een soort ‘katalysator’ waarin we 

oplossingen realiseren voor hele concrete casussen, 

met uiteindelijk het doel om een oplossing 

te ontwikkelen, waardoor een wens omgezet 

wordt in functionaliteit. Wat onze aanpak uniek 

maakt, is dat we onze klanten onderdeel laten 

zijn van onze studio’s. Hierdoor past de oplossing 

perfect bij de uitdaging van de klant. 

Samenwerking met partners voor de beste oplossing. 

Verschillende onderwerpen zijn al aan bod gekomen 

in een studio of zijn in ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld 

aan een innovatie om registraties rondom 

duurzaamheid mogelijk te maken, waarbij we met 

name het calculeren van stikstofuitstoot en CO 2 

makkelijk en overzichtelijk maken. Zo kun je meteen 

inzien wat de uitstoot bedraagt en daarmee ook 

het proces versnellen voor het verkrijgen van vergunningen. 

Een ander voorbeeld is materieelbeheer, 

waar we in dit artikel wat dieper op ingaan. ❯ 

HOE ONDERSCHEIDT 

VANMEIJEL ZICH IN DE MARKT? 

Het aanbod in de markt blijft groeien en 

daarmee ook een breed scala aan functionaliteiten. 

Alles kunnen bieden, dat is onmogelijk. 

Daarom hebben we bij VanMeijel ervoor 

gekozen om commodity functionaliteiten zoals 

BI of document management systemen 

te blijven aanbieden, maar hiervoor samen 

te werken met partners. Onze partners zijn 

experts in hun gebied en wij in het onze. 

Hierdoor kunnen we een ERP-systeem aanbieden 

waarbij we veel bieden en tegelijkertijd 

een intensieve samenwerking met onze 

klanten aan kunnen gaan. 

We positioneren ons als specialist in een 

veranderende bouwwereld, die steeds meer 

beweegt van traditionele infra naar werkzaamheden 

rondom kabels, leidingen en 

onderhoud. De verschuiving van werkzaamheden 

vraagt om specialistische automatiseringsoplossingen 

die meebewegen met veranderende 

behoeften. 

WENSEN OMZETTEN IN 

FUNCTIONALITEITEN VIA STUDIO’S 

Maar hoe zetten we veranderende behoeften 

van infrabedrijven om in nieuwe functionaliteit? 

Daarvoor hebben wij een nieuwe werkvorm 

opgezet: studio's. Dit is onze manier om in cocreatie 

met de koplopers in de branche nieuwe 

toepassingen te ontwikkelen. Denk aan registraties 

rondom duurzaamheid en het ontlasten 

van de uitvoerder in zijn administratieve werkzaamheden. 

Maar studio’s, wat is dit precies en 

hoe werkt het? 

De wens wordt omgezet in functionaliteit. 

11

Stap voor stap illustratie van een studio. 

STUDIO: VERBETEREN 

WERKWIJZE MATERIEELBEHEER 

In een studio doorlopen we vier verschillende 

fases, namelijk: 1) Concept, 2) Bouw, 

3) Implementatie en 4) Gebruik. Wat kan 

er verbeterd of veranderd worden in de 

huidige werkwijze en waaruit blijkt dat? 

Samen ontwikkelen we een businesscase met de klant. 

Samen met eindgebruikers van verschillende 

klanten wordt er uitvoerig gebrainstormd, 

waarbij we samen kijken naar welke ideeen 

het beste aansluiten op de uitdaging die 

voor ons ligt. Hebben we een idee wat hier 

goed op aansluit? Dan gaan we door naar het 

maken van een businesscase en natuurlijk het 

ontwikkelen van een prototype. 

WAAROM MATERIEELBEHEER 

VERBETEREN? 

Onlangs zijn we in een studio gestart om 

de wensen, uitdagingen en behoeften uit de 

praktijk te analyseren met betrekking tot het 

materieelbeheer. Materieelbeheer betreft alle 

handelingen op het gebied van inhuur, verhuur, 

koop en onderhouden certificaatbeheer 

van materieelstukken. 

Materieel is één van de meest kostbare activa 

binnen een organisatie. Voor optimaal materieelbeheer 

heb je controle en inzicht op het 

beschikbare materieel nodig, zodat je naast 

een strakke planning ook tijdig keuringen en 

onderhoud kunt uitvoeren. Hiermee kan de inzet 

van materieel fors worden geoptimaliseerd. 

Hiervoor heb je wel software nodig die optimaal 

werkt en alles van je materieel goed in 

kaart brengt. In de huidige manier van werken 

en beschikbare oplossingen liggen nog veel verbetermogelijkheden, 

daarom zijn we de studio 

samen met diverse aannemers gestart. 

WELKE INNOVATIE WAS ER NODIG? 

In de praktijk bleek dat het materieelbeheer 

werd gedaan in meerdere systemen, spreadsheets 

en/of apps. Deze systemen zijn in de regel 

niet goed op elkaar aangesloten, waardoor 

er veel dubbele invoer van informatie is die bovendien 

onvolledig is. Daarnaast blinken huidige 

oplossingen niet uit in gebruiksvriendelijkheid. 

Nu bekend is wat er veranderd moet worden, 

kunnen we door naar de volgende stap: het 

bouwen van de ‘nieuwe functionaliteit’. Door 

incrementeel te ontwikkelen, richten we ons 

steeds op datgene wat het meeste waarde 

oplevert voor de behoeften in de markt. We 

houden in deze fase intensief contact met de 

eindgebruikers die dagelijks te maken hebben 

met beheer van materieel, zodat wat we bouwen 

ook daadwerkelijk de behoeften van gebruikers 

beantwoordt. 

12

Door deze multidisciplinaire benadering, krijgen 

we heel diverse inzichten en expertise, 

zodat we het digitaliseren van het materieelbeheer 

kunnen perfectioneren. 

WAT KUNNEN WE VERWACHTEN 

VAN DE VERNIEUWDE 

MATERIEELBEHEER OPLOSSING? 

Materieel raakt veel andere processen: planning, 

inkoop, onderhoud, (uren)registratie, financiële 

administratie. Daarom is het belangrijk 

de functionaliteit 

voor het beheren van 

materieel goed te integreren 

met deze 

aanverwante processen. 

Dit hebben we 

verbeterd door alle 

modules integraal te 

laten werken zodat de 

gebruiker in één keer 

alles kan zien wat betreft materieelbeheer: van 

verhuur tot onderhoud. Door alle informatie 

in één systeem beschikbaar te hebben, heb 

je altijd actuele informatie en verminder je de 

kansen op fouten door onvolledige informatie. 

IMPLEMENTATIE 

‘De nieuwe werkwijze met studio’s heeft 

inmiddels geleid tot oplossingen die direct 

aansluiten bij de praktijk' 

Nadat de bouwfase is afgerond, is het tijd 

voor de implementatie. Dit is de uiteindelijke 

testfase voor de klant. Tijdens het implementeren 

wordt er uitvoerig getest zodat we 

zeker weten dat de functionaliteit optimaal 

werkt. Na het implementeren hebben we als 

resultaat een goede integrale oplossing voor 

materieelbeheer, die gebruikers ondersteunt 

in het dagelijks werk. De werkdag voor mensen 

die dagelijks materieel beheren is slimmer, 

leuker en efficiënter geworden. 

HOE VERDER NA DE STUDIO FASE? 

Het product, zoals voor materieelbeheer, 

is ontwikkeld en klaar om gebruikt te worden 

door de klant. De studio is in principe 

succesvol afgerond! Desalniettemin kunnen 

tijdens het gebruik nieuwe uitdagingen ontstaan. 

Wanneer je iets intensief gebruikt, 

kom je er namelijk pas echt achter wat goed 

werkt, wat mist of wat beter kan. Daarom 

hebben we een actieve feedback loop met 

onze ontwikkelafdeling, zodat onze oplossingen 

continu worden doorontwikkeld. 

Dit kan zich uiten in updates en kleine aanpassingen 

of zelfs in ideeën die weer leiden 

tot een nieuwe studio. 

De nieuwe werkwijze 

met studio’s heeft 

inmiddels geleid tot 

oplossingen die direct 

aansluiten bij de 

praktijk. Wij en vele 

aannemers zijn enthousiast 

geworden om op deze manier samen 

te innoveren. We blijven hier dus ook mee 

doorgaan, zodat niet alleen wijzelf, maar vooral 

aannemers blijven innoveren. Zo zijn we samen 

klaar voor een digitale toekomst! ■ 

VanMeijel blijft vernieuwen. 

13

Tekst: Ingrid Koenen | Beeld: Paul Poels fotografie 

Monumentale Berlagebrug 

weer toekomstbestendig: 

‘Mooi draaiboek’ 

De iconische Berlagebrug verbindt Oost en West Amsterdam. De drukke flessenhals is vier maanden 

afgesloten voor alle verkeer. Tijd die Combinatie Berlagebrug – bestaande uit Mobilis en Machinefabriek 

Rusthoven – hard nodig hebben om de monumentale brug vlakbij het Amstelstation 

onder handen te nemen. Doel is de basculebrug te renoveren en te versterken. Een ingewikkelde 

klus met een mooi draaiboek. 

De Berlagebrug is in 1932 ontworpen door architect 

Berlage en springt meteen in het oog door 

de robuuste uitstraling met markante palen en 

bakstenen. In de jaren dertig van de vorige eeuw 

was de automobiel nog bijzonder. Inmiddels passeren 

er naast auto’s ook voetgangers, fietsers, 

trams en vrachtverkeer. Ook onder de brug is het 

met het vaarverkeer een drukte van belang. Brug 

nummer 423 kent een rijke historie, maar was 

dringend aan een opknapbeurt toe die de brug 

weer toekomstbestendig maakt. 

OOGSTEN 

Mobilis-projectcoördinator Paul Enter loopt 

met een glimlach over de bijzondere bouwplaats 

boven de Amstel. “Het loopt goed hierbuiten. 

Ik hou wel van de reuring.” Vier maanden 

is de Berlagebrug helemaal dicht. Op het 

brugdek wordt hard gewerkt door Mobilis en 

Rusthoven. Tegelijk is Struijk bij het project betrokken 

voor de sloopwerkzaamheden – “dat 

noemen we hier oogsten van vrijgekomen materialen” 

– en Van Gelder voor het wegdek. 

Als eerste zijn de monumentale trammasten zorgvuldig 

losgemaakt en is midden op de brug het dak 

van de basculekelder vrijgemaakt. De 32 lichten 

tramarmaturen krijgen een opknapbeurt in de restauratiehal 

bij Smederij Oldenhave waar ook de 

monumentale leuningen al zijn heengebracht. 

kademuren langs de Singel. “Amsterdam is toch 

Amsterdam. In zo’n grote stad is alles net anders.” 

COMMUNICATIE 

Paul heeft net een bouwvergadering met de 

gemeente achter de rug. “Communicatie is extra 

belangrijk bij dit project. We zitten hier midden 

in de stad. Daar hou je natuurlijk rekening 

mee. We mogen niet constant doorwerken en 

letten op geluid en hinder. Iedereen goed op 

de hoogte houden is net zo belangrijk als de 

uitvoering. We zijn hier toch te gast.” Zelfs de 

geluidsbelasting voor vissen is gemeten. 

De stedelijke omgeving is een logistieke uitdaging 

en plek voor een bouwkeet is er niet. Vuistdikke 

draaiboeken zijn nodig voor de vervangingsoperatie. 

Waarbij de afstemming met de 

gemeente en de scheepvaart nauw luistert. Uiteraard 

is gedacht aan de bereikbaarheid van de 

naastgelegen roeivereniging en de jachthaven. 

En niet te vergeten dat elke stap en ingreep is afgestemd 

met Monumentenzorg, want de Berlagebrug 

heeft de status van een Rijksmonument. 

ORANJE WERKVLAKKEN 

Met vrolijke Groene Bouwhekken is het bouwterrein 

zorgvuldig afgezet en meteen wordt het 

naastgelegen tramspoor en de kruising Amsteldijk/Vrijheidslaan 

onder handen genomen. 

Op de brug zijn strakke lijnenpatronen uitgestippeld 

van oranje werkvlakken om langs te 

Mobilis is geen onbekende in het Amsterdamse 

en vernieuwde onder meer het Amstelstation, 

bouwde de Amstelstroomburg en is verder aan 

de slag met de Singelgrachtgarage en station Amsterdam 

Zuid (OVT). Ook Paul is al een paar jaar 

dagelijks in Amsterdam te vinden en werkte eerder 

aan de Amstelstroombrug, Brug 295 en de 

Om het monumentale deel te ontlasten, is ervoor gekozen om de hijslasten op te delen en zijn de ballastkisten 

losgekoppeld van de valdelen. De brug wordt tijdens de hijsoperaties continu gemonitord. 

14

Bijna twee jaar gingen vooraf aan de voorbereiding van het renovatieproject. 

werken. Lijnen die één op één corresponderen 

met het BIM-ontwerp en het plan van aanpak. 

Auto’s en trams moeten tijdens de afsluiting omrijden. 

Voor voetgangers, fietsers en nood- en hulpdiensten 

is pal naast de Berlagebrug een tijdelijke 

en circulaire hulpbrug gebouwd. TBI-partners City 

Barging zorgde voor de logistiek over het water en 

Voorbij Funderingstechniek nam de onderbouw 

voor zijn rekening om de tijdelijke brug te bouwen. 

IJKPUNTEN 

Bijna twee jaar gingen vooraf aan de voorbereiding 

van het renovatieproject. Het ontwerp is 

3D ingemeten en helemaal uitgewerkt in BIM 

met clashdetectie. Daarbij is de bestaande brug 

als uitgangspunt genomen waarop tientallen ijkpunten 

zijn aangebracht. De opdracht is grondig 

renoveren en versterken om de komende decennia 

zwaarder verkeer aan te kunnen. 

Dat klinkt relatief eenvoudig, maar vergt veel 

rekenen tekenwerk inclusief de nodige hersenkrakers. 

Extra complex is de monumentale 

status van de brug. Het is belangrijk dat de brug 

weer decennia functioneert als belangrijke verkeersader. 

Echter, de status van Rijksmonument 

vereist een zorgvuldige omgang met de 

historie van de brug waarbij aanpassingen zo 

veel mogelijk achterwege blijven. 

BALANCEREN 

“Dat is balanceren tussen belangen”, weet 

Paul uit de dagelijkse praktijk. Zo moest bijvoorbeeld 

het nieuwe val anderhalf keer zo 

sterk worden uitgevoerd om het zwaardere 

verkeer te kunnen dragen. Die keus had als 

gevolg dat de bijbehorende installaties niet 

meer in de bestaande kelder passen. En dan? 

Na lang wikken en wegen is gekozen voor 

hydraulische aandrijving die compacter van 

omvang is en wel past. 

We nemen een kijkje in de krappe kelder 

onder de brug. Paul wijst op een bijzonder 

detail aan de muur, de originele instructies 

uit de jaren dertig: ‘Uittreksel uit het elektrotechnisch 

veiligheidsbesluit 1938’ staat 

er met dikke zwarte letters. Het zijn de 

bedrijfsvoorschriften met twaalf artikelen 

over de bediening van de brug. In de eerste 

fase is de kelder leeg, maar binnen enkele 

maanden is de ruimte van 5 bij 16 meter 

weer gevuld met installaties en ballastkisten. 

Een onderdeel dat Sissing Noord en Hydroton 

uitvoeren. 

HIJSLASTEN VERDELEN 

“Deze vier maanden zijn het spannendste 

onderdeel van de operatie, met het vervangen 

van het val als hoogtepunt. Het beweegbare 

deel bestaat uit drie onderdelen, 

waarvan de middelste geschikt is voor de 

tram. Daarvoor is een grote kraan op de 

brug nodig die de oude delen er uit hijst 

en een maand later de nieuwe delen op zijn 

plek legt. Eigenlijk zijn het zes hijsen, drie 

delen val en drie delen ballastkist. Om het 

monumentale deel te ontlasten, is ervoor 

gekozen om de hijslasten op te delen en zijn 

de ballastkisten losgekoppeld van de valdelen. 

De brug wordt tijdens deze hijsoperaties 

continu gemonitord.” 

Paul: “Een secure en lastige klus waar we al 

veel aan hebben voorbereid. Fasering, afstemming 

en communicatie zijn hier héél belangrijk. 

Met de omgeving en natuurlijk ook 

tijdens de uitvoering met de mensen die hier 

op de bouwplaats werken. We hebben een 

mooi plan en een goed draaiboek. Daar kun 

je op vertrouwen.” Vanaf half november is de 

Berlagebrug weer in gebruik als verkeersader 

van Oost naar West en rijdt tram 12 als vanouds 

in het midden van de brug. 

BERLAGEBRUG (1932) 

Project: renovatie en grootschalig onderhoud 

Kenmerken: Basculebrug (brug 423) 

Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam 

Opdrachtnemer: Combinatie Berlagebrug Mobilis 

en Machinefabriek Rusthoven 

Bijzonder: Rijksmonument 

Gegund: september 2021 

Geplande uitvoering: 2022—dec 2023 

Aanneemsom: 12 miljoen euro 

Hulpbrug: 8 bij 100 meter 

Lees meer over de geschiedenis van de poort 

tussen Oost en West: 

https://www.amsterdam.nl/nieuws 

/achtergrond/berlagebrug/ ■ 

15

Tekst en beeld | NDO Nederland 

Casus: ontbrekende 

materiaalcertificaten bij 

damwandconstructie 

Hoe we vertraging bij een omvangrijk infraproject tot een minimum hebben beperkt met materiaalanalyse 

Stel, je bent betrokken bij de bouw van een tunnel en jij bent verantwoordelijk voor het plaatsen 

van duizenden damwandplanken. Op het moment dat zeker de helft van de planken in de grond zit, 

ontdek je dat de materiaalcertificaten ontbreken. De chemische samenstelling van het materiaal is 

dus onbekend, waardoor je moet gokken welke lasmethode het best is. Je kunt bovendien ook geen 

rekening houden met de keuze van het toevoegmateriaal. Oeps! 

Close-up XRF-meting. 

16

OES-meting door NDO-inspecteur. 

XRF-meting door NDO-inspecteur. 

Het overkwam een van onze opdrachtgevers. 

Grote paniek natuurlijk! Er moest snel 

een oplossing komen. Het meest voor de 

hand liggende was om stukken uit de damwand 

te snijden en die voor onderzoek naar 

een laboratorium te brengen. Maar daar 

kleeft een groot nadeel aan: de gaten moeten 

ook weer worden gedicht. Een tijdrovende 

klus die bovendien de kwaliteit van de 

damwandconstructie aantast. 

WAT NU? 

Telefoon! De QA/QC Manager van dit infraproject 

aan de lijn met de vraag of NDO 

Nederland misschien kan helpen. Natuurlijk! 

Graag zelfs, we houden wel van een uitdaging. 

Al snel hadden we in de gaten dat stukken 

uit de damwand snijden geen optie was. 

Maar wat dan wel? We zijn met onze apparatuur 

naar de locatie gereden om te kijken 

of we ter plekke onderzoek konden doen. 

Het was hartje winter en behoorlijk koud. 

Om ervoor te zorgen dat de weersomstandigheden 

de testresultaten niet zouden beinvloeden, 

hebben we de te onderzoeken 

damwandplanken afgeschermd met tenten 

en zeilen. Om de temperatuur op peil te krijgen, 

plaatsten we kachels. Zo is het gelukt 

om betrouwbare testen af te nemen en de 

chemische samenstelling te achterhalen. 

PROBLEEM OPGELOST? 

Zeker. We hebben de chemische samenstelling 

van het materiaal geanalyseerd en vastgelegd, 

zodat het juiste lasproces en toevoegmateriaal 

gekozen kon worden. Hierdoor 

kon de aannemer met beperkte vertraging 

en conform specificaties lassen met een minimaal 

risico op lasdefecten. 

EIND GOED, AL GOED. TOCH? 

Ja. Maar, laten we hier met z’n allen lering uit 

trekken. Zorg er ook bij infraprojecten voor 

dat je vooraf checkt of de materiaalcertificaten 

aanwezig zijn. Gebruik deze certificaten 

als keuringsdocument om te verifiëren of je 

het juiste materiaal in handen hebt. Ontbreken 

ze? Schakel dan direct een NDO-specialist 

in voor een materiaalanalyse. Alleen wie 

de chemische samenstelling, mechanische eigenschappen 

en de lasbaarheid van het materiaal 

kent, voorkomt een hoop gedoe, houdt 

tijd over en bespaart kosten. En, geloof ons, 

het is beter voor je bloedruk. ■ 

Close-up XRF-meting. 

Materiaalanalyse door NDO-Nederland. 

17


Fugro's sonderingen bij Piping Test Hedwigepolder. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Fugro 

Dijkversterking kan veel goedkoper 

dankzij nieuw onderzoek 

Nederland heeft een uniek systeem van primaire en regionale waterkeringen, die ons beschermen tegen 

overstromingen. Om de waterveiligheid ook in de toekomst te kunnen waarborgen, wordt binnen het 

Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) tot 2050 gewerkt aan de versterking van 1.500 kilometer 

aan dijken, 400 sluizen en gemalen. Nieuwe kennis uit onderzoek van Fugro samen met het waterschap 

Hollandse Delta (WSHD), het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en Deltares wijst uit dat 

dijkversterking in gebieden met getijdenzand onder de dijken veel goedkoper kan uitpakken. 

De Nederlandse dijken worden periodiek beoordeeld 

op onder meer de faalmechanismen 

piping, hoogte en stabiliteit. “Piping, oftewel het 

vormen van ongewenste kanaaltjes onder een 

dijk, komt regelmatig voor in Nederland”, weet 

Gert-Ruben van Goor, Senior Projectleider Waterbouw 

bij Fugro. “Hierbij stroomt er, door het 

verschil in waterstand aan de buiten- en binnenkant 

aan de dijk, water met zanddeeltjes onder 

de dijk door. Als het gaat om kleine hoeveelheden 

is dat geen probleem. Maar een grotere 

waterstroom die zand meevoert, kan een dijk 

ernstig verzwakken of zelfs doen instorten.” 

ENORME IMPACT 

Tot op heden werden rekenregels uit 2011 gebruikt 

om te beoordelen of het risico op piping 

voldoende klein is. Daarop is onder andere ook 

de dijkversterkingsoperatie binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma 

gebaseerd, een alliantie 

van de 21 waterschappen en Rijkswaterstaat. 

En dus staat er zo’n 1.500 kilometer aan 

dijken op de nominatie om versterkt te worden 

tot 2050. “Een gigantische operatie”, stelt Gert- 

Ruben terecht. “Een oplossing om het effect van 

piping te voorkomen is om de kwelweglengte te 

vergroten door het aanleggen van zogenaamde 

18


pipingbermen. Dan neemt de stroomweerstand 

toe. In de regel heb je daar veel ruimte voor nodig 

en die is er vaak niet langs de dijk. Daarom 

wordt veelal naar een alternatief gegrepen, bijvoorbeeld 

door stalen damwanden in de dijk aan 

te brengen. Een stalen damwand is een kostbare 

oplossing, waarbij de installatie vaak complex is 

vanwege de beperkte ruimte.” 

PIPINGPROEVEN 

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma financiert 

alle dijkversterkingen in Nederland. 

“Ze zijn zich bewust van de enorme impact van 

deze operatie en stimuleren kennisontwikkeling 

en innovaties die de impact verlagen. Daarvoor 

wordt jaarlijks een bedrag van 10 miljoen euro 

gereserveerd”, zegt Gert-Ruben. De rekenregels 

voor het beoordelen van piping zijn gebaseerd op 

relatief grof zand, representatief voor rivierzand. 

Getijdenzand daarentegen (langs de kust) heeft 

een andere samenstelling, bestaande uit een grotendeels 

een grotendeels fijnere fractie afgewisseld 

met een grovere korrel. En dat biedt meer 

weerstand tegen piping, zo werd eerder al door 

Deltares op laboratoriumschaal geconcludeerd. 

Op basis van die hypothese werd in 2020 een fullscale 

pipingproef uitgevoerd op de Vijfhuisterdijk 

in Friesland en vanuit die samenwerking is recent 

een tweetal full-scale pipingproeven uitgevoerd in 

de Hedwigepolder in Zeeland. 

HEDWIGEPOLDER 

De Hedwigepolder is ontpolderd en voorafgaand 

aan het weggraven van dijken beschikbaar gesteld 

als proeftuin voor grootschalig onderzoek naar 

dijkveiligheid. “Vanuit een Europees programma 

zijn hier allerlei onderzoeken uitgevoerd op het 

gebied van calamiteiten, overslag, enz. Vanwege de 

enorme opgave van waterschap Hollandse Delta 

op piping, heeft het waterschap deelgenomen aan 

het onderzoek en daarbij het projectmanagement 

en omgevingsmanagement verzorgd. In eerste instantie 

was het de bedoeling om de proeven op 

een primaire waterkering uit te voeren, maar dat 

bleek vanwege de bodemopbouw niet mogelijk. 

Daarom hebben we in de polder waar de bodem 

wel geschikt was met gebiedseigen grond op 

ware grootte een ‘nepdijk’ gebouwd. Hierop zijn 

grootschalige proeven uitgevoerd conform een 

uitgebreid onderzoeksplan”, legt Gert-Ruben uit. 

“Via een uitgebreid monitoringssysteem met onder 

andere meer dan 200 waterspanningsmeters 

konden we tijdens de proef heel nauwkeurig het 

pipingverloop volgen. Met onze HPT-AMPT®techniek 

konden we de horizontale en verticale 

doorlatendheid bepalen en daarmee de complexe 

bodemopbouw en eigenschappen vertalen naar 

een rekenmodel. Om op die manier heel nauwkeurig 

de weerstand van het getijdenzand tegen 

piping te kunnen bepalen.” 

CSI-FASE 

Na de proef heeft het onderzoeksteam de dijk 

afgegraven tot op het niveau van de pipe. “Dit om 

de meetresultaten te verifiëren en valideren, en 

het pipingverloop op archeologisch niveau bloot 

te leggen. We noemden dit ook wel de CSI-fase”, 

zegt Gert-Ruben. “En wat bleek, de resultaten 

matchten één op één met elkaar. De voorspellingen 

en metingen klopten dus. Dijken op getijdenzand 

zijn minder gevoelig voor piping dan 

rivierzand. Doordat getijdenzand veel minder 

doorlatend is dan rivierzand en veel meer kleideeltjes 

en kleilaagjes bevat, stroomt het water 

langzamer en komen zandkorrels minder snel in 

beweging dan bij rivierzand. Een mooie bijvangst 

was dat we konden vaststellen dat een pipe zich 

nooit in een rechte lijn ontwikkelt.” Maar, hoeveel 

sterker is getijdenzand dan? “Volgens ons onderzoek 

iets meer dan een factor 2. Neemt niet weg 

dat we als veilige rekenregel een factor 1,4 aanhouden, 

en die kan in heel Nederland waar getijdenzand 

onder dijk zit worden toegepast. Dat 

zorgt met name aan de kustgebieden voor een 

enorme reductie van de pipingscope. Op sommige 

trajecten vervalt zelfs de hele versterkingsopgave 

of is stukken kleiner.” 

Het Expertise Netwerk Waterveiligheid adviseert 

de nieuwe rekenregels en op basis hiervan worden 

deze verwerkt in het nieuwe beoordelings- en 

ontwerpinstrumentarium. “Waterschap Hollandse 

Delta en Wetterskip Fryslan passen de nieuwe 

kennis al toe in hun dijkversterkingsprojecten”, 

weet Gert-Ruben. “Het werpt dus nu al zijn vruchten 

af. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma 

heeft ons onderzoeksteam Fugro, Deltares en 

waterschap Hollandse Delta dan ook gecomplimenteerd 

met de proactieve aanpak en stelt dat 

de business case heel makkelijk te maken is. Mooi 

om vanuit Fugro daaraan een bijdrage te kunnen 

leveren.” Dankzij dit project wordt minimaal 160 

miljoen euro bespaard binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma, 

hebben omwonenden 

minder overlast van eventuele werkzaamheden 

en wordt het milieu minder belast. De besparing in 

CO 2 

-uitstoot is minstens 97 ton wat overeenkomt 

met 776 transatlantische vluchten, zo berekende 

Fugro. Gert-Ruben verklapt tot slot dat er plannen 

zijn om vergelijkbare testen in rivierengebieden uit 

te voeren. Wordt vervolgd! ■ 

Met gebiedseigen grond is op ware grootte een 'nepdijk' gebouwd. 

19


Tekst | Roel van Gils Beeld | Van Monsjou & Partners 

Deformatiemetingen bij 

dijkversterkingsprojecten 

De wereld van het monitoren van omgevingsinvloeden kent voor Van Monsjou & Partners na ruim 

25 jaar weinig geheimen meer. Het onafhankelijk inspectie- en expertisebureau is naast het uitvoeren 

van bouwkundige opnamen en trillings- en geluidmetingen, druk met het uitvoeren van nauwkeurigheidswaterpassingen 

en deformatiemetingen. En die expertise wordt de laatste jaren in toenemende 

mate gevraagd op kade- en dijkverzwaringsprojecten. 

Van Monsjou & Partners werkt dagelijks met 

dertien gemotiveerde collega’s aan de meest 

uiteenlopende projecten. “Centraal staat daarin 

het monitoren van de omgeving en het specifiek 

in kaart brengen van de kwaliteit en gevoeligheid 

van panden en objecten”, zegt oprichter 

en eigenaar Sander van Monsjou. “De actuele 

staat/positie wordt op voorhand zorgvuldig 

vastgelegd om vervolgens tijdens de uitvoering 

van een project actief te monitoren op trillin- 

gen, scheefstand, scheurvorming, grondwater, 

geluid, enz. Omdat we breed zijn onderlegd in 

al het monitoringwerk, hebben onze opdrachtgevers 

slechts één aanspreekpunt voor inspectie- 

en monitoringswerkzaamheden.” 

NAUWKEURIGHEIDS- 

WATERPASSING 

De laatste jaren wordt Van Monsjou & Partners 

steeds vaker ingeschakeld op dijkverzwaringsprojecten. 

“Zo zijn we al sinds 2015 actief op 

de Markermeerdijken”, vervolgt Sander. “Ruim 

voordat de Alliantie buiten aan de slag ging, zijn 

alle panden in de directe omgeving van de dijk 

in kaart gebracht. Over een tracé van 33 kilometer 

tussen Hoorn en Durgerdam zijn bij 450 

panden meer dan 1.800 hoogtemerken aangebracht 

en worden deze sinds 2015 halfjaarlijks 

ingemeten via nauwkeurigheidswaterpassing. 

Op die manier wordt het normale verloop en 

Sander is trots op het feit dat Van Monsjou & Partners de monitoring op de Markermeerdijken mag verzorgen. 

20


zettingsgedrag gedurende langere tijd in beeld 

gebracht. Uit de metingen blijkt onder andere 

dat panden op palen nauwelijks tot geen zettingen 

vertonen, terwijl zetting-gevoeligere objecten 

wel zo’n 2 tot 5 mm per jaar kunnen 

zetten. Mede dankzij deze metingen kan de Alliantie 

tijdens de werkzaamheden beter beoordelen 

of de werkzaamheden van invloed zijn 

op de omgeving.” 

DEFORMATIEMETINGEN 

Tijdens meer ingrijpende werkzaamheden 

dichter bij bebouwing, zoals voorbelasten en 

intrillen van damwanden, wil je precies weten 

hoe de objecten in de buurt zich gedragen. 

“Dan zijn hoogtemetingen ontoereikend”, 

weet Sander en vervolgt: “en wil je ook kunnen 

controleren of er sprake is van horizontale 

verplaatsingen. Door het aanbrengen van miniprisma’s 

nabij de hoeken van panden en het inmeten 

ten opzichte van vaste referentiepunten 

kan verplaatsing met een nauwkeurigheid van 

minder dan 2-3 mm. worden vastgesteld.” 

200 miniprisma’s aangebracht die we tweewekelijks 

inmeten.” Sander is trots op het feit dat 

Van Monsjou & Partners de monitoring op de 

Markermeerdijken mag verzorgen. “Het is een 

omvangrijk, dynamisch en zeer boeiend project, 

ook nog eens in een zeer mooie omgeving.” ■ 

Op dit moment voert Van Monsjou & Partners 

in het kader van zandopspuiting aan de noordkant 

van Volendam deformatiemetingen uit aan 

circa 70 woningen. “In totaal zijn hier meer dan 

Tijdens meer ingrijpende werkzaamheden dichter bij bebouwing wil je precies weten hoe de objecten in de 

buurt zich gedragen. 

MONITORING BOUW EN INFRAPROJECTEN – 25 JAAR ! 

• Bouwkundige opnamen (NIVRE - BRL 5024 gecertificeerd) 

• Trillingsmeting (conform SBR-A 2017 - BRL 5023 gecertificeerd) 

• Nauwkeurigheidswaterpassing (Z) 

• Deformatiemeting (XYZ) – Total Station handmatig en volcontinue 

• Geluidsmeting (NEN 61672, Klasse 1 geluidsmeters) 

• Inclinometing 

• Peilbuismeting 

• Scheurmeting 

• Fijnstofmeting 

Telefoon 0251-221446 

www.vanmonsjoupartners.nl 

Staalstraat 163 

1951MB Velsen-Noord 

21


Tekst en beeld | Waterschappen Aa en Maas en De Dommel 

36 miljoen kuub water 

opvangen: hoe doen we dat? 

Extra maatregelen nodig voor deltalocatie ’s-Hertogenbosch om overstroming te voorkomen 

Overstromingen zoals in Limburg (zomer 2021) zijn ook rondom ’s-Hertogenbosch mogelijk. 

Wat gebeurt er om dat te voorkomen? De waterschappen Aa en Maas en De Dommel slaan de 

handen ineen. Samen met partners wordt gewerkt aan een pakket maatregelen. 

Er is een strategie uitgestippeld inclusief concrete oplossingsmogelijkheden. 

In dit artikel leest u wat er speelt en hoe er 

werk van wordt gemaakt. 

Bovenstrooms vasthouden, zowel ver weg als dichtbij s-'Hertogenbosch. 

‘Meebewegen met het natuurlijke 

proces is voor een toekomstbestendig 

watersysteem essentieel’ 

Ingrid Rijkers (links) en Marit Borst (rechts). 

22


Het werkgebied van beide waterschappen omvat 

in totaal zo’n 240.000 hectare en beslaat een 

groot deel van Midden- en Oost-Brabant. ‘s- 

Hertogenbosch is het laagste punt (zo’n 40 meter 

lager) en fungeert zo als ‘afvoerputje’; al het 

water vanuit beken en rivieren wil deze kant op. 

Marit Borst, directeur Waterschap De Dommel: 

“Als je de kaart van het stroomgebied van bovenaf 

bekijkt zie je duidelijk dat ’s-Hertogenbosch in 

een delta ligt. Alle hoofd- en zijbeken komen hier 

samen en worden vervolgens op de Maas geloosd 

(via spuisluis Crèvecoeur en de Bovenlandse 

sluis – red.). Onder normale omstandigheden 

kan dit zonder problemen. Ook bij hevige neerslag 

kan op de Maas gespuid worden. Problemen 

ontstaan bij combinatie van hevige neerslag (en 

dus grote afvoer vanuit het regionale watersysteem) 

en een hoge Maaswaterstand. In die situatie 

kan er niet of onvoldoende gespuid worden 

en loopt de waterstand bij ‘s-Hertogenbosch te 

hoog op waardoor overlast ontstaat. In extreme 

situaties leidt dit tot overstromingen.” 

OVERSTROMING LIMBURG: 

DUIDELIJKE WAARSCHUWING 

Wat in 2021 in Limburg gebeurde is ook rondom 

’s-Hertogenbosch mogelijk. Door de hoge 

Maaswaterstand kon in 2021 de beek De Geul 

het overtollige water niet meer kwijt in de rivier 

en stroomde over met alle dramatische gevolgen 

van dien. Marit: “Een dergelijke situatie deed 

zich ook voor in 1995 rondom ’s-Hertogenbosch. 

Na een natte decembermaand bleef het 

in januari gestaag doorregenen. De Maas steeg 

sterk en ook het water in het stroomgebied van 

de Dommel en de Aa. Overtollig water kon niet 

langer worden afgevoerd via de Maas en ook de 

bodem was verzadigd. Met een grote overstroming 

tot gevolg waardoor onder meer de A2, 

een van de belangrijkste verkeersaders van het 

land, onder water kwam te staan.” 

Vervolgens is het project HoWaBo (Hoogwateraanpak 

‘s-Hertogenbosch) gestart. De waterschappen 

Aa en Maas en De Dommel zijn in nauw 

overleg met omliggende gemeenten (Sint-Michielsgestel, 

Boxtel, Heusden, Vught en ’s-Hertogenbosch), 

de provincie Noord-Brabant en Rijkswaterstaat 

aan oplossingen gaan werken. 

Zo zijn er grote waterbergingsgebieden ingericht 

waar in totaal 14 miljoen kuub water is op te vangen 

in tijden van nood. 

Uit nieuwe (klimaat)berekeningen blijkt dat 

de huidige opvang in het stroomgebied van de 

Aa en de Dommel onvoldoende is. Daarom is 

het samenwerkingsproject twee jaar geleden 

nieuw leven in geblazen. De hoofdopdracht 

nu is dat er nog eens voor 30 tot 40 miljoen 

kuub water extra ruimte gezocht moeten 

worden. De verwachting is zelfs dat richting 

2050 de benodigde capaciteit kan oplopen 

tot 50 miljoen kuub. Daarbij gaat het niet alleen 

om maatregelen rond ’s-Hertogenbosch 

en naburige gemeenten, maar ook verder 

stroomopwaarts in het hoger gelegen gebied. 

Vandaar dat de afkorting HoWaBo nu staat 

voor: Hoogwater Aanpak Brabant Oost ❯ 

23

1 Bovenstrooms vasthouden (zowel 

ver weg als dichtbij ’s-Hertogenbosch) 

2 Peilscheiding: Regelbaar 3 Dungense Polder: Inrichten 4 Bossche Broek Noord en Zuid: 5 Bokhovense Polder, Engelermeer 6 

peilscheidingskunstwerk 

waterbergingsgebied 

Verbeteren huidige waterberging en Sompen & Zooislagen: 

aanbrengen om Dommel en Aa 

Inrichten waterbergingsgebied 

te scheiden 

Optimaliseren waterberging 

Engelermeer 

7 Baardwijkse overlaat: Inrichten 8 Vergroten Drongelens Kanaal 9 Verhogen maatgevende waterstand 

naar 5.20m+ NAP tijdens 

gemaal van bijv. 50 m3/sec of 

10 Gemaal Crèvecoeur: Aanleg 11 Extra afvoer via Wilhelminakanaal 

waterbergingsgebied 

calamiteit 

75 m3/sec 


Vergroten afvoer van Drongelens Kanaal. 

NIET ALLES MEER MAAKBAAR 

We hebben door klimaatverandering steeds vaker 

te maken met felle piekbuien en plotselinge wateroverlast. 

Marit over de maatregelen: “We moeten 

rekening houden met ongekende waterbommen. 

Zie Limburg. Niks doen is geen optie. Met een 

mix aan maatregelen zullen we ons watersysteem 

moeten aanpassen. Bijvoorbeeld door water bovenstrooms 

op te vangen, daar waar de druppel 

valt. Alles wat je daar bergt, hoef je niet benedenstrooms 

op te vangen. Daarmee vertraag je de 

wateroverlast die op ’s-Hertogenbosch afkomt. 

Zo’n 10% van het probleem is hiermee op te vangen. 

Zo zijn er dus veel meer maatregelen nodig." 

De opgave is groot en complex. Niet alleen vanwege 

de ernstige gevolgen van mogelijke overstromingen 

en de vele belangen die er spelen, 

maar ook vanwege het type maatregelen. Zo 

zijn extra waterbergingen nodig die drie keer zo 

groot zijn als de huidige bergingen. Ook zijn er 

enorme bedragen mee gemoeid, onder meer 

voor mogelijke extra gemaal-capaciteit. 

Volgens Marit moeten we van het idee af dat alles 

technisch maakbaar is. “We zijn de afgelopen 

eeuw het watersysteem steeds meer gaan reguleren. 

Per seizoen niet te veel en niet te weinig 

water. Samen met partners hebben we de natuur 

naar onze hand proberen te zetten door het water 

te sturen. Klimaatverandering maakt duidelijk 

dat deze aanpak niet langer houdbaar is. We zullen 

meer moeten meebewegen met de natuur en 

leren leven met water. En bijvoorbeeld accepteren 

dat bepaalde gebieden onder water kunnen komen 

te staan. We zullen veel meer de logica van 

het landschap moeten volgen. Ligt een gebied laag? 

Dan is het logisch dat het daar vaker nat is. Meebewegen 

met het natuurlijke proces is voor een 

toekomstbestendig watersysteem essentieel.” 

HoWaBo projectmanager Ingrid Rijkers benadrukt 

dat de hoogwatermaatregelen niet los gezien 

kunnen worden van andere urgente kwesties 

als stikstofmaatregelen en woningnood. “Dat 

vraagt om lastige keuzes, want voor veel maatregelen 

is ruimte nodig, en ruimte is schaars. We 

willen immers ook huizen bouwen, wegen en natuur 

aanleggen. Dat vraagt om slim combineren 

en goed samenwerken. Hoe verschillend de belangen 

ook zijn, daar waar mogelijk zullen dwarsverbindingen 

gemaakt moeten worden.” 

ANDERE KIJK OP WATER 

Volgens Ingrid zullen we op een andere manier 

naar water moeten kijken. “Het gaat niet om een 

paar technische oplossingen en klaar is Kees. Het 

is een complete transitie. Maar door het een transitie 

te noemen, klinkt het ook alsof het om een 

verandering gaat die misschien nog wel decennia 

gaan duren. En dat kan natuurlijk niet bij overstromingsgevaar. 

Ook op korte termijn is actie nodig.” 

Ingrid over de complexiteit: “De opgave heeft betrekking 

op diverse schaalniveaus en richt zich op 

de langetermijnopgave, maar raakt ook ontwikkelingen 

op korte termijn. De baten van maatregelen 

en de overlast landen niet op dezelfde locatie. De 

opgave moet worden ingepast en afgestemd op 

de overige ruimtelijke opgaven en ontwikkelingen 

zoals Water en Bodem Sturend (WBS), NOVEX 

en NPLG die vanuit het Rijk worden geïnitieerd.” 

Marit voegt hier aan toe dat in de delta van 

Den Bosch heel zichtbaar zal worden dat water 

en bodem sturend zijn. “Die aanpak is relatief 

nieuw. Wat wij hier in het gebied gaan doen, kan 

een voorbeeld zijn voor de rest van Nederland. 

Wel kost een dergelijke omschakeling naar een 

meer natuurlijker systeem tijd; het is niet van 

de ene op de andere dag te realiseren. En die 

tijd hebben we niet. We kunnen niet wachten. 

Naast de maatregelen die op de langere termijn 

soelaas bieden, moeten we nu ook inzetten op 

maatregelen die direct resultaat opleveren.” 

BREED GEZOCHT NAAR 

MOGELIJKE OPLOSSINGEN 

In 2022 is breed gezocht naar oplossingen. Ingrid: 

“Als waterschappen hebben we samen met omliggende 

gemeenten, de provincie en Rijkswaterstaat 

kansen en mogelijkheden in kaart gebracht. 

We hebben daarvoor onder meer werkateliers 

georganiseerd om zo drempelloos mogelijk ideeen 

met elkaar uit te wisselen. Allerlei soorten watermaatregelen 

kwamen aan bod. Kleinschalig en 

grootschalig, technisch van aard of juist ruimtelijk. 

Op één functie ingericht of juist multifunctioneel. 

We hebben gekeken of het logisch was om maatregelen 

te centreren of juist te verspreiden over 

het hele gebied. Bij de ene oplossing stond water 

centraal, bij een andere kon water meeliften met 

andere ontwikkelingen. Ook hebben we gekeken 

naar effectiviteit en uitvoerbaarheid.” 

11 

11 mogelijke oplossingen. ‘Zie meer op 

www.aaenmaas.nl/aanpakhoogwaterdenbosch’ 

8 

1 

7 

5 

6 

4 

2 

3 

9 

10 

24


ADAPTIEVE STRATEGIE 

Voor de aanpak is (in samenwerking met het 

programma Integraal Rivier Management) een 

adaptieve strategie ontwikkeld voor de huidige 

(2023) en toekomstige opgave (2050 en 

2100). Ingrid: “De adaptieve, toekomstbestendige 

strategie richt zich op maximaal vasthouden, 

een optimaal peil, slimme combinaties van 

bergingsgebieden en afvoermaatregelen.” De 

strategie dient als kapstok voor alle mogelijke 

oplossingsrichtingen en spitst zich toe op 4 categorieën 

maatregelen: 

1. BOVENSTROOMS VASTHOUDEN 

Om afstroming te voorkomen, moet het watersysteem 

bovenstrooms van ’s-Hertogenbosch 

anders ingericht worden. Water wordt 

dan zo veel mogelijk in het gebied vast gehouden 

en geïnfiltreerd. Zo wordt het regionale 

watersysteem bij ’s-Hertogenbosch ontlast. 

Dit sluit aan op de lange termijn tendens van 

Vergroten inlaat bij Engelermeer. 

een integrale aanpak voor natuurontwikkeling 

en droogtebestrijding. Om op langere termijn 

effect te hebben, zou direct met de voorbereiding 

moeten worden gestart. Dat wil zeggen 

dat bij gebiedsontwikkelingen mogelijkheden 

om water vast te houden moeten worden 

meegenomen. Het effect op de wateropgave 

neemt dan na verloop van tijd toe. 

2. HOGER PEIL 

Door het 'te accepteren' peil (in calamiteitensituaties) 

te verhogen kan plaatselijk een 

extra waterschijf worden geborgen: ‘verticale 

berging’. Een hoger peil heeft wel invloed 

op alle infrastructuur, zoals hoogtes 

van keringen en kades, stuwen en afsluiters, 

beekdalen, maar ook bruggen bijvoorbeeld. 

Daarnaast kan er zo meer water afgevoerd 

worden via het Drongelens Kanaal. Dit heeft 

op langere termijn effect als nu gestart wordt 

met de voorbereidingen. 

3. BERGEN 

Een gestuurde berging is een waterbergingsgebied 

dat in extreme situaties doelbewust 

onder water wordt gezet. Het gebied is ervoor 

ingericht, bijvoorbeeld door een inlaat in 

een kade. Bergingen kunnen goed gecombineerd 

worden met natuur en recreatie, maar 

vragen ook ruimte waar ook een verstedelijkingsopgave, 

stikstofopgave en energietransitie 

opgave ligt. 

4. AFVOEREN 

Door de afvoercapaciteit van waterwegen te 

vergroten en/of gemalen te plaatsen, kan in tijden 

van extreme afvoer het water beter en sneller 

worden afgevoerd naar de Maas. Het is schaalbaar 

en goed regelbaar en kan dus heel precies 

worden ingezet. Daarnaast is het één van de 

sneller uit te voeren maatregelen, geeft het geen 

ruimtelijke conflicten en heeft het een significant 

effect op het verkleinen van de opgave. 

Om de opgave voor nu en in de toekomst in 

te vullen is dus een mix aan oplossingen uit 

bovengenoemde categorieën nodig. Vasthouden, 

infiltreren en peilverhoging zijn maatregelen 

die pas op lange termijn effect sorteren, 

maar vanuit de gedachte vasthouden-bergenafvoeren 

is het wel de gewenste denkrichting. 

Om op korte termijn effect te hebben, moeten 

er ook technische maatregelen genomen 

worden om afvoer te vergroten. Er moet meteen 

een start gemaakt worden met alle categorieën, 

om in de toekomst ernstige overlast 

voor te blijven. 

OPLOSSINGSRICHTINGEN 

WORDEN UITGEWERKT 

Voor de vier onderdelen van de strategie 

zijn per onderdeel mogelijke oplossingen benoemd. 

Oplossingen die het meest realistisch 

en haalbaar lijken. Die worden nu verder onderzocht. 

Besluiten over de exacte maatregelen 

nemen de besturen pas na goed overleg 

met betrokkenen. 

Huidige spuisluis Crèvecoeur, mogelijke locatie voor een nieuw gemaal. 

Ingrid: “We werken nu alle oplossingsrichtingen 

verder uit. Dit geeft ons inzicht in de 

maakbaarheid, haalbaarheid en betaalbaarheid. 

Bovendien zal het ons leren of het hoogwaterprobleem 

op te lossen is met het nemen 

van maatregelen, of dat we zullen moeten 

accepteren dat we moeten leven met wateroverlast. 

Uiteindelijk zit er een grens aan 

maakbaarheid. En die grens wordt mede bepaald 

door wat we er met elkaar voor over 

hebben. Genoeg dus om nu verder mee aan 

de slag te gaan; samen met partners en de omgeving. 

Die samenwerking is essentieel. Ook 

ideeën uit de markt zijn zeer welkom!” ■ 

25


Met de aanschaf van de eerste elektrische midigraafmachine zet Van Aalsburg BV een vervolgstap in de verduurzaming van het bedrijf. 

Tekst | Susan Peek Beeld | Van Aalsburg BV 

Modern familiebedrijf in duurzame 

griendhoutproducten 

zet nóg meer stappen richting een groenere toekomst 

Als er één bedrijf is dat met recht duurzaam te noemen is, dan is dat Van Aalsburg BV. Het toonaangevende 

bedrijf is al ruim 55 jaar gespecialiseerd in de verwerking van griendhout tot producten voor 

onder andere de grond-, wegen waterbouw. Denk hierbij aan zinkstukken, legakkers en beschoeiingen. 

“Wij ondernemen op een zo duurzaam mogelijke manier”, benadrukt Dick van Aalsburg. 

ELEKTRISCHE GRAAFMACHINE 

“Sinds begin dit jaar hebben we een eerste, 

volledig elektrische midigraafmachine draaien”, 

zegt Dick trots. “Die zetten we in voor onze 

eigen griendhoutteelt, maar draait inmiddels 

ook volop mee bij diverse projecten met beschoeiingswerk 

of jute zinkstukken.” Hij merkt 

echt dat de vraag naar duurzame oplossingen 

alsmaar toeneemt. “Zeker in natuurgebieden, 

waar wij vaak werken. De stroomvoorziening 

op zulke plekken is vaak een uitdaging, daarom 

hebben we twee accupakketten van GreenHybrid 

aangeschaft. Met één accu kunnen we 6 

tot 8 uur werken, de andere accu laadt ondertussen 

op bij onze bedrijfslocatie, met onze zelf 

opgewekte zonne- en windenergie. Kwestie 

van omwisselen en we zijn continu in bedrijf 

met deze elektrische graafmachine.” 

Dick vertelt dat ze meer dan twee jaar bezig 

zijn geweest om dit helemaal rond te krijgen: 

van de ombouw van de machine naar elektrisch 

en de aanvraag van de EIA-subsidie tot 

de aanschaf van de accupakketten. “Maar dat 

weerhoudt ons niet tot nog meer verduurzaming. 

Naast de zonnepanelen en windwokkels 

op onze bedrijfslocatie, hebben we natuurlijk 

al een 30 kW-EnergyHub met drie windwok- 

26


kels en zes zonnepanelen in huis. Ook draaien 

we op HVO, hebben zoveel mogelijk elektrisch 

klein materieel en al twee elektrische maaiboten 

en drie elektrische bedrijfsbussen”, somt 

Dick op. “Er gaan vast nog meer accupakketten 

en elektrische graafmachines komen.” Het zijn 

flinke investeringen, deze elektrische kraan is 

zo’n drie keer duurder dan een normale kraan. 

“Maar de accupakketten kunnen we ook elders 

inzetten en samen met de producent hebben 

we berekend dat deze elektrische midigraafmachine 

in plaats van 15.000 werkuren wel 

zo’n 25.000 werkuren moet kunnen draaien. 

Dat komt door de gelijkmatige belasting van de 

elektromotor, dus je krijgt ook een heel ander 

verdienmodel qua afschrijving. Maar belangrijker 

vind ik het nog dat we onze belofte richting 

klanten waarmaken en uitstralen: uitdragen 

wat we in EMVI-plannen aangeven.” 

komende zes jaar bezig zijn met het onderhoud 

van de rijzendammen langs de waddenkust 

in Friesland en Groningen, waar we niet 

alleen de rijzendammen bijvullen, maar ook de 

hoogtemetingen en vegetatieopname verzorgen”, 

zegt Dick tot slot. ■ 

TWEEDE BEDRIJFSLOCATIE 

Met de opening van een tweede bedrijfslocatie 

in de provincie Groningen, zet Van Aalsburg 

nóg meer stappen in de richting van een 

groenere toekomst. “Hiermee versterken 

we onze aanwezigheid in het noorden van 

het land en kunnen we klanten als Rijkswaterstaat 

nóg beter bedienen. Zo zullen we de 

Met één BattBoy accu kan 6 tot 8 uur gewerkt worden, terwijl de andere accu ondertussen oplaadt bij de 

bedrijfslocatie van Van Aalsburg, met zelf opgewekte zonne- en windenergie. 

Van Aalsburg kiest ervoor om bodem en oeverbescherming 

deels of geheel met natuurlijke materialen te bouwen. 

Duurzaam en 

ambachtelijk 

bouwen 

 

 

 

 

 

Energie neutraal met onze 

EnergyHub 

Zinkstukken gemaakt van jute 

Legakker gebouwd van 

wilgentenen 

CO2 opslag in wilgentenen 

Alternatief voor geotextiel 

 

 

Knopen met sisal touw 

100% duurzaam 

Meer info 

vanaalsburgbv.nl 

0418 581 229 • info@vanaalsburgbv.nl 

27


Tekst | Roel van Gils Beeld | Van Schaik 

Drijvend natuureiland 

van geperste wilgenmat 

Amsterdam is weer een nieuw stukje land rijker. Strandeiland is met 82 hectare het grootste 

eiland van IJburg. De komende jaren verrijzen hier tot wel 6.200 nieuwe woningen. Parallel aan 

dit nieuwe stukje Amsterdam is een 3 hectare groot Natuureiland aangelegd met rietlandschap 

en een mosselbank. De basis daarvoor werd gelegd met de Schaikmat, die hier voor het eerst op 

grote schaal is toegepast. Een uniek en uitermate duurzaam product van vaderlandse bodem. 

De basis voor Natuureiland werd gelegd met de Schaikmat. 

De Schaikmat is een ontwikkeling van Van 

Schaik, al meer dan zestig jaar gespecialiseerd 

in de vervaardiging van griendhout-gerelateerde 

producten. “Het is een duurzaam en bovendien 

lokaal alternatief voor de kokosmat”, 

zegt directeur Teba Jongenotter. “Het initiatief 

voor de Schaikmat is een jaar of acht geleden 

ontstaan. Sindsdien hebben we de wilgenmat 

steeds verder doorontwikkeld en telkens uitvoerig 

getest op kleinschalige projecten.” Natuureiland 

op IJburg is het eerste écht grote 

project waar de Schaikmat is ingezet. Van 

Schaik leverde en plaatste maar liefst 12.000 

m 2 van de geperste wilgenmat. 

INHEEMS PRODUCT 

De Schaikmat leent zich voor verschillende 

toepassingen, zoals een stevige bodem- en oeverbescherming, 

maar kan ook worden toegepast 

als drijvend eiland. “Dat laatste om een 

ecologische meerwaarde te creëren in watergangen 

of gewoon om het aanzicht te verfraaien”, 

verduidelijkt Teba. “Bij Natuureiland was al 

tijdens de ontwerpfase bedacht dat er een rietstrook 

moest komen. Aanvankelijk uitgevoerd 

in kokosmatten, maar opdrachtgever Gemeente 

Amsterdam en aannemer Combinatie IJburg 

stonden open voor alternatieven. Zodoende 

hebben wij onze Schaikmat aangeboden. Een 

inheems en duurzaam product, gebaseerd op 

wilgenhout, dat gewoon in Nederland groeit 

en wordt verwerkt. Dit in tegenstelling tot kokos 

dat van ver moet komen. Het gebruik van 

wilgenhout is ook interessant voor natuurbeheerorganisaties, 

omdat door de afname van 

het product de traditionele grienden veel beter 

in stand kunnen worden gehouden.” 

DIVERSE SOORTEN BEPLANTING 

Van Schaik heeft een methodiek ontwikkeld om 

de matten machinaal te produceren. “Na het 

snoeien, worden de wilgentakken (tenen) op 

onze productielocatie in Ingen voor een periode 

van enkele maanden te drogen gelegd. Vervolgens 

worden de losse takken in de machine samengeperst 

en gevlochten tot de Schaikmat van 

ongeveer 2 bij 2 meter en in dikte variërend van 

10-20 cm”, legt Teba uit. “Voor het samenbinden 

van de takken maken we gebruik van onbehandeld 

ijzerdraad van 2 mm dik. Het idee 

achter dit concept is dat de hele mat inclusief 

metaaldraad op termijn vergaat, waarna de natuur 

de functie overneemt. In tussentijd heeft de 

beplanting de kans gehad om zich te wortelen. 

Voor de mat zijn diverse soorten beplanting geschikt, 

variërend van helofyten tot moerasplanten. 

Hier op Natuureiland is gekozen voor riet.” 

De matten voor Natuureiland zijn door Van 

Schaik op het droge met elkaar verbonden, 

verankerd en voorzien van de rietplanten. Pas 

daarna is het gebied onder water gezet. “We 

zijn nu ruim een jaar verder en het enige dat 

je ziet, zijn de strakke lijnen van groen riet. De 

matten liggen zo’n 30 cm onder water en zijn 

grotendeels volgroeid met wortels. Wat ons 

betreft dus nu al geslaagd”, zegt Teba trots en 

voegt eraan toe dat de Schaikmat ook uitermate 

geschikt is voor het vergroenen van oevers, 

zoals gesteld in de Kaderrichtlijn Water (KRW). 

“De duurzame mat is zelfs bestand tegen een 

hoge golfslag en sterke waterstroming.” ■ 

28


De matten voor Natuureiland zijn door Van Schaik op het droge met elkaar 

verbonden, verankerd en voorzien van rietplanten. 

'Een inheems en 

duurzaam product, 

gebaseerd op 

wilgenhout, 

dat gewoon in 

Nederland groeit 

en wordt verwerkt' 

29

Duurzame materialen van eigen oogst hergebruiken in verschillende 

vormen van oeverbescherming, dat is wat wij doen! 

Maak kennis met ons bedrijf … 

De Schaikmat is onze trots, inzetbaar 

op zo veel gebieden en met prachtige 

resultaten 

Onze werkboot is inzetbaar op de meeste watergangen, 

voor onderhoud of aanleg. 

Beschoeiingen leveren en plaatsen wij in alle soorten en maten, meestal van wilgenhout, 

maar als de situatie erom vraagt kunnen we kunststof of hardhout gebruiken. 

Handelsonderneming van Schaik Ingen BV 

Vossenpassenweg 5 

4031 KR Ingen 

T (+31)344-60 25 48 

info@vanschaiksalix.nl 

www.vanschaiksalix.nl

Van kaart 

en analyse 

naar inzicht 

Efficiëntere workflows, duidelijkere 

samenwerking en betere ontzorging. 

Voeg locatie toe aan uw ontwerp-proces 

en krijg inzicht in hoe projecten zich 

verhouden tot de ruimtelijke context.


Tekst en beeld | Van Heck 

‘We gaan geen 

uitdaging uit de weg’ 

Moving water any way, any where en any time 

Grote volumes water verplaatsen op tijdelijke basis. Dat doet Van Heck vanuit haar standplaats 

Noordwolde, Friesland, al bijna zestig jaar. Niet door grofweg pompen te verhuren, maar door 

samen met de klant op zoek te gaan naar de beste en meest duurzame oplossing. Een hevel 

bijvoorbeeld, in plaats van een pomp. “Daarmee bespaar je een mooie hoeveelheid brandstof.” 

Ze werken bij het leukste bedrijf van Noord 

Nederland, zeggen projectleider Almer de 

Vries, bedrijfsleider Titus ten Kate en directeur 

Herman van Dijk. Die laatste nam Van Heck vorig 

jaar over van Jeroen van Heck, nadat het 58 

jaar lang in de familie zat. Natuurlijk veranderde 

er toen iets, maar meer is hetzelfde gebleven. 

De 25 werknemers vinden hun werk nog altijd 

mooi, houden van avontuur en zijn pas tevreden 

als ze de beste oplossing hebben gevonden. 

SLIMME OPLOSSINGEN 

Kregen ze vroeger vooral het verzoek om pompen 

om water mee kwijt te raken, tegenwoordig 

gaat het vaker om te weinig water of water op de 

verkeerde plek. Dit zijn de hulpvragen waarvoor 

Het team van Van Heck. Op de foto ontbreken: Almer de Vries, Gea Veenstra en Wietze van der Laan. 

32


Hevelen aan de Schelde in Antwerpen: een hevel-oplossing kan zorgen voor een enorme besparing op brandstofkosten. 

van met fossiele brandstoffen. “Maar eerlijk is 

eerlijk”, stelt Almer, “als er geen energievoorziening 

is op locatie, is een diesel aangedreven pomp 

nog vaak het meest efficiënt. We kunnen echter 

wel een leiding omleggen, een andere diameter 

gebruiken of een lager toerental draaien. Daar 

kijken we kritisch naar. Want als wij een ambitie 

hebben, maken we daar serieus werk van.” 

de jongens en meiden van Van Heck hun slimme 

oplossingen bedenken. “Dat maakt dit werk zo 

dynamisch”, legt Titus uit. “Je weet op dinsdag 

nooit wat er op woensdag gebeurt. Een overstroming. 

Een defect gemaal… Onze mensen bedenken 

een oplossing, bouwen zelf de pompsets 

en gaan daarmee op pad om ze in het veld te 

installeren, samen met de klant. Geen quick fix of 

one hit wonder: bij ons doe je zaken met mensen 

die bouwen aan duurzame relaties.” 

DE LOL VAN UITDAGINGEN 

Grote opdrachten, kleine opdrachten. Opdrachten 

in Lutjebroek of op Curaçao. Ad hoc 

opdrachten en opdrachten die onmogelijk lijken 

op te lossen… Van Heck gaat geen klus uit 

de weg. Ze zien er de lol in om uitdagingen aan 

te gaan. Vraagt men vanuit Limburg om hulp 

na een overstroming? Dan is dat vier uur rijden 

en kan Van Heck er dus over vijf uur zijn. Want 

dáár heeft de klant iets aan. 

OOG VOOR AMBITIES 

De ambitie is om verder te groeien, nog beter 

werk te verrichten en om een verduurzamingsslag 

te maken. Dit laatste door zoveel mogelijk 

met schone energie te werken, waar mogelijk 

water over te hevelen in plaats van weg te pompen 

en als het kan elektrisch te werken, in plaats 

MOTTO 

Waar een wil is, is een weg, lijkt het motto van 

Van Heck. Zo waren ze kort geleden nog in Kiev, 

om daar een oplossing te bedenken voor het gebrek 

aan water in drie grote steden als gevolg 

van de onlangs gesprongen Kachovka stuwdam. 

Twijfel? Nee, eigenlijk niet. Herman: “Die mensen 

hebben nu een oplossing nodig. Ook al is het 

oorlog. En die oplossing hebben wij.” 

De slogan ‘moving water any way you want it’ 

geldt dus ook ‘any where’ en ‘any time’. ■ 

‘Geen quick fix of one hit wonder: bij 

ons doe je zaken met mensen die bouwen 

aan duurzame relaties' 

Naamloos-2 1 20-01-2022 15:19 

33


Tekst en beeld | Iv-Infra 

Levensduur van binnenstedelijke 

kademuren verlengen 

De Kade-Fundovatie is een innovatieve, betaalbare methode om de levensduur van bestaande kademuren 

in binnenstedelijk gebied aanzienlijk te verlengen. Ingenieursbureau Iv-Infra heeft de innovatie 

bedacht. Amsterdam heeft in totaal zo'n 600 kilometer kade in beheer. Een groot deel bestaat 

uit kadeconstructies die honderd(en) jaren oud zijn. Door toename van verkeersintensiteit, verzwaring 

van het verkeer en diepere grachten worden deze kadeconstructies zwaarder belast dan waar 

ze oorspronkelijk voor ontworpen zijn. Daarnaast is de sterkte van de kadeconstructies door onder 

andere degradatie van de houten fundering over de levensduur verminderd. Op diverse locaties in 

Amsterdam zijn veiligheidsmaatregelen nodig of worden vernieuwingswerkzaamheden uitgevoerd. 

De effecten hiervan worden in toenemende mate door bewoners, bedrijven en bezoekers gevoeld. 

Het programma Bruggen en Kademuren (PBK) is 

verantwoordelijk voor de vervanging van circa 200 

kilometer kademuur. Tot nu toe is vooral ingezet 

op het treffen van veiligheidsmaatregelen en de 

voorbereiding van de vernieuwingsopgave. Ook is 

de gemeente op zoek naar methoden om de levensduur 

van bestaande kademuren te verlengen. 

Vernieuwende methodes en technieken die nog 

niet eerder succesvol zijn toegepast in Amsterdam. 

Binnen het PBK is een Living Lab Levensduurverlenging 

opgericht. In dit onderzoeksprogramma 

is aan marktpartijen gevraagd om een 

innovatieve maatregel te ontwikkelen om de 

levensduur van een bestaande kade te verlengen. 

Iv-Infra is met de door hen ontwikkelde 

Kade-Fundovatie een van de zes partijen die is 

geselecteerd voor het nader uitwerken van de 

innovatie in een haalbaarheidsstudie. 

HOE WERKT DE KADE- 

FUNDOVATIE? 

Het voornaamste doel van de Kade-Fundovatie 

is het versterken van de huidige fundering van 

de kademuur. De Kade-Fundovatie is een constructie 

die aan de voorzijde (waterzijde) van de 

bestaande kademuur in de waterbodem wordt 

aangebracht. De Kade-Fundovatie bestaat uit 

een stalen buispaal, verankering en een opzetstuk, 

waarmee de fundering van de bestaande 

kademuur wordt ontlast of overgenomen. Hierdoor 

wordt de levensduur van de bestaande kademuur 

verlengd met minimaal 30 jaar. De constructie 

ondersteunt de bestaande kademuur 

in verticale en horizontale richting. De verticale 

ondersteuning wordt door middel van de stalen 

buispaal gerealiseerd. Voor voldoende horizon- 

Visualisatie Kade-Fundovatie. 

De Kade-Fundovatie bestaat uit een aantal 

onderdelen die zich in de praktijk reeds bewezen 

hebben en is dus bedrijfszeker. 

34


tale stijfheid wordt een groutanker aangebracht. 

De krachten vanuit de bestaande kademuur 

worden door middel van een speciaal opzetstuk 

met vijzels naar de buispaal afgedragen. 

De krachtsoverdracht tussen de bestaande kadeconstructie 

en de Kade-Fundovatie wordt 

verzorgd door het opzetstuk. Dit opzetstuk 

wordt horizontaal en verticaal tegen de bestaande 

kadeconstructie geplaatst. 

KRACHT VAN DE 

KADE-FUNDOVATIE 

De Kade-Fundovatie is ontworpen op inzet 

in binnenstedelijk gebied. Bij de ontwikkeling 

is, samen met partner Mobilis, veel aandacht 

besteed aan een efficiënte uitvoering. 

Door te werken met een trillingsarme installatiemethode 

vanaf het water, eventueel met 

segmenten, en het werken zonder bouwkuip 

wordt hinder voor de omgeving geminimaliseerd. 

Hierdoor is bij het aanbrengen van de 

Kade-Fundovatie de overlast ten opzichte van 

de traditionele versterkingsoplossingen (ondersteuning 

door middel van een damwand 

en zandaanvulling) aanzienlijk kleiner. Daarnaast 

is de Kade-Fundovatie in de gebruiksfase 

niet zichtbaar, waardoor de uitstraling van 

de binnenstad niet wijzigt. Na het aanbrengen 

van de Kade-Fundovatie kunnen woonboten 

weer terug op hun plek en ondervindt de 

scheepvaart geen hinder doordat de Kade- 

Fundovatie verdiept is aangebracht. 

De Kade-Fundovatie bestaat uit een aantal 

onderdelen die zich in de praktijk reeds bewezen 

hebben en is dus bedrijfszeker. Het 

totaalpakket van deze maatregelen is innovatief 

en vormt een uitbreiding op de huidige 

oplossingen voor het versterken en stabiliseren 

van kademuren. 

Het systeem is modulair, adaptief en uitbreidbaar, 

dus optimaal geschikt voor een toepassing als 

noodmaatregel. De modulariteit en adaptiviteit 

zorgen ervoor dat voor iedere kademuur, ook 

bij afwijkende opbouw, een oplossing op maat 

gemaakt kan worden. Hierbij worden standaard 

onderdelen en details toegepast, zodat niet telkens 

een ander principe ontwikkeld hoeft te 

worden. De uitbreidbaarheid zorgt ervoor dat bij 

zwaarder belaste kademuren of verdere degradatie 

van de bestaande kade de Kade-Fundovatie 

inzetbaar blijft. In die situaties kunnen bijvoorbeeld 

extra buispalen worden aangebracht. 

TOEPASBAARHEID 

De Kade-Fundovatie is specifiek afgestemd op 

enkele veel voorkomende problemen bij kademuren. 

Dit zijn bijvoorbeeld: 

Opzetstuk. 

· Aangetaste en degraderende paalkoppen: dit 

geldt voornamelijk voor de eerste rij aan de 

waterzijde. Deze rij degradeert sneller dan de 

palen aan de landzijde doordat deze worden 

beïnvloed door uitspoeling van grond en de 

aanwezigheid van zuurstofrijk water. 

· De toename van belasting ten opzichte van 

de ontwerpsituatie destijds. 

· De toename van de onderhoudsdiepte ten 

opzichte van de ontwerpsituatie waardoor er 

te weinig steun is voor de kade en de voorste 

palenrij minder beschermd wordt. 

Vanwege bovenstaande veel voorkomende 

problemen richt de oplossing zich op de voorste 

palenrij(en) van de kademuur. 

Schematische weergave Kade-Fundovatie. 

'De modulariteit en adaptiviteit zorgen ervoor dat 

voor iedere kademuur, ook bij afwijkende opbouw, 

een oplossing op maat gemaakt kan worden' 

Doorsnede rekenmodel Kade-Fundovatie. 

PROEFTUIN 

Het haalbaarheidsrapport van Iv-Infra is beoordeeld 

op haalbaarheid, impact en betaalbaarheid. 

Hieruit bleek dat de oplossing technisch 

inhoudelijk kansrijk is. Dit mede gezien de betaalbaarheid 

van de oplossing. Gemeente Amsterdam 

heeft Iv-Infra daarom uitgenodigd de 

Kade-Fundovatie nader uit te werken en te 

testen in een proeftuinfase. In de komende 

maanden gaat Iv-Infra samen met Mobilis en 

Gemeente Amsterdam de Kade-Fundovatie 

nader uitwerken en testen om te komen tot 

een waardevolle aanvulling van de reeds bestaande 

versterkingsmaatregelen van binnenstedelijke 

kademuren. ■ 

35


Bij getijdenparken zie je het water - door de open verbinding naar zee - twee keer per dag zo’n anderhalve meter stijgen en dalen. 

Tekst | Armand Landman Beeld | De Urbanisten & Van den Herik Sliedrecht 

Getijdenpark 

Keilehaven krijgt vorm 

Nieuwe natuur in voormalige industriehaven 

Gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf ontwikkelen het gebied Merwe-Vierhavens (M4H) tot 

innovatief woon-werkmilieu met een mix van werken, wonen, cultuur, horeca, sport en onderwijs. 

Eerste stap in die ontwikkeling is de transformatie van een rechttoe rechtaan insteekhaven tot een 

getijdenpark met plek voor recreatie en natuur. Waterbouwers Van den Herik uit Sliedrecht en 

De Vries uit Werkendam voeren samen de werkzaamheden uit. 

Van de oude insteekhaven aan de noordoever 

van de Maas wordt een getijdenpark gemaakt. 

Het getijdenpark is ontworpen door 

De Urbanisten in samenwerking met ARK 

Rewilding Nederland. 

Het havenbekken wordt getransformeerd van 

een stenige vlakte aan het water naar nieuwe 

natuur waar mensen ook kunnen recreëren. 

Een getijdenpark zorgt voor een beter leefklimaat 

in de regio, en maakt de rivier ecologisch 

waardevol. Door eb en vloed ziet het park er 

op ieder moment van de dag anders uit. Dat 

is goed voor alle bewoners en bezoekers van 

de regio, voor de natuur, voor een duurzame 

haven en voor een toekomstbestendige regio. 

Bij getijdenparken zie je het water - door de 

open verbinding naar zee - twee keer per dag 

zo’n anderhalve meter stijgen en dalen. Getijdenparken 

en getijdenoevers geven verkoeling 

in hete zomers. De langzaam afl opende oevers 

zorgen voor golfbreking bij hoogwater. 

Er groeien straks planten die het goed doen op 

de grens van zoet- en zoutwater, zoals spindotterbloem 

en grote waterweegbree. Ook trekt 

het vele, soms bijzondere vogels aan, zoals le- 

Verwijderen bestaande oeverbekleding. 

36


Op die manier wordt deze plek als het goed is 

de trigger voor het gehele M4H-gebied.” 

Impressie van het nieuwe getijdenpark. 

pelaars, kluten en visdiefjes. Vissen, zoals paling, 

zalm en stekelbaars vinden hier rust en voedsel. 

NIVEAUVERSCHILLEN 

Gerco Grootenboer ziet als uitvoerder namens 

Van den Herik toe op de aanleg van het park in 

de Keilehaven. “Het getijdenpark bestaat straks 

uit negen getijdenterrassen die vanaf de kop van 

de Keilehaven richting de monding steeds groter 

in maat en schaal worden”, legt hij uit. “Daarvoor 

hebben we de haven eerst uitgebaggerd, 

de deels verontreinigde grond afgevoerd, onder 

water een dam aangelegd en het havenbekken 

voor een gedeelte gedempt met 10 duizend 

kuub zand dat over water is aangevoerd, zodat 

we niet met honderden vrachtwagens door de 

stad hoefden te rijden. Inmiddels zijn we met 

een aantal pontons en graafmachines begonnen 

met het aanleggen van de terrassen.” 

Daarvoor worden stalen damwanden aangebracht 

zodat er niveauverschillen ontstaan die gedurende 

het getij onderlopen of juist weer droog 

komen te staan. De damwanden worden aan het 

zicht onttrokken door schanskorven gevuld met 

gerecyclede straatklinkers en stoeptegels. “Doordat 

het water af en toe tot in die korven komt, 

ontstaat daar als het goed is ook natuur”, legt 

Gerco uit. “Goed voor de biodiversiteit.” 

ZOET EN ZOUT 

Ruud van Rooijen is projectleider vanuit de 

gemeente Rotterdam. “De nieuwe getijdennatuur 

trekt door de werking van eb en vloed 

bijzondere planten, vissen en vogels aan die 

op de grens van zoet- en zoutwater leven”, 

legt hij uit. “En de plek biedt Rotterdammers 

straks de kans te wandelen en picknicken 

langs de groene oevers van de Nieuwe Maas. 

Naast de gebruikte straatklinkers en stoeptegels 

die in de schanskorven zijn verwerkt, 

proberen Van den Herik en De Vries in nauwe 

samenwerking met Rotterdam en het Havenbedrijf 

ook andere materialen te hergebruiken. 

Ruud weet vaak precies of er bij andere projecten 

in Rotterdam grond, damwanden, betonnen 

schuttingen of ballastmateriaal vrijkomt. 

“Zo hebben we voor de demping deels ballastmateriaal 

van onder andere oude tramrails 

gebruikt. En in de wandelpromenade gebruiken 

we straks oude kadekeien die we ergens 

anders hebben weggehaald.” 

BESTAANDE BOMEN 

“Het is een uniek en uitdagend project waarin 

we onze creativiteit kunnen inzetten om 

het project zo circulair mogelijk te maken”, 

zegt Gerco. “Voor de aanleg van het park zijn 

we bijvoorbeeld ook nog op zoek naar twee 

grote bestaande bomen die we onder water 

gaan aanbrengen. Daarmee creëren we nieuwe 

onderwaternatuur en een speciaal ecosysteem 

voor vissen. Die bomen proberen 

we te vinden in een van onze andere projecten 

of elders in Rotterdam. Bijvoorbeeld 

exemplaren die onlangs bij een storm zijn 

omgewaaid. Op die manier krijgen ze hier 

een mooie nieuwe functie.” 

Van den Herik en De Vries zijn nog tot het einde 

van het jaar bezig met de aanleg van het getijdenpark. 

Wanneer de graafmachines vertrokken zijn 

en de natuur de kans krijgt om het voormalige 

industrieterrein te bevolken, moet er volgend jaar 

een prachtig park liggen dat het begin vormt van 

de ontwikkeling van een compleet nieuwe stadswijk 

aan het water van de Maas. ■ 

Vanaf pontons worden voorbereidingen getroffen om het zand over water aan te kunnen voeren. 

Hergebruik bestaande oeverbekleding in dam onderwater. 

37


Tekst | Susan Peek Beeld | Bell Dredging Pumps 

Amfibische graafmachine uit verhuurvloot 

Nederlandse baggermaterieelfabrikant 

ingezet bij baggerproject in Seine bij Parijs 

Bell Dredging Pumps is een Nederlandse fabrikant van duurzame baggerpompen en baggermateriaal. 

“We houden ons bezig met het ontwerpen, produceren en wereldwijd verkopen en verhuren van 

baggermaterieel dat lang meegaat in de barre omstandigheden waarmee on- en offshore werk vaak 

mee te maken krijgt”, zegt Stef van der Bel, verantwoordelijk voor de verhuurvloot bij Bell. Zo regelde 

hij onlangs een 20-tons Bell Amphibious Excavator voor een baggerproject in de Seine bij Parijs. 

BOUWKUIP TOEKOMSTIG POMPSTATION 

De BAE200, zoals de amfibische graafmachine ook wel genoemd 

wordt, is in Frankrijk ingezet om een bouwkuip te baggeren voor een 

toekomstig pompstation aan de Seine, dat het waterniveau in Parijs 

moet gaan regelen. “In een ondiepe plas, aan een aftakking van de 

Seine, zijn er op basis van tekeningen damwanden geslagen voor een 

bouwkuip”, legt Stef uit. “Vervolgens hebben wij de bouwkuip leeg 

gebaggerd en het af te voeren materiaal in duwbakken gedaan. Binnen 

een tijdsbestek van acht weken is er zo’n 12.000 m 3 zand weggebaggerd. 

En dat op een diepte van 6 meter ten opzichte van het waterpeil.” 

MULTIFUNCTIONELE AMFIBISCHE GRAAFMACHINE 

“De 20-tons amfibische graafmachine die via onze Franse dealer PA- 

JOT solutions de battage is ingehuurd, is uitgerust met zijpontons 

voor extra drijfvermogen en 7 meter lange spudpalen voor de verankering”, 

zegt Stef. “Ook is onze BAE200 uitgerust met een GPS/RTK 

De kom van de damwand in de aftakking van de Seine, waar Bell Dredging Pumps leeg heeft gebaggerd. 

38


baggersysteem, voor een centimeternauwkeurige positiebepaling. Er 

is heel bewust gekozen voor deze amfibische machine vanwege de 

grootte van de bouwkuip: er moest veel gebaggerd worden in weinig 

ruimte en dan moet je vaak verplaatsen. Naast al het andere werkmaterieel 

in dat bassin kon er geen ponton bij. Bovendien is deze 

drijvende graafmachine multifunctioneel inzetbaar.” 

HOGE DRUK WATERJETPOMP 

“Toen alle ankers geboord waren, hebben wij naderhand het overige 

boormateriaal los gespoten, opgezogen en vervolgens op de kant gestort. 

Hiervoor hebben we een klein A-frame ponton voorzien van 

een Bell 100 baggerpomp, die hydraulisch wordt aangedreven door 

een powerpack. Net als de hoge druk waterjet op de kop van de 

pomp waarmee alles eerst los gespoten wordt voor het door de baggerpomp 

kan worden opgezogen. Doordat we tussen de ankers alles 

hebben opgeschoond, kon er onder water beton gestort worden.” 

De BAE200: de 20-tons multifunctionele amfibische graafmachine van Bell Dredging 

Pump. Uitgerust met zijpontons, spudpalen en een GPS/RTK baggersysteem. 

VOOR ELKE UITDAGING EEN OPLOSSING 

Met onder meer amfibische graafmachines, cutterzuigers en heavy-duty 

baggerpompen is het productengamma van Bell Dredging 

Pumps breed én diep te noemen. “Doordat we machines hebben 

die op het land en water kunnen werken, én we alle bijbehorende 

tools voor die machines kunnen leveren, bieden we voor elke uitdaging 

een oplossing”, zegt Stef. “En omdat we het niet alleen verkopen 

maar ook verhuren -we hebben echt een uitgebreide verhuurvloot-, 

zijn we een interessante partij bij grote en kleinere projecten 

in Nederland en daarbuiten.” ■ 

39


Tekst en beeld | ACO 

Regenwater vasthouden 

en gebruiken voor stedelijk 

groen is de toekomst 

Naast wateroverlast hebben we de laatste jaren steeds vaker te maken met hittestress. Het vergroenen 

van de binnenstad, en dan met name door middel van bomen, is hiervoor een bewezen 

oplossing. Maar hoe zorg je ervoor dat alles groen blijft? Dit is één van de grote uitdagingen op 

het gebied van toekomstgericht watermanagement. 

“Decennialang hebben we regenwater afgekoppeld door middel van 

wadi’s of ondergrondse infiltratievoorzieningen. Nadeel hiervan is dat 

nieuw groen hier niet zo veel aan heeft. Dit water zit vaak veel te diep 

voor de jonge wortels. Wij zijn ervan overtuigd dat het belangrijk is 

om eerst te kijken of je regenwater kunt gebruiken voor het behoud 

van stedelijk groen voordat je het gaat infiltreren of afvoeren.” Aan 

het woord is Rieks Hulst, Manager marketing en productmanagement 

bij ACO BV. 

EENVOUDIG EN FLEXIBEL DE BINNENSTAD 

VERKOELEN MET GROEN 

“Als ACO Nederland zijn wij ruim drie jaar geleden begonnen met 

het ontwikkelen van standalone plantenbakken. Deze zijn, dankzij een 

gepatenteerde techniek, in staat om gedurende een seizoen met één 

keer water geven rond te komen, in plaats van de traditionele 25 watergiften 

die normaal nodig zijn. Dit betekent een enorme besparing 

van water en mankracht én het voorkomt onnodige voertuigbewegingen 

met watertanks in de binnenstad. Dit zorgt voor een belangrijke 

CO 2 

-reductie.” 

“Na drie jaar testen zijn we ervan overtuigd dat dit principe goed 

werkt”, stelt Rieks. “Op basis hiervan gaan de ontwikkelingen nu verder 

richting boombakken. Door deze boombakken te combineren 

met IOT (Internet Of Things) techniek kunnen we ervoor zorgen dat 

jonge bomen precies de hoeveelheid water krijgen die ze nodig hebben, 

waardoor verspilling van water en energie wordt voorkomen. 

Groot voordeel van de bovengrondse planten- en boombakken is dat 

je snel, eenvoudig en flexibel de binnenstad kunt vergroenen, zonder 

rekening te hoeven houden met de ondergrondse infra. Maar naast 

verfraaien en verkoelen van de binnenstad dragen ze helaas niet direct 

bij aan het voorkomen van wateroverlast. Ook hier hebben wij 

oplossingen voor!” 

‘Wij zijn ervan overtuigd 

dat meer stedelijk groen 

hittestress vermindert’ 

REGENWATER GEBRUIKEN VOOR STEDELIJK GROEN 

Door het veranderende klimaat zorgen hevige regenbuien veel vaker 

voor wateroverlast dan voorheen. Regenwater dat we in droge perioden 

fantastisch kunnen gebruiken voor stedelijk groen. Dit doet ACO door 

regenwater op te vangen, te reinigen en direct te transporteren naar 

(half)verzonken plantvakken. Hier wordt het bewaard en gedoseerd gebruikt 

voor de bewatering van de plantvakken. 

De systemen van ACO zijn gebruiksvriendelijk en efficiënt met water. Op basis van 

sensoren wordt bepaald waar water nodig is en alleen naar die plekken wordt 

gedoceerd water gestuurd. 

De laatste twee jaar zijn enkele duurzame stedelijke afwateringssystemen 

(ID-Sas) toegepast op verschillende locaties. De praktijk laat zien 

40


ACO is sterk in het afwateren van grote verharde oppervlakken, zoals pleinen in de binnenstad, deze te koppelen aan groen en door middel van IOT techniek te zorgen voor slimme bewatering. 

dat deze ID-Sas systemen goed werken zonder extra onderhoud. Ze 

laten zich goed combineren met afwateringsproducten van ACO zoals 

lijnafwatering, zuiverings- en buffersystemen en pompen. 

GELD BESPAREN DOOR TE AUTOMATISEREN 

“Als laatste koppelen wij onze stedelijke afwateringssystemen aan IOT 

Techniek”, vervolgt Rieks. “Dit hebben wij recent gedaan in de gemeente 

Raalte. Hier krijgen twaalf plantvakken met bomen en planten ‘on demand’ 

water. Op basis van sensoren wordt bepaald waar water nodig is 

en alleen die plekken worden gedoseerd van water voorzien. Binnenkort 

kunnen klanten via een dashboard zelf zien hoe het ervoor staat en eventueel 

zelf aanpassingen maken.” 

EEN GOED WERKEND SYSTEEM IN BALANS 

Naast fabrikant is ACO specialistisch adviseur voor afwateringssystemen. 

“Veel verschillende partijen raadplegen ons in de ontwerpfase (adviseurs, 

ontwerpers, gemeenten). Ons projectbureau verzorgt calculaties om zo 

tot een gebalanceerd systeem te komen waarbij alle stappen die nodig 

zijn goed op elkaar aansluiten. Dit is cruciaal voor een goed werkend systeem! 

Geïnteresseerd? Bezoek onze op de VOR, standnummer: 3.1.03 

of bekijk onze website.” ■ 

Slimme boombak van ACO bespaart veel water. 

41

Nieuw 

Het veelzijdige gootsysteem 

voor waterdichte oplossingen 

ACO DRAIN® PowerDrain Sealin 

ACO biedt dé waterdichte oplossing voor 

zware verkeersbelastingen met het 

vernieuwde gootsysteem ACO PowerDrain 

Sealin. Een belangrijke vernieuwing is dat 

naast de gietijzeren roosters met Powerlock 

vergrendeling, alle roosters uit ons 

Ruime roosterkeuze voor elk project 

Multiline programma met de Drainlock® 

vergrendeling ook op deze goot passen. 

Hierdoor heb je een een ruime keuze aan 

roosters in vele vormen, kleuren en materialen. 

De roosters voldoen aan alle eisen, 

zowel op het esthetisch als functioneel vlak. 

veilig 

• zelfvergrendelende 

Powerlock 

• geïntegreerde 

elastomeer dempers 

Powerlock rooster 

D400 

Gietijzer 

Nieuw 

Powerlock rooster 

F900 

Gietijzer 

Nieuw 

Langsstaafrooster 

Gietijzer 

Traanplaat 

Gietijzer 

gesloten 

Sleufrooster 

Heelguard 

Gietijzer 

dicht 

• standaard geïntegreerde 

Sealin afdichting 

Maasrooster Q+ 

Verzinkt staal 

RVS 

Sleufrooster 

Gietijzer 

sterk 

• 12 mm brede gietijzeren 

randbescherming 

• Robuust gootelement 

ACO BV • www.aco.nl • info@aco.nl 

ACO. creating 

the future of drainage

Pejling 

Pejlebådene hos Rohde Nielsen A/S er alle udstyret med den nyeste teknologi og er i stand 

til at levere detaljerede multibeam-pejlinger, der giver et komplet billede af havbundens 

beskaffenhed. 

Skjold R er den seneste tilføjelse til virksomhedens gruppe af pejlebåde. Båden er baseret 

centralt i Grenå og kan sejles til alle havne i Danmark på kort tid. Båden er med sine lille 

dybgang og høje manøvredygtighed ideel til opgaver i havne og smalle sejlrender, men kan 

samtidig også operere i mere udsatte områder. 

Skuld R er et ubemandet fartøj med en længde på ca. 1,2m, der er trådløst opereret fra land. 

’Dronen’ transporteres i en varevogn og kan udsættes af blot én enkelt person. Skuld R’s stør - 

relse betyder at den kan løse opgaver på smalle og ellers ufremkommelige steder, samtidig 

med at den med fordel også bruges på åbne områder. Dronen kan ligeledes opereres på 

vanddybder på under 1m. 

Referencer 

Rohde Nielsen A/S har stor erfaring med uddybning og oprensning samt udførsel af 

pejlinger i danske havne og sejlrender: 

Toste R har de seneste år arbejdet i nogle af landets vigtigste havne såsom Esbjerg, 

Frederikshavn, Aalborg m.v. med både tilbagevendende og akutte oprensningsopgaver. 

Fartøjet har desuden stået for uddybning af havneområder – af bl.a. en lystbådsmarina 

i Tyskland. 

Pejlebådene, Skjold R og Skuld R, assisterer både Toste R og rederiets andre fartøjer i 

havne og sejlrender i hele landet. Udover ovennævnte havne har Skjold R udført opgaver 

i bl.a. Nakskov og Vordingborg havne og sejlrender. Skuld R har leveret pejlinger af 

Worldwide performance 

Tommy M. Nielsen 

With a highly professional team Rohde Nielsen A/S operates worldwide, 

Områdechef 

Tlf: +45 20 21 87 86 

Email: tmn@rohde-nielsen.dk 

Rohde Nielsen A/S • Nyhavn 20 • DK-1051 Copenhagen K • Phone: +45 33 91 25 07 • E-mail: mail@rohde-nielsen.dk • www.rohde-nielsen.com


AGRU leverde ongeveer 600 ton platen en buizen 

gemaakt van de scheurbestendige kunststof PE 

100-RC. (Beeld: AGRU) 

Tekst | Agru Beeld | Bluegreen – Agru 

Innovatieve kunststoftechnologie zorgt 

voor een revolutie in de aquacultuur 

Een Noors bedrijf heeft met succes een baanbrekend aquacultuurproject geïmplementeerd. 

De Marine Donut, een gesloten, drijvend viskweeksysteem gemaakt van het bijzonder scheurbestendige 

plastic PE 100-RC, werd geïnstalleerd op een zalmkwekerij in Noorwegen. 

Deze innovatieve installatie, die volledig werd geleverd door AGRU Kunststofftechnik GmbH, 

markeert het begin van een nieuw tijdperk van duurzaamheid in de zalmkweek. 

44


creëert een gecontroleerde omgeving die stress 

voor de vissen vermindert en hen in staat stelt 

gezonder te groeien. Vanwege de duurzaamheid 

en kosteneffectiviteit is deze oplossing bedoeld 

om conventionele gaaskooien in de toekomst te 

vervangen. De Marine Donut biedt plaats aan 

maximaal 200.000 zalmen met een gewicht van 

2,5 kilogram, die in de faciliteit blijven totdat ze 

hun oogstgewicht van 5,5 kilogram bereiken. 

BAANBREKENDE INNOVATIES 

De innovatie van de Marine Donut ligt in de gesloten 

structuur. Het maakt het mogelijk om de zalm 

te beschermen tegen parasieten zoals visluizen en 

ze gezond te houden. De afvoer van gefilterd diep 

water voorkomt de introductie van zalmluizen. In 

de plant worden voedselresten en visuitwerpselen 

verzameld in de vorm van slib. Dit wordt vervolgens 

aan land gepompt voor milieuvriendelijke 

verwijdering. Dit proces minimaliseert niet alleen 

de milieu-impact van zalmkweek, maar voorkomt 

ook de verspreiding van ziekten. 

De Marine Donut is de grootste thermoplastische 

constructie ter wereld.(Beeld: Bluegreen) 

Met een buitendiameter van 55 meter, een 

hoogte van ruim 17 meter en een totaalgewicht 

van ongeveer 600 ton is de Marine Donut 's werelds 

grootste thermoplastische constructie ter 

wereld. Het unieke ontwerp van deze drijvende 

viskwekerij heeft het potentieel om een revolutie 

teweeg te brengen in zalmkweekmethoden. 

Het uitstekende ontwerp van de Marine Donut 

Een ander opvallend kenmerk van de Marine Donut 

is het gebruik van een kunstmatig stromingskanaal 

dat een rivier simuleert. Er is een permanente 

stroming in de ringvormige structuur van 

de plant. De vissen zijn dus constant in beweging, 

wat een positief effect heeft op hun vleeskwaliteit. 

Bovendien is de constructie uitgerust met ballasttanks, 

die het mogelijk maken om de donut in zee 

te verhogen en te laten zakken of kantelen. De vis 

die klaar is voor de oogst kan in een aangesloten 

slang worden gevoerd door de structuur te kantelen 

en zonder letsel naar het fabrieksschip te worden 

getransporteerd voor verdere verwerking. 

KUNSTSTOFTECHNOLOGIE 

UIT OOSTENRIJK 

Het in Bad Hall gevestigde bedrijf AGRU Kunststofftechnik 

GmbH speelde een centrale rol in 

de uitvoering van dit ambitieuze project. Het 

produceerde en leverde alle PE 100-RC componenten 

voor de 22.000 m3 Marine Donut. 

De leveringen omvatten 400 ton agaatgrijze en 

zwarte kunststofplaten van PE 100-RC en 200 

ton PE 100-RC-leidingsystemen en E-fittingen 

met buitendiameters tot 1.200 mm. Daarnaast 

heeft AGRU een belangrijke bijdrage geleverd 

door middel van haar uitgebreide application 

technology consulting. 

"We zijn er trots op dat we met onze expertise 

en hoogwaardige materialen een belangrijke bijdrage 

hebben kunnen leveren aan de realisatie 

van deze revolutionaire aquacultuurtechnologie", 

legt Albert Lueghamer, hoofd van de technische 

dienst AGRU, uit. "De nauwe samenwerking met 

onze klant en AGRU's diepgaande kennis van de 

uitdagingen van kunststofproducten in zout water 

De Marine Donut op weg naar de scène. (Beeld: Bluegreen) 

hebben aanzienlijk bijgedragen aan de succesvolle 

implementatie van het project." 

Om de verwerking van de kunststofplaten tijdens 

de installatie te vergemakkelijken, vervaardigde 

AGRU ze in een speciaal formaat. Op de 

bouwplaats werd de precieze kromming van de 

platen verzekerd door te buigen op een cirkelvormige 

bekisting. Nadat ze de juiste vorm hadden, 

werden de platen met elkaar verbonden 

door middel van buttlassen. De constructie van 

de Marine Donut maakt ook gebruik van speciale 

verstijvingsribben gemaakt van zwarte PEplaten. 

Ze zijn het resultaat van een eindige elementenberekening, 

die werd uitgevoerd voor 

de precieze sterkte- en vervormingsanalyse van 

de complexe geometrische vorm. 

DUURZAAMHEID 

DANKZIJ KUNSTSTOF 

Peter Undeutsch, Head of Sales bij AGRU, benadrukt 

het toekomstgerichte belang van het gebruik 

van kunststoffen in maritieme toepassingen. "De 

Marine Donut is een mijlpaal in de aquacultuur en 

toont het enorme potentieel van thermoplasten 

op dit gebied. We zullen onze uitgebreide ervaring 

en kennis op het gebied van kunststoftechnologie 

blijven gebruiken om de ontwikkeling van de aquacultuurindustrie 

te ondersteunen." ■ 

45

DE PEN 

46

DE PEN 

Robert Emmerich 

Algemeen directeur BUKO Infrasupport. 

Veiligheidsbewustzijn in de GWW 

verhogen vergt omdenken 

De behoefte aan veiligheid wordt steeds groter. In de hele wereld. Tien jaar geleden zag je niemand met een helm skiën. 

Nu vormt iemand zonder helm op de piste een uitzondering en wordt gezien als een onverantwoordelijk en roekeloos 

persoon. Met de autogordel is het net zo gegaan. Die heb ik weinig gedragen als kind. Nu beginnen mijn kinderen te gillen 

als ik wegrijd, voordat zij hun gordel om hebben. Ze voelen zich niet veilig zonder gordel. Het is een mooi streven om 

daar met veiligheid in de GWW naar toe te werken. Vaak horen we het argument ‘het gaat toch goed’ of ‘het is nog nooit 

misgegaan’. Er is op heel veel gebieden qua veiligheid iets gebeurd met bewustwording. Maar in de branche is er nog steeds 

veel ruimte voor verbetering. 

Gelukkig zijn er in de GWW diverse takken die vanuit hun eigen expertise met veiligheid bezig zijn. De arbeidsinspectie die 

er vervolgens op toeziet en allerlei governance die daaraan bijdragen. En ik vind dat een hele goede ontwikkeling. Ook wij 

komen ons bed uit om de veiligheid bij tijdelijke verkeersmaatregelen te borgen. 

Als het gaat om veiligheidsbewustzijn bij infrawerkzaamheden zijn er in feite drie stakeholders: degene die aan het werk is, 

degene die op een bepaalde manier een rol heeft in het borgen van de veiligheid (de verkeersregelaar, weginspecteur, enz.) 

en de weggebruiker die nergens om gevraagd heeft, maar er wel mee geconfronteerd wordt. Alle drie de stakeholders 

moeten veilig van A naar B kunnen of hun werk kunnen doen. 

Als ik naar onze eigen organisatie kijk, dan hebben we de afgelopen jaren echt grote stappen gemaakt qua veiligheidscultuur. 

We streven naar een hoog veiligheidsbewustzijn voor onze medewerkers. En dat maakt dat je veiligheid bespreekbaar 

moet maken, in alle lagen van de organisatie. Daar ligt gedragsverandering aan ten grondslag. We moeten praten over 

veiligheid en elkaar durven aanspreken op onveilig gedrag, zonder dat het als vervelend of belerend wordt ervaren. Overal 

streven naar een maximaal veilige situatie. Daar zie ik kansen in de branche om te leren van elkaars best practices. Ik zou 

willen dat medewerkers of stakeholders zouden gaan schreeuwen wanneer het niet maximaal veilig is, net als het voorbeeld 

van mijn kinderen met de autogordel. Of dat iedereen die niet zo veilig werkt net zo gek wordt aangekeken als die 

‘helmloze’ persoon op de piste. 

Mijn grootste nachtmerrie is dat één van onze mensen ’s avonds niet thuiskomt. Dat motiveert mij om er alles aan te doen 

om veiligheid op het hoogste niveau te krijgen. Toch wint het thema kosten of tijd nog vaak van veiligheid. De één biedt 

het 100% veilig aan, de ander goedkoper en krijgt de opdracht. Vanuit opdrachtgeverskant valt hier wat mij betreft nog 

een wereld te winnen. 

Het veiligheidsbewustzijn anno 2023 staat op een veel hoger niveau dan pakweg twintig jaar geleden. Maar we zijn er nog 

niet. Er zijn steeds meer grote aannemers die veiligheidsdagen organiseren. Dat komt deels vanuit een intrinsieke motivatie 

en deels vanuit een verplichting in de keten. Ik zou het waarderen als niet alleen de inkopers, KAM-managers en directie 

hieraan deelnemen, maar ook de mensen van de werkvloer. Ik zie op dergelijke dagen bijvoorbeeld maar weinig grondwerkers 

aansluiten. Betrek de hele organisatie bij het thema veiligheid! 

Vanuit de Vakgroep Specialistische Wegenbouw van Bouwend Nederland zijn we nu een campagne aan het bedenken om 

het veiligheidsbewustzijn te verhogen bij zowel de weggebruiker als de wegbeheerder. Waar ligt welke verantwoordelijkheid 

en is iedereen zich altijd even bewust van zijn eigen gedrag in relatie tot veiligheid? Wordt er bewust te hard langs een 

werkvak gereden of staat men er niet bij stil? Vorige maand zijn er op één dag drie actiewagens aangereden. Dat lijkt me 

geen bewuste actie. Kortom, er is werk aan de winkel. Maar het staat op de agenda, het leeft. Het veiligheidsbewustzijn 

verhogen, vergt alleen soms omdenken. ■ 

47

Tekst | Armand Landman Beeld | UCM Holland 

Elektrische telerupskranen 

bezig aan opmars 

Grote klanten stappen over 

Ook in de wereld van heien en funderen is elektrificatie aan een niet te stuiten opmars bezig. 

Het Chinese Sany, dat in de Benelux door het Nederlandse UCM Holland aan de man gebracht 

wordt, heeft ondertussen drie volledig elektrische kranen in het assortiment. Klanten als Van ‘t Hek, 

VolkerWessels, Ballast Nedam, De Vries Werkendam en Van Schie werken al met de machines. 

De elektrische kranen, die veel worden ingezet 

- en dus ook gekeurd zijn - als heien 

funderingsmachines gaan “als warme broodjes 

de deur uit”, vertelt Roland Quarré van 

UCM Holland. Grote klanten als Van ‘t Hek, 

VolkerWessels, Ballast Nedam, De Vries Werkendam 

en Van Schie, die ook al over de stage 

V-dieselvariant beschikten, schaften onlangs 

ook een elektrische variant aan. “Niet zo gek 

ook, gezien de steeds strengere eisen die op- 

drachtgevers stellen aan de emissie van zwaar 

bouwmaterieel”, stelt Roland. 

Het belangrijkste argument voor een kraan 

op rupsonderstel is - naast de grote stabiliteit 

- dat ze gemaakt zijn voor ruw terrein. 

Daar komt bij dat de machinist van een rupskraan 

- in tegenstelling tot een telescopische 

kraan op banden - niet vanuit een vaste positie 

hoeft te werken. 

CURSUS 

Het Sany Cranes.Services team begeleidt de kopers van elektrische hijskranen 

met een speciale cursus voor machinisten. Want enerzijds is de bediening van 

een elektrische kraan net iets anders, ook de handling rondom het laden van 

de batterijen vergt een eigen benadering. Daarnaast zijn speciale handleidingen 

aanwezig in het Nederlands. Sany Cranes.Services zorgt er ook voor dat het testen 

en keuren van de af te leveren (elektrische) hijskranen op eigen locatie gebeurt. 

IN EIGEN HUIS ONTWIKKELD 

UCM Holland stond aan de basis van de elektrificatie 

van de Chinese rupskranen. “De 

eerste aanvraag voor een compleet elektrische 

kraan kwam van ons als importeur”, 

laat Roland weten. “Sany heeft de machine 

vervolgens in eigen huis ontwikkeld en gebouwd. 

Vooralsnog wel op een eigen Europese 

assembly-line. En ondanks dat het een 

groot bedrijf is, hebben we korte lijnen en 

vaste contactpersonen bij Sany. Ook is er de 

Europese vestiging van Sany. We begonnen 

met Stage V-machines en hebben die gaandeweg 

op veel punten geüpgraded naar de 

eisen voor de Nederlandse markt. Ondertussen 

zagen we een groeiende vraag naar 

elektrische machines.” Omdat de dieselaangedreven 

SCE800TB bij UCM Holland de 

best verkochte kraan was, werd besloten om 

die als eerste te elektrificeren. Inmiddels zijn 

ook de 100- en 135-tons vakwerkgiekkranen 

De Sany SCE800TB-EV beschikt over vier vast ingebouwde 600 Volt accupakketten. 

De 80-tons rupskraan van Van Schie. 

48

De SCE800TB-EV heeft een vijfdelige giek van 47 meter en een maximaal lastmoment van 300 tonmeter. 

'Omdat de dieselaangedreven SCE800TB 

de best verkochte kraan was, werd besloten 

om die als eerste te elektrificeren' 

van Sany (SCE1000A-EV en SCE1350A-EV) 

volledig elektrisch verkrijgbaar. 

Sany in China is daarbij van een enorm hoog 

niveau, dus dit was de beste oplossing.” 

Bovendien heeft elke accu z’n eigen laadaansluiting. 

Met twee zware externe snelladers 

kun je de accu’s in theorie in twee uur volledig 

laden. Met een volle accu kan de machine 

zonder bij te laden een volledige werkdag 

van acht uur draaien. De nieuwe machines 

zijn optioneel te verkrijgen met een oplaadpunt 

in het rupsframe. Hiermee kan de kraan 

opgeladen worden tijdens het werk, en is hijsen, 

zwenken en optoppen mogelijk. ■ 

Bijzonder aan de volledig elektrische 

SCE800TB-EV - en ook de SCE1000A-EV 

en de SCE1350A-EV vakwerkgiek-kranen - is 

dat ze af fabriek worden geleverd. “We hebben 

een tijdje gekeken of we de dieselkranen 

konden ombouwen tot een elektrisch model, 

maar we schatten in dat de ombouwmarkt in 

Nederland dat niet aan zou kunnen qua capaciteit”, 

zegt Roland. “Bovendien vraagt een 

elektrische aandrijving een ander soort opbouw 

van een kraan. De R&D-afdeling van 

ENORME LAADVERMOGENS 

De Sany SCE800TB-EV beschikt over vier vast 

ingebouwde 600 Volt accupakketten. De vier 

pakketten zijn ingebouwd in twee behuizingen 

en wegen dik 1.800 kilogram. Ze leveren 456 

Ah (282 kWh). Het iets hogere eigengewicht 

(92 ton) ten opzichte van de dieselversie komt 

de hijstabel ten goede. 

De accupakketten kunnen overweg met 

enorme laadvermogens tot wel 120 kW. 

VIJFDELIGE GIEK 

De SCE800TB-EV heeft een vijfdelige giek van 47 meter en een maximaal 

lastmoment van 300 tonmeter. Er is een wegzwenkbare jib van 7,2 meter en de 

opties voor een vaste jib zijn 10,2 meter en maximaal 17,5 meter. Met de giek 

volledig uitgeschoven op 47 meter en 26 ton ballast aan de achterzijde, toont de 

grafiek een capaciteit van 11 ton bij een vlucht van 11 meter. 

De maximale transportbreedte voor componenten is 3 meter en hij heeft 

lasttabellen voor gebruik met een kleiner contragewicht. Het maximale 

contragewicht achter is 26 ton en er zijn twee blokken van 3 ton met ballast van 

de carrosserie. Hij heeft hydraulisch intrekbare rupsonderstellen en de gegoten 

stalen rupsplaten zijn 850 mm breed. 

Het belangrijkste argument voor een kraan op 

rupsonderstel is - naast de grote stabiliteit - dat ze 

gemaakt zijn voor ruw terrein. 

49

DEZELFDE FLEXIBILITEIT & MOGELIJKHEDEN 

ZOALS DE DIESEL VARIANT 

SCE800TB-EV 

Sany elektrische telescoop rupskraan 

Hoge voltage 

masten 

Ook verkrijgbaar in vakwerk configuraties: 

SCE1000A-EV 

SCE1350A-EV 

Grondwerk 

en fundatie 

Constructiebouw 

Windmolen 

assistentie 

Werken in 

beperkte ruimtes 

80 t 

4° 

42 m 

26 t 

6 t 

5.1 m / 3.49 m 

Drie opties: 

Platte rupsplaten 

Kam rupsplaten 

Kettingrijwerk 

4° 

EFFICIËNT IN 

OP- & AFBOUW 

LFP BATTERIJ 

STABIEL, DUURZAAM & GROTE CAPACITEIT 

30 ° 

15 ° 

10.2m/17.5m 

Zelf-opbouw 

rupsen 

R100.2 certified 

12.2 m ~ 47 m 

Afstandsbediening 

Rupsen, centraal 

ballast 

en ballast montage 

Rijden, zwenken, 

telescoperen, 

open aftoppen, en hijsen 

Cell type: LFP 

Werk voltage: 480 - 700.8 V 

Capaciteit 282kWh 

Protectieniveau: IP68 

Warmte management: vloeistofkoeling / 

verwarming 

Bovenbouw 

CEE AC laden 

0-100% 

10 kW / 20 kW / 40 kW / 80 kW* (optioneel) 

0-100% 

CCS2 DC snel laden 

single-gun 200A / double-gun 400A 

Zelf-opbouw 

ballast 

-1.5 ° ~ 80 ° 

U 

8- UUR 

BATTERIJDUUR 

Onderwagen 

Type 2 laden 

0-100% 

10 kW / 20 kW / 40 kW

Tekst | Susan Peek Beeld | Dieseko-Woltman, Siemens, VSE Industrial Automation 

Hoe je een (bouw)proces 

efficiënter, slimmer en 

groener kan maken 

Wat hebben infrastructuur, bouw en industrie gemeen? Het antwoord op die vraag is helder volgens 

Radboud van Dusseldorp en Stefan Lekkerkerker van VSE Industrial Automation uit Schoonhoven: 

de technologie erachter. Overal is elektrische besturing nodig, en op basis van nagenoeg dezelfde 

technologie is VSE in staat om opdrachtgevers uit diverse sectoren te helpen met de uitdagingen op 

het gebied van de energietransitie. Dit laten ze graag zien op de Vakbeurs Energie, die van 10 tot 12 

oktober plaatsvindt in de Brabanthallen in 's-Hertogenbosch. In dit artikel blikken we vast vooruit. 

VIJFTIG JAAR ERVARING 

VSE is voor veel organisaties in de infrastructuur, 

bouw en industrie dé technische, gecertificeerde 

partner in verduurzaming en energieefficiëntie. 

Het bedrijf bestaat volgend jaar maar 

liefst vijftig jaar en heeft in de afgelopen decennia 

al voor tal van bruggen, sluizen en keringen 

energiezuinige besturingen ontworpen en geïmplementeerd. 

“Ook hebben we een bewezen 

trackrecord in de automatisering en elektrificatie 

van grondverzetmachines, aggregaten en 

ander bouwmaterieel”, zegt Radboud van Dusseldorp, 

Commercial Technical Manager bij VSE. 

“En we helpen industriële bedrijven energie te 

besparen en hun aansluitvermogen te beperken. 

Als expert in Automatisering & Motion Control 

weten wij als geen ander waar de knelpunten 

zitten, maar ook waar nog ongebruikte kansen 

liggen. Vanaf de start tot en met de oplevering 

zijn we betrokken en denken we proactief mee, 

waardoor we de meest complete en projectspecifieke 

oplossing bieden.” 

STEEDS MEER HIGH-TECH 

“Net als de industrie worden ook de infrastructuur- 

en bouwsector steeds meer hightech”, 

aldus Stefan Lekkerkerker, Technical Specialist 

bij VSE. Dit leidt tot mooie duurzaamheids- en 

circulariteitsprojecten voor VSE. “Bij elk project 

kijken we vanuit de besturing, ongeacht of 

het een brug, hijsinstallatie of funderingsmachine 

betreft, omdat de technologie achter deze 

ogenschijnlijk verschillende objecten grotendeels 

hetzelfde is.” 

VAKBEURS ENERGIE 

Op de Vakbeurs Energie, het grootste zakelijke 

netwerkevenement in het kader van de 

energietransitie in Nederland, zal VSE sterk 

vertegenwoordigd zijn. Stefan zal verschillende 

seminars verzorgen waarin hij een 

toelichting geeft op elektrificatieprojecten 

en slimme oplossingen demonstreert voor 

het kortstondig opslaan en weer vrijgeven 

van energie. Bezoekers kunnen ook diverse 

demo-opstellingen zien, waaronder een 

zuinige synchrone reluctantiemotor die hoge 

efficiëntie combineert met dynamiek en 

duurzaamheid, en een schaalmodel van een 

brug om duurzame aansturing te laten zien. 

“Allemaal slimme technologieën waardoor 

onze klanten zo min mogelijk energie verliezen, 

energie kunnen hergebruiken en minder 

afhankelijk zijn van de capaciteit en stabiliteit 

van het elektriciteitsnet”, zegt Stefan. 

VSE Industrial Automation werkte samen met HOB aan het 600 kVA hybride aggregaat: met John Deere Stage 

V-dieselgenerator, 300 kW Siemens omvormer en 400 kWh Cellpower energieopslagsysteem. (Beeld: Siemens) 

3B-BRUGGEN-BOUWBLOK 

Op het gebied van 3B-besturingssystemen 

heeft VSE veel ervaring opgedaan. Radboud: 

“Tien jaar geleden hebben we de Ramspolbrug 

volledig energieneutraal gemaakt en 

waren we de eerste die besturingen en aan- 

52

Woltman 90Dre: de eerste emissieloze boorinstallatie in zijn klasse. Deze 613 kW boorinstallatie heeft een accupakket van maar liefst 1.200 kWh en de gehele besturing 

is in samenwerking met VSE ontwikkeld. (Beeld: Dieseko-Woltman) 

drijvingen combineerden met het universele 

bouwblok 3B-Bruggen van Siemens.” Dit 

bouwblok beheert alle dynamische functies 

in een brug, zorgt voor voorspelbaar onderhoud, 

grotere betrouwbaarheid, minder storingen 

en biedt flexibele inzetbaarheid van 

operators. Op de Wantijbrug is dit uitvoerig 

getest in theorie en praktijk. Stefan benadrukt 

dat de besturing zoveel mogelijk gesimuleerd 

wordt, waarna er door de opdrachtgever een 

IFAT gehouden wordt waarin de daadwerkelijke 

componenten getest worden. “Wij hebben 

veel ervaring op het gebied van simulaties: alles 

wat we niet kunnen testen in opstellingen, 

proberen we in een simulatieomgeving af te 

vangen. Pas daarna gaan wij on-site bij de brug 

ons werk doen.” 

VAN DIESEL NAAR ACCU 

In de grond-, wegen waterbouw neemt elektrificatie 

van zeer zware bouwmachines een 

steeds belangrijkere rol in bij het terugdringen 

van de CO 2 

-uitstoot. VSE biedt oplossingen 

om klanten te helpen voldoen aan strengere 

milieuregels of projecten in zero emissie zones 

uit te voeren én zo een bijdrage te leveren 

aan de doelstellingen van het klimaatverdrag 

van Parijs. 

‘Wij slaan de brug 

tussen infrastructuur, 

bouw en industrie met 

onze oplossingen’ 

ENERGIEKLASSE IE4 OF HOGER 

Steeds meer bedrijven willen zélf energiezuiniger 

zijn en een lagere footprint hebben, naast 

dat ook de wet steeds strengere eisen oplegt. 

Ook in de industrie, weet Radboud. “Omdat 

de stijgende vraag naar energie in de industrie 

gepaard gaat met een stijging van CO2-uitstoot, 

zoeken overheden over de hele wereld 

naar manieren om het verbruik en de emissies 

te verlagen. De EU heeft de International Efficiency 

norm (IE) opgesteld, met IE4 als vervanging 

voor IE3 sinds 1 juli 2023 en plannen 

voor een IE5-rendementsniveau. Een goede 

zaak, volgens Radboud. “VSE is daarom, samen 

met partner Siemens, volop bezig innovatieve 

oplossingen te bieden voor uitdaging als dit.” 

Zoals de Ultra/SuperCaps, voor lage aansluitwaarden 

of onstabiele elektrische netwerken. 

De Nederlandse primeur hiervan was de UltraCaps 

op de magazijnkranen van Torsit. “Hybride 

aggregaten en de elektrificatie van een 

100-tons zware funderingsmachine zijn andere 

projecten waarbij VSE veel kennis en ervaring 

heeft opgedaan om andere klanten te helpen 

hun bedrijfsvoering te verduurzamen”, zegt 

Stefan tot slot. ■ 

53

De Noordtunnel is één van de zes Rijkstunnels in West-Nederland Zuid waarvoor Croonwolter&dros binnen het prestatiecontract TOPII verantwoordelijk is voor het meerjarig onderhoud. 

Tekst | Chris Elbers Beeld | Croonwolter&dros 

Geavanceerde tunnel data 

services: schaalbare oplossing 

voor méér efficiency en veiligheid 

Noordtunnel uitgerust met IA-bouwblok Object Data Services 

Binnen de kaders van het prestatiecontract TopII is Croonwolter&dros verantwoordelijk voor het meerjarig 

onderhoud van een zestal Rijkstunnels in West-Nederland Zuid. Eén daarvan is de tussen Alblasserdam 

en Hendrik-Ido-Ambacht gelegen Noordtunnel. Jongstleden mei werd dit kunstwerk als eerste tunnel 

in Nederland voorzien van het IA-bouwblok Object Data Services (ODS) van Rijkswaterstaat. Een 

gestandaardiseerde oplossing waarmee operationele besturingsdata cybersecure kan worden ontsloten. 

Door deze informatie te koppelen met de geavanceerde tunnel data services van Croonwolter&dros 

wordt het beheer en onderhoud van het bouwwerk efficiënter en beter voorspelbaar. 

54

In tegenstelling tot meerdere bruggen en sluizen 

beschikken bestaande tunnels in Nederland 

nog niet over een ODS-datakoppeling. 

Met de aansluiting van de Noordtunnel komt 

daarin definitief verandering. Bovendien zullen 

ook de overige tunnelconstructies binnen het 

TopII-contract de komende jaren volgen. "De 

Centrale Informatievoorziening van Rijkswaterstaat 

heeft een roadmap opgesteld om de tunnels 

(waaronder de Noordtunnel) te voorzien 

van ODS", zegt Brendan Kleer, asset manager 

binnen de afdeling Technologie & Ontwikkeling 

van de divisie Infra van Croonwolter&dros. "Op 

die stap sluiten wij aan met ons datagedreven 

asset management, een strategie die zich richt 

op het zo goed mogelijk voorspellen van noodzakelijk 

onderhoud en reparaties. Door de juiste 

samenwerking opgezocht te hebben, is door 

ons de ODS-datakoppeling nu toegepast op de 

Noordtunnel. In de toekomst kunnen we hiermee 

met gegevensverzameling, analyses en sensoren 

potentiële problemen vroegtijdig in kaart 

brengen, waardoor storingen en uitval van de 

systemen worden voorkomen. Op die manier 

nemen de efficiency en veiligheid toe en ondervindt 

de weggebruiker geen nadelige effecten 

van eventuele gebreken." 

PRIMA PLAN 

De implementatie van ODS en de aansluiting op 

de tunnel data services van Croonwolter&dros 

vinden plaats binnen een hechte samenwerking 

tussen beide partijen. "Rijkswaterstaat heeft ons 

al in de tenderfase uitgedaagd na te denken over 

een verbetering van de voorspelbaarheid van 

storingen en onderhoud", vervolgt Jeroen Ruzicka, 

als consultant eveneens actief op de eerdergenoemde 

afdeling. "Aansluitend hebben we 

een plan gemaakt waarin datagedreven asset 

management de hoofdrol speelt. Die opzet is 

door Rijkswaterstaat als uitstekend beoordeeld 

en wordt nu uitgerold. Daarbij werken we van 

handmatige data-analyse en dashboarding naar 

het online en realtime ontsluiten van data en het 

automatisch analyseren daarvan. Een volgende 

stap om de informatie te verrijken is de inzet van 

nieuwe databronnen, zoals sensoren. Op die manier 

maken we de analyses nóg betrouwbaarder." 

VERSLIMMING 

Een optimale veiligheid van de gebruikte systemen 

is van het grootste belang tijdens het vergaren 

en transporteren van de data. Door de 

systemen cybersecure te ontsluiten, is daarin 

voorzien. Onbevoegden kunnen geen toegang 

krijgen tot de objectdata. Nu nog heeft deze data 

exclusief betrekking op de Noordtunnel. Aan 

Croonwolter&dros de taak om de verslimming 

in het kader van het TopII-contract verder door 

te trekken binnen de overige tunnels die de TBIonderneming 

in beheer heeft. "De Noordtunnel 

is het startpunt om onderhoud in toenemende 

mate datagedreven te maken en de mogelijkheden 

rondom het verkrijgen van besturingsdata 

nóg beter te benutten", meent Brendan. "Met als 

doel om via een standaard aanpak en met behulp 

van algoritmes uiteindelijk tot nóg scherpere analyses 

te komen. Die ontwikkeling gaat stapsgewijs. 

Maar we hebben de expertise beschikbaar om 

de uitdagingen aan te kunnen." ■ 

In één oogopslag inzicht in het 

functioneren van een assetcategorie. 

Asset manager Brendan Kleer (links) en consultant Jeroen Ruzicka. 

Met gegevensverzameling, analyses en sensoren kunnen met de 

ODS-datakoppeling potentiële problemen vroegtijdig in kaart gebracht worden. 

55

Bouwconsortium VeenIX zet 

heel sterk in op geluidsarme 

technieken om het voor de 

omgeving zo aangenaam 

mogelijk te houden. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Alcedo 

Bouw- en 

verkeerslawaai 

beheersen 

In opdracht van Rijkswaterstaat verbreedt bouwconsortium 

VeenIX de A9 tussen de knooppunten 

Badhoevedorp en Holendrecht. Ter hoogte 

van Amstelveen wordt de snelweg over een 

lengte van 1,6 kilometer verdiept aangelegd. Voor 

zo’n groot infraproject is het heel gebruikelijk dat 

er vooraf een geluidsprognose wordt gemaakt 

van het bouwlawaai. VeenIX heeft daarom al in 

een vroeg stadium contact gezocht met Alcedo 

om het potentiële bouw- én verkeerslawaai te 

toetsen én waar mogelijk te minimaliseren. 

Een dergelijke ingreep zoals hier aan de A9 brengt logischerwijs nogal 

wat bouwlawaai met zich mee. “Het Bouwbesluit beschrijft de regels 

omtrent het bouwlawaai”, zegt Gertie Spiegelenberg van Alcedo. 

“VeenIX moet zich hieraan conformeren en aantonen dat er aan het 

beoordelingskader van het Bouwbesluit voldaan wordt, middels een 

geluidsprognose.” 

GELUIDSMODEL 

Alcedo berekent voor de A9 per half jaar wat de geluidsimpact is van 

de werkzaamheden op de omgeving gedurende die periode. “Van 

VeenIX krijgen we soms een lijst van vele honderden werkzaamheden 

die we vertalen en omzetten in een geluidsmodel en toetsen aan het 

Bouwbesluit”, legt Gertie uit. “Als voor een bepaalde taak de grenswaarde 

wordt overschreden, toetsen we het aan het beoordelingskader 

van de gemeente Amstelveen. Zij hebben een apart ontheffingsregime 

opgesteld, zodat alsnog ontheffing kan worden verleend. Dat 

laatste wel onder voorwaarden dat aantoonbaar de meest geluidsarme 

techniek wordt toegepast.” 

GELUIDSARME TECHNIEKEN 

Bouwconsortium VeenIX zet heel sterk in op geluidsarme technieken 

om het voor de omgeving zo aangenaam mogelijk te houden. “Zo 

worden er bijvoorbeeld geen palen geheid voor de verdiepte ligging 

in hartje Amstelveen en wordt voor de nachtelijke uren materieel 

zorgvuldig geselecteerd, zoals de inzet van een knijper in plaats van 

56

een sloophamer. Voordeel is bovendien dat het geluid zich bij een 

dergelijk project verplaatst. Er wordt niet continu op dezelfde plek 

gewerkt. Daarnaast vindt het verkeer op de A9 ook doorgang. Soms 

vallen de bouwwerkzaamheden dus niet eens op”, merkt Gertie. 

“VeenIX is nu een paar jaar bezig en tot op heden zijn er heel weinig 

klachten over geluid vanuit de omgeving geuit.” 

Behalve bouwlawaai toetst Alcedo ook het verkeersgeluid van de omleggingen. 

Op diverse locaties wordt de A9 tijdelijk verlegd. “In de verschillende 

tijdelijke fases mag het geluid van de A9 niet hoger zijn dan 

in de situatie Tracébesluit 2010. Met sensoren en instrumenten wordt 

gemonitord of het bouwen verkeerslawaai binnen de perken blijft. 

Dat gebeurt allemaal op afstand”, zegt Gertie tot besluit. ■ 

‘Voor zo’n 

groot infraproject 

is het heel 

gebruikelijk dat 

er vooraf een 

geluidsprognose 

wordt gemaakt 

van het 

bouwlawaai’ 

Alcedo berekent voor de A9 per half jaar wat de geluidsimpact is van de werkzaamheden op de omgeving gedurende die periode. 

Technisch advies 

waarop je kunt bouwen. 

info@alcedo.nl 

085-8229900 

bouw Omgeving gebouwen 

alcedo.nl 

57


Het Dak van Drenthe beslaat een fors oppervlak. 

Tekst | Tony Vos Beeld | Attero 

Pieken op het Dak van Drenthe 

Afvalverwerker Attero startte in 1928 in Wijster al met het composteren van afval uit de Randstad. 

De huidige, hypermoderne plant ligt naast de stortplaats die deels geschikt is gemaakt voor recreatieve 

doeleinden. Als voorlopig hoogtepunt ontvangt het Dak van Drenthe van 22 tot en met 24 

september het Europees Kampioenschap wielrennen. 

Hans Boer, manager Mineraal bij Attero, 

is nauw bij het project betrokken: “Rond 

2016/2017 kregen we van Henk Brink, gedeputeerde 

van de provincie Drenthe, al een 

verzoek om de stortplaats open te stellen 

voor fi etsers. Het afgedekte gedeelte was 

toen al vele jaren geopend voor voetgangers 

en één keer per jaar voor fi etsers. Brink wilde 

voor die laatste doelgroep nog een stap 

verder gaan. Niet in de laatste plaats omdat 

hij fi etsen in zijn portefeuille heeft.” 

PROVINCIE 

Attero was niet meteen voorstander van dit 

idee. Hans: “Het is nog steeds een vergund 

terrein en dat betekent dat wij als bedrijf verantwoordelijk 

zijn en blijven als er zich ongevallen 

voordoen. Natuurlijk zijn we wel met 

de provincie om de tafel gegaan om te kijken 

of we op dit vlak tot een oplossing konden 

komen. En dat resulteerde in een overeenkomst 

waarbij het recht van opstal van de 

fi etspaden overging naar de provincie. Met 

andere woorden, het zijn nu provinciale fi etspaden 

geworden.” 

De volgende vraag rees of het geheel niet nog 

mooier gemaakt kon worden. Zo ontstond 

het idee van het Dak van Drenthe, een wal 

van 800 meter lang. Met bodemas werd de 

stortplaats opgehoogd van 48 naar 63 meter. 

Daardoor kon een nog mooier fi etsparcours 

en wandelterrein worden aangelegd. Het is 

het hoogste punt van de provincie Drenthe 

58


Het Dak van Drenthe in wording. 

Het Europees Kampioenschap wielrennen werd al tijdens de bouw aangekondigd. 

met een prachtig, weids uitzicht. Hans: “Het 

totale project kent een eerste en tweede 

fase. De eerste is al open voor publiek en 

evenementen. Daarop is al drie keer een 

etappe van het Nederlands Kampioenschap 

wielrennen verreden. Tijdens het EK wordt 

een klim over 460 meter met een stijgingspercentage 

van 16,4% in gebruik genomen.” 

OPEN VOOR PUBLIEK 

De situatie ter plaatse is bijzonder, in die 

zin dat een deel van de afvalberg nog in gebruik 

is. Hans: “Het ziet er nu naar uit dat 

het storten van afval in Nederland nog tot 

2050 noodzakelijk zal zijn. Huisval mag al jaren 

niet meer gestort worden. Het gaat nu 

vooral om niet recyclebare stromen, residuen 

uit recycling, verbranding, compostering, 

grondreiniging en ook materialen als asbest. 

Maar denk eveneens aan niet brandbaar 

afval en sterk verontreinigde grond. Afvalstromen 

waarvan recycling op dit moment 

economisch niet haalbaar is.” 

Naast het actieve deel van de afvalberg is 

een ander gedeelte al open voor het publiek. 

Deze sectie is volgens de geldende weten 

regelgeving afgedekt. Attero heeft daarvoor 

Boskalis Nederland als hoofdaannemer aangetrokken 

die vervolgens delen van het werk 

uitbesteedt aan gerenommeerde en gespecialiseerde 

onderaannemers. 

“Wij leunen als Attero bij dit project natuurlijk 

niet achterover. Het begint met het inrichten van 

het werkterrein, alles klaar leggen en de stroomvoorziening 

in gereedheid brengen. De toegepaste 

grond voor de afdekking was bij de start van 

het project al ingenomen en gekeurd, de grondstromen 

lagen al klaar. Het project moest in een 

korte tijd worden gerealiseerd, van 1 mei tot ongeveer 

1 september. Dan moet je als opdrachtgever 

ervoor zorgen dat alle betrokken aannemers 

zo snel en effi ciënt mogelijk hun werkzaamheden 

kunnen uitvoeren”, sluit Hans Boer af. ■ 

‘De situatie ter plaatse is bijzonder, 

in die zin dat een deel van de afvalberg 

nog in gebruik is’ 

Dichterbij wordt de omvang 

van het project echt duidelijk. 

59


‘Als je zo’n korte 

doorlooptijd hebt, moet je 

gezamenlijk optrekken’ 

Het aanbrengen van de verschillende lagen volgt elkaar snel op. (Beeld: Dronemedia) 

Tekst | Tony Vos Beeld | Dronemedia / Boskalis 

Bijzonder project 

in recordtempo 

Boskalis Nederland is door Attero bij het project Dak van Drenthe aangesteld als hoofdaannemer. 

Aan hen de taak het veelomvattende project in een recordtijd op te leveren. We spreken 

manager Olaf Willemse. 

Regionaal wordt nog vaak gesproken over de 

VAM-berg, naar de Vuil Afvoer Maatschappij 

die in 1928 werd opgericht. Die transporteerde 

decennialang per trein afval vanuit Den 

Haag naar het Drentse Wijster. Afvalstorten 

ging door de jaren meer en meer over in afvalrecycling 

en nu ook het opwekken van energie. 

Kortom, een sector waarin veel is geïnvesteerd 

in verband met milieumaatregelen. 

HOOGSTE PUNT 

De transitie van een afvalberg naar het recreatieve 

Dak van Drenthe is gegund aan Boskalis, 

waar Olaf Willemse manager is. Olaf is gespecialiseerd 

in droog grondverzet vallend onder de 

businessline Rivieren en Dijken. “Boskalis kreeg 

als opdracht een wal van 800 meter lengte af te 

dekken en met 15 meter op te hogen, waardoor 

het hoogste punt van de provincie zou ontstaan”, 

zegt hij. “Daarop moest een 460 meter lang 

parcours met een stijgingspercentage van 16,4% 

worden gerealiseerd. Met het aanbrengen van 

het asfalt is de opdracht volbracht. Die klus vond 

in de bouwvakvakantie plaats om begin september 

het parcours te kunnen opleveren. Daarna 

volgde het testen, voordat het eindresultaat kon 

worden vrijgegeven voor het Europees Kampioenschap 

wielrennen.” 

60


Met betrekking tot dit project heeft Boskalis 

één van de twee contracten gegund gekregen. 

Olaf: “Het contract voor de afdichting van de 

afvalberg zelf heeft Boskalis via Attero gegund 

gekregen. Het tweede contract betrof het 

aanbrengen van het fietsparcours op de berg 

die door de provincie Drenthe op de markt is 

gezet en die is gegund aan Avitec uit Nieuw- 

Buinen.” 

GROEN LICHT 

“We kregen een strakke tijdplanning van 1 mei 

tot en met 1 september 2023, daarna moest 

het totale project worden opgeleverd voor 

het genoemde evenement. Direct nadat groen 

licht aan Boskalis werd gegeven, zijn we gestart 

met het inpakken van de berg met bodemassen. 

Daarop werd Trisoplast aangebracht door 

een aannemer van Attero. Het zorgt voor een 

milieuvriendelijke stabilisatie. Daarop rolde 

onze onderaannemer Cofra een High Density 

Poly Ethylene (HDPE) folie uit. Vervolgens 

brachten wij 30 centimeter grond hierop aan 

en daar bovenop ter afronding nog een afwerklaag 

van 80 centimeter.” 

Ook de aanleg van fietspaden, de zand- en 

puinbaan viel onder de taken van Boskalis. Vanwege 

de korte doorlooptijd is direct na het 

verkrijgen van de voorlopige vergunning van 

start gegaan. Olaf: “Al tijdens het maken van 

de planning in de tenderfase zagen we dat het 

behoorlijk krap zou worden. Voorbereidingstijd 

was er weinig, vandaar dat we zo snel mogelijk 

zijn begonnen. We hebben lange dagen 

gemaakt en de bouwvakvakantie zat er voor 

onze mensen ter plaatse helaas niet in. Een onzekere 

factor blijft bij zo’n project het weer. Zo 

heeft het leggen van de folie twee dagen stilgelegen 

vanwege een te harde wind.” 

HOGE PRODUCTIE 

Olaf ervaart de samenwerking met Attero als 

bijzonder prettig: “Als je zo’n korte tijd doorlooptijd 

hebt, moet je gezamenlijk optrekken. 

Dat we alles op de juiste manier hebben opgepakt, 

wordt door Attero zeer gewaardeerd. 

Het feit dat we als Boskalis gewend zijn om 

kwaliteit te leveren met een hoge productie, 

is mede de reden dat we het werk gegund 

hebben gekregen. Boskalis heeft de volledige 

coördinatie gedaan inclusief die van de verschillende 

onderaannemers en Trisoplast die 

rechtstreeks voor Attero werkt.” ■ 

Het hele proces werd in recordtijd doorlopen. (Beeld: Dronemedia) 

Boskalis Nederland is bij dit project hoofdaannemer. (Beeld: Boskalis) 

Alle werkzaamheden op het Dak van Drenthe komen bij elkaar. (Beeld: Dronemedia) 

Met een 80 cm afdeklaag was het Dak van Drenthe klaar voor de asfaltlaag. (Beeld: Boskalis) 

61


Tekst | Tony Vos Beeld | Cofra 

Vakmanschap en teamwork 

vormen de vloeistofdichte basis voor 

wielerparcours Dak van Drenthe 

Cofra kan bouwen op meer dan 25 jaar ervaring met High Density Poly Ethylene folie (HDPE), ook 

wel geomembraan genoemd. Deze folie wordt ingezet om een verontreinigde onderlaag hermetisch 

af te sluiten en daarmee geschikt te maken voor een nieuwe functie. En dat is precies waarvoor 

deze folie bij het Dak van Drenthe door Cofra wordt toegepast. Eind september vindt daar 

namelijk het Europees Kampioenschap wielrennen plaats. 

HDPE-folie is bestand tegen een groot aantal chemicaliën zoals zuren, 

zouten, alkaliën, alcohol, oliën en koolwaterstoffen. Dit type folie 

wordt in Nederland toegepast om stortplaatsen af te sluiten. De 

stroken worden aan elkaar gelast. Dagelijks wordt er een kwaliteitscontrole 

door Cofra uitgevoerd. 

KLUS VAN FORMAAT 

Rob Vorselman is als projectleider Nederland verantwoordelijk voor 

de uitvoering: “Cofra werkt al vanaf 2004 samen met Attero (toen 

nog Essent milieu). Op de stortplaats Wijster is zo’n 90% met ons 

product en door onze specialisten afgedicht. We zien het Dak van 

Drenthe als het fi nale stuk, zeg maar het prestigelaagje.” Gezien het 

totale oppervlak en de lange en steile taluds is deze klus van een fors formaat. 

In totaal gaat het om 160.000 vierkante meter, waarvan 100.000 

in deze eerste fase die nu is afgerond. 

Marchal Jacobs is bij Cofra verantwoordelijk voor het voor- en na traject: 

“Om exact op 1 mei te kunnen beginnen zijn we half maart al gestart 

met de inkoop van de materialen. Onze deadline voor oplevering 

stond op 31 juli. Dat geeft een behoorlijke druk op het werk.” 

62


De mensen van Cofra brachten het project in 12 weken tot stand. 

Alle stappen van het aanbrengen van de folie worden door Cofra nauwgezet 

gemeten en gedocumenteerd. 

Rob: “Bij dit project wordt AVI bodemas, een restmateriaal van afvalverbranding, 

als eerste laag aangebracht op de stortplaats. De bodemas 

wordt geprofi leerd en verdicht. Daarna volgt een laag van 7 

centimeter Trisoplast dat een beschermend en zelfherstellend vermogen 

heeft. Die laag dekken wij weer af met 2 mm HDPE folie. De banen 

worden door middel van lassen aan elkaar verbonden en vormen zo 

een vloeistofdichte laag. De lassen worden lopende het werk getest 

door er overdruk op uit te oefenen. Daarna verleggen we de drainagemat 

die moet zorgen voor de afvoer van hemelwater. Dat gaat immers 

niet door de HDPE folie heen.” 

GEGEVENS OPGESLAGEN 

Afhankelijk van het hellingspercentage kiest Cofra voor een vlakke of geruwde 

folie. Marchal: “Tijdens het hele proces worden alle gegevens opgeslagen. 

De locatie van de banen, wie de lassen heeft gemaakt en de testen 

heeft uitgevoerd, wat de weersomstandigheden zijn geweest... We hebben 

ter plaatse een testcontainer staan voor continue controle. Ook de 

rollen hebben een uniek nummer dat terug te voeren is op de productiebadge 

in de fabriek. Zo is te allen tijde exact terug te vinden op welke dag 

een bepaald deel van de folie is gelegd, welke instelling de machines hebben 

gehad en indien van toepassing ook of er reparaties zijn verricht.” ❯ 

63


Met behulp van een kraan wordt de folie uitgerold. 

De foliebanen zijn 80 meter lang en 7,5 meter breed. 

VAKMANSCHAP, DOORZETTINGSVERMOGEN 

EN TEAMWORK 

Cofra werkt louter met ervaren mensen. Onze lassers zijn al 15 tot 30 jaar 

in dienst. Rob: Onze mensen hebben het hele project in 12 weken tot stand 

gebracht. Dat is werken onder hoge druk met een optimale accuratesse. 

Ik vergelijk het maar met de Champions League. De foliebanen zijn 80 meter 

lang en 7,5 meter breed. In het felle zonlicht wordt de folie al snel 60 

graden, dat vergt het nodige van onze mensen, zeker op zo’n lang en steil 

talud. De werkzaamheden zijn verder weersgevoelig, dus toen er drie weken 

lang regen viel, hadden we een planningsprobleem. Maar het is gelukt, 

zonder daarbij de veiligheid van alle betrokkenen uit het oog te verliezen.” 

Cofra ervaart de samenwerking met moederbedrijf Boskalis als bijzonder 

prettig. Dat bleek al tijdens eerdere projecten. De partijen kennen elkaar, 

werken geïntegreerd. Door een onderling vertrouwen en dynamiek vullen 

ze elkaar bij dit soort projecten perfect aan. De foliewerkzaamheden 

zijn vóór de gestelde termijn opgeleverd. ■ 

'Tijdens het hele proces worden alle gegevens opgeslagen. 

De locatie van de banen, wie de lassen heeft gemaakt en de testen 

heeft uitgevoerd, wat de weersomstandigheden zijn geweest...' 

64

normecqs.com 

Normec QS 

Uw partner voor 

Testen, Inspecteren, 

Certificeren én 

Opleiden! 

Wat kan Normec QS voor 

u betekenen? 

• Kwaliteitscontrole tijdens aanleg 

folieconstructies en kunststof leidingen 

• Inspectie, Niet Destructief Onderzoek 

én Destructief Onderzoek 

• Restlevensduurbepaling op 

bestaande leidingen en folieconstructies 

• Permanente inspectie tijdens aanleg en 

onderzoek naar verwachte levensduur 

afdichtingconstructies stortplaatsen 

• Onafhankelijk onderzoek naar verwachte 

restlevensduur folieconstructies en 

kunststof leidingen 

• Opleiding en persoonscertificatie kunststof 

lassers en lastoezichthouders 

• Risicobeheersing door preventieve inspecties 

en onderzoek naar materiaalkwaliteit 

Improve Quality. Reduce Risk. 

Meer informatie? 

Neem contact op via +31 88 166 20 00 

of mail naar info-qs@normecgroup.com


Tekst | Tony Vos Beeld | Normec QS 

Onafhankelijkheid 

hoog in het vaandel 

Bij het project Dak van Drenthe is Normec QS betrokken als volledig onafhankelijke en geaccrediteerde 

TICC-instelling. Zij voeren de controles tijdens de aanleg van de bovenafdichtingsconstructie 

uit om te bepalen of er wordt voldaan aan de eisen uit het opgestelde bestek. We spreken algemeen 

directeur Iljo Fluit. 

Na bijna twintig jaar is QS (Quality Services) 

twee jaar geleden toegetreden tot de 

Normec Group en verder gegaan als Normec 

QS. Als onderdeel van de Normec 

Group, toonaangevend in testen, inspectie, 

certificering en compliance, is de scope de 

laatste jaren aanzienlijk uitgebreid. Iljo: “We 

delen dezelfde kernwaarden waar het gaat 

om klantbenadering. De TICC-services van 

Normec QS zijn zowel complementair als 

verwant aan de diverse activiteiten van de 

Normec Group.” 

Het Dak van Drenthe is voor Normec QS 

en opdrachtgever Attero een mooi en groot 

Tijdens de aanleg treedt Normec QS op voor het controleren van de functionaliteit en lekdichtheid van de bovenafdichting. 

66


Normec QS steunt op haar team van gekwalificeerde inspecteurs, laboranten, 

product experts en ondersteuning op kantoor. 

In het geaccrediteerde laboratorium voeren experts de vereiste destructieve 

testen uit. 

project. Het primaire doel van Attero was 

aantonen dat de afdichtingsconstructie voldoet 

aan alle gestelde eisen en een minimale 

verwachte levensduur heeft door het inzetten 

van Normec QS. 

KWALITEIT AANTOONBAAR 

GEBORGD 

Na afronding van het Dak van Drenthe wordt 

het project overgedragen aan de provincie. 

Normec QS 

verklaart als onafhankelijke, 

geaccrediteerde 

TICCinstelling 

dat daarbij 

is voldaan aan alle 

wettelijke eisen 

voor de afdichting 

van stortplaatsen. 

Dat wordt vastgelegd 

in een beoordelingsrapportage en een 

bijbehorende conformiteitsverklaring. Iljo: 

“We treden op locatie tijdens de aanleg op 

als geaccrediteerde inspectie-instelling voor 

het controleren van de functionaliteit en lekdichtheid 

van de bovenafdichting. Daarnaast 

worden de vereiste destructieve testen op 

representatieve monsters van de verschillende 

toegepaste kunststof lasverbindingen in 

ons geaccrediteerde laboratorium uitgevoerd. 

Bovendien doen we met onze erkende langeduurgedrag-deskundige 

een uitspraak over de 

te verwachten levensduur van de toegepaste 

folieconstructie. Daarmee bieden we een totaalpakket 

en wordt de vereiste kwaliteit aantoonbaar 

geborgd voor Attero.” 

Iljo licht toe dat Normec QS een langeduurgedrag-deskundige 

in dienst heeft die een uitspraak 

kan en mag doen over de verwachte 

levensduur van de afdichtingsconstructie. De 

levensduur van de toegepaste kunststoffen is afhankelijk 

van diverse omgevingsfactoren. Denk 

daarbij aan chemische, fysische en mechanische 

‘Ik ben oprecht trots op de betrokkenheid 

van onze collega’s. Dat toont daarmee 

ook onze flexibiliteit aan’ 

degradatieprocessen. In het laboratorium van 

Normec QS worden in dit geval langeduur-beproevingen 

gedaan waaruit een uitspraak voortkomt 

over een levensduurverwachting voor een 

periode van minimaal 100 jaar. 

Het totale team van Normec QS bestaat 

op dit moment uit ruim veertig medewerkers 

die in het hele land en ook daarbuiten 

werkzaam zijn in een nichemarkt. Iljo: “Vanwege 

de relatief korte aanlegtijd hebben we 

bij het Dak van Drenthe kunnen steunen op 

ons team van gekwalificeerde inspecteurs, 

laboranten, product experts en ondersteuning 

op kantoor. Ik ben oprecht trots op de 

betrokkenheid van onze collega’s. Dat toont 

daarmee ook onze flexibiliteit aan: een eigenschap 

van ons bedrijf dat vrijwel net zo 

belangrijk is als onze onafhankelijkheid.” 

Iljo prijst ten slotte de professionaliteit van 

opdrachtgever Attero. “Bij de uitvoering van 

een project in zo’n korte tijd wordt enerzijds 

gevraagd om een strakke projectorganisatie 

en anderzijds om 

wendbaarheid om in 

te spelen op bijvoorbeeld 

onvoorspelbare 

weersomstandigheden. 

Attero heeft 

ervaren partijen aan 

de voorkant geselecteerd 

die het belang 

van het succesvol afronden 

van het project binnen korte tijd mét 

de gewenste kwaliteit vanaf het begin goed 

op het vizier hadden. We hebben hier graag 

vanuit onze rol ons steentje aan bijgedragen.” 

Dat deze inzet zeer wordt gewaardeerd blijkt 

tevens uit een uitspraak van Hans Boer van 

Attero: “Wij kiezen voor Normec QS voor 

een onafhankelijke toetsing van de kwaliteit 

van het werk. Dit is voor Attero erg belangrijk 

voor de acceptatie van de levensduur van 100 

jaar van de afdichting. Daarnaast is Normec 

QS praktisch en flexibel om de voortgang van 

het werk te kunnen waarborgen.” ■ 

67


Tekst | Tony Vos Beeld | Trisoplast 

Hoge plasticiteit zorgt voor 

zelfherstellende afdichting 

Eugène Timmermans, commercieel manager van Trisoplast Mineral Liners, geeft uitleg over de bijzondere 

eigenschappen van de afdichtingslaag die zijn bedrijf op het Dak van Drenthe heeft aangebracht. 

Trisoplast is een mengsel van 87% zand en 13% 

bentoniet-polymeer. Eugène: “Die verhouding 

blijft altijd gelijk. Meer dan dertig jaar geleden 

zijn we begonnen met het uitvoeren van proeven 

met verschillende componenten. Maar met 

deze mengverhouding zitten we altijd goed.” 

GOEDE WEERSTAND 

Om een afvalberg zoals het Dak van Drenthe af 

te kunnen dichten is Trisoplast uitermate geschikt. 

Eugène: “Ons product heeft een hoge plasticiteit 

en kauwgomachtige eigenschappen. Het levert 

daardoor een goede weerstand tegen scheuren 

en barsten. Ook het plaatsen op steilere hellingen 

is zonder versterking mogelijk. De afvalberg 

zal de komende jaren nog inklinken en daarom is 

er voor de afdekking een flexibel product nodig.” 

Trisoplast is ook bestand tegen chemische stoffen 

en kent een groot zelfherstellend vermogen. 

Het bedrijf past na decennia ervaring een laagdikte 

toe van 7 centimeter na verdichting met 

een wals die ook op steile hellingen kan werken. 

“Wat er bovenop de afvalberg gebeurt, is niet 

van invloed op Trisoplast”, gaat Eugène verder. 

“Bouwen op een afvalberg is moeilijk, niet vanwege 

ons product, maar vanwege de zetting die 

nog jaren zal voortgaan. Als er bijvoorbeeld palen 

moeten worden geslagen voor een uitkijkpost, 

dan kan dat door de Trisoplast laag heen. 

Voor Nederlandse begrippen is de 10 hectare 

Trisoplast, die nu is aangebracht, een redelijk 

groot project. Eugène: “Daar komen in het 

voorjaar nog eens ongeveer 7 hectare bij. Dat 

het project snel moest worden uitgevoerd, 

dat is voor onze planning geen probleem. We 

zijn het gewend. Voor de bouwvak hebben we 

De verschillende componenten worden ter plaatse gemengd. 

68


het belangrijkste deel van het werk opgeleverd. 

Er moest immers daarna nog het nodige 

gebeuren om het Dak van Drenthe helemaal 

klaar te maken voor de wielerwedstrijd.” 

'Als vaste leverancier 

brengen we ons 

product ook aan voor 

de onderafdekking van 

nieuwe stortvakken' 

Met een wals wordt Trisoplast verdicht. 

SAMENWERKING 

Trisoplast is al decennialang een belangrijke partner 

voor Attero. Ook de eerste samenwerking 

met Cofra dateert al van vóór het jaar 2000. Eugène: 

“Als vaste leverancier van Attero brengen 

we ons product ook aan voor de onderafdekking 

van nieuwe stortvakken. In ons vak hebben 

we bovendien te maken met het nazorgfonds. 

Als een afvalberg is afgedekt, wordt deze overgedragen 

aan de provincie. De afdichting met de 

juiste en bewezen producten is voor alle partijen 

de meest betaalbare oplossing. Trisoplast 

heeft een levensduur van minimaal 100 jaar.” 

Het project Dak van Drenthe ervaart Eugène 

als uitermate prettig, vooral door de uitstekende 

samenwerking met alle betrokken partijen. 

“Zo’n werk pak je nooit alleen aan. Als iedere 

partij zijn werk goed en op tijd oplevert en rekening 

houdt met elkaar, dan is onze enige gezamenlijke 

vijand het weer. En ook dat heeft in 

dit project op een kleine uitzondering na geen 

roet in het eten gegooid.” ■ 

top quality below 

Trisoplast ® innovatief mineraal 

isolatiemateriaal voor bodemafdichting. 

Het gepatenteerde Trisoplast ® materiaal wordt gebruikt 

bij ondergrondse afdichtingen voor de bouw en infrastructuur 

zoals bij verdiepte wegen, riolen, parkeerkelders, 

ecoducten, waterspaarbekkens en vijvers, 

dammen, kanalen etc.. Daarnaast wordt Trisoplast breed 

toegepast voor bodembescherming bij saneringen en 

bedrijfsterreinen zoals bij tankparken, milieustraten, 

opslag en recycling bedrijven en stortplaatsen. 

Voordelen Trisoplast: 

• zeer lage doorlatendheid; 

• groot zelfherstellend vermogen; 

• robuustheid; 

• eenvoudige aansluiting op constructies en doorvoeringen; 

• eenvoudig en snel aan te brengen; 

• goede milieuscore door gebruik natuurlijke grondstoffen 

(>99%); 

• opvang zettingsverschillen door hoge plastische 

eigenschappen; 

• hoge chemische en fysieke stabiliteit; 

• hoge bestendigheid tegen uitdroging; 

• hoge hellingstabiliteit; 

• ruimtewinst door dunnere lagen; 

• lange levensduur. 

Trisoplast Mineral Liners 

GID Milieutechniek BV 

Oude Weistraat 17 - 5334 LK Veldriel 

Postbus 18 - 530 AA Kerkdriel 

T: +31 (0)418 - 63 60 30 

F: +31 (0)418 - 63 37 90 

E: info@trisoplast.com 

www.trisoplast.nl 

69

Henk van Tongeren Water & Techniek is betrokken bij onder meer de bouw van drie grote kunstwerken – de ombouw van het Vrijheidsplein en het Julianaplein en de bouw van de verdiepte ligging. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Henk van Tongeren Water & Techniek 

Diverse bemalingstechnieken 

zorgen voor ‘droge voeten’ 

bij Aanpak Ring Zuid 

Aanpak Ring Zuid speelt zich af in een gebied van 12 kilometer lang en behelst de grootschalige 

ombouw van de zuidelijke ringweg van Groningen. Het omvangrijke project is opgesplitst in een 

vijftal deelgebieden met elk haar specifi eke uitdagingen. Middels diverse bemalingstechnieken 

zorgt Henk van Tongeren Water & Techniek ervoor dat combinatie Herepoort droge voeten 

houdt bij de realisatie van het beeldbepalende project. 

De zuidelijke ringweg loopt dwars door de stad 

Groningen, ongeveer van Hoogkerk tot Westerbroek. 

De weg is belangrijk voor het verkeer 

van en naar de stad, maar ook voor het verkeer 

dat Groningen passeert. Door de grote groei 

die de stad doormaakt, dreigt de belangrijkste 

toegangspoort van de Martinistad dicht te slibben. 

Het doel van Aanpak Ring Zuid is om de 

bereikbaarheid, doorstroming, leefbaarheid en 

veiligheid van de stad te verbeteren. Een deel van 

de werkzaamheden speelt zich af beneden de 

grondwaterspiegel, waarvoor combinatie Herepoort 

dankbaar gebruik maakt van de expertise 

van Henk van Tongeren Water & Techniek. 

81 DEEPWELLS 

We zijn betrokken bij onder meer de bouw van 

drie grote kunstwerken – de ombouw van het 

Vrijheidsplein en het Julianaplein en de bouw 

van de verdiepte ligging, begint Jens Dikken, 

projectleider bij Henk van Tongeren Water 

& Techniek. “Om met die laatste te beginnen, 

aanvankelijk was het idee om fi lterbemaling toe 

te passen. De bodemopbouw bleek in de praktijk 

toch net iets anders. Omdat vervolgens ook 

nog de hele fasering werd gewijzigd en de tunnel 

in een andere volgorde gebouwd zou worden, 

zijn we overgestapt op deelwell bemaling. 

Achteraf de enige juiste keuze, want het leidde 

tot mooie, droge kuipen. Op het hoogtepunt 

werd er door 81 deepwells 140 m 3 per uur 

verpompt. Het grondwater is via een hoofdafvoerleiding 

op het Winschoterdiep geloosd. 

De bemaling is in oktober 2020 opgestart en 

begin juli dit jaar beëindigd. Gedurende deze 

periode werd ook het tunneldek ingereden. 

Een spannend moment, omdat de hoofdafvoerleiding 

moest worden omgebouwd, zonder 

het bemalingsproces te verstoren. Dat 

hebben we opgelost door op locatie een buffervoorziening 

te treffen van 120 m3 en deze 

met tankwagens leeg te rijden. Een actie van 

14 uur die exact volgens planning is verlopen.” 

70

RETOURBEMALING 

Op het Julianaplein heeft Henk van Tongeren 

Water & Techniek continu 34 deepwell pompen 

laten draaien van mei 2022 tot medio juni 2023. 

“De deepwells stonden opgesteld in een ring 

rond de tunnelbak om daarmee het grondwater 

te verlagen. Daarbuiten was een ring voorzien 

met 35 retourbronnen. Van de 70 m3 die 

werd verpompt ging circa 25 m3 weer retour de 

grond in en het overige water werd geloosd op 

het Noord-Willemskanaal”, legt Jens uit. Om het 

opgepompte grondwater naar de retourbronnen, 

dan wel het lozingspunt te brengen, is er 

afvoerleidingensysteem aangelegd van in totaal 

2,5 kilometer. Bij het Vrijheidsplein tot slot heeft 

Henk van Tongeren Water & Techniek gekozen 

voor een bemalingstechniek met diepe filters van 

10 meter en drainage. “Een andere en meer kosteneffectieve 

techniek, mede mogelijk vanwege 

de geringe diepte van de kuip en de aanwezige 

damwandconstructie. Anders dan bij het Julianaplein, 

waarbij de bemaling gefaseerd werd gebouwd, 

konden we de bemaling voor de bouwkuip 

van het Vrijheidsplein in één keer inrichten. 

De bemaling heeft ongeveer een jaar gedraaid 

van februari 2022 tot februari 2023 met een capaciteit 

van circa 50 m3 per uur. Om verzakking 

van een riool, dat reeds in een eerdere fase was 

aangelegd, te voorkomen, hebben we ook hier 

een stukje retourbemaling aangelegd.” 

De taak van Henk van Tongeren Water & 

Techniek zit er dus grotendeels op bij Aanpak 

Ring Zuid. De planning is dat het project 

in 2024 klaar is. “Het is echt een meerwaarde 

voor de stad en de provincie, mede doordat 

er veel aandacht uitgaat naar het verbeteren 

van de leefbaarheid”, vindt Jens. “Het is uniek 

voor Nederlandse begrippen dat je straks via 

een park de stad inrijdt. Mooi dat wij als Henk 

van Tongeren Water & Techniek daar ook een 

bijdrage aan hebben kunnen leveren.” ■ 

Middels diverse bemalingstechnieken houdt Henk van Tongeren Water & Techniek de bouwkuipen droog. 

Wij zetten water 

aan het werk 

• Bronbemaling 

• Bodemonderzoek 

• Regenwaterinfiltratie 

• Duurzaam watermanagement 

Zodat jij veilig, droog en duurzaam verder kan bouwen. 

Henkvantongeren.nl | 055 368 2300 | info@henkvantongeren.nl | Apeldoorn | Appingedam | Zwolle | Eibergen | Drachtstercompagnie 

71

Tekst | Roel van Gils Beeld | Aboma 

Elektrificeren 


Ook de RI&E en BHV wijzigt mee 

Elektrisch materieel wint aan populariteit. Het is echter goed om te beseffen dat een veilige machine 

onveilig kan worden ingezet en dat een onveilige inzet een veilige machine in de weg kan staan. 

Bij het elektrificeren van de bouwplaats en het materieel verandert bovendien de RI&E en de 

BHV-organisatie. Dat besef is er niet altijd, merken de experts van Aboma Inspections en Consultancy. 

Elektrisch materieel wint weliswaar aan populariteit, maar het aanbod 

bij fabrikanten (OEM) is op dit moment nog vrij beperkt, merkt Bas van 

Gruijthuijsen van Aboma Inspections. “Wat je ziet, is dat bedrijven zelf 

initiatief nemen om materieel te (laten) elektrificeren. Dat heeft echter 

serieuze gevolgen voor de aansprakelijkheid, want het vervangen van de 

krachtbron wordt gezien als een zogenaamde ‘ingrijpende wijziging’. En 

dat betekent dat je plots fabrikant bent van die machine en moet voldoen 

aan alle actuele regelgeving. Dat wordt over het algemeen zwaar 

onderschat. Vanuit Aboma Inspections assisteren wij bedrijven om de 

juiste weg te bewandelen, zodat de ‘nieuwe’ emissieloze machine voldoet 

aan alle gestelde normen en eisen.” 

ENERGIEVOORZIENING 

Een veilige elektrische machine is één, maar een veilige inzet is minstens 

zo belangrijk. “Dat heeft op de eerste plaats al een behoorlijke impact 

op de bouwplaatsinrichting”, zegt Pieter Visser van Aboma Consultancy. 

“Even de tank volgooien is er niet meer bij. Men verwacht een laadpunt 

of voeding in de bouwput. Dat betekent dus dat de coördinerend 

aannemer de energievoorziening heel anders moet organiseren. Dat 

lijkt een simpele stap, maar de elektrische installatie moet kritisch bekeken 

worden. De hoeveelheid energie die je vraagt van het net wordt 

een gevoelig punt. In zo’n beetje elke provincie gaat of is het stroomnet 

al op slot. Komt nog bij dat de stroomvraag piekt in de pauzes en in 

Aboma organiseert met enige regelmaat kennissessies over de elektrische bouwplaats. 

72

de nachten. Juist op die momenten dat er niemand aanwezig is. Dat 

heeft consequenties voor de BHV- en calamiteitenorganisatie.” 

GECONTROLEERD UITBRANDEN 

Aan de inzet van elektrisch materieel zitten dus veel haken en 

ogen die zeker niet mogen worden onderschat. Aboma Consultancy 

heeft contacten met enkele veiligheidsregio’s. “Ook voor 

hen is er nog veel onbekend”, weet Pieter. “De brandweer is 

best wel huiverig ten aanzien van elektrisch materieel. Een brandende 

elektrische laadschop van 65 ton pak je niet zomaar even 

op om deze onder te dompelen in een container. Dus laten 

ze deze gecontroleerd uitbranden. En vaak staan er meerdere 

elektrische machines stijf tegen elkaar geparkeerd, omdat het 

laadkabeltje niet langer is. Bij een calamiteit kan het dan aardig 

in de papieren lopen. Dat moet je dus ook meenemen in de 

RI&E: hoeveel vermogen zet ik bij elkaar rond een laadpunt? Of 

moet je het materieel juist verder uit mekaar zetten, net zoals 

de regel die geldt voor een gastank die rondom 4 meter moet 

vrijstaan. Zaken waar geen rekening mee wordt gehouden, maar 

die enorme consequenties kunnen hebben.” 

Aboma organiseert met enige regelmaat kennissessies over de 

elektrische bouwplaats. “Het initiële doel is om bewustzijn te creeren”, 

zegt Pieter. “Denk aan ‘vroege vogelsessies’ over bijvoorbeeld 

BHV op de geëlektrificeerde bouwplaats. We kunnen het 

heel groot en complex maken, maar het begint met bewustwording 

en het besef dat het anders is dan we gewend waren. Dan 

komen vanzelf de vragen.” ■ Een veilige elektrische machine is één, maar een veilige inzet is minstens zo belangrijk. 

Maxwellstraat 49 a 

6716 BX Ede 

Postbus 141 

6710 BC Ede 

T 0318 691920 

info@aboma.nl 

www.aboma.nl 

Samen streven naar een 100% veilige 

en gezonde werkomgeving 

DUURZAAM BOUWEN 

AAN VEILIGHEID EN KWALITEIT. 

73

Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Ahlmann Nederland 

Elektrisch aangedreven 

machines sterk in opmars 

Moeiteloos 8 uur op een volle accu 

Materieel zonder uitstoot heeft de toekomst. Sterker nog: door de stikstofproblematiek in ons 

land worden projecten steeds vaker emissieloos aanbesteed en uitgevoerd. Elektrisch aangedreven 

machines zijn op bouwlocaties daardoor sterk in opmars. Ahlmann Nederland introduceert drie 

nieuwe e-modellen én de BouwPower BP 100 waarmee je overal en altijd stroom hebt. 

Ahlmann Nederland loopt graag voorop met 

innovatieve techniek en dus komt zij met drie 

nieuwe middelgrote machines, alle elektrisch 

aangedreven. Het gaat hier om de E-serie van 

de Mecalac Group: Mecalac e12, Mecalac eD6 

en Ahlmann eS1000. Opvallend genoeg gaat het 

daarbij niet om ‘mini’s’, maar om middelgrote 

machines die veel werk kunnen verzetten op 

de emissievrije bouwplaats. Bovendien vult dit 

trio elkaar perfect aan, want ze kunnen laden, 

graven en transporteren. De Ahlmann eS1000 

is een 8-tons zwenklader met 1.000 liter bak, 

terwijl Mecalac de CO 2 

-reductie te lijf gaat met 

de e12, een 11-tons mobiele graafmachine, en 

met de 6-tons eD6 dumper. “Net als in 2020 

bij de door ons ontwikkelde AZ95 Electric, was 

ons uitgangspunt dat de machines minimaal 8 

uur op een volle accu moeten kunnen draaien 

zonder concessies te doen qua kracht of inzetbaarheid”, 

licht Peter van Keulen van Ahlmann 

Nederland toe. “Dit maakt de E-serie absoluut 

interessant voor het grondverzet en de wegenbouw. 

Bij deze nieuwe generatie staat de ‘e’ niet 

alleen voor elektrisch, maar ook voor emissie- 

De Mecalac e12-5 kan laden, graven en transporteren. 

74

vrij, ecologisch en effi ciënt. Het zijn duurzame 

machines, die op basis van hun kracht, inzetduur 

en compactheid ideaal zijn voor binnenstedelijke 

projecten zonder uitstoot van CO 2 

en fi jnstof.” 

Met de BouwPower BP100 met 102 kWh bruto capaciteit heb je in een handomdraai overal stroom. 

ALTIJD EN OVERAL STROOM 

DANKZIJ COMPACTE POWERBOX 

Naast zero-emissie materieel vormt ook 

energieopslag een belangrijk thema binnen de 

sector. Zonder een goede laadinfrastructuur 

is het immers onbegonnen werk om projecten 

volledig emissievrij uit te voeren. “Hiervoor 

biedt Ahlmann Nederland een oplossing 

op maat, namelijk de BouwPower BP100. Met 

deze compacte powerbox met 102 kWh bruto 

capaciteit heb je in een handomdraai overal 

stroom. Het vervangt zo het traditionele dieselaggregaat.” 

De BP100 is volgens Peter veilig, 

robuust en duurzaam. “Over elk detail is tot 

in de puntjes nagedacht, zowel qua veiligheid, 

gebruiksgemak als design. De BouwPower garandeert 

een waterdichte bescherming (IP66) 

voor het accupakket en de elektrokast.” De 

powerbox weegt 1.850 kg maar is dankzij een 

palletframe onder het batterijpakket en bovenop 

een centraal hijsoog eenvoudig op een 

aanhanger te tillen en naar elke gewenste plek 

te vervoeren. En schakel je meerdere accuboxen 

parallel dan biedt het tevens genoeg 

kWh om in één gang ook grotere machines ’s 

nachts bij te laden. De BP100 zorgt bovendien 

voor licht rond de werkplek en biedt stroom 

voor een koelkast, koffi ezetapparaat, laptop 

of telefoons in de bouwkeet. ■ 

'Ons uitgangspunt is dat de machines minimaal 8 

uur op een volle accu moeten kunnen draaien zonder 

concessies te doen aan kracht of inzetbaarheid' 

75


Tekst | Susan Peek Beeld | Topcon 

Trainer en GEO-adviseur Ad van Gils (Topcon) geeft een training ‘on the job’. 

Veel winst te behalen met 

eenvoudige digitale meetapparatuur 

Veel kleine bouwbedrijven werken nog traditioneel. Maar waarom eigenlijk? Volgens Ad van Gils, 

GEO-adviseur en trainer bij Topcon, omdat veel aannemers denken dat digitale apparatuur - voor 

inmeten van binnen- en buitenruimtes en het uitzetten van ontwerpen - ingewikkeld en prijzig is. 

“Ook weten ze niet goed wat ze moeten verwachten qua omschakeling en twijfelen ze of ze hun 

(meer ervaren) medewerkers wel meekrijgen”, zegt hij. “Begrijpelijk, maar niet terecht.” 

In deze toch wel traditionele branche voelt het 

digitaliseren van een secundair proces zoals 

inmeten en uitzetten als een flinke investering. 

Maar juist voor professionals in de bouw, 

waar goed opgeleide of ervaren vakmensen 

schaars zijn en de materiaalkosten hoog, valt 

er ontzettend veel winst te behalen met digitale 

meetapparatuur. Ad: “Als je kijkt naar 

accuratesse, snelheid, mankracht en de reductie 

van herstelkosten, dan is de investering 

snel terugverdiend.” 

KOUDWATERVREES 

Behalve twijfels over de investering, heerst 

er ook koudwatervrees: ‘Kunnen we dit allemaal 

wel? Moet ik straks volledig anders 

gaan werken en nog meer systemen aanschaffen? 

Hoe krijg ik mijn ervaren, vaak iets 

oudere garde mee in de digitaliseringsslag?’ 

“Het is aan ons als leverancier om aannemers 

en vakmensen over die drempels heen 

te helpen. Want traditioneel inmeten is echt 

moeilijker dan digitaal, maar dat ervaar je 

pas als je ermee werkt.” Eén van de rede- 

76


nen dat Topcon trainingen (on the job) en 

workshops aanbiedt en het overstapproces 

desgewenst begeleidt. 

KWESTIE VAN DOEN 

“Toegegeven: als je jarenlang gewend bent 

alles met de hand te doen, is het best lastig 

om daarvan af te stappen. Maar het is echt 

een kwestie van doen”, zegt Ad. “Om de 

drempel te verlagen, organiseren wij gebruikersdagen, 

hebben we duidelijke instructievideo’s 

en is er natuurlijk onze supportafdeling 

die met raad en 

daad kan bijstaan. Ik 

adviseer altijd om, 

als je start met digitaal 

meten, klein te 

beginnen. Pak een 

klein, relatief simpel 

project. Zorg dat 

digitaal inmeten onderdeel 

wordt van 

je workflow. Je zult 

zien dat het steeds 

meer vanzelf gaat. 

Bouw dat op naar 

steeds iets meer complexere projecten. Uiteraard 

kun je ook gebruik maken van ons 

coachingstraject waarbij we je stap voor 

stap begeleiden. Samen zetten we elke periode 

een volgende stap zodat je een optimaal 

rendement kunt behalen.” 

INVESTERING SNEL 

TERUGVERDIEND 

Met de LN150, een 3D laser-meetstok die 

eenvoudig te gebruiken is en de prestaties 

‘Digitaal inmeten is 

echt makkelijker dan 

traditioneel, maar dat 

ervaar je pas als je 

ermee werkt’ 

van een total station heeft, kun je zelf het 

werk inmeten, uitzetten en controleren. 

Zonder externe landmeter. Het is een ideale 

tool voor het uitzetten van grondwerk, 

palen, doorvoeringen, funderingen, liftschachten, 

binnenmuren en meer. Met de 

LN150 bespaar je manuren, tijd en wordt 

dubbel werk voorkomen omdat de gegevens 

van het inmeten direct worden geëxporteerd 

naar het ontwerpprogramma. Een 

goed uitgevoerde inmeting zorgt bovendien 

voor een reductie van faal- en materiaalkosten. 

“Al met al verdient 

de investering 

zich dus snel terug”, 

zegt Ad. Hij licht toe 

dat eenvoudige apparatuur 

al verkrijgbaar 

is vanaf enkele 

duizenden euro’s, 

“afhankelijk van 

hoe je het ingericht 

wilt hebben.” 

Steeds meer klanten 

van Topcon merken 

dat het bedrijf veel verder gaat dan het leveren 

van alleen de apparatuur. “We willen 

de drempel echt zo laag mogelijk maken en 

echt als maatvoeringpartner fungeren. Zodat 

jij het meeste uit de technologie kunt halen 

en vol vertrouwen de bouwplannen kunt uitvoeren. 

Dus twijfel je nog? Dan pakken we 

gewoon samen een project op dat je moet 

uitvoeren. Dan zie je direct de toegevoegde 

waarde in de praktijk, weet je waar je aan 

begint én wat je er aan hebt.” ■ 

De LN150 is een nauwkeurige 3D laser die eenvoudig te bedienen is, geen grote 

investering vraagt en gemakkelijk combineert met andere apparatuur. 

De investering van digitaal inmeten verdient zichzelf snel terug, als je kijkt naar 

accuratesse, snelheid, mankracht en de reductie van herstelkosten. 

77


Tekst | Elise Berk Beeld | Geodirect 

Digitale monteurs aan 

het werk rond het spoor 

Dura Vermeer Railinfra is verantwoordelijk voor uiteenlopende werkzaamheden aan en rond het spoor. 

Waaronder het aanleggen, bijleggen, verleggen, onderhouden en vervangen van kabels en leidingen bij 

sporen en perrons. Een klus die vaak geklaard moet worden in complexe omgevingen, binnen vastgestelde 

tijdvakken en in samenwerking met andere partijen. De inzet van de juiste oplossingen die zorgen 

voor snelle en nauwkeurige metingen en verwerking van geografische data zijn daarbij van groot belang. 

Kelven Berendsen is GIS Engineer bij Dura 

Vermeer en specialist in het ontsluiten, analyseren 

en interpreteren van geografische 

data. Hij en zijn collega’s werken bij railinfraprojecten 

met meetapparatuur en software 

van Geodirect. “Voor ik bij Dura Vermeer 

Railinfra aan de slag ging, had ik al ruim 12,5 

jaar ervaring met projecten met kabels en 

leidingen. Ik heb ervaring opgedaan met digitaal 

inmeten en gebruikte daarbij de meetapparatuur 

van Geodirect. Ik was enthousiast 

over de apparatuur en het contact was altijd 

erg goed, dus voor mij was het niet meer dan 

logisch om ook bij Dura Vermeer weer te 

gaan samenwerken met Geodirect. Zij weten 

waar ze het over hebben en denken met 

je mee. Is er onverhoopt een issue met de 

meetapparatuur tijdens het werk, omdat je 

bijvoorbeeld een instelling hebt aangepast, 

dan helpen zij je direct door van afstand in te 

loggen en met je mee te kijken.” 

‘De professionele 

meetapparatuur en 

software helpt ons 

onze opleversnelheid te 

verhogen’ 

Dura Vermeer werkt bij railinfraprojecten met meetapparatuur en software van Geodirect. 

BEGRIJPELIJK EN SNEL INZETBAAR 

“Geodirect is natuurlijk niet de enige aanbieder 

van digitale meetapparatuur, maar de 

oplossingen die zij bieden, zijn duidelijk te 

begrijpen en iedereen kan er snel mee aan 

de slag”, weet Kelven. “De grootste uitdaging 

die we hadden, was ervoor zorgen dat onze 

eigen mensen de metingen buiten konden 

uitvoeren zodat we niet meer afhankelijk zijn 

van externe partijen. De inzet van externe 

partijen is kostbaar en tijdrovend. Met de 

digitale meetapparatuur van Geodirect kunnen 

wij deze werkzaamheden gewoon zelf 

doen. Voor onze projecten is dat ontzettend 

belangrijk. Wij moeten ons werk in bepaalde 

tijdvensters uitvoeren. Lukt dat niet of moeten 

we terug, dan is dat een behoorlijke organisatie. 

Een ander voordeel is dat we bin- 

78


nen direct de data kunnen controleren. Zien 

we daar iets geks of afwijkends in, dan kunnen 

we dit meteen checken en hoeven we 

niet later terug.” 

DATA VAN BUITEN DIRECT DOOR 

NAAR DE TEKENTAFELS 

Naast de fysieke meetapparatuur, werkt 

Dura Vermeer ook met de softwareoplossing 

Geolantis. “Deze software sluit prima 

aan bij onze programma’s. De data die we 

buiten ophalen, wordt nu via de cloud naar 

de tekenkamers doorgezet. Op dit moment 

zijn we bezig met het koppelen van Geolantis 

met onze eigen GIS-systemen zodat we nog 

sneller de data kunnen verwerken en zo nog 

sneller kunnen opleveren.” 

VERNIEUWENDE OPLOSSINGEN 

De samenwerking verloopt goed. “Geodirect 

is een prettige leverancier”, vindt Kelven. “Zij 

denken serieus mee met vernieuwingen of 

passendere oplossingen. Een klein voorbeeld 

is dat zij ons adviseerden zandvoetjes te plaatsen 

op de meetstokken, zodat we de kabels 

niet beschadigen. Echt een stukje meedenken 

op het gebied van veiligheid.” ■ 

Dura Vermeer Railinfra is verantwoordelijk voor uiteenlopende werkzaamheden aan en rond het spoor. 

DE OPLOSSING VOOR MOBIELE DATA COLLECTIE 

Mobiele gegevensverzameling 

was nog nooit zo eenvoudig! 

De volledige vrijheid met het invullen van formulieren zorgt 

voor ultiem gebruiksgemak. Je haalt alleen die data binnen 

die je ook echt nodig hebt! 

• CREËER JE EIGEN FORMULIEREN 

• SYNCHRONISEER EN BEWAAR DATA IN DE CLOUD 

• DIRECTE KOPPELING MET CAD- EN GIS-APPLICATIES 

• EENVOUDIG RAPPORTEN CREËREN 

Een onmisbare oplossing voor iedere organisatie die gegevens 

moet verzamelen, verwerken en rapporten moet genereren. 

PROBEER NU 14 DAGEN GRATIS! 

www.mycumulus.com 

MyCumulus_Adv_GWW-23_197x130mm_v6.indd 1 06-02-2023 15:55 

79


Tekst | Susan Peek Beeld | marXact 

Werken zonder graafschade 

dankzij digitaal inmeten en 3D gps-machinebesturing 

Het wordt alsmaar drukker en drukker in de openbare ruimte. Ook ondergronds. Als aannemer in 

bijvoorbeeld de kabels- en leidingenmarkt is het dan ook cruciaal dat je efficiënt en zorgvuldig werkt, 

om graafschade -en daarmee hinder voor de omgeving- te voorkomen. Door zelf digitaal in te meten 

met het UNI-Complete pakket van marXact, blijf je volledig in controle op iedere projectlocatie. 

“En ons UNI-Machine 3D gps-machinebesturingssysteem 

komt binnenkort ook op de 

markt”, zegt Tommy van der Heijden, medeoprichter 

van marXact. “Daarmee kan iedereen 

graven met centimeter-nauwkeurigheid.” 

MAKKELIJK LOKALISEREN 

VERMINDERT RISICO 

“Met onze gebruiksvriendelijke meetsoftware 

uit het UNI-Complete pakket, inclusief 

eigen KLIC-viewer, tonen we de benodigde 

informatie over kabels en leidingen op de 

kaart in UNI-Connect. Zo kan elke kabel 

eenvoudig gelokaliseerd worden door uitzetten 

met GPS, kunnen er makkelijker proefsleuven 

gegraven worden en worden de risico’s 

op graafschade aanzienlijk verminderd”, 

zegt Tommy. “Bovendien voldoen gebruikers 

direct aan de onlangs verplichte richtlijn om 

KLIC-data digitaal op graaflocaties te bekijken 

én wordt het risico op graafschade aanzienlijk 

verminderd.” Tommy benadrukt de eenvoud 

ervan. “Met onze apparatuur is het voor iedere 

grondwerker die een smartphone kan 

bedienen mogelijk om de huidige situatie in 

kaart te brengen en vervolgens de kabel centimeternauwkeurig 

op de juiste locatie in te 

meten, zonder dat hier een landmeter aan te 

pas hoeft te komen. Dat bespaart kosten en 

tijd.” Ander voordeel is dat de gegenereerde 

Het UNI-Complete pakket bevat alles om direct te starten met digitaal inmeten en uitzetten. 

Nauwkeurig digitaal inmeten van kabels en leidingen 

met het UNI-Complete pakket. 

80


UNI-Machine: een 3D gps-machinebesturingssysteem dat bestaat uit twee 

nauwkeurige ontvangers, hoogwaardige machinesensoren en bijbehorende software. 

Met de UNI-GR1 ontvanger kunnen kabels en leidingen in open geul ingemeten 

worden. 

ingemeten data meteen digitaal beschikbaar 

is in de cloud, waarna er op kantoor een AutoCAD 

oplevertekening van de kabel gegenereerd 

kan worden die aan de netbeheerder 

verstrekt kan worden, zodat die kabel 

snel in gebruik genomen kan worden. 

ONAFHANKELIJK VAN 

LANDMETER 

“Laat voorop staan dat wij enorm veel respect 

hebben voor landmeters, die met hun 

enorme hoeveelheid kennis en knowhow in 

complexe situaties hun expertise perfect 

toe kunnen passen. Maar omdat goede vakmensen 

schaars zijn en je als aannemer op 

de kabels- en leidingenmarkt niet afhankelijk 

van anderen wilt zijn, bieden wij deze 

oplossing.” De prijsindicatie voor de UNI- 

Connect meetset ligt rond de 5.000 euro. 

“Prijstechnisch interessant dus, maar een 

ander belangrijk voordeel is de gebruiksvriendelijkheid. 

Veldwerkers kunnen veel 

meer dan ze zelf denken en zo kan de gespecialiseerde 

landmeter worden ingezet 

daar waar die het hardste nodig is.” Tommy 

vertelt dat de soft- en hardware van mar- 

Xact echt afgestemd is op de gebruiker in 

het veld. “Wij luisteren naar wat zij nodig 

hebben en nemen dat mee in de ontwikkeling 

en productie van onze oplossingen.” 

‘Volledig in 

controle op iedere 

projectlocatie’ 

SIMPLICITEIT DOORTREKKEN 

NAAR GRAAFMACHINES 

Dat geldt ook voor de UNI-Machine, die mar- 

Xact samen met Nijhuis Engineering Dronten 

aan het ontwikkelen is. “Wij willen zowel 

de simpliciteit als de interessante prijsstelling 

doortrekken naar de graafmachines en hebben 

daarom onze krachten gebundeld en een sterke 

en gebruiksvriendelijke oplossing gemaakt. 

De UNI-Machine is een 3D gps-machinebesturingssysteem 

waarmee, na het snel en efficiënt 

inmeten middels UNI-Connect, de graafwerkzaamheden 

centimeternauwkeurig uitgevoerd 

kunnen worden. Deze komt binnenkort op de 

markt voor een prijs tussen de 15.000 en 20.000 

euro, afhankelijk van de configuratie van de machine. 

Daarmee is het heel interessant voor 

aannemers in de kabels- en leidingenmarkt, 

maar ook voor hoveniers, landschapsarchitecten, 

middel tot groot grondverzet en bijvoorbeeld 

kleinere machines.” De UNI-Machine is 

op dit moment nog volop in ontwikkeling, maar 

de bèta-versie draait al op verschillende machines 

door heel Nederland. “Dat doen we om de 

functies te optimaliseren aan de hand van de 

feedback vanuit de vakmensen in het veld. Zij 

zijn tenslotte degene die er dagelijks mee moeten 

werken.” Naast de nieuwe UNI-Machine introduceert 

marXact in september de UNI-GR2 

GPS-meetstok. “De opvolger van de UNI-GR1, 

waar onder andere BAM, Baas, A.Hak, VS Hanab 

en vele anderen al veelvuldig mee werken 

voor het inmeten van huisaansluitingen op elektra, 

water, gas en media. De UNI-GR2 heeft 

een langere batterijduur en een goede 4G connectiviteit 

maar bovenal een verbeterde GNSS 

chip waardoor je een nog snellere fix hebt”, 

zegt Tommy tot slot. ■ 

Met onze 3D gps-machinebesturing worden de graafwerkzaamheden centimeternauwkeurig uitgevoerd en 

voorkom je graafschade. 

81


Tekst en beeld | Geometius 

Soepele werkprocessen 

Dé oplossing voor landmeetkundige werkzaamheden 

Maak jij al gebruik van Trimble Connect? Het antwoord is nog te vaak: ‘nee.’ Sander van Amersvoort, 

een van de twee eigenaren van Siegers Landmeetkunde, is hier verbaasd over. Zij maken al ruim vier 

jaar dankbaar gebruik van dit online platform dat de samenwerking tussen het veld en 

kantoor verbetert. Hij vertelt waarom. 

OPTIMALISEREN 

VAN HET WERKPROCES 

Sander startte zijn carrière halverwege 2018 bij 

Siegers Landmeetkunde en werd in 2020 mede-eigenaar. 

In het jaar daarvoor richtte hij zijn 

pijlen op het optimaliseren van het werkproces. 

De aanschaf van de Trimble TSC7 was volgens 

Sander een belangrijke schakel: “Met dit veldboek 

konden wij zowel het werkplezier als de 

doorlooptijd van ons werk verbeteren. Het is onder 

andere een stuk grafischer, heeft een groter 

scherm en het biedt de mogelijkheid om allerlei 

ondergronden in te laden.” Om optimaal gebruik 

te maken van dit veldboek dook Sander ook in de 

mogelijkheden die Trimble Connect biedt. 

TRIMBLE CONNECT WORKFLOW 

Sander omschrijft Trimble Connect als een lijn 

die de Trimble Access software verbindt met 

Trimble Sync Manager en Trimble Business 

Center. Het is een integratie van systemen 

waardoor het werk beter stroomlijnt. De verbinding 

wordt gemaakt via een digitale cloud: 

Trimble Connect. Daar worden projecten opgeslagen 

en ingewonnen data rechtstreeks vanuit 

het veld geüpload. De data kan vanuit hier 

vervolgens gedownload worden en eventueel 

direct geëxporteerd worden naar Trimble 

Business Center. 

TIJDWINST 

Het werken met Trimble Connect bespaart 

tijd. Waar voorheen een veldwerker naar 

82


kantoor moest voor de nodige projectcommunicatie 

en data-uitwisseling, kan deze dat 

nu af met een veldboek in de hand. Op basis 

van Trimble Connect kan de veldwerker 

de projecten op locatie openen, het werk 

uitvoeren en aan het einde van de rit, met 

een simpele druk op de knop, de data uploaden. 

De medewerker op kantoor kan direct 

met de data aan de slag. Ook kunnen 

de landmeters op eenzelfde project online 

eenvoudig data uitwisselen. Zonder elkaar 

fysiek te ontmoeten kunnen zij bijvoorbeeld 

de voortgang van een project bekijken of 

grondslagpunten van elkaar overnemen. Dat 

is voordelig volgens Sander: “Landmeten is 

een beroep waarbij je elke dag ergens anders 

in dit mooie land staat. Door de online verbinding 

met elkaar besparen we landmeters 

een hoop verplaatsingen. Door de drukte in 

het verkeer van tegenwoordig is dat natuurlijk 

zeer gunstig.” 

DATA DIRECT VEILIG 

Het toepassen van Trimble Connect maakt 

het werken met een USB-stick onnodig. De 

data wordt nu rechtstreeks geüpload naar het 

online platform. Naast tijdswinst is het grote 

voordeel daarvan dat de data direct veilig is. 

Bij Siegers Landmeetkunde zie je daarom nog 

maar weinig USB-sticks, al zijn er uitzonderingen 

volgens Sander: “We kiezen wel voor een 

USB-stick als we gaan scannen. We halen dan 

zoveel data op en het uploaden hiervan kan 

dan uitdagend zijn.” 

VERGROTEN VAN FLEXIBILITEIT 

Een voordeel waar Sander ook blij van wordt, 

is dat deze werkwijze ruimte biedt voor flexibiliteit. 

Spoedklussen kunnen zo makkelijker 

tussendoor worden uitgevoerd. Zo lukte het 

Sander om een spoedklus binnen een uur af 

te ronden: “Deze klus lag op de route van een 

landmeter. Ik heb dit project toen snel klaar gezet 

en de landmeter kon direct langs de locatie. 

Binnen no-time had ik de data en kon ik de 

tekening leveren aan de klant. Deze klus was 

aan de andere kant van het land en hadden we 

anders nooit zo snel kunnen uitvoeren.” 

HETZELFDE UITGANGSPUNT 

Het werken met Trimble Connect maakt het 

mogelijk om op locatie digitale ondergronden 

in te laden. Een landmeter hoeft daardoor niet 

met een kaart in de hand zelf de grenzen op te 

zoeken. Sander geeft aan dat de kans op miscommunicatie 

en discussie zo verkleind wordt: 

“Zowel degene op kantoor als de landmeter 

in het veld hebben precies hetzelfde uitgangspunt: 

de digitale ondergrond.” 

WORKFLOW OF BUSINESS 

Trimble Connect kent twee versies: Workflow 

en Business. Trimble Connect Workflow is het 

instapmodel. Hiermee kun je één project aanmaken 

met maximaal vijf deelnemers en de 

opslagcapaciteit is maximaal 10 GB. Sander besloot 

al snel dat hij meer ruimte nodig had. Siegers 

Landmeetkunde liet het account upgraden 

naar Trimble Connect Business. Via deze versie 

wijzen zij zeven seats toe aan zeven individuele 

Trimble Connect accounts. In de rol van licentiehouder 

kan Sander projecten aanmaken 

voor al deze individuele accounts. Hiervoor betalen 

zij nog geen 100 euro per maand. 

HOE START JE MET 

TRIMBLE CONNECT? 

Omdat Siegers Landmeetkunde gebruik 

maakt van Trimble Access (minimaal versie 

Trimble Connect kent twee versies: 

Workflow en Business. 

Het werken met Trimble Connect bespaart tijd. 

Trimble Connect verbindt de juiste mensen met de 

juiste data op het juiste moment. 

2018) is Trimble Connect gratis. Geen Trimble 

Access? Het kan ook gekoppeld worden 

aan de Trimble-softwarepakketten: Trimble 

Business Center, TerraFlex, Penmap for 

Android, SiteVision en SketchUp. Om dit in 

werking te zetten stuur je een verzoek tot 

implementatie naar de supportafdeling van 

Geometius. Daar maken ze één persoon binnen 

de betreffende organisatie beheerder 

die binnen de organisatie licenties en rollen 

kan koppelen aan veldboeken zodat je direct 

aan de slag kan met het verbeteren van je 

werkprocessen. ■ 

Het werken met Trimble Connect maakt het mogelijk 

om op locatie digitale ondergronden in te laden. 

‘Zowel degene op kantoor als de landmeter in 

het veld hebben precies hetzelfde uitgangspunt: 

de digitale ondergrond’ 

83

Dé leverancier van 

meetoplossingen 

VERKOOP 

VERHUUR 

LEASE 

SUPPORT 

SERVICE 

TRAINING 

Heb je vragen? 

Dan helpen wij je graag... 

» geometius.nl

THEMA LANDMETEN & GEO ICT 

Tekst en beeld | FACTO GEO 

Duurzame 

meetoplossingen 

met minder personeel op de werkvloer 

FACTO GEO is een gespecialiseerd geodetisch ingenieursbureau. Met ons team van enthousiaste 

vakspecialisten werken wij aan uitdagende landmeetkundige projecten voor Civiel & Infrastructurele 

werken in heel Nederland. Met actuele vakkennis en passie voor het vak zoeken we altijd naar 

de beste oplossing. Wij luisteren goed naar onze klanten en zorgen ervoor dat u tevreden bent. 

Bij FACTO GEO bent u verzekerd van een passend product! Tot zover de brochuretekst... 

We vragen aan André Harsevoort, projectleider bij FACTO GEO, naar de ervaringen van onze 

GWW-klanten van het afgelopen jaar. 

LUISTEREN WE GOED 

NAAR ONZE KLANTEN? 

“Onze klanten willen graag dat de civiele- en 

infrastructurele werken snel en veilig worden 

gebouwd en beheerd. Liefst ook duurzaam, 

met zo min mogelijk CO 2 

-uitstoot en vaak ook 

nog eens in een zeer beperkte ruimte. We worden 

daarbij uitgedaagd om de bouwtijd te versnellen, 

snel te schakelen en te anticiperen bij 

aanvullende vragen en aanpassingen tijdens het 

bouwproces. Daarbij zijn zo min mogelijk vakmensen 

op de projectlocaties of op de werkvloer 

een uitgangspunt. Hoge kwaliteit conform 

specificaties is uiteraard randvoorwaardelijk. 

En het moet ook nog eens marktconform.” Dit 

zijn enkele zinnen die Harsevoort uit zijn mouw 

schudt. In de praktijk betekent dit dat we in het 

voortraject samen met de klant goed nadenken 

welke maatwerkoplossingen we aanbieden. 

Lachend: doordat we het grootste landmeetkundig 

meetbureau van Nederland zijn en een 

Onze maatvoerder op weg naar een projectlocatie. 

‘Met actuele vakkennis 

en passie voor het vak 

zoeken we altijd naar 

de beste oplossing’ 

86


Slimme bouwplaats 2030. 

Voor elke meetvraag levert FACTO GEO een passende oplossing. 

Met onze NASIM © + aanpak leveren wij snelheid en kwaliteit met minder vakmensen op de projectlocatie. 

groot netwerk hebben, weten we als geen ander 

welke technieken wel of niet geschikt zijn 

om toe te passen op, onder of boven de grond. 

En niet alleen of ze geschikt zijn, maar ook of ze 

voordelen opleveren voor de klant. 

HOE VEILIG EN 

DUURZAAM WERKEN WE? 

In ons werk zijn kwaliteit, veiligheid, gezondheid 

en milieu enorm belangrijk. We zijn gecertificeerd 

voor alle relevante schema’s, die je van 

een landmeetkundig bureau mag verwachten: 

ISO 9001 en 14001, VCA*, SNA en CO2 Prestatieladder. 

Daarnaast zijn we lid van de Club 

van 49 en voldoen aan de Approved Self Assessment 

van de Safety Culture Ladder. 

HOE HELPEN WE 

ONZE GWW-KLANTEN? 

Een trend is dat we steeds meer GWW-projecten 

op afstand inwinnen. Wel zo veilig. Op 

afstand, vanaf huis of kantoor meten, maatvoeren, 

scannen en/of monitoren. Dat kan 

zelfs 24/7. We maken hierbij gebruik van onze 

NASIM cubes. NASIM is een zelf controlerend 

geometrisch referentienetwerk en ondersteunt 

real-time 24/7 het GWW-proces. 

In Amsterdam rondom het spoor en de Ring 

Zuid hebben we onze NASIM cubes succesvol 

ingezet. Onze vakmensen kunnen ter plekke 

op locatie of op afstand deze cubes overnemen. 

Dit bespaart uiteindelijk reistijd en opsteltijd 

van instrumentarium. Groot voordeel 

is dat ook onze werkvoorbereider of projectleider 

op afstand controles kan uitvoeren. 

Zelfs de klant kan meekijken en opgedane inzichten 

meenemen in volgende projecten. 

Ook voor kleinere GWW-projecten, bijvoorbeeld 

bij het monitoren van betonstort 

fundaties, verlaagt onze oplossing faalkosten, 

doordat we real-time informatie beschikbaar 

stellen voor de klant waardoor we snel kunnen 

schakelen en de meest optimale uitvoeringsmethode 

benutten. 

Door de energietransitie zien wij de vraag 

naar onze duurzame landmeetkundige oplossingen 

bij de uitbreiding van transportnetwerken 

toenemen. Voor het uitzetten, 

inwinnen en real-time monitoren zetten wij 

een mix van inwintechnieken in: Laserdata 

en digitale fotobeelden vanuit de lucht, maar 

ook de inzet van onze FACTO GEO marker. 

Deze rijdende robot is in staat om precies, 

snel en veilig punten uit te zetten en een terrein 

3-dimensionaal op afstand in te meten 

zonder dat de landmeter continu op de projectlocatie 

aanwezig is. 

Kortom, voor elke meetvraag leveren we u 

een duurzame en passende meetoplossing 

met minder personeel op de werkvloer! ■ 

87


Tekst | Danny van Hooren, Roel van Gils Beeld | SmallToGo 

Datasnelheid 

In de huidige digitale tijd is er een steeds grotere behoefte aan juiste data, grote hoeveelheden data 

en de groeiende vraag naar het zo snel mogelijk verwerken van die data. Landmetingen, laser scans, 

robots die data verzamelen, rijdende auto’s met dure meetapparatuur en satellietdata, maakt dat 

de stroom van gegevens erg groot is. SmallToGo levert innovatieve GIS-oplossingen om gegevens 

efficiënt te verwerken. 

De vraag om data zo snel mogelijk ter beschikking 

te stellen aan verschillende afdelingen binnen 

organisaties levert verschillende uitdagingen op, 

weet Danny van Hooren van SmallToGo. “Bijvoorbeeld: 

wat is de kwaliteit van de gegevens; 

de nauwkeurigheid van geografische gegevens, de 

volledigheid en juistheid van de data zelf?” 

TIJD IS RELATIEF 

Het verzamelen van gegevens gaat vaak zo 

snel, dat de verwerking ervan nog achterblijft, 

merkt Van Hooren. “Dit is tegenstrijdig met de 

wens om gegevens real-time te verwerken en 

te gebruiken. Maar wat is nu real-time? Tijd is 

relatief zo ook het begrip real-time. In sommige 

gevallen is de verwerking van gegevens binnen 

1 milliseconde noodzakelijk, terwijl in een GISapplicatie 

het verwerken van gegevens binnen 

een tijd van 5 minuten al real-time is. We pra- 

ten hier dan wel over een verschil van 300.000 

keer in snelheid! Dus real-time is een rekbaar 

begrip en afhankelijk van de situatie waarin het 

begrip wordt toegepast.” 

TABLET 

Onder andere energiebedrijven, woningcorporaties 

en wegenbouwers willen zo snel mogelijk 

over gegevens kunnen beschikken om daarop 

hun projecten en interne werkprocessen af te 

stemmen. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? 

Van Hooren legt uit: “Architectuur, de kosten 

en de functionaliteit bepalen voor een groot 

deel welke methodieken toegepast zullen worden 

voor de gegevensverwerking. Aangezien 

gegevensverzameling in veel gevallen buiten de 

deur plaatsvindt, komt een tablet of mobiel apparaat 

al snel als middel naar voren.” 

VEILIGE VERBINDING 

“Voor het verzamelen van gegevens en het 

aanleveren ervan aan de backoffice kant, is een 

‘Het verzamelen van gegevens 

gaat vaak zo snel, dat de verwerking 

ervan nog achterblijft' 

SmallToGo heeft sinds 1996 ervaring in GIS-systemen en levert oplossingen voor heel eenvoudige tot uiterst complexe uitdagingen. 

88


internetverbinding nodig. En die verbinding 

dient dan op haar beurt weer snel, stabiel en 

veilig te zijn”, erkent Van Hooren. “Servers zullen 

de gegevens opslaan en voorbereiden voor 

de verschillende afdelingen binnen een organisatie. 

Bij die voorbereiding lopen er datakwaliteit- 

en dataverrijkingsprocessen. Meestal vindt 

er nog een steekproef plaats om de kwaliteit 

te borgen. Dus tussen het verzamelen van de 

gegevens en het ter beschikking stellen ervan, 

kunnen enkele minuten voorbijgaan. Dit wordt 

bij GIS-systemen al gezien als real-time.” 

Verschillende processen binnen een organisatie 

lopen vaak parallel aan elkaar. “Zo kan een 

datakwaliteitscontrole plaatsvinden op het 

werk dat binnenkomt van de buitendienst en 

tegelijkertijd kan de afdeling asset management 

de data verrijken”, legt Van Hooren uit. “Al die 

processen samen zorgen ervoor dat bijvoorbeeld 

de afdeling financiële planning een zo accuraat 

mogelijk beeld krijgt van de status van 

de gegevens. De afdeling storing en onderhoud 

kan op haar beurt snel ingrijpen als er problemen 

worden geconstateerd.” SmallToGo heeft 

sinds 1996 ervaring in GIS-systemen en levert 

oplossingen voor heel eenvoudige tot uiterst 

complexe uitdagingen. ■ 

Kwaliteitscontrole. 

TatukGIS 

Een compleet platform voor het ontwikkelen van nagenoeg elke GIS applicatie. Van desktop tot web of zelfs mobiel: het kan 

allemaal. Met standaardapplicaties binnen enkele minuten aan de slag of voor het maken van specifieke geografische functionaliteit 

het maakt niet uit. 

TatukGIS biedt een uitstekende prijs/kwaliteitsverhouding. SmallToGo is al sinds 2008 de expert op het gebied van TatukGIS en 

is als value added reseller binnen de Benelux actief. Daarbuiten treden we op als Solutions Partner. 

Laat u verassen door de mogelijkheden of bouw uw geheel eigen applicatie om uw specifieke vraagstukken op te lossen. 

Wij nemen graag met u uw vraagstukken door om samen te werken aan een oplossing. 

T +31-(0)6-81463601 

E info@smalltogo.com 

www.smalltogo.com 

89

Circulair funderen 

het fundament van de toekomst 

Kosten- & 

tijdbesparend 

Duurzaam & 

milieuvriendelijk 

Direct belastbaar 

Geschikt voor 

hergebruik 

013 - 536 00 60 

info@pnl.nl 

www.pnl.nl 

Phantom 8 

5126 RJ Gilze


De Sensar DijkScan. Zetting uit het verleden en toekomstige hoogte van de dijk in kaart. 

Eén van de satellieten die Sensar gebruikt. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Sensar 

Ontwerp, beheer en 

monitoring met satellietdata 

Van data naar direct toepasbare informatie 

Met satellietdata bewegingen aan de bodem, bebouwing of infrastructuur tot op de millimeter 

nauwkeurig monitoren. Het is sinds vele jaren de expertise van Sensar. Werken met satellietdata 

biedt veel mogelijkheden, zoals terugkijken in de tijd en vooruitblikken naar de toekomst. Sensar 

heeft recent een nieuw product gelanceerd dat de vertaalslag maakt van satellietdata naar direct 

toepasbare informatie, zoals een risicobeoordeling. 

De techniek waarvan Sensar gebruik maakt (InSAR) bestaat al sinds de 

jaren negentig. “Wij maken die data nu toepasbaar voor een breder publiek”, 

zegt Arjan Tabak, algemeen directeur van Sensar. “Het gaat in de 

basis om satellietbeelden die op een hoogte van 500 tot 800 kilometer 

vanaf de aarde worden geschoten. Die vergelijken we door de tijd en met 

behulp van onze eigen software brengen we de minieme verschillen tussen 

die beelden in kaart. Dat levert tot op de millimeter nauwkeurige metingen 

op van bewegingen van de bodem, bebouwing en infrastructuur.” 

Een bijzonder aspect aan de techniek is dat Sensar kan terugkijken in de tijd. 

De InSAR-satellieten nemen al sinds 1992 beelden op. “We putten uit een 

enorm archief met informatie. En dat maakt dat uitvoerende partijen bijvoorbeeld 

direct kunnen starten met bouwen, omdat we meteen een nulmeting 

te pakken hebben. Uit de satellietbeelden blijkt direct welke objecten 

mogelijk een risico lopen en welke niet. Een tweede belangrijk punt is dat we 

met een druk op de knop een heel gebied inzichtelijk kunnen maken. Je mist 

niets meer en dus ga je van situatie-gestuurd werken naar risico-gestuurd 

werken. Tot slot: omdat er continu beelden worden opgenomen, kunnen 

we tijdig een signalering afgeven, mocht er iets mis dreigen te gaan.” 

Sensar werkt zoveel mogelijk in co-creatie. “90% van onze techniek is 

standaard, de laatste 10% stemmen we af op de specifieke behoefte”, 

verduidelijkt Tabak. “Zo hebben we onder meer de CityScan ontwikkeld, 

een hulpmiddel voor gemeenten bij het beheer en onderhoud van 

buurten of wijken, maar ook een InfraScan voor omgevingsmonitoring en 

een DijkScan voor waterschappen. Deze geeft heel concreet inzicht in 

hoe een dijk zich ontwikkelt. Nieuw voor deze ‘scans’ is dat we, indien gewenst, 

direct de vertaalslag maken naar een risicobeoordeling. Zo gaan 

we van data naar direct toepasbare informatie.” ■ 

Nederland zakt. Dit kan 

een forse onverwachte 

kostenpost opleveren. 

Met CityScan ® krijgt u 

nauwkeurig inzicht in de 

zakking van uw gebied. 

Zodat u perfect kunt 

prioriteren, plannen en 

scherp budgetteren. 

91

Met Epiroc biedt Saes een omvangrijk programma aan sloophamers van heel klein (50 kilo) tot en met een zwaar 10-tons exemplaar. 

Tekst | Jeroen Hornman, Roel van Gils Beeld | Saes International 

Specialist in aanbouwdelen 

voor de GWW en sloop 

Al vele decennia geldt Saes International als dé specialist in hydraulische aanbouwdelen voor grond-, 

wegen waterbouwtoepassingen, sloop en schroot. Met de merken Epiroc, Labounty, Saes, VTN en 

Xcentric Ripper biedt de internationaal opererende onderneming voor vrijwel alle toepassingen 

een passende oplossing. Salesmanager Jeroen Hornman praat ons bij over de laatste ontwikkelingen 

en gunt ons een kijkje in de keuken in Weert. 

SLOOPHAMERS 

De goedlachse salesmanager steekt direct 

van wal. “Met Epiroc bieden we een omvangrijk 

programma aan sloophamers van heel 

klein (50 kilo) tot en met een zwaar 10-tons 

exemplaar. Veel gebruikers weten ons te vinden 

voor zowel aanschaf als het huren van 

deze producten. Want ook als je voor een 

bepaalde periode behoefte hebt aan een 

sloophamer of willekeurig ander aanbouwdeel, 

ben je bij ons aan het juiste adres.” 

XCENTRIC RIPPER 

Voor baggerbedrijven, steengroeves en slakken 

heeft Saes het unieke product Xcentric 

Ripper in het programma. “In combinatie 

met een frees van Erkat bijvoorbeeld levert 

dat een mooie oplossing op om onder 

‘Met een breed producten 

merkenprogramma hebben we voor vrijwel alle 

toepassingen een passende oplossing' 

92

andere trillingsvrij onder water sleuven te 

realiseren voor kabels en leidingen”, geeft 

Jeroen aan. 

LABOUNTY 

Om ijzer te knippen, vertrouwt Saes op het 

gerenommeerde Labounty. “Deze in Amerika 

vervaardigde schaar behoort absoluut 

tot de beste ijzerschaar met een hoge levensduur 

en een maximale productie”, weet 

Jeroen uit ervaring. “Labounty wordt gezien 

als de bedenker en ontwikkelaar van de ijzerschaar 

met een schat aan ervaring, die graag 

gedeeld wordt met (aankomende) gebruikers 

om een maximale productie te garanderen.” 

HYDRAULISCH AANGEDREVEN 

MAGNETEN 

Als we dan toch in het ijzer bezig zijn, dan 

kunnen we natuurlijk niet om onze nieuwste 

uitbreiding heen, vervolgt Jeroen. Sinds 2023 

heeft Saes hydraulisch aangedreven magneten 

opgenomen in haar productprogramma. 

“De vraag om nog meer rendement uit restmateriaal 

te halen wordt steeds groter. Aanbouwdelen 

moeten daarnaast vooral flexibel 

inzetbaar zijn voor meerdere machines. 

Met onze hydraulisch aangedreven magneten 

kunnen we daarin prima voorzien.” 

BETON CRUSHEN 

Ook voor de wereld van het beton crushen en 

opruimen biedt Saes passende aanbouwdelen, 

voornamelijk van de fabrikant VTN. “De crushers 

van VTN onderscheiden zich door hun 

eenvoud, maar ook door het brede assortiment, 

variërend van vaste cruchers, roterende 

crushers en processors waar verschillende 

bekken in toepasbaar zijn”, legt Jeroen uit. 

“VTN maakt in haar sloop-sorteerprogramma 

onderscheid in grijpers voor sloop en overslag. 

Specifiek voor slooptoepassingen zijn de 

grijpers uitgerust met spijlen, terwijl de sloopsorteergrijpers 

voor overslagdoeleinden juist 

voorzien zijn van een geperforeerde plaat.” 

VERDICHTEN EN PAALTJE SLAAN 

Saes trilblokken worden sinds jaar en dag bij Saes 

gemaakt. Jeroen: “Dit compleet West-Europese 

product is voorzien van een dubbel-centrische 

aandrijving waardoor er een maximale slagkracht 

ontstaat en dat staat garant voor een maximale 

De uitrustingstukken van Saes kom je overal tegen. 

productie. Het trilblok wordt veel toegepast bij 

de aanleg van beschoeiingen en in de wegenbouw 

om grond of granulaat te verdichten.” 

GRAVEN 

Naast dit omvangrijke assortiment mogen 

we natuurlijk de oorsprong van Saes niet 

vergeten. “We leveren nog iedere dag graafbakken 

en palletframes, voornamelijk toegespitst 

op graafmachines. Deze aanbouwdelen 

zijn sinds jaar en dag een begrip in de markt. 

Kortom, met een breed producten merkenprogramma 

heeft Saes voor vrijwel alle 

toepassingen een passende oplossing. Zowel 

huur als koop”, zegt Jeroen tot besluit. ■ 

Saes zorgt ervoor dat er doorgewerkt kan worden. 

Ook als je voor een bepaalde periode behoefte hebt aan 

een aanbouwdeel, ben je bij Saes aan het juiste adres. 

Ook voor de wereld van het beton crushen en 

opruimen biedt Saes passende aanbouwdelen, 

voornamelijk van de fabrikant VTN. 

93

VERKOOP VERHUUR SERVICE 

Graafmachines

KANTOREN 

KLEEDKAMERS 

SANITAIRE RUIMTES 

OPSLAGRUIMTES 

KANTINES 

Alle soorten 

tijdelijke huisvesting 

voor uw bouwplaats 

Wij werken graag aan kleine (vanaf een paar units) maar 

ook aan grote projecten! Onze specialisten stellen hun 

uitgebreide ervaring in de bouwsector tot uw dienst. Doe 

een beroep op hun professionele en gepersonaliseerde 

advies voor de volledige inrichting van uw bouwplaats 

huisvesting. Dankzij onze 360° services hoeft u niet op 

zoek naar andere leveranciers voor meubilair, sanitaire 

en veiligheidsvraagstukken. Wij hebben het allemaal! 

• Bouwkeet 

• Schaftwagen 

• Opslagcontainer 

• Schottenkeet 

• Varianthal 

algeco.nl/nl/branches/bouw

Tekst | Frederique Huting Beeld | Algeco 

Een tijdelijke bouwoplossing 

hoeft niet slecht voor het 

milieu te zijn 

Voor ieder project de juiste tijdelijke huisvesting. Algeco heeft een ruim assortiment aan bouwoplossingen. 

Van kleine schaftwagens tot grote schottenketen, Algeco regelt je nieuwe verblijfplaats tot in de 

puntjes. Sales Director Annemiek Glorie: “Ben je een zelfstandig aannemer of een groot bouwbedrijf? 

Wij hebben alles in huis om jouw simpele bouwplaats om te toveren tot een fijn en efficiënt verblijf.” 

Algeco levert al tientallen jaren wereldwijd bouwoplossingen. Het plaatsen 

van onder andere tijdelijke onderwijsgebouwen, kantoorhuisvesting 

en bouwruimtes is voor Algeco dagelijkse kost. En denk daarbij niet enkel 

aan het exterieur, want de diensten reiken vele malen verder dan dat. 

EEN COMPLETE BOUWOPLOSSING: VAN HET 

VERKRIJGEN VAN BOUWVERGUNNINGEN TOT 

TOTAALINRICHTING 

Voordat je tijdelijke huisvesting geplaatst wordt, bespreek je eerst grondig al 

je wensen met Algeco. Bij het plaatsen van een tijdelijke bouwoplossing, komt 

namelijk aan de voorkant ook al veel werk kijken. “Denk bijvoorbeeld aan het 

regelen van vergunningen”, zegt Annemiek. “Wij weten precies welke papieren 

je nodig hebt voor een project. Dat scheelt een hoop geregel voor jou als 

klant, en kun je zorgeloos aan de slag met jouw werkzaamheden.” 

“We leveren graag de complete inboedel van een gebouw”, vertelt Annemiek. 

“Vooral bij kortetermijnprojecten is dit een veel gestelde vraag 

van onze klanten. We regelen dan de gehele inrichting: van stoelen en 

tafels tot CO 2 

-meters en brandblussers.” Algeco levert esthetische, efficiënte 

én veilige gebouwen. 

En dat die drie pijlers allemaal aan bod komen, daar zorgt de projectmanager 

wel voor. Bij iedere klus is één persoon verantwoordelijk en 

diegene is ook op de bouwplaats aanwezig. Toch graag nog een extra 

tafel? Of door de onverwachte hitte behoefte aan airconditioning? Geef 

het aan bij de projectmanager en het wordt allemaal voor je geregeld. 

Annemiek: “Korte lijntjes. We houden ervan!” 

OPLOSSING OP MAAT VOOR ZZP’ERS 

OF GROTE BOUWBEDRIJVEN 

Algeco biedt zes verschillende tijdelijke huisvestingen aan bouwprojecten: 

de bouwkeet, de schaftwagen, de opslagcontainer, de combicontainer, 

de schottenkeet en de varianthal. En ondanks dat het bedrijf met die 

standaardgebouwen werkt, is de ene schottenkeet de andere niet. An- 

Een varianthal. (Beeld: Varianthal) 

96

Een Bouwkeet. (Beeld: Bouwkeet) 

Een kantine. (Beeld: Canteen) 

nemiek: “De basis is hetzelfde, maar aan de hand van de wensen van de 

klant maken wij van iedere bouwoplossing een uniek gebouw.” 

Door verschillende producten te combineren, realiseert Algeco op korte 

tijd tijdelijke ruimtes zoals kantoren, kleedkamers en kantines. 

NET ZERO JOURNEY 

Wereldwijd is de naam Algeco bekend. De afdelingen in alle landen werken samen, 

maar passen hun werkzaamheden aan, aan de vraag van de lokale klant. 

Dit doet Algeco ook overal met haar Net Zero Journey. “We willen graag een 

duurzaam bedrijf zijn”, stelt Annemiek. “Een positieve bijdrage leveren aan een 

gezond klimaat. In Nederland dragen wij onder andere een steentje bij door 

zonnepanelen te plaatsen op de daken van onze units. Dankzij deze groene 

energie is er geen externe energie nodig op de bouwplaats.” 

Daarnaast gaat Algeco alle lampen in haar tijdelijke bouwoplossingen vervangen 

door ledverlichting en wil het bedrijf gaan experimenteren met 

elektrisch rijden. “Zowel van en naar de bouwplaatsen toe, als bij ons intern”, 

legt Annemiek uit. “In onze werkplaatsen waar de projecten gemaakt 

worden, rijden veel heftrucks. We willen deze voertuigen graag 

vervangen door elektrische varianten.” En in die werkplaatsen wordt ook 

op een andere manier gewerkt aan een duurzaam Algeco. “Hergebruik is 

bij ons heel normaal”, zegt Annemiek. “We halen eerder gebruikte projecten 

uit elkaar en bewaren daar de goed werkende onderdelen van. Denk 

bijvoorbeeld aan hout en isolatiematerialen: deze gaan erg lang mee.” 

'Voor ieder project 

de juiste tijdelijke huisvesting' 

Door al deze groene veranderingen wisten Algeco en moederbedrijf 

Modulaire Group in 2022 wereldwijd een reductie van 26% Scope 1- 

en Scope 2-emissies te bereiken vergeleken met 2020. Vorig jaar was 

54% van alle gebruikte energie door Modulaire Group afkomstig uit hernieuwbare 

bronnen. Goede stappen in de richting van het doel voor 

2050: Een gezond bedrijf dat geen CO 2 

meer uitstoot. “Voor een leefbare 

aarde én een leefbaar Algeco.” ■ 

De projectmanagers van Algeco zijn aanwezig op 

de bouwplaats om te helpen met al jouw wensen. 

(Beeld: Project Management on site) 

Een schatfwagen. (Beeld: Schatfwagen) 

97

Tekst | Roel van Gils Beeld | Bonneveld 

Droge bouwkuip voor 

Groningen Spoorzone 

Het stationsgebied in Groningen ondergaat een ingrijpende metamorfose. Er komen meer sporen, 

perrons en ook tunnels voor voetgangers, fietsers en bussen. Daarnaast wordt gebouwd aan een 

nieuwe ondergrondse fietsenstalling. In twee fasen heeft Bonneveld een enorme bouwkuip gerealiseerd 

en drooggelegd voor hoofdaannemer Strukton Civiel. Een terugblik met projectleider Stefan Albers. 

Bonneveld is specialist in het realiseren van natte 

bouwkuipen. “We verzorgen desgewenst het 

complete plaatje, van het ontgraven, aanbrengen 

grind, duikerwerk en de onderwater betonstort 

tot en met het schoon en droog opleveren van 

de kuip”, zegt Stefan. “Bij Groningen Spoorzone 

zijn we in die hoedanigheid al vanaf de tenderfase 

betrokken. De bouwkuip is in twee fasen 

gerealiseerd. De eerste fase in 2021, waarna 

het treinverkeer werd omgezet over die nieuwe 

kuip, om vervolgens dit jaar het tweede deel te 

realiseren. In totaal hebben we 75.000 m 3 grond 

ontgraven, 1.200 GEWI-ankers schoon gemaakt 

en ruim 7.000 m3 onderwaterbeton gestort.” 

GRAVEN EN ZUIGEN 

De bouwkuip is in totaal 66 meter breed, 130 

meter lang en 12 meter diep wat neerkomt op 

10,1 meter beneden NAP. “We zijn beide fases 

vrijwel op exact dezelfde manier aangevlogen”, 

zegt Erik Rigter, uitvoerder bij Bonneveld. “Zo 

hebben we het eerste deel droog ontgraven. 

Vervolgens is de bouwkuip onder water gezet 

met water vanuit het kanaal en zijn we gestart 

met het ontgraven in den natte vanaf een 

ponton. In de eerste fase met twee 50-tons 

rupskranen, in de tweede fase met één rups- 

In twee fasen heeft Bonneveld een enorme bouwkuip gerealiseerd en drooggelegd voor hoofdaannemer Strukton Civiel. 

98

kraan vanwege de geringere afmetingen van 

de kuip. Met behulp van de kranen konden we 

de kuip tot zo’n 8 meter beneden NAP uitgraven. 

Daaronder bevinden zich hardere klei- en 

leemlagen, een typische grondslag voor Groningen. 

De onderste lagen tot de einddiepte 

van 10,1 meter minus NAP hebben we kapot 

gespoten, om vervolgens het grond-/watermengsel 

met onze DOP-pompen op te zuigen 

en te transporteren naar een ontwateringsdepot 

400 meter verderop. Hier stond eveneens 

een 50-tons kraan van Bonneveld opgesteld 

om het depot leeg te halen.” 

kon worden over de kuip. Bonneveld kon zodoende 

de tweede fase ontgraven, gelegen 

precies tussen de treinsporen in. De kuip was 

enkel te bereiken via een hulpbrug. “De bereikbaarheid 

was dus best wel een uitdaging, 

zowel voor het transport als voor de opstelplaatsen 

van de betonpompen, maar ook dat 

is uiteindelijk prima en keurig volgens planning 

gelukt. Met dank ook aan de zeer prettige samenwerking 

met Strukton Civiel.” ■ 

COMPLETE PLAATJE 

De afzet van de vrijkomende grond zat dit 

keer niet in de scope van Bonneveld. “Onze 

opdrachtgever heeft ervoor gekozen om dit 

in eigen beheer uit te voeren en in te zetten 

op een ander project”, legt Stefan uit. “Alle 

overige zaken hebben we wel voor onze rekening 

genomen, waaronder ook het duikwerk, 

het storten van de onderwaterbetonvloer en 

het schoon opleveren van de bouwkuip. Dat 

is gelijk ook onze kracht, we kunnen het complete 

plaatje aanbieden.” Na de eerste fase is 

Strukton in de kuip met de opbouw aan de 

slag gegaan, zodat het treinverkeer omgeleid 

In totaal heeft Bonneveld 75.000 m 3 grond ontgraven, 1.200 GEWI-ankers schoon gemaakt en ruim 7.000 m 3 

onderwaterbeton gestort. 

| Grondwerk 

| Bodemsanering 

| Onderwaterwerk 

| Rioolwerk 

| Straatwerk 

| Railinfra 

| Gewapende 

grondconstructies 

Ampèreweg 4 

3752 LR Bunschoten 

info@bonneveldbv.com 

T 035 - 52 80 340 

www.bonneveld.nl 

99

Tekst | Roel van Gils Beeld | Van Noordenne Wapeningsstaal 

Enorme wapeningsconcentratie 

in Schipholbrug 

In opdracht van Rijkswaterstaat verbreedt bouwconsortium VeenIX de A9 tussen de knooppunten 

Badhoevedorp en Holendrecht. Daartoe worden diverse kunstwerken verbreed of 

opnieuw opgebouwd. De Schipholbrug is één van de meest aansprekende en uitdagende 

objecten, waarvoor Van Noordenne Wapeningsstaal de complete wapening verzorgt. Vanaf 

het 3D-tekenwerk tot aan het vlechten op locatie. 

hebben we prefab aangeleverd, maar het merendeel wordt in het werk 

gevlochten, zoals de verbreding van de landhoofden, het dek en de basculekelders. 

Allemaal behoorlijk complex vlechtwerk, mede vanwege 

de verbinding aan de bestaande Schipholbrug” 

Van Noordenne Wapeningsstaal is nog tot zeker eind oktober actief 

op de Schipholbrug. Kunstwerk 2 volgt eind dit jaar. “Het principe is 

hetzelfde, want het kunstwerk wordt ook verbreed, maar de volumes 

zijn kleiner. Gedurende het werk verzorgen we dan ook nog de nodige 

vlechtwerkzaamheden aan de kleinere kunstwerken.” ■ 

Bekwaam advies met een realistische kijk op de maakbaarheid. Betrokken 

vakmensen die de werkzaamheden uitvoeren. Van wapeningsontwerp, naar 

stappenplan, prefab en leveren en verwerken van de wapening op de bouwplaats. 

Alle facetten van wapeningswerk binnen 1 onderneming. 

Onderdelen worden waar mogelijk geprefabriceerd, geleverd op de bouwplaats en 

aangebracht volgens het legplan. 

Van Noordenne Wapeningsstaal is een vertrouwd gezicht in de regio 

en ook al betrokken bij eerdere deelprojecten van het omvangrijke programma 

weguitbreiding Schiphol, Amsterdam, Almere van Rijkswaterstaat, 

waarvan het tracé A9 Badhoevedorp en Holendrecht het sluitstuk 

vormt. “We zijn door VeenIX benaderd om de wapening van kunstwerk 

1 (Schipholbrug) en 2 compleet in 3D uit te werken en te realiseren, alsmede 

het vlechtwerk te verzorgen op een aantal kleinere kunstwerken”, 

zegt Piet van Houwelingen, directeur van Van Noordenne Wapeningsstaal. 

“Dat is ook onze kracht, het verzorgen van de 3D-modellering tot 

aan het vlechten binnen één onderneming. VeenIX heeft zodoende één 

aanspreekpunt voor alle wapening.” 

Neem gerust contact met ons op via +31 184-620200 of wapening@noordenne.nl en 

ervaar hoe wij onze expertise voor u inzetten. 

Van Noordenne Wapeningsstaal versterkt! 

betrokken - bekwaam -wendbaar 

‘Dat is onze kracht: 

het verzorgen van de 

3D-modellering tot aan 

het vlechten binnen 

één onderneming' 

GEAUTOMATISEERDE WAPENINGSCENTRALE 

Na goedkeuring van het 3D-model wordt het wapeningsstaal in de 

geautomatiseerde wapeningscentrale van Van Noordenne Wapeningsstaal 

geknipt en gebogen. “Onderdelen worden waar mogelijk geprefabriceerd, 

geleverd op de bouwplaats en aangebracht volgens het 

legplan”, zo omschrijft Piet het proces. “De paalkorven en de pijlers 

100

6 | 7 | 8 FEBRUARI 2024 

Evenementenhal Hardenberg 

BEZOEK 

NU ONZE 

WEBSITE 

www.infrarelatiedagen.nl InfraRelatiedagen InfraRelatiedagen 

infrarelatiedagen 

Met jouw werk 

maak je een wereld 

van verschil 

Wij staan klaar om je te helpen: (3D) Machinebesturing • Total stations 

• 2D en 3D maatvoering • GPS-ontvangers • Lasers • Trainingen & support • 

Scanners • (maatwerk) Projectmanagement software 

www.topconpositioning.nl

Tekst en beeld | Easyfairs 

Alle seinen staan op groen 

voor Infra Relatiedagen 

Bob van Heukelom is accountmanager van Infra Relatiedagen. Dag in dag uit praat hij met bedrijven 

die willen exposeren op Infra Relatiedagen. De beurs is populair. Zeven maanden vóór het event is 

85% van de beschikbare halcapaciteit verhuurd. Het wordt steeds vaker puzzelen om bedrijven een 

mooie locatie aan te bieden. We bellen met Bob om te horen hoe het zit. 

HOE GAAT HET MET 

INFRA RELATIEDAGEN? 

“Meer dan goed. Dat komt natuurlijk door het 

succes van de laatste editie. We hebben een 

uitstekende rebookperiode achter de rug. Veel 

oud-exposanten hebben zich inmiddels weer 

ingeschreven. We hebben de plattegrond vrijgegeven 

voor iedereen. We hebben opvallend 

veel aanvragen van nieuwe bedrijven die in 

maart de beurs hebben bezocht en zo onder 

de indruk waren dat ze er nu op willen exposeren. 

Dat is een ontwikkeling waar we trots 

op mogen zijn.” 

ZIJN ER VOLGEND JAAR 

DINGEN ANDERS? 

“Dat kun je wel zeggen. We houden de plattegrond 

dynamisch. Dat betekent dat veel exposanten 

niet meer op hun vertrouwde plek 

staan. Dat was aanvankelijk voor exposanten 

nog wel een dingetje. We hebben goed uitgelegd 

dat we dat juist doen op verzoek van 

de bezoekers. Zij willen steeds weer verrast 

worden. Met de nieuwe indeling doorbreken 

we de gewoonte van de vaste bezoekers om 

elke keer hetzelfde rondje te lopen. We hebben 

de beurs nu zo ingedeeld dat de kans 

heel groot is dat ze op stand komen van bedrijven 

die ze echt niet kennen. Mooi toch 

dat je zo op het spoor komt van onverwachte 

innovaties?” 

WAAR KIJK JE NAAR UIT 

“Op de eerste plaats naar de dynamiek van 

drie beursdagen. Die dynamiek krijgt extra 

kracht door de specials die we hebben toegevoegd 

aan het beursconcept. We zijn daar 

dit jaar voorzichtig mee begonnen. We hebben 

hiermee de stevige pijlers geslagen voor 

volgend jaar. Zelf kijk ik uit naar de Openbare 

Materieelpark van Heden en Toekomst editie 2023. 

102

Verlichtingstraat. We begonnen dit jaar met 

slechts een paar partijen, volgend jaar hebben 

we veertien topspelers op verlichtingsgebied 

in de straat staan. Of beter gezegd: rond een 

plein voor demo’s en kennissessies. Het leuke is 

dat we samen met de exposanten deze special 

uitbouwen. Daar krijgen wij als team ook weer 

energie van.” 

Sfeerbeeld Infra Relatiedagen 2023. 

HEB JE NOG ZO’N VOORBEELD? 

“Ik noem er nog een: het Overheidsplein. Dit 

jaar een mooie, eerste editie met de provincies 

Overijssel en Drenthe als drijvende krachten. 

Het is toch fantastisch dat de grootste opdrachtgever 

van de infrasector - de overheid 

- zelf aanwezig is op de beursvloer om het gesprek 

aan te gaan met de aannemers. We zitten 

nu al samen aan tafel om te kijken hoe we 

er volgende editie iets moois van kunnen maken. 

Je zult je overigens verbazen hoe groot het 

aandeel overheid is onder de bezoekers.” 

Je spreekt veel bedrijven. Wat houdt hen bezig? 

“Er zijn drie grote thema’s. Wat ik bij iedereen 

hoor is zorg over het personeelstekort. We zagen 

dat ook op de beursvloer in maart. Veel 

exposanten hadden op hun stand een bord 

hangen met personeel gezocht en namen ook 

juist om die reden deel aan de College tour. 

De andere twee thema’s hangen met elkaar samen. 

Dat zijn duurzaamheid en ketenintegratie. 

Er moet heel wat gebeuren op het gebied 

van klimaatadaptatie, elektrificatie en circulariteit. 

Daar is iedereen van doordrongen. Zulke 

grote opgaven kun je alleen maar goed oppakken 

als je als keten met elkaar samenwerkt. 

Dan heb je het dus over ketenintegratie. Op 

de beurs zullen exposanten ongetwijfeld laten 

zien wat dit in de praktijk betekent.” 

Sfeerbeeld Infra Relatiedagen 2023. 

Het Overheidspark editie 2023. 

HOE KIJK JE EIGENLIJK TERUG OP 

DE LAATSTE EDITIE? 

“Het was spannend. In 2022 was er ook een 

Infra Relatiedagen, net na de corona-periode. 

Alle beurzen moesten even op stoom komen. 

Dit jaar draaide Infra Relatiedagen weer 

als vanouds, aangevuld met mooie innovaties. 

Daarom ontvingen we hoge waarderingscijfers 

van zowel bezoekers als exposanten. Ik durf te 

zeggen dat we deze editie onze slag hebben 

geslagen. Niet voor niets hebben zoveel exposanten 

nu alweer geboekt voor 2024.” 

WAAR KRIJG JE ENERGIE VAN? 

“Het valt me op dat als we exposanten vertellen 

over nieuwe initiatieven, ze spontaan gaan 

meedenken hoe we die handen en voeten kunnen 

geven. We bouwen letterlijk samen aan 

de beurs. Als organisator voel je je dan gedragen 

door de sector waarvoor je het doet. Dat 

maakt het werk wel erg leuk. ” ■ 

103

PROJECT DIJKVERSTERKING TIEL – WAARDENBURG 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Paul Poels fotografi e 

Eén van de meest unieke 

dijkversterkingsopgaven 

van Nederland 

Vanuit het landelijk Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt tot 2050 een groot aantal dijken 

in ons land versterkt. Voor Waterschap Rivierenland betekent dat circa 400 kilometer aan 

dijkversterkingen de komende decennia, waaronder de 19 kilometer lange dijkversterking tussen 

Tiel en Waardenburg die momenteel in uitvoering is. Het is volgens bouwcombinatie Mekante Diek 

één van de meest unieke dijkversterkingsopgaven van Nederland. 

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is opgezet 

om alle primaire waterkeringen in Nederland 

te laten voldoen aan de wettelijke norm. 

“Het programma voorziet in veel dijkversterkingen 

tot 2050”, weet Peter Lobbezoo, projectmanager 

vanuit Waterschap Rivierenland. “Het 

doel is om in 2050 alle waterkeringen weer op 

sterkte te hebben. Dat betekent overigens niet 

dat ze nu niet sterk genoeg zijn. We bouwen 

namelijk vandaag aan de dijk die we morgen 

nodig hebben.” Mekante Diek, bestaande uit 

Dura Vermeer, Ploegam en Van Oord, heeft al 

vroegtijdig geanticipeerd op de dijkversterking 

Tiel – Waardenburg. “Nog voordat het werk 

op de markt kwam, waren we al driekwart jaar 

bezig met de voorbereiding”, zegt Dick Baars, 

projectdirecteur namens Mekante Diek. “Wij 

wilden dit project als combinatie heel graag winnen. 

Het is ons op het lijf geschreven.” 

IJZERSTERK 

Dura Vermeer, Ploegam en Van Oord zijn door 

de wol geverfd en expert op het gebied van 

dijkversterkingen. “We hebben al vele dijkprojecten 

op onze naam staan”, zegt Dick met 

gepaste trots. “Helemaal bijzonder in dit geval 

is dat de eerste grote opdracht van Ploegam 

zich op deze dijk afspeelde in het jaar 1987. 

Het betrof het maken van klassieke zinkstukken 

voor twintig kribben in de uiterwaarden 

van de Waal bij Opijnen. Binnen Mekante Diek 

zijn alle drie de bedrijven complementair aan 

elkaar. We kennen elkaar door en door, leren 

van elkaar en zijn daarmee in staat om processen 

telkens weer te verbeteren. Dat maakt ons 

ijzersterk.” En die verregaande expertise komt 

hier tussen Tiel en Waardenburg goed van pas. 

“Het lijkt misschien makkelijk om een dijk te 

bouwen, maar hier is bijna iedere meter dijk 

anders. De dijk is op sommige plekken hoog 

en steil, de ruimte is heel beperkt, perceeleigenaren 

hebben hun inbreng, het project bevindt 

zich vrijwel volledig in een Natura2000- 

gebied en er is een heleboel oud zeer uit het 

verleden vanwege slechte ervaringen met een 

eerdere dijkversterking. De spoedwet heeft 

destijds veel argwaan gewekt. Kortom, dit project 

vraagt om maatwerk. Wij willen ons visitekaartje 

afgeven, ook richting de omgeving.” 

GESTRUCTUREERD VOL GAS 

De aanpak van Mekante Diek is geënt op zo 

min mogelijk hinder voor de omgeving. “We 

kiezen er bewust voor om nagenoeg alles 

via het water aan te voeren”, geeft Dick aan. 

“Verder worden damwanden waar nodig trillingsvrij 

en -arm aangebracht, zodat de kans 

op schade zo klein mogelijk blijft. ❯ 

Alles wat Mekante Diek doet wordt tot in de puntjes voorbereid, anders gaan ze 

volgens eigen zeggen niet naar buiten. 

Binnen Mekante Diek zijn alle drie de bedrijven complementair aan elkaar. 

104


Het lijkt misschien 

makkelijk om een dijk 

te bouwen, maar hier 

is bijna iedere meter 

dijk anders. 

‘Hier staat vermoedelijk het grootste 

elektrische materieel- en wagenpark 

van de Benelux opgesteld’ 

105


De aanpak van Mekante Diek is geënt op zo min mogelijk hinder voor de omgeving. 

We zetten alles in het werk om het project 

vlekkeloos te laten verlopen. Alles wat we 

doen wordt tot in de puntjes voorbereid, 

anders gaan we niet naar buiten. Gestructureerd 

vol gas.” Peter kan dat bevestigen 

en zegt: “Vanuit het waterschap hebben we 

heel bewust uitgevraagd naar een aanpak 

met zo min mogelijk hinder. En natuurlijk realiseren 

we ons ook dat het een ingewikkelde 

puzzel is, gezien de beperkte ruimte, de 

geldende weten regelgeving, aandacht voor 

archeologie, natuur, emissies, en ga zo maar 

door. Naast het beperken van hinder, streven 

we als waterschap naar een zo duurzaam 

mogelijke uitvoering. We hebben de markt 

uitgedaagd om het project uit te voeren met 

de laagste uitstoot en -energievraag. Mekante 

Diek is daar heel adequaat op ingestapt.” 

ELEKTRISCH MACHINEPARK 

De combinatie prijst het waterschap om de 

duurzame uitvraag. “Het getuigt van moed 

Van elektrische graafmachines en -heistellingen tot elektrische kippers en kranen, het komt hier allemaal samen. 

106


De planning is om het hele tracé tussen Tiel en Waardenburg eind 2026 hoogwaterveilig te hebben. 

‘We bouwen vandaag 

aan de dijk die 

we morgen nodig 

hebben' 

en lef”, vindt Dick. “Wij hebben ervoor gekozen 

om wat elektrisch kan, ook op die 

manier uit te voeren. Van elektrische graafmachines 

en -heistellingen tot elektrische 

kippers en kranen, het komt hier allemaal 

samen. Ik denk dat we inmiddels wel kunnen 

stellen dat hier het grootste elektrische 

materieel- en wagenpark van de Benelux 

opgesteld staat. Of misschien zelfs wel van 

Europa. We hebben zelfs een snellaadplein 

ontwikkeld vanuit dit project in samenwerking 

met Betuwewind.” WattHub is het eerste 

snellaadplein voor vrachtauto’s en zwaar 

bouwmaterieel ter wereld. “We gaan ons 

steeds meer realiseren dat dit project heel 

bijzonder is”, vervolgt Peter. “Natuurlijk zijn 

we er als waterschap voor de dijken, maar 

indirect zetten we met het snellaadplein wel 

een mooie ontwikkeling in gang.” Ook Dick 

kan dat beamen: “Vanuit de oervraag ‘een 

betere wereld begint bij jezelf’ zien we het 

snellaadplein als een surplus. Het maakt Nederland 

ook na dit dijkversterkingsproject 

langs de A15 en verder een stuk schoner.” 

BIM 

Los van die mooie ‘bijvangst’ is dijkversterking 

Tiel-Waardenburg een enorme opgave. “Niet 

alleen in de uitvoering, maar zeker ook qua 

engineering”, benadrukt Dick. “Op het tracé 

wordt ongeveer 9 kilometer aan damwand 

aangebracht en de overige 11 kilometer wordt 

met grond versterkt. Dat is ‘gewoon’ groot 

werk. En dat kan alleen maar als je samen optrekt. 

We betrekken onze partners, onderaannemers 

en leveranciers daarom al vroegtijdig 

in het ontwerptraject om met kennis van zaken 

alles tot in de puntjes af te stemmen. Het project 

wordt ook volledig in BIM uitgewerkt. De 

tekeningen worden één op één in het machinepark 

ingelezen, maar het model wordt ook 

gebruikt om de omgeving in te lichten, de risico’s 

en planning af te stemmen. Kortom, om 

de integrale puzzel te maken. En dankzij een 

relatief eenvoudige dashboarding kunnen we 

het project optimaal volgen en managen.” Tot 

op heden lopen we dan ook keurig op schema, 

merkt Peter op. “De filosofie die Dick eerder 

schetste ‘van eerst alles goed voorbereiden 

voordat je aan de slag gaat’ zien we buiten terug. 

Het is een goed beheerst proces. Medio 

augustus is het eerste dijkvak aan de Tielse kant 

gereedgekomen voor inzaaien. Daarmee starten 

we in september. De planning is om het 

hele tracé tussen Tiel en Waardenburg eind 

2026 hoogwaterveilig te hebben.” ■ 

107


Tekst | Roel van Gils Beeld | Fugro 

Prominente rol voor 

Geo-data specialist bij 

duurzame dijkversterking 

De dijk langs Nederlands drukst bevaren rivier de Waal wordt door bouwcombinatie Mekante Diek 

tussen Tiel en Waardenburg over een afstand van 19 kilometer versterkt. Fugro heeft een prominente 

rol in dit meerjarenproject. De Geo-data specialist was reeds betrokken bij het ontwerp en het grondonderzoek 

en verzorgt nu ook de monitoring en de kwaliteitskeuringen van het dijkmateriaal tijdens de 

uitvoering. Fugro levert bovendien een belangrijke bijdrage in het projectteam rondom de digitalisering 

van de geo-data, een rol die steeds belangrijker wordt bij dit soort grote dijkversterkingsprojecten. 

Al vanaf de tender is Fugro actief betrokken bij 

de dijkversterking van de Waaldijk tussen Tiel 

en Waardenburg. “We hebben Mekante Diek 

ondersteund bij het maken van het aanbiedingsontwerp”, 

begint Ben Rijneveld, Manager Sector 

Water bij Fugro. “Hierin waren het optimaliseren 

van het damwandontwerp en duurzaam- 

heid twee belangrijke EMVI-criteria (Economisch 

Meest Voordelige Inschrijving-criteria). Door het 

damwandontwerp kritisch te bekijken, is er heel 

wat staal bespaard. Want hoe meer je inzoomt, 

bijvoorbeeld door meer doorsneden gedetailleerd 

te bekijken, hoe nauwkeuriger je te werk 

kunt gaan en des te slimmer je de uitgangspunten 

kunt kiezen. Desondanks voldoet het ontwerp 

uiteraard aan de gestelde waterveiligheidseisen. 

Minder staal betekent minder uitstoot, dus een 

gunstigere MKI-waarde (Milieu Kosten Indicatorwaarde). 

Op alle EMVI-criteria heeft Mekante 

Diek een 10 gescoord, en daar heeft het geoptimaliseerde 

damwandontwerp aan bijgedragen.” 

Het veldlaboratorium van Fugro is als enige in Nederland geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie. 

108


OLYMPISCHE OPGAVE 

Na gunning moest de bouwcombinatie snel 

aan de slag. “Het opstellen van het Defi nitief 

Ontwerp (DO) binnen een half jaar was een 

bijna Olympische opgave”, zo schetst Ben het 

verloop van het traject. “Daarbij moesten ook 

nog de nodige grondonderzoeken uitgevoerd 

worden op locaties in het 8 kilometer lange 

damwandtracé waar nog niet zoveel informatie 

van was. Aangezien we bij Fugro niet voor één 

gat te vangen zijn, hebben 

we in de tenderfase al nagedacht 

over welke grondonderzoeken 

waar uitgevoerd 

zouden moeten 

worden. Daarom konden 

we na gunning direct starten 

met het uitvoeren van 

het grondonderzoek. Ook 

hebben we het ontwerpteam, 

dat aan de tender 

gewerkt heeft, paraat gehouden en na gunning 

snel uitgebreid. Ons team werkte integraal samen 

met het team van Mekante Diek. Samen 

waren we in staat om het DO in een half jaar te 

realiseren. Dat is extreem snel voor een dijkversterking 

van 19 kilometer.” 

3D-ONDERGRONDMODEL 

Op basis van de data van alle grondonderzoeken 

heeft Fugro een 3D-ondergrondmodel 

gemodelleerd en dat gecombineerd 

met het geometrische model van de dijk. 

“De dijk gaat soms naar binnen, soms naar 

buiten, de ondergrond is grillig en er is veel 

variatie in ophoging”, vervolgt Ben. “Door 

alle variabelen te combineren in het 3Dondergondmodel 

kunnen we heel gedetailleerd 

zettingen berekenen. Normaal neem 

je een dijkvak van een paar honderd meter 

en ga je uit van de slechtste geometrie en 

‘Het opstellen van het 

Defi nitief Ontwerp (DO) binnen 

een half jaar was een bijna 

Olympische opgave' 

de slechtste sondering. Omdat we hier veel 

meer data hebben vergaard en veel gedetailleerder 

modelleren, kunnen we scherper 

ontwerpen en ‘probleemlocaties’ beter 

identificeren. Het is met name van belang 

voor een efficiënte uitvoerig. Op die manier 

kan de hoeveelheid grondverzet veel nauwkeuriger 

worden ingeschat en bepaald.” Ook 

voor de damwandberekeningen haalt Fugro 

de gegevens op uit het 3D-ondergrondmodel 

om berekeningen efficiënter uit te voeren. 

Ben: “Die verregaande digitaliseringsslag 

maakt dit project bijzonder.” 

PROEFTERP 

Ben noemde de DO-fase terecht een bijna 

Olympische opgave, gezien de inspanningen 

die Fugro samen met het projectteam in 

korte tijd heeft geleverd. “Daar kwam nog bij 

dat we in het DO ook nog voorbereidende 

werkzaamheden hebben 

verricht voor het Uitvoerend 

Ontwerp (UO), zoals 

het aanbrengen van 

een proefterp. Deze is 

bedoeld om onze zettingsprognoses 

te kalibreren. 

Hiervoor hebben 

we diverse instrumenten 

geplaatst, zoals waterspanningsmeters, 

en zijn 

de nodige sonderingen, boringen en zelfs nog 

labonderzoek uitgevoerd. Het leverde bruikbare 

informatie op voor -wederom- het optimaliseren 

van het ontwerp”, weet Ben. ❯ 

Fugro was reeds betrokken bij het ontwerp en het 

grondonderzoek en verzorgt nu ook de monitoring en 

de kwaliteitskeuringen van het dijkmateriaal tijdens 

de uitvoering. 

109


Op een 8 kilometer lang damwandtracé moest veel 

grondonderzoek uitgevoerd worden. 

110


OMGEVINGSMONITORING 

Over de koppeling tussen het ontwerp en 

toetsing in de praktijk gesproken, Fugro verzorgt 

ook de omgevingsmonitoring aan belendingen. 

“Data uit onder andere trillingsmeters 

op locatie matchen we met onze prognoses. 

Die inzichten zijn uiterst waardevol om een 

afweging te maken voor het trillen of drukken 

van de damwanden”, zegt Olaf Duizendstra, 

Senior Projectmanager bij Fugro. “Trillen gaat 

immers veel sneller dan drukken, waardoor de 

omgeving minder lang hinder ondervindt, en 

het is nog goedkoper ook. Maar het moet wel 

veilig gebeuren. Zodoende toetsen we continu 

of de uitvoering binnen de grenswaarden 

blijft. Overigens hebben we ook voor aanvang 

van de werkzaamheden hoogteboutjes geplaatst 

en op de meest kritische belendingen 

een nulmeting uitgevoerd. Tijdens uitvoering 

meten we eventuele zettingen en verzakkingen 

in X-, Y- en/of Z-richting. Daarnaast hebben 

we nog de beschikking over informatie uit 

peilbuizen, om te controleren dat de invloed 

op de grondwaterstand ook daadwerkelijk 

verwaarloosbaar is.” 

VELDLABORATORIUM 

Fugro heeft op dijkversterking Tiel-Waardenburg 

ook diens mobiele veldlaboratorium gestationeerd. 

“Op basis van de planning van Mekante 

Diek meten wij ter plaatse de verdichting. 

Zo nemen we steekbussen en slaan proctors 

om te beoordelen of de ophoging goed is opgebracht. 

Die variabelen, samen met de data uit 

waterspanningsmeters, bepalen of de volgende 

ophoogslag kan worden aangebracht”, legt Olaf 

uit. “Uiteindelijk wil Waterschap Rivierenland 

de bevestiging dat alles goed is aangebracht, en 

daar zijn deze controlemetingen voor bedoeld. 

Daarnaast beoordelen we vanuit het veldlaboratorium 

ook de kwaliteit van de aangevoerde 

grondstromen, inclusief de (dijken)klei.” Schepen 

worden aan de lopende band gelost. In tussentijd 

kan de klei natter of droger worden. Fugro 

controleert of de klei niet te nat of te droog is 

om deze goed te kunnen verwerken en adviseert 

over maatregelen als dit wel het geval is, 

zodat de aannemer snel weer aan de slag kan. 

“Omdat we met het laboratorium kort op de bal 

spelen, kunnen we Mekante Diek snel en adequaat 

begeleiden in de uitvoering en voorkomen 

we onnodige transportbewegingen.” Het veldlaboratorium 

van Fugro is als enige in Nederland 

geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie. 

Dijkversterking Tiel-Waardenburg is een duidelijk 

voorbeeld van Fugro’s expertise in waterveiligheid 

en grondgerelateerde risico’s in 

de ontwerpen uitvoeringsfase. “Het is voor 

ons geen onbekend terrein”, zegt Olaf. “We 

zijn ook betrokken geweest bij eerdere dijkverzwaringsprojecten 

aan de noordkant van 

de Waal en beschikken over een schat aan 

geo-informatie vanaf Gorinchem tot Sprok. 

Al die kennis en ervaring komt ook hier heel 

goed van pas.” ■ 

Geavanceerd 3D-ondergrondmodel voor 

gedetailleerder en efficiënter dijkontwerp. 

Ook Fugro heeft haar elektrische boorrups ingezet voor het 

plaatsen van peilbuizen in een boorgat tot 7 meter diepte. 

Voorbereiding van een proefterp om zettingsberekeningen te kalibreren. 

111

TIJDELIJKE 

BRUGGEN 

Uw specialist in toonaangevende brugsystemen 

U ontvangt volledig (de)montage service 

Uw brugwens staat bij ons centraal 

Permanente, tijdelijke en noodbrug oplossingen op maat 

Gecertificeerd aanbieder van modulaire bruggen in Europa 

LEADING 

THE FUTURE OF 

BRIDGING 

tel +31 (0)736408770 sales@retrobridge.com www.retrobridge.nl


Vier Retro Heavy Bridge elementen vormen samen een laad- en losplatform van 13,5 bij 10 meter in de Waal. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Retro Bridge 

Laad- en losplatform van tijdelijke 

brugelementen in de Waal 

Een groot deel van de grond voor dijkversterking Tiel-Waardenburg wordt per schip aangeleverd. 

Ter hoogte van Opijnen in de Waal is een tijdelijk laad- en losplatform gecreëerd bestaande uit vier 

gekoppelde Retro Bridge brugelementen van de zwaarste categorie (RHB). 

Retro Bridge is door bouwcombinatie Mekante 

Diek ingeschakeld voor het leveren van 

vier Retro Heavy Bridge elementen. “Doorgaans 

verhuren we deze brugelementen voor 

snelwegtoepassingen”, zegt Han Kastermans, 

directeur van Retro Bridge. “De elementen 

voldoen aan de huidige Europese normen, de 

EURO code I-III Load Model 1,2 en 3. Hiermee 

zijn we in staat om een maximale vrije overspanning 

van 40,5 meter te realiseren.” Een 

dergelijk grote overspanning was op dijkversterking 

Tiel-Waardenburg niet aan de orde. 

Hier spelen andere ‘krachten’. 

EXTREME BELASTINGEN 

Vier gekoppelde RHB-elementen van 13,5 bij 2,5 

meter vormen samen een platform van 13,5 bij 10 

meter. “De elementen zijn vanuit onze werf in Beringe 

naar Tiel getransporteerd en op een ponton 

gehesen. Daarna zijn ze met een kraanschip op de 

specifiek daarvoor aangebrachte steunpunten in 

het water gelegd”, legt Han uit. “Wij hebben vervolgens 

de elementen aan elkaar gebout tot één 

star platform. Het vormt de ‘thuisbasis’ voor grote 

kranen die damwanden en klei aan land brengen. 

Het platform moet dus extreme belastingen kunnen 

weerstaan. Maar dat is ons RHB-concept wel 

toevertrouwd. Alleen de dekplaat is al 22 mm dik. 

Het element heeft dan ook een eigen gewicht van 

18,5 ton. Specifiek voor deze toepassing hebben 

we de elementen voorzien van een anti-afrijconstructie 

op de kop, bestaande uit speciale vangrailstijlen 

en -kokers, die zijn berekend op een horizontale 

impact. Aan beide zijkanten bevindt zich 

onze standaard BN-vangrail.” 

Mekante Diek heeft een grondwal aangelegd die 

fungeert als open afrit van en naar het platform. 

“Dat had eventueel ook nog met een tijdelijke 

brugconstructie uitgevoerd kunnen worden, maar 

is hier niet voor gekozen”, zegt Han. Het RHBplatform 

blijft minimaal drie jaar liggen. “Daarna 

wordt het gedemonteerd en kunnen we de brugelementen 

weer elders inzetten. Al met al een 

mooi project voor ons dat de veelzijdigheid van 

onze tijdelijke brugelementen onderstreept.” ■ 

Specifiek voor deze toepassing zijn de elementen 

voorzien van een anti-afrijconstructie op de kop en 

een standaard BN-vangrail aan de zijkanten. 

113


Tekst | Roel van Gils Beeld | Paul Poels fotografie 

Optimalisaties 

in damwandgebruik 

Samen, slim, versterkend 

Onder het motto ‘samen, slim, versterkend’ wordt de dijk tussen Tiel en Waardenburg door 

bouwcombinatie Mekante Diek over een lengte van ongeveer 19 kilometer versterkt. Centraal in 

de aanpak staat het samen zoeken naar duurzame oplossingen. ArcelorMittal is daarom al in een 

vroeg stadium aangehaakt om optimalisaties te vinden in het damwandgebruik, met groot succes. 

Het is bovendien het eerste project in Nederland waarbij de EcoSheetPile Plus wordt ingezet, 

een damwand geproduceerd uit schroot en 100% groene stroom. 

ArcelorMittal produceert en levert op Tiel-Waardenburg voor het eerst de EcoSheetPile Plus damwanden in Nederland. 

114


De damwanden worden afhankelijk van de lokale 

situatie door middel van trillen of drukken aangebracht. 

Met een milieu-impact van ‘slechts’ 359 kg CO 2 

per ton maakt de EcoSheetPile Plus damwand echt het verschil. 

“Vrij snel na gunning zijn we aangesloten bij het 

ontwerpteam van Mekante Diek om op hoofdlijnen 

te kijken naar optimalisaties in damwandgebruik”, 

begint Roel Bijlard van ArcelorMittal. 

De stalen damwand leent zich uitstekend 

voor dit soort dijkversterkingsprojecten door 

in één klap twee faalmechanismen (piping en 

macro-instabiliteit) te elimineren. “De vroegtijdige 

samenwerking heeft vooral als doel om 

het totale gewicht van de damwandoplossing 

te reduceren. Want minder staal in de grond 

betekent naast een kostenbesparing ook een 

enorme besparing op het gebied van duurzaamheid 

en CO 2 

-uitstoot.” 

VEEL LAGERE MILIEU-IMPACT 

De grootste optimalisaties in damwandgebruik 

zijn behaald door de damwanden te staffelen. 

“Oftewel een lange plank van bijvoorbeeld 16 

meter combineren en afwisselen met een korter 

formaat plank van 12 meter”, legt Roel uit. 

“De langere damwand zorgt voor de benodigde 

stabiliteit, waarbij de kortere damwand de 

doorgaande wand creëert. Deze optimalisatie 

kunnen we hier op het project in Tiel-Waardenburg 

op verschillende locaties toepassen. 

Dat levert aanzienlijke besparingen op.” Buiten 

die gewichtsoptimalisatie levert ArcelorMittal 

nog een belangrijke bijdrage aan het duurzame 

karakter van het project. “We produceren en 

leveren hier voor het eerst onze EcoSheetPile 

Plus damwanden in Nederland. Net als bij 

‘De grootste optimalisaties in 

damwandgebruik zijn behaald door de 

damwanden te staffelen' 

de gewone EcoSheetPile wordt ook het staal 

van de Plus-variant geproduceerd in een vlamboogoven 

uit circa 100% schroot. Dat gegeven 

alleen al leidt tot een veel lagere milieu-impact 

van 427 kg CO 2 

per ton in vergelijking met staal 

uit een hoogoven, goed voor circa 2.000-2.500 

kg CO 2 

per ton. Met de EcoSheetPile Plusvariant 

garanderen we bovendien dat het staal 

met 100% groene stroom is vervaardigd, waardoor 

de impact nog verder wordt verlaagd 

naar 359 kg CO 2 

per ton.” 

EPD’S 

Voor beide varianten van de EcoSheetPile 

zijn sinds april 2023 nieuwe EPD’s beschikbaar. 

“Omdat we waren aangesloten bij het ontwerpteam 

van Mekante Diek konden we vooruitlopend 

op die publicatie de EcoSheetPile 

Plus al aanbieden. Zodoende kon Mekante 

Diek rekenen met zeer gunstige waardes van 

+/-50 kg CO 2 

per m 2 

wand. Dan maak je toch 

echt wel hét verschil”, zegt Roel met gepaste 

trots. “Daarnaast zorgen we ook voor een zo 

duurzaam mogelijk transport. De damwanden 

worden vanuit de fabriek in Luxemburg 

per binnenvaartschip getransporteerd naar de 

projectlocatie.” Inmiddels heeft ArcelorMittal 

zo’n 3.000 ton geleverd. Daar komt dit jaar nog 

1.500 ton bij. Het hele project beslaat echter 

18.000 ton EcoSheetPile Plus in overwegend 

AZ24-700 damwanden van 12 tot 18 meter. 

Het resterende tonnage wordt gefaseerd tot 

2025 uitgeleverd en geïnstalleerd. 

De damwanden worden afhankelijk van de lokale 

situatie door middel van trillen of drukken 

aangebracht. Het credo luidt: trillen waar 

kan, drukken waar moet. “Niet alles ligt vooraf 

vast”, weet Roel. “Op bepaalde delen van het 

traject wordt ter plaatse tijdens de uitvoering 

bekeken op welke wijze de damwand wordt 

aangebracht. Voor deze locaties leveren wij 

damwanden zodanig dat deze op beide manieren 

geïnstalleerd kunnen worden. Ook weer 

een mooi voorbeeld van ‘samen, slim en versterkend’ 

optreden.” ■ 

115

Duurzame damwand 

uit schroot en groene 

stroom 

Voor warmgewalste damwanden van 

ArcelorMittal geproduceerd uit schroot 

is sinds 2021 een EPD beschikbaar. Nu is 

er een nieuwe EPD uitgebracht op 

basis van schroot en groene stroom. 

Deze EcoSheetPile Plus EPD geeft 

een nog lagere milieu-impact 

voor de damwanden uit een 

vlamboogoven. 

Scan de QR-code voor 

meer informatie. 

© Paul Poels 

projects.europe@arcelormittal.com 

+31 (0)88-0083700 

projects.arcelormittal.com/foundationsolutions/sustainability/smart-sheet-piles

High 5 Solutions 

Sonische boor- en triltechnieken 

in de bouw & infra 

H5S biedt onder andere de volgende producten en diensten aan: 

• leveren, sonisch aanbrengen en sonisch verwijderen verankeringen® 

• leveren en aanbrengen ankerpalen [CUR236] 

• compensation grouting 

• destructief boorwerk in gesteente, beton en staal 

• voorboren harde bodemlagen 

Al sinds 2021 

kunnen wij uw 

verankering ook 

met een elektrisch 

aangedreven 

boormachine 

aanbrengen! 

• boorwerkzaamheden voor milieutechnische projecten 

• sonisch intrillen van PE-slangen voor horizontale bodemafsluiting®


De ankers op dit project worden zowel vanaf de voorzijde van de damwand als ook ‘over de kop’ aangebracht. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | H5S 

Sonisch geboorde ankers 

dragen bij aan veilige dijken 

in Nederland 

Al vanaf de oprichting in 2015 is High Five Solutions actief met het sonisch aanbrengen van grondverankeringen 

op dijkversterkingsprojecten in Nederland. Met acht jaar ervaring en het doorontwikkelen 

van de techniek zijn sonisch geboorde grondankers inmiddels een volwassen product op de 

Nederlandse funderingsmarkt. Ook bij bouwcombinatie Mekante Diek is de techniek met de bijbehorende 

voordelen niet onopgemerkt gebleven. Het vormt dan ook de basis voor een samenwerking 

tussen H5S en Mekante Diek op de dijkversterking Tiel-Waardenburg. 

Als partner voor de verankering draagt H5S op verschillende vlakken bij aan 

het veilig, kwalitatief en daardoor succesvol uitvoeren van dijkversterking 

Tiel-Waardenburg. Sinds 2021 is H5S aangehaakt in de voorbereiding van 

het project door kennis te delen en input te leveren gedurende het DO-ontwerp 

en het toetsen van de maakbaarheid van dit ontwerp. “Na het afronden 

van deze fase is gestart met het uitwerken van het uitvoeringsontwerp 

en de verdere werkvoorbereiding”, zegt Timo Gijbels van H5S. “Dit gebeurt 

allemaal in de keet van Mekante Diek en Waterschap Rivierenland in Varik 

waar een positieve sfeer en goed samenwerken hoog in het vaandel staat.” 

ZELFBORENDE GROUTINJECTIEANKERS 

Op dit project is gekozen om zelfborende groutinjectieankers toe te 

passen. “In totaal moeten circa 2.500 ankers worden aangebracht om 

de damwanden die in de dijk worden geplaatst te stabiliseren”, legt Timo 

uit. “Rekening houdend met 100 jaar levensduur en alle veiligheidseisen 

betreffen het ankerstangen in het zwaardere segment. Met behulp van 

de sonische techniek is het geen probleem om deze ankers in harde bodemlagen 

aan te brengen. Daarnaast blijven omgevingsinvloeden zoals 

trillingen en zettingen dankzij de grondverdringende techniek tot een 

118


Dankzij de sonische techniek kunnen ankers met minder energie en minder cementverbruik worden toegepast. 

minimum beperkt. Een ander voordeel heeft betrekking op het milieu. 

Dankzij de sonische techniek kunnen ankers met minder energie en 

minder cementverbruik worden toegepast. Hierdoor kunnen we zuinig 

omgaan met grondstoffen en beperken we emissies die vrijkomen bij 

het uitvoeren van dit soort werkzaamheden.” 

ZUINIG MET GRONDSTOFFEN 

Het equipment dat op dit project door H5S wordt ingezet is voorzien 

van Tier 4 fi nal-motoren. Daarnaast hebben alle machinisten de cursus 

‘het nieuwe draaien’ gevolgd om het bewustzijn op het gebied van zuinig 

omgaan met grondstoffen verder te vergroten. 

OVER DE KOP 

De ankers op dit project worden zowel vanaf de voorzijde van de damwand 

als ook ‘over de kop’ aangebracht. “Bij dat laatste boort de machine 

als het ware onder zichzelf door. Een voordeel van onze HFS-sonic drill 

rig machines is dat deze voor beide bovengenoemde methodes kunnen 

worden ingezet. De aanvoer van verschillende machines is daardoor niet 

nodig en dat vermindert het aantal transportbewegingen”, zegt Timo. 

“Een bijkomend voordeel is dat onze grote boormachines zijn voorzien 

van een modulaire boormakelaar. Wanneer een damwand kort op een 

boom of een huis moet worden aangebracht, kan met een kortere makelaar 

alsnog langs het object worden gewerkt. Daar waar voldoende 

ruimte aanwezig is, passen we de lange makelaar toe met daarin 6 meter 

lange ankerstangen. Hierdoor besparen we koppelbussen (materiaal) en 

zijn we in staat om sneller te werken.” 

Door H5S als partner te betrekken kan Mekante Diek rekenen op het 

enthousiasme, de inzet en oplossingsgerichtheid die onze medewerkers 

zo kenmerkt, zegt Timo en besluit: “Daarbij zetten alle betrokken partijen 

op dit project de veiligheid en gezondheid van alle medewerkers en 

omwonenden op één. Een project om trots op te zijn!” ■ 

Al vanaf de oprichting in 2015 is High Five Solutions actief met het sonisch 

aanbrengen van grondverankeringen op dijkversterkingsprojecten in Nederland. 

Op dit project is gekozen om zelfborende groutinjectieankers toe te passen. 

119


Tekst | Roel van Gils Beeld | Gebr. De Koning, eQuip en Van den Heuvel 

Emissieloos 9 kilometer 

damwand aanbrengen 

Bouwcombinatie Mekante Diek streeft naar een zo duurzaam mogelijke uitvoering van het dijkversterkingsproject 

Tiel-Waardenburg. Over het circa 19 kilometer lange tracé wordt zo’n 9 kilometer 

aan damwand aangebracht door Gebr. De Koning. Het familiebedrijf investeert al meer dan tien jaar 

in elektrisch materieel met als meest recente aanwinst een door eQuip en Van den Heuvel geëlektrificeerde 

100-tons rupsdraadkraan. Dat maakt dat Gebr. De Koning ook deze opdracht emissieloos 

kan volbrengen. 

“We geloven heel sterk in accu-elektrisch bouwmaterieel”, 

begint Martijn de Koning, zoon van 

één van de oprichters en met een achtergrond in 

de elektrotechniek. “Ik ben van mening dat je een 

werk met accu’s en elektromotoren veel efficiënter 

kunt maken, want een dieselmotor staat de 

hele dag maar wat te lummelen, zeker in het geval 

van een hijskraan. Dat is zonde en vervuilend. In 

tegenstelling tot vele andere bedrijven, die vrij recent 

pas zijn wakker geworden, zijn we al tien jaar 

serieus bezig met de elektrificatie van ons machinepark. 

Het is mooi om te zien dat het nu echt 

een vlucht begint te nemen. We hebben op dat 

gebied dus absoluut een voorsprong opgebouwd 

en dat werpt zijn vruchten af bij projecten zoals 

deze met een duurzame insteek.” 

DRIEHOEKSVERHOUDING 

Martijn merkt op dat fabrikanten van zwaar 

bouwmaterieel nog maar mondjesmaat inzetten 

op elektrificatie. “Anders dan in Nederland, is 

die vraag er gewoonweg (nog) niet wereldwijd. 

Reden voor ons om bestaand materieel te gaan 

elektrificeren. En daarvoor werken we nauw samen 

met twee gewaardeerde partners: eQuip 

Over emissieloos gesproken, de elektrische servicebus, accucontainer en de Hitachi SCX 1000 van Gebr. De Koning in één beeld gevangen. 

120


en Van den Heuvel. Zo ook voor de geëlektrificeerde 

100-tons rupsdraadkraan.” eQuip, sterk 

in het elektrificeren van zware bouwmachines, 

stond in voor het ontwerp en de realisatie van 

het elektrisch aandrijfsysteem, terwijl Van den 

Heuvel de volledige ombouw van de machine 

heeft verzorgd. Het exemplaar in kwestie betreft 

een paar jaar oude Hitachi SCX 1000. Grootste 

uitdaging van zo’n transformatie is volgens Adis 

Bajric, mede-eigenaar van eQuip, ruimte vinden 

voor alle componenten. “Een brandstoftank is 

een stuk compacter dan een accupakket. Dat in 

combinatie met de bestaande periferie van de 

machine waar je niet alle informatie van krijgt, 

was soms best ‘even’ puzzelen.” 

Gebr. De Koning is van mening dat je een werk met accu’s en elektromotoren veel efficiënter kunt maken. 

SNELLADEN 

eQuip heeft veel ervaring in het elektrificeren 

van (zwaar) bouwmaterieel en eerder 

ook al meerdere Silent Pilers van Gebr. De 

Koning geëlektrificeerd, inclusief bijbehorende 

accu-opslagsystemen op maat, om damwanden 

trillingsvrij én emissieloos te kunnen 

indrukken. “Voor rupskranen hebben we een 

modulair systeem ontwikkeld”, zegt Adis. “Bij 

de 100-tons machine hebben we een accupakket 

gekozen dat overeenkomt met het 

voormalige brandstofverbruik, inclusief wat 

extra marge, zodat de machinist een dag lang 

kan draaien. Dat komt in dit geval neer op 

280 kWh bruto capaciteit. Laden gaat via 

een 22 kW-lader waarmee je tot 32 Ampère 

en 400 Volt de machine in circa 10 uur kunt 

opladen. Eind dit jaar volgt nog een update 

om DC met gemiddeld 150 kW te snelladen. 

Daarmee is de accu in circa anderhalf uur vol 

en halen we pieken tot boven de 200 kW.” 

De bestaande machine wordt vervolgens 

door Van den Heuvel volledig ontmanteld en 

voorzien van de nieuwe componenten. “De 

100-tons rupskraan is in de basis weliswaar 

een oudere machine, maar vanwege de significante 

wijzigingen na ombouw moet de machine 

voldoen aan de eisen die gelden voor 

nieuwbouw”, zegt Marc Timmerman, directeur-eigenaar 

van Van den Heuvel. “We bouwen 

zelf ook nieuwe machines en zijn dus gewend 

aan het toepassen van de regelgeving.” 

NOOIT MEER ANDERS 

Mooie bijvangst van het elektrificeren van 

een bestaande machine is volgens Marc dat 

je ook de nodige modificaties kunt aanbrengen. 

“Zo hebben we de 100-tons rupskraan 

bijvoorbeeld voorzien van een kantelcabine.” 

Het was voor Van den Heuvel niet het eerste 

ombouwproject. “We hebben met eQuip al 

diverse machines geëlektrificeerd, en uiterst 

succesvol mogen we concluderen”, zegt Marc. 

“Ze zijn in onze werkplaats omgebouwd, uitvoerig 

getest en functioneren tot nog toe 

probleemloos. Mooi ook om te zien is dat 

machinisten, die in eerste instantie vaak een 

kritische houding aannemen, na enkele dagen 

draaien op een geëlektrificeerde machine 

nooit meer anders willen.” 

KASTEEL WAARDENBURG 

Gebr. De Koning pakt nu stevig door met elektrificeren. 

“De tweede rupskraan wordt momenteel 

omgebouwd en de derde wordt binnenkort 

afgeleverd, een splinternieuwe 80-tons telerups. 

Verder staan er nog twee rupskranen op de nominatie 

voor ombouw naar elektrisch en is er 

een nieuwe elektrische graafmachine onderweg.” 

Gebr. De Koning is eind mei dit jaar gestart met 

de uitvoering op dijkversterking Tiel-Waardenburg 

en telkens met twee of drie sets tegelijk 

aan het werk. “Drukken gebeurt elektrisch, trillen 

vanaf begin volgend jaar. Daarvoor zetten we 

onder andere onze nieuwste 100-tons rupskraan 

in, maar bijvoorbeeld ook onze elektrische Silent 

Pilers. Ze draaien op groene stroom van Kasteel 

Waardenburg.” Tot op heden verloopt het project 

volgens Martijn keurig volgens planning. ■ 

Van den Heuvel heeft de volledige ombouw van de machine verzorgd. 

eQuip, sterk in het elektrificeren van zware bouwmachines, stond in voor het 

ontwerp en de realisatie van het elektrisch aandrijfsysteem van de 100-tons 

rupskraan van Gebr. De Koning. 

121

KIES VOOR 

DUURZAAM, 

KIES VOOR 

RETROFIT! 

Het werken met elektrische machines wordt 

steeds meer gemeengoed. Bent u ook bezig met 

de transitie naar een emissieloze bouwplaats 

en is uw machine in goede conditie? Kies dan 

voor retrofit! Het aanpassen van een machine 

is vaak op relatief korte termijn te realiseren 

en prijstechnisch aantrekkelijk. Ook verlengt u 

hiermee de levensduur van de machine. 

Als machinebouwer zijn wij volop actief met het retrofitten van 

bouwmachines. Zo hebben wij recent in nauwe samenwerking met 

L. Timmerman en Zn. en eQuip de Hitachi Sumitomo SCX1000 

kraan van Gebr. De Koning aangepast. Deze is omgebouwd 

naar een buitengewoon schone uitvoering. De kraan is door 

L. Timmerman voorzien van een cabine met een kantelhoek van 

max. 30° die hydraulisch instelbaar is. De cabine is uitgevoerd 

met een slangbreukbeveiliging en noodzakinrichting. Door eQuip 

werd de elektrische 250kW aandrijflijn incl. 280 kWh accupakket, 

cabine klimaatsysteem en besturing uitgevoerd. Het gehele inbouwproces, 

testen en de keuring is door Van den Heuvel uitgevoerd. 

Dankzij de kennis die Van den Heuvel en eQuip hebben 

met het ombouwen van machines naar elektrisch is ook 

dit project weer goed verlopen. Wij zijn helemaal tevreden 

met de prestaties van de hijskraan! 

Kraan nr. 2 staat al in de werkplaats van Van den Heuvel 

om ook omgebouwd te worden. 

Martijn de Koning 

Technisch specialist 

Het resultaat? Een emissieloze funderingskraan die direct na 

oplevering aan de slag is gegaan om te assisteren bij het aanbrengen 

van damwanden op het dijkversterkingsproject Tiel - Waardenburg. 

Wij adviseren u graag over het ombouwen van uw machine. 

Neem snel contact met ons op om uw wensen te bespreken! 

WWW.VDHEUVELWERKENDAM.NL | +31 (0)183 502 655 | INFO@VDHEUVELWERKENDAM.NL


Frisian Motors produceert het FM-model in een zestal uitvoeringen, Mekante Diek heeft drie exemplaren besteld van de FM100. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Riel Elektrische Voertuigen 

Emissieloos transport op 

en rond de bouwplaats 

Bij de dijkversterking Tiel - Waardenburg maakt bouwcombinatie Mekante Diek zoveel mogelijk gebruik 

van duurzame oplossingen. Voor het transport op en rond de bouwplaats werd een beroep gedaan op 

Riel Elektrische Voertuigen en op De Kock Machines. Het resulteerde in de levering van drie 

100% elektrische 4WD-transportvoertuigen mét RDW-kenteken en volledig op maat geconfi gureerd. 

Riel Elektrische Voertuigen is het aanspreekpunt van Frisian Motors in Nederland 

voor onder andere de GWW-sector. “We zijn als het ware het verlengstuk van 

de fabriek”, zegt Sander Riel. De 100% elektrische transportvoertuigen worden 

in Nederland geassembleerd. “Dat maakt dat we heel eenvoudig klant-specifi eke 

aanpassingen kunnen doen aan het voertuig. Zo hebben we laatst zelfs een ambulance 

laten bouwen en afgeleverd voor een klant op het project RedIIGreen 

in Rotterdam.” Mekante Diek heeft drie exemplaren besteld van de FM100, die 

via De Kock Machines uit Lienden zijn geleverd. “We leveren de voertuigen ook 

rechtstreeks en denken graag mee in optimalisaties.” 

‘Er is veel vraag naar, met 

name vanwege de verregaande 

confi guratiemogelijkheden én het 

offi ciële RDW-kenteken' 

4-ZITTER MET 4WD 

Frisian Motors produceert het FM-model in een zestal uitvoeringen. “Vijf daarvan 

lenen zich uitstekend voor inzet in de GWW”, weet Sander. “De voertuigen 

zijn licht van gewicht, leverbaar in een 2- of 4-zitsuitvoering en met 2WD of 

4WD. Mekante Diek heeft gekozen voor de 4-zitter met 4WD, uitgevoerd met 

onder meer een gesloten cabine en een trekhaak. De drie lithium accumogelijkheden 

bezorgen het voertuig een range van 60 tot 100 kilometer. Opladen kan 

gewoon via 230 Volt. Helemaal leeg duurt het laden een uurtje of zes.” Volgens 

Sander zijn de elektrische transportvoertuigen momenteel een hot item in de 

GWW. “Er is veel vraag naar, met name vanwege de verregaande confi guratiemogelijkheden 

én het offi ciële RDW-kenteken. Je mag er dus de openbare weg 

mee op. Veel grote infra-aannemers in Nederland hebben er al één of meerdere 

opgenomen in hun wagenpark of hebben er in bestelling staan.” ■ 

100% elektrisch transport 

voor grond-, weg-, 

en waterbouwprojecten 

www.rielhd.nl 

123


Op basis van de inventarisatie is Diseo anderhalf jaar geleden al begonnen met het opstellen van plannen voor het aanvullend onderzoek. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Diseo 

Bodemadvies op het snijvlak 

van land en water 

Een dijkversterking speelt zich af op het snijvlak van land en water. Voor bouwcombinatie Mekante Diek 

is het zaak om de verontreinigingssituatie en de kwaliteit van de bodem op de dijkversterking tussen Tiel 

en Waardenburg in kaart te hebben, bij voorkeur ruim voor aanvang van de werkzaamheden. Laat dat 

maar over aan bodemadviesbureau Diseo met veel ervaring op het snijvlak van land en water. 

Op het tracé tussen Tiel en Waardenburg zijn in het verleden in 

opdracht van Waterschap Rivierenland de nodige (water)bodem-, 

funderings- en asfaltonderzoeken uitgevoerd. “Aan ons in eerste instantie 

de taak om die onderzoeken te beoordelen op actualiteit en 

juistheid”, zegt Martijn Veenhuis, eigenaar van Diseo. “Daaruit bleek 

dat er nog behoorlijk wat aanvullend onderzoek uitgevoerd moest 

gaan worden. Enerzijds omdat in die onderzoeken verontreinigingen 

waren geconstateerd die verder in beeld gebracht moesten worden 

en anderzijds omdat niet elk traject waar gegraven gaat worden, is 

onderzocht. Werk aan de winkel dus.” 

VEEL ERVARING 

Op basis van de inventarisatie is Diseo anderhalf jaar geleden al begonnen 

met het opstellen van plannen voor het aanvullend onderzoek. 

“We hebben inmiddels al vele dijkversterkingen achter de rug en zitten 

er nog steeds volop in”, zegt Martijn. “We weten dus uit ervaring 

dat een aannemer graag voorafgaand aan de uitvoering alle risico’s van 

eventuele bodemverontreinigingen in beeld wil hebben, en nog mooier, 

dat we zover gaan dat de verontreinigingen al verwijderd zijn vóór 

aanvang van de werkzaamheden. Zodat de milieuproblematiek in de 

bodem, asfalt of fundering niet leidt tot vertragingen in de uitvoering. 

In dat proces zitten we nu middenin. We zijn volop bezig om de onderzoeken 

die we bij de inventarisatie ontdekt hebben uit te voeren. 

Ook daar komen soms verontreinigingen uit die we nader moeten onderzoeken 

tot het niveau dat we ze met een BUS-melding (Besluit uniforme 

saneringen) of plan van aanpak kunnen saneren, zodat Mekante 

Diek er bij de uitvoering geen last meer van heeft.” 

WET- EN REGELGEVING 

De scope voor Diseo is heel breed hier op het project. “We hebben 

te maken met water- en landbodem en daarbij dus de Waterwet en 

de Wet bodembescherming. Twee verschillende wetten met allerlei 

124


juridische aspecten die in dit project elkaar veelvuldig overlappen”, 

weet Martijn. Zijn collega Bram van Tent vult aan: “Dat betekent dus 

veel overleg met alle stakeholders en met name de omgevingsdienst 

en Rijkwaterstaat om de onderzoeksmethode en de manier van afhandeling 

op elkaar af te stemmen. Daarnaast ontfermen we ons 

over het Besluit bodemkwaliteit voor de aan- en afvoer van grondstoffen, 

zodat de combinatie zonder problemen materialen die ze 

over hebben elders kunnen inzetten. Wat het verder ook complex 

‘We hebben te maken met 

water- en landbodem en daarbij 

dus de Waterwet en de Wet 

bodembescherming' 

maakt, is dat er tijdens de uitvoering soms sprake is van kleine ontwerpwijzigingen 

of toevalsvondsten, zoals bouwen slooppuin bij 

slootdempingen. Een kwestie van snel schakelen, de situatie inschatten 

en samen met de combinatie een plan van aanpak maken voor 

het verwijderen ervan, zodat de geplande werkzaamheden snel 

doorgang kunnen vinden.” 

Diseo zorgt ervoor dat de milieuproblematiek in de bodem, asfalt of fundering niet leidt 

tot vertragingen in de uitvoering. 

Dat laatste kan alleen maar door een intensieve betrokkenheid en 

wederzijds vertrouwen, vindt Martijn. “We hebben met deze combinatie 

in het verleden al de nodige projecten uitgevoerd, snappen 

elkaars vak en zijn perfect op elkaar ingespeeld. Dat maakt dat we 

snel en eenvoudig kunnen schakelen, ook bij onverwachte situaties. 

Mekante Diek is op zijn beurt verzekerd van een robuuste oplossing 

conform alle weten regelgeving.” ■ 

MILIEU | ADVIES | ONDERZOEK 

Advisering bij complexe bodemvraagstukken met betrekking 

tot milieutechnisch en civieltechnisch bodemonderzoek 

Voorbereiden en begeleiden van bodemsaneringen 

Voorbereiden en begeleiden van ingrepen in de waterbodem 

Partijkeuringen van grond, niet-vormgegeven bouwstoffen en 

vormgegeven bouwstoffen 

Onderzoek naar de aanwezigheid van o.a. de Japanse Duizendknoop 

Uitvoeren van civieltechnisch onderzoek 

Uitvoeren bodemonderzoek 

Uitvoeren van asbestonderzoek in bodem en puinlagen 

Uitvoeren van waterbodemonderzoek 

De Koppeling 19 | 6986 CS Angerlo 

0313 47 65 45 | info@diseo.nl | www.diseo.nl 

00037539001 - DISEO B.V..indd 1 21-07-2023 14:03 

125


Tekst | Roel van Gils Beeld | RAAP 

Oog voor archeologie 

en cultuurhistorie 

Als een aannemer voornemens is om bodemingrepen te doen, is men volgens de Erfgoedwet 

verplicht om archeologisch onderzoek te laten uitvoeren. Dat geldt dus ook voor combinatie 

Mekante Diek op de dijkversterkingsoperatie tussen Tiel en Waardenburg. Het plangebied blijkt 

rijk aan historie te zijn. Aan de archeologen van RAAP de taak om hier op passende wijze mee 

om te gaan binnen de kaders van het dijkversterkingsproject. 

RAAP is een vaste partner van de combinanten 

in Mekante Diek. Het grootste onderzoeks- en 

adviesbureau voor archeologie en cultuurhistorie 

in Nederland is vertrouwd met dergelijke 

grootschalige projecten. “Er spelen zoveel factoren 

binnen zo’n project. Onze taak is, naast de 

zorg voor het erfgoed, vooral om te voorkomen 

dat de combinatie vastloopt op archeologie. Met 

andere woorden dat het hele proces niet meer 

tijd kost dan strikt noodzakelijk”, zegt Adam 

Haarhuis, vestigingsmanager bij RAAP. “Daar 

zijn we als bedrijf op georganiseerd. We hebben 

niet alleen archeologen in dienst, maar ook historisch 

geografen, bodemkundigen, bouwhistorici 

en OOO-deskundigen. Die brede expertise 

versterkt de resultaten van de archeologen.” 

‘Het is een kwestie van op tijd beginnen 

en al in een vroegtijdig stadium oog 

hebben voor archeologie' 

Op belangrijke vindplaatsen worden opgravingen gedaan. 

126


Uit het onderzoek van RAAP blijkt dat in het 

plangebied behoorlijk wat archeologische ‘schatten’ 

verborgen liggen. 

HOGE ARCHEOLOGISCHE 

VERWACHTINGEN 

Het archeologisch proces begint met bureauonderzoek. 

“Als in die eerste processtap 

duidelijk blijkt dat er niets zit, dan stopt het 

daar”, geeft Erik Verhelst, senior projectleider 

bij RAAP aan. “Op plaatsen waar mogelijk 

wel archeologische resten aanwezig 

zijn, kan in overleg met bevoegd gezag en 

opdrachtgever vervolgonderzoek plaatsvinden. 

Dan gaan we door, tot duidelijk is waar 

zich de hoogste archeologische verwachtingen 

bevinden.” Adam vult aan: “We trechteren 

als het ware het hele plangebied aan de 

hand van landschappelijke gegevens en historie 

en zoomen daarbij in op zones met hoge 

archeologische verwachtingen door middel 

van booronderzoek. Daar maken we vervolgens 

proefsleuven om nog verder te kunnen 

inzoomen. Naarmate het onderzoek vordert, 

wordt het ‘doelgebied’ steeds kleiner, 

maar de onderzoeken steeds intensiever. De 

laatste stap is het uitvoeren van opgravingen 

op belangrijke vindplaatsen.” En daarvan 

zijn er best wat op het tracé tussen Tiel 

en Waardenburg. 

WERK MET WERK MAKEN 

Uit het bureau- en booronderzoek van RAAP 

zijn een 20-tal locaties aangeduid voor proefsleuvenonderzoek. 

“Doorgaans gebeurt dat 

ruim voor de uitvoering, maar soms is de aannemer 

ook al gestart”, weet Erik. “Vanwege 

de complexiteit van een dijkversterkingsoperatie 

is dat ook hier het geval, zoals in Tiel op 

een vrij smalle strook aan de voet van de dijk. 

Dan is het mooi dat je elkaar al vele jaren kent, 

want qua logistiek is het best ingewikkeld. We 

zouden elkaar behoorlijk in de weg kunnen zitten, 

maar door een goede afstemming en planning 

verloopt dat hier probleemloos. Zo maken 

we bijvoorbeeld werk met werk, waarbij 

de aannemer ‘alvast’ de bovenlaag verwijdert. 

Zij zijn zich bewust van het archeologische aspect 

binnen het project en pakken het serieus 

op, evenals Waterschap Rivierenland, dat haar 

verantwoordelijkheid neemt qua erfgoed. Dat 

maakt dat het proces soepel verloopt.” 

VERBORGEN SCHATTEN 

Uit het onderzoek van RAAP blijkt dat in 

het plangebied behoorlijk wat archeologische 

‘schatten’ verborgen liggen. “Inmiddels worden 

er daadwerkelijk resten aangetroffen uit met 

name de Romeinse tijd en de middeleeuwen”, 

zegt Erik. “Hele bijzondere vondsten die we op 

dit moment onderzoeken en proberen te begrijpen. 

Een archeologisch avontuur, maar ook 

een uitdaging binnen het project.” 

Mekante Diek houdt ruimte in de planning 

voor onverwachte zaken, weet Adam. “Het 

is een kwestie van op tijd beginnen en al in 

een vroegtijdig stadium oog hebben voor archeologie. 

Dan hoeft het in de uitvoering helemaal 

niet tot planningsproblemen te leiden 

en kan Mekante Diek straks keurig op tijd de 

versterkte dijk opleveren. Een vernieuwde 

dijk met een oude historie.” ■ 

127


Behalve uitzetten en maatvoeren, controleert Kempkes Landmeten op het project 

ook de 3D-machinemodellen. 

Op dit moment loopt er continu één en soms twee maatvoerders van Kempkes Landmeten 

op het project die op aansturen van Mekante Diek de punten in het veld uitzetten. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Kempkes Landmeten 

De Waaldijk minutieus 

in kaart brengen 

In 2015 bracht Kempkes Landmeten de Waaldijk tussen Tiel en Waardenburg minutieus in kaart. 

In eerste instantie voor Arcadis in opdracht van Waterschap Rivierenland, waarvoor het landmeetkundig 

bureau gebruik maakte van een, destijds, revolutionaire techniek. Nu is Kempkes Landmeten 

direct betrokken bij de uitvoering voor bouwcombinatie Mekante Diek. 

“In 2015 zijn we ingeschakeld voor het uitvoeren van de landmeetkundige 

werkzaamheden op het 19 kilometer lange dijkvak tussen Tiel en Waardenburg”, 

zegt Rob Kempkes, directeur van Kempkes Landmeten, gespecialiseerd 

in het inwinnen, uitzetten en vastleggen van data. “We hebben des- 

tijds de situatie buiten in kaart gebracht. Vervolgens is daarvan een digitaal 

terrein model (DTM) gemaakt, dat door het waterschap werd gebruikt voor 

de aanbestedingsprocedure. Geïnteresseerde aannemers konden aan de 

hand van het model een prijs bepalen en zich inschrijven voor het project.” 

128


REVOLUTIONAIRE TECHNIEK 

Het 19 kilometer lange tracé werd door Kempkes Landmeten in 2015 

met behulp van een gloednieuwe scanner in kaart gebracht. “De Leica 

Pegasus 2 was destijds revolutionair in zijn soort”, weet Rob. “Het toestel 

verzamelt 1 miljoen punten per seconden met een relatieve nauwkeurigheid 

op millimeterniveau in X, Y en Z richting. Tegelijk worden ook 

360 graden panoramafoto’s gemaakt. Het inwinnen van het dijkvak resulteerde 

in een gigantische hoeveelheid data, een puntenwolk die wij aan 

elkaar hebben ‘geregen’ en gebruikt als input voor het DTM.” 

UITZETTEN EN 

MAATVOEREN 

Ook na gunning 

aan Mekante Diek 

‘Zeven jaar geleden zijn we het project 

begonnen met een revolutionaire techniek, 

we kunnen het straks ook afronden met 

de nieuwste ontwikkeling op dit gebied’ 

is Kempkes Landmeten 

verantwoordelijk 

voor de 

maatvoering op het 

project. “En dan 

begint het traject 

eigenlijk weer van voor af aan, alleen nu werken we zowel voor Mekante 

Diek als de opdrachtgever”, zegt Jan de Haan, Projectmanager 

bij Kempkes Landmeten. “Op dit moment loopt er continu één en 

soms twee maatvoerders op het project die op aansturen van Mekante 

Diek de punten in het veld uitzetten. En dat kan van alles zijn. 

Op locaties waar bijvoorbeeld damwanden geplaatst worden of waar 

tijdelijke havens worden aangelegd. Behalve uitzetten en maatvoeren, 

controleren we op het project ook de 3D-machinemodellen.” 

Optie 1 incl. spiegeling 

2 MILJOEN PUNTEN 

Zeven jaar geleden zijn we het project begonnen met een revolutionaire 

techniek, we kunnen het straks ook afronden met de nieuwste ontwikkeling 

op dit gebied, zegt Machlon Feenstra, Project- en Commercieel 

manager Scanteam. Kempkes Landmeten heeft namelijk als eerste 

in de Benelux de Leica Pegasus TRK700 Evo in gebruik genomen. “In 

vergelijking met de Pegasus 2 een wereld van verschil”, weet Machlon. 

“Dit toestel genereert 2 miljoen punten per seconde en de panoramacamera 

levert met 120 megapixels aanzienlijk scherpere foto’s. Op 10 

meter afstand kun je 

de grassprietjes nog 

tellen, bij wijze van 

spreken.” Rob vult 

aan: “Onze scope 

omvat nu nog het 

maatvoeren en uitzetten, 

maar het zou 

mooi zijn als we kunnen 

afsluiten met het 

inwinnen van data 

voor de revisiemodellen bij de definitieve oplevering. Of mogelijk zelfs 

tussentijds op de verschillende deelgebieden.” 

Het nieuwste Leica-toestel stelt Kempkes Landmeten in staat om creatieve 

oplossingen te bieden, ook voor de complexe vraagstukken. “Afhankelijk 

van de situatie, wordt de scanner ingezet op een boot, quad 

of auto. Op die manier kunnen we op een snelle en veilige manier ontzettend 

veel nauwkeurige data inwinnen”, besluit Rob Kempkes. ■ 

Maak kennis met onze nieuwste 4D 

landmeetkundige inwinner! 

Bekijk hem hier: 

00037446001 - KEMPKES LANDMETEN.indd 1 21-07-2023 14:06 

129


Tekst | Roel van Gils Beeld | ECG en Paul Poels fotografi e 

Specialist in 

explosievenopsporing 

kind aan huis op de dijk 

Al sinds de tender assisteert Explosive Clearance Group combinatie Mekante Diek bij de 

voorbereiding, het in kaart brengen, opsporen en benaderen van ontplofbare oorlogsresten 

(OO) voor de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg. Bekend terrein voor de specialist 

in explosievenopsporing, want het bedrijf is kind aan huis op onze vaderlandse dijken. 

“We zijn in eerste instantie als adviseur betrokken 

bij het project”, begint Frank Lefering, 

Operationeel Manager bij Explosive Clearance 

Group (ECG). “In de tenderfase hebben 

we op basis van het voorlopig ontwerp 

en het historisch vooronderzoek de opsporingsgebieden 

aangemerkt. Vervolgens maakten 

we een inschatting van hoeveel vierkante 

meter gebied er gedetecteerd dient te worden. 

Op basis van onze jarenlange kennis en 

ervaring met dergelijke projecten kunnen we 

ongeveer voorspellen hoeveel signifi cante objecten 

we zullen aantreffen.” 

VAN DIJKVERSTERKINGEN 

TOT VLIEGTUIGBERGINGEN 

ECG is een bekende partij voor Mekante 

Diek en heeft veel ervaring met dijkversterkingen. 

“Met dezelfde combinanten hebben 

we bijvoorbeeld ook Wolferen – Sprok gedaan”, 

zegt Frank. “Nu zijn we alweer bezig 

met het optuigen van een volgend tracé, de 

dijkversterking Neder-Betuwe. Ook andere 

combinaties, onder andere bij de dijkversterking 

Nieuw Bergen vragen om onze expertise.” 

Volgens Frank heeft dat te maken met 

de civieltechnische achtergrond van ECG. 

“Wij spreken niet alleen de taal van de aannemerij, 

maar nemen, indien gewenst, alles 

van a tot z uit handen. Zo zorgt onze afdeling 

vooronderzoek voor het voorbereidende 

werk en de risicoanalyses, en heeft daarbij 

een sterk adviserende rol richting de opdrachtgever 

in het voortraject. Vervolgens 

verzorgt onze afdeling opsporing, verreweg 

de grootste tak binnen onze organisatie, alle 

werkzaamheden in het veld. Daarnaast richten 

we ons met onze specialistische afdeling 

‘ECG Air Branch’ op de bijzondere tak 

van vliegtuigbergingen.” ❯ 

Al sinds de tender assisteert Explosive Clearance Group 

combinatie Mekante Diek bij de voorbereiding, het in 

kaart brengen, opsporen en benaderen van ontplofbare 

oorlogsresten (OO). (Beeld: Paul Poels fotografie) 

130


ECG brengt de dijk in kaart middels het UPEX-systeem, een diep actief 

zoeksysteem, gebaseerd op het elektromagnetische puls-inductieprincipe. 

Nee, dit is geen gras maaien, maar een inventieve 

opsporingstechniek. 

ONAFHANKELIJK 

ECG bestaat sinds 2006 en opereert als één 

van de weinige opsporingsbedrijven geheel zelfstandig. 

“We zijn niet gelieerd aan enig civieltechnisch 

bedrijf en werken daardoor volledig 

onafhankelijk in elke stap van het opsporingsproces”, 

benadrukt Frank. Bij dijkversterking 

Tiel-Waardenburg was het benaderen van ontplofbare 

oorlogsresten in eerste instantie buiten 

de scope gehouden. “Het is wel een verplichting 

van de aannemer om het te organiseren. 

Lopende het vervolgtraject zijn we ook als uitvoerende 

partij ingeschakeld voor het detecteren 

en benaderen. We hebben vervolgens de 

detectiewerkzaamheden uitgewerkt in rapportages 

en tekeningen en, in overleg met Mekante 

Diek, een kostenraming gemaakt voor de benaderwerkzaamheden. 

De volgende stap is het 

daadwerkelijk benaderen van objecten en verstoorde 

delen in het veld.” De ‘opbrengst’ blijkt 

mee te vallen. “We hebben wel wat ontplofbare 

oorlogsresten aangetroffen, maar het blijft beperkt 

tot staartstukjes van een mortier en een 

20mm-granaat. Een groot contrast met de 500- 

tot 1000 ponders afwerpmunitie die we op andere 

locaties tegenkomen.” 

Het project verloopt volgens Frank voor ECG 

keurig volgens planning. “We hebben inmiddels 

80% van het werk ‘veilig’ gesteld. Nu zijn 

het vooral nog her en der wat kleine gebieden 

die onderzocht moeten worden. Al zitten 

daar wel een paar lastige stukjes bij, waarbij 

we pas aan het werk kunnen als bijvoorbeeld 

de stenen van de dijk zijn verwijderd. De 

grootste uitdaging zit hem vooral in de samenwerking 

met de verschillende disciplines 

die tegelijkertijd actief zijn op de dijk en de 

fl exibiliteit die daarbij wordt gevraagd. Het is 

een komen en gaan. Daarnaast ondersteunen 

we waar nodig ook archeologie, geologie en 

het milieukundig onderzoek. Gebieden waar 

deze disciplines proefsleuven willen graven of 

boringen willen uitvoeren, worden door ons 

vooraf of gelijktijdig vrijgegeven. Al met al wederom 

een mooi referentieproject.” ■ 

131

SPECIALIST IN HET OPSPOREN 

VAN ONTPLOFBARE 

OORLOGSRESTEN 

VOORONDERZOEK EN RISICOANALYSE 

DETECTIE 

BENADEREN EN VEILIGSTELLEN 

VLIEGTUIGBERGING 

DUIKWERKZAAMHEDEN 

ARCHEOLOGIE 

ECG is TÜV-gecertificeerd: 

BRL SIKB 7000, CS-OOO, CS-VROO, 

CO 2 

-prestatieladder, ISO 9001, VCA ** 

Voor meer informatie: kijk op ww.ecg-group.nl 

of bel +31 (0) 24 645 24 09

De Tele Radio Panther is zeer robuust en veilig. 

Met de heupzender kan zowel de zaaimachine als de 

truck van afstand bediend worden. 

Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Tele Radio 

Veilig en efficiënt zaaien 

met de afstandsbediening 

Gemak bij hydraulisch zaaien 

Hydroseeding uit het Gelderse Ooij is specialist op het gebied van hydraulisch zaaien. Zij doen dat 

nu nog efficiënter dankzij de Tele Radio Panther afstandsbediening. Al hun machines zijn nu uitgerust 

met de radiografische afstandsbediening van Tele Radio. 

Het inzaaien van wanden en taluds is een zeer lastige klus voor reguliere 

machines. De gebruikelijke machines kunnen alleen horizontaal zaaien en de 

droge zaden waaien of spoelen te snel weg. De oplossing hiervoor is hydraulisch 

zaaien. Hierbij worden zaden in een mengsel van water, bemesting, lijm 

en een draagstof op de ondergrond gespoten, ongeacht de profilering of 

helling. Hydroseeding werkt met een Panther PN-T21-10 handzender. “Met 

deze Panther handzender bedienen we de pompinstallatie op afstand”, aldus 

Patrick Peters van Hydroseeding. “Met de Tele Radio Panther kan ik bij verstopping 

direct handelen en de druk aanpassen of de machine uitschakelen. 

Kleinere klussen kan ik nu zelfs alleen af. Dat bespaart kosten.” 

Nieuwe naam, zelfde functionaliteit 

PRIMATEQ TW46 

'Met de afstandsbediening kan ik 

bij verstopping direct handelen' 

VEILIG EN ROBUUST 

Hydroseeding heeft bewust gekozen voor de Panther vanwege het gebruiksgemak 

en de flexibiliteit. Panther werkt op 2,4 GHz en maakt gebruik 

van technologie die een storingsvrije werking mogelijk maakt over 

grote afstand. De zender is met beschermingsniveau IP67 goed bestand 

tegen stof, water en vuil en voor Hydroseeding voorzien van een hoogwaardige 

maatwerkfolie over de drukknoppen voor bescherming en een 

veiligere bediening. “We zijn dusdanig tevreden dat we in de toekomst 

mogelijk ook gaan werken met de heupzender van Tele Radio, het Tele 

Radio Exster systeem. Hiermee kan ik namelijk met één en dezelfde heupzender 

niet alleen de machines voor het hydraulisch zaaien op afstand bedienen, 

maar ook mijn truck van buitenaf besturen en verplaatsen.” ■ 

Een kraan of machine op afstand bedienen en beide handen vrij hebben voor andere taken, dat 

is de kracht van onze compacte 21 centimeter brede en veelzijdige PrimaTEQ TW46 heupzender. 

Voorheen bekend als Tiger T12 en nu onderdeel van onze TEQ heupzender familie, met afmetingen 

tot 33 centimeter breed. Verkrijgbaar in meer dan 10 verschillende joystick versies, allemaal met 

voorgeprogrammeerde instellingen voor heffen en hijsen en werkend op 433 of 915 MHz. Het 

systeem is PLe/SIL3 gecertificeerd op de veiligheidsstopfunctie. Voor specifieke behoeften kunt u 

kiezen voor een Custom Line versie die op uw wensen wordt gebouwd. PrimaTEQ biedt het allemaal. 

Zie de website voor al onze wereldwijde verkoopvestigingen en meer info over de producten en toepassingen 

TELERADIO.NL 

SAFE • SMART • STRONG 

133

Tekst | Roel van Gils Beeld | DISA International 

Complexe wapeningspuzzel 

voor bouwkuip The Ensemble 

Gecompliceerde afzinkoperatie 

In Amsterdam Zuidoost wordt gebouwd aan The Ensemble, twee ‘wolkenkrabbers’ met 592 huurwoningen 

en circa 20.000 m 2 ruimte voor kantoren en sociaal maatschappelijke en commerciële 

voorzieningen. DISA International heeft in opdracht van combinatie HeSto de complexe wapeningspuzzel 

gelegd in de bouwkuip door onder meer de afzinkoperatie in goede banen te leiden. 

In maart 2022 is het project The Ensemble 

officieel van start gegaan. HeSto, een combinatie 

van Gebr. van ’t Hek en Roel van der 

Stoel, kreeg opdracht voor het realiseren 

van de bouwkuip. “Dat was mede te danken 

aan onze eerdere ervaringen met complexe 

werken in onderwaterbeton met afzinkwapening”, 

zegt René Brouwer, bedrijfsleider bij 

Roel van der Stoel. “Vanwege de integrale 

aard van de bouwkuip hebben we vroegtijdig 

al verschillende disciplines samengebracht. 

Zo hebben we gezamenlijk met onze 

opdrachtgever Cordeel Amsterdam en hun 

constructeur ABT de configuratie van de 

afzinkwapening verder uitgewerkt, waarbij 

DISA International heeft bijgedragen met 

hun ruime ervaring op dat gebied.” 

PALEN ZAGEN 

De bouwkuip is opgebouwd uit 140 meter 

damwand AZ20-700 (definitief) en 170 meter 

AZ26-700 (tijdelijk) met een planklengte 

van 14 meter. Het grid bestaat verder uit 49 

Hek-combipalen rond 530/650 gi met een 

octicon 430 kern tot 26 meter beneden NAP 

en 628 GEWI-ankers rond 50/200 tot ongeveer 

35 meter onder NAP. De bouwkuip is 

in eerste instantie droog ontgraven vanaf het 

maaiveld tot circa 6,50 beneden NAP. Daarna 

is de kuip onder water gezet en is vanuit 

pontonsets de einddiepte bereikt tot minus 

12 meter NAP. “Het duikteam van DISA International 

heeft de damwanden, Hek-combipalen 

en GEWI-ankers tijdens het ontgravingsproces 

schoongespoten”, legt René uit. 

“Na de opschoonslag heeft het duikteam, 

met behulp van de doorontwikkelde palen-/ 

draadzaag van Roel van der Stoel, 290 stuks 

bestaande prefab palen vk40-45 tot onder 

het toekomstige onderwaterbeton afgezaagd 

en verwijderd.” Vervolgens is een grindlaag 

aangebracht als bodemverbetering. 

DISA International heeft onder meer de afzinkoperatie in goede banen geleid. 

134

De wapeningskorven moesten met grote nauwkeurigheid worden geplaatst, waarbij de horizontale 

tolerantie 0-50 mm bedroeg. 

BALKENRASTER 

Voordat we de afzinkwapening konden aanbrengen, 

hebben we samen met HeSto eerst 

onder water een balkenraster van 2.500 m2 in 

de kuip geplaatst, zegt Marc Veldhuizen, Dive 

supervisor bij DISA International. “Ook in de 

sokkel werden een viertal balken geplaatst 

voor elk van de 50 poeren.” De balken waren 

nodig omdat de afzinkwapening niet direct 

op de bodem mag liggen, hier moet nog beton 

tussen komen (betondekking), vult René 

aan. “De nauwkeurigheid van het plaatsen 

was dus zeer belangrijk, met een tolerantie 

van 0 tot 20 mm.” De afzinkwapening werd 

op zijn beurt grotendeels geassembleerd op 

de bouwlocatie. Ook daar was de maatvoering 

een belangrijk aandachtspunt. “Er moesten 

sparingen worden gemaakt per korf voor 

de aanwezige palen en GEWI-ankers, en deze 

moesten exact worden uitgemeten.” 

BEPERKT ZICHT 

De afzinkwapening bestond uit 148 wapeningskorven 

voor de twee torens, variërend 

in grootte van ongeveer 10 tot 15 bij 4 meter, 

met een gewicht van ongeveer 6 tot 9 ton 

per stuk. “Deze korven moesten met grote 

nauwkeurigheid worden geplaatst, waarbij 

de horizontale tolerantie 0-50 mm bedroeg”, 

legt René uit. “De korven werden in vier lagen 

op elkaar gestapeld en geplaatst met behulp 

van 200-300 tons telekranen.” Volgens 

Marc een complexe puzzel. “Het afzinken 

van wapening is voor ons een routineklus, 

maar dit ontwerp was behoorlijk uitdagend 

met veel overlap van wapening. Wat dat 

betreft vergelijkbaar met onze bijdrage aan 

de A24 Blankenburgverbinding en de A16 

Rotterdam, de Groene Boog. Het was een 

precisieklus, en dat onder water met slechts 

30 tot 50 centimeter zicht.” In totaal werd 

ongeveer 850 ton wapening nauwkeurig geplaatst 

tussen de palen en GEWI-ankers als 

onderdeel van de constructie. Vervolgens is 

er circa 6.800 m 3 onderwaterbeton gestort. 

De bouwkuip van The Ensemble is inmiddels 

droog. HeSto en DISA International kijken 

terug op een succesvolle samenwerking. 

“In het verleden hebben we al meerdere 

projecten succesvol afgerond, zoals Valley 

in Amsterdam en de Piekberging Haarlemmermeer. 

Nu zijn we samen met Roel van 

der Stoel een bouwkuip aan het maken in 

hartje Rotterdam.” ■ 

Het afzinken van wapening is voor DISA International een routineklus, maar dit ontwerp was behoorlijk uitdagend met veel overlap van wapening. 

135

Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | Duport Lubricare 

Zonder risico's overstappen 

op biologische olie 

Geen aanpassingen aan machine nodig 

PFAS vrij, volledig afbreekbaar en efficiënt in gebruik. Zie hier een aantal belangrijke voordelen 

van biologisch afbreekbare smeermiddelen en oliën. Overstappen van reguliere olie naar een 

biologische variant kan zonder dat je een machine hoeft aan te passen. Bernie Dunnewind, 

directeur van Duport Lubricare, vertelt hoe de overstap in de praktijk gaat. 

“De juiste kwalitatief hoogwaardige olie verlengt 

de levensduur van (zware) machines 

én de machines hebben minder onderhoud 

nodig,” aldus Bernie. “Bovendien hoef je de 

oliën gedurende de hele levensduur van een 

machine niet te vervangen. Minder stilstand 

dus, minder arbeid en veel minder gebruik van 

schadelijke stoffen.” Met ruim 30 jaar ervaring 

is Duport Lubricare specialist in biologisch afbreekbare 

hydraulische oliën en smeermiddelen 

voor verschillende industrieën. Zij zijn de 

officiële dealer binnen Nederland van de biologisch 

afbreekbare MOTOREX oliën. 

OVERSTAPPEN OP 2 MANIEREN 

“Omdat MOTOREX oliën gemaakt zijn op basis 

van verzadigde estervloeistoffen is de olie 

compatibel met alle gangbare afdichtingen. 

Aanpassingen aan een machine zijn dus niet 

nodig en overstappen van minerale oliën naar 

een biologisch afbreekbare variant is daarom 

in de praktijk vrij eenvoudig.” Overstappen 

naar een biologisch afbreekbare olie als MO- 

TOREX kan op twee manieren. Bernie: “Belangrijk 

is dat de ‘oude’ olie zoveel mogelijk uit 

de machine wordt gehaald. Hoe schoner, hoe 

beter. ‘Omoliën’ zoals wij dat noemen, kan 

met smeerolie en zonder smeerolie. Je laat de 

machine zoveel mogelijk leeglopen, vervolgens 

vul je het voor de helft met spoelolie. Gedurende 

een poosje laat je de machine stationair 

draaien waarbij alle hydraulische functies uitgevoerd 

worden. Daarna laat je alle spoelolie 

er uit lopen. Met de spoelolie komen ook de 

MOTOREX oliën zijn compatibel met alle gangbare 

afdichtingen. 

laatste restjes ‘oude’ olie eruit. De andere manier 

is dat je alle olie uit de machine haalt en 

direct volledig vult met MOTOREX olie, en 

vervolgens de nog overgebleven oude olie er 

langzaam uitperst, door de dubbelwerkende 

cilinders aan een kant los te draaien en de 

oude olie er uiterst voorzichtig uit te drukken. 

Dit moet wel door gekwalificeerd personeel 

gebeuren. Bij minerale olie mag er maximaal 

5% achterblijven, bij biologisch afbreekbare 

olie maximaal 2%. Wij kunnen dit analyseren.” 

Duport Lubricare heeft tevens een speciale 

machine beschikbaar om de rondspoeling uit 

te voeren. Bedrijven die de rondspoeling zelf 

willen (laten) uitvoeren door een gekwalificeerde 

en ervaren monteur op locatie, kunnen 

deze machine huren. 

De juiste kwalitatief hoogwaardige olie verlengt de levensduur van (zware) machines. 

Interesse in de MOTOREX oliën of specifieke 

vragen? Neem contact op met Duport Lubricare 

en vraag een vrijblijvende test van uw huidige 

biologisch afbreekbare olie aan. ■ 

136

Weijtmans all-electric project in Amsterdam. Steeds vaker stellen gemeenten zero-emissie als eis. 

Kees Weijtmans van Boomrooierij Weijtmans: “De 

uitvoering van de energietransitie moet bijgestuurd 

worden: de stimuleringspot wordt niet eerlijk verdeeld.” 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Boomrooierij Weijtmans 

’s Lands grootste boomrooier 

neemt voortouw in energietransitie 

Maar is tegelijk kritisch op het overheidsbeleid 

Boomrooierij Weijtmans neemt zijn verantwoordelijkheid in de transitie naar een duurzame 

economie. Zo investeerde ’s lands grootste boomrooier vijf jaar geleden al in een energieneutraal 

en CO 2 

-emissievrij kantoorpand en wordt de laatste jaren voortvarend geïnvesteerd 

in de elektrificatie van het machine- en wagenpark. Misschien juist hierom is directeur-eigenaar 

Kees Weijtmans kritisch op het huidige overheidsbeleid. 

Het emissievrije kantoorpand in Udenhout met onder meer 400 zonnepanelen 

op het dak, geen airco en regenwaterinfiltratie functioneert volgens 

Kees al vele jaren probleemloos. “Het is hier prettig werken. Maar sinds we 

ons machinepark aan het verduurzamen zijn (lees: elektrificeren, want we 

draaien al voor 100% op HVO) staan we met de rug tegen de muur. Het 

verkrijgen van een zwaardere netaansluiting is een ware uitdaging en als er 

vol ingezet wordt op elektrificatie kun je nog niet echt zonder”, weet Kees uit 

ervaring. En dat terwijl steeds meer overheidsopdrachtgevers emissieloos 

werken voorschrijven. Hij is dan ook van mening dat een goed energienetwerk 

van primair belang is om de energietransitie te realiseren. “Je kunt dat 

niet alleen overlaten aan private partijen die handelen vanuit aandeelhoudersbelang; 

de overheid moet hier ook een verantwoordelijkheid nemen.” 

‘Subsidie is een mooi instrument 

om het wiel aan het rollen te 

krijgen, maar verdeel de ‘pot’ 

dan ook met z’n allen' 

Ook het subsidiebeleid kan volgens Kees wel een herziening gebruiken. “Het 

lijkt nu meer op een loterij. We investeren voor vele miljoenen in duurzaam 

materieel, maar het is telkens afwachten of je de subsidie toegewezen krijgt. 

Subsidie is een mooi instrument om het wiel aan het rollen te krijgen, maar 

verdeel de ‘pot’ dan ook met z’n allen in plaats van de ene iets en de ander 

niets. Dat voelt gewoon niet goed. Ik vind dat álle aannemers in Nederland 

de kans moeten krijgen om de omslag naar zero-emissie te maken. Anders 

gaan de kleinere partijen het kind van de rekening worden.” ■ 

VITAAL BOOMBEHEER MET AANDACHT 

VOOR NATUUR, MENS EN OMGEVING 

Totaal dienstverlener in de 

bomensector. Toonaangevend, 

hypermodern en 

vooruitstrevend. 

Bomen rooien en snoeien 

Compleet projectbeheer 

Uniek gespecialiseerd materieel 

Duurzaam en emissie-vrij 

Efficiënt, veilig en kwalitatief 

Udenhout - Son 

Tel. 013-51114 83 

boomrooierĳ weĳ tmans.nl 

137

VAN KAAM SPECIALIST IN 

KUNSTSTOFLEIDINGWERK 

EN APPENDAGES 

Van Kaam BV is uw bedrijf voor 

aanschaf, advies en aanpassing 

van ondergrondse infrastructuren 

en voorraad houdend partner van 

grote producenten als GF en AVK. 

Jarenlange ervaring zorgt ervoor 

dat onze specialisten uw meest 

complexe vraagstukken kunnen 

tackelen. 

VAN KAAM BV 

Rechte Tocht 11 

1507 BZ Zaandam 

Nederland 

+31 (0)75 631 48 41 

info@vankaam.eu 

Volg ons op 

social media 

@ VANKAAMBV 

WWW.VANKAAM.EU

DRILL CONTROL 8.0 

TOTALE CONTROLE 

OVER HORIZONTAAL 

GESTUURD BOREN 

• 

Snel en nauwkeurig boringen (HDD) ontwerpen 

• 

Geschikt voor Mini-, Midi- en Maxi-boringen 

• 

Gebruiksvriendelijk, tijd-, fouten kostenbesparend 

• 

Voor booraanemers, ingenieursbureaus en leidingbeheerders 

www.drillcontrol.com 

Drill Control is een product van Arkance Systems 

Het Wendelgoor 11, 7604 PJ Almelo | +31(0)88 872 00 00 | www.arkance-systems.nl

VROUW IN DE BOUW 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Boskalis 

Femke Zevenbergen, directeur 

Projecten bij Boskalis Nederland 

en voorzitter van de Vereniging 

van Waterbouwers 

De bouwen infrasector is voornamelijk een mannenwereld. 

Maar wie goed zoekt, komt wel degelijk ook vrouwen tegen. 

Op deze pagina bieden we ze een podium. Om te lezen wat 

ze beweegt, hoe ze hun werk doen en vooral hoe het is om 

als vrouw in een overwegend mannenwereld werkzaam te zijn. 

In deze editie geven we het woord aan Femke Zevenbergen, 

directeur Projecten bij Boskalis Nederland en eerder dit jaar 

benoemd tot voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers. 

Femke is nu bijna elf jaar in dienst bij Boskalis. 

“In de civieltechnische wereld voelde ik mij in 

het begin wel een ietwat ‘vreemde eend’”, begint 

ze. “Van huis uit ben ik namelijk jurist en 

afgestudeerd in Bouwrecht. Daar is mijn fascinatie 

voor de bouwsector ontstaan. Na mijn 

studie heb ik tien jaar als bedrijfsjurist gewerkt 

en heb heel wat procedures en claims onder 

ogen gezien en behandeld. Al snel was ik ervan 

overtuigd dat het beslechten van het geschil 

niet de kern van de zaak is, maar dat er iets 

grondig misgaat aan de voorkant. Dat maakte 

mij heel nieuwsgierig naar wat er nu precies gebeurt 

in een setting die ertoe leidt dat partijen 

elkaar niet meer weten te vinden.” 

Na tien jaar als bedrijfsjurist te hebben gewerkt, 

waarvan twee jaar bij Boskalis, vond 

Femke het in 2015 tijd voor een nieuwe stap. 

“Mijn affi niteit voor techniek is altijd gebleven. 

Ik vind niets leuker dan te sparren met (technische) 

collega's om samen tot de kern van problemen 

te komen. Dat heeft me de laatste tien 

jaar door verschillende functies geleid, van tendermanager 

en projectmanager tot hoofd van 

ons bedrijfsbureau Linq en sinds januari 2023 

ben ik Directeur Projecten in de businessline 

Rivieren en Dijken. Een rode draad door mijn 

carrière is mijn sterk ontwikkelde inlevingsvermogen 

in anderen. Wat beweegt een ander? 

Alleen dan kom je tot échte oplossingen, zowel 

binnen je eigen organisatie als voor het vraagstuk 

van een opdrachtgever.” 

Boskalis onderscheidt zich door niet in hokjes of 

in functies te denken, geeft Femke aan. Er wordt 

naar de persoon en zijn of haar individuele talenten 

gekeken. “Ik heb alle ruimte gekregen om 

‘Als interne coach deel ik mijn verhaal en help 

ik collega's om zichzelf te kunnen zijn in deze 

overwegend mannelijke en technische wereld' 

140

VROUW IN DE BOUW 

mezelf te ontwikkelen. Ik merk dat ik een voorbeeld 

ben voor anderen, zowel binnen de waterbouwsector 

als binnen ons bedrijf. Als interne 

coach deel ik mijn verhaal en help ik collega's 

om zichzelf te kunnen zijn in deze overwegend 

mannelijke en technische wereld.” Femke benadrukt 

dat de verhouding man-vrouw verbetert, 

vooral in traineegroepen. 

Sommigen vrouwen zeggen wel eens ‘ik ben 

one of the guys’. Dat ben ik zeker niet, stelt 

Femke resoluut. “Ik voel me gewoon ‘one of 

them’, een gewaardeerd collega.” Ze hecht 

waarde aan diversiteit in teams, niet alleen op 

het gebied van gender, maar ook qua leeftijd. 

“De nieuwsgierigheid en onbevangenheid van 

jongeren in combinatie met ervaring blijkt vaak 

een succesformule.” Ze benadrukt dat sociale 

veiligheid een focuspunt is om diversiteit te 

bevorderen. “Als je sociale veiligheid aandacht 

geeft, groeit vanzelf de diversiteit in teams.” 

Sinds juni dit jaar is Femke benoemd tot voorzitter 

van de Vereniging van Waterbouwers. 

“Ik wist dat ik één van de kandidaten zou kunnen 

zijn en heb mezelf ook aangemeld. Vooral 

vanwege mijn intrinsieke drive om de waterbouwsector 

verder te helpen de toekomst in. 

De sector kan best bescheiden zijn, terwijl als 

je ziet welke randvoorwaarden we creëren om 

in de Nederlandse delta te kunnen wonen, dan 

mag dat best wat zichtbaarder zijn. Los nog 

van het feit dat we gesteld moeten staan voor 

een grote toekomstige waterbouwopgave. Als 

voorzitter wil ik de aanwezige trots en expertise 

in de sector meer voor het voetlicht brengen. 

In welke rol dan ook, het gaat erom wat 

ik kan bijdragen, niet om de titel die ik draag." 

Met vastberadenheid streeft Femke naar blijvende 

impact en vooruitgang, zowel persoonlijk 

als voor de sector als geheel. “Zo laten we 

zien aan Nederland wat het belang van de waterbouwsector 

is, en dat we in de toekomst 

een aantrekkelijke, gezonde en jonge sector 

willen blijven.” ■ 

141


Tekst | Susan Peek Beeld | Kandt bv 

Specialistisch aannemings- 

en funderingsbedrijf 

zet diverse disciplines in bij grootschalig en complex project A9/VeenIX 

Het traject A9 Badhoevedorp – Holendrecht is het laatste deel uit het SAA-programma 

(Schiphol-Amsterdam-Almere). Consortium VeenIX voert deze opdrachten samen met 

meerdere partijen uit. Zo kozen zij onder andere voor Kandt Aannemings- en Funderingsbedrijf. 

“Bij een omvangrijk en complex project als dit, 

zijn meerdere partijen voor specialistische fasen 

en scopes nodig”, vertelt Willem de Meijer, 

bedrijfsleider bij Kandt. “VeenIX heeft zich 

goed laten voorlichten welke partijen bepaalde 

scopes goed konden uitvoeren en het is mooi 

dat wij ook een behoorlijk deel van de -alsmaar 

groeiende- scope mogen oppakken.” 

SPECIALISTISCHE EXPERTISE 

“Eén van de uitdagingen bij dit project is dat 

een groot deel van de werkzaamheden uitgevoerd 

moet worden in een stedelijk gebied 

met beperkte ruimte”, zegt Willem. “Ook 

moet de belangrijke A9 tijdens de realisatie 

toegankelijk blijven voor verkeer, wat betekent 

dat een deel van de werkzaamheden tijdens de 

nachtelijke uren en in de weekenden gedaan 

moet worden. Om alles goed uit te voeren, op 

lastig bereikbare plekken en volgens bepaalde 

richtlijnen, is specialistische expertise nodig én 

het juiste materieel. Gelukkig beschikt Kandt 

over een uitgebreide vloot aan materieel én de 

juiste vakmensen waardoor we voor elk specifiek 

project een passende oplossing hebben.” 

Werken vanaf het water: geen uitdaging is Kandt te gek. 

Materieel en mensen van Kandt kunnen uitstekend 

werken op lastig bereikbare plekken, zoals bij de 

Schipholbrug/A9 waar LeKa-palen vanaf een 

ponton geboord worden. 

Werken kort langs de snelweg waarbij de inzet van funderingsequipment zonder makelaar de gewenste keuze is. 

142


Werken vanaf het land: damwand zetten voor 

basculekelder bij Schipholburg /A9. 

DAMWANDCONSTRUCTIES 

VOOR PIJLERS 

“We brengen diverse damwandconstructies 

aan, deels in hoogtebeperking, ten behoeve 

van het betonwerk voor de pijlers van de 

Schipholbrug (één van de kunstwerken die 

zich in dit traject bevindt). Vanwege de hoogtebeperking 

worden de damwanden in delen 

aangebracht en aan elkaar gelast. Met behulp 

van een silent piler drukken we deze damwanden 

trillingsvrij weg.” 

LEKA-PALEN BIJ KUNSTWERK 

SCHIPHOLBRUG 

Voor de verbreding van de Schipholbrug en de 

verbouwing van de twee basculekelders van 

dit kunstwerk, heeft Kandt een groot aantal tijdelijke 

en definitieve LeKa grout-injectiepalen 

aangebracht. “We hebben zo’n 300 tijdelijke 

palen (Ø508 mm en een wanddikte van 12,5 

mm) geboord, waarop de tijdelijke werkplatformen 

gebouwd zijn. Deze worden naderhand 

door ons uiteraard ook weer uitgeboord”, zegt 

Willem en vervolgt: “Voor de verbreding van 

het kunstwerk zelf hebben we ten behoeve 

van de pijlers maar liefst 410 definitieve palen 

aangebracht (Ø508 en Ø610 mm). Daarbij 

hebben we voor de 610 mm gewerkt met 

een boorpunt van 860.” Redelijk uniek, volgens 

Willem, omdat de markt gewend is palen met 

een maximale diameter tot 559 mm in beperkte 

hoogte te kunnen boren, maar Kandt heeft 

voor 610 mm palen daar een geschikte machine 

voor heeft ontwikkeld. 

COMBIWANDPALEN 

BIJ BASCULEKELDERS 

Verder heeft Kandt twee tijdelijk geboorde 

combiwand-kuipen voor de basculekelders 

van de Schipholbrug aangebracht, met een 

combiwandbuis (Ø559 mm en een wanddikte 

van 30 mm), en een geboorde combiwand 

(Ø762 mm en een wanddikte van 25 mm). 

Daarnaast zijn de stempelramen van deze 

tijdelijke kuipen door Kandt aangebracht. Al 

deze werkzaamheden zijn grotendeels vanaf 

hiervoor berekende pontons op het water 

uitgevoerd met verschillend equipement. 

“De werkzaamheden worden uitgevoerd 

met de vanuit Rijkswaterstaat vereiste executieklasse 

2 en 3 en traceability van materialen. 

Wij moeten als onderaannemer voldoen 

aan de ROK (Richtlijn Ontwerp Kunstwerken, 

opgesteld door Rijkswaterstaat). Ook 

zijn er richtlijnen veilig hijsen in publieke omgeving 

van toepassing bij dit project.” 

SPECIALISME WORDT 

STEEDS BELANGRIJKER 

De uitvoering van de Schipholbrug verloopt 

voorspoedig en er worden steeds meer 

werkzaamheden aan de scope van Kandt 

toegevoegd. Willem tot slot: “Dit is weer 

zo’n project waarin we echt kunnen laten 

zien waar Kandt toe in staat is. Met specialistisch 

equipment en goed opgeleide vakmensen, 

gespecialiseerd in moeilijk bereikbare 

omgevingen, kunnen we projecten met 

eisen aan trillingsvrij, geluidsarm of beperkte 

hoogte perfect oppakken en naar tevredenheid 

uitvoeren.” ■ 

LeKa-palen boren vanaf ponton en damwand HF/VM zetten KW007/A9. 

143

Oplossingen 

door maatwerk. 

Bij Kandt kunt u onder meer terecht voor het leveren, aanbrengen en eventueel 

weer verwijderen van uw (verankerde of gestempelde) damwandconstructie 

en het trillen, heien of boren van paalconstructies (al dan niet in spoorse 

omstandigheden). Veel van het materieel is geschikt om in een omgeving te 

werken met een hoogtebeperking. 

- SINDS 1978 - 

Kandt b.v. Hoogeveenenweg 21, 2913 LV Nieuwerkerk aan den IJssel 

t 0180 - 633 048 e kandtbv@kandtbv.nl www.kandtbv.nl

DE SPECIALIST IN HET 

REALISEREN VAN 

FUNDERINGEN 

Hakkers Funderingstechniek heeft ruime 

ervaring op het gebied van leveren, aanbrengen 

en beproeven van ankers en ankerpalen. Ook 

het verwijderen van aanwezige ankers behoort 

tot ons specialisme. 

Leeghwaterstraat 3 | 4251 LM, Werkendam 

+31(0)183 – 50 11 22 | funderingstechniek@hakkers.com


Tekst | Suzanne van Gaale Beeld | INPIEQ 

Volledige controle 

over het funderingswerk 

Vereiste vanuit Wet kwaliteitsborging voor het bouwen 

Vanaf 1 januari 2024 gaat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) stapsgewijs in. 

Doel van de wet is dat bouwbedrijven de kwaliteit van hun werk beter controleren. Zo kan de 

bouwkwaliteit van gebouwen verbeteren door minder bouwfouten en gebreken. Een goed 

gebouw begint bij een goede fundering. Het INPIEQ Data Logging System is daarbij onmisbaar. 

Frank: “Hiermee anticiperen zij op de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen 

(Wkb) die vanaf 1 januari 2024 van kracht is. Met ons registratiesysteem 

hebben ze de volledige controle over de paal tijdens het werk en kunnen ze 

de machine op de juiste manier aansturen. Het is dan ook de ideale tool om 

aan te tonen onder welke omstandigheden een funderingspaal op diepte is 

gebracht en dus of een gebouw voldoet aan de wettelijke technische eisen.” 

VERTROUWEN VAN DE KLANT 

Naast het eigen registratiesysteem staat INPIEQ bekend om haar eigen 

productlijn van funderingsmachines met de daarbij benodigde componenten 

zoals groutunits, trektafels, aggregaten en tril- en heihamers. Het 

zijn compacte en robuuste producten die zich goed lenen voor compact 

funderingswerk. “Onlangs hebben 

we weer een nieuwe machine mogen leveren 

aan Funderingswerk Noord. Deze 

keer een complete heiopstelling met een 

optimale boorfunctie. Het is de tweede 

machine die ze bij ons afnemen. Daaruit 

blijkt het vertrouwen dat ze in ons en onze 

kwaliteit hebben. Dit staat bij ons voorop: 

klanten zijn bij ons verzekerd van goed advies, 

snelle levering en een goede service 

wat betreft reparatie en onderhoud.” ■ 

Onlangs leverde INPIEQ het 150ste registratiesysteem. 

De installatie van funderingen vraagt om een goede organisatie van 

het werk én een grondig toezicht op de kwaliteit van de geleverde 

prestaties. Het vraagt ook uiterste nauwkeurigheid en een continue 

monitoring van de kwaliteit van het funderingswerk. “Het INPIEQ Data 

Logging Systeem kan die veiligheid en kwaliteit borgen”, aldus Frank van 

Deursen, directeur INPIEQ. “Je installeert het systeem op de funderingsmachine 

waarna het alle gegevens van iedere funderingspaal, ongeacht 

het type, digitaal registreert en de gegevens real-time archiveert 

op projectniveau in je eigen ERP-systeem of op je computer.” 

150STE REGISTRATIESYSTEEM 

Onlangs leverde INPIEQ het 150ste registratiesysteem. En wel voor de 

elektrisch aangedreven machine van H. van Dieren Hei- en Waterwerken. 

IFD-20 is een krachtige, flexibele funderingsmachine met een maximum 

boorkoppel van 200 kNm. 

147


Tekst | Chris Elbers Beeld | N.U.B. Engineering 

Specialist in roterende 

boorgereedschappen, 

compleet van a tot z 

Producten live te zien tijdens MATEXPO 2023 in Kortrijk 

Tijdens de aanstaande editie van MATEXPO, de tweejaarlijkse internationale vakbeurs voor bouwmaterieel 

in de Kortrijk Xpo, mag en zal STDS-Jantz natuurlijk niet ontbreken. Op stand 110 toont 

de specialist in geavanceerd (funderings)boormaterieel en -machines van 6 tot en met 10 september 

2023 een dwarsdoorsnede van het uitgebreide leveringsprogramma. Daartoe behoren ook de 

roterende boorgereedschappen van N.U.B. Engineering, het Schotse zusterbedrijf van STDS-Jantz. 

De alweer 40e editie van de drukbezochte 

MATEXPO is voor STDS-Jantz een uitgelezen 

mogelijkheid om zich in de volle breedte 

aan de funderingsbranche te presenteren. De 

door het Duitse bedrijf geboden productoplossingen, 

waaronder boormaterialen, hydraulische 

boormotoren, mini-heimachines 

en toebehoren, sluiten perfect op elkaar aan 

en vormen tezamen een welkom totaalpak- 

ket. Mede daardoor worden de degelijke en 

gebruiksvriendelijke producten van de onderneming 

wereldwijd gebruikt tijdens uiteenlopende 

projecten, zoals paalboringen, verankeringen, 

geothermie en putboringen. 

ROTERENDE ALLESKUNNERS 

Het gamma roterende boorgereedschappen, 

kernproduct van het in Motherwell gevestigde 

N.U.B. Engineering, krijgt in Kortrijk een 

prominente plek. Marnik Janssens, namens 

STDS-Jantz vertegenwoordiger voor onder 

andere de Benelux en werkzaam vanuit het 

verkoopkantoor in het Belgische Ternat, licht 

de productgroep nader toe. "Het assortiment 

roterende booroplossingen van N.U.B. 

Engineering omvat robuuste oplossingen die 

zich kenmerken door een zeer lange levens- 

FK Lowry, een klant van STDS-Jantz, aan het werk nabij 

Glasgow Airport met 1.000 mm casings en 900 mm tools. 

Dubbel snijdende rotsboorkop (diameter 1.500 mm) met BKH47 hardmetaal tanden. 

148


duur. De producten, in België ook wel Kelly 

drilling tools genoemd, presteren uitstekend 

in combinatie met moderne machines met 

een hoog koppel. De gereedschappen zijn 

geconstrueerd met een Kelly-doos voor de 

afzonderlijke rigs en worden geheel volgens 

klantspecificatie vervaardigd met snijtanden 

of messen. Daardoor zijn ze inzetbaar voor 

elke denkbare grondsoort en kunnen ze gebruikt 

worden in combinatie met bentoniet 

of andere boorvloeistoffen." 

ACCESSOIRES 

Naast de roterende boorgereedschappen 

zélf levert het in 1980 opgerichte N.U.B. Engineering 

Ltd. verschillende aanvullende accessoires. 

Voorbeelden hiervan zijn vijzels, 

booremmers, reinigingsemmers, kernvaten 

en tijdelijke/segmentale behuizingen. Mooie 

extra's die eveneens live kunnen worden bewonderd 

op de Kortrijkse vakbeurs. "Ongeacht 

de aard of omvang bieden we voor elk 

funderingswerk een passende booroplossing", 

zegt Janssens. "Zo staan we al ruim 40 jaar 

bekend. En zo willen we ons ook voor de 

toekomst laten gelden. Die ambitie zullen we 

tijdens de MATEXPO andermaal uitspreken 

richting onze bestaande én nieuwe afnemers. 

Ik nodig dan ook iedereen van harte uit om 

een bezoek te brengen aan onze stand." ■ 

Booremmer met snijtanden in kruis (diameter 1.500 mm) met Kelly Box (200 mm). 

EEN STERKE COMBINATIE 

STDS-Jantz en N.U.B. Engineering 

vervaardigen in respectievelijk 

Duitsland en Schotland allerlei soorten 

spiraalboren, boorkronen, boormotoren 

en toebehoren voor diverse 

boortechnieken. Voor grondonderzoek 

en funderingswerken, maar ook voor 

geothermie en horizontale, paal- en 

diepboringen. 

STDS-Jantz GmbH & Co. KG 

Molenstraat 32, 1740 Ternat, België 

T+32 (0)2 520 56 33 

E info@stds.be 

00034113009 - STDS JANTZ.indd 1 06-07-2023 15:46 

149


Tekst | Roel van Gils Beeld | Fundex Equipment 

Een duurzame en veilige inzet 

van de funderingsmachine 

Fundex Equipment neemt zijn verantwoordelijk in de energietransitie. Zo is de fabrikant van funderingsmachines 

eerder al een grootschalig elektro-offensief gestart en is de FUNDEX F4800E inmiddels 

TÜV gekeurd. Om bestaand materieel niet direct te hoeven afschrijven, is de Fundex Power 

Switch (FPS) ontwikkeld. Dé oplossing om bestaande machines flexibel in te zetten naar emissieloos. 

En met de nieuw ontwikkelde Last Moment Indicator (LMI) gebeurt dat nog veilig ook. 

De LMI-software geeft op basis van real-time data 

van onder meer de druk in de steunpunten, de 

gronddruk en de hijslast een melding wanneer het 

kritieke punt wordt bereikt. 

De infrasector beweegt langzaam naar elektrisch. 

“Veel van onze klanten beschikken echter 

nog over een jong en diesel-aangedreven 

machinepark”, weet Arjan Roubos van Fundex 

Equipment. “Voor maximale flexibiliteit zou je 

deze machines, die vaak nog tientallen jaren mee 

kunnen, ook emissieloos willen laten draaien. 

Althans, daar waar het kan. Want emissieloze 

bouwputten zijn ook nog geen gemeengoed in 

de infra. Vanuit die optiek hebben we de Fundex 

Power Switch ontwikkeld. Met het elektrisch 

aangedreven hydraulisch aggregaat bieden we 

onze klanten een beduidend lagere instap om 

de switch naar elektrisch te maken, met behoud 

van de conventionele dieselmotor voor die projecten 

waar emissieloos nog een brug te ver is.” 

lische flow van het hulp equipment.” Er is volgens 

beide heren veel interesse voor de FPS. 

Fundex Equipment is bovendien voornemens 

om de FPS als huurunit beschikbaar te stellen. 

“Het zorgt ervoor dat onze klanten met 

bestaand materieel flexibel kunnen inschrijven 

op emissieloze projecten.” 

MYRIX 

Alle data van de FPS is ook zichtbaar in MYRIX, 

het online portaal waarin alle data van de funderingsmachine 

wordt getoond. “Zodoende 

krijg je inzicht in de productie en het bijbehorende 

energieverbruik. Via het performance 

dashboard kun je vooraf inschatten hoeveel 

vermogen je nodig hebt om de dag door te komen. 

Daar kunnen de batterijsets bijvoorbeeld 

op aangepast worden in combinatie met de beschikbare 

netstroom.” 

LMI 

Naast duurzaam werken heeft Fundex 

Equipment ook veilig werken hoog in het 

vaandel staan. “Stabiliteit is en blijft een belangrijke 

factor om veilig te kunnen werken 

met een funderingsmachine”, weet John. Eén 

van de laatste ontwikkelingen is een Last 

Moment Indicator (LMI). “De LMI-software 

geeft op basis van real-time data van onder 

meer de druk in de steunpunten, de gronddruk 

en de hijslast een melding wanneer het 

kritieke punt wordt bereikt. Let wel, het betreft 

een melding, geen begrenzer. Maar het 

helpt wel om het veiligheidsbewustzijn te 

vergroten. We hebben de software volledig 

in eigen huis ontwikkeld, waarbij wij in onze 

simulator vele (uiterste) scenario's hebben 

gesimuleerd. De LMI is beschikbaar voor in 

eerste instantie onze F-range.” ■ 

HUURUNIT 

De FPS wordt achter op de funderingsmachine 

geplaatst en heeft een capaciteit van 1250 

liter per minuut. “En dat is best fors”, benadrukt 

John Brakman van Fundex Equipment. 

“Daarvan is 450 liter per minuut beschikbaar 

voor de machinefuncties (rijden, zwenken, lieren) 

en 800 liter per minuut voor de hydrau- 

De Fundex Power Switch (FPS), hier midden op de foto, is dé oplossing om bestaande machines flexibel in te 

zetten naar emissieloos. 

151

LEBOTEC 

FUNDERINGSMACHINES 

BOUWEN OP ERVARING 

Nieuwbouw 

Aanpassingen 

Onderhoud 

• Schroefinjectie paalmachines 

• Heimachines 

• Betonschroefpaal machines 

• Mini-vibropaal machines 

• CD-paal machines 

• Boorkasten tot 50 Tm 

• Hydraulische systemen 

• Registratie– en opslagsystemen 

• Obermann MAT groutunits 

Lebotec | Edisonstraat 47 | 6604 BT Wijchen 

024-7111010 | info@lebotec.nl 

www.lebotec.nl


Tekst | Armand Landman Beeld | Lebotec 

Funderingsspecialist 

blijft vernieuwen 

Rick van Oostwaard treedt toe tot directie 

Honderden funderingsmachines rolden er in de afgelopen decennia al uit de fabriek van Lebotec in 

Wijchen. En bijna allemaal waren ze verschillend. Daarbij ontwikkelde het bedrijf van oprichter en 

eigenaar Jacques Bouten voor steeds meer machines systemen waarmee funderingswerk vergaand 

geautomatiseerd kan worden. Sinds anderhalf jaar heeft Lebotec met Rick van Oostwaard een 

tweede eigenaar, zodat de toekomst van het bedrijf gegarandeerd is. 

Rick van Oostwaard had zijn eigen constructiebedrijf 

en werkte al langer samen met Bouten en 

Lebotec. Sinds 2022 is hij mede-eigenaar van de 

fabrikant van funderingsmachines. “Niet dat er 

met mijn komst veel zal veranderen trouwens”, 

zegt Rick. “We blijven doen waar we goed in zijn.” 

En dat is het bouwen van state-of-the-art funderingsmachines 

die veelal op maat en naar de 

exacte eisen van klanten gebouwd zijn. Het 

liefst verkoopt Lebotec niet alleen de funderingsmachines 

zelf, maar het hele proces. “Van 

boorstelling tot beton- of groutpompen. De 

hele keten van de aanvoer tot het daadwerkelijk 

maken van de palen”, zegt Rick. “Want voor 

een goed lopend proces is het toch het beste 

om de hele keten door één partij te laten verzorgen. 

Daar zijn wij goed in.” 

Op maat gemaakte Lebotec BP-7 voor Hylkema 

Funderingstechnieken uit Kampen. 

Neem bijvoorbeeld mini-vibropalen, die veel onder 

een vloer met een hoge draagkracht als fundering 

dienen - denk aan distributiecentra en opslaghallen. 

Daarvan worden er zoveel palen op 

korte afstand van elkaar gezet dat Lebotec de funderingsmachines 

volledig geautomatiseerd heeft. 

Rick: “De machinist rijdt naar het piket, drukt op 

start en vervolgens brengt de machine zelfstandig 

een stalen buis in de grond. En zodra die op diepte 

is, wordt hij gelijk afgestort. De betonpomp slaat 

volautomatisch aan en levert exact de juiste hoeveelheid 

beton. Onze machines trekken daarop 

ook volledig automatisch de stalen buis weer omhoog. 

De machinist hoeft de machine alleen nog 

naar de volgende piket te rijden.” 

VALHOOGTES 

Niet alleen de funderingsmachines van Lebotec 

werken volledig automatisch, ook de grout-units 

kunnen volledig automatisch hun werk doen. “En 

onze hei-machines zijn stuk voor stuk uitgerust 

met hei-automaten waarmee je bijvoorbeeld de 

verschillende valhoogtes in kunt stellen”, vertelt 

Rick. “De schroefinjectiepaalmachines kunnen 

met een automatisch systeem uitgerust worden, 

waardoor een machinist ondersteund wordt bij 

het vervaardigen van de funderingspaal.” 

Mini-hijstellingen in verschillende maten. 

Bijna geen enkele funderingsmachine van Lebotec 

is hetzelfde. En dat komt omdat iedere 

klant zijn eigen wensen en werkmethodes kent. 

Klanten vragen om verschillende mastlengtes, 

om stempels in allerlei soorten en maten, verschillende 

breedtes van het onderstel, noem 

maar op. Dat maakt ons werk soms lastig, want 

als je één ding verandert, moet meteen de hele 

tekening anders. Maar we vinden het vooral 

leuk en uitdagend. Het verveelt nooit.” ■ 

153


Tekst | Armand Landman Beeld | Dieseko Group 

Funderen met maximale 

flexibiliteit en zero emissie 

Eerste volledig emissieloze funderingsmachine in zijn klasse 

“Een toonaangevende leverancier van milieuvriendelijke en circulaire funderingsoplossingen die 

een positieve impact heeft op onze wereld, dat is wat de Dieseko Group wil zijn”, vertelt 

Douwe Feenstra, marketing manager bij de in Sliedrecht gevestigde funderingsspecialist. “De met 

BAM Infra Nederland ontwikkelde Woltman 90DR-e elektrisch aangedreven funderingsmachine 

is daar één van de voorbeelden van.” 

En wat voor een voorbeeld. De conventionele 

– dieselaangedreven - 90DR is al een 

tijd de bestverkochte funderingsmachine 

van Woltman, dat sinds 2016 onderdeel 

is van Dieseko Group. “Onze klanten worden 

echter steeds vaker geconfronteerd met 

steeds strengere eisen op het gebied van 

uitstoot, geluid en trillingen”, legt Douwe 

uit. “In BAM vonden we een launching customer 

die bereid was te investeren in een 

elektrische machine.” 

“Klopt”, zegt Jan Kardux, manager Funderingstechnieken 

bij BAM Infra Nederland. “Op 

steeds meer plekken verlangen opdrachtgevers 

van ons dat we emissieloos werken. Maar een 

elektrische funderingsmachine met dezelfde capaciteiten 

als de 90DR van Woltman bestond 

niet. En dus zijn we samen om tafel gaan zitten.” 

Belangrijkste eis van BAM was een elektrisch aangedreven 

funderingsmachine die minstens hetzelfde 

kan als de conventionele machine. “En hij 

moest binnen één jaar kunnen draaien”, voegt 

Jan toe. “Want we wilden hem op een werk op 

Schiphol kunnen inzetten. En dat is gelukt. Dit 

voorjaar heeft de 90DR-e daar naar volle tevredenheid 

gedraaid en ondertussen zetten we hem 

in op een opdracht in Rotterdam. Ook daar was 

de eis dat we emissieloos kunnen funderen.” 

MEER VERMOGEN 

De Woltman 90DR-e, die in nauwe samenwerking 

met BAM in krap 12 maanden werd 

gebouwd, heeft zelfs meer vermogen dan de 

traditionele Woltman DR90: 615 kW tegenover 

560. De kraan heeft een ingebouwde batterij 

van 200 kWh en een los accupakket achterop 

de kraan van 1,0 MWh. Door het inbouwpakket 

kan de kraan zelfstandig manoeuvreren en 

de mast oprichten. Het grote accupakket achter 

op de kraan levert stroom voor de hydraulische 

aandrijving van de boormotor en fungeert tevens 

als contragewicht van 15 ton. “We sparen 

er ongeveer 500 liter diesel per dag mee uit”, 

zegt Jan. “Op jaarbasis praat je dan over een besparing 

van maar liefst 212.000 kilogram CO 2 

.” 

Dat de boormotor van de Woltman 90DR-e nog 

hydraulisch wordt aangedreven, heeft te maken 

met de wens van BAM om uitwisselbaar te zijn 

met ook andere, bestaande funderingstools zoals 

een trilblok. Dat past in de filosofie van BAM, maar 

ook van Dieseko, om ook oplossingen te bedenken 

voor het emissieloos kunnen gebruiken van 

nog niet afgeschreven materieel. Zo is er al de gedachte 

om een conventionele kraan uit te rusten 

met een elektrisch-hydraulische power unit. 

Met de Elektrische Hydraulische Power Units (EHPU’s) kunnen bestaande hydraulische machines 

emissievrij worden aangedreven. 

BAM is volgens Jan zeer tevreden over de Woltman 

DR90-e. “BAM heeft de ambitie om in 2030 

volledig emissieloos te werken. Met deze machine 

154


FUNDERING VAN DE TOEKOMST 

De investeringen die Dieseko doet 

in de ontwikkeling van zero emissie 

voor de zwaarste toepassingen en 

met behou van maimale eibiliteit 

op het gebied van tooluitwisseling, 

energiebronnen en investeringen 

passen in Dieseko’s strategie ‘Founding 

the Future’. Douwe: “Die strategie is 

gericht op vijf gebieden: geluidsreductie, 

trillingsarm of trillingsvrij funderen, 

controle op afstand, offshore 

funderingen en nul procent emissie. 

Dat zijn immers de vraagstukken waar 

onze klanten mee- en aan werken.” 

De Woltman 90DR-e aan het werk op zijn eerste klus op Schiphol. 

zetten we een forse stap. Ik verwacht dan ook dat 

dit zeker niet de laatste elektrische funderingsmachine 

voor BAM zal zijn. Ook omdat ik van de 

operators hoor dat hij zeer prettig werkt. Afgezien 

van de rupsen en het gepiep van het rij-alarm 

hoor je bijna niets. Het comfort van weinig geluid 

en geen uitstoot maakt de werkomgeving voor 

onze mensen een stuk gezonder, en maakt ook 

dat we de machine binnenstedelijk kunnen inzetten. 

En als je ziet wat we aan brandstof besparen, 

zijn de extra kosten over de hele levensduur te 

overzien. Dat geldt zeker ook voor de meerprijs 

voor deze elektrische machine op een werk; het 

verschil tussen een 90DR en een 90DR-e is veel 

kleiner dan menigeen op voorhand denkt.” 

POWER UNITS 

De 100% emissieloze Woltman 90DR-e vraagt 

nog wel om een forse investering. Een investering 

die veel bedrijven, zeker in de huidige onzekere 

markt, kan afschrikken. Bovendien zijn veel 

funderingsmachines op de markt nog lang niet 

aan hun technische levenseinde, wat de overstap 

naar emissieloos werken in de weg kan staan. 

Om die reden ontwikkelde Dieseko een serie 

Elektrische Hydraulische Power Units (EHPU’s). 

Hiermee kunnen bestaande hydraulische machines 

emissievrij worden aangedreven. Er zijn 

meerdere modellen en niet alleen voor de funderingstools 

van Dieseko. “Het is plug and play”, 

legt Douwe uit. “Een power unit bestaat uit een 

container met elektromotoren en pompen die 

het hydraulische systeem van bijvoorbeeld een 

heihamer of trilblok of zelfs een kraan aandrijven. 

De voeding van de units kan vanuit het grid 

gebeuren of, waar geen aansluitingen zijn, vanaf 

accu-containers. We hebben bewust gekozen 

voor standaard aansluitingen zodat iedereen er 

mee kan werken.” De power units zijn ook aan 

elkaar te koppelen voor extra vermogen. 

Natuurlijk worden op termijn ook de hulpstukken 

van boor- en hei-installaties elektrisch. In 

2024 brengt Dieseko zijn eerste elektrische 

trilblok op de markt: de 24VMe. Ten opzichte 

van een hydraulisch trilblok denkt Dieseko 

daarmee een energiebesparing van wel 25% te 

halen. Hier werden speciale asynchrone vloeistofgekoelde 

hoogfrequente (250 Hz) elektromotoren 

met koolstofversterkte wikkelingen 

voor ontwikkeld om de enorme G-krachten 

waaraan de motoren worden blootgesteld te 

kunnen weerstaan. Een prototype wordt op de 

komende Matexpo getoond. 

WERELDPRIMEUR 

Tijdens de Matexpo toont Dieseko niet alleen het 

elektrische trilblok 24VMe, maar ook een volledig 

nieuw ontworpen - patent pending - Pile Lifting 

Device. Dit is een handige tool waarmee horizontaal 

liggende buizen gemakkelijk kunnen worden 

opgepakt en onder het trilblok kunnen worden 

gehesen. Zonder de inzet van een extra kraan. 

Dat scheelt in tijd, energie en kosten. De PLD 

100T wordt op de buitenkop van het trilblok gemonteerd, 

de buis aan twee kettingen. Eenmaal 

opgetild en vrijhangend worden de klembekken 

van het trilblok precies om de buis geplaatst door 

het uitschuiven van de hydraulische cilinders. Binnen 

een paar minuten is de buis perfect gepositioneerd 

en kan worden ingetrild. Het systeem 

verbetert de efficiëntie van een buisinstallatie 

aanzienlijk, zoveel is wel duidelijk. ■ 

VERDUURZAMEN VAN MATERIEEL 

BAM zoekt continu naar mogelijkheden om een positieve milieu-impact te maken op 

de omgeving en te bouwen aan een mooier Nederland. De investering in het verder 

elektrificeren van boumachine pat binnen e trategie uiling a utainable 

tomorrow’ waarin duurzaamheid, digitalisering en industrialisatie centraal staan. Zo 

heeft BAM in december 2022 de eerste volledig emissieloze grote asfaltset (elektrische 

wals, elektrische asfaltspreidmachine, elektrische tandemwals, elektrische kleine wals, 

hybride kleefauto en elektrische keet) ingezet. En kwam zij in september 2022 met de 

primeur van de asfaltspreidmachine die op een waterstofverbrandingsmotor rijdt. 

155


Tekst | Roel van Gils Beeld | Geosonda 

Grondig onderzoek door 

sonderen, boren én analyseren 

Een onderbouwd advies over de bodemgesteldheid voor infrastructurele projecten vraagt 

volgens Aad van der Burg, directeur van Geosonda, meer dan alleen sonderen. “Grondmechanisch 

onderzoek in de infrasector bestaat uit meerdere componenten: sonderen, boren en 

labonderzoek. Met die combinatie krijg je een veel beter en onderbouwd resultaat.” 

Geosonda onderscheidt zich met een breed 

palet aan diensten. Als onderdeel van de 

ABO Group is Geosonda in staat om het 

hele spectrum van bodemonderzoek en advies 

in eigen beheer op te pakken. “Behalve 

sonderen, maken we ook grondboringen, 

nemen ongeroerde grondmonsters en laten 

die analyseren in ons eigen laboratorium in 

Breda”, vertelt Aad. “Zeker bij projecten in 

de infrastructuur is gecombineerd onderzoek 

essentieel om de juiste parameters te 

duiden voor bijvoorbeeld zettingsberekeningen 

of damwandberekeningen. Voorheen besteedden 

we het labonderzoek uit, maar ook 

dat kunnen we voortaan in eigen huis. En dat 

komt de snelheid ten goede. Bovendien kunnen 

we op die manier ook net iets meer over 

de kwaliteit zeggen.” 

COMBINATIE VAN DISCIPLINES 

Sonderen is Geosonda’s core business. “Geen 

sondering is voor ons te gek”, zegt Aad. “We 

beschikken over een omvangrijk machinepark, 

gaande van verschillende demontabele toestellen 

voor inpandig sonderen, in beperkte 

ruimtes of op moeilijk bereikbare locaties, en 

een drietal minirupsen tot een tussenrups van 

11 ton en een grote rups van 20 ton voor het 

standaard werk. Verder beschikken we over 

een vloot aan ‘bekende’ tracktrucks. Eigenlijk 

kunnen we alle sondeerklussen wel aan. 

Daarnaast kunnen we gebruikmaken van de 

expertise van ons zusterbedrijf Sialtech, gespe- 

Aad van der Burg, directeur van Geosonda. 

156


cialiseerd in mechanische grondboringen met 

pulsbooreenheden en sonische boorstellingen, 

en van het door ABO Group ingelijfde Geo- 

Supporting met de beste specialisten voor inpandig 

sonderen.” 

N211 

In het eigen laboratorium is Geosonda 

in staat om kwaliteitsvolle geotechnische 

proeven en analyses uit te voeren. “Onze 

specialisten verzorgen hier onder meer samendrukkingsproeven, 

tri-axiaalproeven, 

onderzoeken korrelverdelingen, doorlatendheid 

en volumegewichten en overige kleine 

grondparameters”, legt Aad uit. “De brede 

expertise maakt dat wij niet zelden voor verschillende 

opdrachtgevers werkzaam zijn op 

een project. Een mooi voorbeeld daarvan is 

de reconstructie van de N211 waarbij nieuwe 

kunstwerken worden gebouwd en kruisingen 

worden aangepast. Twee jaar geleden hebben 

we hier bodemonderzoek gedaan voor 

de provincie Zuid-Holland, terwijl we deze 

zomer aan de slag gaan voor de aannemer. 

We doen dan alle sonderingen, boringen en 

het laboratoriumonderzoek. De aannemer 

heeft slechts één aanspreekpunt voor al het 

bodemonderzoek.” ■ 

Een midirups bij een kunstwerk. 

GEOTECHNIEK 

Sonderingen 

Boringen 

Bomdetectie 

Injectie 

Geomonitoring 

Landmeten 

Paalcontrole 

Geosonda B.V. 

Curieweg 19 

2408 BZ Alphen aan den Rijn 

T. +31 (0)172 44 98 22 

info@geosonda.nl 

www.geosonda.nl 

Member of ABO-Group 

13997 

Naamloos-1 1 14-08-20 09:55 

157


Gezien de vele partijen en vele machines die tegelijk actief zijn op een relatief smalle strook, is een goede afstemming en coördinatie cruciaal voor de voortgang van het project. 

Tekst | Roel van Gils Beeld | Vroom Funderingstechnieken 

Hybride funderen in 

haven van Antwerpen 

Eerste inzet van geëlektrifi ceerde krachtpatser 

Containerschepen worden steeds groter. Ook de kades moeten meegroeien. Het Antwerps Havenbedrijf 

(Port of Antwerp) en containerbehandelaar PSA Antwerp gaan daarom de Europa Terminal op 

de rechteroever van de Schelde volledig vernieuwen. Met oog en respect voor het milieu. Het doel is om 

uiteindelijk de CO 2 

-uitstoot per container te halveren. Vroom Funderingstechnieken levert daar nu al een 

wezenlijke bijdrage aan met de inzet van zijn hybride Hillcon HSCX1500GLS-E funderingsmachine. 

De vernieuwing van de Europa Terminal past 

in de ambitie van de Antwerpse haven en de 

containerbehandelaars om de bestaande ruimte 

zo optimaal mogelijk te benutten. Bovendien 

wil men in de toekomst schepen met een 

grotere diepgang kunnen ontvangen. Om die 

reden wordt de bestaande 1.200 meter lange 

kademuur vervangen door een nieuwe muur 

en wordt de vaargeul verdiept van 13,5 meter 

naar circa 17,5 meter. “Vanwege de omvang van 

het project en het feit dat de bestaande terminal 

operationeel moet blijven, is het project 

opgesplitst in drie fasen”, begint Paul Bochem, 

accountmanager bij Vroom Funderingstechnieken. 

“Wij hebben nu het eerste (noordelijke) 

deel in opdracht van combinatie TM Europaterminal 

Civiel, bestaande uit Artes Roegiers, 

Artes Depret en Herbosch-Kiere.” 

158


20.397 METER 

Vroom Funderingstechnieken is een vertrouwd 

gezicht op de Belgische markt. “We staan hier 

bekend als specialist in de complexere, grondverdringende 

heiwerken”, weet Paul. “Zo hebben 

we onder andere het ziekenhuis in Luik 

gefundeerd op vibropalen en vele windmolenfundaties 

gerealiseerd. In die hoedanigheid zijn 

we ook bij dit project betrokken. We hebben 

het eerste gedeelte in opdracht, wat neerkomt 

op het heien van 709 palen met een totale 

lengte van 20.397 meter.” Eind januari 2023 

werd Vroom Funderingstechnieken de opdracht 

verstrekt. “Dat viel mooi samen met de 

afl evering van onze eerste hybride funderingsmachine. 

Alsof het zo had moeten zijn, gezien 

de beoogde duurzaamheidsambities van Port 

of Antwerp. Een prachtige uitdaging dus voor 

onze nieuwe geëlektrifi ceerde krachtpatser.” 

VIBROPALEN 

De nieuwe kademuur wordt opgebouwd middels 

een combiwand, stalen MV-palen en de 

vibropalen van Vroom Funderingstechnieken. 

“Het gaat hier om vibropalen met een diameter 

van 559 mm en een voet van 680 mm”, 

vertelt Martijn Steenstra, projectmanager bij 

Vroom Funderingstechnieken. “Ze worden in 

schoor aangebracht om straks de horizontale 

krachten in de bodem te kunnen afdragen. Gezien 

de vele partijen en vele machines die tegelijk 

actief zijn op een relatief smalle strook, is 

een goede afstemming en coördinatie cruciaal 

voor de voortgang van het project.” Dat weerhoudt 

Vroom Funderingstechnieken er niet van 

om hier voor het eerst de hybride funderingsmachine 

in te zetten. “Het is weliswaar een 

nieuwe machine, maar er is vooraf uitvoerig 

mee getest en gesimuleerd. En natuurlijk zullen 

we wat kinderziektes voor de kiezen krijgen, 

maar het complete team van Hillcon en 

van Materieelbeheer Vroom staan standby om 

alles in goede banen te leiden.” 

Vroom Funderingstechnieken is een vertrouwd 

gezicht op de Belgische markt. 

150 TON TREKKRACHT 

De Hillcon HSCX1500GLS-E is volgens Martijn 

niet te vergelijken met een conventionele funderingsmachine. 

“De machine kan zowel heien als 

boren, beide grondverdringend, en wordt softwarematig 

en elektronisch aangestuurd. Ook 

voor onze machinist dus een hele andere wereld. 

Verder onderscheidt de hybride machine 

zich onder meer door de enorme trekkracht 

van 150 ton”, zegt Martijn. Paul tot besluit: “Op 

12 mei jongstleden hebben we de machine in 

ontvangst genomen en deze is vervolgens daarna 

op transport gegaan naar de haven van Antwerpen. 

Het is de grootste investering in de 

ruim zestigjarige geschiedenis van Vroom Funderingstechnieken. 

De tweede Hillcon HSCX- 

1500GLS-E is op dit moment in aanbouw en is 

vanaf het eerste kwartaal van 2024 inzetbaar. 

Als vooruitstrevende speler op de funderingsmarkt 

blijven we voortdurend investeren op 

weg naar een emissieloze bouwplaats.” ■ 

DE FUNDERINGS- 

DESKUNDIGE MET 

DAADKRACHT IN 

DRAAGKRACHT 

Vroom Funderingstechnieken is een 

allrounder in paalsystemen en prefab 

funderingsconstructies. Dankzij de brede 

expertise en jarenlange ervaring op 

funderingsgebied wordt Vroom vaak in 

een vroegtijdig stadium betrokken bij 

complexe en specialistische funderingswerkzaamheden. 

Bekijk onze projecten op vroom.nl 

TRILLINGS- EN GELUIDSARME PALEN 

IN DE GROND GEVORMDE PALEN 

PREFAB BETON 

ENGINEERING 

ADVIES EN ONDERZOEK 

T. +31 (0)299 409 500 

E. info@vroom.nl 

VROOM.NL 

004-081_197x130_Vroom.indd 1 19-07-2023 11:18 

159


Joop van der Wal, 

directeur van Trainingscentrum Crescendo. 

Welkom in de funderingsbranche! 

Tekst | Chris Elbers Beeld | Trainingscentrum Crescendo 

Een heuse vakschool 

voor de funderingsbranche 

Als dé opleidingspartner voor bedrijven in de bouw, infra en logistiek, breidt Trainingscentrum 

Crescendo met ingang van september zijn disciplines uit met een heuse vakschool voor de 

funderingsbranche. Daarmee geeft het in Hoorn gevestigde instituut een praktijkgericht 

antwoord op de marktvraag. 

De funderingswereld is volop in beweging en de aandacht voor veiligheid, 

organisatie en kwaliteit neemt verder toe. Om juist op díe ontwikkelingen 

in te spelen, start Trainingscentrum Crescendo de nieuwe opleidingstak. 

"De afgelopen jaren kregen we vanuit de markt steeds vaker de vraag om 

een goede en toegankelijke opleiding te ontwikkelen", aldus directeur Joop 

van der Wal. "Via een doorontwikkeling van eerdere initiatieven zijn we 

samen met branchevereniging NVAF en diverse werkgroepen tot een geweldig 

eindresultaat gekomen: de vakschool voor de funderingsbranche." 

‘Elke opleiding is gericht op 

specifi eke functies in de sector’ 

DRIE OPLEIDINGEN 

Vanaf september gaat Crescendo voor zowel startende als meer ervaren 

mensen in de funderingswereld drie opleidingen (zie ook www.traincrescendo.nl) 

op maat verzorgen. "Elke opleiding is gericht op specifi eke 

functies in de sector", vervolgt Joop. "Zo hebben we voor de medewerker 

ónder de machine de opleiding Funderingswerker, een opleiding die 

zich vooral richt op het aanbrengen van diverse funderingsoplossingen." 

De studie Funderingsspecialist, vooral bestemd voor machinisten en heibazen, 

is daarop het vervolg. Naast theorie, praktijk en het examen van 

TCVT W 403, omvat deze variant ook de nodige aanvullende modules. 

Leiding geven aan funderingen is de noemer waaronder de derde opleiding 

wordt aangeboden. Hiermee focust Crescendo zich vooral op 

werkvoorbereiders, toezichthouders en uitvoerders binnen de funderingsbranche. 

"Funderen is een vak", besluit Joop. "Met de start van de 

vakschool benadrukken we dat andermaal!" ■ 

NIEUW 

Vakschool voor de 

funderingsbranche 

3 verschillende modules 

- Funderingswerker * 

- Funderingsspecialist 

- Leidinggevende aan funderingswerk 

t r a i n i n g s c e n t r u m 

Crescendo 

Focus op vakmanschap voor bouw en logistiek 

Neutronweg 1 / 1627 LG Hoorn / I www.traincrescendo.nl 

* 

Start in 2e helft 

september 2023 

Aanmelden en info: 

www.traincrescendo.nl 

* 

161


Tekst | Roel van Gils Beeld | Brefu Funderingstechniek 

Expert in funderingsherstel 

Met meer dan dertig jaar ervaring in funderingen is Brefu Funderingstechniek een gevestigde 

naam. Het bedrijf heeft een sterke focus op funderingsherstel en dan met name in beperkte 

ruimten en onder moeilijke omstandigheden. Zo is de funderingsspecialist momenteel bezig 

met het grootschalig funderingsherstel op vele locaties in Rotterdam. 

In Rotterdam kampen veel panden van voor de 

oorlog met een slechte fundering. Mede door 

het zakken van het grondwaterpeil wordt de 

paalfundering geteisterd door houtrot. “Onze 

opdrachtgevers zijn woningcorporaties, beleggers, 

ontwikkelaars, aannemers en particulieren”, 

zegt Marco Poppelaars, directeur van 

Brefu Funderingstechniek. “In veel gevallen 

pakken wij de werkzaamheden op inclusief 

vergunningsaanvraag en alle bijkomende werkzaamheden. 

Wij proberen onze opdrachtgevers 

wat dat betreft maximaal te ontlasten.” 

Brefu Funderingstechniek heeft een sterke focus op funderingsherstel en dan met name in beperkte ruimten en onder moeilijke omstandigheden. 

162


op heden hebben we ongeveer 500 panden 

in de Maasstad hersteld.” 

Brefu Funderingstechniek is een totaalaannemer op het gebied van funderingsherstel. 

HET FUNDERINGSHERSTEL 

Met het funderingsherstel ligt de focus van 

Brefu Funderingstechniek voornamelijk op 

de regio Rotterdam en omgeving. De funderingsspecialist 

heeft ook de nodige heien 

boortechnieken in huis, waarmee ze landelijk 

actief is en soms ook een uitstapje maakt 

naar België om daar een fundering met geheide 

buispaal, perspaal, casing draaipaal of 

schroefinjectiepaal te realiseren. “Daarnaast 

verzorgen wij desgewenst de complete engineering 

van het funderingsherstel, het geotechnisch 

advies, het grond- en sloopwerk 

en het vlechten betonwerk”, zegt Marco. 

“Dat doen we met een hecht team van circa 

45 medewerkers waarvan ruim de helft in 

eigen dienst. Gezien onze goed gevulde orderportefeuille 

zijn we continu op zoek naar 

gemotiveerde medewerkers.” ■ 

TOTAALAANNEMER 

Brefu Funderingstechniek is een totaalaannemer 

op het gebied van funderingsherstel. 

“We verzorgen het complete pakket van het 

gesprek aan de keukentafel en de engineering 

tot de daadwerkelijke uitvoering en oplevering”, 

vervolgt Marco. “Vaak werken we 

ook in bouwteam, zoals op dit moment met 

Jurriens. Wij verzorgen het funderingsherstel, 

zij de afbouw. Het betreft een opdracht 

van Woonstad op Katendrecht waarbij we 

‘Gezien onze 

goed gevulde 

orderportefeuille zijn 

we continu op zoek 

naar gemotiveerde 

medewerkers’ 

de fundering van dertig panden herstellen. 

De bestaande paalfundering wordt door ons 

vervangen voor een betonfundering met inwendig 

geheide buispalen. In totaal verwerken 

we alleen al op dit project circa 9 kilometer 

aan buispaal. En dat is niet het enige 

project, want gemiddeld zijn wij op twaalf 

locaties tegelijkertijd bezig in Rotterdam. Tot 

Met meer dan dertig jaar ervaring in funderingen is Brefu Funderingstechniek een gevestigde naam. 

163

De geluidsschermen met duurzame prefab keerwanden aan de A16 en de N3. 

Tekst | Chris Elbers Beeld | Heijmans 

Duurzaam maatwerk in 

keerwanden hand-in-hand 

met complete ontzorging 

Als producent van hoogwaardige prefab betonnen keerwanden is Bosch Beton op vele GWWfronten 

actief. Een van de projecten waaraan het Barneveldse bedrijf onlangs bijdroeg, is de plaatsing 

van een aantal duurzame geluidsschermen aan de A16 en de N3 voor de Dordtse nieuwbouwwijk 

Amstelwijck. In opdracht van hoofdaannemer Heijmans Infra BV ontwierp, leverde en 

plaatste Bosch Beton meer dan 1.000 keerwandelementen. Een perfect passende maatoplossing 

die als ballastconstructie voor de geluidsschermen in eigen huis werd ontwikkeld. 

De realisatie van de populaire nieuwbouwwijk Amstelwijck, gelegen aan de 

rand van Dordrecht, vordert gestaag. Om de woonwijk te beschermen tegen 

geluidsoverlast van de nabijgelegen autosnelweg, provinciale weg en spoorweg, 

was het noodzakelijk om duurzame geluidsschermen te plaatsen. De 

complexiteit van de klus was voor Heijmans reden om een beroep te doen 

op de uitgebreide expertise van Bosch Beton. "We zijn gevraagd mee te 

denken over een passende ballastconstructie voor de geluidsschermen met 

behulp van keerwanden", zegt Lennart van de Loenhorst, Accountmanager 

Grond-, Weg- en Waterbouw namens Bosch Beton. "Dat heeft uiteindelijk 

mede geresulteerd in de optimale oplossing voor de Gemeente Dordrecht." 

DUURZAAM IN DE VOLLE LENGTE 

De geluidsschermen vormen het resultaat van intensief duurzaam denken en 

doen. Zo werd de vrijgekomen grond hergebruikt en is voorzien in een slim 

irrigatiesysteem dat de aangebrachte beplanting ook in droge periodes in leven 

houdt. Door het afgeven van een levensduurborging voor de slim ontworpen 

164

keerwandconstructie omarmde Bosch Beton ook zélf het duurzaamheidsstreven. 

In totaal ontwierp, produceerde én plaatste het bedrijf ruim 1.000 keerwandelementen 

(variërend in hoogte van 75 tot 150 centimeter) die volledig 

aan de gestelde eisen voldoen. Verder werden diverse keerwandhoekelementen 

toegepast voor de vereiste nooduitgangen. "Dankzij de op maat gemaakte 

keerwandelementen, met onder andere aangepaste haken voetlengtes, is 

een geheel ontstaan dat constructief én qua duurzaamheid de beste oplossing 

bood", aldus Lennart. "De elementen zijn namelijk vervaardigd met een 

duurzamere betonreceptuur, waarin het aandeel cement flink is verminderd." 

‘Het bedrijf ontwierp, 

produceerde én plaatste 

ruim 1.000 keerwandelementen’ 

Detailbeeld van dezelfde geluidsschermen. 

COMPLETE ONTZORGING 

De keuze van Heijmans voor Bosch Beton heeft grotendeels te maken 

met de ontzorging die laatstgenoemde bood tijdens de uitrol van het geluidsschermenproject. 

Niet alleen dachten de eigen engineers van Bosch 

Beton van a tot z mee tijdens het construeren van de ballastoplossing, 

ook de flexibiliteit rondom de razendsnelle productie van specials waren 

van groot belang. "Net zoals het feit dat we de levering en plaatsing 

van de keerwanden binnen slechts tien weken hebben afgerond", vertelt 

Lennart. "Een razendsnelle doorloop die mede te danken is aan het justin-time 

leveren van de keerwandelementen op de bouwplaats." ■ 

100% 

cement free 

1st 

Gen 

Onderweg naar een cementvrije generatie 

165

Trekkabels geproduceerd 

door Carl Stahl Benelux in 

opdracht van Boskalis. 

Tekst | Armand Landman Beeld | Carl Stahl 

Robuuste trekkabels voor 

voegloze overgangen 

Minder onderhoud en minder geluid 

Voegloze overgangen zijn een techniek die steeds vaker wordt gebruikt bij de constructie van kunstwerken 

zoals bruggen en viaducten, waarbij de verschillende segmenten worden samengevoegd zonder voegen. 

De techniek omvat het aanbrengen van een dunne laag elastisch materiaal, zoals rubber of kunststof, 

op de uiteinden van de segmenten, die vervolgens aan elkaar worden gelijmd of vastgeklemd. 

166

RVS kabels met Densoband en kunststof krimpkous. 

Trekkabels op locatie - in opdracht van Boskalis. 

Dit creëert een doorlopende structuur die 

beter bestand is tegen temperatuurschommelingen, 

trillingen en vervormingen. Het biedt 

diverse voordelen, waaronder een verbeterde 

duurzaamheid, minder onderhoud, minder geluidsoverlast 

en een hogere esthetische waarde. 

De reden om de overgangen tussen het landhoofd 

en de stootvloeren zonder voegen uit 

te voeren, is het voorkomen van scheuren op 

de plaats waar de stootplaten of -vloeren aansluiten 

op het landhoofd. Door het landhoofd 

constructief te verbinden met het dek ontstaat 

een integraal kunstwerk zonder voegovergangen 

en ondersteuningen. Dit resulteert in lagere 

onderhoudskosten en verminderd geluid. 

KNELKRACHTEN 

Het nadeel van dit type constructie is echter 

dat de vervormingen en verschuivingen van de 

constructie opgevangen moeten worden door 

zowel het asfalt als de aardebaan achter de constructie. 

De stootplaat is verbonden met het 

dek door middel van een structurele verbinding 

(een RVS kabel), die enige mate van beweging 

van de stootplaat toestaat zonder dat er grote 

knelkrachten ontstaan. Deze bewegingen moeten 

worden geabsorbeerd door een flexibel 

systeem van aangepast asfalt met lagen die rek 

verspreiden. De rekverspreidende eigenschappen 

van dit asfaltsysteem voorkomen barstvorming 

in de bovenste laag van het asfalt. 

Bij een voegloze overgang is er minimale ruimte 

tussen het landhoofd en het dek. De dilatatie 

tussen het dek en het landhoofd zorgt ervoor 

dat het beton niet gaat scheuren en de kabels 

zorgen er weer voor dat het dek en het landhoofd 

niet gaan wisselen/verzakken, waardoor 

alles op zijn plek blijft. 

Om de verschillende segmenten met elkaar te 

verbinden, worden roestvrijstalen staalkabels 

gebruikt. Deze kabels koppelen de stootplaten, 

die voor en achter het kunstwerk (betonconstructie) 

liggen, aan de rest van de betonconstructie. 

Dit voorkomt dat de stootplaten 

verschuiven bij verzakkingen. 

SPECIFICATIES 

Als gespecialiseerde groothandel in onder andere 

roestvrijstalen kabels maakt Carl Stahl 

het voor wegenbouwers makkelijker door deze 

roestvrijstalen kabels als kant-en-klare producten 

aan te leveren. Dit gebeurt volledig in overeenstemming 

met de technische specificaties 

zoals voorgeschreven door Rijkswaterstaat. 

Carl Stahl is gespecialiseerd in kunststof touw, 

roestvrijstalen kabels en kabelnetten. Zowel 

op maat gemaakt, op rol, in serie als enkelvoudig. 

"We hechten veel waarde aan het leveren 

van toegevoegde waarde voor onze klanten", 

Trekkabels op locatie - in opdracht van Boskalis. 

zegt Jennifer Swagers. "Al onze materialen worden 

in bulk en vaak op rol geleverd. Specifiek 

voor de naadloze overgangen produceren we 

in onze werkplaats op maat gemaakte roestvrijstalen 

trekstaven met een lengte van 3,50 

meter. De kabel heeft volgens de voorschriften 

van Rijkswaterstaat een diameter van 22 mm 

en bestaat uit 1x19 draden die om elkaar zijn 

gedraaid. Dit zorgt voor een vrij stevige 'constructie' 

die niet gemakkelijk buigt. Vervolgens 

brengen we over een lengte van 600 mm in 

het midden van de kabel een Densoband aan 

in een beschermende kunststof krimpkous, bedoeld 

om spanningen door rotatie in het dek 

op te vangen. Al deze voorbereidingen resulteren 

in een volledig en direct inzetbaar product 

voor de wegenbouwer." 

De kabels hebben zoals gezegd een diameter van 

22 mm en bestaan uit 1x19 draden, waardoor ze 

redelijk stijf zijn. Ook worden soms 6x36 kabels 

aangevraagd, maar die zijn minder stijf. ■ 

167

ZOVEEL MEER DAN EEN 

GROOTHANDEL 

RVS kabel en kunststof lijnen voor 

industriële toepassingen, custom-made, op rol, 

seriewerk en enkele stuks. 

carlstahl.nl

De Bekistingsspecialisten. 

Uw partner 

Voor al uw infrastructurele projecten: 

tunnels, bruggen, kunstwerken en sluizen. 

www.doka.nl 

shop.doka.com 

Naamloos-4 1 03-02-2021 10:52 

Mobiele Kooiladders 

Universele trappen (talud) 

Modulaire trappen 

Laad & los platform 

Containertrappen 

Trappentorens 

Met onze SuperStairs bereik je veilig en duurzaam de top! 

Verkoop Verhuur Montage 

info@easystairs.nl /085-0092070/ easystairs.nl 

00032255007 - Easystairs.indd 1 01-11-2022 15:50

Tekst | Armand Landman Beeld | DOKA 

Bekisting voor de meest 

uitdagende projecten 

Innovaties in bruggenbouw 

De constructie van bruggen vereist een combinatie van technisch vernuft, ervaring en 

hoogwaardige materialen. DOKA bekistingssystemen hebben zich wereldwijd in de praktijk 

bewezen. Met een breed scala aan technische oplossingen, variërend van paneelbekisting tot 

gespecialiseerde systemen voor complexe brugstructuren, stelt DOKA aannemers in staat 

om met vertrouwen aan uitdagende projecten te werken. 

Cantilever-constructiemethode: vrijdragende 

constructies vragen om complexe bekisting. 

170

Ieder brugproject vraagt om oplossingen op maat. 

Doka is een wereldwijd toonaangevend bedrijf 

op het gebied van bekistingstechnologie 

voor de bouw. Doka levert niet alleen bekistingen 

voor vloeren, wanden en klimmen, 

maar ook steigeroplossingen voor een breed 

scala aan toepassingen. 

Een van de gebieden waar Doka in uitblinkt, is 

de bouw van bruggen en tunnels. Met Doka bekistingssystemen 

kunnen complexe constructies 

worden gerealiseerd 

met een hoge mate 

van veiligheid, efficiëntie 

en kwaliteit. Doka 

biedt individueel advies, 

engineering en 

planning voor elk project, 

en levert de benodigde 

materialen op 

het juiste moment op 

de bouwplaats. 

VAKMANSCHAP EN PRECISIE 

Bij de constructie van bruggen is vakmanschap 

en precisie van groot belang. Het is een uitdaging 

die niet alleen het bouwen van een stevige 

en duurzame structuur omvat, maar ook 

een esthetisch en functioneel aspect heeft. In 

dit kader speelt bekisting een cruciale rol. 

DOKA biedt een breed scala aan technische 

oplossingen voor brugconstructie, die zijn afgestemd 

op de specifieke eisen van elk project. 

Dokadek 30 is een systeem voor paneelbekisting 

dat flexibiliteit en efficiëntie combineert. 

Met snelle montage en demontage 

kunnen grote betonoppervlakken snel worden 

gerealiseerd. Dit is vooral voordelig bij 

de bouw van brugdekken. 

'Voor bruggen met composietconstructies 

bieden we oplossingen die specifiek zijn 

ontworpen om te voldoen aan de 

complexiteit van deze structuren' 

DOKA Load-bearing Tower Systems maken 

gebruik van steigers en torens om 

zware belastingen te ondersteunen tijdens 

het bouwproces. Hierdoor kunnen 

brugpijlers en andere verticale constructies 

veilig en efficiënt worden opgetrokken. 

Bij het bouwen van bruggen met forse overspanningen 

is een cantilever-constructiemethode 

vaak nodig. DOKA's cantilever travellers 

bieden een oplossing om in de lengte uit te steken 

zonder tijdelijke steigers te gebruiken. 

Voor bruggen met composietconstructies 

biedt DOKA oplossingen die specifiek zijn ontworpen 

om te voldoen aan de complexiteit 

van deze structuren. Dit omvat het gebruik 

van lichtgewicht materialen en aangepaste bekistingssystemen. 

DOKA staat bekend 

om zijn innovatieve 

aanpak en voortdurende 

betrokkenheid 

bij onderzoek 

en ontwikkeling. Het 

bedrijf werkt nauw 

samen met aannemers 

en ingenieurs 

om op maat gemaakte 

oplossingen te bieden die voldoen aan de 

unieke eisen van elk brugproject. Deze samenwerking 

heeft geleid tot de ontwikkeling 

van geavanceerde bekistingssystemen die 

niet alleen de constructietijd verkorten, maar 

ook de kosten optimaliseren en de algehele 

kwaliteit verbeteren. ■ 

171

XGT 80 V Max 

Maximaal 

presteren 

op accu 

Slimme accu’s voor het zwaardere werk. 

Naast het bekende LXT 18 V platform is er het XGT 40 V platform 

met zware machines die ongekende prestaties leveren op één 

of twee innovatieve 40 V Max XGT accu’s. Ze zijn voorzien van 

compleet nieuwe, digitale communicatie. De machine herkent 

het model accu en reageert direct op de status hiervan en 

optimaliseert de stroomtoevoer. De doorslijper evenaart 

daardoor een 70 cc brandstofvariant. Met inmiddels meer dan 

150 machines biedt het XGT platform steeds meer keuze voor 

Grond, Weg en Waterbouw, Bouw, Industrie en Tuin en Park. 

XGT zelf ervaren? Maak een vrijblijvende afspraak met 

de Makita adviseur op makita.nl/adviseur. 

CE001GZ * 

XGT 2x40 V Max 

Doorslijper 355 mm 

€1063 

TW008GZ * 

XGT 40 V Max 

Slagmoersleutel 

€325 

HM002GZ03 * 

2x40 V Max 

Breekhamer 

€699 

* 

modellen zonder accu’s en lader, genoemde prijzen excl. BTW. 

Stefan Danklof, Van Esch, Breda 

makita.nl/xgt


PARTNER WORDEN 

VAN GROND WEG 

WATERBOUW? 

Zowel op de website als in de gedrukte 

versie bieden we u de mogelijkheid om 

onderdeel uit te maken van het overzicht 

met de meest gerenommeerde fabrikanten 

en toeleverancieres in de branche. 

Zo kunt u onder andere: 

• Toegevoegd worden als 

partner op de servicepagina’s 

van het vaktijdschrift 

• Een kosteloze vermelding krijgen in 

de geheel vernieuwde bedrijvenindex 

op gww-bouw.nl 

• Een gesponsorde positie met persoonlijke 

profielpagina op gww-bouw.nl verkrijgen 

• Uw eigen profielwidget inzetten, 

gekoppeld aan de redactionele content, 

nieuwsberichten en overige 

relevante marketingtools 

Ook geïnteresseerd? 

• Bel naar +31 495 45 00 95 

• Ga naar gww-bouw.nl/adverteren 

• Scan de QR code 

Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze 

samenwerkingspakketten 

MELD JE 

GRATIS AAN 

SCAN DE 

QR CODE 

gww-bouw.nl

INFRAPARTNERS 

Scan deze QR code met uw 

smartphone voor uitgebreide 

informatie over de Infrapartners 

gww-bouw.nl/bedrijf 

ABOMA 

MaxWellstraat 49a 

6716 BX EDE 

Postbus 121 

6710 BC EDE 

T +31 318 69 19 20 

E info@aboma.nl 

W www.aboma.nl 

ALTENBURG FUNDERINGSTECHNIEK BV 

Postbus 26 

8530 AA Lemmer 

Industrieweg 17 

8531 PA LEMMER 

T +31 514 58 88 20 

F +31 514 58 88 39 

E info@altenburggroep.com 

W www.altenburggroep.com 

INGENIEURSBUREAU BOORSMA 

G. Sondermanstraat 2 

9203 PV DRACHTEN 

Postbus 647 

9200 AP DRACHTEN 

T +31 512 58 03 00 

F +31 512 52 52 96 

E drachten@boorsma-consultants.nl 

W www.boorsma-consultants.nl 

BOSKALIS NEDERLAND 

Rosmolenweg 2 

Postbus 76 

3350 AB PAPENDRECHT 

T. +31 78 20 65 000 

E nederland@boskalis.nl 

W www.boskalis.nl/nederland 

DIESEKO GROUP B.V. 

Lelystraat 49 

3364 AH SLIEDRECHT 

T +31 184 41 03 33 

E info@diesekogroup.com 

W www.diesekogroup.com 

DYNAMOSTAAL BV 

BOUWINFRASUPPORT.COM 

Dynamostraat 31 

3903 LK VEENENDAAL 

Postbus 135 

3900 AC VEENENDAAL 

T +31 318 50 93 30 

F +31 318 55 61 41 

E info@bouwinfrasupport.com 

W www.bouwinfrasupport.com 

W www.dynamostaal.com 

ANTEA GROUP 

Postbus 10044 

1301 AA ALMERE 

T +31 36 530 80 00 

E info.nl@anteagroup.com 

W www.anteagroup.nl 

BIA GROUP 

Skagerrakstraat 6 

7202 BZ ZUTPHEN 

T +31 88 303 22 00 

E info.nl@biagroup.com 

W www.biagroup.com 

BRINKMANN & NIEMEIJER MOTOREN BV 

Postbus 50 

7390 AB TWELLO 

T +31 571 27 69 00 

E info@bnmotoren.nl 

W www.bnmotoren.nl 

CROONWOLTER & DROS 

Marten Meesweg 25 

3068 AV ROTTERDAM 

T +31 88 923 33 44 

E info@croonwolterendros.nl 

W www.croonwolterendros.nl 

GM RECYCLING BVBA 

Krommeveldstraat 1 

B-9971 LEMBEKE (B) 

T +32 9 378 39 47 

E info@gmrecycling.be 

W www.gmrecycling.be 

GOOIMEER B.V. 

Damsluisweg 67 

1332 EB ALMERE 

Postbus 30219 

1303 AE ALMERE 

T +31 36 537 03 33 

F +31 36 537 03 32 

E mail@gooimeer.nl 

W www.gooimeer.nl 

174

INFRAPARTNERS 





HAKKERS BV 

Oudas 11 

4251 AW Werkendam 

Postbus 11 

4250 DA Werkendam 

T +31 183 50 11 22 

F +31 183 50 16 65 

E info@hakkers.com 

W www.hakkers.com 

VAN DER KAMP 

Hoekerweg 1 

8042 PH ZWOLLE 

T +31 38 422 20 09 

E info@vdkamp.eu 

W www.vdkamp.eu 

LEICA GEOSYSTEMS B.V. 

Turfschipper 39 

2292 JC Wateringen 

T +31 88 001 80 00 

E customercare.nl@leica-geosystems.com 

W www.leica-geosystems.com/nl-nl 

VAN HATTUM EN BLANKEVOORT 

Lange Dreef 13 

4131 NJ VIANEN 

T +31 348 43 51 00 

F +31 348 43 51 11 

E info@vhbinfra.nl 

W www.vhbinfra.nl 

HYUNDAI CONSTRUCTION 

EQUIPMENT EUROPE 

Hyundailaan 4 

B-3980 TESSENDERLO 

T +32 14 56 22 00 

E info@hyundai.eu 

W www.hyundai.eu 

LEYENAAR TAAPKEN LAMAKER BV 

Kamerlingh Onnesweg 7 

4131 PK VIANEN 

Postbus 191 

4130 ED VIANEN 

T +31 347 37 48 44 

F +31 347 37 79 08 

E verkoop@ltl.nl 

W www.ltl.nl 

HOFFMANN BODEMTECHNIEKEN B.V. 

Beekerheide 17-19 

5741 HB BEEK EN DONK 

T +31 492 38 66 66 

E info@hoffmanngroep.com 

W www.hoffmanngroep.com 

INPIEQ 

Liberatorstraat 3 

4651 SC STEENBERGEN 

T +31 850 81 20 00 

E info@inpieq.nl 

W www.inpieq.nl 

MAX BÖGL NEDERLAND BV 

Pedro de Medinalaan 5a 

1086 XK AMSTERDAM 

T +31 20 398 11 30 

E info@nl.max-boegl.com 

W www.max-boegl.de/nl/ 

HOOGMARTENS WEGENBOUW 

Hagelkruisweg 2 

5993 SC MAASBREE 

T +32 89 81 02 30 

E info@hoogmartens.be 

W www.hoogmartens.be 

IPV DELFT 

Oude Delft 39 

2611 BB Delft 

T +31 15 750 25 75 

E info@ipvdelft.nl 

W www.ipvdelft.nl 

MOBILIS 

Landdrostlaan 49 

7327 GM Apeldoorn 

Postbus 20175 

7302 HD Apeldoorn 

Nederland 

T +31 55 538 22 22 

E info@mobilis.nl 

W www.mobilis.nl 

HUPKES HOUTHANDEL DIEREN B.V. 

Sprankerenseweg 79 

6951 DE DIEREN 

T +31 313 41 91 00 

F +31 313 42 00 39 

E info@hupkes.nl 

w www.hupkes.nl 

0313 - 419 100 

sales@hupkes.nl 

KOKOSYSTEMS B.V. 

Saturnus 9 

2685 LX POELDIJK 

Postbus 107 

2290 AC WATERINGEN 

T +31 174 24 48 38 

F +31 174 24 02 45 

maatwerk E info@kokosystems.nl in hout voor 

W www.kokosystems.nl 

grond-, wegen 

waterbouw 

NLMK PLATE SALES S.A. 

Rue de Clabecq 101 

B-1460 ITTRE 

T + 32 2 391 91 00 

E quard@eu.nlmk.com 

W www.eu.nlmk.com/en/ 

175

INFRAPARTNERS 





VAN OORD NEDERLAND 

Schaardijk 211 

3063 NH ROTTERDAM 

Postbus 8574 

3009 AN ROTTERDAM 

T +31 88 826 00 00 

F +31 88 826 50 10 

E info@vanoord.com 

W www.vanoord.com 

PERI NEDERLAND B.V. 

Bekistingen, steigers en Engineering 

Postbus 304 

5480 AH SCHIJNDEL 

T +31 73 547 91 00 

F +31 73 549 36 51 

E info@peri.nl 

W www.peri.nl 

TELE RADIO BENELUX 

Jadestraat 9 

2665 NS BLEISWIJK 

T +31 70 419 41 20 

E benelux@tele-radio.com 

W www.teleradio.nl 

TENSAR INTERNATIONAL B.V. 

Helftheuvelweg 11 

5222 AV S-HERTOGENBOSCH 

T +31 73 624 19 16 

E info@tensar.nl 

W www.tensar.nl 

TEXION GEOKUNSTSTOFFEN NV 

Admiraal de Boisotstraat 13 

B-2000 ANTWERPEN 

T +32 3 210 91 91 

F +32 3 210 91 92 

E info@texion.be 

W www.texion.be 

UNIHORN BV 

Verbinders in infra 

Scharwoude 9 Postbus 58 

1634 EA SCHARWOUDE 1633 ZH AVENHORN 

T +31 229 54 78 50 

E info@unihorn.nl 

W www.unihorn.nl 

VAN LAECKE GROUP 

Schatting 8 Vleugelboot 51 

8210 ZEDELGEM 3991 CM HOUTEN 

België 

Nederland 

T +32 50 55 18 90 T +31 30 68 68 100 

E info@vanlaeckegroup.com 

W www.vanlaeckegroup.com 

VAN SCHAIK GRONDVERZET 

Dorpsstraat 1 

3481 AE HARMELEN 

T +31 348 442 852 

E info@vanschaikgrondverzet.nl 

W www.vanschaikgrondverzet.nl 

REESINK CONSTRUCTION EQUIPMENT NL 

B.V. 

Molensteyn 47 

3454 PT DE MEERN 

T +31 30 666 60 66 

E info@kemp-groep.nl 

W www.kemp-groep.nl 

TOPCON 

De Kronkels 14 

3752 LM BUNSCHOTEN-SPAKENBURG 

T +31 33 299 29 39 

E customerservice.nl@topcon.com 

W www.topconpositioning.com 

VOORBIJ FUNDERINGSTECHNIEK B.V 

Postbus 20701 

1001 NS AMSTERDAM 

T +31 20 407 71 00 

F +31 20 407 71 99 

E info@voorbijft.nl 

W www.voorbijdunderingstechniek.nl 

SAES INTERNATIONAL B.V. 

Lozerweg 10 

6006 SR WEERT 

T +31 495 56 19 29 

E info@saes.nl 

W www.demolitiontools.eu 

TRIFLEX 

Boerendanserdijk 35 

8024 AE ZWOLLE 

T +31 38 460 20 50 

E info@triflex.nl 

W www.triflex.nl 

XYLEM WATER SOLUTIONS 

NEDERLAND B.V. 

Pieter Zeemanweg 240 Postbus 1126 

3316 GZ DORDRECHT 3300 BC DORDRECHT 

T +31 78 654 84 00 

F +31 78 651 09 36 

E xylemwatersolutionsnl@xyleminc.com 

W www.xylemwatersolutions.com/nl 

STRUKTON CIVIEL NOORD & OOST BV 

Kelvinstraat 1 

Postbus 355 

7570 AJ OLDENZAAL 

T +31 6 51 56 33 49 

E marlon.snijders@strukton.com 

W www.struktonciviel.nl 

UCM HOLLAND/SANY CRANES SERVICES 

Rijksstraatweg 59 

2171 AK SASSENHEIM 

T +31 252 25 52 55 

E info@sanycranes.services 

W www.sanycranes.services 

ZIUT 

Nieuwe Plein 1b 

6811 KN ARNHEM 

T +31 26 800 19 00 

E info@ziut.nl 

W www.ziut.nl 

176

Nieuwe generatie: Kobelco SK230SRLC-7 

KOBELCO GRAAFMACHINES: 

STANDAARD 36 MAANDEN 

OF 3.000 UUR GARANTIE! 

Kemp Groep 

Molensteyn 47 

3454 PT De Meern 

Tel.: 030 - 666 60 66 

info@kemp-groep.nl 

KEMP-GROEP.NL 

Kijk op onze website voor een vestiging bij u in de buurt.

Bulk aan kracht 

Develon DX170W-7 

De volgende generatie Stage V mobielegraafmachines, de DX170W-7 

graafmachine. Volgens ons testpannel van machinisten ligt deze 

Develon DX170W-7 graafmachine lekker in de hand en is deze goed 

afgesteld. Wij vinden hem daarnaast ook een bulk aan kracht uitstralen. 

Niet gek ook, met zijn krachtige Develon DL06P motor. Daar wil jij toch 

ook mee werken? De grote bodemvrijheid van de Develon DX170W-7 

mobiele graafmachine betekent minder kans op beschadiging bij het 

rijden op oneffen terrein. Hierdoor kan jij op de moeilijkste plekken 

komen zonder je zorgen te hoeven maken over je Develon mobiele 

graafmachine! Interesse? 

Neem dan contact op met jouw Develon dealer! Staad, Anema Arum, 

Snippe Erica, ELM Bouwmachines, R&L Machinery en Nijland Service.

At DISA, it's all about making ideas happen 

We understand the art of inventing and modifying concepts and techniques, and also 

bringing them to life to meet operational challenges. 

ABOUT DISA 

YOUR SUBSEA 

SOLUTIONS 

SPECIALIST 

We are DISA International, your specialists in 

pioneering subsea solutions. Since 2003 we have 

been diving into different segments of the marine 

and underwater world where our inventive and 

comprehensive solutions are relied upon by our 

international client base. 

CIVIL CONSTRUCTION - OFFSHORE RENEWABLES - OFFSHORE OIL & GAS - WRECK REMOVAL 

WWW.DISA-INTERNATIONAL.COM

BAM Infra Nederland over hun Woltman 90DR-e 100% elektrische 

funderingsmachine: “Duurzaam en zeer stil. Deze machine 

bespaart zo’n 1.200 kilogram CO 2 én 500 liter diesel per dag. En 

kan op het accupakket minimaal één volle dag werken.” 

INNOVATIVE FOUNDATION EQUIPMENT 

diesekogroup.com

Grond Weg Waterbouw NL 04 2023

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?