Binnenwerk 06 2019

Akoestiek
Wanneer we in de dikke Van Dale het woord ‘akoestiek’ opzoeken, dan zegt het boek daar het volgende over:
Betekenis 'akoestiek' - akoes·tiek (de; v) 1 de leer van het geluid; 2 de eigenschappen van een ruimte met betrekking
tot de weerkaatsing van geluiden. De leer van het geluid is al zo oud als de weg naar Rome. In oude tijden
was akoestiek vooral belangrijk om geluid te versterken en niet zozeer om te dempen. Wie grote drommen mensen
in een gebouw wilde toespreken en verstaanbaar wilde zijn, was afhankelijk van de akoestiek in die ruimte.
Tegenwoordig gebruiken we luidsprekers om onze stem te versterken en willen we juist nagalm voorkomen, dus
gelden er andere regels voor akoestiek in een gebouw.
Het is interessant om te zien dat één ding door de eeuwen
heen nooit veranderd is: voor de juiste akoestiek heb je de
juiste kennis nodig. Of je nu wilt versterken of dempen. Alles
begint dus bij punt 1 uit Van Dale, akoestiek als leer van het
geluid. Daarna kijk je pas naar punt 2, de eigenschappen van
een ruimte met betrekking tot de weerkaatsing van geluiden.
Een akoesticus heeft dus een bijzonder beroep, dat was toen
zo, dat is het nu nog.
NORMAAL STEMVOLUME ZELFS
HOORBAAR TOT IN ELKE HOEK VAN DE KERK
In het verleden maakte ik een toch langs de grote Kathedralen
van Frankrijk, om voor mijn studie glas in loodramen en gebrandschilderd
glas in kaart te brengen. Naast de kunstzinnige
uitingen in glas, viel me tijdens deze bezoeken iets anders op:
de geluidsbeleving in deze oude bouwwerken. De akoestiek
was van dien aard, dat wanneer men vanaf het spreekgestoelte
in een normaal volume sprak, de stem tot in alle hoeken van
het gebouw duidelijk hoorbaar was. Verbluffend, deze akoestiek.
Voor de meeste kerken geldt dat er rekening is gehouden
met het onversterkt hoorbaar maken van stemgeluid. Het
tegenovergestelde gebeurt heden ten dage ook: niet zelden is
de door luidsprekers versterkte stem van de spreker of spreekster
slecht verstaanbaar in een kerk, omdat eenvoudigweg de
natuurlijke akoestiek daar niet op berekend is.
GELUID DEMPEN VOOR EEN PRETTIGER
VERBLIJF IN DE RUIMTE
Akoestiekvraagstukken in hedendaagse gebouwen hebben
vooral betrekking op het dempen van geluid. Nagalm of een
verkeerde toonhoogte van reflecterend geluid worden als
hinderlijk ervaren. Door toepassing van de juiste akoestische
materialen op specifieke plaatsen kan het geluidsklimaat
verbeterd worden. Geen geluid meer van hakken die
de harde vloer raken, geen overlast meer van stemgeluid
van andere in de ruimte aanwezige mensen… Het comfort
dat een goede akoestiek met zich meebrengt, is belangrijker
dan de leek aanneemt.
Wie een goede ruimteakoestiek toevoegt aan het lijstje met
comfort verhogende maatregelen, is goed bezig. Dat geldt
niet alleen voor eigenaren of beheerders van openbare ruimtes,
maar ook voor werkplekken en winkels. Een goede akoestiek
creëert een zekere mate van rust, zodat we letterlijk meer
oor hebben voor zaken die ertoe doen. Dat goede gesprek
met de persoon tegenover je, bijvoorbeeld.
Stap eens binnen in een ruimte en beluister het milieu waarin
je op dat moment staat eens met een ander oor. Zeker weten
dat je na verloop van tijd in staat bent om de akoestiek een
cijfer te geven, gebaseerd op je eigen welbevinden. ❚
Nagalm of een verkeerde toonhoogte van reflecterend geluid
worden als hinderlijk ervaren. (Foto: Shutterstock)
31