Beton & Staalbouw 03 2021

BETON
BOUW
PLATFORM OVER BETON EN STAAL IN DE BOUW
BETONENSTAALBOUW.NL
NUMMER 3 2021 | JAARGANG 9
SEPTEMBER - OKTOBER
INTERVIEW MET
HARM EDENS
TWOTWOFIVE
IN AMSTELVEEN
THEMA DUURZAAM
& CIRCULAIR
HOTEL VAN DER VALK
IN BEST

The Valley - Amsterdam (NL)
Hoogvliet – Bleiswijk (NL)
TOTAALOPLOSSINGEN
VOOR AL UW BOUW- EN
STAALBOUWPROJECTEN
BEKIJK ONZE PROJECTEN OP
WWW.ASK-ROMEIN.COM
Henco – Herentals (BE)
The Edge - Amsterdam (NL)
ASK ROMEIN | Belder 101 | NL-4704 RK Roosendaal | +31 (0)165 750 300 | info@ask-romein.com

Tolweg 1,
3851 SL Ermelo,
Nederland
Tel: (+31) 0341 - 432112
info@bsebetonwerken.nl
www.bsebetonwerken.nl

RENOVATIE ANKER BREEDPLAATVLOEREN
gepatenteerd ● goedgekeurd ● toegepast
RAB
Oplossing voor
Breedplaatvloeren
B+BTec introduceert als eerste een oplossing voor de problemen
met breedplaatvloeren: het gepatenteerde en goedgekeurde
Renovatie Anker Systeem (RAB)
Het RAB Anker is geschikt voor het versterken van breedplaatvloeren
die van beide zijden of enkel van de onderkant bereikbaar
zijn.
Het reparatie principe baseert zich op het herstel van de
gedelamineerde zone ter hoogte van de koppelstaven door de
prefab laag en de opgestorte laag weer tegen elkaar te spannen
middels verankeringen door en door of van onderuit, die onder
voorspanning verlijmd worden.
Het B+BTEC RAB Breedplaatvloer Renovatie Systeem is reeds in
meerdere gebouwen toegepast en heeft inmiddels ook de
goedkeuring gekregen van de Gemeente Amsterdam en een
gerenomeerd Nederlands onafhankelijk Ingenieursbureau.
Voordelen
■ Stofvrij
■ Geluidsarm
■ Toepasbaar tussen bestaande installaties
■ Toepasbaar in kleine ruimtes
■ Toepasbaar in gebouwen terwijl ze in
gebruik zijn
MEER INFO?
Interboor Midsland 030- 241 19 19
bbtectools.nl

3
Voorwoord
DUURZAAMHEID EN CIRCULARITEIT: ONVERMIJDELIJKE THEMA'S
Duurzaamheid en circulariteit, het zijn inmiddels twee ontzettende ‘buzzwoorden’ die te pas en te onpas worden gebruikt. Toch
zijn beide thema’s onvermijdelijk in de bouw als we met z’n allen de klimaatdoelstellingen willen behalen om in 2050 klimaatneutraal
te zijn. Rijkswaterstaat doet er zelfs nog een schepje bovenop en zet belangrijke stappen richting een circulaire en klimaatneutrale
infrastructuur in 2030.
In deze editie van Beton & Staalbouw volop aandacht voor deze cruciale thema’s. Er worden immers goede dingen gedaan op het
gebied van een circulaire economie.
Rijkswaterstaat wil vooropgaan in de transitie en al in 2030 circulair werken. Zo is er een Open Leeromgeving in het leven geroepen
met verschillende themalijnen om de dialoog aan te gaan over de uitdagingen en belemmeringen om tot een circulair areaal te komen.
Dat is de basis geweest voor de SBIR-oproep Circulaire Viaducten, een oproep aan de markt om aan de hand van productinnovaties
tot fysiek toepasbare en inkoopklare circulaire viaductconcepten te komen. Consortium Closing The Loop gelooft erin dat bestaande
kunstwerken een tweede leven verdienen in de vorm van nieuwe kunstwerken. Op de volgende pagina's ziet u alle ins en outs met
een aantal verrassende inzichten.
De jeugd heeft de toekomst. Ook in de beton- en staalbouw. Bedrijven in onze sector proberen hun enorme passie voor techniek over
te brengen op de nieuwe generatie en het mooie vak te ontdekken. En met succes. Zo begeleidt Vic Obdam bijvoorbeeld als Erkend
Leerbedrijf leerlingen, stagiaires en afstudeerders op alle niveaus, van praktijkgericht onderwijs tot op universitair niveau. Bij Nebest
hebben vier afstudeerders recent meegedraaid aan de SBIR-oproep Circulaire Viaducten, weliswaar parallel aan de initiële oproep, maar
met als doel dat hun bevindingen wel konden worden meegenomen binnen het groter geheel. Conclusie: de combinatie van ervaren
constructeurs met de frisse blik van studenten is cruciaal om het doel van een circulaire economie/infrastructuur te gaan bereiken.
Over duurzaamheid gesproken, wat te denken van het nieuwe Van der Valk Hotel in Best met zijn 5 sterren Breaam Outstandig
ambitie? Het nieuwe hotel heeft straks 198 kamers, een restaurant, vergaderzalen, bar, skybar, wellness center met fitness en
een zwembad. De oplevering wordt medio 2022 verwacht, net als het project TwoTwoFive in Amstelveen met zijn luxe designappartementen.
Het nieuwe complex is gelegen vlakbij het Stadshart en bij de Amsterdamse Zuidas. Op de volgende pagina’s een
gedetailleerd verslag van beide projecten in uitvoering.
Dit en nog veel meer interessante topics in deze bomvolle editie van Beton & Staalbouw.
Voor nu wensen we u alvast veel leesplezier en vooral veel gezondheid toe!
Roel van Gils
5

Platform over beton en staal in de bouw
Nummer 3 Jaargang 9 | 2021
Verschijnt 4 x per jaar
ISSN 2352-3867
Uitgever
Ook voor de ‘gewone’ portemonnee 8
Slimme onderstempeling in combinatie met ondersteuningstoren 10
Logistieke uitdagingen bij Van der Valk Best 12
Nederlandse hotelketen gaat voor belgisch maatwerk in beton 14
Stroomlijning van werkproces is gewaarborgd 17
Duurzame uitvalsbasis voor Utrechts OV 18
Schatbeurderlaan 6
Postbus 249, 6000 AE Weert
+31 495 45 00 95
info@louwersmediagroep.nl
louwersmediagroep.nl
VESTIGING BELGIË
Domein De Herten
Hertsbergsestraat 4
B-8020 Oostkamp
+32 50 36 81 70
info@louwersmediagroep.be
louwersmediagroep.be
EINDREDACTIE
Jerry Helmers
REDACTIETEAM
Philip Doutreligne, Tjerk van Duinen, Chris Elbers,
Roel van Gils, Jerry Helmers, Ramona Kezer, Liliane
Verwoolde en Lieke van Zuilekom
PROJECTMANAGEMENT
Mark de Lau
m.delau@louwersmediagroep.nl
SECRETARIAAT
Manuela Depenbrock
Sandra Reijnders
ADVERTENTIES
Een hoge resolutie PDF moet worden
aangeleverd via de AdPortal. Mocht u nog
geen uploadlink hebben ontvangen, stuur een
email naar traffic@louwersmediagroep.nl
ABONNEMENTSPRIJS
€ 63,- per jaar excl. BTW
Buiten Nederland: € 99,00 per jaar excl. BTW
ING Bank IBAN NL78 ABNA 0490 2820 67
BIC ABNANL2A
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Beton & Staalbouw magazine
Informatie over abonnementen:
+31 495 45 00 95
THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
‘Over 10 jaar moet de beton- en staalbouw in Nederland er wezenlijk anders uitzien.’ 20
Wat is er écht nodig om de urgente maatschappelijke duurzaamheidsvraagstukken op te lossen? 22
Bijzonder: Nijmegen heeft nu de langste 3D-betongeprinte fietsbrug ter wereld 26
Upcycling, logistiek en kennisontwikkeling verenigd in één hub 30
Fietsbrug van geopolymeerbeton N69 is 75% schoner dan traditioneel beton 34
‘Het wordt tijd om af te rekenen met dat wijzende vingertje’ 36
Stalen roosters: duurzaam en ontzettend populair 38
Certificaten worden aangevuld met ‘biobased’ en ‘recycled’ 42
Milieuvriendelijker beton is klaar voor de markt, maar is de markt er klaar voor? 44
‘Groen’ beton met gemalen hoogovenslak 46
Lichtgewicht afwerkspaan, wendbaar, efficiënt en duurzaam 48
Duurzaam, voordelig en esthetisch bouwen 52
Verzinkt staal als duurzame bouwsteen in de circulaire economie 54
Duurzaam bouwen met elektrische betonmixers 56
Uniek funderingsherstel voor verzakkende woningen 60
De Pen: De verbindende kracht van gebiedsontwikkeling 62
THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | CONTROLEREN
Instandhoudingsinspecties aan 6.400 kunstwerken 64
Meer aandacht voor risico’s bouwschade 66
26
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk tenminste drie weken voor verhuizing
naar: Postbus 249, 6000 AE Weert, Nederland
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
op zegging is ontvangen, wordt het abonnement
auto matisch met een jaar verlengd.
8
DOELGROEP
Directies en management van bouwbedrijven,
projectontwikkelaars, opdrachtgevers, betrokken
ministeries en rijksdiensten, gemeenten, provincies
en andere betrokken overheden, landelijke,
regionale en lokale organisaties, aannemers, ingenieurs,
constructeurs, technologen en leveranciers
actief in de Beton- en Staalindustrie
VORMGEVING/ART DIRECTION
studio@louwersmediagroep.nl
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden over genomen of ver menig vuldigd zonder
uitdruk kelijke toestemming van de uitgever en zon der bronvermelding.
Hoewel dit blad op zorg vuldige wijze en naar beste weten is samen gesteld
kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid
of volledig heid van de informatie. Zij aan vaar den dan ook geen enkele
aansprake lijkheid voor schade, van wel ke aard ook, die het gevolg is van
hande lingen en/of beslis singen die gebaseerd zijn op deze informatie.
14
36

Inhoud
74
96
56
66 84
108
Herbruikbaarheidsscan: ‘duurzame’ aanvulling op IAK 68
Laagdiktemeters, betonmeters en materiaaldiktemeters voor verschillende toepassingen 71
‘Voor één keer de rollen omgedraaid’ 72
Vakkundig automatiseren van manuele taken in de betonindustrie 74
Een bedrijfsvloer met verlaagde CO 2
-footprint 80
THE SILO: een nieuwe overjas van verzinkt staal voor betonnen graansilo in Kopenhagen 82
Schonere bouwplaats, sneller bouwen en hogere kwaliteit 84
Meer controle voor kleinere staalbedrijven 88
Wonderwoods Utrecht: een ‘levend’ stadsicoon 90
Dubbele toepassing, veel stelruimte 92
THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
Meer weten over staal in de bouw? 96
Betonvereniging: kennis delen is het credo 98
Innovatieve staalbouwer zet in op een gezond en leerzaam werkklimaat 100
Op weg naar een circulaire infrastructuur 104
Zonder transportonderhoud valt alles stil 106
Een anhydriet gietdekvloer: uitermate geschikt voor elk type vloerafwerking 108
Beton & staalpartners 110
PLATFORM OVER BETON EN STAAL IN DE BOUW I BETONENSTAALBOUW.NL
3
BETON
NUMMER 3 2021 | JAARGANG 9
BETONENSTAALBOUW.NL
SEPTEMBER - OKTOBER
INTERVIEW MET
HARM EDENS
TWOTWOFIVE
IN AMSTELVEEN
BOUW
PLATFORM OVER BETON EN STAAL IN DE BOUW
THEMA DUURZAAM
& CIRCULAIR
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
betonenstaalbouw.nl
HOTEL VAN DER VALK
IN BEST
Cover
The Silo in Kopenhagen
Architect: COBE
(Beeld: Rasmus Hjortsh, COAST Studio)

AMSTELVEEN TWOTWOFIVE
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | OZ Architect
Een hoge woonstandaard in een groene omgeving
Ook voor de
‘gewone’ portemonnee
De TwoTwoFive-appartementen bieden alles wat valt onder
de noemer ‘riant wonen’. Transparantie, een luxe entree, royale
balkons, hoogwaardige afwerkmaterialen en mooie volwassen
bomen in de omgeving. Toch zijn de woningen alleszins betaalbaar.
Ruim 80% valt in het middeldure huursegment. De ontwerpers
kregen dit voor elkaar door maximale repetitie in het prefab
casco, om deze vervolgens weer strategisch te verbergen.
OZ Architect ontwierp project TwoTwoFive
aan de Biesbosch 225 in Amstelveen in opdracht
van Forum Amstelveen Invest BV en
Amstelveen Vastgoed CV. Deze wilden het
aanwezige kantoorgebouw vervangen door
een woongebouw met betaalbare huurwoningen.
Een lastige opgave, gezien de waarde
van het gekochte gebouw, de duurzaamheidsopgave
en de hoge esthetische ambities. Toch
verrijst nu in Amstelveen een appartementengebouw
dat aan al deze eisen voldoet.
EEN COMPACT UITGANGSPUNT
“Amstelveen kent een hoge woonstandaard”,
vertelt Oresti Sarafopoulos, architect van OZ.
“Je ziet hier veel luxe, moderne elegantie. Daar
wilden we op aansluiten. Daarnaast waren we
gecharmeerd van de compacte strokenbouw
die je hier veel ziet. De combinatie werd ons
uitgangspunt. We besloten kleine, compacte
units recht boven elkaar te plaatsen waardoor
maximale repetitie ontstond. Door deze ‘eenvoudige’
basis hielden we een royaal budget
over voor fraaie balkons, ramen van de vloer
tot aan het plafond, een bijna koninklijke entree
en unieke plantenbakken op de balkons.”
AANDACHT VOOR DYNAMIEK
Toch valt de repetitie nauwelijks op. Sterker
nog, de afwisseling van hagelwitte en zwarte
prefab balkons, de glazen borstwering en
plantenbakken in natuursteengranulaat bekleding
(Petrarch) zorgen juist voor een opvallend
dynamisch gevelbeeld. “We hebben veel
aandacht besteed aan die dynamiek en woonkwaliteit”,
vertelt Maarten Verhelst, architect
van OZ. “Het zit in het alternerend ritme van
de balkons, de graduele opbouw van de plantenbakken
en de hoogwaardige detaillering.
Op de bovenste lagen genieten de bewoners
straks van een transparant uitzicht zonder
plantenbakken; onderaan zitten ze tussen het
groen op hun balkon.”
SAMENWERKING
Bij de uitvoerbaarheid van het ontwerp vond
OZ een uitstekende partner in Heddes Bouw
& Ontwikkeling. Sarafopoulos: “Wij hadden de
hwa weggewerkt achter aluminium cassettes
en Heddes dacht mee over de integratie van de
prefab balkonsystemen, het hekwerk en de plantenbakken.
Die samenwerking was fantastisch.”
Inmiddels verrijst appartementengebouw
TwoTwoFive met het tunnelsysteem in een
tempo van acht dagen per verdieping uit de
grond. Zodra het casco van een verdieping
staat, wordt hier de afbouw ingezet. Hierdoor
zijn de eerste woonlagen al zichtbaar. “Het is
precies zoals we het voor ogen hadden.” ■
TwoTwoFive biedt compacte stedelijke luxe voor de gewone portemonnee.
8

AMSTELVEEN TWOTWOFIVE
‘Uitgangspunt voor het ontwerp was de
combinatie van luxe, elegantie en strokenbouw’
Dankzij tunnelbouw komt er elke acht dagen een
verdieping bij.
Dynamische balkons en een groen landschap.
De ‘eenvoudige’ basis bood financiële ruimte voor
onder meer een dubbelhoge entree.
De balkons werden geprefabriceerd met plantenbakken.
Artist impression van de nieuwbouw.
9

AMSTELVEEN TWOTWOFIVE
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | PW Bouw
Een drielaagse parkeerkelder in slechts dertien weken
Slimme onderstempeling
in combinatie met
ondersteuningstoren
Dankzij de combinatie van een ondersteunend stempelsysteem en een Staxo-toren werd een hoog tempo bereikt.
Nu project TwoTwoFive in hoog tempo uit de grond verrijst, is de aandacht voor wat zich onder het
gebouw heeft afgespeeld zo goed als verdwenen. Toch is hier een constructief hoogstandje verricht.
Het vroeg PW Bouwgroep ruim driekwart jaar voorbereiding om de bouw van de drielaagse
ondergrondse parkeergarage te realiseren in de dertien weken die hiervoor stonden.
In feite verschilt de parkeergarage van TwoTwo-
Five niet zoveel van de gemiddelde ondergrondse
parkeergarage, maar vanwege het ultrakorte
tijdsbestek moest PW Bouwgroep hiervoor
de snelst mogelijke werkwijze bedenken. “De
dertien weken waren alleen haalbaar met zeer
efficiënte werkmethoden en slimme onderstempelingen”,
vertelt Ruben Paauw van PW
Bouwgroep. “Uiteindelijk is het gelukt met een
ondersteuningsconstructie waarbij de kanaal- en
breedplaatvloeren in een shift werden gestort.”
INTENSIEVE VOORBEREIDING
Om tijdens de uitvoering geen kostbare tijd te
verliezen, werd het hele project tot in de finesses
voorbereid. Elk mogelijk obstakel werd
vooraf getackeld. “Hiervoor hebben we intensief
samengewerkt met Heddes Bouw”, vertelt
Paauw. “We hebben ruim driekwart jaar met
elkaar voorbereidende gesprekken gevoerd en
samen gezocht naar de werkwijze waarmee
we de meeste tijd konden besparen. Zo kwamen
we er al vrij snel achter dat een traditioneel
constructiesysteem onder de gegeven
omstandigheden niet zou werken.”
VOLLEDIG MAATWERK
In plaats daarvan werd – in overleg met bekistingsspecialist
Doka – gekozen voor een
ondersteunend stempelsysteem in combinatie
met een Staxo-toren. “We hebben het dan
over een zeer sterk en snel te plaatsen ondersteuningssysteem”,
licht Paauw toe. “Deze
is speciaal ontwikkeld voor grote hoogtes en
dieptes zoals in TwoTwoFive. Toch is het systeem
gemakkelijk te bouwen, relatief licht
van gewicht en daardoor Arbo-vriendelijk.”
Daarnaast werden alle bekistingen op maat
gemaakt, inclusief die voor de betonwanden in
de kelder en de constructieve kolommen. Zo
werd het hoogst haalbare werktempo gehaald.
STRAK LOGISTIEK PLAN
Toch was de constructie niet de enige uitdaging.
De ruimte rondom de te bouwen parkeergarage
was beperkt en dit vereiste een
strak logistiek plan met voldoende ruimte voor
alle betrokken partijen. In de praktijk betekende
dit dat alle materialen just-in-time moesten
worden aangeleverd. Paauw: “Ook de ontwikkeling
van dit plan vroeg behoorlijk wat creativiteit,
maar uiteindelijk hebben alle planningen
tezamen ervoor gezorgd dat we de parkeergarage
na dertien weken konden opleveren.” ■
10

AMSTELVEEN TWOTWOFIVE
‘Alle mogelijke
obstakels werden
vooraf getackeld’
Het ging om een grote bouwput. Rondom de bouwput was de ruimte beperkt.
Dankzij de slimme bekistingen konden grote
betonelementen in één keer worden gestort.
Het zit nu onder de grond, maar hier werd absoluut een constructief hoogstandje verricht.
11

BEST VAN DER VALK HOTEL
Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | Huybregts Relou
BREEAM ‘Outstanding’ voor transparante nieuwbouw
Logistieke uitdagingen
bij Van der Valk Best
‘In totaal is
4.200 m³ beton
gestort en daarin
is veel gerecycled
materiaal
verwerkt’
Plaatsing van een Balqoon-element aan de laagbouw.
12

BEST VAN DER VALK HOTEL
Op een steenworp afstand van de A2, niet ver van knooppunt Ekkersweijer, wordt hard gewerkt
aan een nieuw hotel voor het Van der Valk-concern. Begin november zal hoofdaannemer Huybregts
Relou aan de Eindhovenseweg-Zuid het hoogste punt bereiken. Het gebouw bestaat uit een toren
en een onderbouw met souterrain en omvat straks onder meer 198 hotelkamers, een restaurant,
een bar, een brasserie, vergaderzalen, een wellness met fitness, een zwembad en een skybar op de
bovenste (twaalfde) verdieping.
Het ingepakte casco.
Sfeerbeeld aan het begin van de bouw.
De nieuwe loot aan de Van der Valk-boom
krijgt een zeer transparante gevel en moet
volgens de plannen uiteindelijk voldoen aan de
hoogst mogelijke BREEAM-score. Jimmy van
Eijndhoven, werkvoorbereider en projectleider
voor Huybregts Relou, geeft aan dat bij
een gevel van voornamelijk glas, het halen van
credits voor geluid in de BREEAM ‘Outstanding’
in principe onmogelijk is.
“De glaspakketten zouden dan namelijk onbetaalbaar
worden, en zelfs voor een luxehotel
gaat dat een stapje te ver. Het gebouw krijgt nu
geluidswerend en zonwerend glas van ‘slechts’
72 millimeter dik. BREEAM ‘Outstanding’ wordt
door alle andere duurzaamheidsfactoren in
het project behaald. Uiteindelijk kwamen we
voor het ontwerpcertificaat uit rond de 90%,
terwijl 85% al voldoende is voor vijf sterren.”
CIRCULAIR BETON
Duurzaamheidswinst bij dit project wordt
notabene voor een niet onaanzienlijk deel geboekt
in het betonnen casco. Op een fundering
van vibropalen en poeren is een vloer gestort
die de basis vormt voor de goeddeels in
het werk gestorte draagconstructie. Van Eijndhoven:
“Tot en met de tweede verdieping is
alles, op de breedplaatvloeren na, in het werk
gestort, daarboven zijn alleen de twee kernen
van prefab beton. In totaal is 4.200 m³ beton
gestort en daarin is veel gerecycled materiaal
verwerkt. We werken hiervoor samen met
Jansen Beton, dat uit afvalstromen gecertificeerde
producten maakt, waaronder verschillende
kwaliteiten betonmortel. Juist met beton
scoren we veel punten voor BREEAM. Het feit
dat onder het parkeerterrein rond het gebouw
puin is gebruikt helpt ook mee.”
STEIGERLOGISTIEK
Logistiek is dit geen eenvoudig gebouw. Van
Eijndhoven: “De zware gevelelementen met
schuifpui van glas en aluminium worden compleet
met stelkozijn van bovenaf tussen het
casco en de rondom lopende steiger naar beneden
getakeld. Daarvoor heeft steigerbouwer
LSB uitschuifkortelingen toegepast die ons
tijdelijk waar nodig een vrije speelruimte geeft
van 90 centimeter. Met een speciale hijsconstructie
tegen het draaien en de benodigde
begeleiding om de zoveel verdiepingen, krijgen
we alle elementen op hun plek.”
BALKONS EN GEVELELEMENTEN
Vervolgens kan de steiger zakken en kunnen de
beeldbepalende witte betonnen gevelelementen
aan de gevel gemonteerd worden. “Er is zowel
voor de balkons als de verticale elementen
gekozen voor het Balqoon-systeem”, vervolgt
Van Eijndhoven. “Daarbij worden de elementen
met een isokorfconstructie aan het casco
gehangen: de balkons van boven naar beneden
met het zakken van de steiger mee, de verticale
elementen van beneden naar boven. Die
laatste hangen elk aan de bovenkant aan een
isokorf en staan onderin op het onderliggende
element. Je begrijpt dat we al vroeg aan tafel
zaten met de steigerbouwer om te zorgen dat
we overal rekening mee hebben gehouden.”
SKYBAR
De bekroning van het gebouw is de skybar
op de twaalfde verdieping. De skybar met
terug liggende gevel is opgezet als een staalconstructie
met een dak van kanaalplaten.
Daaromheen komt een rondloop gemaakt
van een staalconstructie met puien van glas en
aluminium. “Een omgekeerde L-vorm van glas,
door Facedo en Schüco gemaakt uit hetzelfde
aluminium profiel waarmee ze de andere puien
hebben gebouwd. Maar voor het zover is
moeten eerst alle verticale gevelelementen op
hun plek staan. Pas dan kunnen we de prefab
dakrand monteren, en daar komt de glazen
dakpui op te staan. Logistiek is het inderdaad
een uitdagend project.” ■
13

BEST VAN DER VALK HOTEL
Tekst | Philip Doutreligne Beeld | Tom Hermans BV
Ter plaatse storten van zwevende trappen:
NEDERLANDSE HOTELKETEN GAAT
VOOR BELGISCH MAATWERK IN BETON
Ondersteuning van de bekisting.
14

BEST VAN DER VALK HOTEL
Het Van der Valk Hotel Best-Eindhoven is volop in aanbouw, met geplande opening in 2022.
De kenmerkende blikvangers in veel nieuwe Van der Valk vestigingen zijn de indrukwekkende
betonnen trappen in de lobby. Door hun ontwerp en formaat kunnen deze enkel ter plaatse gestort
en afgewerkt worden.
Dit is reeds de vierde Van der Valk vestiging
waar Tom Hermans BV uit het Belgische
Hoogstraten voor de maatwerktrappen aangezocht
werd. Een dergelijke opdracht kan
immers slechts door een zeer gespecialiseerd
bedrijf tot een goed einde gebracht worden.
HUZARENSTUKJE
Concreet betreft het hier twee centrale, halfronde
draaitrappen met bordessen, van het souterrain
naar het gelijkvloers en van het gelijkvloers
naar de eerste verdieping. Beide trappen zijn
enkel bevestigd aan de verdiepingsvloeren en
twee zijdelingse kolommen. Hierdoor zijn ze zo
goed als zelfdragend. De trappen overbruggen
een hoogte van 8,8 meter, hebben een breedte
van 3 meter en een diameter van 13,4 meter.
Omwille van de vereiste stevigheid bij een dergelijke
constructie werd elke trap voorzien van
maar liefst 3 ton wapening. Samen met de 26
kubiek beton is dit goed voor een totaalgewicht
van 68,4 ton. Het hele project, van voorbereiding
over bekisting en storten tot en met het
uitharden en ontkisten spreidde zich uit over
een periode van slechts 3 maanden. Een waar
huzarenstukje dat de vaklui van Tom Hermans
BV op hun palmares kunnen schrijven.
VAN RUW- NAAR ZICHTBETON
In 2010 is Tom Hermans, zaakvoerder, op
zelfstandige basis ingestapt in het toenmalige
bedrijf van zijn stiefvader. De hoofdactiviteit
bestond uitsluitend uit het plaatsen van bekistingen
voor ruwe trappen. In 2016 nam Tom
Hermans de zaak volledig over.
Vanuit zijn fascinatie voor beton en architectuur
begon hij zich meer en meer te specialiseren in
zichtbeton. In eerste instantie voor trappen maar
later ook voor keukenbladen, receptiedesks,
portalen en andere interieurstukken in beton.
NIEUWE TECHNOLOGIEËN
In 2019 volgde Tom Hermans in het buitenland
een opleiding voor het werken met glasvezelversterkt
beton. Doordat dit beton slechts
2,5cm dik is, wordt er een enorme gewichtsbesparing
gerealiseerd waardoor de productie
van prefab stukken in het atelier sterk vereenvoudigd
wordt. De plaatsing van deze stukken
gebeurt dan ook meestal in minder dan één
dag. Ook wat betreft kleur en vormgeving zijn
de mogelijkheden hier quasi oneindig.
FLEXIBILITEIT
Inmiddels zijn we bijna 11 jaar verder en is de
vroegere eenmanszaak uitgegroeid tot een
vennootschap met 6 voltijdse medewerkers en
een aantal vaste onderaannemers. Ze zijn momenteel
het enige bedrijf in de sector dat met
meerdere ploegen werkt, waardoor ze flexibel
kunnen inspelen op de wensen van de klant.
Het laat hen ook toe om grotere werven aan
te pakken, zoals deze bij Van der Valk, waar
ze al verschillende trappen mochten realiseren.
Tom Hermans BV werkt zowel voor aannemers
als voor particulieren over heel België
en Nederland en staat bekend om zijn service
en expertise. Sinds februari 2021 betrekken
ze een nieuw bedrijfsgebouw in Hoogstraten,
waar ook een showroom werd ingericht. ■
‘Twee halfronde draaitrappen van 13,4 meter diameter’
Ontkiste trap. Opbouw van de bekisting. Afgewerkte bekisting.
15

TRAPPEN EN MAATWERK IN BETON
Betontrappen Tom Hermans
Putten 46
2320 Hoogstraten
Tel. +32 (0)3/605.81.76
info@bekistingswerken.be
nieuwbouw - betonbouw - betonvloeren
Alle windverbanden met een
handomdraai op spanning
Voordeel staalbouwer: snellere montage en
geen faalkosten of namontage.
Voordeel constructeur: eenvoudige detaillering
en zekerheid van direct schorende werking.
www.pwbouwgroep.nl
paauw@pwbouwgroep.nl | 0625405981
Waaier 62 | 2451 VW, Leimuiden
Vlieter 7, 8321 WJ Urk • Tel.: +31 (0) 527 699 976 • E-mail: info@wyli.nl
WWW .WY LI.NL
0225815.pdf 1 8-3-2019 9:41:28

BEST VAN DER VALK HOTEL
Tekst | Huybregts Relou Beeld | Geelen Beton
Stroomlijning van
werkproces is gewaarborgd
“Door de aanwezigheid in dit project van
breedplaatvloeren, prefab kernwanden en
liftdakplaten, hebben we de combinatie hiervan
opgezocht zodat we deze producten zoveel
mogelijk zouden kunnen bundelen bij één
leverancier”, vertelt Jimmy van Eijndhoven,
werkvoorbereider bij Huybregts Relou.
“Dit komt namelijk het soepel laten verlopen van het voorbereidingstraject
en de leveringen tijdens de uitvoering ten goede.” Volgens Van Eijndhoven
verloopt de samenwerking dan ook gestroomlijnd. “Noem het een geoliede
machine. Eventuele problemen worden direct en netjes opgelost.”
Tot slot vertelt hij dat de montage van de producten wordt uitgevoerd
door hun eigen timmerlieden in samenwerking met een extern bedrijf. ■
Wij storten ons op
het leven. En jij?
Fotobijschrift. (Beeld: XXXXX)
www.geelen-beton.nl
Fotobijschrift. (Beeld: XXXXX)
17

WESTRAVEN BUSREMISE
Tekst | Roel van Gils Beeld | Provincie Utrecht
Mijlpaal op weg naar 100% schoon busvervoer
Duurzame uitvalsbasis
voor Utrechts OV
Op zaterdag 10 juli is de nieuwe busremise Westraven van het Utrechtse U-OV in gebruik
genomen. De provincie heeft de lat voor zichzelf én voor Aannemingsbedrijf G. van der Ven BV.
behoorlijk hoog gelegd met de uitvraag om de meest groene busstalling van Nederland en
misschien wel heel Europa te realiseren. Maar dat alles ging natuurlijk niet vanzelf. Een terugblik
met een trotse gedeputeerde Arne Schaddelee van de provincie Utrecht.
18

WESTRAVEN BUSREMISE
Op foto vlnr: Huibert van der Ven, aannemer
Van der Ven bv, Arne Schaddelee, gedeputeerde van
de provincie Utrecht, Lot van Hooijdonk wethouder
gemeente Utrecht, Ellie Eggengoor, wethouder
gemeente Nieuwegein, en Gerrit Spijksma, directeur
Qbuzz (U-OV).
Arne Schaddelee, gedeputeerde van de provincie Utrecht.
‘Bij de realisatie van Westraven is zoveel
mogelijk gebruik gemaakt van materialen die
zijn hergebruikt of in de toekomst makkelijk
opnieuw kunnen worden gebruikt’
De provincie Utrecht heeft de ambitie uitgesproken
om in 2028 100% schoon busvervoer te realiseren.
De provincie Utrecht heeft de ambitie uitgesproken
om in 2028 100% schoon busvervoer
te realiseren. “Dat wil zeggen volledig elektrisch
of op waterstof", legt Schaddelee uit.
“Daarmee zijn we straks de eerste provincie
in Nederland.”
Die torenhoge ambitie heeft volgens de gedeputeerde
te maken met het hoog stedelijke
gebied in de provincie. “We streven naar een
gezonde verstedelijking en een duurzame mobiliteitstransitie
met een 100% schoon wagenpark.
Het bouwen van een nieuwe busremise
was dan ook cruciaal om die ambities waar te
kunnen maken. Bovendien maakt de verouderde
stalling aan de Europalaan plaats voor
woningbouw. Een win-win.”
CREATIVITEIT BIJ AANNEMER
De provincie Utrecht heeft de OV-locatie in
eigen beheer gebouwd. “Het was een strategische
keuze", zegt Schaddelee. “Op deze manier
bieden we een gelijk speelveld voor de vervoerders
op het moment dat de aanbesteding
voor een nieuwe concessieperiode van start
gaat en zorgen we tevens voor de continuïteit
van het OV op de lange termijn.”
De nieuwe busremise is dan ook een stateof-the-art
gebouw. “We hebben de lat heel
hoog gelegd met de uitvraag om een circulair
gebouw te realiseren. Maar ja, hoe ga je dat in
een bestek ‘gieten’? Dat is bijna niet te doen.
We hebben veel ruimte gegeven aan aannemer
Van der Ven om daar creatief mee om te gaan.
Daardoor hebben we gezamenlijk – als provincie
en aannemer - tussen het slaan van de eerste
paal en de opening, een behoorlijke ontwikkeling
doorgemaakt. Lopende het project is
er veel geschakeld en geoptimaliseerd. Dat gaf
de aannemer veel energie. Mooi om te zien.”
GERECYCLEDE MATERIALEN
Bij de realisatie van het nieuwe gebouw, dat
een stalling, werkplaats en kantoor verenigt
onder één dak, is zoveel mogelijk gebruik gemaakt
van materialen die zijn hergebruikt of in
de toekomst makkelijk opnieuw kunnen worden
gebruikt. “Zo bestaan de aluminium kozijnen
uit gerecycled materiaal en is er gerecycled
hout gebruikt voor het dak", vertelt Schaddelee
enthousiast. “Dat laatste is op diverse plekken
ook zichtbaar gemaakt en zorgt voor een
retro-achtige uitstraling. Daarnaast is voorzien
in een groen sedumdak en zijn er talloze insectenhotels
en broedkasten geplaatst op het terrein.
Zonnepanelen op het dak staan in voor
de energievoorziening van zowel het pand
als het opladen van de elektrische bussen.”
Met de nieuwe remise maakt de provincie een
enorme OV-schaalsprong in de regio. “Op het
terrein Westraven is ruimte voor het stallen
van in totaal 160 bussen. Daarbij kunnen we
nog eens gebruikmaken van de extra capaciteit
bij de nieuwe tramremise aan de overkant,
waar plaats is voor nog eens 50 elektrische
bussen. Met recht een mijlpaal op weg naar
een 100% schoon busvervoer.” ■
19

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
‘De beton- en staalbouw
heeft een zware
verantwoordelijkheid om
het anders te gaan doen’
20

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Jerry Helmers Beeld | Dirk-Jan van Dijk
Gesprek met Harm Edens, presentator van o.a.
BNR Duurzaamheid
‘Over 10 jaar moet de beton- en
staalbouw in Nederland er wezenlijk
anders uitzien.’ (maar weet de
industrie dit wel?)
Een discussie over klimaat, duurzaamheid en een circulaire economie is wel aan televisie- en
radiopresentator Harm Edens besteed. Maar een discussie over de maatregelen die genomen
moeten worden voordat het écht te laat is, is wat Edens betreft een gepasseerd station. “Het punt
van discussiëren en protesteren is voorbij. Het is op onze aarde al te veel uit de hand gelopen.
En iedereen – maar dan ook iedereen – ‘moet’ (!) nu echt aan de slag. Dat geldt ook voor de betonen
staalbouw. Men dient nu écht over de eigen schaduw heen te springen.”
Aan duidelijkheid dus geen gebrek bij de zichtbaar
bevlogen – maar vooral bezorgde – Edens,
die het tempo waarop we de klimaatproblemen
aanpakken overduidelijk nog te laag vindt.
Hoe hij zo bevlogen en bezorgd is geraakt? “Als
11-jarige jongetje las ik het rapport van de Club
van Rome. Daar werd een onheilspellende
toekomst voorspeld. De zure regen. Het gat
in de ozonlaag. Daar hebben we met z’n allen
flink tegen geprotesteerd. En, al die protesten
en de maatschappelijke druk leidden tot praktische
en passende maatregelen.”
“Maar de klimaatverandering, die nu aantoonbaar
in gang is gezet, is veel groter. Alle daaruit
voortkomende ellende is niet op te lossen met
simpelweg wat ingrepen hier en daar. Integendeel.
Het gaat ons allemaal raken. We hebben
nu al flink last van klimaatverandering: droogte
en overstromingen, bosbranden, etc. Extreem
weer. Maar straks gaat ook schaarste ontstaan
in grondstoffen. En nog erger is de dramatische
afname van biomassa en biodiversiteit in de
wereld. Als wij – als mens – ketens verstoren,
dan zijn dit onomkeerbare processen. Onze
toekomst – als mens – staat op het spel. Ik ben
daarom klaar met wegkijkers of ontkenners.
Het gaat namelijk de hele samenleving treffen.
En, leuk hoor: al die mensen die op hun eigen
microniveau een bijdrage proberen te leveren
maar de industrie moet aan de bak.”
DENKEN OVER CONCURRENTIE?
Volgens Edens zijn er echter nog te veel oude
belangen. “Het gaat om het nemen van verantwoordelijkheid.
Begin binnen de industrie
eens met het laaghangende fruit. Kijk naar de
20% slechtste dingen die je doet. Hou daar
om te beginnen mee op. En pak vanuit die
verandering door. Durf het monster in de
bek te kijken. En daarmee bedoel ik dat de
mensen die het in de branche voor het zeggen
hebben, een stoot moeten uitdelen aan
de hele keten. Dus, breder kijken. Groter durven
denken. Andere zwaartepunten zoeken.
Zoek intensieve samenwerkingen op. Maar
ja… dit is best lastig: want, je laat de concurrent
toch niet zomaar met je meekijken?”
Precies daar ligt dan ook het probleem, zegt
Edens. “Het beperkte denken zit in onze
managementcultuur opgesloten. We zijn te
veel bezig met winst maken, korte-termijndenken,
polderen in de oude economie die
versleten en op is, terwijl – als je nu niet opschiet
om samen een betere wereld te maken
– je over een paar jaar helemaal niets meer
hebt om op te concurreren. Dan is het voor
onze planeet te laat. Tenminste… de aarde
gaat wel door, maar ze heeft de mensheid afgeschud.
En dat gaat een stuk sneller dan we
durven te geloven.”
SYSTEEMOPLOSSINGEN
Edens stelt dat de beton- en staalbouw zichzelf
al over 10 jaar niet meer kan handhaven
op de wijze waarop de industrie nu is georganiseerd.
“Er moet wat gebeuren. Maar, ik hoor
geen visie. En als die er wel is, moet je die
openbaar maken. We hebben durf en succesvoorbeelden
nodig. Hou op met kinderachtige
dingetjes. Als je een systeemoplossing wil
vinden… en dat wil je… dan kan je dat niet alleen.
Dan moet je als beton- en staalbouw de
hele keten erbij betrekken. En soms moet het
nog breder. Samenwerken, delen en opschieten.
Een realistische CO 2
-beprijzing invoeren
en eerlijk kijken naar je impact. De beton- en
staalbouw heeft een zware verantwoordelijkheid
om het anders te gaan doen omdat het
een industrie is die heel bepalend is voor veel
andere branches. Jullie moeten een voortrekkersrol
gaan vervullen.”
Edens tot slot: “We hebben geen tijd meer te
verliezen. Als we nú actie nemen dan kunnen
we heel misschien het tij nog keren. Dus stop
met dat ontkennen en wegkijken. Stop met dat
hokjesdenken over je eigen concurrentiepositie.
Neem de verantwoordelijkheid voor de hele
keten. En trek die keten mee. Het is nu of nooit.
En het leuke is: in je eentje veranderen is eng,
dat lukt niet. Samen veranderen is leuk!” ■
21

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Jerry Helmers Beeld | Flevoland / Gido / Tjibbe Winkler
Een gesprek met Tjibbe Winkler, directeur bij de GIDO
stichting en programmamanager van de Bruggencampus
Flevoland-Floriade en Grondstoffen Collectief Almere
Wat is er écht nodig om
de urgente maatschappelijke
duurzaamheidsvraagstukken
op te lossen?
Er is een aantal groot-maatschappelijke opgaven die al te lang op tafel liggen. Dan hebben we het
uiteraard over de urgentie van de woningbouw en het vernieuwen van de infrastructuur. Maar ja,
om te gaan bouwen en te renoveren hebben we grondstoffen nodig. Tegelijkertijd zijn er legitieme
klimaatuitdagingen en duurzaamheidsambities. Kortom: wát wordt de oplossing ten aanzien van
bijvoorbeeld die reststromen aan afval en het hergebruik van materialen?
De bijna letterlijk groene floriadebrug.
22

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Bestaande liggers zijn hergebruikt bij de Reimertbrug voor de Floriade in Almere.
Bovenaanzicht Reimertbrug Floriade in Almere.
Tjibbe Winkler: ‘Er moet een systeemverandering tot
stand komen.’
‘We moeten ervan doordrongen zijn dat het noodzakelijk is om
reststromen tot nieuwe grondstoffen en materialen te maken’
We zijn in gesprek met de zichtbaar bevlogen
Tjibbe Winkler die het antwoord op de voorliggende
vragen wel weet: circulaire economie.
“En daarmee doel ik niet alleen op een feitelijke
kringloop van grondstoffen maar ook om
een kringloop van financiën én data.”
Winkler schat dat de faalkosten in de bouw in
Nederland door inefficiency jaarlijks ongeveer
16 miljard euro bedragen. “Er valt wat te winnen”,
zegt hij. “Als eerste is het van belang dat
we in de keten andere competenties bij mensen
en organisaties ontwikkelen. We zijn namelijk
met nieuwe dingen bezig. Bijvoorbeeld,
het constructief toepassen van cementloos
beton van de Theo Pouw groep zoals bij de
Floriade bruggen. Daar is lef voor nodig, en niet
alleen van de aannemer Reimert. Ik vraag me
af waarom we in de huidige tijden bij letterlijk
veel nieuwe uitdagingen, die op ons pad komen,
steeds maar weer de standaardlijstjes langslopen
en daar afvinken. Het gaat daarbij ook veel
meer om een effectievere interactie tussen opdrachtgever
en opdrachtnemer om samen tot
betere oplossingen te komen en scherper op
het netvlies te krijgen waar bijvoorbeeld materialen
hergebruikt kunnen worden. Zo past DuraVermeer
bestaande liggers van de A27 loopbrug
toe op een van de Floriade bruggen. We
moeten ervan doordrongen zijn dat het noodzakelijk
is om reststromen tot nieuwe grondstoffen
en materialen te maken. En dat in een
zo kort mogelijke keten. Dat is de basis onder
de noodzakelijke circulaire economie. Opschaling
van succesvolle pilots is daarbij cruciaal.”
Winkler voelt zich een aanjager van het creëren
van nieuwe samenwerkingsvormen.
“Ketensamenwerking, nieuwe businessmodellen,
inspirerende pilots… noem het maar op:
kortom, er moet een systeemverandering tot
stand komen.”
Is duurzaam duurder? Duurzaamheid wordt
– volgens Winkler – nog te vaak als een kostenpost
gezien. “Een duurzame, soms ook
hogere investering, kan het beheer uiteindelijk
goedkoper maken door rendement op de middellange
termijn. Er is een groot dwarsverband
aan allerlei factoren die de kosten van ‘beheer’
– mits goed gecombineerd en goed uitgekozen
– kunnen drukken.”
Winkler heeft dan ook een heldere oproep
aan de industrie.
“Laat bijvoorbeeld letterlijk het cement in de
bouw los en geef ruimte aan andere mogelijkheden
van binden. We zijn 200 jaar lang opgevoegd
met cement, maar er zijn andere opties.
Daarnaast pleit ik voor het combineren van
verschillende reststromen. Die variatie levert
nieuwe kansen op. En, tot slot – hergebruik
van beton is ook een serieuze optie. Bruggen
kunnen door slim materiaalgebruik een tweede
leven krijgen. Het eindresultaat? Minder
verkwisting van grondstoffen. Dus meer duurzaamheid.
En… als het even meezit daardoor
een besparing van 16 miljard aan faalkosten. En
dat zijn kosten die uiteindelijk de burgers dragen,
ieder jaar, zonder dat het maatschappelijk
wat oplevert.”
Zie ook www.bruggencampus.nl
en www.gca-almere.nl. ■
23

2005
3D printen
2021
Laat je verrassen door de mogelijkheden van
3D betonprinten op www.3d.weber

duurzame
draagkracht
De IJB Groep heeft vestigingen in Lemmer, Emmeloord, Kampen en Lelystad. In
Nederland zijn we marktleider op het gebied van funderingen. We leveren prefab
heipalen, funderingsbalken, betonmortel en andere betonproducten door heel
Nederland en steeds vaker ook richting Duitsland. De IJB Groep is de totaalontzorger
als het gaat om funderingsconstructies. Dat betekent dat we sonderen, adviseren,
construeren, produceren en monteren.
Met ruim 70 jaar ervaring kunnen we elke funderingsvraag
efficiënt en professioneel beantwoorden. We doen dit
voornamelijk binnen de burgerlijke en utiliteitsbouw en
steeds meer in GWW. De werkzaamheden beginnen al
voor een bezoek aan de locatie. We verzamelen gegevens
voor het best mogelijke advies. Met eigen prefab heipalen,
balken, boorpalen en mortel leggen we de fundering aan.
Zo leggen we de solide basis waar onze opdrachtgevers
onmiddellijk mee verder kunnen.
Duurzaamheid is binnen de IJB Groep een belangrijk
begrip. Zo zijn al onze locaties in het bezit van het gouden
CSC-certificaat. De strenge eisen ten aanzien van dit
internationaal erkende keurmerk, sluiten naadloos aan op
de maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering van onze
Groep. Hierin wordt, naast veiligheid, betrouwbaarheid,
eerlijkheid, deskundigheid, duurzaamheid en gezondheid
ook gekeken naar de herkomst van grondstoffen en de CO2
prestatieladder.
Lemmer I Emmeloord I Kampen I Lelystad I 0514 56 88 00 I info@ijbgroep.nl I ijbgroep.nl

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Jerry Helmers Beeld | Weber Beamix
8 september was de officiële opening en ingebruikname
Bijzonder: Nijmegen heeft nu
fietsbrug ter wereld
‘Duurzaamheid is geen modeverschijnsel,
het is wezenlijk onderdeel geworden van
de bedrijfsvoering van veel bedrijven’
De brug is opgedeeltd in printbare onderdelen.
26

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
de langste 3D-betongeprinte
De doorontwikkeling van 3D-betonprinttechniek lijkt in een interessante stroomversnelling te komen.
Woensdagmiddag 8 september werd het bewijs van deze prikkelende innovatie andermaal geleverd,
nu in Nijmegen. Want daar staat de langste 3D-betongeprinte fietsbrug ter wereld. De brug is laagje
voor laagje geprint in de betonprintfabriek van Saint Gobain Weber Beamix in Eindhoven.
Bij de fabriek, overheerst vanzelfsprekend trots. Marketingmanager Marco Vonk en International
3D Project Manager Peter Paul Cornelissen zeggen hierover: “Je ziet vaak met nieuwe technologieën
dat het een hype is. Maar 3D betonprinten gaat wel degelijk een fundamentele plek krijgen in de
industrie. We staan nog maar slechts aan het begin van deze grijze revolutie!”
Als eerste nog even terug naar de brug in Nijmegen.
Dit is de langste, geprinte betonnen
brug ter wereld waarbij de architect in de ontwerpfase
alle vrijheid had. Gedurende het ontwerpproces
werd hij dan ook niet belemmerd
door het materiaal of door de traditionele processen,
zoals de betonbekisting. De architect
kon helemaal zijn gang gaan. Omdat de overspanning
van de brug niet overal constant is, en
er dus rekening moest worden gehouden met
het veranderende gewicht van de constructie,
is er tijdens het printproces voor gekozen om
de brug op te delen in printbare onderdelen.
Op basis van data is het definitieve ontwerp
uiteindelijk tot stand gekomen.
GEPERSONALISEERD
“Het mooie is dat geprinte bruggen uiteindelijk
een stuk sneller gebouwd kunnen worden dan
gewone bruggen”, zegt Marco Vonk. “En dat is
goed nieuws. Want, tijd is geld. Er is door dit
werkprocedé bovendien meer flexibiliteit en
meer ruimte voor gepersonaliseerde ontwerpen.
Je kunt dus meer op maat gaan ontwikkelen.
Dat zou de markt als ‘zéér interessant’ in de
oren moeten klinken, zo lijkt me. Daarnaast zijn
deze betonnen brugger duurzamer omdat er
minder beton nodig is. Zo simpel is het eigenlijk.”
DUURZAAMHEID
Peter Paul Cornelissen vult aan: “Ik denk dat
we ten aanzien van het thema ‘duurzaamheid’
de tijdgeest mee hebben. In alle lagen van de
samenleving is nu toch echt wel goed geland
dat we niet meer ongebreideld aanspraak kunnen
maken op de schaarse grondstoffen. Duurzaamheid
is geen modeverschijnsel, maar het is
wezenlijk onderdeel geworden van de bedrijfsvoering
van veel bedrijven. Er wordt dan ook
concreet vanuit de markt naar gevraagd omdat
iedereen – ten aanzien van de toekomst van
onze aarde – z’n verantwoordelijkheid wil nemen.
Ik weet juist daarom 100% zeker dat we
eigenlijk nog maar aan het begin staan van de
3D-betonprintrevolutie met al die genoemde
duurzaamheidsvoordelen. Het is mede ook
om die reden inderdaad iets om trots te zijn
dat wij mede aan de basis stonden van wat nu
in Nijmegen is opgeleverd.” ❯
Bij de 3D-betonprinttechniek wordt het onderdeel
laag voor laag opgebouwd.
Geprinte bruggen kunnen een stuk sneller gebouwd worden dan 'gewone' bruggen.
27

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
KLEINERE CO 2
-VOETAFDRUK
Het tweetal van Saint Gobain Weber Beamix
legt graag uit hoe de CO 2
-voetafdruk bij dergelijke
projecten in de doorontwikkeling steeds
kleiner wordt. “Met onze 3D printer maken
we de elementen hol in plaats van massief.
Daardoor is er veel minder mortel nodig. Bovendien
kunnen we de vraag naar wapeningsstaal
schrappen. Het maakt dat de voetafdruk
soms nog maar de helft is in vergelijking met
traditioneel prefabbeton. Ik verwacht dat dit
– gezien de snelle technologische ontwikkelingen
– al richting slechts een derde zal gaan!”
De duurzaamheidsvoordelen zijn dus legio.
Marco Vonk is er van overtuigd dat Weber
Beamix de Eindhovense betonprinter in de komende
maanden en jaren gaat inzetten voor
vele andere aannemers. Groei ligt in het vooruitzicht.
Waardering is er logischerwijze ook
binnen het gehele concern, dat actief is in maar
liefst 70 landen. Men ziet goed wat er op dit
moment aan innovatieve kracht zit in de fabriek
in Eindhoven. “Ik denk dat men elke dag
nieuwsgierig naar ons kijkt hoe wij onze innovatiekracht
ontwikkelen en het in de praktijk
weten te brengen”, zegt Peter Paul Cornelissen.
“Echter, we zijn er natuurlijk nog lang niet.
Het is een continu proces. Innovatie is geen
1-day-business-ding. Natuurlijk is het leveren
van de speciale mortels aan de zusterbedrijven
geen probleem. De droge mortel
in zakjes, het product waar iedereen ons van
kent, gaat gemakkelijk de hele wereld over.
Maar we moeten ook kennis over de verwerking,
het mengen, verpompen en printen
meeleveren. Die expertise hebben wij. Sterker
nog: ik durf hier te stellen dat Eindhoven
het epicentrum van het betonprinten is geworden
en dat wij vanuit hier ook echt gaan
fungeren als wereldwijd kenniscentrum voor
Saint Gobain. En, voor de rest van de markt.”
De betonprintfabriek van Saint Gobain Weber Beamix in EIndhoven.
Er moest rekening worden gehouden met het veranderend gewicht van de constructie.
28

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
TOMATENKETCHUP
Wat bijvoorbeeld uniek is aan de mortel van
Weber Beamix, is dat die geen gebruik maakt
van versnellers, maar van thixotrope eigenschappen.
“Veel bedrijven die met beton printen,
werken met versnellers, waardoor de beton
vrijwel direct na het verlaten van de nozzle
begint met uitharden. Daardoor kan er flinke
warmte-ontwikkeling plaatsvinden, die bij afkoeling
al snel leidt tot krimp en scheurvorming.
Onze mortel is van zichzelf vrij stijf, maar
wordt vloeibaar wanneer je energie toevoegt
door te pompen, schudden of trillen. Vergelijk
het met een fles tomatenketchup. Als je die op
zijn kop houdt en even flink schudt, doorbreek
je de schuifspanning. Het wordt vloeibaar en
het belandt op je bord. Maar zodra de mortel
tot rust komt, wordt het weer stijf en consistent.
En dán moet de hydratatie van de cement
nog op gang komen!”
De twee weten dus waar ze het over hebben.
En dat is niet onlogisch. Al aan het eind van de
negentiger jaren werd er immers binnen het
concern geëxperimenteerd met het printen
van beton. Misschien werd het toen nog als
een ‘hobby’ gezien maar uiteindelijk was er in
2005 al wel een 15 centimeter dikke muur van
ruim 2 meter hoog geprint. En… er was vooral
veel kennis ontstaan over mortels die je nat
in laagjes op elkaar kon aanbrengen. Toen de
Technische Universiteit Eindhoven in 2015 het
3DConcrete Printing onderzoeksprogramma
startte én een betonprinter installeerde, kwam
de samenwerking met Beamix voor het ontwikkelen
van de juiste mortel snel tot stand.
De rest is geschiedenis. Kijk maar naar de
prachtige brug in Nijmegen, die met zekerheid
nu als het meest actuele trotse referentieproject
kan worden gezien en waar beslist nieuwe
inspiratie uit kan worden gehaald.
De brug is te vinden in het Dukenburgse park.
Meer informatie op www.3d.weber
■
‘Het mooie is dat
geprinte bruggen
uiteindelijk een stuk
sneller gebouwd
kunnen worden dan
gewone bruggen’
Er is meer flexibiliteit en ruimte voor een gepersonaliseerd ontwerp.
29

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst en beeld | Dura Vermeer
Upcycling, logistiek
en kennisontwikkeling
verenigd in één hub
‘Het reduceren
van het
materiaalgebruik
is simpelweg
niet voldoende’
Hergebruik liggers.
30

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Om de verduurzaming van de bouwbranche een boost te geven,
heeft Dura Vermeer een circulaire bouwhub opgezet in de regio
Rotterdam. Met Dura Vermeer Urban Miner richt de bouwer zijn
pijlen op hoogwaardig hergebruik van grondstoffen en materialen
en zero emissie stadslogistiek. Dit nieuwe bedrijf werkt aan het
optimaal sluiten van de grondstoffenkringloop voor zowel bouwals
infra-activiteiten.
Bouwstoffen.
Het Urban Miner terrein in 's-Gravendeel.
De bouwsector is verantwoordelijk voor bijna
40 procent van de totale wereldwijde CO 2
-
uitstoot. Willen we in 2050 volledig circulair en
CO 2
-neutraal zijn, dan moet het roer radicaal
om. Het reduceren van het materiaalgebruik,
bijvoorbeeld door anders te ontwerpen, is simpelweg
niet voldoende. Daarnaast neemt ook
het strategisch belang om grip te hebben op
de grondstoffen en materialen toe. De coronapandemie
is een interessante voorbode van de
prijsstijging die schaarste met zich meebrengt.
De productie van bouwmaterialen kwam door
corona tijdelijk stil te liggen, wat op dit moment
zorgt voor enorme prijsstijgingen.
HERGEBRUIK? ZO VAAK MOGELIJK
Veel objecten en elementen in de bouwen
infraprojecten worden gesloopt voordat
deze het einde van hun technische levensduur
bereikt hebben. Om in 2050 volledig
circulair te kunnen zijn, moet dit anders. Een
probleem dat vaak voorkomt is dat vrijkomende
materialen uit sloop- of renovatieprojecten
niet direct hergebruikt kunnen
worden binnen nieuwbouwprojecten. Dura
Vermeer Urban Miner lost dit op door te
voorzien in tijdelijke opslag. Hiernaast vindt
er ook kleine bewerking plaats van de objecten
en elementen. We spreken daarom
niet meer van recycling maar van upcycling.
De hub en gaat allerlei soortig materiaal opslaan
en verwerken tot nieuw in te zetten grondstoffen
en materialen die voor een tweede ronde
nog prima mee kunnen. Materialen die vrijkomen
en waar niet direct een bestemming of
project voor is, zoals kozijnen, tussenwanden,
plafondplaten, een complete brug of zelfs een
fietstunnel worden op de locatie ondergebracht
om te kijken of het elders ingezet kan worden.
Op het zes hectare grote terrein kunnen
brugdelen, muren, ramen en alles wat verder
nog maar enigszins bruikbaar is van gesloopte
panden en kunstwerken, worden opgeslagen.
LOGISTIEK
Naast hergebruik gaat logistiek in toenemende
mate een belangrijke rol spelen in de transitie
naar een circulaire economie. Bouwverkeer
is de op één na grootste CO 2
-vervuiler in de
binnenstad en de verwachting is dat dit alleen
maar verder zal toenemen door de stijgende
vraag naar woningen en renovatieprojecten
om voor 2050 de bestaande huizenvoorraad
energieneutraal te maken. Om deze reden
worden er steeds vaker zogenoemde bouwhubs
opgericht. Het aantal transporten in de
stad en daarmee de CO 2
-uitstoot kan met
ongeveer 40 procent worden teruggebracht,
volgens verschillende onderzoeken.
Op de locatie van Dura Vermeer Urban Miner
worden pakketten opgeslagen voor binnenstedelijke
bouwplaatsen in de buurt. Die
worden per dag of week elektrisch of per
schip op de bouwplaatsen aangeleverd, waardoor
CO 2
-uitstoot wordt gereduceerd. De
bouwhub ligt iets verder dan de standaard
bouwhubs van de stad, met als voordeel dat
het omliggend wegennet ontlast wordt. Het
transport over water scheelt circa vijf vrachtwagens
op de druk bezette A15. Daarnaast
wordt er kennis opgedaan voor het in de
toekomst inzetten van dag- en weekpakketten,
bestaande uit hergebruikte materialen.
Hiermee komt upcycling en logistieke kennis
steeds meer samen.
CIRCULAIR KENNISCENTRUM
Om hoogwaardig hergebruik en zero emissie
bouwlogistiek te implementeren binnen
de bouw- en infraprojecten is kennis nodig.
Door actief met het circulaire vraagstuk bezig
te zijn, verzamelt Dura Vermeer Urban Miner
kennis en ervaring. Zowel in het opslaan
als het verwerken van materialen. In het kenniscentrum
van Dura Vermeer Urban Miner
worden er pilots geïnitieerd en gemonitord.
Zo groeit een unieke verzameling kennis die
gebaseerd is op de praktische processen door
de keten heen. Omdat samenwerking met ketenpartijen
cruciaal is bij het tijdig oogsten van
de juiste materialen en herinzet bij nieuwe
projecten, wordt er nauw samengewerkt met
producenten, leveranciers, universiteiten en
allerlei startups. ■
31

Circulair ondernemerschap
Wij zijn A. Jansen B.V. Al ruim 50 jaar bieden
we duurzame, circulaire en innovatieve oplossingen
op het gebied van infra, recycling
en beton. Afvalstromen, zoals teerhoudend
asfalt en bouw- en sloopafval, recyclen we
naar secundaire grondstoffen. Deze worden
verwerkt in betonmortel en Legioblocken.
Hiermee ontlasten we natuurlijke bronnen,
verminderen we onze CO 2
-footprint en
werken we aan een zo laag mogelijke milieubelasting.
Dat is circulair ondernemerschap!
www.ajansenbv.com/BSB
0621_11-ADV-AJansen-Circulair-Ondernemen-19,7x13cm-01.indd 1 08-09-2021 09:03
funderingsexpertise
advisering • monitoring • toezicht
24/7 online monitoring van
BETONNEN en STALEN
CONSTRUCTIES
door middel van
OPTISCHE SENSORTECHNOLOGIE
Meer informatie? Telefoon 0182 517 550
www.brem.nl

Natuurlijk,
duurzaam
beton!
Duurzame materialen maken bestrating nog niet duurzaam.
Een minimale footprint gedurende de hele levensduur,
dát zet zoden aan de dijk. En dan kom je uit bij beton.
Want dat heeft een extreem lange levensduur met minimaal
onderhoud, en is daarna goed te recyclen. Het biedt ook veel
mogelijkheden om te anticiperen op het veranderende klimaat.
Door de kracht en vormvrijheid van beton kunnen bovendien
eigen keuzes worden gemaakt in de uitstraling van de bestrating.
Met BRL K11002, beoordelingsrichtlijn ‘Milieuprofielen voor
betonnen infraproducten’, zijn opdrachtgevers ervan verzekerd
dat duurzaamheidsclaims van producenten van Betonhuis
Bestrating geen loze woorden zijn.
Blijf op de hoogte van de razendsnelle ontwikkelingen in en
om beton, schrijf je in voor onze nieuwsbrief op betonhuis.nl

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Chris Elbers/Han Heijsters Beeld | Jansen Beton
Groeiende duurzaamheidsbehoefte
Fietsbrug van
geopolymeerbeton N69
is 75% schoner dan
traditioneel beton
Als onderdeel van de N69, de nieuwe verbindingsweg tussen Eindhoven, de A67 en de Belgische
grens, werd jongstleden juli nabij Westerhoven een nieuwe fiets- en voetgangersbrug geplaatst.
Voor zowel het brugdek, de brughoofden en de stootplaten van de hypermoderne brug leverde
Jansen Beton geopolymeer beton, een betonmengsel met 100% gerecyclede grondstoffen. Daarmee
zijn deze grondstoffen een uiterst duurzaam alternatief voor primair zand en primair grind. De
gecertificeerde gerecyclede grondstoffen komen beschikbaar nadat bij Jansen Recycling BV in Son
teerhoudend asfaltgranulaat thermisch is gereinigd.
De combinatie van geopolymeer als bindmiddel
en gerecyclede grondstoffen leidt tot een zeer
lage milieu-impact. “Wanneer je de MKI-waardes
van traditioneel portlandcementbeton vergelijkt
met het toegepaste geopolymeerbeton,
dan liggen deze voor de landhoofden en de
stootplaten maar liefst 70 procent lager”, zegt
Han Heijsters, binnen Jansen Beton medeverantwoordelijk
voor het duurzaamheidsbeleid
in brede zin. “Maar ook in het geval van het
nagespannen brugdek, met een overspanning
van 16 meter en een veel hogere druksterkte,
is de reductie met 60 procent fors.”
INNOVATIES
Met de aanleg van de N69 streeft opdrachtgever
Provincie Brabant ernaar om de groenste
weg van Noord-Brabant uit te rollen. Om
dit te bereiken, zijn verschillende innovaties
toegepast. De uit geopolymeerbeton opgebouwde
en binnen twaalf maanden ontwikkelde
brug is er één van. Naast Jansen Beton BV
bestond het bouwteam uit hoofdaannemer
Boskalis en SQAPE, verantwoordelijk voor
de geopolymeertechnologie. “Onder toeziend
oog van afgevaardigden van de Provincie
Noord-Brabant, de bouwteamleden en andere
belangstellenden is het ter plaatse gestorte
brugdek van nagespannen beton op 6 juli op
zijn plaats gehesen”, blikt Heijsters terug.
VEILIGHEIDSRISICO
Projecten die binnen Nederland met behulp
van geopolymeerbeton worden uitgevoerd,
beantwoorden aan de groeiende duurzaamheidsbehoefte.
Tegelijk kenmerken deze werken
zich door een steeds hoger oplopend
veiligheidsrisico. De aanleg van de revolutionaire
fiets- en voetgangersbrug was hierbij
koploper en maakte dan ook een breed scala
aan testen noodzakelijk. “Op 20 januari heeft
een proefstort plaatsgevonden”, vervolgt
Heijsters. “Daarbij zijn behalve de bekende
proefkubussen ook balken en stootplaten gestort.
Deze zijn aansluitend getest bij Jansen
Beton BV, de laboratoria van SQAPE en de
TU in Delft. Om de risico’s zoveel mogelijk te
beperken, is het gehele proces extern door
SKG-IKOB gevolgd en geverifieerd. Hierna is
door de Provincie Noord-Brabant en Witteveen
en Bos groen licht gegeven voor de
definitieve uitvoering. Tevens werden de MKIberekeningen
door een erkende LCA-expert
extern geverifieerd.”
OPLOSSING
Doordat er steeds meer bekend wordt over
de prestaties van de verschillende toegepaste
duurzame betonmengsels en ook het aantal
pilots spectaculair toeneemt, verlaat geopolymeerbeton
volgens Heijsters definitief de kinderschoenen.
Er staat dan ook niets meer in
de weg om bredere toepassingen met grotere
volumes te realiseren.
“Als we de klimaatdoelstellingen en de in
het Betonakkoord gemaakte afspraken willen
halen, dan is dit één van de oplossingen.
Opdrachtgevers die de milieu-impact willen
verlagen, dienen grotere projecten dan ook
specifiek voor het toe te passen beton op MKIwaardes
uit te vragen. Wanneer we in de pilotfase
van geopolymeerbeton blijven steken,
missen we een geweldig mooie kans. Uiteraard
dienen risico’s bij innovatieve producten goed
te worden ingeschat en geminimaliseerd, zodat
ze aanvaardbaar worden. Op de oude voet
verdergaan is echter geen optie.” ■
34

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
‘Geopolymeerbeton is één van de oplossingen
om de klimaatdoelstellingen te behalen’
De belangstelling tijdens de plaatsing was groot.
De fiets- en voetgangersbrug werd op 6 juli op zijn plaats gehesen.
Het kunstwerk nabij Westerhoven is de eerste voorgespannen fietsbrug van geopolymeerbeton in Nederland.
35

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Betonhuis
De hedendaagse betonindustrie is
een mooie, schone industrie
‘Het wordt tijd om
af te rekenen met dat
wijzende vingertje’
“Beton wordt steeds vaker gezien als een duurzaam materiaal. Er is echter ook een grote groep
die vindt dat het een product is met een grote CO 2
-uitstoot”, merkt Ron Peters, directeur
van branchevereniging Betonhuis. “Dat komt waarschijnlijk omdat het bij beton altijd gaat om
grote getallen. Het is – na water – het meest geconsumeerde materiaal ter wereld. Maar dit
schept een onjuist beeld. Jaarlijks gaat het om slechts 1,6% van de totale uitstoot in Nederland.
Dat lijkt nog veel, maar is verklaarbaar door de onmisbare rol van beton als meest gebruikte
bouwmateriaal in ons land.”
Als ergens hard is gewerkt aan CO 2
-neutraliteit,
dan is het wel binnen de betonbranche.
De cijfers tonen dit ook overduidelijk aan.
Waar de betonbranche wereldwijd goed is
voor 7% CO 2
-uitstoot, is ditzelfde getal in Europa
3% tot 5% en in Nederland slechts 1,6%.
Peters: “Het in Nederland gebruikte bindmiddel
heeft een significant lagere CO 2
-belasting
dan het gebruikte bindmiddel in andere landen.
We zijn het beste jongetje van de klas.”
BOUWWAARDEMODEL
EN HERGEBRUIK
Nu is het toegepaste bindmiddel slechts één
van de maatregelen die de branche heeft genomen
om de footprint naar beneden te brengen.
Zo heeft zij zich ook gecommitteerd aan het
Bouwwaardemodel. “Al tijdens de ontwerpfase
wordt rekening gehouden met circulariteit”,
vertelt Peters. “De betonelementen worden
zodanig ontworpen dat zij na het vervullen van
hun eerste functie weer relatief eenvoudig geschikt
gemaakt kunnen worden voor een nieuwe
functie. Je ziet dat ook om je heen. Steeds
vaker zie je dat betonnen bouwdelen worden
hergebruikt. Maar je ziet ook steeds vaker dat
hele casco’s blijven staan voor hergebruik. Pas
als dat niet mogelijk is, wordt het beton energiezuinig
gecrusht en onderdeel van nieuw beton.”
EEN SCHONE INDUSTRIE
Ook de processen van ontwerp, productie,
transport en montage zijn onder de loep genomen.
Zo wordt gewerkt aan standaardisatie,
gecombineerd met verregaande industrialisering
en digitalisering. Voor milieuvriendelijke
productie en transport wordt steeds meer materieel
geëlektrificeerd binnen de branche, nog
aangevuld met het gebruik van groene stroom.
“De betonindustrie heeft zich ontwikkeld tot
een mooie, schone industrie die de welvaart
verhoogt met mooie bouwwerken.”
IMMENSE TOEGEVOEGDE
WAARDE
Daarbij vervult beton een belangrijke rol in
de maatschappij. Dat mag ook wel eens benadrukt
worden, vindt Peters. “Het levert een
immense toegevoegde waarde aan ons wonen,
werken en welzijn. Wat te denken van
de buizen en putten in ons rioolstelsel, die
ervoor zorgen dat vuil water wordt afgevoerd
voordat het kwaad kan aanrichten? Hoe zou
ons laaggelegen land eruitzien zonder betonnen
funderingspalen, bruggen, viaducten,
aquaducten en hoogbouw? En hoezeer verfraait
beton onze omgeving met straatmeubilair,
comfortabele fietspaden en mooie strakke
bouwwerken?”
DUURZAME KWALITEITEN
Binnen dit pleidooi mogen natuurlijk ook de
fantastische eigenschappen van beton niet
ontbreken, eigenschappen die naadloos passen
binnen een duurzaam beleid. Beton is
onderhoudsarm, brandveilig, hygiënisch en
isolerend. En dat met een ongekend lange levensduur.
“Het Pantheon behoort tot één van
de eerste in beton uitgevoerde gebouwen en
staat nu al ruim 2.000 jaar overeind.” ■
36

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Ron Peters: ‘Beton is een fantastisch,
milieuvriendelijk materiaal.’
Zowel landmark als woongebouw van Pontsteiger zijn grotendeels vervaardigd met (prefab)beton, waardoor de bouwtijd aanmerkelijk werd ingekort.
‘Nederland is het
beste jongetje van de klas’
Na een grondige renovatie van het Amsterdamse woon-werkgebouw De Boel
springt het imposante betonnen gebouwskelet direct in het oog.
Betonpuin wordt hergebruikt als toeslagmateriaal in nieuw beton voor fietspaden.
De N31 bij Harlingen is grotendeels verdiept en kruist het Van Harinxmakanaal in de vorm
van een aquaduct. De prefab betonnen voorzetwanden maken er een kunstwerk van.
37

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Roel van Gils Beeld | Dejo Metaalindustrie
Minder dan 5% roest op roosters
STALEN ROOSTERS:
duurzaam en
ontzettend populair
Dejo looproosters zijn al vele jaren een begrip in de markt. De merknaam wordt in de volksmond te
pas en te onpas als soortnaam gebruikt. Een groot compliment dus voor oprichter Martinus de Jonge
die het Dejo looprooster in 1947 introduceerde. De laatste jaren wordt het stalen rooster, weliswaar
in aangepaste vorm, ook meer en meer toegepast als gevel- en/of zonweringselement. Niet in de
laatste plaats vanwege de lange levensduur en het onderhoudsvrije en duurzame karakter.
Refurbished rooster.
Dejo opgericht in 1947 door Martines de Jonge.
38

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
De productie van roosters is al sinds jaar en dag de core business van
Dejo Metaalindustrie. “Het toepassingsgebied is de laatste decennia
enorm uitgebreid", weet commercieel directeur Johannes Berger. “We
beschikken dan ook over een enorm assortiment. Onze kracht zit hem in
het ontwerpen en efficiënt produceren van de stalen roosters. Ondanks
een voorraad van ruim 350 verschillende types, wordt zo’n 85% van de
aanvragen projectmatig geproduceerd.”
Dejo Metaalindustrie gaat dan ook prat op zijn uiterst efficiënte productieapparaat.
“Door de ver doorgedreven automatisering is het in veel
gevallen goedkoper om projectmatig een aparte batch te produceren
dan verschillende roosters uit voorraad te halen. Bovendien bedraagt de
doorlooptijd van maatwerk bij ons slechts twee tot drie weken.”
MAXIMALE SCHADUWWERKING
Het kantoorpand van Dejo laat de vele mogelijkheden zien van het van
oorsprong stalen looprooster. “In ons eigen pand hebben we roosters toegepast
als zonwering, waarmee we in de zomer een dusdanig koel klimaat
weten te realiseren, dat er geen enkele airco draait", zegt Berger trots.
“De werking van het rooster is tweeledig: door de specifieke stand van
de schoepen wordt de zon geweerd, maar tegelijk blijft de luchtstroom
en doorkijk wél in stand. Aan de hand van de locatie van de gevel en de
stand ten opzichte van de zon gedurende het hele jaar worden de mazen
en de breedte en stand van de schoepen exact gedimensioneerd voor
maximale schaduwwerking en behoud van luchtstroom en doorkijk. Het
werkt perfect, zo weten wij uit ervaring. Medewerkers op kantoor ondervinden
geen enkele hinder van fel zonlicht op hun beeldschermen.”
CRADLE-2-CRADLE
Dejo Metaalindustrie produceert voornamelijk roosters in staal, soms in
aluminium en in rvs voor specifieke markten. “Als serviceartikel leveren
we ook kunststof roosters, maar die zijn mede door de hoge olieprijs en
het feit dat we er geen Cradle-2-Cradle-certificaat op kunnen afgeven
niet zo heel interessant meer", erkent Berger. “Al onze eigen roosters
daarentegen kunnen we sinds 2010 wél leveren met Cradle-2-Cradlecertificaat.
Dat hebben we onder meer gedaan voor de roosters in en
aan het Stadskantoor van Venlo. Daarnaast hebben we recent de eerste
projecten uitgeleverd met zogenaamde refurbished roosters, roosters
die retour zijn gekomen uit een project dat we dertig jaar geleden hebben
geleverd. De roosters worden ontzinkt, waarbij de zinklaag wordt
teruggewonnen, en voorzien van een nieuwe zinklaag. Zodoende kunnen
ze weer ‘als nieuw’ in de markt worden gezet met dezelfde garanties.”
Dejo Metaalindustrie garandeert in dertig jaar minder dan 5% roest op
zijn roosters, zonder ze te hoeven schilderen of schoonmaken. “Onze
roosters zijn onderhoudsvrij en halen met gemak een levensduur van
vijftig jaar of meer. Sinds 2017 bieden we tevens de mogelijkheid tot het
afsluiten van een terugkoopgarantie tegen een vastgestelde prijs. Op die
manier leveren wij onze maximale bijdrage met het oog op een duurzame
en circulaire toekomst", besluit Berger. ■
‘Het toepassingsgebied van
onze stalen roosters is de laatste
decennia enorm uitgebreid’
Dejo roosters cradle to cradle Stadskantoor Venlo.
Gevel kantoor Dejo Metaalindustrie.
Dejo behaalde in 2021 de status Cradle-2-Cradle Silver.
39

Dejo ontwerpt en produceert custom made roosters voor speciale
projecten en bedenkt totaaloplossingen voor elke branche.
passie voor
roostertechnologie
sinds 1947
dat is dejo
Ambachtsstraat 3 Wolvega | 0561 691 691 | info@dejo.nl
www.dejo.nl

CO 2
-ARME BINDMIDDELSYSTEMEN
DIE ÈCHT EEN VERSCHIL MAKEN
Sustainable Concrete Solutions | Marconiweg 2 4131 PD Vianen | 06 54 10 80 42 | info@scs-bv.nl | www.scs-bv.nl

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | KOMO
Begrip kwaliteit wordt breder
Certificaten worden aangevuld
met ‘biobased’ en ‘recycled’
Hebben we het in de bouw over kwaliteit, dan denken we aan KOMO. Dat was twintig jaar geleden
zo en dat is nu nog steeds zo. Ook al is in die twintig jaar het begrip kwaliteit in de bouw behoorlijk
veranderd. Zo is de context waarin kwaliteit wordt beoordeeld, aanzienlijk breder. Ging het
oorspronkelijk om de bouwtechnische kwaliteit – overigens nog steeds de basis voor een KOMOcertificaat
– tegenwoordig worden ook aspecten zoals duurzaamheid, CO 2
-prestaties, levenscyclus
en hergebruik meegewogen.
Voor een aantal van deze aspecten bestaan al
gevestigde certificatieschema’s. Hiermee is de
bouwbranche goed voorzien van kwaliteitsverklaringen.
De verklaringen vormen voor
bedrijven een middel om zich te onderscheiden
en de kwaliteit van hun dienst of product
aan te tonen. Voor andere aspecten bestaan
die schema’s nog niet of is er behoefte aan
kwaliteitsverklaringen die specifiek aansluiten
bij bepaalde productgroepen. Hierin voorziet
KOMO samen met haar licentienemers.
MARKTPARTIJEN BEPALEN
KOMO schrijft zelf geen beoordelingsrichtlijnen
of certificatieschema’s. KOMO bepaalt
ook niet over welke onderwerpen een beoordelingsrichtlijn
geschreven wordt. En KOMO
beslist niet welke eisen in een beoordelingsrichtlijn
komen te staan. Het zijn de marktpartijen
die bepalen voor welke onderwerpen en
aspecten onafhankelijk getoetste kwaliteitsuitspraken
gewenst zijn. Zij benaderen hiervoor
zelf een KOMO-licentienemer die de
totstandkoming van een beoordelingsrichtlijn
coördineert, begeleidt en ervoor zorgt dat alle
belanghebbende partijen een bijdrage kunnen
leveren aan de nieuwe beoordelingsrichtlijn.
HORIZONTALE BRL BIOBASED
EN/OF RECYCLED CONTENT
“Zo is op dit moment de beoordelingsrichtlijn
BRL 7010 in de maak”, vertelt Erik-Jan de Bont,
operationeel manager van KOMO. “Hiermee
kan van KOMO-gecertificeerde producten
aanvullend en onafhankelijk worden bepaald in
welke mate er sprake is van hergebruikte en
duurzame grondstoffen. De certificerende instelling
maakt hiervan een conformiteitsbeoordeling
en legt het resultaat vast in een aanvullende
declaratie op het KOMO-certificaat over
de biobased content en/of de recycled content
van de gecertificeerde producten.”
HORIZONTALE
BEOORDELINGSRICHTLIJNEN
De bij BRL 7010 betrokken KOMO-licentienemers
zijn SKH (penvoerder) en SKG-IKOB
Certificatie. BRL 7010 – onlangs ter kritiek gepubliceerd
– is onderdeel van een trend om
tot horizontale beoordelingsrichtlijnen te komen.
Dit zijn beoordelingsrichtlijnen die breed
inzetbaar zijn en voor een groot aantal productgroepen
kunnen worden toegepast bij de
formulering van een aanvulling op de reguliere
verticale beoordelingsrichtlijnen.
DUURZAME BINDMIDDELEN
VOOR BETON
Andere ontwikkelingen zien we op het vlak
van betonverhardingsprocessen. Aangezien
de productie van portlandcementklinker gepaard
gaat met een slechte CO 2
-balans, vindt
er nagenoeg voortdurend onderzoek plaats
naar bindmiddelen met een minder belastende
footprint. Gelukkig niet zonder resultaat. Sommige
zijn inmiddels rijp bevonden voor toepassing
in bepaalde betonproducten. Kiwa Nederland
wordt met regelmaat benaderd om de
totstandkoming van de beoordelingsrichtlijnen
voor deze toepassingen te begeleiden.
42

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
‘We maken een BRLinitiatief
pas bekend
nadat een nieuwe
beoordelingsrichtlijn ter
kritiek is gepubliceerd’
INTEGRITEIT
“KOMO gaat integer om met dit soort processen”,
vertelt De Bont. “Het is onderdeel
van het KOMO-gedachtegoed dat marktpartijen
die een BRL-initiatief starten niet alleen
in zichzelf investeren, maar ook in KOMO. Uit
concurrentiële overwegingen maken we dit
initiatief pas bekend nadat een nieuwe beoordelingsrichtlijn
ter kritiek is gepubliceerd.” ■
Duurzaamheid in de bouw.
Hergebruik en duurzame grondstoffen.
Milieuwinst footprint beton.
43

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Jane van Raaphorst
Nieuwe cementsoorten
Milieuvriendelijker beton
is klaar voor de markt
maar is de markt er klaar voor?
De recepturen voor geopolymeerbeton met tot wel 90% CO 2
-profielreductie liggen klaar.
Maar daarmee zijn we er blijkbaar nog niet. Ontwerpers en opdrachtgevers hebben nog veel
vragen over het langetermijngedrag.
Een bedrijf dat zich toelegt op innovaties en
vergroening van de betonwereld is Sustainable
Concrete Solutions, kortweg SCS. Zij heeft de
ambitie om de CO 2
-uitstoot van cement en
beton drastisch te verlagen door de ontwikkeling
en productie van alternatieve bindmiddelsystemen
voor beton en deze zelf proactief ter
hand te nemen. Dit vraagt een gezonde portie
doorzettingsvermogen, want Nederland mag
dan de naam hebben innovatief te zijn, het
verwerven van een sterke marktpositie met
dubbel-duurzaam geopolymeerbeton in de
bouwsector is een uitdaging.
KOUDWATERVREES
Dit heeft deels te maken met koudwatervrees,
signaleert Jos Kronemeijer, materiaaltechnoloog
en directeur Technische Marketing van SCS.
“Geopolymeerbeton is voor veel opdrachtgevers
en aannemers in Nederland een nieuw
product. Hoewel het in andere Europese landen
soms al acht decennia bekend is, maakt dit de introductie
niet eenvoudiger. Als opdrachtgevers
er al voor openstaan, tasten zij in het duister
over de verschillen in regelgeving en zekerheden
rond verantwoord, veilig en duurzaam bouwen.”
CENTRAAL VERTREKPUNT BIJ SCS
BLIJFT MATERIAALKENNIS
Kronemeijer startte in 2015 een betontechnologisch
adviesbureau. Van hieruit adviseerde
hij grondstofleveranciers, betonproducenten,
architecten, constructeurs en aannemers
op terreinen zoals specificaties, regelgeving,
scheurrisicoberekeningen en productieprocessen.
Steeds vaker gaf hij ook support bij
de ontwikkeling van duurzame betonsoorten.
Kronemeijer: “Op dit gebied hebben we veel
expertise. We kunnen óók constructeurs tot in
detail vertellen hoe je hun ontwerpen durable
en sustainable maakt.”
OVERZICHT EN DOORZICHT
De SCS-medewerkers verwierven kennis en
ervaring gedurende drie decennia in meer dan
vijftien landen; ze hebben zitting in internationale
comités, onderhouden nauw contact met
regelgevende-, ontwerpende- en uitvoerende
partijen en toetsen of ervaringen elders tot lokale
verbeteringen kunnen leiden. Deze meervoudige
verbondenheid bezorgde haar overzicht
en doorzicht, waardoor SCS kon doorgroeien
tot ontwikkelaar en producent van geopolymeercement
voor ‘dubbel-duurzaam beton’.
44

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
‘Sustainability en durability zijn
te verenigen grootheden’
De onderdoorgang in Heiloo werd gebouwd met
geopolymeerbeton.
MATERIAALFREAKS
“De nieuwe betonsoorten openen verrassende
mogelijkheden voor lokaal onbekende
grondstoffen”, vertelt Kronemeijer. “We ontdekken
bijna maandelijks nieuwe varianten,
die we geschikt maken voor certificatietrajecten.
Het kan bijvoorbeeld havenslib zijn, maar
ook CO 2
zèlf, zoals dat in het Carbon-capture
proces van Green Minerals leidde tot een negatieve
footprint! In dit kader worden we nog
wel eens ‘materiaalfreaks’ genoemd. Een geuzennaam
waar we trots op zijn.”
EEN EERLIJKE VERGELIJKING
“Constructiematerialen zoals beton, hout en
staal worden te gemakkelijk met elkaar vergeleken”,
vervolgt Kronemeijer dan. “Beter
De recepturen voor geopolymeerbeton zijn er.
beschouw je deze op hun afzonderlijke merites
via Life Cycle Analyses (LCA). Hiermee
worden materialen op hun milieu-impact
beschouwd van de wieg (grondstofselectie
en winning) tot het graf (sloop, recycling en
circulariteit). Dan wordt ook duidelijk dat
de term ‘dubbel-duurzaam’ pas correct kan
worden ingevuld als durability (de technische
duurzaamheid in termen van ontwerplevensduur)
en sustainability (het milieuprofiel) in
een plaatje worden samengevoegd.”
KENNISOVERDRACHT
Volgens Kronemeijer zouden ontwerpers en
opdrachtgevers dit samengevoegde plaatje samen
moeten afwegen, terwijl ontwerpers in de
praktijk nog vaak gaan voor gewoontekeuzes.
Verandering vereist dan kennis. “Om die reden
is kennisoverdracht een van onze speerpunten.
Wie vanuit LCA naar geopolymeerbeton kijkt,
kan alleen maar concluderen dat geopolymeer
dé tool is om beton dubbel-duurzaam en toekomstbestendiger
te maken.” ■
45

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Roel van Gils Beeld | Ecocem
80% gemalen hoogovenslak en 20% portlandcement
‘GROEN’ beton met
gemalen hoogovenslak
Het vergroenen van de bouwkolom is een belangrijk thema. Eén van de meest gebruikte
bouwstoffen is beton. Beton ‘an sich’ is niet milieuonvriendelijk, maar het is de portlandcement
dat een hoge CO 2
-voetafdruk heeft. Door het cement gedeeltelijk te vervangen door gemalen
hoogovenslak gaat de CO 2
-voetafdruk van beton met grote stappen naar beneden. Een gesprek
met Jeroen Langenberg, commercieel directeur bij Ecocem Benelux, producent van deze
cementvervanger, die ruimte ziet voor verdere verduurzaming.
Gemalen hoogovenslak is, een product dat vrijkomt bij het maken van ruw ijzer
bij onder andere Tata Steel in IJmuiden.
46

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Gemalen hoogovenslak wordt in Nederland en
België veelvuldig toegepast, begint Langenberg.
“We produceren de cementvervanger al twintig
jaar uit gegranuleerde hoogovenslak, die we
vermalen tot een fijn bindmiddel en zijn weg
vindt naar de betonmortel- en prefab betonindustrie.
Door het bindmiddel in het betonmengsel
in de verhouding 80:20 toe te passen,
dus 80% gemalen hoogovenslak en 20% portlandcement,
worden gigantische CO 2
-besparingen
gerealiseerd. Maar er is altijd ruimte om nóg
verder te verduurzamen,” vindt Langenberg.
GEOLPOLYMEERBETON
Bij vergroening van beton denk je dus automatisch
aan Ecocem en het gebruik van gemalen
hoogovenslak, een product dat vrijkomt bij het
maken van ruw ijzer bij onder andere Tata Steel
in IJmuiden. “Maar aan het gebruik van het duurzame
bindmiddel zitten ook grenzen", erkent
Langenberg. “De cementindustrie is nog steeds
aan zet om ervoor te zorgen dat beton verder
verduurzaamt. Er is lang niet genoeg hoogovenslak
beschikbaar om al het portlandcement
te vervangen. Bovendien, bij de productie van
portlandcement zelf komt ontzettend veel CO 2
vrij. Dat is ook de reden dat de cementindustrie
is gevorderd om met oplossingen te komen.
Gelukkig zijn er ook firma’s bezig met de ontwikkeling
van beton zonder portlandcement.
Geopolymeerbeton bijvoorbeeld is een betonsoort
met een klinkervrij bindmiddel. Gemalen
hoogovenslak kan daarin een element zijn.”
2 MILJOEN TON
Ecocem produceert gemalen hoogovenslak in
vier fabrieken, waarvan één in Nederland, één
in Ierland en twee in Frankrijk. Langenberg sluit
niet uit dat er in de toekomst uitbreiding volgt.
“Het is een bewezen methode om beton te
verduurzamen. In Nederland en België zijn we
hierin al aardig ver gevorderd, maar in andere
landen valt er nog veel te halen. Jaarlijks brengen
we met onze vier fabrieken ruim 2 miljoen
ton aan gemalen hoogovenslak op de markt.
Het gebruik van gemalen hoogovenslak leidt
tot substantiële CO 2
besparingen. Met Ecocem
Innovations zijn we continu bezig met het verder
optimaliseren van het bindmiddel en het
ontwikkelen van nieuwe innovaties om duurzaamheid
in de keten te bewerkstelligen. Het
onderzoekscentrum is gevestigd net buiten Parijs
en nauw gelieerd aan de universiteit aldaar.
Recent is bijvoorbeeld eco2floor ontstaan,
een duurzame gietvloer op basis van gemalen
hoogovenslak, maar ook bepaalde recepturen
om tegellijm te verduurzamen.”
Langenberg ziet de toekomst dan ook rooskleurig
tegemoet. “Onder het credo Innovation
Powering Sustainability bouwen we samen aan
een duurzame bouwkolom. Innoveren en out
of the box denken zijn daarin essentieel.” ■
‘Onder het credo Innovation Powering Sustainability bouwen
we samen aan een duurzame bouwkolom’
Bij vergroening van beton denk je automatisch aan Ecocem en het gebruik van gemalen hoogovenslak.
Jeroen Langenberg, commercieel directeur bij Ecocem Benelux, producent van onder andere gemalen hoogovenslak.
47

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Liliane Verwoolde Beeld | Lievers Holland
Tweede betonbewerkingsmachine zonder snoer
Lichtgewicht afwerkspaan,
wendbaar, efficiënt en duurzaam
Na de succesvolle introductie van de P18Li trilnaald met accu in 2019 heeft Lievers Holland
de tweede innovatieve stap gezet op het gebied van betonbewerkingsmachines met
batterijtechnologie. Nu is daar ook de K150Li met accu, de lichtgewicht afwerkspaan met een
werkbreedte van 1,5 meter, waarmee de gebruiker eenvoudig elke betonvloer sterk en glad maakt.
Hiermee heeft Lievers Holland weer een belangrijke stap gezet in de duurzame verwerking en
afwerking van vers gestort beton.
In de bouwwereld zijn machines met accu al een tijdje algemeen goed,
maar binnen de betonbouw was dat tot voor kort nog niet het geval. Om
deze reden werd de P18Li accu-trilnaald met open armen ontvangen.
“Het was onmiddellijk duidelijk dat we de goede weg waren ingeslagen”,
vertelt Jowan van den Berg, Sales Manager bij Lievers Holland. “De vraag
naar elektrische emissieloze machines groeit enorm. De ontwikkeling
van een machine voor de tweede bewerkingsfase van een vers gestorte
betonvloer – de afwerking van de toplaag – was toen de meest voor de
hand liggende volgende stap. De K150Li combineert dan ook de kracht
en techniek van de P18Li met de reeds bestaande techniek en ervaring op
het gebied van afwerkspanen. De batterijen en lader zijn uitwisselbaar.”
48

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
De motor van de k150 is licht van gewicht.
De afwerkspaan heeft alles in huis om betonvloeren na het storten glad te maken.
GEBRUIKERSGEMAK
De K150Li draait dus op een accu, is snoerloos en stoot geen CO 2
uit. Hiermee is het de tweede zero-emissiemachine die Lievers op de
markt brengt. De afwerkspaan heeft alles in huis om betonvloeren na
het storten glad te maken, maximaal op sterkte te brengen en optimaal
te laten uitharden. Juist voor deze functie is het ontbreken van een
snoer een ongekend voordeel.
“Op het moment dat je een vloer glad wilt maken, is zo’n snoer een
vreselijk obstakel”, benadrukt Van den Berg. “Het zal niet de eerste
keer zijn dat een betonprofessional wordt begeleid door twee mensen
die het snoer van de grond moeten houden.”
TYPISCH LIEVERS
Met al deze uitstekende kwaliteiten is het een echt ‘Lievers-product’. Van
den Berg: “Het is onze missie om samen met lokale partners overal ter
wereld veiligheid, kwaliteit en efficiency te brengen naar iedere professional
die met beton werkt. De ontwikkeling van de K150Li past volledig
in deze lijn. Daarbij hebben we de ambitie om voorop te lopen in de
verduurzaming van bouwmachines. Om dat waar te maken, is er op dit
moment binnen Lievers Holland een team actief dat zich richt op de
verduurzaming van onze productie, de processen en de producten. Daar
zijn we best trots op.” ■
LICHT, WENDBAAR EN DUURZAAM
Ook het minimale gewicht van 11 kilo – ruim 20% minder dan de afwerkspaan
met benzinemotor – maakt de K150Li aantrekkelijk in het
gebruik. De machine is uitstekend door één persoon te bedienen en
optimaal wendbaar. En dan is daar nog het duurzaamheidsaspect. Door
het gebruik van een borstelloze elektromotor heeft de machine een
langere levensduur en lagere onderhoudskosten.
‘Juist als je een vloer glad wilt
maken, is zo’n snoer een vreselijk
obstakel’
De k150 is voorzien van een toerenregelaar.
49

Learning Lunch
thermisch verzinkte
gevels & façades
Steeds vaker worden gevels uitgevoerd in discontinu thermisch
verzinkt staal. Het is architectonisch gezien een fraaie variant
van gevelbekledingen.
Meer info over deze leerrijke infosessie en aanmelden
via www.zinkinfobenelux.com
NOVEMBER
162021

Groene staal-betonliggers met
50% minder CO 2
- uitstoot
Met de DELTABEAM® staal-betonligger heeft u vele mogelijkheden om een slanke vloer te ontwerpen
volgens specifieke eisen. Hierdoor kunt u het gebouwvolume minimaliseren er realiseert u een
duurzaam ontwerp. Dit resulteert in een kostenbesparing tijdens de bouwfase en de gebruikersfase.
DELTABEAM® Green is de nieuwe milieuvriendelijke variant. De CO 2
-uitstoot gelinkt met de productie van deze balk
wordt tot 50% verminderd doordat minimaal 90% van de balk bestaat uit gerecycled staal, productie gedaan wordt op
hernieuwbare energie en transport op ecologische wijze gedaan kan worden. Een hogere LEED- of BREEAM-score ligt
daarmee in het verschiet.
Naast de vele voordelen die DELTABEAM® staal-betonliggers hebben, wordt daar met de Green
variant dus nog een zeer actueel en belangrijk aspect aan toegevoegd. De verlaagde ecologische
voetafdruk wordt onderbouwd door de Milieuproductverklaring (EPD). Projectspecifieke berekeningen
worden aan de hand van dit document gemaakt. Meer informatie op peikko.nl
Ondek de nieuwste emissieloze
innovaties van Lievers Holland
No wires. No limits.
P18Li
Ondek het NU!
K150Li
0297-231900 | info@lieversholland.nl | lieversholland.com
BT 00028258003 en staalbouw Liever advert Holland.indd copy - Copy.indd 1 1 08/09/2021 08-09-21 16:50 14:45

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Ramona Kezer Beeld | Peikko
Staal-betonligger van de toekomst
Duurzaam, voordelig
en esthetisch bouwen
De bekende lichtgewicht staal-betonligger Deltabeam is nu ook verkrijgbaar uit gerecycled
staal: Deltabeam Green. Dit maakt hem duurzaam en zo draagt deze oplossing bij aan de
duurzaamheidsscore van het pand waarin hij is toegepast.
Geschikt voor alle soorten vloerplaten.
Opengehakte kanalen om dwarswapening door de gaten van de Deltabeam te plaatsen.
52

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Deltabeam ligt vlak in de vloer, wat vele voordelen heeft.
‘Deze balk biedt geweldige perspectieven
voor duurzaam bouwen en de bijbehorende
BREEAM- en LEED-scores’
Brandwerend zónder dat brandwerende verf of bekleding nodig is.
Hoe meer verdiepingen, hoe meer winst in de hoogte met het
gebruik van geïntegreerde liggers.
Het van oorsprong Finse Peikko levert verbindingstechnologie
voor de betonbouw. De innovatieve
oplossingen van het bedrijf worden
onder andere gebruikt door prefab betonfabrikanten,
aannemers, constructeurs, architecten,
bouwkundig ontwerpers en projectontwikkelaars.
Sales- en marketingcoördinator Joris
van Hezewijk: “Onze producten maken constructieve
en innovatieve oplossingen mogelijk,
waarmee onze klanten sneller, veiliger en economischer
bouwen.”
VOORDELEN
De gepatenteerde staal-betonligger Deltabeam
is zo’n dertig jaar geleden ontworpen.
Van Hezewijk: “Het is een lichtgewicht stalen
ligger. Dat biedt voordelen bij onder meer
transport en bij het hijsen op de bouwplaats.
Ter plekke wordt de Deltabeam gevuld met
beton. Het grootste voordeel is dat de ligger
vlak in de vloer gemonteerd wordt. Hierdoor
kunnen leidingen eenvoudig onder de vloer geïnstalleerd
worden en ontstaat er meer bruikbare
ruimte onder de balk. En esthetisch is het
ook gewoon mooier om een balk vlak in de
vloer te hebben liggen.”
Daarnaast bespaart deze techniek geld. Voor
bijvoorbeeld hoogbouw kan deze oplossing tot
vele tientallen centimeters per verdieping schelen
en bij de bouw van ondergrondse parkeergarages
hoeft er minder diep gegraven te worden.
Dat scheelt ook veel kosten voor het afvoeren
van zand en in veel gevallen bronbemaling.
BRANDWERENDHEID
Daarnaast heeft de ligger nog andere, grote
voordelen: hij is van zichzelf brandwerend,
waar andere balken nog behandeld moeten
worden. Ook periodieke brandwerendheidsbehandelingen
zijn bij de Deltabeam niet nodig.
Van Hezewijk: “Wij kunnen hem tot 180
minuten brandwerend ontwerpen. De balk
wordt volgepompt met beton. Samen met
de brandwapening die door de lengte van de
balk loopt, maakt dit de balk brandwerend.”
Een ander groot voordeel is dat je er heel
grote overspanningen mee kunt maken, tot
wel 14 bij 14 meter. “In een enkel project is
zelfs wel eens een balk van 18 meter gebruikt.
Hierdoor hoef je minder kolommen te plaatsen
en dat vinden architecten vaak ook fijn.
Dit maakt de bouw niet alleen goedkoper,
maar ook ruimtelijker en mooier.”
DUURZAMER
Deltabeam staal-betonliggers van Peikko zijn
de afgelopen decennia wereldwijd toegepast in
meer dan 15.000 projecten. Sinds twee jaar is
het ook mogelijk om deze balk uit meer dan
90% gerecycled staal te produceren: de Deltabeam
Green. “Deze balk biedt geweldige
perspectieven voor duurzaam bouwen en de
bijbehorende BREEAM- en LEED-scores. Het
is exact dezelfde balk met dezelfde voordelen,
maar dan gemaakt uit gerecycled staal.
Dit maakt hem veel minder belastend voor de
CO 2
-voetafdruk van het gebouw.”
Uiteraard moet dit oude staal ook omgesmolten
en gelast worden. Dat doet Peikko met
hernieuwbare energie. Hierdoor is het ook het
productieproces duurzaam. Van Hezewijk: “En
mocht de klant dat willen, dan kunnen wij het
transport naar de bouw ook groen inzetten.
Nu nog op biodiesel, binnenkort schakelen we
misschien over naar elektrisch.”
Kortom, de Deltabeam is van productie tot
transport duurzaam inzetbaar. In sommige
projecten kan dit het verschil maken voor de
BREEAM-score. ■
53

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst en beeld | Zinkinfo
Altijd op weg naar optimaal gebruik
VERZINKT STAAL als
duurzame bouwsteen in
de circulaire economie
Verzinkt staal is een schoolvoorbeeld van een circulair bouwmateriaal. Monteren, demonteren,
hergebruiken of recycleren? Eens verzinkt, kan staal tegen meer dan één stootje. Het past perfect
in een toekomst waarin circulair bouwen steeds meer op de voorgrond komt. Dat zet EGGA, de
Europese sectororganisatie van thermisch verzinkers, zwart op wit in een recente publicatie.
‘GALVANIZED STEEL AND SUSTAINABLE
CONSTRUCTION: SOLUTIONS FOR A CIRCULAR
ECONOMY’
Dat verzinkt staal een van de duurzaamste bouwmaterialen is, daar is
de European General Galvanizers Association (EGGA) al lang van overtuigd.
En gelijk hebben ze. Dat merk je al snel als je er hun nieuwste
publicatie op naleest. In ‘Galvanized Steel and Sustainable Construction:
Solutions for a circular economy’ zet de sectororganisatie alle troeven
van verzinkt staal op een rij.
DE BOUWSECTOR: EEN ONMISBARE SCHAKEL IN DE
CIRCULAIRE ECONOMIE
Om het klimaatprobleem een halt toe te roepen, zet de EU een overgang
naar een circulaire economie hoog op de agenda. Bewuster omgaan
met materialen en grondstoffen helpt onze planeet immers op twee
manieren: door schaarse grondstoffen beter te benutten, vermijden we
tegelijk grote hoeveelheden CO 2
-uitstoot.
Ook de bouwsector kan hier een (bijzonder groot) steentje aan bijdragen.
Bekijken we de volledige levensduur van een gebouw, dan zien
we dat de bouw een grote impact heeft op de voornaamste milieuparameters.
- 50% van gewonnen grondstoffen;
- 50% van het totale energieverbruik;
- 33% van het waterverbruik;
- 35% van de afvalproductie.
Circulaire bouwmodellen, waar de materialen in een gesloten kring blijven
circuleren, kunnen de milieu-impact van de bouwsector aanzienlijk
verlagen. We moeten dus op zoek gaan naar oplossingen om de waarde
van bouwmaterialen zo lang mogelijk te behouden, in plaats van ze na
gebruik af te danken als afval. Zo komen we al een grote stap dichter bij
een klimaatneutraal Europa in 2050.
Het zijn echter niet alleen de klimaatdoelstellingen die circulaire strategieën
stimuleren. Ook meer en meer architecten, projectontwikkelaars
en andere bouwprofessionals raken overtuigd van een meer toekomstgerichte
bouwsector, waarbij al van de ontwerptafel rekening wordt gehouden
met het klimaat, materiaalverbruik en -hergebruik, afvalreductie
en functionele aanpassingen.
HOE PAST VERZINKT STAAL
IN HET PLAATJE?
Staal en staalconstructies lenen zich perfect voor tal van toepassingen
in onze maatschappij. Van technologie, transport, landbouw en industrie
tot infrastructuur en gebouwen. Eens verzinkt, wordt staal een onderhoudsvrije
oplossing die de levensduur van al die toepassingen verlengt.
Bovendien kun je verzinkte staalconstructies eenvoudig demonteren en
ergens anders hergebruiken. Ze doorstaan de tand des tijds met glans en
behouden hun waarde, sterkte en flexibiliteit haast tot in het oneindige.
Verzinkt staal is dan ook een bijzonder dankbaar materiaal voor architecten
die zich buigen over circulaire bouwontwerpen. Het scoort vooral
goed op de mogelijkheden tot reuse, repair en refurbish, drie van de
kernprincipes van circulair bouwen.
DE R’EN VAN CIRCULAIR BOUWEN
De R’en van het circulaire model tonen aan hoe je grondstoffen zo optimaal
mogelijk gebruikt én hergebruikt.
CONCLUSIE: THERMISCH VERZINKT STAAL
IS IDEAAL CIRCULAIR BOUWMATERIAAL
De duurzaamheid, robuustheid en – tegelijkertijd – flexibiliteit van verzinkt
staal bieden vele mogelijkheden voor circulair bouwen. Het is makkelijk te
hergebruiken, vergt geen onderhoud, moet niet vervangen worden en zorgt
zo voor toekomstgerichte gebouwen met een minimale impact op het milieu.
54

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
‘Eens verzinkt, wordt staal een onderhoudsvrije oplossing die
de levensduur van al die toepassingen verlengt’
Je zou haast denken dat het thermische verzinkprocedé speciaal werd
ontwikkeld voor circulaire bouwprocessen, maar niets is minder waar:
het is al bijna twee eeuwen oud. Het is de efficiëntste manier om staal
tegen roest te beschermen, en dat zal het allicht ook blijven.
Een mooi voorbeeld? Dat is de wedergeboorte van deze Nederlandse
tribune uit 1976: een sterk staaltje zink, de tribune van SV Gramsbergen
Harry Haverkotte, een voormalig bestuurslid van de Nederlandse Sportvereniging
Gramsbergen, tikte in 2011 deze oude tribune (foto links) op
de kop voor amper € 7.000. Hij redde de constructie van de schroothoop
en stak samen met enkele enthousiaste vrijwilligers de handen uit de mouwen
om het pareltje uit 1976 weer volledig tot z’n recht te laten komen.
Na 2 jaar en € 35.000 voor de wederopbouw en afwerking stond de
prachtige overdekte tribune zo-goed-als-nieuw naast het veld. Een
volledig nieuwe tribune had de vereniging al snel € 200.000 gekost.
Elk onderdeel van de oude tribune kreeg een tweede leven, behalve
de bouten, moeren en houten planken. Ligt het aan de Nederlandse
zuinigheid of had de man oog voor circulair bouwen avant-la-lettre?
Zo zie je maar dat ook na 40 jaar blootstelling aan regen, wind en hagel
de verzinkte staalconstructies nog in prima staat verkeerden. Klaar om
nog tientallen jaren langer uitbundige fans te beschutten tegen diezelfde
weersomstandigheden.
MEER WETEN OVER HOE VERZINKT STAAL
PAST BIJ CIRCULAIR BOUWEN?
Ontdek het in ‘Galvanized Steel and Sustainable Construction: Solutions
for a circular economy’, een helder stuk boordevol inzichten en spraakmakende
cases.
Lees de volledige publicatie op www.zekerzink.com
■
55

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Tekst | Ramona Kezer Beeld | Mixer2Rent
Met uitgebreide ondersteuning:
Duurzaam bouwen met
elektrische betonmixers
Op de bouwplaats speelt duurzaamheid een steeds grotere rol. De eisen worden steeds verder
aangescherpt. Mixer2Rent investeert daarom in volledig elektrische mixertrailers. Die bieden een
flexibele oplossing voor bijvoorbeeld werk in binnensteden. “We zien dat de vraag toeneemt.”
56
De betonmixers zijn geschikt voor bouwprojecten die emissieloos moeten verlopen.

THEMA DUURZAAM & CIRCULAIR
Mixer2Rent verhuurt al jaren betonmixers met
elektrische aandrijving en ontzorgt gebruikers
hierbij volledig: van transport, onderhoud en
reparatie tot cursussen voor de chauffeurs.
In veel binnensteden worden strenge eisen
gesteld aan de gewichten en aslasten van de
voertuigen die er toegelaten worden.
Maarten Hof van Mixer2Rent: “In Amsterdam
bijvoorbeeld worden de regels binnenkort verder
aangescherpt. Wij houden deze ontwikkelingen
nauwgezet in de gaten en weten dus wat
in welke steden is toegestaan. Zo kunnen onze
klanten altijd over een voertuig met de juiste
aslasten beschikken.”
VOLOP VOORDELEN
Klanten van Mixer2Rent zijn onder meer betonmortelcentrales,
aannemers en transporteurs.
Verhuur van de betonmixers is al mogelijk vanaf
één dag, maar in de meeste gevallen huren klanten
de mixers voor langere tijd, tot wel vier jaar.
Het huren van betonmixers heeft zo zijn voordelen.
Zo hoeft de gebruiker niet zelf te investeren
en heeft hij altijd de beschikking over een
modern wagenpark van hybride truckmixers.
Mixer2Rent levert de betonmixers in overleg
met de klant op locatie. Hof: “Met een volle
tank en met duidelijke instructies voor de
chauffeur, zodat die direct aan de slag kan.
Daarnaast transporteren we in heel Nederland
en zijn we altijd bereikbaar bij calamiteiten,
schade of voor reparaties.”
EMISSIELOOS
De elektrisch aangedreven betonmixers zijn
zeer geschikt voor projecten die emissieloos
moeten verlopen, zoals dus in sommige binnensteden
of voor bedrijven die vooroplopen in
duurzaamheid. Hof: “De vraag neemt de laatste
jaren toe, met name voor overheidsaanbestedingen.
Maar ook voor duurzaam gebouwde
projecten zoals kantoren. Hier spelen we op in.
Je ontkomt er niet aan dat we naar volledig emissieloze
voertuigen gaan. Met deze betonmixers
ben je meteen klaar voor de toekomst. Je verlaagt
de uitstoot bij het bouwen. Daarnaast
bespaar je er natuurlijk ook brandstof mee. En
doordat er geen dieselmotor meer in zit, maakt
hij ook bijna geen geluid meer. Dat verhoogt
het comfort en de veiligheid op de bouwplaats.
De chauffeurs ervaren dat als prettig.”
De betontrailers worden geleverd op de bouwplaats.
VOLLEDIGE ONTZORGING
Maar Mixer2Rent doet veel meer dan verhuren
alleen. Hof: “Wij ontzorgen de betoncentrales
en nemen alle zorgen weg. Daarnaast kunnen
wij ook code 95-cursussen verzorgen, zodat
de chauffeurs up-to-date blijven, de juiste certificaten
kunnen halen en veilig met de mixers
kunnen werken.” Zo’n cursus duurt meestal
een dag. Iedereen met een vrachtwagenrijbewijs
moet voldoen aan code 95 en daarvoor regelmatig
herhalingscursussen volgen. Hof: “Wij
verzorgen onder meer cursussen over veilig
werken, zuinig rijden en omgaan met de tachograaf,
met name voor chauffeurs die werken
met elektrische betonmixers. Zo’n cursus heeft
direct invloed op de dagelijkse gang van zaken
voor de chauffeur, hij heeft er echt wat aan.” ■
Doordat er geen dieselmotor in zit, maken de betonmixers bijna geen geluid.
Elektrisch aangedreven betontrailer van Mixer2Rent.
‘De elektrisch aangedreven betonmixers zijn
zeer geschikt voor projecten die emissieloos
moeten verlopen, zoals in binnensteden of voor
bedrijven die vooroplopen in duurzaamheid’
Flexibel bouwen zonder zelf te investeren.
57

Meer kuubs storten?
Huur flexibel een betonmixer
bij Mixer2Rent
Flexibel en
duurzaam
De toekomst
start hier!
• Geen schadelijke stoffen bij laden/lossen
• Geen CO2 uitstoot bij elektrisch gebruik
• Stille betonmixers
• Duurzaam laden en lossen
Duurzaam bouwen
aan onze toekomst
• Ideaal voor stedelijke gebieden
• Trucks met de nieuwste Euro 6 motoren
• Full service door heel Nederland
• Professionele assistentie
www.mixer2rent.nl
100% duurzaam

De meest geprezen 3D FEM software
voor het ontwerp van gebouwen en
civiele constructies
• Betaalbaar, efficiënt werken en
zeer gebruiksvriendelijk
• Perfecte uitwisseling met onder
andere Tekla en Revit
Beton
&
Staalbouw
• 2D en 3D betonconstructies
• Balken, kolommen, vloeren,
wanden en betonkernen
• Wereldwijd toegepast voor
het ontwerp van gebouwen,
bruggen, stadions, fabrieken
• Ontwerp van 3D staalconstructies op
basis van EC3 met nationale bijlagen
• Gemakkelijk, snel en overzichtelijk
Z
Neem contact op voor een
proeflicentie, demo of uitleg
over de vele mogelijkheden
+31 (0)570 - 68 29 00
www.technosoft.nl
Keulenstraat 9, 7418 ET Deventer

Tekst | Roel van Gils Beeld | Dywidag
In Amstenrade zijn ze blij
Uniek funderingsherstel
voor verzakkende woningen
Inwoners van de voormalige mijnstreken in Limburg ondervinden schade aan hun woningen
die te herleiden zijn naar de mijnbouwactiviteiten uit het verleden. De schade is zichtbaar door
scheurvorming of verzakkingen. In Amstenrade zijn onlangs zes woningen ‘verlost’ van verdere
verzakking door een wel heel bijzondere techniek, bedacht en ontwikkeld door Dywidag.
‘In Amstenrade zijn onlangs zes woningen
‘verlost’ van verdere verzakking door een
wel heel bijzondere techniek’
Inwoners van de voormalige mijnstreken in Limburg ondervinden schade aan hun woningen die te herleiden zijn naar de mijnbouwactiviteiten uit het verleden.
60

Het gewicht van de woning is een vast gegeven, dus de enige mogelijkheid was om de fundatie-oppervlakte te vergroten.
We zijn door aannemer Van Wijnen benaderd
om ons licht te laten schijnen op de funderingsproblematiek
bij de zes woningen in Amstenrade,
begint Robert Jansen van Dywidag. “Er lagen
enkele oplossingen op tafel, maar die bleken
nogal ingrijpend voor de bewoners. Het zou resulteren
in veel hinder en bovendien waren er
twijfels of de geopperde methodieken wel het
juiste resultaat zouden bieden. Wij zijn benaderd
om de aanpak te versimpelen en dat heeft
geleid tot een compleet andere methodiek.”
OPPERVLAKTE VERGROTEN
De zes woningen zijn op staal gefundeerd met
een traditionele strokenfundering. “We hebben
eerst als het ware een ‘nulmeting’ gedaan waarbij
we de grondspanningen hebben gecontroleerd",
legt Jansen uit. “Daaruit kwam naar voren
dat een en ander in evenwicht was. Zodra
er ook maar iets verandert in de grond, is de
kans groot dat er zettingen optreden. Om van
die problematiek af te komen, moet de grondspanning
worden verlaagd. Het gewicht van de
woning is een vast gegeven, dus de enige mogelijkheid
was om de fundatie-oppervlakte te vergroten.
En dat is bereikt door de kruipruimte
vóór vol te storten met beton en deze aan de
bestaande fundering vast te spannen. Daarmee
creëren we aanzienlijk meer oppervlakte
waardoor de grondspanning enorm daalt en
de massa die wordt toegevoegd in verhouding
minimaal is. Mochten er plaatselijk weer zettingen
optreden, dan fungeert de fundering onder
de woningen als één grote plaat en is de kans
op scheurvorming nihil. De krachten worden
nu verdeeld over een veel groter oppervlak.”
ENKELSTRENGS VZA-SYSTEEM
Ook vanuit praktisch oogpunt was de oplossing
van Dywidag een veel interessanter alternatief.
“We hoefden geen activiteiten in
de woning uit te voeren, wat maakte dat de
bewoners geen overlast ondervonden van
de werkzaamheden, los van een stukje bereikbaarheid
over planken naar de voordeur.
Rondom de woningen is namelijk een sleuf
gegraven, waarbij gaten in het metselwerk zijn
gemaakt om van buitenaf in de kruipruimte te
komen. De kruipruimte is vervolgens volgestort
tot een bepaalde hoogte, zodat deze nog
altijd bereikbaar blijft voor bewoners. Vervolgens
is ook de sleuf volgestort om zo een stabiele
randbalk te creëren waaraan de oude
strokenfundering en nieuwe vloer zijn verankerd.
Het hele pakket is aan elkaar gespannen
met het Dywidag enkelstrengs VZA-systeem.
Het eindresultaat stemt naar ieders tevredenheid.
Geonius heeft de oplossing geotechnisch
beoordeeld en kwam tot de conclusie dat de
grondspanning dermate is gedaald waarbij een
stabiele rij woningen is ontstaan. Plaatselijke
zettingen hebben geen invloed.” Ingenieursbureau
Heino heeft in opdracht van DYWI-
DAG dit concept constructief uitgewerkt.
De oplossing van Dywidag is ook opgepakt
door de Stichting Calamiteitenfonds Mijnwaterschade.
“Het wordt officieel gezien als een
erkende oplossing en dat heeft ertoe geleid
dat we inmiddels ook al een volgend project in
opdracht hebben", besluit Jansen. ■
Mochten er plaatselijk weer zettingen optreden, dan fungeert de fundering onder de woningen als één grote
plaat en is de kans op scheurvorming nihil.
61

DE PEN
62

DE PEN
Ronald Huikeshoven
directievoorzitter van gebiedsontwikkelaar AM
DE VERBINDENDE KRACHT
VAN GEBIEDSONTWIKKELING
Gebiedsontwikkeling is in de wereld van bouwen nog een relatief jong vak. Het is pas eind vorige eeuw echt in zwang geraakt
met de ontwikkeling van de Vinex-locaties. Voor die tijd hielden projectontwikkelaars zich vooral bezig met de ontwikkeling van
individuele gebouwen. Daar is in een paar decennia tijd dus fors verandering in gekomen.
Zowel binnen de stad als daarbuiten hebben we geleerd hoe we complete woongebieden kunnen creëren, een proces waarbij vaak
een veelvoud aan partijen en belanghebbenden bij betrokken is. Lag bij de Vinex-gebieden de nadruk aanvankelijk vooral op het wonen,
inmiddels weten we dat diverse functies die elkaar versterken - al dan niet in tijdelijke vorm - een gebied aantrekkelijk maken.
Monofunctioneel, bijvoorbeeld wonen, werken óf winkelen, heeft plaatsgemaakt voor mixed-use. Deze diversiteit maakt gebiedsontwikkeling
een geweldig mooi en inspirerend vak dat steeds om nieuwe kennis vraagt en dat beantwoordt aan grote
maatschappelijke opgaven, zoals duurzaamheid (energie, klimaatopgave en circulariteit) én betaalbaarheid.
Niet voor niets is daarvoor 15 jaar geleden de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling opgericht.
Voor de nabije toekomst wordt de lat in termen van ambities, kennis, kunde en urgentie alleen nog maar hoger gelegd, zo is mijn
verwachting. We staan voor grote vraagstukken in Nederland die veelal ruimtelijke consequenties hebben.
Ga maar na: klimaatverandering, vergrijzing, de toekomst van de landbouw, energietransitie, nieuwe vormen van mobiliteit en
niet in de laatste plaats de enorme gewenste productie van één miljoen woningen. Al deze opgaven moeten vaak in gecombineerde
vorm een plek krijgen op de schaarse grond van ons landje. Dat lukt niet door ze stuk voor stuk en sectoraal aan te
vliegen. Het is een aanpak die ik in de praktijk toch nog helaas veel zie. En, die niet zelden tot frustraties leidt, zoals de geplande
bouw van sommige windturbineparken. Puur als energie-oplossing van bovenaf aangevlogen met als gevolgen grote discussies
en gebrek aan draagvlak.
Ook het kavel voor kavel invullen van de ruimte – elk door een eigen opdrachtgever met een eigen ontwerper en bouwer – is niet
meer van deze tijd. Door deze fragmentatie slagen we er namelijk niet in om de overkoepelende en gebiedsgerichte ambities te realiseren.
Thema’s als duurzaamheid, mobiliteit en de ‘inclusieve’ stad kunnen namelijk veel beter worden waargemaakt door deze op
het hoogste schaalniveau te borgen. Met name ook de functies die geen of niet direct geld opleveren maar maatschappelijk wel van
groot belang zijn – zoals bijvoorbeeld het aanbieden van broedplaatsen en plekken voor stadslandbouw – moeten vanaf het begin
in de gebiedsontwikkeling worden meegenomen en daarin een plek krijgen toebedeeld (ook in de grond- en vastgoedexploitatie).
In het buitenland zie ik inspirerende voorbeelden van gebiedstransformaties die ook voor de Nederlandse situatie heel goed toepasbaar
kunnen zijn. Dat zal alleen van zowel publieke als private partijen nieuwe manieren van werken vragen. Beiden moeten hier
hun verantwoordelijkheid in nemen. Het gaat om een integrale en toekomstbestendige kwaliteit van leven, die we met elkaar willen
realiseren. Dat betekent dat we tevens integraal naar bestaande en nieuwe gebieden moeten kijken – met alle betrokken partijen.
Bij opleidingen zoals de Master City Developer in Rotterdam wordt deze mindset en deze nieuwe werkwijze gedoceerd aan de stadsontwikkelaars
van de toekomst. Ook breder in onze vastgoedsector kunnen we hiervan leren. We moeten durven samenwerken
maar ook durven loslaten en de ander iets gunnen. Het opdrachtgeverschap voor ‘gebiedsontwikkeling 2.0’ moeten we op een andere
manier organiseren, waarbij naast de overheid ook marktpartijen zich voor langere tijd aan gebiedsontwikkelingen verbinden.
Voor de toekomst ligt daar – nu het gesprek over de nieuwe ronde met verstedelijkingslocaties volop wordt gevoerd – een
belangrijke uitdaging. ■
63

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Rijkswaterstaat
Meer dan een ‘APK’
Instandhoudingsinspecties
aan 6.400 kunstwerken
Net als auto’s worden ook de 6.400 kunstwerken van Rijkswaterstaat in ons land periodiek
geïnspecteerd. Op de eerste plaats bedoeld om de veiligheid te garanderen, maar ook om een
realistische inschatting te maken van toekomstig onderhoud. Rijkswaterstaat is daarin niet de enige,
alle beheerders van kunstwerken doen dat in meer of mindere mate. Maar het areaal van ’s lands
grootste wegbeheerder kent wel een aantal bijzonderheden.
Het periodiek inspecteren van wegen en kunstwerken doen we al sinds
mensenheugenis, begint Mark Zwaan, programmamanager bij Rijkswaterstaat.
“Sinds een aantal jaren onderscheiden we bij kunstwerken drie vormen:
het schouwen, een toestandinspectie en een instandhoudingsinspectie.
Het schouwen gebeurt bijna dagelijks door aanwezige aannemers
en inspecteurs in het areaal. Een toestandinspectie is een
technische inspectie die jaarlijks wordt herhaald, vergelijkbaar met een
periodieke keuring. De instandhoudingsinspectie tot slot is de meest
ingrijpende inspectie en gebeurt eens per zes jaar. De staat van het
kunstwerk wordt van top tot teen bekeken. Daarbij wordt tevens een
inschatting gemaakt van wat we de komende tien jaar aan risico’s (lees:
onderhoud) kunnen verwachten om op de lange termijn het object en
zijn functie in stand te houden.”
GENUA
De Rijksinfrastructuur is cruciaal voor onze economie. “Bij onderhoud
aan grote sluizen, bruggen en tunnels praat je meteen over hele grote
kosten. Dat moet je managen. Er moet geld voor gereserveerd worden",
legt Zwaan uit. “Bovendien, als er onderhoud uitgevoerd gaat
worden, levert dat niet zelden een behoorlijke hinder op. Ook daarom
is goed plannen en vooruitkijken essentieel om de hinder zoveel mogelijk
te beperken. Alle inspecties verlopen risicogestuurd. Als we het
risico zien toenemen neemt ook de diepgang van de inspectie toe of zal
er een extra inspectie plaatsvinden of wordt een periodieke inspectie
naar voren geschoven. We willen een situatie zoals in Genua is voorgevallen
voorkomen. Veiligheid heeft topprioriteit.”
Dat bleek eens te meer tijdens de acute afsluiting van de Merwedebrug
in 2016. “Er was sprake van een tamelijk onbekend schadebeeld waarmee
we weinig tot geen ervaring hadden. Er was een vermoeden van
haarscheurtjes in de verbindingen, maar dat kon niet met het blote oog
worden waargenomen. We zijn meteen uitgegaan van het ‘worst case’
scenario om geen risico’s te nemen ten aanzien van de constructieve
veiligheid van de brug.”
LEERCURVE INBOUWEN
Geen enkel kunstwerk in beheer van Rijkswaterstaat ontspringt de
dans ten aanzien van de zesjaarlijkse Instandhoudingsinspectie. “Alle
6.400 kunstwerken in ons areaal worden geïnspecteerd", stelt Zwaan.
“Het varieert van viaducten, grote duikers onder wegen, tunnels, brug-
64

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
Uit de instandhoudingsinspecties rolt een compleet rapport met geconstateerde
gebreken, risico’s, beheersmaatregelen en kosten.
Het periodiek inspecteren van wegen en kunstwerken doet Rijkswaterstaat al
sinds mensenheugenis,
‘Het periodiek inspecteren van
wegen en kunstwerken doen we al
sinds mensenheugenis’
gen, sluizen, gemalen, aquaducten, enz. Alleen de kleine duikers en
stormvloedkeringen vallen niet onder onze scope. Die laatste groep
heeft een aparte status en wordt apart gemanaged. Voor de 6.400
kunstwerken sluiten we inspectiecontracten af met inspectiebureaus
en ingenieursbureaus. Het gaat om driejaarlijkse contracten om enige
efficiëntie te bewerkstelligen en om bovendien een leercurve in te
bouwen. Assetmanagement is voortdurend in ontwikkeling binnen de
infrasector, dus ook bij ons. In de loop der tijd ontstaan nieuwe inzichten
waarop we met nieuwe contracten beter kunnen anticiperen. De
contracten omvatten het gehele areaal. Wij bekijken vanuit de masterplanning
en risicosturing welke objecten aan de beurt zijn en gaan uit
van een gemiddeld aantal inspecties van duizend kunstwerken per jaar.”
Uit de instandhoudingsinspecties rolt een compleet rapport met geconstateerde
gebreken, risico’s, beheersmaatregelen en kosten. “Op basis
van deze rapporten wordt het onderhoud geprioriteerd en geclusterd
op gebiedsniveau om ook in de uitvoering tot optimalisaties te komen.
Afhankelijk van de urgentie proberen we het onderhoud kostenefficiënt
en met minimale hinder te plannen. Er is hiernaast ook een proces ingericht,
dat wanneer het spannend wordt, er direct geacteerd kan worden.
Want nogmaals: veiligheid is leidend.” ■
De staat van het kunstwerk wordt van top tot teen bekeken.
Net als auto’s worden ook de 6.400 kunstwerken van Rijkswaterstaat in ons land
periodiek geïnspecteerd.
65

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
Tekst | Ramona Kezer Beeld | SGS INTRON
Verplichte periodieke keuring voor CC3-gebouwen?
Meer aandacht voor
risico’s bouwschade
SGS INTRON is onderdeel van SGS, wereldleider op het gebied van inspectie, controle, analyse
en certificering. Het bedrijf houdt zich onder meer bezig met materiaalonderzoek, advies over en
innovatie van bouwmaterialen en bouwprocessen. Én met het onderzoeken van bouwschades.
“Een bouwschade heeft zelden maar één oorzaak, het is vaak een combinatie van factoren.”
Schakel zo nodig externe specialisten in.
66

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
Soms komt de praktijk niet overeen met de bouwtekening.
Door al tijdens de bouw periodieke controle uit te voeren, voorkom je problemen
achteraf.
Bouwschade heeft vaak vergaande gevolgen.
‘De oorzaak is nooit één ding;
het is altijd een samenspel
van factoren’
Soms is de bouwschade van buitenaf zichtbaar, maar zeker niet altijd.
Ron Leppers, directeur SGS INTRON: “Bij bouwschades voeren wij
technisch onderzoek uit als onafhankelijke partij.” Zo was SGS INTRON
onder meer betrokken bij het onderzoek aan verschillende bekende
panden, zoals de balkons van Patio Sevilla in Maastricht (2003), de parkeergarage
onder het Bos en Lommerplein (2006), de galerijen van de
Antillenflat in Leeuwarden (2011), de parkeergarage in aanbouw bij Eindhoven
Airport (2017) en het dak van het AZ-stadion (2019).
AFWIJKENDE CONSTRUCTIES
Doel van het schadeonderzoek is onder meer het vaststellen van de
oorzaak om zo herhaling te voorkomen of om een bijdrage te leveren
aan het oplossen van de schuldvraag. Leppers: “Wij beoordelen bijvoorbeeld
de hoeveelheid aan gewapend staal in het beton en of er sprake
is van wapeningscorrosie. Of de kwaliteit van het uitgevoerde laswerk
of de coating. Maar eigenlijk is de oorzaak nooit één ding; het is altijd
een samenspel van factoren. En vaak zien wij dat de schade is terug te
voeren naar wijzigingen ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp.”
SIGNALEN
“Wij komen bouwschades tegen waarbij de afwijkingen zo groot zijn dat
je eigenlijk vroegtijdig al weet dat je problemen kunt verwachten. Soms
horen we ook achteraf dat er tijdens de bouwfase al signalen waren,
zoals bijvoorbeeld plasvorming op verdiepingsvloeren of scheurvorming.
Maar dat blijkt niet altijd een reden om vroegtijdig aan de bel te trekken.”
PERIODIEKE KEURING
Voor nieuwbouw treedt naar verwachting op 1 juli 2022 de Wet
kwaliteitsborging voor het bouwen in werking. Deze wet voorziet in
controles om te borgen dat nieuwbouw ook daadwerkelijk conform
het ontwerp gebouwd wordt. Voor bestaande bouw is er nog geen
kwaliteitsborgingssysteem en SGS maakt zich met andere partijen
sterk voor een periodieke keuring van onder meer CC3-gebouwen.
“Van veel bestaande gebouwen weten we te weinig. De eigenaren zijn
verantwoordelijk voor het onderhoud en het controleren op schades.
Maar we kunnen niet verwachten dat zij in alle gevallen deskundig zijn.
Daarom ben ik voorstander van een wettelijke regeling, zoals die nu al
geldt voor zwembaden en galerijvloeren. Verplichte inspecties leiden
hier wel degelijk tot verbetering.”
VOLOP TECHNIEKEN
Hoe zo’n borgingssysteem voor bestaande bouw eruit moet zien? Leppers:
“Op basis van een nulmeting kun je dan afspraken maken over
welke onderdelen gekeurd moeten worden en hoe vaak. Risicogestuurd
dus. Mijn pleidooi is: er zijn volop technieken beschikbaar om gebouwen
te controleren. Maak hier gebruik van. Dan weet je precies wat de daadwerkelijke
situatie is, kun je schade voorkomen en de veiligheid garanderen.
Bedrijven hebben vaak niet alle deskundigheid in huis. Schakel dus
externe specialisten in als dat nodig is. Dat doen wij ook, bijvoorbeeld
constructeurs om de constructie na te rekenen.” ■
67

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
Tekst | Roel van Gils Beeld | Nebest
Volgende stap richting een circulaire en
klimaatneutrale infrastructuur
Herbruikbaarheidsscan:
‘DUURZAME’ aanvulling
op IAK
Sinds jaar en dag is Nebest betrokken bij het uitvoeren van de Instandhoudingsadvisering
Kunstwerken (IAK) voor Rijkswaterstaat. In het kader van de Rijksbrede doelstelling om in 2050
circulair en klimaatneutraal te werken, ontwikkelde Nebest binnen het consortium Closing
The Loop de Herbruikbaarheidsscan. Een tool waarmee de herbruikbaarheid van bestaande
objectonderdelen van kunstwerken heel efficiënt en grotendeels parallel aan de reguliere
instandhoudingsinspecties bepaald kan worden. Op die manier kunnen kansen voor hoogwaardig
hergebruik vroegtijdig worden gesignaleerd.
In het kader van de Rijksbrede doelstelling om in 2050 circulair en klimaatneutraal te werken, ontwikkelde Nebest binnen het consortium Closing The Loop de
Herbruikbaarheidsscan.
68

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
vastleggen van de paramaters hebben we gebruikgemaakt van de decompositie
uit de NEN 2767 en kennis uit onder andere het platform
CB23. De datastructuur is bovendien zodanig gekozen dat deze eenvoudig
uitgewisseld kan worden met derden, zoals de Nationale Bruggenbank
en het Madaster. Dit is essentieel om hergebruik te stimuleren.”
De Herbruikbaarheidsscan is beslist niet het tiende platform in de rij dat
zich profileert als materialenpaspoort, benadrukt Van den Berg. “Wij
zetten de scan in om informatie die relevant is voor hergebruik te verzamelen.
Om er op die manier voor te zorgen dat men daadwerkelijk
met hergebruik aan de slag kan gaan. In oktober gaan we voor Rijkswaterstaat
tien kunstwerken inventariseren met de Herbruikbaarheidsscan
en werken we toe naar een geïntegreerde aanpak met de IAK om
deze volgend jaar bij het nieuwe contract definitief in te zetten.” ■
De puzzelstukken en betrokken partijen binnen Closing the Loop.
SBIR-OPROEP CIRCULAIRE VIADUCTEN
Naar aanleiding van de SBIR-oproep Circulaire Viaducten zet consortium
Closing The Loop, bestaande uit Nebest, Antea Group, GBN Groep
en Strukton Civiel in samenwerking met Rijkswaterstaat, een volgende
stap richting een circulaire en klimaatneutrale infrastructuur. Hier valt
nog een wereld te winnen. Ruim 70% van de bestaande kunstwerken
wordt namelijk gesloopt met de traditionele sloopkogel, ook nog eens
(ruim) vóór het einde van de technische levensduur. Het beton belandt
vervolgens veelal als fundatiemateriaal onder een weg. “Dat is niet bepaald
duurzaam, maar diep downcyclen", zegt Wouter van den Berg,
New Business Manager bij Nebest. “Binnen het consortium Closing the
Loop geloven wij erin dat bestaande kunstwerken een tweede leven
verdienen in de vorm van nieuwe kunstwerken.”
‘Een circulaire infrastructuur valt
of staat met de kennis van het
huidige areaal’
DOOS MET LEGOBLOKKEN
Vanuit de reguliere instandhoudingsinspecties inspecteert Nebest jaarlijks
een groot aantal kunstwerken. “We brengen daarbij vooral risico
gestuurd de onderhoudsbehoefte in kaart. We checken dan of er onbeheersbare
risico’s zijn die extra aandacht behoeven", legt Van den Berg
uit. “Hoe mooi zou het zijn als je gelijktijdig informatie kan ophalen over
de herbruikbaarheid? Een circulaire infrastructuur valt of staat namelijk
met de kennis van het huidige areaal. Er is best veel kennis, maar versnipperd
en niet in handige datasystemen gevangen. Het areaal is net als
een grote doos met legoblokken waarmee je prima kunt (her)bouwen.
Het probleem is dat we niet exact weten waar zich welk blokje bevindt,
wat de kwaliteit ervan is, wat de constructieve eigenschappen zijn en
wanneer het beschikbaar komt. Met de Herbruikbaarheidsscan zorgen
we voor een geordende set aan legoblokken, zodat deze materialen en
onderdelen snel en efficiënt inzetbaar zijn voor een tweede leven.”
VERANKERING IN DE IAK
Belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van de Herbruikbaarheidsscan
was de verankering in de huidige methodieken voor instandhoudingsinspecties.
“De Herbruikbaarheidsscan is in onze inspectiesoftware
geïntegreerd", zegt Christian Rademaker, Data Engineer en Innovatiemanager
bij Nebest. “Hierin is een hiërarchische structuur aangemaakt
waarbij je per onderdeel de losmaakbaarheid, de restlevensduur, de
constructieve eigenschappen en de kwaliteit kan bepalen. Voor het
De datastructuur is zodanig gekozen dat deze eenvoudig uitgewisseld kan
worden met derden, zoals de Nationale Bruggenbank en het Madaster.
69

Elcometer 331 Dekkingsmeter
Gebouwinspecties en validatie
van constructiegegevens
VERKRIJG INZICHT IN DE OPBOUW EN KWALITEIT VAN CONSTRUCTIES
Wij verschaffen inzicht in de staat en de (rest)levensduur van een
constructie, de omvang en oorzaak van schades en eventuele
daaraan verbonden risico’s.
Het opsporen van (niet-zichtbare) elementen in (beton)constructies
voor schadebeoordeling, herstel en renovatie behoort ook
tot onze expertises. Hiervoor hanteren we een diversiteit aan
niet-destructieve technieken (NDO) waarbij we geen of zo
minimaal mogelijke schade aan constructies toepassen. Mogelijke
toepassingen zijn het opsporen van wapening, achterhalen van
eventuele gebreken en risico’s op wapeningscorrosie.
WWW.SGS.COM/INTRON
elcometer.com
Nebest is een onafhankelijk ingenieurs- en adviesbureau.
Gespecialiseerd in inspectie, onderzoek, technisch advies en
projectmanagement met een sterke focus op assetmanagement.
Met meer dan 220 medewerkers bieden wij gespecialiseerde
technische expertise die bijdraagt aan een efficiënte en constructief
veilige gebouwde omgeving. De organisatie is actief binnen
civieltechnische, bouwkundige en elektrotechnische projecten.
Materiaalkunde
– Beton
– Staal
– Hout
– Metselwerk
– Coatings
– Natuursteen
Nader onderzoek
– Schadeanalyse
– Destructief onderzoek
– Niet-destructieve metingen
Laboratorium onderzoek
– Fysisch
– Chemisch
– Microscopisch
– Betontechnologisch
Constructieve veiligheid
– Restlevensduurbepaling
Nebest B.V.
Marconiweg 2
4131 PD Vianen
T 085 489 01 00
F 085 489 01 01
E info@nebest.nl
I www.nebest.nl
NEBEST

THEMA INSPECTEREN | MONITOREN | ONDERZOEKEN
Tekst | Ramona Kezer Beeld | Elcometer
Meten is weten
Laagdiktemeters, betonmeters
en materiaaldiktemeters voor
verschillende toepassingen
Elcometer ontwerpt, produceert en levert inspectieapparatuur voor de coating-, beton- en
metaaldetectie-industrie. De gratis Elcomaster data management software maakt het mogelijk om
met Elcometer inspectieapparatuur metingen op te slaan en te rapporteren.
Elcometer 456 laagdiktemeter in actie(Beeld: Elcometer)
Elcometer 331 dekkingsmeter(Beeld: Elcometer)
‘Soms staan we er zelf ook van te kijken
waarvoor onze meters worden gebruikt’
Johan Figlarz, verantwoordelijk voor marketing
en sales bij Elcometer: “Een van onze vele producten
is de Elcometer 456 laagdiktemeter om
de coatinglaag op een ferro of non-ferro ondergrond
te meten. Zo kun je naast de dikte van
coating- en verflagen, ook meten hoe dik een
goudlaag is, of zelfs een laag vuil in een ventilatiesysteem.
Dat is het mooie aan dit product: een
coating kan alles zijn en is overal om ons heen
aanwezig. We hebben veel klanten in verschillende
industrieën, zelfs de cosmetica-industrie.”
Specifiek voor de bouw heeft Elcometer een
laagdiktemeter die coatinglagen op beton kan
meten, betonmeters die meten waar de bewapening
zit en materiaaldiktemeters. Deze
ultrasone materiaaldiktemeter kan de dikte
van bijna elk homogeen materiaal meten. Elcometer
levert deze meters aan onder meer
aannemersbedrijven, bouwbedrijven, staalfabrikanten
en staalverwerkingsbedrijven.
Figlarz: “Vanuit ons verkoopkantoor in Utrecht
beleveren wij de Nederlandse en Belgische
markt. Maar Elcometer heeft 170 distributeurs
wereldwijd, Elcometer instrumenten zijn echt
overal te verkrijgen.”
Recent nam Elcometer twee andere bedrijven
over. “Sinds vorig jaar produceren en leveren we
mobiele straalketels dankzij de overname van
Blastline Ltd. En recent namen we Sagola over,
een Spaanse fabrikant van verfpistolen. Maar ook
organisch blijven we doorgroeien. Er is steeds
meer vraag naar coating inspectieapparatuur, omdat
er steeds strengere eisen aan producten en
processen worden gesteld. Naast meten wordt
rapporteren van de gemeten waarden steeds
belangrijker, met de gratis Elcomaster data management
software voor de PC, iOS en Android
mobiele apparaten is dit eenvoudig te realiseren.”
Kortom, Elcometer is volop in ontwikkeling.
Figlarz: “We hebben een grote R&D-afdeling en
introduceren continu nieuwe producten.” ■
71

Tekst | Lieke van Zuilekom Beeld | ASK Romein
Nieuwbouw Bras Elektrotechniek, Oss:
‘Voor één keer de
rollen omgedraaid’
Een focus op kennis, kunde en kwaliteit. Maar ook: lange termijn partnerships met opdrachtgevers,
leveranciers én ketenpartners. Volgens deze missie ontwerpt en bouwt ASK Romein al bijna 20 jaar
bedrijfsgebouwen, datacenters, distributiecentra, parkeergarages en opslagloodsen voor een keur
aan (inter)nationale opdrachtgevers. “Eén van onze vaste onderaannemers is Bras Elektrotechniek,
waarmee we door het hele land projecten uitvoeren. Bijvoorbeeld in distributiecentra”, vertelt Marcel
Michielsen, Algemeen Directeur van ASK Romein Bouw. “De relatie en het vertrouwen dat we de
afgelopen jaren hebben opgebouwd, maar ook de groei die de E-installateur doormaakt, hebben
recent geleid tot een bijzonder nieuw referentieproject: de ontwikkeling en bouw van het nieuwe
bedrijfspand van Bras Elektrotechniek in Oss, waarbij onze rollen voor één keer zijn omgedraaid.”
72

“Vanaf de ontwerp- en uitvoeringstekeningen
en het indienen van de bouwvergunning tot
en met de grondwerkzaamheden, fundering,
gebouwriolering, staalconstructie, complete
gebouwschil, dakbedekking en hemelwaterafvoeren:
ook dit project hadden we van A tot
Z in eigen hand”, vertelt Michielsen. “In totaal
omvat de nieuwbouw circa 3.000 vierkante
meter bedrijfshal en kantoren op bedrijventerrein
Zeeheld in Oss. Begin juli hebben wij onze
werkzaamheden opgeleverd aan Bras Elektrotechniek,
dat in eigen beheer de verdere inrichtingswerkzaamheden,
terreininrichting en
installatietechnieken verzorgt.”
UNIEK EN TRANSPARANT
GEBOUWONTWERP
“Bras Elektrotechniek hecht veel waarde aan
een duurzaam gebouw, waarin medewerkers
én bezoekers zich welkom voelen”, vertelt
Tom Kropf, Commercieel Directeur Bouw bij
ASK Romein Bouw. “Dit vertaalde zich in een
uniek en transparant ontwerp, dat hoog scoort
op het gebied van energie, milieu, gezondheid,
gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Bovendien
wordt de jarenlange expertise van de E-
installateur tot in detail doorgevoerd. Elektrotechnische
installaties blijven overal in het zicht.
Bijvoorbeeld dankzij de toevoeging van glazen
meterkastdeuren. Ook is het dak eenvoudig
toegankelijk gemaakt, zodat belangstellenden
onder andere de PV-installatie kunnen bekijken.
Op de eerste verdieping is een buitenterras ingericht,
die in directe verbinding staat met de
kantine en waar medewerkers even hun rust
kunnen pakken tijdens een hectische werkdag.”
Voor de gevelafwerking is gekozen voor antracietgrijze sandwichpanelen.
BESTE EN MEEST EFFICIËNTE
INDELING
“In de ontwerpfase hebben we regelmatige
afstemmingsoverleggen gevoerd met Bras
Elektrotechniek, om tot de beste en meest
efficiënte indeling van het bedrijfspand te komen”,
aldus Kropf. “Op de begane grond komen
medewerkers met hun werkbussen aan
om materialen te laden en lossen. Bovendien
zijn hier de technische ruimte, werkplaats,
magazijnruimtes en kantoren voor de administratie
ingericht. Bijzonder is de toevoeging van
een grote praktijk-/opleidingscentrum van 161
vierkante meter, waar nieuwe elektrotechnisch
‘Ook dit project hadden we van A tot Z
in eigen hand’
In totaal omvat de nieuwbouw circa 3.000 vierkante meter bedrijfshal en kantoren op bedrijventerrein Zeeheld
in Oss.
installateurs de fijne kneepjes van het vak kunnen
leren. De overige kantoren en kantine zijn
op de eerste verdieping voorzien.”
Aan de voorzijde van het gebouw is een overstek
gecreëerd, die wordt gedragen door imposante
stalen V-kolommen, vertelt hij. “Voor de
gevelafwerking is gekozen voor antracietgrijze
sandwichpanelen, die het pand een hoogwaardige
uitstraling geven én perfect aansluiten bij
de huisstijlkleur van Bras Elektrotechniek.”
Ing. Peter Bras, directeur bij Bras Elektrotechniek,
is zeer content met het eindresultaat.
“Bij deze wil ik het hele team van ASK Romein
Bouw bedanken voor de samenwerking en het
realiseren van ons nieuwe bedrijfspand”, vertelt
hij. “Van samen werken naar samenwerken.”
OVER ASK ROMEIN
ASK Romein is een bedrijvengroep met vestigingen
in België en Nederland en een internationale
afzetmarkt. “Vanuit onze vestigingen
in Roosendaal, Katwijk, Sluiskil en Malle (BE)
en met eigen projectteams voor verkoop,
ontwerp, engineering, productie en uitvoering
werken we bouwprojecten uit van A tot Z”,
aldus Michielsen. “In onze vestigingen in Vlissingen
en Middelburg produceren we bovendien
hoogwaardige staalconstructies, die dankzij de
ligging aan open water zeer groot van afmeting
kunnen zijn. Waar nodig versterken onze
zusterbedrijven elkaar. Om optimaal invulling
te geven aan klanteisen en -wensen, schuiven
onze specialisten graag zo vroeg mogelijk in
het traject aan tafel. Een aanpak die ook in Oss
heeft geleid tot een hoogwaardig opleverresultaat
én een zeer tevreden opdrachtgever.” ■
73

Tekst | Philip Doutreligne Beeld | Groep Olthof BV
Vakkundig automatiseren
van manuele taken
in de betonindustrie
Olthof Groep BV uit het Nederlandse Sappemeer is een
familiebedrijf in handen van de gebroeders Olthof. Ze groeiden
uit tot een belangrijke speler inzake de productie van beton,
prefab betonelementen, granulaten, zand en grind. Tevens zijn
ze actief op het vlak van de inname van spoorballast alsook
transport en verhuur van zowel machines als containers. Een
recente samenwerking met Echo Precast Engineering leidde tot
de installatie van een hoogtechnologische plotter en betonzuiger,
die sneller en preciezer werken toelaten met minder mankracht.
VEEHOUDERS WORDEN
BETONPRODUCENT
Initieel was het bedrijf enkel actief in de veehouderij,
waarbij ze een betoncentrale aankochten
om zelf de betonelementen te produceren
voor de uitbreiding van hun eigen infrastructuur.
Met de oprichting van Olthof Prefab legden
ze zich steeds meer toe op de productie
van betonnen stapelblokken en voorgespannen
kanaalplaatvloeren voor derden. Met de
bouw van een tweede betoncentrale zegden
ze in 2019 de veehouderij definitief vaarwel en
legden ze zich uitsluitend op beton toe.
TECHNOLOGISCHE
HOOGSTANDJES
Om hun productieprocessen verder te optimaliseren,
namen ze contact op met Echo Precast
Engineering NV uit het Belgische Houthalen-
Helchteren. Deze ontwikkelen, produceren
en plaatsen wereldwijd machines en installaties
voor de productie van voorgespannen
betonelementen. Een grondige analyse van de
specifieke behoeftes en mogelijkheden leidde
tot de installatie van een ultraprecieze automatische
SmartJet ® plotter voor Weep Hole Drilling
en een performante betonzuiger.
MEER PRECISIE EN ZEKERHEID
Volgens de basisgegevens van de architect en
constructeur werkt Olthof Prefab het legplan
uit en worden de vloerelementen berekend.
De nieuwe plotter merkt de elementen en
markeert de ingetekende uitsparingen, inbouwvoorzieningen
en zaagsnedes wanneer
deze uit de extruder komen. De ontwateringsgaten
worden in het proces geautomatiseerd
meegenomen. De plotter kan aan de
boven- en zijkanten geometrische figuren,
letters, cijfers en zelfs logo's markeren en de
communicatie met de plotter verloopt via USB
of WiFi. Dankzij de plotter worden menselijke
fouten met als resultaat verkeerde boorgaten
uitgesloten. Het opnieuw produceren van een
verkeerde kanaalplaatvloer is immers een dure
zaak met dubbele aanmaak-, transport- en
kraankosten als gevolg.
Automatische plotter SmartJet ® .
De betonzuiger is achter de plotter geplaatst
en zuigt na de markering het overtollig beton
weg ter hoogte van de afwateringen, open kanalen,
schouwopeningen, hamerkoppen en kolomuitsparingen.
De betonzuiger reinigt tevens
de sporen van de baan. Door de snelheid en
precisie van werken en het uitsparen van enkele
jobs zonder noemenswaardige toegevoegde
waarde verhoogt Olthof Prefab alvast zijn efficiëntie
tijdens het productieproces. Beide
machines zijn leverbaar zowel in standaard uitvoering
als in maatwerk. Al met al een slimme
investering die zichzelf snel terugverdient!
Roeland Reenaers, Area Sales Manager bij
Echo Precast Engineering: “Wat ik vooral onthoud
uit deze fijne en vlotte samenwerking
met Olthof is de constructieve wisselwerking
bij de uitwisseling van ideeën om tot een optimale
oplossing te komen”.
Frank Arkema, Bedrijfsleider bij Olthof Prefab
BV verwoordt het als volgt: “Deze voortreffelijke
samenwerking met Echo Precast Engineering
stelt ons in staat een geweldige stap
voorwaarts te maken bij de opschaling en automatisering
van onze productieprocessen“. ■
74

Betonzuiger om uitsparingen en openingen te maken
in verse beton.
‘Sneller en preciezere kanaalplaten produceren’
Dankzij de plotter SmartJet worden menselijke fouten
in de markering uitgesloten.
Bovenkant en zijkanten multi dot printen. Zoals bedrijfslogo’s, tekst, ordernummers etc.
Ergonomisch ontwerp om de taak voor de operator
te vergemakkelijken.
75

Machines op maat
• Complete turn-key leverancier voor
uw voorgespannen productie
• Machines op maat, naargelang uw
wensen
• In-house, eigen makelij van engineering
en software oplossingen
Echo Precast Engineering innoveert van
installaties en machines voor de productie van
voorgespannen kanaalplaatvloeren en meer.
De veelzijdigheid van onze machines, dit in
combinatie met onze expertise in engineering,
is de sleutel tot uw success.
www.echoprecast.com
meer Informatie

Kyocera Senco Construction Netherlands
(voorheen onderdeel van MCB Nederland)
J.F. Kennedylaan 51a
5555 XC Valkenswaard
T +31 (0)40 249 24 01
E Info@kyocera­senco­construction.nl
Uw totaalleverancier voor de staalbouw, betonbouw
en grond-,weg- en waterbouw
Uitgebreid assortiment bevestigingsmiddelen welke we
binnen 24 uur op ieder adres in Nederland en België leveren,
ook op de bouwplaats. Naast de standaard bevestigingsartikelen
leveren we ook draadeinden op maat gezaagd (ook uit
voorraad) en samengestelde haakankersets
www.kyocera-senco-construction.nl
Uw eigen specificatie en ontwerp
Naast standaard oplossingen leveren wij ook bevestigingsmaterialen
in speciale uitvoeringen en voor speciale
toepassingen. Door uzelf ontworpen artikelen worden
volgens tekening of monster geproduceerd.
TIL
TIL
HET SCANNEN VAN BETON
TIL
HET
HET
SCANNEN
NAAR SCANNEN
VAN BETON
NAAR
EEN
EEN
HOGER VAN
HOGER
NIVEAU BETON
NAAR EEN HOGER
NIVEAU
NIVEAU
Structure Scan Mini Series
Structure Mobiele Scan GPR Mini oplossingen Series
Structure Mobiele Scan GPR Mini oplossingen Series
Mobiele GPR oplossingen
De Structure Scan Mini is een handheld GPR-systeem.
IP 65 dus geschikt De voor Structure de zware Scan omstandigheden Mini is een handheld op de GPR-systeem.
bouwplaats.
Zeer IP 65 gebruiksvriendelijke dus geschikt De voor Structure de en zware Scan
met krachtige omstandigheden Mini is een handheld
sofware & op rapportage de GPR-systeem.
bouwplaats. tools.
Zeer IP 65 gebruiksvriendelijke dus geschikt voor de
Uitgerust met 2,7 en zware
GHz-antenne met krachtige omstandigheden
voor sofware superieure & op rapportage de bouwplaats.
doelresolutie. tools.
Zeer gebruiksvriendelijke Uitgerust met 2,7 en GHz-antenne met krachtige voor sofware superieure & rapportage doelresolutie. tools.
Uitgerust met 2,7 GHz-antenne voor superieure doelresolutie.
In de Benelux exclusief verkrijgbaar bij De Looper ANALYTICAL bv
In de Benelux exclusief verkrijgbaar bij De Looper ANALYTICAL bv
+31 (0) 13 505 42 16 In de | info@delooperanalytical.com Benelux exclusief verkrijgbaar bij | www.delooperanalytical.com
De Looper ANALYTICAL bv
+31 (0) 13 505 42 16 | info@delooperanalytical.com | www.delooperanalytical.com
+31 (0) 13 505 42 16 | info@delooperanalytical.com | www.delooperanalytical.com

ai16158965645_stedenbouw 76721 Twintec_advertentieDEF.pdf 1 16-3-2021 13:09:25
Twintec Nederland
De staalvezelspecialist in industrievloeren
Tel: 0345 532 878 - www.twintec.nl - info@twintec.nl
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
BetonCheck,
zeker weten!
Met specialissche meetapparatuur
brengen wij
volledige betonconstruces
in beeld en signaleren en
onderzoeken we verdachte
plekken. Dit brengt
beginnende betonrot aan
het licht en zorgt voor een
exacte inschang van de
risico’s. Op basis van deze
check kun je gerichte maatregelen
nemen. Zoveel als
nodig, maar nooit onnodig
veel.
Hoe je roest aljd een
stapje voor blij…?
Lees meer op
BetonCheck.nl
Van der Heide
Jouw wereld elke dag veiliger

Snelle verwerking
Groot oppervlak
Prefab geoptimaliseerd
VAN SCHETS
TOT IN BETON
Met een compleet en breed assortiment producten voor de bouw,
afstandhouders in het bijzonder, is ENVO-FIX al meer dan 65 jaar
de gespecialiseerde totaalleverancier voor de betonverwerkende
industrie. Kwaliteitsproducten en goede adviezen garanderen
efficiënte verwerking van de afstandhouders. Maar wat als
een specifieke situatie om een unieke eigenschap vraagt?
Zachte ondergrond, waterdicht werk, verticale of horizontale
bewapening, zware belasting of zichtwerk? De knowhow en het
ruime assortiment “originals” van ENVO-FIX bieden in iedere
denkbare situatie de verborgen kwaliteit!
100% KWALITEITSPRODUCTEN ACCURATE LEVERING IN HEEL NEDERLAND AL 3 GENERATIES FAMILIEBEDRIJF
BESTEL GRATIS MONSTERS OP ENVO-FIX.NL
ENVO-FIX B.V. WILLEM DE ZWIJGERSTRAAT 18 2411VV BODEGRAVEN T: 0172 61 22 88 F: 0172 61 73 36 WWW.ENVO-FIX.NL

TILBURG DC 5
Tekst | Roel van Gils Beeld | Twintec
Breeam very good project
EEN BEDRIJFSVLOER
MET VERLAAGDE
CO 2
-FOOTPRINT
In 2017 kocht Prologis de laatste 150.000 vierkante meter beschikbare grond op bedrijventerrein
Vossenberg West II in Tilburg. De afgelopen jaren is hier gefaseerd gebouwd aan Tilburg DC 5, een
zogenaamd build-to-suit distributiecentrum met maximale flexibiliteit voor de gebruikers. Na eerder
fase AB en CD te hebben afgerond, legt Twintec nu de laatste hand aan de bedrijfsvloeren in fase
EFG. Een vloer die zich onderscheidt ten opzichte van de twee vorige fasen vanwege een gevraagde
vlakheidseis en de verschillende testen op het gebied van duurzaamheid en CO 2
-uitstoot.
80

TILBURG DC 5
Twintec is een bekend gezicht op DC 5 in Tilburg.
“De eerste twee fasen hebben we in een eerder
stadium reeds succesvol afgerond", begint Marieke
Pitlo van Twintec. “Fase EFG maken we nu
in opdracht van ASK Romein. Het gaat ook hier
om een hybride gewapende vloer met staalvezels,
de Twintec ® ULTIMATE, net als in alle andere
DC 5’s van Prologis, maar met één groot
verschil: Twintec produceert nu een vlakheid
conform de DIN 15185 ‘all over’ in één richting.”
MAXIMALE FLEXIBILITEIT
Het feit dat Prologis voor fase EFG kiest voor
een DIN 15185 ‘all over’ in één richting zorgt
voor een maximale flexibiliteit in de toekomst,
erkent Pitlo. “De hallen zijn dan flexibel indeelbaar:
een wijziging in de stellingplannen is
geen enkel probleem. De drie fases behelzen
in totaal een vloeroppervlakte van 37.000 m².
Een klus die we in zestien dagen klaren met
de inzet van onze in-house geproduceerde
Laserscreed en Toppingspreader voorzien van
speciale voorzieningen om de hoge vlakheid te
behalen. Daarnaast is ook nog sprake van een
drietal mezzaninevloeren en de kantoorvloeren,
alles bij elkaar opgeteld goed voor 4.681
m². In totaal is er in die zestien dagen een kleine
5.800 m³ beton verwerkt in de vloeren met
een gemiddelde dikte van 16,5 centimeter.”
CO 2
-FOOTPRINT
Twintec heeft de vloeren in DC 5 zo CO 2
-neutraal
mogelijk gerealiseerd. Pitlo: “Dit start al bij
het engineeren van de vloer. Dikte, gebruikersfunctie,
hoeveelheid wapening, alle componenten
worden hierin meegenomen. Het gaat hier
immers om een Breeam Very Good-project.
Het gebruik van staalvezels levert daarnaast
ook de nodige CO 2
-besparingen op.” Twintec
is zeer actief met nieuwe ontwikkelingen in het
kader van het verlagen van de CO 2
-voetafdruk.
AMBITIES
Twintec Group en dus ook Twintec Nederland
heeft in zijn core values het milieu en dus ook
de CO 2
-uitstoot hoog in het vaandel staan.
“Zo testen we bijvoorbeeld uitvoerig onze
Twincon ® vezel, een vezel gewonnen uit oude
autobanden", legt Pitlo uit. “Het resulteert in
een forse reductie van de CO 2
-uitstoot ten
opzichte van het gebruik van een traditionele
staalvezel. Met deze vezel produceren wij onder
andere de ECO Twintec ® ULTIMATE, die
we ook hier op het project DC 5 in Tilburg
hebben aangebracht. Daarnaast voeren we
testen uit met onze krimpreducerende toeslagstof
en zetten we voortdurend in op het
doorontwikkelen van onze machines. Door
ons zusterbedrijf Topp & Screed is inmiddels
een elektrische laserscreed, de TS6100E, ontwikkeld
en in gebruik genomen. Ook op het
gebied van polijstmachines worden stappen gemaakt.
In samenwerking met Hofstede Trading
BV hebben we op DC 5 elektrische polijstmachines
ingezet met een goed resultaat. Uiteindelijk
willen we naar een CO 2
neutrale vloer
gedurende de gehele levensduur van de vloer.
Onze Twintec Research & Engineering afdeling
doet hier vele onderzoeken naar. We verwachten
dan ook om binnen niet al te lange tijd een
CO 2
-paspoort van elk afzonderlijk geproduceerde
vloer te kunnen overhandigen.” ■
‘We verwachten binnen
niet al te lange tijd
een CO 2
-paspoort
van elk afzonderlijk
geproduceerde vloer te
kunnen overhandigen’
Stort in uitvoering.
Integratiemachine klaar voor gebruik.
Op DC 5 heeft Twintec met succes een elektrische polijstmachine ingezet.
81

KOPENHAGEN THE SILO
Tekst | ZinkInfo Benelux Beeld | Rasmus Hjortsh \ Cobe
Levendig materiaal dat resoneert
THE SILO: een nieuwe
overjas van verzinkt
staal voor betonnen
graansilo in Kopenhagen
Het havengebied Nordhavn in Kopenhagen ondergaat sinds een aantal jaar een transformatieproces.
Naast een nieuwe terminal voor cruiseschepen zal de wijk in de toekomst woon- en leefruimte
bieden voor meer dan 40.000 mensen. Daarnaast zullen nog eens circa 40.000 mensen er werken
in nieuwe kantoren en bedrijfspanden.
In 2018 werd een vijftig jaar oude graansilo
omgevormd tot appartementencomplex. De
landmark, die van ver zichtbaar is, werd door
het Deense kantoor COBE omgevormd tot
een luxueuze residentiële hoogbouw: THE
SILO. Hiervoor werd de betonnen mastodont
'gedrapeerd met een nieuwe overjas' van gegalvaniseerd
staal. Er zijn 40 appartementen
van verschillende grootte gecreëerd, die zijn
geïntegreerd in de bestaande silostructuur met
zijn 17 verdiepingen. De afmetingen van de appartementen
variëren tussen 80 en 800 m². Elk
appartement heeft een panoramisch uitzicht
op de skyline van Kopenhagen en de Öresund.
Een sculpturale en complexe gevelgeometrie
maakt vrijdragende balkons mogelijk, die het
ruige beton op elk moment van de dag een
steeds wisselend patroon geeft. De bekleding
en onderbouw van de complexe gevel en de
balkons zijn gemaakt van thermisch verzinkt
staal. In de balkonbalustrades werden de
staalplaten geperforeerd voordat ze werden
thermisch verzinkt, wat zorgt voor semitransparante
grafische effecten.
Naast de 38 appartementen zijn twee publiek
toegankelijke functies toegevoegd; een ruimte
voor evenementen en tentoonstellingen op
het gelijkvloerse deel en bovenaan een glazen
verdieping met restaurant.
De perforaties in de stalen gevelbekleding zorgen voor een groot uitzicht vanuit de appartementen, maar
behouden de privacy voor de bewoners.
82

KOPENHAGEN THE SILO
BEKLEDING EN VERZINKEN
Voor de gevelbekleding zelf zocht COBE naar
een 'eerlijk', 'levendig' materiaal dat zou resoneren
met het industriële erfgoed van Nordhavn
en de bestaande ruimtelijke kwaliteiten van
THE SILO zou dragen. Perforaties in de vooraf
door de architect ontworpen stalen gevelbekleding
zorgen voor een groot uitzicht vanuit
de appartementen, maar behouden ook de
privacy voor de bewoners binnenin. Ze voegen
ook een extra textuur toe - elk geperforeerd
paneel is zo net iets anders dan het volgende.
De keuze voor verzinkte staalplaten (volgens EN
ISO 1461) was niet eenvoudig. Gezien de omringende
zeelucht, de blootgestelde positie en
het risico op fysieke schade aan de coating, was
corrosie vanaf het begin een uitdaging. De klant
en aannemer, NRE Denemarken, wilde aluminium
gebruiken, omdat hij het goedkoper en eenvoudiger
vond om te installeren. De opdrachtgever
gaf het Force Institute, een particuliere
organisatie in Denemarken die onderzoek doet
naar bouwmaterialen, opdracht om de voor- en
nadelen van beide materialen (staal vs. aluminium)
in hun verschillende vormen - duurzaamheid,
vereiste coatings, mogelijke bevestigingen
en kosten - te bestuderen en te onderzoeken.
Het vergeleek gewone staalplaat met discontinu
thermisch verzinkt staal, voorverzinkte
platen, aluminiumplaten en aluminium dat met
verschillende type zinkcoatings is behandeld.
Het onderzoek concludeerde dat de beoogde
levensduur van discontinu verzinkt staal kon
worden bereikt door een zorgvuldige selectie
van het basisstaal om een iets dikkere coating
te garanderen. Voor de 3 mm dikke gevelplaten
werd staal met een gespecificeerd minimum
siliciumgehalte gebruikt teneinde een zinklaagdikte
van minstens 100 micron te behalen.
Indien een nog langere levensduur nodig zou
zijn, kunnen de verzinkte gevelplaten op een
later moment worden verwijderd en opnieuw
gegalvaniseerd. De keuze viel op discontinu
verzinkt staal in plaats van voorverzinkte platen
om te voorkomen dat blootliggende stalen
randen zouden gaan roesten.
Zinkinfo heeft samen met haar Europese zusterorganisaties
een prachtige publicatie over
The SILO uitgebracht. Verzinkte stalen gevels
zijn voor veel architecten nog een onbekend
terrein maar we hopen dat deze publicatie u kan
inspireren om in de toekomst de mogelijkheden
en architecturale kwaliteiten van thermisch
verzinkt staal in geveltoepassingen af te tasten.
Indien u deze publicatie wil bestellen naar aanleiding
van dit artikel of indien u meer wil weten
over discontinu thermisch verzinken, aarzel
dan niet om ons te contacteren via de website
www.zekerzink.com ■
‘De beoogde
levensduur van
discontinu verzinkt
staal kon worden
bereikt door een
zorgvuldige selectie
van het basisstaal
om een iets
dikkere coating
te garanderen’
Er werd ook een 1:1 prototype van de verschillende
bekledingsopties gemaakt om het besluitvormingsproces
te ondersteunen, wat ook
deel uitmaakt van de eisen voor het verkrijgen
van een bouwvergunning voor hoge gebouwen
in Kopenhagen. Het prototype van de gevel,
waarbij ook gekeken werd naar mogelijke
kleuren van de beglazingskaders en de mogelijke
afmetingen van de regenwerende panelen,
testte de verschillende materiaalopties om ze
esthetisch en qua duurzaamheid te vergelijken,
over een periode van zes maanden.
De betonnen ruimtes van de silo zijn omgetoverd tot 39 unieke appartementen. Het beton is een karakteristiek
detail in het interieur van de appartementen.
DUURZAME KEUZE
De keuze voor een discontinu thermisch verzinkte
stalen gevelbekleding werd gebaseerd
op het interessantere, speelsere en levendigere
karakter van het materiaal, de vergelijkende
kostprijscalculatie en het advies van het Force
Institute over de levensverwachting.
De gevel is opgebouwd uit zeer nauwkeurige
geprefabriceerde 3D-modules.
De 'hoed' bovenop het gebouw is ontworpen als een
ruim openbaar restaurant en uitkijkplatform.
83

Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | BSE Betonwerken
Prefab bekistingen
Schonere bouwplaats, sneller
BSE betonwerken BV is een bedrijf dat goed weet hoe het aannemers van groot tot klein
kan ondersteunen en ontzorgen. De onderneming uit Ermelo is gespecialiseerd in het storten
van betonfunderingen, de montage van vloersystemen en prefab betonconstructies en alle
combinatie hiervan. Dat gaat prachtig samen met het in februari Rental BV, dat bekistingen
en ondersteuningsmaterialen verhuurt als stempels, PAL torens en statieven. In de nieuwe hal
kunnen nu ook prefab bekistingen worden gemaakt, waarmee BSE inmiddels de eerste projecten
heeft uitgevoerd.
BSE aan het werk voor de tweede fase van Schuytgraaf in Arnhem.
Bekisting wacht op wapening.
“Normaal lever je bekistingsmaterialen aan op
een bouwplaats en daar wordt alles op maat
gemaakt”, begint eigenaar Erwin Ruiter. “Uit
ervaring weten we dat er nadelen zijn aan deze
werkwijze, en dus wat de voordelen zijn van
geprefabriceerde bekistingen. Zo zijn er genoeg
bouwlocaties waar de ruimte beperkt is.
Als wij alles in onze werkplaats voorbereiden,
zagen en nummeren, kun je als aannemer de
beperkte ruimte voor andere dingen gebruiken.
Het feit dat we geen afval op de bouwplaats
veroorzaken is ook van belang. De eisen
voor afvalverwerking worden steeds strenger,
zeker voor projecten waar duurzaamheid een
grote rol speelt.”
VEEL VOORDELEN
Voor Danny Looper, calculator en werkvoorbereider
bij BSE, gaat het vooral om de kwaliteit
van de bekistingen.
“We bouwen niet ter plekke een bekisting op,
we werken hier in de werkplaats vanaf bouwtekeningen
toe naar een weloverwogen bekistingsplan
en een plan voor de aanlevering. Vervolgens
kunnen in een schone, droge en veilige omgeving
met alle goede apparatuur bij de hand de onderdelen
maken, nummeren en groeperen. Stof en
afval komen niet op de bouwplaats terecht en
reststukken kunnen soms hergebruikt worden.
Die verdwijnen op bouwplaatsen meestal in
de afvalcontainer. In onze eigen schone, droge
omgeving, met een luchtinstallatie, zaagmachines,
schiethamers en goed gereedschap,
maak je betere bekistingen dan waar dan ook.”
Het resultaat is dan ook beter. Ruiter: “In de
voorbereiding bekijken we wat we gaan maken
en welke problemen we kunnen tegenkomen
en vervolgens gaan we dat in elkaar zetten.
Ga je dat in weer en wind op een bouwplaats
doen, is de kwaliteit ongetwijfeld minder. Ik
denk dat we met deze hogere kwaliteit, meer
ruimte op een schonere bouwplaats en de tijdwinst
die prefab kisten opleveren de aannemer
veel plezier doen.”
84

ouwen en hogere kwaliteit
‘In een schone, droge en
veilige omgeving met alle
goede apparatuur bij de
hand de onderdelen maken,
nummeren en groeperen’
Bekistingen voor randbalken afgesteund op PAL torens.
SCHUYTGRAAF
Bij de bouw van de tweede fase van Schuytgraaf,
een winkelcentrum met bovenliggende
appartementen in Arnhem, heeft BSE de prefab-aanpak
met succes ingebracht.
Looper: “Op een tijdelijke constructie van PAL
torens van Ruiter Rental BV hebben we daar
hele balken nat in het werk gemaakt met tijdelijke
kisten. Die zijn hier in de werkplaats eerst
helemaal uitgelegd om te kijken of het werkt
en past. Vervolgens is een indeling gemaakt
met genummerde onderdelen en is alles met
ondersteuningsmaterialen op transport gezet.
Op locatie wordt de puzzel dan opgebouwd.
Dat kost beduidend minder tijd dan een bekisting
ter plekke bouwen. Bij Schuytgraaf betrof
het overigens randbalken voor drie verdiepingen,
elk met een eigen maatvoering.”
VEILIGHEID
Met de overname van ondersteuningsmaterialen
eerder dit jaar verkreeg Ruiter Rental BV
tevens een grote hoeveelheid veiligheidsvoorzieningen
in handen. Ruiter: “We kregen toen
de beschikking over tweeënhalf kilometer
randbeveiliging. Daarmee kunnen wij nu zelf
alle werksituaties veilig maken. Dat is weer
een stukje extra dienstverlening naar de aannemer
toe.” ■
Randbeveiliging: nog een extra stukje
dienstverlening naar de aannemers toe.
85

VEILIG
WERKEN
DOE JE
SAMEN.
Aan veiligheid doen wij geen concessies.
Veilig werken doe je immers niet alleen voor
jezelf. Bang om onveilige situaties aan te kaarten
zijn onze vakmensen niet. Voorzichtig met zichzelf
en hun collega’s zijn ze wel. Want iederéén wil
‘s avonds weer gezond naar huis.
Door intensieve samenwerking met onze
opdrachtgevers realiseren wij projecten in de
bouw en elektrotechniek, waarbij de inzet van
de juiste vakmensen centraal staat.
degildegroep.nl

www.rijbroekvloeren.nl
NEW!
RDi-515
Compact drill 600x340
for drilling, milling
and scribing
Toolchanger Laser measurement Direct drive drill motor
High-end machines for
construction steel fabrication
Oude Middenweg 213
Den Haag
info@aps-europe.nl
www.aps-europe.nl
Storage Systems | Sorting Systems | Process Optimization | Software Solutions
RDS-615
RS-800/1300
RDR-1036
RPS-520
VAN RIJBROEK VLOEREN
TOONAANGEVEND SINDS 1976
GIETVLOEREN
VAN RIJBROEK
VLOEREN
0413 - 265055 info@rijbroekvloeren.nl
Gietdekvloeren
Zandcementvloeren
Zwevende vloeren
“GIETDEKVLOEREN:
DE BASIS VOOR ELKE VLOERAFWERKING”

Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | APS Europe
Zelf doen is goedkoper
Meer controle voor
kleinere staalbedrijven
Compacte, betaalbare kwaliteitscombinatie.
Uitbesteden of zelf doen? Dat is de vraag die Rob Rehorst heeft laten onderzoeken voor de
kleinere staalbouwer als het gaat om het boren en zagen van profielen. “Grotere staalbouwers
hebben daar eigen machines voor, bedrijven die tussen de 700 en 1200 ton staal verwerken,
laten het zagen en boren doorgaans over aan de toeleverancier. Uit ons onderzoek blijkt dat het
zelf uitvoeren van deze bewerkingen al snel voordeliger kan zijn. APS Europe heeft hiervoor een
nieuwe, compacte boor-zaagcombinatie in huis die zich binnen vijf jaar terug kan verdienen.”
APS Europe ontwerpt en bouwt machines
voor de staalindustrie. De aandacht lag tot voor
kort op de grote en middelgrote staalbedrijven
in binnen- en buitenland, waarvoor de Haagse
onderneming portaal boormachines, bandzagen
en ponsinstallaties op maat maakt. Om de
focus te verbreden naar de kleinere staalbedrijven,
heeft Rehorst onderzoek gedaan naar
de mogelijkheden binnen dit marktsegment.
TERUGVERDIENTIJD
“We hebben recentelijk een eerste compacte
boor-zaagcombinatie gebouwd met een 18
meter aanvoerbaan en 12 meter afvoerbaan”,
begint Rehorst. “Nu weten we dus ook wat die
voor de klant moet kosten en dat loopt richting
drie ton. Uit het onderzoek weten we staalbedrijven
die jaarlijks rond de duizend ton staal
verwerken, ongeveer 60 duizend euro per jaar
aan zaag- en boorkosten kwijt zijn. Op dit moment
zal het waarschijnlijk nog iets hoger liggen
omdat de staalprijzen recentelijk enorm gestegen
zijn. Dat betekent dat de investering ruim
binnen de vijf jaar is terugverdiend.”
COMBINATIE
Het betreft een combinatie van de RDi-515
boormachine en de RS-500 bandzaag in de
bekende APS-kwaliteit. Rehorst: “Deze nieuwe
en compacte boormachine met drie boorassen
heeft een maximum profielbereik van 640 mm
bij 340 mm en een magazijn van vijf gereedschappen.
De direct drive boormotoren hebben
elk een vermogen van 21 kW, zijn watergekoeld
en gaan tot 5.000 toeren. Dat maakt ze ook geschikt
voor freeswerk. Uiteraard is deze instal-
Rob Rehorst: “Met deze zaag-boorcombinatie is de
investering ruim binnen de vijf jaar terugverdiend.”
88

‘Een groot voordeel van de boor- en
zaagbewerkingen in huis halen is tijdwinst’
latie met het MultiPro-III bedieningsprogramma
gereed voor de toekomst. Het inlezen van
NC-bestanden, optimaliseren van producten,
bestelbonen genereren en het bijhouden van
productie data zit standaard bij deze machine.”
KORTE LEVERTIJDEN
Een groot voordeel van de boor- en zaagbewerkingen
in huis halen is volgens Rehorst tijdwinst.
“De levertijden van gezaagd en geboord bestellen
van profielen zijn de langer geworden en dat
kan menig staalbouwer zich niet veroorloven.
Het moet tegenwoordig steeds sneller. Met de
compacte APS-combinatie kun je gewoon handelslengtes
inkopen en op voorraad houden en
op bestelling profielen in eigen huis bewerken.
Een staalbedrijf met levertijden van een of twee
dagen maakt tegenwoordig goede vrienden.”
COMPACT EN FLEXIBEL
APS Europe heeft veel energie gestoken in het
compact maken van de boor-zaagcombinatie.
Rehorst: “Onze nieuwe combinatie is slechts 1
m breed, 1.60 m hoog en 2,5 m diep. Een oude
versie die 600 mm kan verwerken is twee keer
zo breed en hoog. Af- en aanvoerbanen zijn op
lengte naar keuze te bestellen. Met een deel
vast en een deel verrijdbaar kunnen we hierin
ook in allerlei flexibele oplossingen voorzien.
Wat we ook als optie adviseren om in plaats
van de RS-500 bandzaag een RS-800 te plaatsen.
Daarmee kun je in plaats van 275 mm wel
500 mm onder verstek zagen. Compact, flexibel,
veelzijdig, goedkoper en ook snel kunnen
leveren, wat wil je nog meer?” ■
Compacte boormachine met krachtige direct drive motoren en drie boorassen.
89

Tekst | Aalborg White Cement Beeld | BC Wonderwoods / VERO Digital
Wonderwoods Utrecht:
een ‘levend’
stadsicoon
In het Utrechtse stationsgebied realiseert Bouwcombinatie
Wonderwoods (Boele & van Eesteren | Kondor Wessels
Amsterdam) vanaf eind 2020 Wonderwoods. Wonderwoods
omvat twee spraakmakende groene torens die met elkaar
verbonden worden door een ondergrondse één-laagse
parkeergarage. De torens met een oppervlakte van in totaal
81.000 m² krijgen een divers programma met onder andere
huur- en koopwoningen, kantoren, retail, horeca, educatie, cultuur
en een semipublieke dakpark. Het project wordt uitgevoerd
in opdracht van Wonderwoods Development en is onderdeel
van de herontwikkeling van het Beurskwartier. De bouw van
Wonderwoods wordt naar verwachting medio 2024 afgerond.
De boombakken en plantenbakker zijn vervaardigd
met terrazzo beton dat voorzien is van Aalborg
White Cement.
NATUUR IN DE STAD
Wonderwoods bestaat uit twee groene torens van circa 105 en 70
meter hoog. De hoogste toren, naar het ontwerp van Stefano Boeri
Architetti, komt aan de Croeselaan en wordt voorzien van een verticaal
bos van beplanting aan de balkons en gevels. De tweede toren
komt naast bioscoop Kinepolis en wordt gekenmerkt door de voor
MVSA Architects typerende rondingen in de gevels. Dit ontwerp heeft
veel groen aan de binnenzijde; zo krijgt de toren een groot atrium en
wintertuinen langs de gevels. Naast de circa 1200 plantenbakken en de
161 grote boombakken aan de gevels van de hoogste toren, zijn vrijwel
alle daken groendaken geworden met een waterretentie functie. Deze
daken houden het regenwater vast om later via een volautomatisch
systeem weer te dienen voor de bewatering van al het groen.
DUURZAAMHEID
Bij de realisatie van Wonderwoods wordt uitgegaan van de hoge
ambities en wensen voor duurzaamheid, groen en gezondheid. Om
duurzaamheid in alle lagen door te voeren Hebben de kantoren een
BREEAM Excellent certificaat behaald.
WIT BETON WORDT WERELDWIJD
MEER EN MEER GEBRUIKT
De toren van MVSA Architects is voorzien van wit beton. Voor de toren
van Stefano Boeri Architetti is gekozen voor terrazzo gevels met een basis
van wit beton. Verweven in een verticaal bos zijn zij dus een inspiratie
voor de rest van de wereld. Meer dan 10.000 planten en 360 bomen
zullen ondersteund worden door mooie, rustgevende gevels én balustrades.
Wonderwoods is een 'living landmark' dat ter inspiratie dient
voor andere steden om de natuur terug te halen naar de stad. De gevelpanelen
en balkons zijn vervaardigd met Aalborg White Cement, die
door zijn chemie, de puurheid van het witte cement en de mechanische
eigenschappen kunnen worden bereikt in beton.
DE PRIJS-/KWALITEITVERHOUDING IS UITSTEKEND
Door de reflectie kan men ook besparen op bijvoorbeeld de koeling.
Bovendien is het eenvoudig te reinigen. De keuze voor wit beton is dan
ook een architectonische en esthetische keuze. Het terrazzo met de wit
betonnen accenten in combinatie met het groen geven Wonderwoods
het gewenste elan. ■
90

‘Het terrazzo met de wit betonnen accenten in combinatie met
het groen geven Wonderwoods het gewenste elan’
Wonderwoods wordt een verticaal bos in Utrecht.
Bouwinfo
OPDRACHTGEVER
Wonderwoods development BV:
G&S Vastgoed
BOUWKUNDIG AANNEMER
Bouwcombinatie Wonderwoods VOF:
Boele & van Eesteren / KondorWessels
Amsterdam
ARCHITECT
Stefano Boeri Architetti
MVSA Architects
CONSTRUCTEUR
Van Rossum Raadgevende Ingenieurs
BOUWKUNDIGE UITWERKING
INBO
GEOTECHNISCH ADVIES
Crux
DUURZAAMHEID & BREEAM
Arcadis
WIT CEMENT
Aalborg White Cement
PREFAB BETONELEMENTEN
Westo Prefab Betonsystemen
91

Het eindresultaat van de woningen.
Tekst | Tjerk van Duinen Beeld | Wyli / StartBlock
Stelringen vinden hun weg in de kant-en-klaarwoningbouw
Dubbele toepassing,
veel stelruimte
In vrij korte tijd zijn de stelringen van Wyli een bekend product
geworden onder staalbouwers en constructeurs. Dat is
ongetwijfeld te wijten aan de elegantie waarin de verschillende
typen stelringen een eenvoudige, praktische en goedkope
oplossing bieden voor veel voorkomende problemen. Zo zijn
windverbanden met de Wyli Tension Disc simpel na te stellen
of te ontdoen van bollingen. De Wyli Shockproof Disc is een
prachtig hulpmiddel bij aardbevingsbestendig bouwen. Daar
is nu een nieuwe toepassing bijgekomen: de dubbele Wyli, die
momenteel wordt gebruikt voor het stellen van kant-en-klaarwoningen
van Startblock.
Fundering van 8 woningen.
92

Montagevolgorde: plaatsen grote ring met excentrisch gat, daarna plaatsen kleine binnenring met excentrische borst.
‘In een omtrek van 40 millimeter hebben we 15 mm stelruimte gecreëerd’
Om eerst de Wyli stelringen in herinnering te
brengen, legt Erik Gerssen, directeur van Wyli
Tension Disc, nog een keer het principe uit, dat
ooit was bedacht om bollingen uit windverbanden
weg te werken.
“De kern van deze gepatenteerde oplossing zit
hem in de excentriciteit van de stelring die in
wezen het boutgat verplaatst. Daarmee kun je
vier millimeter heen en vier millimeter terug
stellen, acht millimeter in totaal dus. De stelring
heeft een zeskantige inkassing waar de boutkop
in valt. Met dezelfde sleutel die je normaal
gesproken ook gebruikt, kan eenvoudig het
windverband strak gezet worden. Twee Wyli’s
kunnen zo bij een strip van zes meter een bolling
van 135 mm wegwerken. Deze Wyli Tension
Disc is leverbaar van M12 tot M 36 en voor
meerdere plaatdiktes.”
STARTBLOCK
Recentelijk heeft het Wyli-principe ook zijn
weg gevonden in de bouw van kant-en-klaarwoningbouw.
Startblock uit Emmeloord
bouwt in de fabriek complete woningen voor
starters en probeert hiermee iets bij te dragen
aan de schrijnende woningnood die deze
doelgroep ondervindt. De grotendeels van
hout gemaakte woningen zijn 4 m diep, 5 m
breed en 8.6 m hoog en worden in zijn geheel
en compleet afgebouwd op een dieplader van
de fabriek naar de eindbestemming vervoerd.
Er loopt momenteel een project met 16 woningen
in Emmeloord en een met 32 woningen
in Ridderkerk.
FLINKE STELRUIMTE
Gerssen: “Omdat het stellen van de complete
woning zeer nauwkeurig dient te gebeuren, is
een oplossing gevonden met dubbele Wyli’s.
Dat werkt als volgt: de woningen rusten op een
prefab betonvloer waarin draadeinden M 20
zijn ingestort; de woningen zelf hebben voetplaten
in de kolommen met uitsparingen van
40 millimeter. Nadat de woning op zijn plaats
is gehesen, gaat de eerste Wyli in de voetplaat
en daarin gaat weer een tweede, kleinere Wyli.
Zo hebben we in een omtrek van 40 millimeter
15 mm stelruimte gecreëerd. Als het huis dan
precies gesteld is, kunnen na het aansluiten van
de nutsvoorzieningen de bewoners de circulaire,
duurzame woning meteen betrekken. Op
de bouwplaats komt er verder geen spijker of
schroef meer aan te pas.”
Bij deze specifieke oplossing met twee Wyli’s
wordt gebruik gemaakt van een 30 mm en een
40 mm variant. Gerssen tot besluit: “Het grote
voordeel is natuurlijk dat je zo het stelvermogen
flink vergroot, terwijl de uiteindelijke
speling 0,1 millimeter is en de woning in alle
richtingen volledig gefixeerd staat. Daarbij kun
je van één kant stellen, terwijl je bij de aardbevingsbestendige
Wyli Shockproof Disc van
beide kanten er bij moet kunnen. We zijn in
elk geval verheugd dat ons systeem weer een
dankbare toepassing heeft gevonden.” ■
Bij toepassing in 2 gaten is de voetplaat volledig
naar alle kanten gefixeerd.
93

Totale bescherming
Wie in de bouw, logistiek, transport of industrie werkt, weet: goede persoonlijke bescherming is onmisbaar.
De kwaliteit en het comfort van onze persoonlijke beschermingsmiddelen ervaar je niet alleen tijdens een werkdag
met een stuk gereedschap in je hand. Je plukt er ook de vruchten van tijdens het sporten, gamen of wanneer je het
weekend met vrienden of familie eropuit trekt. Je werk is je leven. En OXXA® beschermt alles wat je lief is.
X-PRO-FLEX-ULTRA
51-293
ASTANA
8070
SONORA
8300 www.oxxa.work

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
Tekst | Arend Dolsma
Liniebrug Nigtevecht (iov Delft creatieve ingenieurs, foto: Lucas van der Wee).
Meer weten over
staal in de bouw?
Kantoorgebouw Bouwdeel D(emontabel), Delft (Cepezed, foto: Lucas van der Wee).
Distributiecentrum Rhenus New Logistics, Tilburg (Heembouw Architecten).
Dan moet je bij Bouwen met Staal zijn. Deze stichting, dik 20 jaar geleden in het leven geroepen op
gezamenlijk initiatief van ingenieursbureaus, (staal)bouwbedrijven, staalhandel en staalproducenten,
zet zich vanuit Zoetermeer elke werkdag in voor het gebruik van staal in de bouw en infrastructuur
in ons land. Om architecten, constructeurs, aannemers, staalbouwers en andere belangrijke
disciplines in de bouw- en infrasector te faciliteren bij verantwoorde keuzes en toepassingen van
staal in hun projectpraktijk biedt Bouwen met Staal bijvoorbeeld een helpdesk voor technische
vragen, onafhankelijk technisch advies bij bouwprojecten en voorlichtingsbrochures, nieuwsbrieven
en websites over toepassingsaspecten van staal zoals brandveiligheid en duurzaamheid. Maar
misschien wel het meest essentieel voor goed gebruik van staal in de bouw is de kennisoverdracht.
96

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
Het diploma Staalbouwkundig tekenaar/constructeur is tevens het toegangsbewijs
voor Staalconstructies BV/BmS, de HBO-opleiding die de
Betonvereniging (BV) en Bouwen met Staal (BmS) gezamenlijk organiseren
onder de noemer BV/BmS Opleidingen. Je kunt ook aan de opleiding
meedoen als je een HBO-diploma Bouwkunde, Civiele Techniek of
Werktuigbouw op zak hebt, zonder constructief te zijn afgestudeerd.
Tijdens Staalconstructies BV/BmS word je – op bachelorniveau, een jaar
lang – de kennis en praktische vaardigheden bijgebracht die je nodig hebt
om zelfstandig constructieberekeningen te maken. Je leert constructies te
toetsen aan de hand van de normen, raamwerkberekeningen te controleren
en computerberekeningen te checken met behulp van vuistregels.
Diamantbeurs | Capital C, Amsterdam (ZJA Zwarts & Jansma Architecten i.s.m.
Heyligers design + projects, foto: ZJA).
Kennis van het materiaal staal en de opties en aandachtspunten voor de
inzet van het materiaal in constructies van gebouwen en bruggen. Dat
wordt door Bouwen met Staal verspreid via praktijk/-studieboeken, seminars,
cursussen én – speciaal voor de (toekomstige) constructeur – via
een complete serie vakopleidingen. Heb je (minimaal) een MBO-diploma
richting Bouwkunde of Werktuigbouw of een vergelijkbaar niveau en je wilt
je uiteindelijk opwerken tot constructief ontwerper met een mastertitel,
dan kun je het benodigde opleidingstraject volgen bij Bouwen met Staal.
Dat traject begint bij Staalbouwkundig detailleren BmS. Tijdens deze
opleiding op MBO-niveau leer je binnen een jaar tijd om geheel zelfstandig
werktekeningen te maken van bouwkundige en civiele staalconstructies.
Heb je de opleiding succesvol doorlopen, dan kun je
doorstromen naar Staalbouwkundig tekenaar/constructeur BmS. Deze
tweejarige, post MBO-opleiding stelt je in staat om je nog verder te bekwamen
in het modelleren van constructies, maar brengt je vooral ook
de benodigde theoretische kennis en praktische vaardigheden voor het
rekenen aan constructies.
Om deel te nemen aan Staalbouwkundig tekenaar/constructeur, hoef je
niet persé eerst Staalbouwkundig detailleren te volgen. Heb je een MBO
4 diploma met (voldoendes voor) de vakken wiskunde en mechanica,
dan kun je je direct inschrijven voor Staalbouwkundig tekenaar/constructeur.
Dat geldt ook als je al enige jaren werkzaam bent bij een ingenieursbureau,
bouwonderneming of staalbouwbedrijf, in een relevante functie.
Wil je nog een treetje hoger op de kennisladder, volg dan Constructief
Ontwerpen BV/BmS, inderdaad ook weer een opleiding van BV/BmS
Opleidingen. Ben je geslaagd voor Staalconstructies BV/BmS óf afgestudeerd
aan een HBO-opleiding Bouwkunde, Civiele Techniek of Werktuigbouw
met een constructief afstudeeronderwerp, dan kun je van start
met deze driejarige opleiding op TU- ofwel masterniveau.
In die drie jaar ga je je constructieve vakkennis verbreden en verdiepen,
verkrijg je (nog) meer constructief inzicht en je leert hoe je een
constructie op een integrale manier ontwerpt, rekening houdend met
uitvoerbaarheid en veiligheid maar ook met kosten en economie, esthetica
en bouwkundige en installatietechnische aspecten.
Na drie jaar kun je afstuderen in beton- óf in staalconstructies. In beide
gevallen bestaat de afstudeeropdracht uit het ontwerpen, detailleren en
berekenen van een constructie. De uitwerking van die opdracht verdedig
je voor een examencommissie. Is de commissie tevreden, dan ontvang
je het diploma Constructief Ontwerpen BV/BmS.
Kennis is natuurlijk wel een dynamisch fenomeen. Het kan verstoffen,
verouderen, ingehaald worden door nieuwe ontwikkelingen, inzichten,
informatie. Met korte cursussen over de meest uiteenlopende onderwerpen
(van hallenbouw of brandveiligheid tot stabiliteit van staalconstructies
of de eindige-elementenmethode) helpt Bouwen met Staal je
op bij te blijven.
Meer weten? Ga naar www.bouwenmetstaal.nl
■
Twijfel je nog aan je basis-bagage op het gebied van wiskunde en mechanica,
dan is ’t niet onverstandig om vooraf de aparte B-module van Bouwen
met Staal te doorlopen. Je wordt dan flink bijgespijkerd in onder meer
het ontbinden in factoren, rekenen met machten en wortels, functies en
vergelijkingen en in belastingen, krachten, opleggingen, statische waarden
en spanningen en vervormingen. En ’t duurt maar vier middag-/avonden.
Heb je Staalbouwkundig tekenaar/constructeur ‘in de tas’, dan behoor
je eigenlijk al tot de door de staalwol geverfde tekenaars/constructeurs.
Maar al te vaak ziet Bouwen met Staal geslaagden aan deze opleiding,
even later terug als (assistent) groepsleider bij een ingenieursbureau of
staalconstructiebedrijf.
Overkapping Goede Doelen Loterij, Amsterdam (Benthem Crouwel Architects).
97

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
Tekst en beeld | Betonvereniging
Ook jongeren zijn van harte welkom!
Betonvereniging:
kennis delen is het credo
De Betonvereniging is het onafhankelijke, deskundige en innovatieve kennisnetwerk voor de
betonsector in Nederland. Al bijna 100 jaar bevordert de Betonvereniging het verantwoord gebruik
van beton. Als kennisinstituut zorgen wij via onze opleidingen en cursussen voor onderwijs in alle
aspecten van beton. Centraal staan de kernwaarden vakkennis, praktijkgerichtheid en actualiteit.
Door een opleiding of cursus te volgen bij de Betonvereniging kun je:
B – bijdragen aan de kwaliteit van je werkveld;
E – ervaringen uit je werk inbrengen;
T – toepassingen direct in de praktijk brengen;
O – ontwikkelingen in je vakgebied bijhouden;
N – nieuwe inzichten opdoen.
WIJ FOCUSSEN ONS OP:
• Opleidingen
Ons aanbod omvat 8 diepgaande opleidingen, van mbo+ tot wo. Je versterkt
hiermee je kennis en vaardigheden op het gebied van beton: een
solide stap naar een glansrijke carrière in ‘de beton'’! Hieronder vind je
ons overzicht per niveau.
De Betonvereniging zorgt ervoor dat haar leden kennis delen, kennis opdoen
en kennis maken rondom het materiaal beton. Wij geven technische
publicaties uit en ondersteunen verschillende aangesloten organisaties.
WIJ ORGANISEREN:
• Opleidingen en cursussen van vmbo tot universitair niveau. De
activiteiten zijn voornamelijk toegesneden op de toepassingsgebieden
Ontwerp en Constructie, Cement- en Betontechnologie, Werkvoorbereiding
en Uitvoering, Onderhoud en Reparatie;
• Congressen, workshops en webinars voor algemene en specifieke
kennisoverdracht. Specifieke activiteiten zijn: Beton Event, Studio Beton,
Betonprijs, Betoncafé en Betonkanorace;
De kennis die wij aanbieden vormt een goede aanvulling op de vooropleiding
en praktische ervaring van onze deelnemers.
WAAROM ONDERWIJS VOLGEN BIJ DE
BETONVERENIGING?
Met bijna 100 jaar ervaring is de Betonvereniging de betrouwbare kennispartner
voor technische opleidingen en cursussen voor de betonsector.
Gepassioneerde docenten met veel praktijkervaring geven onze
cursussen aan kleine groepen. In een prettige sfeer met veel persoonlijke
aandacht bieden wij een breed scala aan thema’s over alle fasen
van betonbouw. Onze cursuslocaties zijn verspreid over het land en
de cursussen vinden vooral in de middagen en avonden plaats, perfect
passend bij een werkend leven.
Overzicht per niveau.
• Cursussen
Ons aanbod van cursussen is ingedeeld in vier kennisdomeinen:
De vier kennisdomeinen.
De cursus Duurzaam Beton overstijgt alle domeinen en staat hier dus
los vermeld.
98

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
• Specialisaties
Onze specialisaties geven je veel diepgang! Hieronder vind je ons overzicht
per niveau.
De veelzijdigheid van ons ledenbestand maakt van de Betonvereniging
hét platform voor de hele Nederlandse betonwereld. Dat platform biedt
onze leden één groot netwerk waar leden elkaar regelmatig ontmoeten
op één van onze talrijke bijeenkomsten. Voorbeelden daarvan zijn de
jaarlijkse Betondag, seminars, webinars, congressen, cursussen en opleidingen.
Deze activiteiten brengen niet alleen de sector een stap verder,
zij dragen ook bij aan jouw persoonlijke groei als (toekomstig) lid!
DE TOEKOMST
Beton is wereldwijd het meest toegepaste bouwmateriaal. Daarom is
het belangrijk dat jongeren nu al de betonsector leren kennen. Op het
mbo faciliteert de Betonvereniging de samenwerking tussen ROC's en
het betonbedrijfsleven via het zogenoemde Keuzedeel Betonbouw. De
kennistoets van dit keuzedeel sluit nauw aan op vervolgopleidingen die
een carrière in de betonbouw mogelijk maken.
Overzicht per niveau.
Welke opleiding, specialisatie of cursus ga jij doen? Onze programmamanagers
helpen je graag verder! Je kunt altijd vrijblijvend contact
met ons opnemen via opleidingen@betonvereniging.nl. Neem vooral
ook een kijkje in ons cursusaanbod via magazine.betonvereniging.nl/
cursusaanbod.
Wij hopen je te mogen verwelkomen bij één van onze opleidingen,
cursussen en events! ■
‘Met bijna 100 jaar ervaring is de
Betonvereniging de betrouwbare
kennispartner voor technische
opleidingen en cursussen voor de
betonsector‘
Programmamanagers: v.l.n.r. Erik Vergeer, Chantal Mülders, Henk Wapperom,
Jeroen Mol.
EVENEMENTEN
Onze seminars en congressen worden georganiseerd met én voor
onze ruim 2.000 leden vanuit de (beton)bouwsector, maar zijn ook
toegankelijk voor niet-leden.
Naast toegang tot de meest recente knowhow en ontwikkelingen op
een zeer breed terrein, biedt de Betonvereniging met deze events ook
een platform aan haar leden en netwerkmogelijkheden voor de gehele
Nederlandse betonindustrie. Jaarlijks terugkerend zijn ons congres, Beton
Event, Studio Beton, Beton Café, Betonkanorace en de tweejaarlijks
uitreiking van de Betonprijs.
LEDEN
De Betonvereniging is hét kennisnetwerk voor de (beton)bouw. Sinds
de oprichting in 1927, is de Betonvereniging de bindende factor tussen
overheden, bouwers, adviseurs en kennisinstituten. Onze vereniging
bestaat uit een actief netwerk van meer dan 2.000 leden, bestaande uit
bedrijfsleden, persoonlijke leden en studentleden.
99

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
Tekst | Roel van Gils Beeld | Vic Obdam
‘We zijn niet te klein voor het grote, maar niet te groot
voor het kleine’
Innovatieve staalbouwer
zet in op een gezond en
leerzaam werkklimaat
Vic Obdam is een begrip in de staalbouwwereld. Onder het mom van ‘bijzondere gebouwen
vragen om een hoogwaardig geraamte’ levert het familiebedrijf een bijdrage aan de meest
uiteenlopende projecten. In de bedrijfsvoering staat volgens directeur Pieter Klijn een gezond en
leerzaam werkklimaat centraal. “We besteden bewust veel tijd en capaciteit aan het opleiden van
(jonge) mensen. Dat houdt ons jong en dynamisch, en stelt ons in staat om mee te bewegen op de
nieuwste ontwikkelingen.”
Paviljoen: Stalen golf in Scheveningen.
Bij BioPartner Center in Leiden heeft Vic Obdam van de ruim 250 ton aan staal voor de constructie van het gebouw, maar liefst 170 ton aan donorstaal gebruikt.
100

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
‘We hebben geen managers, zijn heel
benaderbaar en zijn altijd op zoek naar
gemotiveerde mensen’
Mall of the Netherlands – Dome in Leidschendam.
De enorme passie voor staaltechniek probeert Vic
Obdam ook op de nieuwe generatie over te brengen.
Met onze passie voor staaltechniek, onze ervaring,
samenwerking en innovatieve vooruitstrevende
gedachtegang iedere constructie
realiseren! “Dat is onze missie", zegt Klijn enthousiast.
Gevolgd door de visie: het realiseren
van indrukwekkende staalconstructies in
iedere vorm waar klantwens gecombineerd
wordt met hergebruik en duurzaamheid om
Vic Obdam een plaats te geven in de circulaire
bouweconomie. “Met andere woorden, we
durven uitdagende projecten aan te gaan", legt
Klijn uit. “We zijn niet te klein voor het grote,
maar niet te groot voor het kleine.”
CIRCULARITEIT
Vic Obdam is volgens Klijn een platte organisatie.
“We hanteren een no-nonsense aanpak,
maar zijn tegelijk innoverend. Dat houdt in dat
we een ontwerp van begin tot einde realiseren
met een eigen team van technisch specialisten;
modelleurs en constructeurs. Onze eigen engineeringsafdeling
kan zowel de hoofd- als detailberekening
volledig in 3D-E.E.M. uitvoeren.
Maar we gaan nog een stapje verder. Zo kunnen
we met een 3D-scan een pointcloud van een
gebouw opstellen, ontzettend handig bij een
renovatieklus. Of wat te denken van het in 3D
uitzetten van ankers? Dat alles in eigen beheer
en met eigen mensen en materieel. Innovatie
zit hem ook in onze motivatie om de wereld
te helpen duurzamer te worden. We praten
niet alleen over circulariteit, maar voegen de
daad bij het woord. Waar het kan, zetten we
in op circulair en toekomstbestendig bouwen.
Een mooi voorbeeld daarvan is onze bijdrage
aan BioPartner Center in Leiden. Van de ruim
250 ton aan staal voor de constructie van het
gebouw, is maar liefst 170 ton aan donorstaal
gebruikt, afkomstig uit een oud universiteitslaboratorium
op diezelfde campus. Circulair
bouwen kan je overigens niet alleen, het vraagt
om een ketenaanpak. Dat was hier het geval.”
ERKEND LEERBEDRIJF
De enorme passie voor staaltechniek probeert
Vic Obdam ook op de nieuwe generatie over
te brengen. En met succes. Klijn: “We zijn een
Erkend Leerbedrijf en hebben leerlingen, stagiaires
en afstudeerders op alle niveaus, van praktijkgericht
onderwijs tot op universitair niveau.
We bieden ruimte aan jonge mensen om ons
mooie vak te ontdekken. Dat gebeurt op geen
enkele school. Alleen al in de fabriek zijn er negen
leerlingen werkzaam via de BBL-leerweg.
Daarnaast nog regelmatig stagiaires op de tekenkamer
en de afgelopen periode drie afstudeerders.
Onze mensen maken ook bewust tijd vrij
voor de leerlingen. Dat vinden we belangrijk.”
En dat wordt ook gewaardeerd, zo blijkt uit de
reactie van enkele leerlingen. Jim, BBL Leerling
niveau 3 zegt: “Het volgen van een opleidingstraject
bij Vic Obdam gaat om kwaliteit, niet om
kwantiteit.” Tim, eveneens BBL leerling niveau
3 vult aan: “Er is ruimte om te leren en als je een
vraag hebt, zal er altijd hulp of een oplossing
geboden worden.” Saskia, net HBO afgestudeerd,
start met vervolgstudie, zegt tot slot: “Er
zijn mogelijkheden om door te groeien in het
bedrijf en je daardoor te blijven ontwikkelen.”
Behalve aan jonge studenten biedt Vic Obdam
ook aan eigen medewerkers de mogelijkheid
om zich te blijven ontwikkelen. “Het
is essentieel voor een gezond werkklimaat,”
vindt Klijn. “Daar hechten we veel waarde
aan. Er heerst bij ons een hele fijne werksfeer
in een open cultuur. Aan hiërarchie doen we
niet. We hebben geen managers, zijn heel benaderbaar
en zijn altijd op zoek naar gemotiveerde
mensen.” ■
101

BOUWEN BEGINT MET STAAL
Totaalprojecten – Renovatie
Utiliteitsbouw – Bedrijfshallen
Trappen en Hekken – Speciale projecten
Specialist in staalbouw
Tel: 0226-453044 info@vicobdam.nl www.vicobdam.nl

Sneller
en beter
rekenen met
MatrixLigger
DOORBREEK VEROUDERDE
OPLOSSINGEN MET MATRIX
SOFTWARE
Maak kennis met onze nieuwste oplossingen tijdens onze
seminars en demo’s.
Kijk op: www.matrix-software.nl/agenda voor locaties en data.
Beter BIM-men
met IC-Prefab
voor Revit
Softwareoplossingen voor constructeurs, betonfabrieken, staalbouwers en kozijnfabrieken - www.matrix-software.nl
Transportonderhoud
TE KOOP EN TE HUUR
Unieke volledig elektrische,
stationaire betonmixer
Met onze volledig elektrische, stationaire betonmixer bieden we een duurzaam alternatief voor de
vele traditionele betonmixervarianten die er al jaren zijn. Hij is stiller, zuiniger, schoner en zeer flexibel
inzetbaar aangezien hij beschikt over accu’s die na opladen zorgen voor zo’n 5 uur draaien zonder directe
stroomvoorziening. Neem voor nog meer informatie contact met ons op.
5 uur
draaien op
de accu’s
Galvanibaan 8 / 3439 MG Nieuwegein / Tel. 030 740 07 77
info@transportonderhoud.nl / www.transportonderhoud.nl

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
Tekst | Roel van Gils Beeld | Nebest
Frisse blik van de jongere generatie essentieel
Op weg naar een
circulaire infrastructuur
Er worden mooie stappen gezet richting een circulaire economie. Zo ook door het consortium
Closing The Loop, bestaande uit Nebest, Antea Group, GBN Groep, Strukton Civiel, dat naar
aanleiding van de SBIR-oproep Circulaire Viaducten de volgende stap zet richting een circulaire en
klimaatneutrale infrastructuur in 2030. Parallel aan deze oproep hebben een viertal afstudeerders
van de Avans Hogeschool bij Nebest de kans gekregen om een vergelijkbaar traject te doorlopen.
En met succes. De frisse blik van de jongere generatie heeft zelfs binnen het ervaren consortium
tot bruikbare inzichten geleid.
Rijkswaterstaat wil vooropgaan in de transitie
en in 2030 al circulair werken. “In die hoedanigheid
werd eerder al het eerste circulaire viaduct
in Kampen gebouwd", zegt Wouter van
den Berg, New Business Manager bij Nebest.
“Daar vond ‘men’ nogal wat van. Het was eerder
modulair dan circulair. Maar goed, het heeft
in ieder geval een positieve beweging ingezet.
Zo is er een Open Leeromgeving in het leven
geroepen met verschillende themalijnen om
de dialoog aan te gaan over de uitdagingen en
belemmeringen om tot een circulair areaal te
komen. Dat is de basis geweest voor de SBIRoproep
Circulaire Viaducten, een oproep aan
de markt om aan de hand van productinnovaties
tot fysiek toepasbare en inkoopklare circulaire
viaductconcepten te komen.”
We hebben de competitie waarin wij als consortium
participeerden dus grotendeels nagebootst.
De studenten zijn in duo’s opgetrokken
en gevraagd om zelf een concept te ontwikkelen
voor een circulair viaduct, specifiek gericht
op hergebruik. Daarbij zijn ze eerst aan de hand
van live sessies met onder meer gemeentes en
provincies op ‘jacht’ gegaan naar kunstwerken
die op de nominatie staan binnen tien jaar niet
duurzaam gesloopt te worden. Op basis daarvan
is een inventarisatie gemaakt van welke
materialen wanneer beschikbaar komen op
de markt. Input die vanzelfsprekend ook perfect
bruikbaar was ter ondersteuning van het
haalbaarheidsonderzoek van het consortium.”
BELANGRIJKE CRITERIA
Na de gezamenlijke inventarisatieronde gingen
de studenten aan de slag om een ontwerp van
een circulair viaduct met vrijgekomen materialen
uit te werken op een specifieke locatie. Belangrijke
criteria waren daarin de haalbaarheid
JACHT OP HERBRUIKBARE
MATERIALEN
Vrijwel gelijktijdig met de door Rijkswaterstaat
uitgeschreven SBIR-oproep Circulaire Viaducten
kwamen vier enthousiaste afstudeerders
op ons pad, zegt Van den Berg. “Een mooie
kans voor ons en voor hen om mee te draaien
in dit project, parallel aan de initiële oproep, zodat
ze de kans hadden om een eigen richting te
varen, maar hun bevindingen wel konden worden
meegenomen binnen het groter geheel.
Afstudeerduo Twan Looije en Steven Keemers voor hun casus object A44 Lisserweg.
104

THEMA PERSONEEL & OPLEIDING
in technische zin, het economisch perspectief
en de impact op het milieu.
“Uit ons onderzoek is gebleken dat ruim 75%
van de kunstwerken wordt gesloopt vóór het
einde van de technische levensduur, vooral
om functionele redenen, terwijl de onderdelen
nog prima honderd jaar mee kunnen", zegt
Xander ter Meulen, die samen met Marck Span
een duo vormde. Op basis van de materialen
uit een bestaand kunstwerk in Groningen, die
op de nominatie staat gesloopt te worden,
hebben ze een ontwerp gemaakt voor een
compleet nieuw viaduct in Nuth. “Ondanks de
afstand – alle bruikbare onderdelen dienen van
Groningen naar Limburg te worden getransporteerd
– hebben we een reductie gerealiseerd
van 40% zowel op MKI als CO 2
-uitstoot.
Bouwen met gebruikte materialen is dus hartstikke
zinvol", concludeert Marck Span.
DENK GROOT
Het andere duo, gevormd door Steven
Keemers en Twan Looije, volgde een vergelijkbaar
traject, maar heeft behalve onderzoek
naar de rendabiliteit ook het proces beschreven
van hoe gemeentes en provincies met hergebruik
aan de slag zouden kunnen gaan.
“We hebben dat gevat in een duidelijk stappenplan",
zegt Twan. “Onze casus richtte zich op
de vervanging van een viaduct over de A44 Lisserweg.
Het eerste concept was in onze ogen
te lang én zou twee keer zo breed moeten zijn.
Wij hebben de overspanning van 40 meter teruggebracht
naar 28 meter met een breedte
van 32 meter. Daarvoor hebben we materialen
ingezet van een bestaand en te slopen viaduct
over de A9 op slechts 30 kilometer afstand. Al
die inspanningen leiden aantoonbaar tot een
reductie van 60% op de MKI, een 61% lagere
CO 2
-uitstoot en een kostenbesparing van 60%.
Daarmee hebben we de gedachtegang dat duurzaam
bouwen veel geld kost, ook getackeld.”
Steven vult aan: “Wat wij onder andere hebben
geleerd uit dit onderzoek is dat je vooral groot
moet denken en je niet moet laten belemmeren
door zaken aanvankelijk onmogelijk lijken te zijn.”
STUDIO NEBEST
Het ontwerp van beide studentenduo’s is door
een commissie van wel dertig partijen getoetst
op de eerder gestelde criteria tijdens een livesessie
in de Nebest Studio. “De aanbevelingen
tijdens de livesessie hebben bovendien veel gebracht
in de verfijning van beide onderzoeken
richting de verdediging", zegt Van den Berg. “Beide
duo’s hebben uiteindelijk met een 8,3 en een
9 prachtige cijfers gescoord. Inmiddels is Xander
werkzaam bij Nebest, is Marck ook actief in het
werkveld en zijn Twan en Steven een vervolgopleiding
gestart. Daarnaast zijn we als consortium
Closing The Loop uit maar liefst 32 inzendingen
geselecteerd om het eerste circulaire viaduct
met hoogwaardig hergebruikte objectonderdelen
in Nederland te gaan realiseren. Beide afstudeeronderzoeken
zijn daarin heel waardevol
gebleken. Ik ben ervan overtuigd dat we zonder
de jonge generatie het doel van een circulaire
economie/infrastructuur nooit gaan bereiken.
Want: hoe ouder, hoe gekleurder. De combinatie
van ervaren constructeurs met de frisse
blik van studenten leidt tot mooie inzichten.”
Ook de studenten kijken enthousiast terug.
“We hebben hiervoor een afstudeerpoging
gedaan bij een ander bedrijf, maar dat liep op
niets uit,” zegt Xander. “De begeleiding en welwillendheid
van de mensen bij Nebest was zo
duidelijk anders. Ze waren zelf super enthousiast,
ontzettend behulpzaam en dat motiveerde
ons ook enorm om er een extra lading uren in
te steken om tot een mooi resultaat te komen.
Het was echt een topervaring met de livesessie
in Studio Nebest als kers op de taart.” ■
Zijaanzicht ontwerp Xander en Marck Daelderweg A76.
Ontwerp Twan en Steven A44 Lisserweg.
‘De combinatie van
ervaren constructeurs
met de frisse blik van
studenten leidt tot
mooie inzichten’
Ontwerp Xander en Marck Daelderweg A76.
105

Tekst | Roel van Gils Beeld | Transportonderhoud
Zonder
transportonderhoud
valt alles stil
Sinds 2004 is Transportonderhoud in Nieuwegein actief als universeel specialist voor onderhoud,
reparatie en modificatie van alle merken vrachtwagens, opleggers en betonmixers. Onder het motto
‘zonder transportonderhoud valt alles stil’ wordt alles geregeld onder één dak. En de dienstverlening
gaat sinds kort nóg een stap verder. Ook voor het huren of kopen van een stationaire betonmixer,
al dan niet geheel uitstootvrij, ben je bij Transportonderhoud aan het juiste adres.
Transportonderhoud voert onderhoud en reparaties uit aan alle gangbare merken en is tevens gecertificeerd voor het uitvoeren van APK-keuringen, het ijken van
tachografen en de jaarlijkse verplichte mixerkeuring.
Een betonmixer moet zo min mogelijk stilstaan. “Wij voeren onderhoud
en reparaties uit aan alle gangbare merken en zijn tevens gecertificeerd
voor het uitvoeren van APK-keuringen en het ijken van tachografen",
begint John van Wijk van Transportonderhoud. “Ook de jaarlijkse verplichte
mixerkeuring, aanvullend op de APK van de vrachtwagen, nemen
we gelijk mee. Een ondernemer is dus slechts één keer zijn betonmixer
kwijt voor de periodieke inspecties en keuringen. Dat scheelt veel tijd,
geregel en heen en weer rijden.”
NOODSET
Transportonderhoud beschikt over een grote voorraad aan onderdelen
van alle gangbare betonmixers, inclusief specifieke slijtdelen en filters.
Daarnaast blinkt de specialist uit in service en assistentie op locatie.
“We beschikken over een 24/7 storingsdienst met eigen servicewagen
om gestrande betonmixers door heel het land op weg te helpen", legt
Van Wijk uit.
106

Transportonderhoud heeft vijf stationaire betonmixers in de verhuurvloot zowel met dieselaandrijving als volledig elektrisch met nul uitstoot.
‘Duurzaam,
maar zonder concessies’
“Lukt dat niet, hebben we goede contacten met bergers om het voertuig
naar Nieuwegein te laten verslepen. Bij een technische storing aan
de aandrijving bijvoorbeeld, kunnen we met onze mobiele noodset de
mixer gewoon laten draaien zodat de mortel eventueel overgepompt
kan worden in een andere mixer. Vervolgens kunnen onze vakbekwame
monteurs de storing in alle rust in onze werkplaats verhelpen.”
STATIONAIRE BETONMIXERS
Sinds enige tijd houdt Transportonderhoud zich ook bezig met de verhuur
en verkoop van stationaire betonmixers. “We hebben onze jarenlange
ervaring in onderhoud en reparatie aan betonmixers goed kunnen
gebruiken bij de ontwikkeling van een nieuwe generatie stationaire
betonmixers", zegt Van Wijk. “Inmiddels hebben we vijf exemplaren
in de verhuurvloot zowel met dieselaandrijving als volledig elektrisch.
Dat laatste is baanbrekend, zeker als je bedenkt dat de mixer volledig
autonoom kan draaien zonder voeding. Duurzaam, maar zonder concessies
dus. Behalve nul uitstoot produceert de elektrische mixer ook
nauwelijks geluid. Een aspect dat met name in een stedelijke omgeving
steeds belangrijker wordt.”
Een ondernemer is slechts één keer zijn betonmixer kwijt voor de periodieke
inspecties en keuringen.
REFURBISHING
Transportonderhoud bouwt de stationaire betonmixers desgewenst op
klantspecificatie. “In principe varieert de inhoud van 9 tot 12 m³, maar
we hebben ook al een exemplaar geleverd van 6 m³ inhoud. We kunnen
snel en flexibel inspelen op bijzondere wensen. Daarnaast zijn we de
laatste jaren heel actief met het refurbishen van oude betonmixers. Een
dienst die niet alleen is ontstaan vanuit de duurzaamheidsgedachte maar
ook vanwege de lange levertijden bij fabrikanten. Tot slot zijn we bezig
met de ontwikkeling van een 3-assige fuseegestuurde trailer met 15 m³
mixeropbouw die voldoet aan de nieuwste specificaties van de RDW.
Later volgt meer over deze lichtgewicht combinatie", besluit Van Wijk. ■
107

Tekst | Roel van Gils Beeld | Vloerenbedrijf van Rijbroek
Gegarandeerde hechting is aanzienlijk hoger
Een anhydriet gietdekvloer:
uitermate geschikt voor
elk type vloerafwerking
Het toepassen van kanaalplaten en rib-cassettes (systeemvloeren) in combinatie met de populariteit
van gevoelige vloerafwerkingen, zoals linoleum en PU- en cementgebonden gietvloertjes van enkele
millimeters, maakt dat men steeds meer bewust kiest voor een zwevende anhydriet gietdekvloer.
De dekvloer en vloerafwerking zijn daarmee losgekoppeld van de constructie waardoor de kans
op scheurvorming en daarmee schade aan de vloerafwerking minimaal is. Maar ook voor harde
vloerafwerkingen met tegels is een zwevende gietdekvloer uitermate geschikt.
Een zwevende dekvloer is een dekvloer die wordt aangebracht op het
isolatiemateriaal, om thermische en/of akoestische redenen. Dit wordt
ook gedaan om daarop de leidingen van de vloerverwarming vast te zetten
(tackerplaat). Dankzij de betrouwbare sterkte van de gietdekvloer
wordt deze steeds vaker toegepast als zwevend dekvloersysteem.
Dit type dekvloer vraagt geen verdichting, moet enkel worden verdeeld en
heeft een gegarandeerde hoge druk- en buigtreksterkte. Daardoor heeft
de gietdekvloer geen problemen om de lichte beweging van de isolatie of
leidingen op te vangen en zo scheuren en schade te voorkomen. Doordat
de mortel keurig dicht vloeit, heeft deze ook een zeer hoge warmtegeleiding.
Dit resulteert in een beter rendement van de vloerverwarming.
HORIZONTALE DILATATIE
In de projectmatige bouw wordt veel gebruik gemaakt van systeemvloeren,
zoals kanaalplaten en rib-cassettes. Deze constructies werken na,
waardoor bij dekvloeren die direct zijn aangebracht op de constructie,
scheurvorming kan optreden. Het gevolg is dat die scheurvorming
door kan zetten in de vloerafwerking met als gevolg moeilijk herstelbare
schade voor de bewoners. Bij een zwevende dekvloer is sprake van
een loskoppeling van de ondergrond (horizontale dilatatie) waardoor
de kans op scheurvorming zeer beperkt wordt. Gecombineerd met
de zeer krimparme eigenschappen van de anhydriet gietdekvloer zorgt
dit voor de hoogste kwaliteit dekvloer en dus het hoogste woongenot.
Maar er is nog een aspect dat in het voordeel van de gietdekvloer spreekt.
Gietmortels hebben een relatief hoge buigtreksterkte. Dit betekent dat de
dekvloerdikte beperkt kan blijven. De zwevende gietdekvloer is daardoor
vaak te realiseren binnen de standaard door de architect/ontwerper gereserveerde
ruimte voor de dekvloer. Gevolg is minder materiaalverbruik,
meer vrije ruimte én met de aanzienlijk hogere warmtegeleidbaarheid van
gietdekvloeren resulteert dit in een snellere opwarming van de ruimte.
Een gietdekvloer is een nat aangebracht product, die droog genoeg moet
zijn voordat deze bekleed wordt met een vloerafwerking. Door recente
innovaties, duidelijke gebruiksinstructies en het volwassen worden van
gipsgebonden tegellijmen is de gegarandeerde hechting aanzienlijk hoger
dan op de traditionele dekvloeren.
Dit wordt bevestigd door Bovatin, de branchevereniging voor tegelwerken,
die nette werkinstructies voor het lijmen op een gietdekvloer
heeft gepubliceerd op zijn website. Restvocht is onder controle door
het juiste type metingen en de toepassing van de gipsgebonden lijmen,
waardoor de tegellijm een optimale hechting heeft op de gietdekvloer.
Een gietdekvloer vormt dus de basis voor elk type vloerafwerking.
Meer weten? Neem gerust en geheel vrijblijvend contact op met Vloerenbedrijf
van Rijbroek, de onafhankelijk specialist in (zwevende) gietdekvloeren
én zandcementdekvloeren. ■
Een zwevende dekvloer is een dekvloer die wordt aangebracht op een isolatiemateriaal, om thermische en/of akoestische redenen.
108

‘De dekvloer en vloerafwerking zijn losgekoppeld
van de constructie waardoor de kans op
scheurvorming en daarmee schade aan de
vloerafwerking minimaal is’
Doordat de mortel keurig dicht vloeit, heeft deze ook een zeer hoge
warmtegeleiding, en resulteert in een beter rendement van de vloerverwarming.
109

BETON
BOUW
PLATFORM OVER BETON EN STAAL IN DE BOUW
PARTNER WORDEN VAN
BETON & STAALBOUW?
Zowel op de website als in de gedrukte
versie bieden we u de mogelijkheid om
onderdeel uit te maken van het overzicht
met de meest gerenommeerde fabrikanten
en toeleverancieres in de branche.
Zo kunt u onder andere:
• Toegevoegd worden als
partner op de servicepagina’s
van het vaktijdschrift
• Een kosteloze vermelding krijgen in
de geheel vernieuwde bedrijvenindex
op betonenstaalbouw.nl
• Een gesponsorde positie met persoonlijke
profielpagina op betonenstaalbouw.nl
verkrijgen
• Uw eigen profielwidget inzetten,
gekoppeld aan de redactionele content,
nieuwsberichten en overige
relevante marketingtools
Ook geïnteresseerd?
• Bel naar +31 495 45 00 95
• Ga naar betonenstaalbouw.nl
• Scan de QR code
Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze
samenwerkingspakketten
MELD JE
GRATIS AAN
SCAN DE
QR CODE
betonenstaalbouw.nl

BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
betonenstaalbouw.nl/bedrijven
A.P.S. EUROPE AUTOMATION BV
Oude Middenweg 213-217
2491 AG DEN HAAG
T +31 6 408 65 307
E info@aps-europe.nl
W www.aps-europe.nl
BALVERT HANDEL BV
Atoomweg 9
2421 LZ NIEUWKOOP
Postbus 84
2420 AB NIEUWKOOP
T +31 172 57 36 35
E info@balvert.nl
BETONVERENIGING
Büchnerweg 3
2803 GR GOUDA
T +31 182 53 92 33
E info@betonvereniging.nl
W www.betonvereniging.nl
BUITING MACHINEB.
EN STAALCONSTRUCTIE BV
Van Dongenstraat 42
8107 AG BROEKLAND
Postbus 129
8100 AC BROEKLAND
T +31 570 53 10 10
E d.frankot@buitingstaalbouw.nl
W www.buitingstaalbouw.nl
W www.balvert.nl
BJOND INNOVATION
Eerste straat 11
AALBORG PORTLAND BELGIUM
Noorderlaan 147 B 9
B-2030 ANTWERPEN
T +32 471 955 129
E yves.terneu@aalborgportland.com
W www.aalborgportland.be
NV BEKAERT SA
Bekaertstraat 2
BE-8550 ZWEVEGEM
T +32 56 76 61 11
E veerle.tack@bekaert.com
W www.bekaert.com
B-3680 MAASEIK
T +32 89 56 53 15
E jvm@bjond.be
W www.bjond.be
CONSENSOR BV
ROTTERDAM
T +31 10 244 07 38
E cs@consensor.nl
W www.consensor.nl
ASK ROMEIN
Belder 101
4704 RK ROOSENDAAL
Postbus 1013
4700 BA ROOSENDAAL
T +31 165 750 300
E info@ask-romein.com
W www.ask-romein.com
BESTCON BV
Kanaaldijk 19
5683 CR BEST
BREEDVELD STAAL
Parallelweg 4
2921 LE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
T +31 180 51 29 33
E info@breedveldstaal.nl
W www.breedveldstaal.nl
CONCREFY BV
Olivier van Noortweg 10
5928 LX VENLO
T +31 77 850 72 22
E info@concrefy.com
W www.concrefy.com
Postbus 189
AUGUSTINUS BV
Bonegraafseweg 4b
4051 CH Ochten
T +31 344 64 70 80
E info@augustinusbv.nl
W www.augustinusbv.nl
5680 AD BEST
T +31 499 36 63 66
E info@bestcon.nl
W www.bestcon.nl
BSE BETONWERKEN
Tolweg 1
3851 SL ERMELO
T +31 341 43 21 12
E info@bsebetonwerken.nl
W www.bsebetonwerken.nl
CONSTRUSOFT
Hengelder 16
6902 PA ZEVENAAR
T +31 6 20 00 00
E rob.roef@construsoft.com
W www.construsoft.nl
BALVERT BETONSTAAL
Atoomweg 9
2421 LZ NIEUWKOOP
Postbus 84
2420 AB NIEUWKOOP
T +31 172 57 36 35
E info@balvert.nl
W www.balvert.nl
BETONHUIS
Zaagmolenlaan 20
3447 GS WOERDEN
Postbus 194
3440 AD WOERDEN
T +31 348 48 44 74
E info@betonhuis.nl
W www.betonhuis.nl
BuildSoft
BUILDSOFT www.BuildSoft.eu
NV
Hundelgemsesteenweg 244/1
B-9820 MERELBEKE
T +32 9 252 66 28
E Hundelgemsesteenweg info@buildsoft.eu 244/1
W
9820
www.buildsoft.eu
MERELBEKE
telefoon +32 (0)9 252 66 28
info@buildsoft.eu
BuildSoft
Construx - Dijkhor BV
Bobinestraar 67
3903 KE VEENENDAAL
T +31 318 54 13 27
E info@construx-dijkhor.nl
W www.construx.be
www.BuildSoft.eu
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL
111

BETON
BOUW.NL
BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
betonenstaalbouw.nl/bedrijven
CORDEEL NEDERLAND BV
Lindtsedijk 22
3336 LE ZWIJNDRECHT
Postbus 55
3330 AB ZWIJNDRECHT
T +31 78 625 51 00
E info.nl@cordeel.eu
W www.cordeel.eu
DUTCH ENGINEERING
Energieweg 46
2382 NL ZOETERWOUDE
Postbus 3
2380 AA ZOETERWOUDE
T +31 71 541 89 23
E info@dutchengineering.nl
W www.dutchengineering.nl
FRANKI GRONDTECHNIEKEN BV
Gebouw Vaandrecht
Trondheim 8
2993 LE BARENDRECHT
T +31 180 64 19 98
E info@franki-grondtechnieken.nl
W www.franki-grondtechnieken.nl
HOLLANDIA STRUCTURES
Postbus 12
2920 AA KRIMPEN A/D IJSSEL
T +31 180 54 05 40
E info@hollandia.biz
W www.hollandia.biz
INTERBOOR MIDSLAND
Postbus 40392
CT DE BOER
Marconibaan 44
3439 MS NIEUWEGEIN
T +31 30 600 91 51
E info@ctdeboer.nl
W www.ctdeboer.nl
ECHO PRECAST ENGINEERING NV
Industrieterrein Centrum Zuid 1533
B-3530 HOUTHALEN
T +32 11 600 800
E info@echoprecast.com
W www.echoprecast.com/nl
GALVA POWER
Centrum Zuid 2037
B-3530 HOUTHALEN
T +32 11 51 02 34
E info@galvapower.com
W www.galvapower.com
3504 AD UTRECHT
T +31 30 241 19 19
E info@interboor-midsland.nl
W www.interboor-midsland.nl
INTERBUILD NV
DE RUN METAALCOATING BV
De Run 5118
5503 LV EINDHOVEN
T +31 40 255 38 58
E info@derunmetaalcoating.nl
W www.derunmetaalcoating.nl
ECOCEM BENELUX
Plaza 22
4782 SK MOERDIJK
T +31 168 74 50 40
E info@ecocem.nl
W www.ecocem.nl
GMB HAVEN & INDUSTRIE
Industrieweg 15
2995 BE HEERSJANSDAM
T +31 88 88 54 100
E info@gmb.eu
W www.gmb.eu
Heistraat 129
B-2610 Wilrijk
T +32 3 820 64 64
E interbuild@interbuild.be
W www.interbuild.be
I-THESES BVBA
DEKKER MACHINES & SERVICE
Mechelaarstraat 23
4903 RE OOSTERHOUT
T +31 162 71 48 16
E info@dekkermachines.nl
W www.dekkermachines.nl
ENVO-FIX
Willem de Zwijgerstraat 18
2411 VV BODEGRAVEN
T +32 172 61 22 88
E info@envo-fix.nl
W www.envo-fix.nl
www.hillebrandsoftware.com
www.coatingcalculaties.nl
www.optimize-it.info
www.lasprijsberekenen.nl
Moortelstraat 27
B-9160 LOKEREN
T +32 9 33 88 252
E info@i-theses.com
W www.i-theses.com
delta beton bv
DELTA BETON BV
De Huufkes 17
5674 TL NEUNEN
T +31 40 284 10 10
E info@deltabeton.nl
W www.deltabeton.nl
Belgische Vereniging van specialisten in de
herstelling, bescherming en versteviging van beton
FEREB VZW
Grootveldlaan 148
B-1050 BRUSSEL
T +32 15 41 31 24
E info@fereb.be
W www.fereb.be
HOLCIM NEDERLAND BV
Ijsseldijk 351
2922 BK KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
T +31 180 54 55 00
E info.hnl-frbe@holcim.com
W www.holcim.nl
JAGER MENG-EN RECYCLINGTECHNIEK
Nobelstraat 40a
3846 CG HARDERWIJK
T +31 341 42 45 33
E info@jager-mrt.nl
W www.jager-mrt.nl
112
BETON
BOUW.NL

BETON
BOUW.NL
BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
betonenstaalbouw.nl/bedrijven
JAN DE NUL N.V.
Tragel 60
B-9308 HOFSTADE
T +32 53 78 17 60
E info@jandenul.com
W www.jandenul.com
LASBEDRIJF VAN BEEK & ZONEN V.O.F.
Bonegraafseweg 47
4051 CG OCHTEN
T +31 318 30 18 62
E info@lasbedrijfvanbeek.nl
W www.lasbedrijfvanbeek.nl
MOUW HOEDLIGGERS BV
Boylestraat 22
6718 XM EDE
T +31 318 63 32 26
E info@mouwhoedliggers.nl
W www.mouwhoedliggers.nl
PARABUILD (CAD SYSTEMS NV)
Lange Lozanastraat 45
B-2018 ANTWERPEN
T +32 3 216 49 66
E info@parabuild.com
W www.parabuild.com
MULTIBOUWSYSTEMEN BV
JG STAALPLAATBETONVLOEREN BV
Burg. Daalderopstraat 3
6916 CC TOLKAMER
Postbus 57 6916 ZG TOLKAMER
T +31 316 54 27 17
E info@jg-cladding.nl
W www.jg-cladding.nl
LIEMAR SOFTWARE BV
Ekkersrijt 4502 a
5692 DM SON
T +31 40 248 40 41
E info@liemar.nl
W www.liemar.nl
Energieweg 2
3762 ET SOEST
Postbus 115
3760 AC SOEST
T +31 35 588 18 88
E info@multibouwsystemen.nl
W www.multibouwsystemen.nl
NCI
Obalaan 8
3233 BL OOSTVOORNE
T +31 181 48 19 49
E info@nci-bv.nl
W www.nci-bv.nl
PEIKKO
Leemansweg 51
6827 BX ARNHEM
T +31 26 384 38 66
E info@peikko.nl
W www.peikko.nl
PRECO BV
IJsseldijk 31
7325 WZ APELDOORN
T +31 85 11 22 360
E info@preco.nl
W www.preco.nl
MATRIX SOFTWARE
Stichting KOMO
Wijchenseweg 116
Burgemeester van Reenensingel 101
6538 SX NIJMEGEN
RICHARD WIGMANS
2803 PA GOUDA
T +31 85 486 24 20
E info@komo.nl
W www.komo.nl
T +31 88 567 80 00
E info@matrix-software.nl
W www.matrix-software.nl
NIEUWENHUIS BV
Hambakenwetering 22
5231 DC S-HERTOGENBOSCH
T +31 73 548 24 82
E info@nieuwenhuis.nl
W www.nieuwenhuis.nl
Hoge Akkers 9
5554 GA VALKENSWAARD
T +31 6 30 76 51 05
E info@richardwigmans.nl
W www.richardwigmans.nl
®
DE BETONBEKISTING
Kyocera Senco Construction Netherlands
J.F. Kennedylaan 51a
5555 XC VALKENSWAARD
T +31 40 249 24 01
E info@kyocera-senco-construction.nl
W www.kyocera-senco-construction.nl
MORTELCENTRALES NEDERLAND BV
Korte Stukken 1A
5371 MN RAVENSTEIN
T +31 73 503 93 00
E info@betonstations.nl
W www.betonstations.nl
NOE-BEKISTINGSTECHNIEK BV
Vlietskade 1009
4241 WD ARKEL
Postbus 25
4240 CA ARKEL
T +31 183 56 98 99
E info@noe.nl
W www.noe.nl
ROYAL HASKONING DHV
Barbarossastraat 35
6522 DK NIJMEGEN
T +31 24 328 41 90
E info@rhdhv.nl
W www.royalhaskoningdhv.com
BETON
BOUW.NL
113

BETON & STAAL PARTNERS
Voor uitgebreide informatie over
de Beton & Staal partners,
scan deze QR code met uw smartphone
betonenstaalbouw.nl/bedrijven
SLIMLINE BUILDINGS BV
Estlandsestraat 6
7202 CP ZUTPHEN
T +31 575 599 601
E info@slimlinebuildings.com
W www.slimlinebuildings.com
THIEKON CONSTRUCTIE BV
Haansbergseweg 30
5121 LJ RIJEN
T +31 161 222 802
E info@thiekon.nl
W www.thiekon.nl
VAN BERLO BEDRIJFSVLOEREN
Postbus 183
5460 AD VEGHEL
T +31 413 389 090
E info@vanberlo.com
VROOM FUNDERINGSTECHNIEKEN BV
Sluisweg 1
1474 HL OOSTHUIZEN
Postbus 7
1474 ZG OOSTHUIZEN
T +31 299 40 95 00
W www.vanberlo.com
E info@vroom.nl
W www.vroom.nl
SMULDERS
Industrieterrein Hoge Mauw 200
B-2370 ARENDONK
T +32 14 67 22 81
E info@smulders.com
W www.smulders.com
STRUCT4U BV
De hof 1
7218 LA ALMEN
T +31 575 46 99 24
E info@struct4u.com
TWINTEC NEDERLAND BV
Pascalweg 25D
4104 BC CULEMBORG
T +31 345 53 28 78
E mailbox@twintec.nl
W www.twintec.nl
TWINTEC VLAANDEREN
Brandstraat 15a
B-9160 LOKEREN
T +32 9 349 47 01
E mailbox@twintec.be
W www.twintec.be
VAN MAERCKE PREFAB
Scheldekaai 9
B-9690 KLUISBERGEN
T +32 55 39 02 50
E info@vanmaercke.com
W www.vanmaercke.com
WILLY NAESSENS GROUP
Kouter 3
B-9790 WORTEGEM-PETEGEM
T +32 56 69 41 11
E info@willynaessens.be
W www.willynaessens.be
W www.struct4u.com
VLOERENBEDRIJF VAN RIJBROEK BV
TECHNOSOFT®
Keulenstraat 9
7418 ET DEVENTER
T +31 570 682 900
E info@technosoft.nl
W www.technosoft.nl
VALCKE PREFAB BETON NV
Rodenbachstraat 72
B-8908 VLAMERTINGE
T +32 57 20 25 01
E info@valcke-prefab.be
W www.valcke-prefab.be
Vliegeniersstraat 18
5405 BH UDEN
T +31 413 26 50 55
E info@rijbroekvloeren.nl
W www.rijbroekvloeren.nl
Richard Wigmans
Richard Wigmans
ZINKINFO BENELUX
Smederijstraat 2
4814 DB BREDA
T +31 76 531 77 44
E info@zinkinfobenelux.com
W www.zinkinfobenelux.com
Uit voorraad leverbaar:
RVS/INOX Bouwstaal
Rollen, staven en matten
info@richardwigmans.nl | www.richardwigmans.nl
114
BETON
BETON
BOUW.NL
BOUW.NL

VOORGESPANNEN
WELFSELS
VAN 2.40 M BREED
EXCLUSIEF
BIJ
EEN HAR(D) VOOR BETON
www.mdbeton.be

ROTOCOATEN IS
VERZINKEN EN
POEDERCOATEN
Onze uitstekende garantie voorwaarden geven op uw
werk binnen de Benelux tot wel
30 JAAR GARANTIE op thermisch verzinken
Bent u benieuwd wat dit voor u betekent?
BEL ONS OP 085 044 2727 EN MAAK EEN AFSPRAAK
of kijk op rotocoat.nl/garantievoorwaarden
15 JAAR GARANTIE op poedercoaten op
thermisch verzinkt staal