22. - Historische Kring Haaksbergen

ORGAAN VAN DE
HISTORISCHE KRING HAAKSBERGEN

Mededelingen van het Bestuur.
De wijze, waarop de eerste aflevering van dit orgaan
door de lezers ontvangen werd, was voor ons een zeer grote
verrassing. Van velerlei zijden ontvingen wij spontane
reacties. Dit kwam niet alleen tot uiting door een
stijging van het ledental, inclusief de begunstigers tot
87, doch ook door een verrassend groot aantal abonnees,
dat tot op heden 190 bedraagt. Verder zijn wij zeer
erkentelijk voor enkele geldelijke bijdragen, die een
verlichting betekenen van de financiële moeilijkheden
tijdens de aanloopperiode.
Sinds het verschijnen van het vorige nummer werd
onze vereniging bij een tweetal opgravingen betrokken,
n.l. op de Markt te Haaksbergen en bij een boerderij te
Rietmolen. Hoewel deze onderzoekingen nog niet zijn
afgesloten, geven wij hiervan elders in dit nummer alvast
een voorlopig kort verslag.
Daar de kantine van de Fa. Jordaan gedeeltelijk
uitbrandde, moesten de werkbijeenkomsten, die eenmaal om
de veertien dagen worden gehouden, tijdelijk worden
verplaatst naar de kantine van de N.V. E.H.C.O. De grote
bereidwilligheid, waarmede de Directie van genoemde N.V.
deze beschikbaar stelde, wordt door ons ten zeerste
gewaardeerd.
Ook de afgelopen maanden werd door een kleine groep
ijverig en enthousiast de geschiedenis van Haaksbergen
nagevorst. Wij hopen, dat dit te zijner tijd zal
resulteren in het schrijven van bijdragen in dit orgaan,
of het houden van lezingen. Gaarne en vol vertrouwen doen
wij een beroep op al onze leden om -ieder op zijn eigen
manier - een steentje te willen bijdragen tot dit doel.
Daarom bent ook U van harte welkom op onze
werkbijeenkomsten, waarvan de eerstvolgende wordt
gehouden op dinsdag 5 maart a.s. 's avonds om 8 uur.
WAT BETEKENEN DE NAMEN VAN HAAKSBERGEN EN ZIJN
BUURTSCHAPPEN?

Het oude kerspel Haaksbergen omvatte behalve het
kerkdorp zelf de buurschappen Buurse, Hones(ch),
Langelo, Brammelo, Holthuizen, Boekelo en
Eppenzolder. De markeverdeling was ietswat anders?
Eppenzolder en Holthuizen vormden met Stepelo een
marke.
Vragen we ons af wat deze namen betekenen, dan hebben
we aan de huidige vormen maar weinig houvast: we
herkennen "bergen" en "huizen" als gangbare woorden,
we weten dat "lo(o)" een oostnederlands naamselement
is, met de betekenis "open plek in een bos" of een
"licht bos", d.w.z. een bos waarin de bomen niet te
dicht op elkaar staan; tenslotte herkennen we de
woorden "lang, holt en zolder". Maar als we bij dit
laatste woord aan de huidige betekenis "bovenste
verdieping" denken, dan zouden we voor de verklaring
van Eppenzolder tot een volkomen onzinnig resultaat
komen. Daarom moeten we aan de eerste eis van de
naamsverklaring voldoen; de oude vormen opsporen.
Haaksbergen wordt voor het eerst in 1165 vermeld als
Huckesberge en in 1188 als Hockesberge; in de jaren
1265, 1284 en 1285 vinden we weer Huckesberge, maar in
documenten uit Goor van 1359 vinden we op dezelfde
bladzijde ene Swenike Hokesberge.
En Rutgher van Haxberghe, terwijl we in een register
van 1385 vlak na elkaar lezen Hokesberghes en
Hakesberghe. Bij het beschouwen van deze varianten
moeten we bedenken dat de namen indertijd vaak op
gehoor werden opgeschreven door klerken, die het
Twents maar onvoldoende spraken of verstonden. De
ware uitspraak is al die eeuwen door waarschijnlijk
Hokkesberghe geweest, zoals de bevolking nu nog met
een kleine variant zegt: Hoksebarge.
Dat "hokkes" kon een vreemdeling min of meer als
"hoekes", geschreven "huckes" in de oren klinken, en
wat de spelling "hakes" betreft, die is niets.

uitengewoons in Twente. De Nederlandse "aa" wordt hier
uitgesproken als "ao" en de oude schrijvers wisten vaak
niet hoe ze die moesten weergeven. In oude markeboeken
lezen we "apenbaar" voor "openbaar", "Gad" voor "God" en
"aver" voor "over"; Soms vinden we op één bladzijde beide
vormen. Dit "aver" kennen we nog in de namen als Averdijk,
Averes en Averkamp.
We moeten dus uitgaan van "hokkes" en dit is een 2e
naamvalsvorm van de voornaam Hokke, die in het Fries nog
bestaat, en die afstamt van een germaans woord dat
"zwaard" betekende. Iemand die zo'n naam droeg, was
wellicht een geducht krijgsman. Er is echter nog een
tweede mogelijkheid. De bovenvermelde spellingen
Huckesberghe kunnen wijzen op de voornaam Hucco, ons
beter bekend als Hugo, en deze stamt van een germaans
woord "hugu" dat verstand betekende en dat we nog-
terugvinden in het woord "Geheugen". Als men nu vraagt wat
voor "bergen" er in 'Haaksbergen te vinden zijn, dan- moet
men bedenken dat men vroeger al gauw van een berg sprak
waar we nu heuvel zouden zeggen. Haaksbergen dankt zijn
naam aan een berg, waarop in een zeer ver verleden ene
Hocco..of Hucco een boerderij stichtte. Een
vergelijkbaar geval is het voormalige erve Wilmesbergh,
in 1360 vermeld in de Lutte, en het plaatsje Wilmesberg.e,
niet ver van Munster, in 1360 Wilmesbergh. Hier herkennen
we zonder moeite de voornaam Willem.
( wordt vervolgd)
B.J. Hekket
Geschiedenis van het huis, genaamd het "Witte Paard"
Het "Witte Paard" is een der eerste 16 panden van
Haaksbergen, vermoedelijk daterende vanaf de stichting
van het dorp en had als zodanig waarrecht in de Marke
(recht van gebruik der gemeenschappelijke gronden buiten
het dorp). Omstreeks 1650 was het een dubbel pand; een
woonhuis (thans Markt 6) met een

daarnaast staande schuur, die verbouwd was tot een
dubbele woning (thans Markt 5). (Red.:gesloopt)
Eigenaar was destijds Hendrik Michorius, gehuwd met
Aalken Manten, beiden uit vooraanstaande Haaksbergse
familién. Andere takken van de familie Michorius
woonden in de "dom van Munster" (huis Nijland) en op de
"Stoepe"(Markt 7). Zij waren afstammelingen in
vrouwelijke lijn van de richters Nijkercke. Hendrik
Michorius was procureur en brouwer.
Blijkens trouwboek N.H. Kerk, alhier, trouwt zijn
zoon Hendrik Michorius "Burgemeester", alhier, 10
juni 1683 met Mechteld Manten, dochter van Hendrik
Manten uit Diepenheim. Blijkens het
gerichtsprotocol van Haaksbergen verkoopt Aalken
Manten, weduwe van Hendrik Michorius, op 1 december
1684 het huis, genaamd het "Witte Paard" aan haar
zoon Hendrik.
In het lidmatenregister der N.Hervormde Gemeente
alhier, komen 6 kinderen voor van Hendrik Michorius
en Mechteld Manten, met namen;
1. Anna Thadea bevestigd 1701
2. Mechteld " 1709
3. Hendrik " 1709
*f. Maria " 1710
5. Gerardus " 1713
6. Anna Luberta " 1722
Hendrik wordt advokaat en trouwt 14 februari 1722 met
Johanna Maria Margaretha Claphouwers, dochter van
George Claphouwers, predikant te Laren en vestigt zich
te Goor.
Gerardus en Maria blijven ongetrouwd en zetten
samen de brouwerij voort.
Als in 1748 een volkstelling gehouden wordt, wordt het
gezin, als wonende in het "Oosterrot", beschreven als
volgt: Garradis Michorius met zijn zuster en 2 meiden.

Maria Michorius sterft in 1758, nalatende de tiend uit het
Erve Boink, een stuk land, genaamd de "Stijgakker", een
stuk land en een weide in Twenhuizers, welke in dat jaar
publiek werden verkocht voor ƒ1500,-(Register van de 50e
Penning).
Nu komt "bij Gerardus inwonen zijn nichtje Mechteld Maria
Michorius, dochter van zijn broer, de advokaat Hendrik
Michorius.
Gerardus verkoopt dan 29 februari 1760 aan zijn nichtje
Mechteld Maria een deel van het pand in het Register van
de'50e Penning, omschreven als volgt:
1 de behuizing het "Witte Paard" genaamd met den
brouwketel en daarbij behorende veen, dan nog het halve,
zoogenaamde nieuwe huis of schuur daar aller naast liggende,
voorts de zoogenaamde "Voskamp" alles binnen en bij den
dorpe van Haaksbergen gelegen en zulks voor de somma van
ƒ 2200,-.
Het nichtje Mechteld Maria trouwt daarna 7 juli 1762 met
Egbert van Nes, zoon van Gerhard Jan van Nes, wolkammor,
alhier, weduwnaar van Margaretha Bartelink, met wie hij
was getrouwd 8 april 1759. Egbert van Nes komt dan in het
"Witte Paard" wonen, doch hij is niet gelukkig; zijn vrouw
sterft spoedig want 26 juli 1767 hertrouwt hij met
Willemina Slotboom uit Eibergen. Op 10 februari 1772 wordt
het "Witte Paard" (alleen het huis met achterliggende
tuin) publiek verkocht. Koper werd Jan Jordaan voor ƒ 810,
— .
Egbert behoudt voor zich het halve huis er naast, dat 14
november 1787 door diens weduwe en kinderen verkocht wordt
eveneens aan Jan Jordaan voor ƒ 255,-
Op 28 october 1799 verkoopt Egbert Bonkink c.s. de
andere helft van het nieuwe huis of schuur'aan Jan
Jordaan voor ƒ 450,—.
Het verkochte wordt bij de aangifte van de 50e Penning
omschreven als volgt:
" een half huis met den Dijkgaarden, gelegen agter

22.
" des koopers hof, van welk halve huis de weder-
" helft reeds was toebehorende, alles staande en
" gelegen in Haaksbergen, naast het huis van den
" aankoper".
Jan Jordaan is dan alzo eigenaar van het gehele
"Witte Paard", zoals ± 1650 bezeten door de familie
Michorius.
Jan Jordaan, die in 1772 in het "Witte Paard" trok,
is geboren te Haaksbergen l+ december als zoon van
Joost Jordaan (een Duitse emigrant uit Zierenberg)
en Anna Leverink, alhier. Hij was op 8 jarige
leeftijd wees en trouwde 8 mei 1768 met Anna Geertrui
ter Horst, dochter van wijlen Derk ter Horst
(overleden 1752) en Janna Joessink (overleden 1771),
die een spinnerij en handweyerij hadden achter in den
Blankenborg (Sectie I 433 en 436).
Volgens de volkstelling van 1795 woonde in het "Witte
Paard" Jan Jordaan, winkelier, gezin bestaande uit 9
personen. In het dubbele huis er naast woonden;
Levy Isak, koopman, gezin van 6 personen; en W„
Geurts, kuiper, gezin van 3 personen.
Jan Jordaan was fabriqueur en tevens procureur
en later verwalter-Rigter.
Zijn jongste zoon Derk trouwde 27 april 1813 met
Berendina Wessels, dochter van Bernend Wessels,
deurwaarder te Haaksbergen.
Derk was fabriqueur en bleef in het ouderlijk huis
het "Witte Paard". Hij is de voorvader van de
tegenwoordige fabrikanten Jordaan.
Derks zoon Willem Hendrik bleef ongehuwd, erfde het
"Witte Paard" en stierf 10 april 1902 (Stichter
Scholtenhagen)
Wijlen H.E.J, Berensen.
(van redactiewege ingekort)

De opgraving te Rietmolen.
Door ons bestuurslid, de heer H. Kormelink, zijn achter
een boerderij - op de voorgevel aangeduid als de
"Ravenhorst" en gelegen enkele honderden meters ten
noorden van de kerk te Rietmolen - fundamenten gevonden
van een betrekkelijk groot gebouw; ook weer
kloostermoppen met afmetingen van gemiddeld 28 x 13 x 6
a 7 cm. Dit formaat stenen wijst op een zeer hoge ouderdom.
In samenwerking met de heer Katier en enkele jongens van
zijn school zijn een aantal sleuven gegraven, die ons een
voorlopige indruk gaven. Hopelijk zal in een niet te verre
toekomst met toestemming van de eigenaresse, de Gemeente
Neede, een nader onderzoek kunnen volgen.
De gevonden fundamenten hebben zonder twijfel behoord tot
het vroegere kasteel "Ravenhorst", misschien ook
"Swickersborg" geheten, een der havezathen in de
Heerlijkheid Borculo.
Oude mensen weten, dat tot ± 1915 hier vlak bij een poort
stond en restanten van grachten, o.a. de "Kattenkolk"
aanwezig waren. De behuizing droeg in die tijd de
veelzeggende naam "Borgman". Behalve boerderij was het
tevens café; blijkens een uithangbord "De Kroon" geheten.
Tot op heden zijn ons slechts weinig historische gegevens
bekend. Uit schriftelijke bronnen weten we, dat in 16U-3
Jonker Hans Henrick de Swickersborg,
als 'erfgenaam van zijn vader Casper, in het bezit was van
de volgende goederen in Brammelo; de Swickersborg, de
Ravenshorst, Traman en Flierhaar. In een
verpondingsregister van 1646 wordt Jonker Diderick van
Bulo tot Welmerink vermeld als eigenaar van Traman,
Flierhaar en Ravenshorst. Mogelijk, dat een
archiefonderzoek en een voortgezette opgraving ons meer
gegevens verschaffen.
D. Jordaan J..G.H.zn.

Verzoek van de •penningmeester;
Willen de abonnees van ons orgaan -"Aold Hoksebarge"
het verschuldigde abonnementsgeld voor de eerste
jaargang storten of overmaken op postrekening
950.530 ten name van A.J. Temmink, Ds. van
Kriekenstraat 15, te Haaksbergen.
Bovendien vragen wij de leden en donateurs van de
Historische Kring Haaksbergen de verschuldigde
contributie of bijdrage voor het jaar 1968 op de
zelfde postrekening te voldoen. Dit bespaart de
penningmeester veel werk en U de incassokosten."
Het bovenstaande geldt uiteraard niet voor hen,
die reeds betaald hebben.
De opgraving op de Markt.
In de herfst van het afgelopen jaar liet de Gemeente
het door haar verworven pand het "Koffiehuis de
Zwaan", in de volksmond "de Hoedenmaker" of ook wel
"het Leppenhuis" genoemd, afbreken. Hoewel zeer
bouwvallig, zou het allerzins waardig bevonden zijn
om als één der oudste huizen van Haaksbergen
geplaatst te worden op de Monumentenlijst, waardoor
restauratie mogelijk was geweest. Helaas, er werd
anders beslist.. Bij de afbraak bleek duidelijk de
ouderdom van het pand. Weggemetseld in een muur aan
de oostzijde, kwam een fraaie eikenhouten
nienduurboog te voorschijn, die door de Gemeente,
veilig bewaard voor de toekomst, werd opgeborgen.
Gesteld in het Latijn droeg deze boog het opschrift:
GORIVS POSVIT - CVI DEVS AVXILIO EST NEMO NOCERE
POTEST - AMO 1652 IN JVLIO.
Bij een verbouwing in latere jaren moet een klein
stukje van deze boog verloren zijn gegaan en dient
GORIVS gelezen, te worden als MICHGORIVS. De vertaling
luidt dan:

Gebouwd door Michgorius-Wien God tot hulp is, dien kan
niemand schaden- in het jaar 1652-. in juli. Johannes
Michgorius, een telg uit één der oudste Haaksbergse
geslachten, bouwde of verbouwde dit huis. Hij leefde van
1610 tot 1680 en was Verwalter-Richter (= plaatsvervangend
Richter) en secretaris van het Gericht Haaksbergen. Zijn
ouders waren Hendrick Michgorius en Johanna Nijkercken .
De familie Nijkercken was voordien eigenaar van dit huis.
In de 15e en 16e eeuw werd er door leden uit dit geslacht
regelmatig het Richterambt te Haaksbergen bekleed. Zo
wordt in 1532 Hendrick Nienkercke als Richter en zijn broer
Jan Nienkercke als Pastoor van Haaksbergen genoemd. Bij
de opgraving, verricht door enkele leraren en leerlingen
van de Technische School St. Joseph, kwam onder de
fundamenten nog ouder muurwerk te voorschijn, bestaande
uit een groot formaat bakstenen, de z.g. kloostermoppen.
Door de Directie van het Rijksmuseum Twente, onder wier
toezicht deze opgraving geschiedt, werd geconcludeerd,
dat dit oude muurwerk stamt van een gebouw, vermoedelijk
niet later dan begin 1500 opgericht.
Omstreeks 1580, toen ook Haaksbergen zeer te lijden had
van de tachtigjarige Oorlog, werd het door brand verwoest.
Een brandlaag, die bij de opgraving te voorschijn kwam,
duidt hierop. De bouw in begin 1500 was verklaarbaar.
Omstreeks 1500 werd Haaksbergen geteisterd door de
Gelderse Oorlogen. Kort daarna moet de herbouw ter hand
genomen zijn. Het is namelijk bekend, dat de voorganger
van het pand naast de opgraving, in de volksmond "Dom van.
Munster" geheten en nu bewoond door o.a. Mevr. Wed.
Nijland, een gevelsteen droeg met het jaartal 1511. De
thans gevonden fundamenten kunnen dateren uit de zelfde
tijd en moeten afkomstig zijn van het toenmalige
Richtershuis, erfelijk bezeten door de familie Nijkercken
of Nienkercke. Voorlopig moeten we het hierbij laten en
hopen, dat de 'opgravingen, die dank zij de vriendelijke
medewerking van het Gemeentebestuur dit jaar wordt
voortgezet, ons nog

meer gegevens zal verschaffen. Ook hopen WE later wat
meer te kunnen zeggen over de geschiedenis van dit
huis, één der oudste, en eertijds één der
belangrijkste huizen van Haaksbergen.
De_ vuurstedenregisters
D. Jordaan J.G.H.zn.
Zoals in ons eerste nummer aangekondigd, zullen de
vuurstedenregisters van het dorp en de marken
successievelijk worden gepubliceerd. De keus is
gevallen op de marke Boekelo. Velen onder U zullen
daarbij onmiddellijk denken aan het dorp Boekelo,
gelegen in de vroege marke Usselo en thans behorende
tot de gemeente Enschede. Dit Boekelo bedoelen wij
uiteraard niet. Onder het richterambt Haaksbergen lag
een marke, ook Boekelo geheten. Deze benaming is
sedert de twintiger jaren verdwenen.
Het is daarom gewenst, eerst aan te geven, waar deze
Marke lag. Globaal genomen: tussen de kerk van St.
Isidorushoeve en de gemeentegrens met Hengelvelde, aan
weerszijden van de weg naar Goor. Boekelo werd begrenst
door de marken Stepelo, Eppenzolder en Holthuizen,
Brammelo, Markvelde, Hengevelde en Bentelo. In 1837
werd de grens met Hengevelde en Bentelo gewijzigd. De
oude marke-grens valt hier dus niet meer samen met de
huidige gemeentegrens. Een klein deel van Boekelo is
dus thans gemeente Ambt-Delden. Het eerste stukje van
de Beckumerweg is de scheiding tussen Boekelo en
Eppenzolder. De kerk staat dus in Eppenzolder en de
tegenoverliggende school in Boekelo. Ook de eerste
enkele honderden meters van de vroegere zandweg, even
voorbij Café Dwars links ..af, was een marke scheiding
en wel tussen Boekelo en Holthuizen.

Bij de stichting van de parochie van de H. Isidorus in
1927, ontstond de naam St. Isidorushoeve. Verreweg het
grootste deel van Boekelo behoort tot genoemde parochie.
Men spreekt dus thans van St, Isidorushoeve, ook
wel afgekort tot "de Hoeve", en niet meer van Boeke-
lo. De jongere generatie kent deze naam zelfs niet
meer. Uit het register van Boekelo blijkt duidelij-
ker dan uit het Brammelo-register, gepubliceerd in
de eerste aflevering, dat het maken van een nieuw
exemplaar echt wel zin had.
aantal aantal
Oude Register 1675 vuurst. Nieuwe Register 1675 vuurst,

Uit de Marke.Buurse
10 april 1675 Hendrick
Michgorius Reyndt
Langesaell
J. Overbeeke
Het Markegericht lag op den hof te Vaarwijck of
Scholtenhof en was een bezit van het Landrentambt
Twenthe. De achtereenvolgende Landrentmeesters waren
dus Holtrichter dezer Marke en

tevens grootste Goedheer. Deze Marke met 21 1/2 waartal was
de grootste en volkrijkste der Marken van het Landgericht
Haaksbergen. Hier treft men reeds in 1628 vrij allodiale
(=eigen) eigengeërfde boeren aan, b.v. de bezitters der
vrije allodiale erven Eernstinck, Wargerinck,
Wolterinck, Steenberg etc. Bos en Doornbos waren lenen der
Provincie Overijssel. Steeds werd een aparte provisor
(diaken) voor Buurse benoemd, omdat Buurser ingezetenen
geld aan de Diaconie der Ned. Herv. Gemeente te
Haaksbergen hadden nagelaten. Het aantal inwoners in 1747
bedroeg 493? waaronder 71 knechten en 56 meiden. Aan den
Braam was een tol gevestigd en een commies gestationeerd.
Als eerste treffen wij aan Claes van Bruinenborg (1657).
Ook woonde er een Voogt aan den Braam. Op Paschen 1690
wordt als lidmaat der Ned. Herv. Gemeente aangenomen
Harmen Berentsen Voget op den Braam. Zijn.nakomelingen
namen de naam Voogts aan. Tussen Buurse en Haaksbergen
ligt een oude schans de zgn. Wakelvelderschans, of deze
schans in , oorlogstijd bezet is geweest is ons onbekend,
doch in het oudste protocol,van het landgericht
Haaksbergen lag een verlofstaatje voor een aantal
soldaten en in dit oude protocol vindt men processen tegen
boeren, die beschuldigd werden convooien' overvallen te
hebben, Bv. 1653 17 januari verschijnt Gerdt Scholten als
man en momber van Geertruy Claeszen Hackfordt, weduwe van
zalige Gerrit Moelenbarg in sijn leven commandant op den
Braam en bespreekt de weduwe van den heer Richter Grubbe,
getrouwd aan den vaandrager Jacob Buissonaet. Ook in het
lidmatenboek der Ned. Herv. Gemeente staan in 1667 enige
soldaten ingeschreven. Mij schijnt het toe, dat in
onrustige tijden de. schans af en toe bezet is geweest,
maar meer tot dekking van convooien heeft gediend, dan om
een eigenlijke inval te keren. Vermelden wij tenslotte
nog, dat de Stiften Vreden en Metelen, evenals de pastoors
van Ottenstein en Wullen, bezittingen hadden in de Buurse
Marke.

De Marke Buurse zond twee gecommitteerden in het
college van de gecommitteerde Goedsheren van het
Gericht Haaksbergen.
Naschrift
J.D. Jordaan (1873-195!+)
De bovengenoemde schans, in de volksmond ook wel
Tilly- of Statenschans geheten, is eigendom van de
Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten en werd
tegelijk met het Buurserzand door J.B. van Heek aan
deze vereniging geschonken. Deze vierhoekige schans
met halve bastions ligt op de plaats waar de oude
Deventerweg (de oude handelsweg van het Munsterland
naar Deventer) het dichtste bij de Buurserbeek kwam.
Zij dateert uit de 80-jarige oorlog en wel voor het
eerste kwart der 17e eeuw. Vermoedelijk werd zij door
Staatse troepen opgeworpen in die tijd dat de
Dertigjarige Oorlog het hevigst woedde in het
aangrenzende Munsterland (Augustus 1623, de
Bloedslag bij Stadtlohn).
D. Jordaan J.G.H. zn.
BOEKAANKONDIGINGEN
In het einde van het afgelopen jaar zijn enkele
uitgaven op streekhistorisch gebied verschenen,
die onze byzondere aandacht verdienen, en waarbij
we op deze plaats even stil willen staan.
SINT ISIDORUSHOEVE 40 JAAR
Allereerst vestigen we de aandacht op het ge-,
denkboek van de parochie St. Isidorushoeve in onze
gemeente, die in september 1967 veertig jaar heeft
bestaan. Nu is veertig jaar historisch gezien maar
erg kort en veel parochianen van 1927 zullen nu nog
in leven zijn.

Toch is het goed, om bij zo'n gebeurtenis stil te staan
en vast te leggen, wat er in de vier afgelopen decennia in
deze kleine kerkelijke gemeenschap is omgegaan. In 48
gestencilde bladzijden wordt een overzicht gegeven van de
voorbereidingen tot het stichten van de parochie en het
bouwen van de kerk. Als bouwpastoor werd aangewezen de
Deldense kapelaan B.J. Wirtz, geboren te Soest (utr.)
Uitvoerig wordt stilgestaan bij de vele vergaderingen, die
nodig waren, om het gestelde doel te bereiken. Ook de offervaardigheid
van de buurtgenoten komt in het volle licht
te staan, evenals de bouwgeschiedenis van het kerkgebouw.
De verdere ontwikkeling van de parochie wordt ook in
extenso behandeld, en enkele statistieken en een overzicht
van de school-geschiedenis maken het boekje tot een
lezenswaardig geheel. In het slothoofdstuk wordt nog een
snelle blik geworpen in de toekomst van de Hoeve, die men
niet zo rooskleurig inziet. Jammer genoeg is het boekje
niet in de handel maar het vormt een belangrijke bouwsteen
voor de geschiedenis van de Gemeente Haaksbergen.
JAARBOEK TWENTE 1968
We mogen aannemen, dat de meeste van onze leden en abonnees
het Jaarboek Twente kennen en bezitten. De enkelen, die
het misschien nog niet zo ver gebracht hebben, kunnen hun
verzuim goed maken; van bijna alle jaargangen zijn nog
exemplaren verkrijgbaar. Het nu verschenen zevende
Jaarboek is evenals zijn voorgangers weer rijk gevarieerd
van inhoud en keurig van uitvoering. De vele foto's vormen
een uitstekende 'aanvulling bij de teksten, en bevatten
tevens veel waardevol documentatiemateriaal. Al met al een
kostbaar bezit, dat steeds kostbaarder wordt, naarmate
men meer jaargangen verzamelt. De winkelprijs is slechts
ƒ 6,25, waarvoor men 144 blz. waardevolle lectuur in woord
en beeld krijgt.
DR.JfiM. Bartelinki Twents Volksleven in Liederen en
Dansen. Met illustraties van Jan Jans, Fré Thissen en
Everhard Jans.

Uitgegeven als no. 3 van jaargang XVII van Neerlands
Volksleven. 152 blz. Winkelprijs ƒ 8,50.
De Twentenaren, dus ook de Haaksbergers, mogen
byzonder verheugd zijn met de verschijning van dit,
boek. Na jaren van intensief speuren en vastleggen is
de heer Bartelink er in geslaagd een zeer omvangrijke
verzameling Twentse liedjes en danswijzen in het licht
te geven, die door alle kenners en liefhebbers van het
Twentse volkseigen met grote vreugde zal worden
begroet. In een uitvoerige inleiding behandelt hij de
historische achtergronden, alsmede het voorkomen van
varianten in andere streken aan beide zijden van de
staatsgrens. Na een uitvoerige literatuurlijst volgt
een rijke bloemlezing van alles, wat Twente op dit
gebied bezit en bezat., Van bijna alle liederen en dansen
zijn ,ook de . melodieën genoteerd in notenschrift.
Jammer, dat dit notenschrift hier en daar wat
onduidelijk is uitgevallen. Maar dat is dan ook de
enige aanmerking, die we op deze verder zeer goed- geslaagde
uitgave hebben.
J. Vredenberg
Nieuws uit de vereniging.
Op maandag 29 jan. organiseerde onze vereniging
haar eerste lezing, die we zonder meer geslaagd
kunnen noemen. Onze voorzitter hield een inlei
ding over de Buurserbeek-Schipbeek van de oor
sprong in het Lohnerbruch tot aan de uitmonding
in de IJsel bij Deventer. Aan de hand van een groot
groot aantal oude dia's vertelde hij tal van
historische en andere wetenswaardigheden over
het gebied langs de beek. Aantal aanwezigen ca 75.
Na afloop viel de spreker een spontaan applaus
ten deel. Namens alle aanwezigen werd hem een
door de heer ten Broeke vervaardigde mangelplank
geschonken.
j. Vredenberg.