VEERTIG winter editie 2023

een beetje Europa en een beetje Azië was.
Daar wilde ik heen, het liefst lopend vanuit
huis.
Ik ging naar de bibliotheek om erover
te lezen. Ik liep hard om mijn conditie te
verbeteren, deed bergsportcursussen en
ging antropologie studeren: over andere culturen,
over mensen met een geschiedenis
die eeuwenlang was verdrongen.
Maar toen ik in de jaren negentigwilde
gaan, waren bijna al die gebieden in een
oorlog verwikkeld, nadat de Sovjet-Unie
uit elkaar was gevallen. Daarna was ik
geestelijk niet sterk genoeg om dit soort
avonturen aan te kunnen. Om die kracht
te vinden, moest ik eerst aan die andere
ontdekkingsreis beginnen.
Mijn gedachten springen twintig jaar
vooruit in de tijd, naar tien jaar geleden. Ik
liep in Disneyland Parijs. Ik vroeg me af wat
ik daar in dat commerciële circus deed. Ik
bedacht me dat ik met Amma in een tent in
een bos had kunnen zitten. Daar was ik veel
gelukkiger. Weer thuis zei ik mijn vriendin
dat ik eropuit wilde, alleen.
Enkele weken later begon ik aan de reis
vanaf Bad Nieuweschans, met de enige bij
wie ik kon experimenteren en veranderen
zonder me zorgen te maken wat die daarvan
vond: mijn hond Amma. Het werd een
ontdekkingstocht voorbij mijn vrouwelijkheid,
maar veel meer dan dat. Want tijdens
de lichamelijke verandering ontdekte ik dat
niet alleen de man-vrouw hokjes knelden. In
de Balkan en Turkije waren we door zoveel
dorpen en steden gereden waar mensen
waren gedeporteerd of omgebracht, omdat
ze een ander geloof of taal hadden. Mensen
die daarvoor altijd in vrede hadden geleefd
met degenen van wie ze er ineens niet meer
mochten zijn. Veel meer mensen dan alleen
transpersonen hadden last van die hokjes. Ik
had mezelf jarenlang ingehouden om daarin
te passen, niet alleen voor, maar ook na
de transitie. Ik wilde vol gas vooruit, maar
moest weer op de handrem toen ik in een
verschrikkelijke baan terecht kwam, waarin
geen ruimte was om mijn vleugels uit te
slaan. Ik werd ziek, een blessing in disguise.
‘Freedom’s just another word for
nothing left to lose’
De woorden van Janis Joplin zongen
steeds door mijn hoofd. Het moment
waarop ik jarenlang had gewacht, was er
eindelijk: het moment waarop ik niets meer
te verliezen had en mijn vrijheid moest
pakken.
Ik kwam terecht bij een coach. Na
een kort onderzoek kwam de diagnose:
hoogbegaafd. Om de irritatie en jaloezie
van anderen te ontlopen had ik jarenlang
op de handrem geleefd, op zoek naar
veiligheid en goedkeuring. Nu kreeg ik
het dringende advies om dat niet meer
te doen: ‘Ga genieten van je talent om
in zeven sloten tegelijk te lopen en daar
weer uit te kruipen.’ Ik pakte mijn tassen
in en zette Amma op de bagagedrager. Een
paar maanden lang zouden we niet meer
terugkeren. We zouden verder reizen dan
Istanbul.
We eindigen de wandeling bij de haven
van Yenikapi. Overmorgen steken we hier
met de veerboot de Zee van Marmara
34
Veertig