Preview Raak juni 2023

zorgverlof opnemen van twee weken, waarbij je 70 procent van je
loon krijgt, en nog eens vier weken onbetaald.
“Wat ben je daarmee als mantelzorger voor je dementerende
ouders?”, vraagt Lynn zich af. “Twee weken is dan veel te kort.
Dus moet er tijd gemaakt worden. Het afgelopen jaar is in een
aantal landen geëxperimenteerd met kortere werkweken, waarbij
de vijfdagenweek werd gereduceerd tot vier dagen met behoud
van salaris, en toch evenveel werk werd verzet. Dat lukt!”
Kinderopvang als basisvoorziening
“Een ander deel van de oplossing is om het onbetaalde werk - de
zorg voor kinderen en naasten - beter te verdelen. Tussen mannen
en vrouwen, want vrouwen doen daarvan nu veel meer dan
mannen. En tussen gezinnen en het collectief. Vandaag zien we de
zorg voor kinderen als een taak van het gezin. Je hebt wel kinderopvang,
maar de Nederlandse goegemeente vindt drie dagen opvang
per week al het absolute maximum. Bovendien is de kinderopvang
geprivatiseerd en duur, en alleen ouders met betaald werk krijgen
een vergoeding van de overheid. Kinderopvang zou een basisvoorziening
moeten zijn, waar kinderen nagenoeg gratis naartoe kunnen
ongeacht het werk van hun ouders. Zoals school, zeg maar.”
“Hetzelfde geldt voor de ouderenzorg. Vandaag gaan we ervan
uit dat ouderen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Dat is een
bewuste keuze van de Nederlandse overheid. Sinds 2015 is het
aantal bedden in woonzorgcentra flink afgebouwd. De verantwoordelijkheid
voor de ouderenzorg ligt dus voor een groot stuk
bij het individu. Mantelzorg is immers gratis, is de redenering.
Maar daardoor wonen wel veel ouderen in een huis dat veel te
groot is en onaangepast aan hun noden. Vereenzaming loert om
de hoek. En de tijd die mantelzorgers aan zorg besteden, kunnen
ze niet meer besteden aan iets anders. Dus het is niet écht gratis.”
Vanuit de politiek verwacht Lynn niet heel snel een oplossing,
omdat de verschillende ministeries andere prioriteiten leggen. “Het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport maakt zich druk
om personeelstekorten in de zorg en verwacht dat tegen 2040
iedereen mantelzorger zal zijn. Het ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid is dan weer bekommerd om al die deeltijds
werkende mensen, want zo geraakt de sociale zekerheid niet betaald.
De minister van Emancipatie maakt zich zorgen om de positie van
de vrouw. Niemand bekijkt het geheel. Want waar moeten mensen
de tijd vandaan halen om én meer te werken én meer voor ouderen
te zorgen? Hoe gaan ze die combinatie volhouden?”
Gedeelde broedzorg
Vooral de vrouw is het slachtoffer van het mankende zorgbeleid.
“Als je kijkt van waar we komen, zie je dat het grootbrengen van
kinderen altijd een taak is geweest van de moeder én een heleboel
andere volwassenen. Dat is een evolutionair gegeven. Menselijke
baby’s zijn de meest afhankelijke wezens die er bestaan. Alleen
het jong van de Groenlandse walvis doet er langer over om
volwassen te worden. Het grootbrengen van een kind is dus heel
veel werk, en dus zijn onze verre voorouders de zorg voor kinderen
gaan delen met andere volwassenen. Gedeelde broedzorg heet
dat. Dat is goed voor volwassenen die de hele last niet alleen
hoeven te torsen, en goed voor de kinderen die leren uit de verschillende
opvoedingsstijlen.”
31