Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
+ DE KWESTIE: DE NATUUR ALS RECHTSPERSOON<br />
FEBRUARI <strong>2024</strong><br />
• BELEEF DE NATUUR •<br />
Nieuwe serie.<br />
Biomimicry:<br />
leren van<br />
de natuur<br />
WANDELEN<br />
Overijssels landgoed &<br />
buitenplaats Beeckestijn<br />
Boswachters op zee<br />
Meevaren met<br />
de Sea Rangers<br />
VROLIJKE<br />
japanse<br />
hoogvlieger<br />
Ezo vliegende eekhoorn<br />
FLUITER<br />
DE BOOMKLEVER LAAT ZICH GRAAG HOREN
Beleven<br />
Een nieuw jaar biedt nieuwe kansen. In tijdschriften<br />
land is het vaak een startpunt voor<br />
nieuwe rubrieken. Zo ook in <strong>Roots</strong>. Een aantal<br />
maanden geleden werd ik benaderd door Bas<br />
en Chris, twee enthousiaste mannen die op ons<br />
spoor waren gekomen via een buurman met een<br />
abonnement op <strong>Roots</strong>. Zij zijn dagelijks bezig<br />
met oplossingen die zijn geïnspireerd op kennis<br />
van de natuur, ofwel biomimicry. Vanaf nu<br />
komen ze elke editie met een rubriek waarin ze<br />
bijzondere voorbeelden voor een duurzamere<br />
manier van leven met ons delen.<br />
Ook had ik een leuk en inspirerend gesprek met<br />
Maartje Bregman, zelfbenoemd klimaatstrijder,<br />
vlogger en bedenker van het boomloze (!) tijdschrift<br />
Happy Times. Opgeleid als fysiotherapeut,<br />
maar zo begaan met het klimaat dat zij hier haar<br />
werk van heeft gemaakt. Voor <strong>Roots</strong> vult ze<br />
vanaf nu de rubriek Groener leven.<br />
De grootste verandering zit in het begin. De<br />
rubriek Nu te… hebben we met elkaar flink<br />
opgeschud om plaats te maken voor een grotere<br />
diversiteit aan natuur. De wereld is groter dan<br />
Nederland en België en dat zie je terug in Nu in<br />
de natuur.<br />
Tot slot is onze slogan vernieuwd: beleef de<br />
natuur. Beleven kun je namelijk op veel manieren<br />
doen, door te wandelen, fotograferen, kijken naar<br />
vogels, lezen (bijvoorbeeld in <strong>Roots</strong>), kijken naar<br />
een natuurfilm… Je hoeft niet altijd midden in<br />
de natuur te zijn om toch de natuur te kunnen<br />
beleven. En voor wie dat wel wil, hebben we weer<br />
een paar nieuwe vogelreizen in de aanbieding.<br />
Fraaie bestemmingen op treinafstand!<br />
Veel leesplezier en een mooi jaar!<br />
26 Over Overijssels landgoed<br />
46 Europa’s mooiste natuurfoto’s<br />
Caroline Vogel,<br />
hoofdredacteur<br />
caroline.vogel@roularta.nl<br />
facebook.com/rootsmag<br />
twitter.com/rootsnl<br />
instagram.com/rootsnl<br />
nl.pinterest.com/rootsmagazinenl<br />
rootsmagazine.nl/podcast<br />
Kijk voor het laatste<br />
natuurnieuws, nog meer<br />
lezersfoto’s en wandelen<br />
fotografietips op<br />
rootsmagazine.nl.<br />
4 FEBRUARI <strong>2024</strong><br />
82 Vliegend vierkant
DE KWESTIE<br />
de natuur als<br />
rechtspersoon<br />
pag. 52<br />
Vrolijke fluiter 20<br />
Diersporen 78<br />
BELEVEN & ONTDEKKEN<br />
07 NIEUW Nu in de natuur<br />
20 De boomklever<br />
64 Meevaren met<br />
de Sea Rangers<br />
76 NIEUW Biomimicry: leren<br />
van de natuur<br />
95 Ga mee met de vogelreizen<br />
van <strong>Roots</strong><br />
96 Sterren kijken met<br />
Govert Schilling<br />
FLORA & FAUNA<br />
38 De laatste neushoorns<br />
52 De kwestie: de natuur<br />
als rechtspersoon<br />
60 Wat een vraag!<br />
78 In de ban van diersporen<br />
82 Ezo vliegende eekhoorn<br />
WANDELEN<br />
26 Winterwandelen op<br />
de rand van Twente en<br />
Salland (+ routekaart)<br />
70 Natuurommetje bij<br />
buitenplaats Beeckestijn<br />
inhoud<br />
- Februari -<br />
FOTOGRAFIE<br />
46 Europa’s mooiste<br />
natuurfoto’s<br />
54 Lezersfoto’s:<br />
thema ‘ roofvogels’<br />
68 Doe mee met de Grote<br />
<strong>Roots</strong> Natuurfotowedstrijd<br />
<strong>2024</strong><br />
COLUMNS<br />
24 Beestenboel<br />
44 De kleintjes van Krekels<br />
63 Saskia struint<br />
ELKE MAAND<br />
18 Korting op een<br />
abonnement <strong>Roots</strong><br />
37 Post<br />
75 NIEUW Groener leven<br />
92 <strong>Roots</strong> recenseert<br />
98 Colofon & lezersservice<br />
99 Volgende maand<br />
100 Beleef de natuur met de<br />
wandelgidsen van <strong>Roots</strong><br />
NIEUWE SERIE:<br />
Leren van de natuur<br />
PAG. 76<br />
Iconisch oerdier 38<br />
COVERONDERWERPEN - COVERFOTO DAVID TIPLING/NPL<br />
MAGAZINE.NL 5
OSCAR DEWHURST/NPL<br />
BOOMBEWONERS<br />
Boomklevers leven vooral op<br />
de grote takken en stammen<br />
van grote bomen; de korte<br />
poten met relatief lange tenen<br />
zorgen voor een uitstekende<br />
grip op de ruwe boomschors.<br />
Tijdens de broedperiode is het<br />
mannetje extra opvallend gekleurd.<br />
Het vrouwtje is minder<br />
uitbundig van kleur en heeft<br />
een iets bruinere oogstreep.<br />
20 FEBRUARI <strong>2024</strong>
DAVID TIPLING/NPL<br />
De<br />
boomklever<br />
- KLEURRIJKE VEELFLUITER -<br />
De oogstrelende boomklever is vooral in deze tijd<br />
van het jaar luidruchtig en dus aanwezig. Redacteur<br />
Paul Böhre bespreekt de vogel deze maand in<br />
de <strong>Roots</strong>-podcast Notenkrakers en vertelt hier<br />
over de vogel die al lang geleden een plekje in<br />
zijn hart vervoverde.<br />
TEKST PAUL BÖHRE<br />
De eerste keer dat ik in mijn<br />
vogelaars leven een boomklever<br />
hoorde zingen, herinner ik me nog als de<br />
dag van gisteren. Het was in het begin van<br />
de jaren 80, ik wandelde op een zonnige dag in<br />
februari over een landgoed in Muiderberg met<br />
prachtige stokoude loofbomen. Opeens hoorde<br />
ik een voor mij onbekende vogel heel hard en<br />
melodieus zingen. Ik dacht eerst aan een ontsnapte<br />
kanarie, maar dat kon toch niet? Toen kreeg ik<br />
de bewuste vogel in beeld: een boomklever! Nooit<br />
ge weten dat die zo mooi kan zingen. En zo luid.<br />
Korte staart<br />
De boomklever was destijds in West-Nederland<br />
nog een schaarse vogel. Door de verrekijker genoot<br />
ik van zijn fraai blauwgrijze bovendelen, zwarte<br />
oogstreep en witte keeltje. De roestbruine flanken<br />
staken fraai af tegen de isabelkleurige buik. Wat een<br />
schoonheid! Sinds die februaridag, lang geleden, is<br />
de boomklever een van mijn favoriete vogelsoorten.<br />
Wat direct opvalt als je een boomklever ziet, is het<br />
verbazingwekkende gemak waarmee deze vogel zich<br />
langs de dikke stam van een boom zowel omhoog<br />
als naar beneden beweegt. Hij heet niet voor niets<br />
zo: het lijkt wel alsof hij letterlijk aan de boom<br />
kleeft. Bijzonder detail: de staart ondersteunt het<br />
klimwerk niet, wat bij een specht wel het geval is.<br />
De korte staart wordt vooral gebruikt om het ><br />
MAGAZINE.NL 21
<strong>Roots</strong>wandeling<br />
met routekaart<br />
OP DE RAND VAN<br />
TWENTE EN SALLAND<br />
Van berg naar berg<br />
Een bultje heet in Overijssel meestal een belt, maar een flinke pukkel noemen ze hier met<br />
enige overmoed een berg. Rondom Markelo liggen een paar prachtige exemplaren. Je verkent<br />
ze tijdens deze wandeling die grotendeels over het indrukwekkende landgoed Weldam loopt.<br />
TEKST MONIQUE VAN KLAVEREN FOTO’S ERNST KREMERS MET DANK AAN RIET ELSHOF<br />
Veel sperwers<br />
“Er zitten heel wat<br />
roofvogels in dit gebied”,<br />
aldus vogelkenner Peter<br />
van den Akker. “Een van<br />
die roofvogels is de<br />
sperwer. Van deze soort<br />
is het vrouwtje groter<br />
dan het mannetje. Zij<br />
vangt dan ook grotere<br />
prooien dan haar eega.”<br />
Al een beetje getraind zo vroeg in het jaar?<br />
Dat komt goed uit, want tijdens deze<br />
tocht beklim je drie bergen rondom Markelo:<br />
de Markelose Berg, de Hulpe en de Herikerberg.<br />
Nou ja, een echte klimgeit hoef je niet te zijn,<br />
want de toppen van de eerste twee liggen op<br />
slechts 40 meter en de derde blijft steken op<br />
47 meter. Ze zijn ontstaan in de voorlaatste<br />
ijstijd als gevolg van het ijs dat de grond<br />
opzij duwde. Kortom, je zet je voeten neer op<br />
honderd duizenden jaren geschiedenis. Leem<br />
werd gevormd, beekjes en rivieren zetten<br />
sediment af in de dalen, natte veengebiedjes<br />
ontstonden, zand daalde neer op hogere<br />
plekken, enzovoorts. Al die lagen vormen nu<br />
het canvas waarop de begroeiing tegenwoordig<br />
gebaseerd is.<br />
Wie verantwoordelijk zijn voor het huidige<br />
uiterlijk van de natuur? Uiteraard meerdere<br />
eigenaren. Vlak voor de finish in Markelo ligt<br />
bijvoorbeeld een plasdrasgebiedje dat de<br />
gemeente en het waterschap hebben aangelegd<br />
als overloopwaterbekken bij zware regenval.<br />
’s Zomers kwaken er kikkers en vliegen er<br />
libellen. Vandaag dobberen er wat wilde eenden.<br />
Adellijke voetstappen<br />
Een groot deel van de wandeling loop je over het<br />
landgoed Weldam, dat gelieerd is aan het gelijknamige<br />
kasteel zo’n 10 kilometer verderop.<br />
Sinds kort bewoont de 30-jarige Charlotte<br />
Gräfin zu Solms-Sonnenwalde met haar<br />
echtgenoot Carl het kasteel en draagt zij de<br />
verantwoordelijkheid voor het landgoed nadat<br />
haar vader overleed: “Al ben ik hier opgegroeid,<br />
deze taak is heel bijzonder en nieuw voor me.<br />
Elke dag leer ik weer wat nieuws. Gelukkig heb<br />
ik erg veel steun gehad aan onze rentmeester.”<br />
Jan Zandvoort was rentmeester tot hij recent<br />
met pensioen ging. Hij werkte ruim 40 jaar voor<br />
de familie en weet dan ook veel over het beheer<br />
en over de geschiedenis: “De eerste vermelding<br />
gaat terug tot de 13 e eeuw, toen de landheren in<br />
deze streek opereerden onder de vlag van de<br />
bisschop van Utrecht. Ene Godefridus de Gore<br />
– wat slaat op de plaatsnaam Goor – werd door<br />
de bisschop in 1328 wegens wangedrag aan de<br />
kant gezet en Hendrik van Weldamme nam zijn<br />
plaats in als kasteelheer. In 1389 gaf zoon<br />
Wolter van Weldamme het landgoed in onderpand<br />
aan diens schoonzoon. Het landgoed<br />
behoort dus al eeuwenlang bij dezelfde familie,<br />
vaak vererfd via de vrouwelijke lijn.”<br />
Met een oppervlakte van bijna 17 vierkante<br />
kilometer is het landgoed Weldam een van<br />
de grootste landgoederen van Oost-Nederland.<br />
1 De eerste zonnestralen verjagen het blauwe<br />
uurtje. 2 Berijpte struikheide in het ochtendlicht.<br />
><br />
26 FEBRUARI <strong>2024</strong>
Geel en blauw<br />
De kleuren van de luiken<br />
van Weldam zijn geel met<br />
zwart en van de familie<br />
Zu Solms-Sonnenwalde<br />
geel en blauw, dus als je deze<br />
kleuren tegenkomt, weet je<br />
meteen waar je bent.<br />
1<br />
2<br />
MAGAZINE.NL<br />
27
FILMTIP<br />
Behalve foto’s maakte Ernst<br />
Kremers ook mooie filmshots.<br />
Zie rootsmagazine.nl/video.<br />
1<br />
Vorst heeft een betoverend dekentje van<br />
rijp over de Markelose Berg uitgespreid.<br />
28 FEBRUARI <strong>2024</strong>
MAGAZINE.NL<br />
29
neushoorns<br />
Een witte neushoorn<br />
en haar kalf in Namibië.<br />
38 FEBRUARI <strong>2024</strong>
DE BITTERE<br />
STRIJD ROND<br />
EEN ICONISCH<br />
OERDIER<br />
ANN & STEVE TOON/NPL<br />
Erik van Zwam reisde voor zijn boek<br />
‘De laatste neushoorn’ langs de ernstig bedreigde<br />
neushoornsoorten in Afrika en Azië. Met rangers en<br />
soldaten ging hij mee op antistroop patrouilles. Een<br />
verslag van een zoektocht in Namibië en Indonesië.<br />
TEKST ERIK VAN ZWAM<br />
MAGAZINE.NL 39
46 FEBRUARI <strong>2024</strong>
Europa’s mooiste<br />
natuurfoto’s<br />
Al sinds 2001 organiseert de Duitse Gesellschaft für Naturfotografie<br />
(GDT) jaarlijks de toonaangevende wedstrijd Europese<br />
natuurfotograaf van het Jaar. Voor editie 2023 deden 920 Europese<br />
natuurfotografen met in totaal 18.000 foto’s mee. <strong>Roots</strong> koos een<br />
aantal prachtige inzendingen en laat de fotografen aan het woord.<br />
Eervolle vermelding<br />
Audun Rikardsen – Noorwegen<br />
NACHTUIL<br />
Een harige winteruil rust uit op een ratelpopulier,<br />
onder een hemel waarin het noorderlicht danst boven<br />
de noordkust van Noorwegen. “Pas toen ik de foto op<br />
mijn computer bekeek, ontdekte ik de hartvormige<br />
vraat sporen op de boombladeren. Op de avond waarop<br />
ik de foto maakte, vroor het en daardoor bewoog de<br />
winter uil nauwelijks. Zo kon ik kiezen voor een lange<br />
sluitertijd, waarbij ik voor de belichting twee flitslichten<br />
en een zaklantaarn gebruikte.”<br />
Canon EOS 5D Mark III, lens 2.8/15mm macro, ISO 1.000<br />
GDT EWPY 2023/AUDUN RIKARDSEN<br />
MAGAZINE.NL<br />
47
europa’s mooiste<br />
GDT EWPY 2023/ILKKA NISKANEN<br />
Eervolle vermelding<br />
Ilkka Niskanen - Finland<br />
HERSENSCHIM<br />
“In 2017 viel de lente pas laat in het noorden van Finland. Half<br />
mei lag er nog steeds 50 centimeter sneeuw in Suomussalmi.<br />
Desondanks waren enkele bruine beren al uit hun winterslaap<br />
gekomen en gingen hongerig op zoek naar voedsel. Ik bracht<br />
een aantal fascinerende dagen door in een schuilhut om het<br />
gedrag van de dieren te observeren. Daarbij deden zich af en<br />
toe wel hilarische momenten voor, zoals dit moment.”<br />
Canon EOS 1D X Mark II, lens 2.8/70-200mm, ISO 320<br />
48 FEBRUARI <strong>2024</strong>
Tweede plaats<br />
Florian Smit – Duitsland<br />
PARADIJS<br />
“Op de foto zie je het fascinerende landschap van een eiland aan<br />
de westkant van Noorwegen. Dat eiland is bespikkeld met kleine<br />
meertjes en veel van de naaldbomen die er staan, lijken qua uiterlijk<br />
sterk op bonsaiboompjes. Het landschap deed me denken aan een<br />
tropisch gebied. Ik nam deze foto ’s morgens vroeg, voordat de zon<br />
opkwam en de mist nog tussen de bomen hing.”<br />
Nikon D850, lens 2.8/70-200mm, ISO 100<br />
GDT EWPY 2023/FLORIAN SMIT<br />
MAGAZINE.NL 49
lezersfoto’s<br />
ROOFVOGELS<br />
Elke maand ontvangen we voor onze wedstrijd Foto van de Maand via rootsmagazine.nl<br />
de meest schitterende foto’s van lezers. Deze maand met het thema ‘roofvogels’. <strong>Roots</strong><br />
selecteerde 9 eervolle vermeldingen én koos de winnaar.<br />
PRODUCTIE RENÉ ALBLAS<br />
1<br />
EERVOLLE VERMELDINGEN<br />
Helaas geen prijs, maar deze foto’s verdienen<br />
wel een plek in <strong>Roots</strong>.<br />
1 Filip Leurs • jonge havik<br />
Het licht, de blik van de vogel en de grote<br />
scherptediepte maken deze foto bijzonder.<br />
Ook de vlakverdeling is perfect: de havik<br />
beslaat precies de helft van de breedte en<br />
tweederde van de hoogte.<br />
2 Ed van der Reek • roodpootvalk<br />
Door het eenvoudige kleurenpalet (wit/beige/<br />
bruin) is dit een heel krachtige plaat.<br />
3 Hans van Wijck • ransuil<br />
Herhalingen van vormen werken altijd goed in<br />
een foto. Hier matchen de oren van de uil<br />
prachtig met de gekromde takken.<br />
4 Wil de Veer • attente buizerd<br />
Het licht is prachtig. De beeldopbouw is<br />
vergelijkbaar met die van de jonge havik<br />
hiernaast: de vogel komt precies tot aan<br />
de helft van de breedte en beslaat ongeveer<br />
driekwart van de hoogte.<br />
UITGELICHT<br />
ROODPOOTVALK<br />
De roodpootvalk heeft een spanwijdte van<br />
65 tot 76 cm. Het mannetje is donkergrijs<br />
met rode accenten. Het vrouwtje heeft een<br />
licht roestbruine kop en een blauwgrijze<br />
boven zijde. Onvolwassen vogels (zoals<br />
de roodpootvalk op de foto) hebben een gestreepte<br />
borst met geelbruine veerranden en<br />
een bruine kopkap. Roodpootvalken broeden<br />
niet in Nederland en België, maar tijdens<br />
de trek kun je ze wel aantreffen in de Lage<br />
Landen. Dat zijn vaak juveniele dieren.<br />
Deze valk overwintert in zuidelijk Afrika.<br />
54<br />
FEBRUARI <strong>2024</strong>
3<br />
2<br />
4<br />
MAGAZINE.NL 55
Deze maand<br />
te fotograferen<br />
Het thema voor februari is ‘doorkijkjes’.<br />
Ga naar rootsmagazine.nl en upload<br />
je foto’s. Hier vind je ook de spel regels.<br />
Inzenden voor deze wedstrijd kan<br />
tot en met 4 februari. Om de winkans<br />
te verhogen, volgen hier enkele tips.<br />
• Doorkijkjes kunnen van een gewone<br />
registratie iets bijzonders maken. Door<br />
een soort van kader om je onderwerp<br />
te plaatsen, ontstaat diepte en krijg je<br />
meer spanning in de foto. Dit wordt<br />
ook wel framing genoemd.<br />
• Ga op zoek naar elementen in de voorgrond<br />
die een kader kunnen vormen.<br />
Dat kunnen boomstammen zijn,<br />
struiken, een donkere boslaan of<br />
misschien wel twee grote grazers. Je<br />
kunt er ook voor kiezen om een paar<br />
grassprieten of blaadjes vlak voor de<br />
lens te plaatsen en op die manier<br />
door een graspol of struik heen te<br />
fotograferen.<br />
• Framing hoeft niet per se aan alle<br />
kanten van de foto. Je kunt kiezen voor<br />
een frame aan alle vier de kanten, maar<br />
een frame aan twee of drie kanten<br />
werkt ook prima. Soms is zelfs een<br />
kader aan één kant (bijvoorbeeld een<br />
onscherpe tak) al voldoende.<br />
• Let op de belichting. In principe is het<br />
kader altijd donkerder dan het onderwerp.<br />
Kies je voor een breed kader (bijvoorbeeld<br />
een donkere boslaan met een<br />
open plek in de verte als onderwerp)<br />
belicht dan een beetje onder, omdat je<br />
anders een overbelicht onderwerp<br />
zult krijgen.<br />
• Vaak werkt een onscherp kader goed<br />
om het onderwerp (dat wel scherp is)<br />
te benadrukken. Gebruik daarvoor een<br />
lagere diafragmawaarde. Als je dwars<br />
door een graspol of struik heen fotografeert,<br />
worden de sprietjes/blaadjes<br />
vanzelf onscherp als je focust op het<br />
onderwerp verderop.<br />
Winnaar<br />
van de<br />
maand<br />
Bruine<br />
kiekendief<br />
Jacob Aberkrom<br />
Alle kleurschakeringen van de kiekendief<br />
komen in dit licht prachtig tot hun recht.<br />
De begroeiing maakt net zo’n diagonale lijn als<br />
de tak in de snavel en de pootjes, dat maakt de<br />
foto bijzonder. Ook de achtergrond is geraffi<br />
58 FEBRUARI <strong>2024</strong>
lezersfoto’s<br />
neerd: de vogel vliegt precies voor het groene<br />
gedeelte en één vleugel tipt de lucht aan.<br />
Het winnende fotomoment<br />
In de polder nabij het huis van Jacob Aberkrom<br />
broedt elk jaar een stel bruine kiekendieven.<br />
Zodra er enige vorm van activiteit is, gaat<br />
de fotograaf op pad. “Deze foto heb ik genomen<br />
toen de weersomstandigheden precies<br />
goed waren”, zegt Aberkrom. “Genoeg licht,<br />
een lage zonnestand en wind uit de juiste<br />
richting. De kiekendieven vliegen dan naar je<br />
toe en het landen en stijgen vanuit het nest<br />
gebeurt ook in mijn richting. Toen de kiekendiefman<br />
met het takje kwam aanvliegen,<br />
volgde ik hem met de camera en bij het<br />
landen in het riet schoot ik een serie foto’s<br />
om de gehele actie vast te leggen.”<br />
Camera<br />
Een Canon R5 met een 600mm-objectief<br />
en 1.4 extender, diafragma f/8, sluitertijd<br />
1/4.000 en ISO 2.000. Voor de stabilisatie<br />
gebruikte de fotograaf een rijstzak.<br />
De prijs<br />
De winnaar van deze maand ontvangt een<br />
<strong>Roots</strong>-boek naar keuze.<br />
MAGAZINE.NL 59
de grote<br />
natuur foto<br />
JOHAN BOSMAN<br />
RICK WILLEMSEN<br />
Ben jij gek van natuurfotografie<br />
en ga je graag<br />
met je camera de natuur<br />
in? <strong>Roots</strong> gaat ook dit jaar<br />
op zoek naar de beste<br />
natuurfoto’s.<br />
Stuur vanaf 1 februari t/m<br />
3 maart <strong>2024</strong> je mooiste<br />
foto’s in en maak kans op<br />
fantastische prijzen!<br />
JURYPRIJS ÉN PUBLIEKSPRIJS<br />
Inzenden kan in zes verschillende<br />
categorieën: Vogels, Insecten, Overige<br />
dieren, Art of nature, Landschap en<br />
Plantenrijk. Uit alle inzendingen selecteert<br />
de jury 100 foto’s. Hieruit kiest de vakjury<br />
een hoofdprijs winnaar en per categorie<br />
één winnende foto.<br />
Voor de publieksprijs maakt de jury een<br />
shortlist met 25 foto’s. Vanaf half juni<br />
t/m half juli bepaalt het publiek welke foto<br />
daarvan het beste is en de publieksprijs<br />
verdient. Houd hiervoor <strong>Roots</strong> editie 6 in<br />
de gaten én onze website en socialmediakanalen.<br />
ZO DOE JE MEE<br />
Ga vanaf 1 februari t/m 3 maart <strong>2024</strong> naar<br />
rootsmagazine.nl/natuurfotowedstrijd en<br />
upload je mooiste natuurfoto’s. Je kunt<br />
meedoen in meerdere categorieën.<br />
MAAK KANS OP EEN PLEK IN DE<br />
ROOTS NATUURAGENDA 2025<br />
Behalve de mooie prijzen die je kunt<br />
winnen, worden de 100 door de jury<br />
geselecteerde foto’s gepubliceerd in de<br />
<strong>Roots</strong> Natuuragenda 2025. Iedereen die<br />
met een foto een plekje in deze natuuragenda<br />
weet te bemachtigen, krijgt als<br />
prijs sowieso de agenda thuisgestuurd.<br />
Alle winnaars ontvangen na medio<br />
augustus persoonlijk bericht.<br />
DIT IS DE JURY<br />
De vakjury bestaat uit Caroline Vogel<br />
(hoofdredacteur <strong>Roots</strong>), René Alblas<br />
(redacteur) en natuurfotografen<br />
David Pattyn en Edwin Giesbers.<br />
DOE MEE EN STUUR JE BESTE FOTO’S IN VIA<br />
De Grote <strong>Roots</strong><br />
Natuurfotowedstrijd <strong>2024</strong><br />
wordt mede mogelijk<br />
gemaakt door:
<strong>Roots</strong><br />
wedstrijd <strong>2024</strong><br />
CORINE VANDERHELSTRAETEN<br />
TOM KRUISSINK<br />
DOE MEE EN MAAK KANS OP FANTASTISCHE PRIJZEN!<br />
JURYPRIJZEN<br />
HOOFDPRIJS<br />
Fotoreis naar Spanje met BirdingBreaks<br />
t.w.v. € 1.795.<br />
CATEGORIEWINNAAR VOGELS<br />
5-rittenkaart fotohutten Han Bouwmeester t.w.v. € 475.<br />
CATEGORIEWINNAAR INSECTEN<br />
Fotografieworkshop op maat voor 2 personen,<br />
door Henkjan Kievit t.w.v. € 485.<br />
CATEGORIEWINNAAR OVERIGE DIEREN<br />
Verrekijker Bynolyt TX 8x42 HD, beschikbaar gesteld door<br />
Vogelinformatiecentrum Texel, t.w.v. € 449.<br />
CATEGORIEWINNAAR LANDSCHAP<br />
Cadeaucheque van CameraNU.nl t.w.v. € 300.<br />
CATEGORIEWINNAAR PLANTENRIJKIJK<br />
Cadeaucheque van CameraNU.nl t.w.v. € 300.<br />
CATEGORIEWINNAAR ART OF NATURE<br />
Verblijf in een natuurhuisje naar keuze t.w.v. € 300.<br />
PUBLIEKSPRIJS<br />
Weekend logeren bij de boswachter, beschikbaar<br />
gesteld door Staatsbosbeheer, t.w.v. max. € 200.<br />
ROOTSMAGAZINE.NL/NATUURFOTOWEDSTRIJD
Staan de deuren open, dan gaat je blik<br />
vanaf het toegangshek dwars door het huis<br />
helemaal tot waar de Franse tuin eindigt en<br />
de Engelse begint.
MET<br />
ROUTE-<br />
KAART<br />
natuur<br />
ommetje<br />
– BUITENPLAATS BEECKESTIJN –<br />
HERINNERING<br />
AAN EEN RIJK<br />
VERLEDEN<br />
Al in het prille voorjaar geven bloeiende stinsenplanten kleur<br />
aan de strakke geometrische tuinen en het romantische<br />
parkbos van Beeckestijn. Eindredacteur Lia van Looij liep een<br />
ommetje van 6 kilometer langs elementen van historische<br />
waarde op de buitenplaats in het pittoreske Velsen-Zuid.<br />
TEKST EN FOTO’S LIA VAN LOOIJ<br />
LENTEKLOKJE<br />
><br />
MAGAZINE.NL<br />
71
82 FEBRUARI <strong>2024</strong>
DE EZO<br />
VLIEGENDE<br />
EEKHOORN<br />
Kawaiijongens<br />
Het Japanse woord voor schattig is kawaii. En als één dier de<br />
belichaming is van dat woord, is het wel de Ezo momonga, de vliegende<br />
eekhoorn die in de bossen van Hokkaido leeft. Natuurfotograaf Tony Wu<br />
trotseerde drie winters in de dichte bossen van Japans noordelijkste<br />
hoofdeiland om deze hoogvliegers in beeld te brengen.<br />
FOTO’S TONY WU/NPL VERTALING EN BEWERKING DIEDERIK PLUG<br />
MAGAZINE.NL 83
Ezo vliegende eekhoorn<br />
Wilde achtervolgingen<br />
De Japanse vliegende eekhoorn leeft<br />
in bossen in de laaglanden en bergmet<br />
zijn grote, donkere<br />
ogen, kleine roze neus,<br />
afgeronde oren, een soort<br />
permanent glimlachje om de mond<br />
en een grote pluizige staart oogt de<br />
vliegende eekhoorn als een knuffelbare<br />
kwajongen. Geen wonder dat<br />
het dier in Japan enorm populair is.<br />
Plaatselijk staat de soort bekend als<br />
Ezo momonga, maar de officiële naam<br />
is het iets minder vlot bekkende<br />
Pteromys volans orii. Het is een ondersoort<br />
van de Siberische vliegende<br />
eekhoorn, die in de altijd groene<br />
bossen van het Euraziatische continent<br />
leeft, van de Baltische zeekust<br />
via noordelijk Rusland en de oostrand<br />
van China tot aan de kust van<br />
de Stille Oceaan in het oosten.<br />
De Ezo vliegende eekhoorn komt<br />
alleen voor op Hokkaido, het meest<br />
noordelijke van de vier hoofd eilanden<br />
van Japan, dat vroeger Ezo heette.<br />
Geluk bij een ongeluk<br />
De Japanse vliegende eekhoorn<br />
dankt zijn populariteit niet alleen<br />
aan zijn Pokémon-achtige looks,<br />
maar ook aan zijn vermogen om<br />
super snel te zweven. Maar zo geliefd<br />
als het charismatische dier in Japan<br />
is, zo weinig is er bekend over zijn<br />
gedrag; ook beelden van de eekhoorn<br />
zijn er mondjesmaat. Dat heeft alles<br />
te maken met het feit dat deze<br />
eekhoorn een nachtdier is, wat hem<br />
erg moeilijk te vinden maakt (laat<br />
staan te fotograferen). Tel daarbij op<br />
dat hij het grootste deel van de tijd<br />
hoog boven de grond doorbrengt en<br />
het is duidelijk dat het een aardige<br />
uitdaging is om de leefwijze van<br />
de Ezo momonga te bestuderen.<br />
Fotograaf Tony Wu werd een handje<br />
geholpen door een wat wreed toeval.<br />
Tussen de winters van 2021 en 2022<br />
werd de eekhoornpopulatie waar hij<br />
zich op richtte namelijk het slachtoffer<br />
van een paartje oeral uilen dat<br />
zo’n tweederde van de groep doodde.<br />
Dat leidde tot een opmerkelijke gedragsverandering<br />
bij de gewoonlijk<br />
vooral nachtactieve eekhoorn: hij<br />
werd meer overdag actief. Een geluk<br />
bij een ongeluk, want nu kon het dier<br />
bij daglicht worden geobserveerd én<br />
gefotografeerd. Zo kon Wu gedrag in<br />
beeld brengen dat nog maar zelden<br />
was gefotografeerd.<br />
84 FEBRUARI <strong>2024</strong>
Zo geliefd als<br />
het charismatische<br />
dier is in Japan, zo<br />
weinig is er bekend<br />
over zijn gedrag<br />
achtige gebieden van Hokkaido. Hij<br />
leeft in boomholtes die zijn gemaakt<br />
door spechten of schimmels. Ook<br />
gebruikt hij natuurlijke holtes. In de<br />
winter geeft het dier de voorkeur aan<br />
diepere holen, waar vaak drie tot vijf<br />
eekhoorns een nest delen om warm<br />
te blijven. De nesten zijn bekleed<br />
met droog mos en ander fijn versnipperd<br />
plantenmateriaal. Waar sommige<br />
vliegende eekhoornsoorten maar<br />
één paringscyclus per jaar hebben,<br />
paart de Ezo momonga twee keer per<br />
jaar, in de winter en in de zomer. Wu:<br />
“Het is niet duidelijk wat de dieren<br />
triggert om tijdens het winterseizoen<br />
te paren. Er wordt gesuggereerd dat<br />
temperaturen van 10 graden Celsius<br />
of meer nodig zijn om het voort plantings<br />
proces op gang te brengen en<br />
dat het aantal uren daglicht een rol<br />
speelt, maar niemand weet het zeker.”<br />
Zeker is wel dat de eekhoorns tijdens<br />
het paarseizoen behoorlijk opgefokt<br />
kunnen raken. Meerdere mannetjes<br />
krijgen het met elkaar aan de stok<br />
om één vrouwtje, zelfs als zij haar<br />
minnaar al gekozen heeft. De vrouwtjes<br />
zijn zeer selectief. Sommige eten<br />
van meerdere walletjes, maar als een<br />
bedrogen man daar lucht van krijgt,<br />
kan het er heet aan toegaan, met<br />
wilde achtervolgingen en spectaculaire<br />
lucht acrobatiek om de betreffende<br />
rivalen af te serveren.<br />
Zweven na 50 dagen<br />
Na de winterparing worden de jongen<br />
na een draagtijd van vijf weken in<br />
april-mei ge boren (in juli-augustus<br />
volgen de nestjes van het zomerpaarseizoen).<br />
Een moeder baart twee<br />
tot zes jongen per worp. Elke baby<br />
wordt haarloos en blind geboren en<br />
weegt drie tot vier gram. De jongen<br />
worden grootgebracht met een dieet<br />
van moedermelk en tegen de tijd dat<br />
ze een maand oud zijn, hebben ze<br />
een volledige vacht. Ze openen hun<br />
enorme ogen na ongeveer 35 dagen.<br />
Circa veertig dagen na de geboorte<br />
verlaten de jongen voor het eerst<br />
het nest en beginnen ze vast voedsel<br />
te eten, maar ze beginnen pas met<br />
zweven als ze zo'n vijftig dagen oud<br />
zijn. Na zestig dagen zijn ze klaar<br />
om het nest te verlaten.<br />
Het volwassen leven bestaat met<br />
name uit het zoeken van voedsel;<br />
de vliegende eekhoorn voedt zich<br />
met bladeren, knoppen, bloemen,<br />
zaden, eikels, katjes en vruchten van<br />
zowel loofbomen als naaldbomen.<br />
><br />
MAGAZINE.NL 85
Change language