2024 02 18 Concord en Gaspard - Marc-André Hamelin

Zo 18 feb 2024
Grote Zaal
20.15 uur
Serie Piano
Concord en Gaspard
Marc-André Hamelin
Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale
programmaboekje is een extra service
ter voorbereiding op het concert. Het is
uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie
tijdens het concert te raadplegen via je mobiele
telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de
andere concertbezoekers.
Bij voorbaat dank.

Programma
Concord en Gaspard
Marc-André Hamelin
Serie Piano
Zo 18 feb 2024
Grote Zaal
20.15 – 22.05 uur
ca. 45 minuten voor de pauze
ca. 50 minuten na de pauze
Marc-André Hamelin piano
Charles Ives (1874 - 1954)
Pianosonate nr. 2, ‘Concord Mass. 1840-1860’ (1911 - 1915)
··
Emerson
··
Hawthorne
··
The Alcotts
··
Thoreau
Pauze
Robert Schumann (1810 - 1856)
Waldszenen op. 82 (1848 - 1849)
··
Eintritt
··
Jäger auf der Lauer
··
Einsame Blumen
··
Verrufene Stelle
··
Freundliche Landschaft
··
Herberge
··
Vogel als Prophet
··
Jagdlied
··
Abschied
Maurice Ravel (1875 - 1937)
Gaspard de la nuit (1908)
··
Ondine
··
Le gibet
··
Scarbo
Staat je mobiele telefoon al uit?
Dank je wel.
2

Toelichting
Donkere, onduidelijke foto’s zijn het. Je kunt er met moeite iets op zien en de Amerikaanse
componist Charles Ives er amper op herkennen. Maar de welwillende kijker neemt hem daar
toch waar, in het stadje Concord (Massachusetts)., bij het meer Walden Pond, op de plek waar
Henry David Thoreau’s beroemde boshut stond en bij het graf van Ralph Waldo Emerson.
Vond Ives hier de inspiratie voor zijn
Pianosonate nr. 2, Concord Mass., 1840-1860,
kortweg Concord Sonata geheten? Volgens
anderen echter heeft Ives Concord nooit
bezocht; waarom hadden hij of zijn vrouw
er anders geen melding van gemaakt in hun
dagboek als ze er op hun huwelijksreis waren
geweest, vraagt men zich af. En die foto’s: te
onduidelijk. Helder is wél het volgende: ‘Kort na
1911’, schreef Ives naar aanleiding van een van
zijn vakanties in het Adironback-gebergte in de
staat New York, ‘kreeg ik [hier] het idee voor
de Concord Sonata’… De Aridonbacks, en niet
Concord als ‘bron’?
Maar is het van belang om te weten of
Ives de plaats waarnaar hij zijn Concord
Sonata – vandaag het pièce de résistance
– vernoemde, daadwerkelijk bezocht? Of
de plaats erin tot leven komt, of hij erover
gaat? Ives had zo zijn bedenkingen bij
zogenaamde programmamuziek, muziek die
iets niet-muzikaals uitbeeldt. ‘In hoeverre
ben je gerechtvaardigd […]’, schreef hij, ‘om
de waarde van wat dan ook, in materiële zin,
moreel, intellectueel, spiritueel dat normaliter
in niet-muzikale termen wordt uitgedrukt,
uit te drukken […] in termen van muziek (in
klanken, zo je wilt)?’ Andermaal heersen
echter duister en onduidelijkheid. Want Ives
schreef deze woorden uitgerekend in het
voorwoord tot de Concord Sonata – een stuk
met een buitenmuzikale titel, waarin concreet
plaats en tijd worden genoemd, met vier delen
vernoemd naar vier Amerikaanse schrijvers.
Programmamuziek dus, met in dat voorwoord
zelfs een uitgebreid ‘programma’ zonder welk
de muziek moeilijker te begrijpen zou zijn.
Ook de twee andere werken vanavond
zijn programmamuziek. In de Waldszenen
(taferelen in het bos) van Robert Schumann
gaat elk stukje ergens over, of het nu het
moment is waarop je het woud betreedt, dat
je een vogel hoort of dat de jagers eraan
komen. Wel beeldt Schumann die beelden
uit via een omweg: zijn directe inspiratie
waren verschillende gedichten over zulke
‘Waldzenen’, van bekende en minder bekende
tijdgenoten. Programmamuziek is zeker ook
Ravels Gaspard de la nuit; muziek over een
waternimf, een galg en een kobold. Net als bij
Schumann kwamen die beelden tot hem via
gedichten, te weten die van Aloysius Bertrand.
Charles Ives
Concord Sonata
Charles Ives componeerde zijn Concord
Sonata tussen 1911 en 1915. In 1921 gaf hij
hem in eigen beheer uit, en op eigen kosten.
Het was – hoewel hij toen al halverwege
de veertig was – de eerste keer dat hij
iets van zijn muziek in de openbaarheid
3

Toelichting
bracht. Tegelijk publiceerde hij een lange,
niet eenvoudige musicologische tekst die
hij Essays Before a Sonata noemde, een
forse programmatoelichting bij de sonate:
124 pagina’s.
Tekst en muziek presenteerde hij met een
mooie kwinkslag: ‘Deze inleidende essays
werden door de componist geschreven voor
hen die zijn muziek niet kunnen uitstaan –
en de muziek voor hen die zijn essays niet
kunnen uitstaan; aan hen die geen van beide
kunnen uitstaan, wordt het geheel respectvol
opgedragen.’
Zoals Ives zelf zei, was het werk een ‘impressie
van de geest van het transcendentalisme
zoals dat door velen wordt geassocieerd met
Concord meer dan een halve eeuw geleden.
Dit gebeurt met impressionistische beelden
van Emerson en Thoreau, een schets van de
Alcotts en een scherzo dat veronderstelt de
lichtere kwaliteiten die je vaak aantreft in
Hawthornes meer fantastische kant weer te
geven’. In vier delen ‘behandelt’ Ives de vier
schrijvers en denkers (het deel The Alcotts
gaat eigenlijk over het hele gezin Alcott)
die, met Emerson als hun middelpunt, een
literaire gemeenschap vormden, bekend als
de transcendentalisten. Ze liggen ook alle
in Concord begraven op het Sleepy Hollow
Cemetery.
Deel 1: Emerson
Deel 1 verklankt Emerson, een van de
belangrijkste denkers van Amerika; hij pleitte
voor individualisme en afschaffing van de
slavernij. ‘Een groot dichter en profeet […]
groter nog, misschien, als een indringer
in het onbekende’, zo zag Ives hem. De
‘Representatieve Mens’, een onderzoeker,
een gids: ‘we zien hem staande op het
toppunt van de deur naar het leven, de
eeuwigheid beschouwend’. Een bemiddelaar
tussen de wereld zoals we hem kennen
en de ‘eeuwigheid’, zoals Ives die ook had
aangesneden in zijn Vierde symfonie, die
gelijktijdig met de Concord Sonata ontstond.
Als student aan Yale University schreef Ives al
een scriptie over Emerson.
Deel 2: Hawthorne
Nathaniel Hawthorne (van The Scarlet
Letter) is het onderwerp van deel 2, dat sterk
contrasteert met ‘Emerson’. Een reis naar de
fantasie, de magie en de herinnering. Het
negeert de fundamentele melancholie en
het bewustzijn van het kwaad in Hawthorne,
probeert alleen suggesties te wekken van
zijn ‘wildere, fantastische avonturen in half
kinderlijke, half sprookjesachtige sferen […]
muziek over iets dat nooit zal gebeuren, of
iets anders dat er niet is’. Het deel begint
met de ‘Magical Frost Waves’, de ijsbloemen
die Ives waarnam op een raam van een
vroegere woning van Hawthorne in Berkshire
(Massachusetts).; mogelijk hoorde Ives daarbij
muziek.
Deel 3: The Alcotts
De Concord Sonata is buitengewoon moeilijk
speelbaar maar het begin van het kortste
deel, deel 3 The Alcotts, zou zelfs een kind
nog kunnen spelen. ‘Herinnering aan dat huis
onder de olmen’, zo beschreef Ives het, ofwel
Orchard House in Concord waar de schrijfster
4

Toelichting
Louisa May Alcott (van Little Women), haar
man en kinderen woonden. Weerklinken doen
‘de Schotse liedjes en familiehymnes die aan
het eind van elke dag werden gezongen’.
Orchard House staat er nog altijd, met de
piano waarop Mrs Alcott hymnes speelde en
‘dochter Beth Schotse liedjes en de Vijfde
symfonie [van Beethoven]’.
Deel 4: Thoreau
Ives noemde de schrijver Thoreau (deel 4) ‘een
groot musicus’. ‘Alleen al het ritme van zijn
proza bepaalt […] zijn waarde als componist.
Hij was zich goddelijk bewust van de
verrukking van de Natuur, de emotie van haar
ritmes en de harmonie van haar eenzaamheid.’
Thoreau was de auteur van het beroemde
Walden, waarin hij een leven in eenvoud, in het
bos, ‘terug naar de natuur’ propageert. Voor
Ives was hij de ‘luisterende’ musicus, zoals
Thoreau die had beschreven in het hoofdstuk
‘Sounds in Walden’; in zijn Essays Before a
Sonata citeert Ives de naar het klokgelui van
Concord luisterende Thoreau: ‘Van op een
afstand, over de wouden, verkrijgt het geluid
een bepaalde vibrerende brom, alsof de
dennennaalden aan de horizon de snaren van
een harp waren die het voortbewogen […] een
vibratie van de kosmische lier.’
Revolutionair
De Concord Sonata was een enorm
revolutionair werk en wordt beschouwd als
Ives’ meesterwerk. Enerzijds is Ives verankerd
in het New England van die tijd, maar blikt hij
anderzijds op een ongelooflijke manier vooruit
naar muzikale technieken en ontwikkelingen
die pas decennia later, vanaf de jaren vijftig,
rond zijn dood, opkwamen. Zeer geavanceerde
harmonieën schreef hij, zeker voor 1915. Maten
zonder maatstreep, om te bewerkstelligen dat
elke uitvoerende de accenten weer anders zou
leggen. In Hawthorne schrijft Ives een stuk
hout voor (‘14+3/4 inch’) om een cluster te
spelen; met zulke sterk dissonerende clusters
was hij zo’n beetje de eerste. Aan het eind van
het eerste deel mag een altviool meedoen,
in het vierde een fluit – een instrument dat
Thoreau bespeelde.
Ives stelt in deze immense pianosonate,
misschien de langste ooit, de uitvoerende
voor problemen en raadsels. Hij doet een
beroep op intuïtie en improvisatie van de
spelende. Waarom noteert u sommige dingen
zo vaag, vroeg de componist Elliott Carter
hem, waarom is de sonate soms zo ‘moeilijk
te vangen en efemeer? ‘Elke keer dat Ives
het stuk speelde, deed hij wat anders;
veranderde harmonieën, dynamiek, de mate
van dissonantie, tempo. Zijn bedoeling was
alleen een algemene indicatie te geven aan de
pianist, die op zijn beurt het werk voor zichzelf
moest herscheppen […]’ ‘Elke notatie is maar
een soort snapshot’, zei Ives. ‘Er is niet maar
één versie die mijn doel bereikt’: Ives’ eigen
vertolking reflecteerde een ideaal dat alleen
in zijn verbeelding bestond. ‘En dit ideaal
veranderde met de tijd en de context zoals
een landschap verandert met de positie van de
zon en de tijd van het jaar.’
Vooruitstrevend is ook Ives’ gretige citeren
van andere composities in zijn sonate. Het
beroemde tatatatá van Beethovens Vijfde
voorop; dat komt in elk deel terug. Maar
ook fragmenten van allerlei Amerikaanse
5

Toelichting
hymnes, een mis van Stephen Foster, Wagners
Bruiloftsmars uit Lohengrin, Debussy en
Beethovens Hammerklaviersonate komen
langs.
Na publicatie stond de Concord Sonata
bepaald niet meteen op ieders repertoire.
De eerste vijfentwintig jaar werd er door een
enkeling alleen eens een deel uit gespeeld,
tot de pianist John Kirkpatrick de moeite nam
er tien jaar op te studeren (!), de hele sonate
in 1938 in New Orleans in besloten kring te
spelen en er op 29 januari 1939 in Town Hall,
New York, de officiële première van te geven.
Het enthousiasme was toen enorm, een van
de delen moest worden herhaald en bij de
tweede uitvoering moest op vraag van het
publiek zelfs de hele sonate nogmaals worden
gespeeld.
Robert Schumann
Waldszenen
De feiten weerspreken het niet: Robert
Schumann was tegen het eind van zijn
leven instabiel. Hij had depressies, er was
een zelfmoordpoging, hij hoorde een engel
zingen en een opname in een gesticht was
noodzakelijk. Alsof het nog niet genoeg was,
beschouwen sommigen zijn late muziek
gemakshalve óók maar als vreemd. We
moeten de late Schumann maar liefst zo snel
mogelijk vergeten.
Een rare gedachte, beetje getikt zelfs.
Psychische verwarring brengt vaak grote
kunst voort. Wie nooit in de afgrond keek,
ziet niet hoe hoog de hemel is. Wie nooit
van ellende werd leeg gevreten, kent de
waarde van het geluk niet. Het moet gezegd:
de late Schumann heeft zichzelf niet altijd
meer in de hand, slaat soms op hol, de plank
mis, de hand haast aan zichzelf. Maar op
andere momenten is dit late werk misschien
nog beter dan het vroege. De Waldszenen
zijn uit diepe liefde geschapen muziek, uit
bewondering voor de pure schoonheid van de
natuur, rijp en onbevangen tegelijk. Schumann
lijkt ‘hernieuwd verbaasd’. De enthousiaste
natuurminnaar sprak zich vroeger ook al uit.
Als jongeman echter was hij slechts verrukt.
Nu, een stuk verder in zijn loopbaan, is bij die
verrukking verbazing gekomen, en ontroering
omdat hij weet hoe zeldzaam puur geluk is.
Dat leerde hem die blik in de koude afgrond
van de waanzin.
Alleen al over maat 1 van deel 1 (Eintritt) van
de Waldszenen kun je pagina’s vol schrijven.
Zo mooi als in de rechterhand het korte nootje
en de twee gebonden daarop de gevoelens
van de wandelaar die het bos betreedt
weergeven. Alsof hij één stapje doet en dan
weer verbaasd de pas inhoudt om het vele
moois om hem heen in zich op te nemen. De
linkerhand daarentegen wandelt lustig voort,
een stuwende cadans als om voortdurende
nieuwsgierigheid uit te drukken. Op dit
spanningsvlak van in verwondering verwijlen
en toch steeds door het nieuwe worden
aangetrokken, beweegt zich het hele deel; alle
negen delen goedbeschouwd. Maar binnen de
omraming van het tere Bes-majeur van Eintritt
en Abschied is het toch niet alles loof en groen
6

Toelichting
wat er blinkt. Verrufene Stelle (Verdoemde
plek) bijvoorbeeld is een macaber stukje.
Ravel moet hier gespiekt hebben toen hij Le
gibet componeerde, en ook Sjostakovitsj kon
het zeker bekoren. Met grotesk behandelde
stijlelementen uit de barok (gepuncteerd
ritme, korte trillers) parafraseert Schumann
een gedicht van Friedrich Hebbel:
Die Blumen, so hoch sie wachsen,
sind blass hier wie der Tod;
Nur eine in der Mitte
steht da im dunkeln Rot.
Die hat es nicht von der Sonne:
Nie traf sie deren Glut;
Sie hat es von der Erde,
und die trank Menschenblut.
Maurice Ravel
Gaspard de la nuit
Dijon in Bourgondië, Frankrijk. Een park. Een
mysterieuze oude man leent hem, de dichter,
een boek, Gaspard de la nuit geheten. Hij, de
dichter, wil op zoek gaan naar deze Gaspard
om het boek terug te geven: ‘Vertel me waar
ik Gaspard de la nuit kan vinden.’
De oude man: ‘Hij bevindt zich in de hel […].’
‘Ah! Ik begin het te begrijpen! Wat! Gaspard
de la nuit moet zijn …?’ ‘Ah! Ja … de duivel!’
‘Dank u, mon brave! … Als Gaspard de la
nuit in de hel is dan mag hij daar geroosterd
worden. Ik zal dit boek publiceren.’ – Althans
zo, met behoorlijk wat romantische fantasie,
beschrijft Aloysius Bertrand in het voorwoord
de afkomst van zijn groteske, fantastische
dichtbundel uit 1836: Gaspard de la nuit.
Ravel koos er drie teksten uit. ‘Het ontstaan
van Gaspard ging duivels moeilijk maar
dat is logisch want Hij is de auteur van
deze gedichten.’ Gezegd mag dat het ook
duivels moeilijk is om te spelen. Het slotdeel
maakte Ravel bewust nog lastiger dan de
beruchte Islamey van Balakirev; Scarbo is
een karikatuur van de romantische pianistiek,
‘met de verleiding er zelf voor gezwicht te
zijn.’ Het droomachtige Ondine gaat nog.
Deze waternimf wil de dichter verleiden met
haar te trouwen om zo heerser te worden van
haar koninkrijk op de bodem van het meer.
Luguber is het, wat zich afspeelt in Le gibet
(De galg), in de woestijn: ‘Wat hoor ik? Huilt de
wind, of zucht het lijk aan de galg? ... Het is de
doodsklok van de stad ver voorbij de horizon
en het lichaam van de gehangene dat rood
in de zon oplicht.’ Het hele stuk door klinkt
er een bes, de luidende klok – wel 153 keer.
Pianississimo is deze muziek, die ook verderop
het mezzoforte niet overschrijdt. Repeterende
noten, toonladders in grote secunden, enorme
sprongen: een encyclopedie van lisztiaans
duivelse moeilijkheden is Scarbo. Een kobold
haalt ’s nachts kattenkwaad uit, maakt
pirouetjes, springt heen en weer, tegen de
muur, verdwijnt, verschijnt plotseling weer.
Hij vormt een groeiende schaduw tegen het
maanlicht: een nachtmerrieachtig tafereel voor
de te bed liggende toeschouwer met bepaald
schichtige muziek.
Stephen Westra
7

Biografieën
Componisten
Charles Ives
8
Courtesy of the Irving S. Gilmore
Music Library at Yale University
Charles Ives (1874-1954)
groeide als ‘parttime’
componist uit tot een
van de belangrijkste
Amerikaanse stemmen
van de 20e eeuw.
Overdag werkte hij als
verzekeringsagent en ’s
avonds componeerde hij.
Ives studeerde aan Yale bij
de Amerikaanse componist
Horatio Parker, maar zijn
onorthodoxe houding
jegens de muziek en de
muziekgeschiedenis had
hij van zijn vader. Deze
stimuleerde hem om alle
muziek te gebruiken die
hij om zich heen hoorde en
spoorde hem aan nieuwe
technieken te onderzoeken.
Ives was de eerste
Amerikaanse componist
die op grote schaal werkte
met het laten klinken van
meerdere toonsoorten
tegelijk, met polyritmiek en
met een mozaïek van citaten.
Voor zijn publiek was hij te
complex. Het duurde tot
de jaren 30 eer zijn werk
dankzij de inspanning van
collega’s als Lou Harrison en
Henry Cowell daadwerkelijk
uitgevoerd werd. In 1947
kreeg hij de Pulitzer Prize
voor zijn Derde symfonie.
Robert Schumann
Robert Schumann (1810-
1856) was een van de
belangrijkste componisten
en muziekcritici uit
de eerste helft van de
19e eeuw. Hoewel hij
zijn educatie startte als
rechtenstudent, was de
roep om een virtuoos
pianist te worden sterker.
Schumann studeerde bij
Ferdinand Wieck, de vader
van zijn latere echtgenote
Clara, maar een hardnekkige
handblessure gooide roet
in het eten. Schumann
concentreerde zich
vervolgens compleet op

Biografieën
het schrijven over muziek –
vooral in het mede door hem
opgerichte toonaangevende
Neue Zeitschrift für Musik
– en het componeren. Tot
1840 schreef hij nagenoeg
exclusief voor piano en zette
hij de miniatuur en de cycli
van korte pianocomposities
op de kaart. Na 1840, het
jaar waarin hij tegen de
wil van vader Wieck, met
Clara trouwde, maakte hij
zichzelf onsterfelijk als
liedcomponist. Ook andere
genres zoals symfonie,
opera, kamermuziek en
koorwerken liet hij niet
onberoerd. Schumann had
zijn hele leven last van
depressies. In 1854 deed hij
een zelfmoordpoging waarna
hij werd opgenomen in een
inrichting in Endenich. Daar
leefde hij redelijk geïsoleerd
en stierf hij twee jaar later.
Maurice Ravel
De Franse componist
Maurice Ravel (1875-1937)
had met een Zwitserse
vader en een Baskische
moeder een brede culturele
achtergrond. Toch zijn het
vooral de Spaanse wortels
die later in zijn werk naar
boven komen.
Ravel krijgt zijn opleiding aan
het Parijse Conservatorium
en vestigt zijn naam met
werken als Habanera en
Pavane pour un infante
défunte. Ravel, die in
de Eerste Wereldoorlog
als militair diende, koos
vervolgens voor een leven
zoveel mogelijk buiten de
schijnwerpers en bleef actief
als vrij componist. Wel trad
hij geregeld op als pianist.
In de jaren na de Eerste
Wereldoorlog bevestigde
hij zijn status als componist
met werken als La valse, de
Bolero en de orkestratie van
Moesorgski’s Schilderijen
van een tentoonstelling.
9

Biografieën
Uitvoerende
Marc-André Hamelin
Marc-André Hamelin
(Canada, 1961) geniet
wereldwijde faam als
pianist vanwege het
inzicht en de technische
beheersing waarmee hij
zowel klassiek als eigentijds
repertoire uitvoert. Hamelin
won op negenjarige leeftijd
zijn eerste pianoconcours.
Hij studeerde aan de École
de musique Vincent d’Indy
in Montréal en aan Temple
University in Philadelphia.
Al tijdens zijn studie
ontwikkelde Marc-André
Hamelin zich tot een
veelzijdig pianist. Zowel in
recitals als in zijn opnamen
komen minder bekende
grootheden langs als Leo
Ornstein, Nicolas Roslavets
en Nikolaj Medtner. Hij
treedt op in solorecitals
en als solist bij orkesten,
waaronder het BBC Scottish
Symphony Orchestra, Los
Angeles Philharmonic.
Afgelopen najaar vertolkte
hij het pianoconcert van
Max Reger met het Radio
10
Filharmonisch Orkest.
Alleen al dit seizoen geeft
hij solorecitals en concerten
met kamermuziek in onder
meer Praag, Polen, Oslo, de
Elbphilharmonie in Hamburg,
de Wigmore Hall in Londen
en het Muziekgebouw in
Amsterdam. Ook is hij te
gast op vele internationale
festivals.
Marc-André Hamelin heeft
meer dan zeventig cd’s
op zijn naam staan, alle
uitgebracht door Hyperion
Records. Hij heeft diverse
prijzen ontvangen voor zijn
albums. Voor zijn 3 cd-box
Busoni: Late Piano Music
ontving hij in 2014 de ECHO
Klassik in de categorie
uitvoerend musicus. Deze
opname werd uitgeroepen
tot album van het jaar door
de tijdschriften Diapason
en Classica. Hamelin is
ook actief als componist
en heeft onder meer
een aantal pianowerken
geschreven voor de Van
Cliburn International Piano
Competition. Een album
met zijn eigen composities,
Hamelin: Études, werd in
2010 genomineerd voor een
Grammy en kreeg een jaar
later de Preis der deutschen
Schallplattenkritik.
Voor zijn werk is Marc-
André Hamelin in Canada
onderscheiden als Officier in
de Orde van Canada en als
Chevalier de l’Ordre national
du Québec en benoemd tot
lid van de Royal Society of
Canada.

Biografieën
foto: Sim Canetty-Clarke
11

Verwacht
Ravel Remix
Para One x Alexandre
Tharaud
Serie The Rest is
Noise
Serie Focus op
Tharaud
Za 2 mrt 2024
Grote Zaal
20.15 uur
Dj/producer Para One is sleutelfiguur in de eigenzinnige
Franse dance-scene die giganten voortbracht als Daft
Punk en Boys Noize. Pianist Alexandre Tharaud is
gepassioneerd voorvechter van de vroegmoderne Franse
klassieke muziek van onder anderen Maurice Ravel en Erik
Satie. Samen werpen zij nieuw licht op composities van
Ravel, in een zinderende ononderbroken live-performance.
Net als Tharaud laat ook Para One zich moeilijk classificeren.
Zijn roots liggen in klassieke hiphop en elektronische muziek.
Hij produceerde voor de populaire Franse rapgroep TTC en
legendarische labels als Big Dada en Ed Banger. Ook maakte
hij filmmuziek, o.a. voor de succesvolle regisseur Céline
Sciamma. Op zijn meest recente album Machines of Loving
Grace (2021) klinken invloeden van anime soundtracks,
Bulgaarse volksmuziek, Indonesische gamelan, Steve Reich
en Detroit techno.
Para One
Programma: Muziek van Maurice Ravel
12

Verwacht
Een twintigste-eeuwse Grieg
Leif Ove Andsnes
Donderdag
avondserie
Vr 15 mrt 2024
Grote Zaal
20.15 uur
‘Een overtuigend pleitbezorger voor vergeten muziek’
noemde De Nieuwe Muze de Noorse pianist Leif Ove
Andsnes. Vorig seizoen bracht hij de onbekende Poëtische
toonschilderingen van Dvořák in het Muziekgebouw. Nu
neemt de pianist de enige overgeleverde sonate mee
van zijn in 1981 overleden landgenoot Geirr Tveitt. Vol
vertrouwen plaatst Andsnes deze noten naast de even
lyrische als bezonken Fantasien van Brahms.
De Noorse componist Geirr Tveitt verdiepte zich in eerste
instantie in de volksmuziek van Noorwegen. Tijdens zijn
studie in Parijs bij Arthur Honneger en Heitor Villa-Lobos
kwam hij in aanraking met de Franse impressionisten en
de Groupe des Six. Van Tveitts werk is slechts vijfentwintig
procent overgeleverd, de rest ging in rook op bij een brand
in zijn studio. De overgebleven muziek heeft voor Andsnes
zoveel kwaliteit, dat het tijd wordt om een lans te breken voor
deze ‘Edvard Grieg van de twintigste eeuw’.
Geirr Tveitt
Programma: Franz Schubert Pianosonate in a D 784 / Geirr
Tveitt Pianosonate nr. 29 ‘Sonata Etere’ / Franz Schubert
Impromptu nr. 1 / Johannes Brahms 7 Fantasien op. 116
13

Verwacht
Februari
wo 21 feb / 20.15 uur
Verdriet en hoop
Cappella Mariana +
Goeyvaerts String Trio
do 22 feb / 12.30 uur
Marigold Piano Quartet
Lunchconcert i.s.m. Nationaal
Muziekinstrumenten Fonds
do 22 feb / 20.15 uur
85 jaar Andriessen
I SOLISTI
vr 23 feb / 20.15 uur
Weinberg en Sjostakovitsj
Quatuor Danel, Virpi
Räisänen + Hannes Minnaar
za 24 feb / 19.00 uur
Sonic Acts
do 29 feb / 12.30 uur
English/American Song
Lunchconcert i.s.m.
Conservatorium van
Amsterdam
do 29 feb / 20.15 uur
Humanity and Nature
New European Ensemble
Maart
vr 1 mrt / 20.15 uur
Requiem Mozart en Kõrvits
Symfonieorkest Vlaanderen +
Ests Filharmonisch Kamerkoor
za 2 mrt / 20.15 uur
Ravel Remix
Para One x Alexandre
Tharaud
zo 3 mrt / 20.15 uur
Schumanns verhalen en
Schuberts Arpeggione
Kian Soltani + Martin James
Bartlett
do 7 mrt / 20.15 uur
A Dust in Time
Asko|Schönberg
do 7 mrt / 20.30 uur /
Bimhuis
Amsterdams Andalusisch
Orkest + Hind Ennaira
vr 8 mrt / 20.15 uur
But I like to sing ...
Carolyn Sampson +
Joseph Middleton
za 9 mrt / 14.15 uur
Carmen – The Hopelezz
Edition
IJ-Salon
SoundLAB Workshop
Maak je eigen muziek met de
wonderlijkste instrumenten.
Voor kinderen (7+) met
volwassenen in de Atriumzaal
om 13.00 uur op verschillende
zondagen. Kaartjes via
muziekgebouw.nl/soundlab
WannaSwing
Op de kade voor het
Muziekgebouw staat de
interactieve muziekinstallatie
WannaSwing van theatermaakster
Caecilia Thunissen
en scenograaf Jan Boiten. Acht
schommels sturen composities
aan van hedendaagse
componisten als Joey Roukens,
Mayke Nas en Rob Zuidam.
Zie voor meer informatie
muziekgebouw.nl/wannaswing
Huil van de Wolff
Elke 22e van de maand
klinkt om 20.00 uur het
geluidsmonument Huil van
de Wolff van Martijn Padding
ter herinnering aan oprichter
van het Muziekgebouw
Jan Wolff (1941 - 2012).
muziekgebouw. nl/
huilvandewolff
Geheimtips
Bijzondere concerten
die je niet mag missen.
muziekgebouw.nl/geheimtips
14

Foto: Erik van Gurp
Op de hoogte blijven?
Mis geen enkel concert en schrijf je
in voor onze nieuwsbrief! Scan de
QR-code of ga naar muziekgebouw.
nl/nieuwsbrief. Of volg ons via
Facebook, LinkedIn of Instagram.
4’33 grand café
Kom voor of na het concert eten
in 4’33 grand café. Reserveren:
020 788 2090 of 433grandcafe.nl.
Rondom het concert
- Na aanvang van het concert heb je
geen toegang meer tot de zaal.
- Zet je mobiele telefoon uit voor
aanvang van het concert.
- Het maken van beeld- of
geluidsopnamen in de zaal alleen
met schriftelijke toestemming.
- Algemene Bezoekersvoorwaarden
zijn na te lezen op muziekgebouw.nl
Bij de prijs inbegrepen
Reserveringskosten zijn bij de
kaartprijs inbegrepen.
Ook een drankje, tenzij anders
vermeld op je concertkaartje.
Word Vriend
Inkomsten uit kaartverkoop dekken
ten dele onze kosten.
Word vriend: met jouw steun
kunnen we concerten op het
hoogste niveau blijven organiseren.
Meer informatie:
muziekgebouw.nl/wordvriend
Dank!
Wij kunnen niet zonder de steun van
onze vaste subsidiënten en Vrienden
van het Muziekgebouw. Wij zijn hen
daarvoor zeer erkentelijk.
Druk binnenwerk
druk & printservice
15