FietsActief 2-3 2024 - Inkijkexemplaar

NR. 2/3 | APRIL 2024 | JAARGANG 28 | FIETSACTIEF.NL | € 8,99
ALLES
OVER
E-BIKE
DISPLAYS
EXTRA
DIK NUMMER
+ STREEKGIDS
EINDHOVEN
TESTS ROUTES AFSTAPADRESSEN REISVERHALEN PRAKTISCHE TIPS E-BIKENIEUWS
ST(R)ANDPLAATS OOSTENDE
EINDHOVEN: POORT NAAR DE TOEKOMST?
en ook:
> ZIJN E-BIKES TE STIL?
> PROEFRIT: GAZELLE CHAMONIX
> KP-ROUTE VANUIT ENKHUIZEN
> BETOVERD DOOR BOHEMEN
> VERRASSENDE FIETSBOEKEN
VAN KUST NAAR KUST DOOR BRETAGNE
DALARNA: KAN HET NÓG ZWEEDSER?
E-BIKE VAN HET JAAR 2024
DAAROM IS GRAVELEN ZO LEUK: FIETSACTIEF DOORKRUIST IN SERENE STILTE DRIE PROVINCIES

NUMMER 2/3
INHOUD
Reizen
30 – Bretagne
De nieuwe route Traverseé moderne d’un vieux pays
voert van Saint-Malo naar Nantes.
Welkom
Ik geloof er wel in: de
uitdrukking ‘wie goed doet,
goed ontmoet’. Juist ook
bij fietsers onder elkaar.
Begrip tonen en een
simpele begroeting op
het fietspad, en geïnspireerd
raken door de enthousiaste
reisverhalen van andere
toerliefhebbers.
Die saamhorigheid voelden
we als redactie laatst ook
op de Fiets en Wandelbeurs.
Elkaar in levenden lijve
ontmoeten, ideeën uitwisselen
met collega’s uit de
toerisme- en fietswereld. Ik
ging met een goed gevoel
op huis aan.
Dat gevoel, waar je blij van
wordt, geven we jou hopelijk
ook weer met dit lekker
dikke nummer vol mooie
fietsen, prachtige bestemmingen
en fijne tips. Of dat
nou in Frankrijk, België of
met het fietsrondje om de
hoek is. Happy cycling!
54 – Bohemen
In het Tsjechische Bohemen is het prachtig fietsen, langs
oeroude kastelen en fascinerende rotsformaties.
88 – Zweden
Alles wat Zweden zo Zweeds maakt,
vind je in Dalarna.
116 – Oostende
In en om de Belgische kustplaats is
het goed toeven én fietsen.
Katalijn Verel
Hoofdredacteur
Goed idee? Mail ons!
redactie@fietsactief.nl
Rond het Siljanmeer is
88 het puur genieten

FietsActief nr. 2/3
IN DIT
NUMMER FIETS
JE DOOR BELGIË,
FRANKRIJK, ZWEDEN
EN TSJECHIË!
Over holle wegen en langs
mergelhoeves in Limburg
De toekomst: e-mobility
Gijs Groenteman: ‘De fiets is
32 een waanzinnige uitvinding’ 88
Door het
54 102 Boheemse Paradijs
Langs Hollands Glorie 10
Gravelen is hot!
En lekker rustig
COVER: DAVID PESKENS , JORIS KNAPEN, CHRIS KONIG, ANNAHOLM/VISITDALARNA
10
22
74
102
29
38
70
82
Routes
Route Wijchen: ook FietsActief waagt
zich aan het gravelen en dat levert
een prachtig avontuur op buiten de
gebaande paden
Het rondje van... journalist Caspar
Janssen
De Streekgids: historie en toekomst
in bijzonder Eindhoven
Knooppuntenroute Enkhuizen: waar
ooit de Zuiderzee klotste, ligt nu het
IJsselmeer. De oude kuststadjes
vertellen het verhaal van de strijd
tegen het water
Techniek
Zo doe je dat: derailleur stellen
Het is weer hoog tijd voor de Fiets
Awards! Wij focussen ons op de
E-bike van het Jaar plus alle andere
inzendingen
Proefrit: de Woom Now 6 is een coole
schoolfiets
Alles over: e-bikedisplays. Hoe werken
ze en waar moet je op letten?
100
111
112
18
73
78
98
6
27
50
52
77
87
128
130
Proefrit: de Gazelle Chamonix is een
harde werker
Proefrit accessoires: een buideltasje
voor je belangrijke items
Oplaadpunt: e-tips, nieuws en
innovaties
En verder
Negen fietsboeken vol inspiratie!
Heikel punt: zouden e-bikes niet
meer geluid moeten maken?
Trentino: door de Dolomieten naar
het Gardameer
Shopping: fijne kleding voor onderweg
Rubrieken
Startpunt
Colofon
Fietsstad: Toulouse
Raad de plaats
Het getal
Column Roman Helinski
Puzzel & win!
Volgend nummer
Eindhoven
OVER DE
LEUKE DINGEN
VAN HET FIETSEN
VAN
TERRAS
NAAR
TERRAS
INSPIRATIE AFSTAPADRESSEN OVERNACHTEN ROUTETIPS
DWARS DOOR DE LICHTSTAD
PHILIPS IS OVERAL
HISTORIE & TOEKOMST
9 BIJZONDERE TOPSTEKKEN
Streekgids
EINDHOVEN
FietsActief
5

STARTPUNT
GEEN BERG TE HOOG
De KOGA WorldTraveller werd
onlangs voor de derde keer Fiets
van het Jaar. De nieuwste versie
van de ultieme vakantiefiets is
belastbaar tot 180 kilo, heeft een
nieuw frame, geïntegreerde kabels,
schijfremmen, een naafdynamo en
Deore XT 3x10 afmontage. koga.com
KARLSRUHE-TOURISMUS
LINKS OF RECHTS?
Nieuw van onderdelenmerk SKS:
de Infinty Urban bagagedragertas
voor links en rechts aan je drager.
Circa 20 liter inhoud, groot verstelbereik,
robuust, waterbestendig,
rolsluiting met gesealde rits en
magneetclip, laptopvak en handig
buitenvak. € 69,99 sks-germany.com
IDEALE FIETSSTAD
Wist je dat Karlsruhe een ideale fietsstad is en ook een van de warmste en
zonnigste Duitse steden? En je bent er al in een uur of vier. Bezoek onder meer
het paleis, de botanische tuin en de historische binnenstad als je even uitgefietst
bent. Wat niet snel zal gebeuren, want er zijn talloze bossen, parken, tuinen en
natuurgebieden te ontdekken. Een leuke stadstocht is de NaturCYCLE-tour.
De groene route verbindt drie natuurgebieden: de Rijnvlakte, het Hardtwald
en de Kinzig-Murg-Rinne. Kijk op karlsruhe-erleben.de
ALARM!
Je ziet het er niet aan af, maar
dit item – de Knog Scout –
is een zeer luid, bewegingsgevoelig
alarm (85 dB) dat je
aan je frame bevestigt. Ook is
het een fietszoeker, compatibel
met Apple via de Find My-app.
€ 59,95 knog.com
VERSCHIJNINGSDATA
FietsActief verschijnt in 2024
nog vijf keer:
FietsActief 4
FietsActief 5
FietsActief 6
FietsActief 7
FietsActief 8/9*
* (extra dik)
14 mei
18 juni
30 juli
10 september
10 december
MOOI VERENPAK
Patagonia staat
voor duurzaam. Zo
is dit Down Sweater
Vest gemaakt
van gerecycled
materiaal en
‘ethisch verkregen’
dons. €220,-
eu.patagonia.com
8 FietsActief

3 vragen aan
MARICA VAN DER MEER
Fotografe, wereldfietser en auteur
Marica van der Meer publiceerde vijf
fietsreisboeken, vier reisgidsen, drie
fietsrouteboeken en een handboek voor
vakantiefietsen. Ze vertrok onlangs op
een nieuwe reis. maricavandermeer.nl
VOOR DE JONGE FIETSREIZIGER
De stichting Europafietsers stelde
eind 2023 een beurs van 2.000 euro
beschikbaar voor jonge fietsers met
een origineel fietsidee. De winnaar
van de eerste Beurs voor de Jonge
Fietsreiziger(s) is bekend: de geldprijs
gaat naar Mari Bergsma en Eva
Frenaij. Uit 24 aanmeldingen koos
de jury hun fietsproject Verrukkelijk
vegetarisch op de Balkan: een mix
van fietsen en eten. Een ‘gouden
combinatie’, aldus de jury. De stichting
hoopt in 2024 weer een beurs
weg te geven. Meer informatie op
europafietsers.nl/actueel
‘ALS JE OP AVONTUUR
BENT, RIJD JE NOOIT
VERKEERD’
Deze tegelwijsheid is van Joyce Wilkes.
We belonen Joyce met een bonte
Basil-fietstas. Heb jij een fietsspreuk
die niet zou misstaan op een tegel?
Stuur ’m naar redactie@fietsactief.nl
DUURZAAM ROLLEN
Winnaar van een Fiets Award 2024:
de Schwalbe Green Marathon,
een band op basis van onder meer
gerecyclede visnetten, oude banden
en lokaal ingekocht rubber. Kijk op
schwalbe.com/green-marathon-nl
OPVALLEND
Lekker opvallende kleurtjes hebben de
Pocito-kinderhelmen. Ook prettig: de
dikke, robuuste schaal, een afneembare
klep en verstelbare riemverdelers.
€ 100,- pocsports.com
1. Waarom ben je gaan schrijven over
je fietsreizen?
“Mijn eerste fietsreis in 2002 van
Vuurland naar Alaska duurde anderhalf
jaar en was een droom die uitkwam.
Eenmaal thuis viel ik in een
gat: mijn droom was vervuld, ik had
geen werk en was mijn vriend kwijt.
Wat doe je dan? Ik had veel aantekeningen
en foto’s en ben mijn reis gaan
herbeleven door deze op te schrijven.
Dat was heel mooi! Gaandeweg vond
ik een uitgever voor mijn manuscript
en zo is het balletje blijven rollen.”
2. Waar let je op als je onderweg bent?
“Ik ben fotografe en fiets om te fotograferen.
Ik ben altijd op zoek naar
mooie plaatjes: mooie vlakverdelingen,
kleurrijke beelden, indrukwekkende
natuurlijnen en mensen uiteraard. Met
hen knoop ik voorzichtig een gesprekje
aan om uiteindelijk te vragen of ik een
foto mag maken. Daardoor heb ik veel
contact onderweg, erg leuk. Ik ben
open en benader de lokale bevolking
vrij makkelijk.”
3. Hoe en waar fiets je zelf het liefst?
“Ik rijd het liefst door gebieden waar
het niet zo logisch is dat je er fietst.
Zo geeft een woestijnoversteek van
1800 kilometer mij de uitdaging waar
ik van houd. Ultiem genieten tijdens
dat afzien is onderweg een koud flesje
water krijgen of een vers broodje,
zomaar, midden in de woestijn. Kleine
dingen worden groots, dat is reizen!”
Lees meer over Marica’s nieuwste boek
Fietsen door Vlaanderen op pagina 18.
FietsActief
9

ROUTE WIJCHEN
Route Wijchen
VAN DE GEBAANDE PADEN
ALS JE HET ASFALT VERLAAT, VOELT EEN FIETSTOCHT AL SNEL ALS EEN
PRACHTIG AVONTUUR. ZOALS TIJDENS DEZE ROUTE VANUIT WIJCHEN,
WAARIN JE IN 60 KILOMETER LIEFST DRIE PROVINCIES AANDOET.
TEKST & FOTO’S RONALD VAN DER BOON
10

De streek is bezaaid
met vennetjes

Graveltips
1
Deze route is onder normale
omstandigheden goed te
rijden met banden die een
licht profiel hebben. Zo heb
je voldoende grip en rijd je
ook comfortabel op asfalt.
2
Omdat de ondergrond voornamelijk
bestaat uit zand, is
het verstandig om je banden
niet te hard op te pompen. Met
zachte banden kun je langer
doorfietsen in zand zonder
af te stappen. Houd zo’n 2 tot
2,5 bar aan, dan zit je goed.
3
Het rijden door zand vergt
enige oefening. De drie
basisprincipes: kies een
versnelling die je makkelijk
kunt blijven trappen, plaats
je gewicht zoveel mogelijk
achterop je zadel, en houd
je stuur losjes vast. Zo zoekt
de fiets zelf zijn pad door
het zand.
De zwaarste klim van de
dag 14 is naar dit FietsActief bankje

ROUTE BODEGRAVEN
Genieten van de rust
Een mooie en het bonus water van bij rijden B&B op
onverharde De Meije wegen: de rust
FietsActief
15

FIETSBOEKEN VOL INSPIRATIE
MARIA JESUS ERRAZURIZ
9X IN ÉÉN ADEM UIT
VAN UNIEK ROUTEBOEK TOT PERSOONLIJK FIETSVERHAAL, EN VAN
KOFFIETAFELPAREL TOT WIELRENTHEOLOGIE: DEZE NEGEN NIEUWE
FIETSBOEKEN BIEDEN VOLOP FIETSINSPIRATIE.
TEKST GITHA DE KUYSSCHE
FIETSEN DOOR
VLAANDEREN
Dwars door België,
van Vlissingen naar
Maastricht
Dit vierde routeboek
vol foto’s van Marica
van der Meer neemt
je mee op een lekker
afwisselend traject door
Vlaanderen waarbij je
een vleugje Wallonië
meepikt. Voor het
gemak begint en eindigt
de route in Nederland,
je fietst van Vlissingen
naar Maastricht, maar
wel dwars door België.
Met 16 routekaarten,
gratis downloadbare
gps-tracks, achtergrondinformatie
en alle
praktische informatie
die je nodig hebt.
Verschijnt medio april.
€ 22,99 uitgeverijelmar.nl

SEBASTIEN GOLDBERG
100 BIKE RIDES
OF A LIFETIME
The World’s Ultimate
Cycling Experience
Heerlijke koffietafelparel
om bij weg te
dromen, fraai geïllustreerd
met National
Geographic-beeld. Je
wordt meegenomen
naar zes continenten
voor de meest bijzondere
fietstochten: van
de wijngaarden van
Nieuw-Zeeland tot de
besneeuwde toppen van
Patagonië. Het boek is
gericht op alle fietsers –
van ervaren wielrenners
tot gelegenheidsrijders
en biedt snelle routes
‘in de buurt’ tot wekenlange
uitdagingen.
Circa € 34,95 via
online winkels.

FIETSEN IN EUROPA
Traverseé moderne d’un vieux pays
VAN ZEE NAAR ZEE, VAN SLUIS NAAR SLUIS
30
Dinan, langs de rivier de Rance

VERSTILDE JAAGPADEN LANGS KANALEN EN RIVIEREN, EN
GEZELLIGE DRUKTE AAN DE KUST. JUIST DIE AFWISSELING
VOND EGBERT JAN RIETHOF (70) ZO BOEIEND AAN ZIJN TOCHT
DOOR BRETAGNE, VAN SAINT-MALO NAAR NANTES.
TEKST JESSICA DE KORTE FOTO’S CHRIS KÖNIG

Het middeleeuwse centrum van Guérande
Botanische tuinen in Saint-Nazaire
Doorkijkje in Rennes
Zoutmoerassen bij Guérande
Vissershutten aan de oceaan

FIETSEN IN EUROPA
WAAROM IS DEZE ROUTE
EEN AANRADER?
“De route heeft twee charmes:
de gezellige drukte en
het afwisselende landschap
aan de kust, en de enorme
rust in het binnenland. Als je
wordt overvoerd met mooie
dingen, zoals bij badplaats
Saint-Malo en de kustlijn
van Het Kanaal, dan kom je
ogen te kort. De eerste dertig
kilometer kwam ik heel
veel mensen tegen. Later
fietste ik voortdurend over
jaagpaden langs kanalen
en rivieren; schijnbaar eentonig,
maar daardoor heel
Egbert Jan Riethof in Mesquer
DE ROUTE Egbert Jan Riethof fietste de
nieuwe route Traverseé moderne d’un vieux pays
in het westen van Frankrijk, die van Nantes naar
Le Mont-Saint-Michel loopt. Hij begon in de
badplaats Saint-Malo en reed de route in omgekeerde
richting. Na een stukje langs Het Kanaal
trok hij over voormalige jaagpaden door het binnenland.
Aan de zuidkust van Bretagne gaat de
route door badplaats Pénestin en de zoutpannen
van Guérande. De Loire verbindt Saint-Nazaire
met Nantes.
ROUTEMATERIAAL De Nederlandstalige
gids, met de naam Unieke fietstocht door een oud
gebied, bevat globale kaartjes en praktische informatie
(fietshuur, enkele tips voor slapen en eten),
en is te downloaden op voyage-en-bretagne.com/
nl/fietsreis-in-bretagne. Egbert Jan: “Download
vooral de gps-route op de website, want de
bewegwijzering is waardeloos. Bordjes ontbreken
vaak, of staan zo opgesteld dat je ze pas ziet als
je er al voorbij bent.”
AFSTAND De hele route telt 500 kilometer.
Egbert Jan sloeg het stuk van Le Mont-Saint-
Michel naar Saint-Malo over en legde in totaal
435 kilometer af.
NIVEAU Eenvoudig. Egbert Jan: “Je fietst bijna
voortdurend vlak, langs rivieren, kanalen en de
SAINT-MALO
LE MONT-SAINT-MICHEL
DINARD
LE VIVIER-SUR-MER
HÉDÉ-BAZOUGES
RENNES
REDON
PÉNESTIN
PIRIAC-SUR-MER
NANTES
SAINT-NAZAIRE
rustgevend. Door de herhaling
word je gedwongen
om naar de details van het
landschap te kijken. Vanaf
de stad Rennes is er bijna
geen horeca meer, en is er
volledig perfecte stilte. Dan
besef je dat je daar niet
alleen bent voor het zien van
een mooi landschap, maar
dat je er ook voor jezelf bent.
Je fietst van sluis naar sluis,
waar gerenoveerde huisjes
staan. Ik zag vrijwel niemand,
en vond dat persoonlijk wel
fijn. Aan het eind, als je bij
de Golf van Biskaje uitkomt,
wordt het landschap weer
heel afwisselend. Dan zie
je de zee, zoutmeren en
duinen.”
FietsActief 33

MODELLEN E-BIKE VAN HET JAAR 2024
Punten geven gaat nog lekker analoog
Jury door de bocht
E-BIKE VAN HET JAAR 2024
KWALITEIT, COMFORT EN INNOVATIE ZIJN DE SLEUTELWOORDEN BIJ DE FIETS AWARDS. VOOR
DE 37STE EDITIE VERZAMELDE DE JURY ZICH IN ERMELO VOOR DRIE TESTDAGEN. EEN MOOIE
GELEGENHEID OM TE KIJKEN WAT DE FABRIKANTEN VOOR DIT SEIZOEN IN PETTO HEBBEN.
IN DIT OVERZICHT FOCUSSEN WE ONS OP DE E-BIKE.
TEKST MENNO GROOTJANS FOTO’S JORIS KNAPEN
TADAAAA!

34 Fietsen zijn er ingezonden voor de
37ste editie van de Fiets Awards. En alle
34 stonden ze klaar in Ermelo om drie
dagen lang getest te worden. De fietsen
zijn verdeeld over de categorieën Fiets
van het Jaar, E-bike van het Jaar (voor
de veertiende keer alweer), Bakfiets van
het Jaar (tweede keer) en Speed pedelec
van het Jaar (derde keer). Meer dan de
helft van de fietsen strijdt om de eretitel
E-bike van het Jaar. De organisatie van
de Fiets Awards is in handen van de
Sectie Fietsen van de RAI Vereniging.
De juryleden v.l.n.r.: Katalijn Verel (FietsActief), Rik Hackmann
(NieuwsFiets.nu), Hedwig Berendsen (Tweewieler), Menno
Grootjans (Fiets), Wouter Duijndam (ANWB), Jack Duis
(voorzitter) en Maarten Mastop (BOVAG). Niet in de jury,
wel op de foto: Bertine Werner (uiterst rechts) en Remco
Tekstra (derde van rechts, beiden van de RAI Vereniging).
Hoe gaat het jureren in zijn werk? De
fietsen worden beoordeeld op criteria als
innovatie, design, afwerking, veiligheid,
rijeigenschappen en prijs-kwaliteitverhouding.
Al die elementen krijgen
een rapportcijfer van 1 tot 10. Bij elkaar
opgeteld leidt dat tot een totaalscore.
Daarnaast leveren de juryleden per categorie
een top 5 in, waarin de score van
de fiets met een bepaalde factor vermenigvuldigd
wordt. Uiteindelijk leidt dit
tot twee ranglijsten: eentje met de rauwe
testscore, plus eentje waarin de voorkeuren
van de juryleden meegewogen zijn.
Deze ranglijsten zijn het vertrekpunt
voor een discussie die per categorie drie
genomineerde fietsen oplevert, en uiteindelijk
een winnaar. De prijsrange van de
ingezonden e-bikes loopt uiteen van
2.299 tot 6.399 euro. De E-bike van het
Jaar en zijn twee runner-ups stellen we
op de volgende pagina’s voor. Daarna
geven we een uitgebreid overzicht van
alle ingestuurde en dus geteste e-bikes.
FietsActief
39

GETTY IMAGES

FIETSSTAD TOULOUSE
FIETS & THE CITY TOULOUSE
TOULOUSE IS EEN ECHTE ZOMERSE BESTEMMING. VOLG VANAF HIER HET CANAL DU MIDI, OF FIETS DE
200 KILOMETER LANGE TRANSGARONA-FIETSROUTE. MAAR IN DE STAD BLIJVEN IS OOK GEEN STRAF.
TEKST LINDA KORSTEN
ARNAUD_SPANI_-_OT_DE_TOULOUSE_CRTLOCCITANIE
DOMINIQUE_VIET_CRTLOCCITANIE
MAMA TOULOUSE ROOFTOP © FRANCIS AMIAND
KONINGSBLAUW
Toulouse dankt haar rijkdom aan het
plantje wede, de enige plant waarmee
je in de Middeleeuwen blauwe verf kon
maken. Die was erg duur, daarom was
blauw de kleur van koningshuis en adel.
Toulouse, Albi en Carcassonne vormden
de Gouden Driehoek van de wede-oogst.
RENAISSANCE
Toulouse grossiert in herenhuizen uit
de vroege zestiende eeuw, de tijd van
de renaissance. Torens waren een
statussymbool, de wijken Carmes en
Saint-Etienne staan er bekend om.
Hôtel d’Assézat heeft prachtige kamers
in renaissance-stijl. En nee, hier overnacht
je niet, hôtel is de Franse benaming
voor herenhuis. Hôtel d’Assézat stamt
uit 1555 en is compleet gerenoveerd.
Nu huisvest het zo’n duizend kunstwerken,
van de late Middeleeuwen tot de
moderne tijd. fondation-bemberg.fr
FIETSEN
Toulouse heeft een zelfbedieningssysteem
voor huurfietsen: Vélô­
Toulouse, met honderden pick-upen
drop-off-punten. velo.toulouse.fr
Maison du Vélo, tegenover het busstation
van Matabiau, is het perfecte
startpunt voor een tocht langs het Canal
du Midi. Huur hier je fiets en lever ’m
verderop weer in, bagagevervoer regelen
ze ook. Een mooi sociaal fietsadresje.
Eet een hapje bij Le Vélo Sentimental,
met terras onder de lindeboom.
maisonduvelotoulouse.com
VélOtrement is de e-bikespecialist
van de stad. Je kunt er ook terecht voor
huurfietsen, tours en complete vakanties.
levelotrement.com
ROUTES
Het centrum van Toulouse is autovrij:
wat een verademing! De fietsroute
Toulouse, les incontournables de la ville
rose à vélo van 15 kilometer leidt je langs
de belangrijkste monumenten. Tip: neem
je fiets aan de hand in de steegjes, daar
mag je niet fietsen. outdooractive.com
In de Geovélo-app vind je routes in
de wijde regio van de stad, met alle
zelf bedieningsfietspunten én realtime
info over het aantal beschikbare fietsen.
geovelo.app
Ontdek een heel andere kant van
Toulouse met fietsroutes langs street
art, in de app van Street Art Cities.
streetartcities.com
ADRESSEN
In Toulouse vind je heel de zomer
guinguettes, typisch Franse pop-up
bars die in de jaren twintig van de
vorige eeuw opkwamen. Aan de
Garonne vind je bijvoorbeeld Pêcheurs
de Aable, A m’En Donné of de drijvende
La Guinguette, aan de Quai de Tounis.
toulouse-visit.com
Mama Shelter is een leuk, kleurrijk
hotel met een mooi dakterras.
mamashelter.com
Ma Biche sur le Toit heeft een
fijne rooftopbar, op het dak van
de Galeries Lafayette.
mabichesurletoit.com
MET DE TREIN
Reis met de Thalys naar Parijs en stap
over op de TGV naar Toulouse. Pik
meteen een paar uurtjes of een nachtje
Parijs mee! nsinternational.com
FietsActief
51

REIZEN BOHEMEN
BETOVERD DOOR
HET BOHEEMSE
PARADIJS
HET IS GEWELDIG FIETSEN DOOR
DE TSJECHISCHE REGIO BOHEMEN,
LANGS KASTELEN EN FASCINERENDE
ROTSFORMATIES. MET EEN VERRASSEND
HOOGTEPUNT ONDERWEG...
TEKST ROMAN HELINSKI FOTO’S DAVID PESKENS
54

Op deze rots bij Mála Skála liggen
de ruïnes van de burcht Felsenburg
Vranov met de fotogenieke kapel
xxxxxxx

REIZEN BOHEMEN
Het Tsjechische platteland rondom Jičín
HET KOREN OP
DE VELDEN
KRIJGT EEN
FANTASTISCHE
GLOED DOOR
DE DONKERE
WOLKEN
ERBOVEN
liggen weer die opmerkelijke rotsen. Het uitzicht
is nog beter dan tijdens de wandeling. Honderden
meters ver kan ik kijken, overal die fascinerende
rotsformaties.
HOE MAAK JE CONTACT?
In kasteel Kos ontmoet ik de volgende fietsdag
Tereza van zestien. In de weekenden is ze hier
gids. Ze wil kleuterjuf worden, en houdt van
kastelen. Het nabijgelegen kasteel Humprecht
in Sobotka bezocht ze al meer dan vijftig keer.
Ik merk aan alles dat ze het prachtig vindt om
rondleidingen te geven. Op mijn vraag waarom
ze geen geschiedenis gaat studeren, giechelt ze.
Tijdens de rondleiding ben ik meer bezig met hoe
haar leven er eigenlijk uitziet, dan met de ruimtes
die ik te zien krijg. Tereza vertelt dat ze uitgaat
in een stadje vier kilometer verderop, en dat ze
’s nachts dan vaak terugloopt naar huis. Ze zegt
dat haar generatie in zichzelf is gekeerd. Dat haar
opa en oma geweldig zijn, net als de opa’s en oma’s
van haar vrienden. Die stellen zich open voor
anderen, zoeken verbinding. “Wij weten niet meer
zo goed hoe dat moet, geloof ik”, sluit ze af en ik
stap weer op de fiets.
Een deel van de route voert me langs de Jizera,
een rivier waarin iedereen verkoeling zoekt. In het
toeristische dorpje Malá Skála klim ik een steil
pad omhoog, naar de kerk op de rots. Ik ontmoet
er de jonge Bara, die op het punt staat te gaan
studeren in Praag. Een levensbepalende gebeurtenis
waar ze naar uitkijkt. Nu runt ze hier nog het
kleine cafeetje tijdens de zomervakantie. Op de
hekken weer omgekeerde mokken. Ik informeer
ernaar bij Bara. Ze vertelt me over de mythe van
de groene man, een monster dat de kinderen komt
halen. De mokken zouden hiermee te maken
hebben. In Malá Skála eet ik bij Maloskalsky

ROUTE SCHOONHOVEN
Verbazingwekkend: dwars
door de Prachov-rotsen
Pivovar met vlees gevulde aardappelballen die
goed smaken met een witte wijn uit Moravië erbij.
BLADERENPARAPLU
Aan de horizon dreigen ravenzwarte wolken,
waaruit donkere strepen omlaag trekken. Fikse
regen. Storm zelfs. Aanvankelijk lijkt het langs
me heen te gaan, al zie ik de bliksem en hoor ik
snel daarna de donder. Het koren op de velden
krijgt een fantastische gloed door de donkere
wolken erboven – gloeiend brons. Maar dan vallen
de eerste druppels. Er is niets in de buurt om te
schuilen. De bomen houden me even droog, maar
na twee minuten breekt de regen al door de
bladerenparaplu heen. Ik speur verder, terwijl ik
ondertussen ook aan mijn veiligheid begin te
denken. Ik overweeg op de grond te gaan liggen
in het veld, maar dan zie ik een schuurtje uit mijn
ooghoek. Door het hoge gras ernaartoe rennen,
niet uitglijden. Het prikkeldraad over klimmen,
niet blijven haken. Dit gaat allemaal goed, maar
de deur van het schuurtje gaat niet open als ik
eraan trek; een klein slot grendelt de boel af. Ik
maak me zo smal en klein mogelijk en ga achter
het schuurtje zitten. Het helpt een beetje, maar na
tien minuten krijg ik het echt koud, de temperatuur
is zeker tien graden gezakt en ik ben doorweekt.
Er zit niets anders op dan om door het op hol
geslagen weer naar het naburige dorp te rijden,
twee kilometer verderop. Ik stuif met dertig per
uur die richting uit en vind een bushokje met een
stevig dak, het is heerlijk om vanuit daar de regen
te zien vallen en eerlijk gezegd is het ook heerlijk
om als je dan toch al helemaal nat bent door de
regen te knallen op je fiets. Op de terugweg naar
Jičín verschijnen aan de horizon Baba en Panna.
Hun geruststellende aanwezigheid zorgt ervoor
dat het stopt met regenen.
FietsActief
65

Trentino
DOOR DE
DOLOMIETEN
NAAR HET
GARDAMEER
DIT IS DE ARENA VAN DOGA,
EEN PRACHTIGE FIETSROUTE
DOOR DE NOORD-ITALIAANSE
REGIO TRENTINO. JE DOOR-
KRUIST VIER ADEMBENEMENDE
ALPENVALLEIEN VOORDAT
JE AFDAALT NAAR HET
GARDAMEER. HET MOOIE VAN
DOGA IS DAT IEDEREEN HEM
KAN AFLEGGEN, IN ÉÉN KEER
OF IN ETAPPES. ZO GENIET JE
IN JE EIGEN TEMPO VAN HET
WONDERSCHONE LANDSCHAP
TUSSEN DE DOLOMIETEN EN
DE GROTE MEREN.
TEKST VISITTRENTINO.INFO

ADVERTORIAL TRENTINO
DOGA: VOOR IEDEREEN
De DoGa-fietsroute (110 km) is
zo uitgezet dat iedere fietser
hem kan afleggen. Je rijdt
over stille secundaire wegen,
fietspaden, bospaden, achterafweggetjes
en weinig bereden
hoofdwegen. Een gravelbike of
trekkingbike wordt aanbevolen,
maar je kunt de route ook met
een e-bike rijden. In de volledige
route zit een aantal pittige
klimmen. De aangepaste Dolce
Vita-route is voor minder
getrainde fietsers geschikt.
Kijk voor meer informatie op
doga-cycling.it
FietsActief
79

E-BIKEDISPLAYS ZIJN ER IN ALLERLEI SOORTEN EN MATEN, VAN GEAVANCEERDE BOORDCOMPUTERS
TOT MINIMALISTISCHE BEDIENINGSUNITS ZONDER POESPAS. EN WIST JE DAT JE STEEDS VAKER OOK
‘GEWOON’ JE SMARTPHONE KUNT GEBRUIKEN? WE ZETTEN DE HOOFDPUNTEN OP EEN RIJ.
TEKST ELIAS DE BRUIJNE
KIJK OP DISPLAYS
Het display is een belangrijk onderdeel
van de e-bike. Je kunt het zien als het
bedieningscentrum voor het e-bikesysteem,
waarmee je de instellingen zoals
de ondersteuningsstand kunt regelen en
informatie over het systeem – zoals de
accustatus – en vaak ook ritgegevens kunt
aflezen. De kneep zit ’m in die ‘vaak’: er
zijn allerlei verschillende soorten displays
en de mogelijkheden verschillen flink.
Wat voor jou de beste optie is (en of het
je überhaupt iets uitmaakt) ligt natuurlijk
aan je persoonlijke wensen, maar het is
zeker de moeite om hier over na te denken
voor je een nieuwe fiets koopt. Dus,
hoe zit het allemaal met die ledjes en
schermpjes? We schakelden de hulp in
van fiets expert Leo Steijn (YouTubekanaal
Vraag de Fietsenmaker en Fietsreparatie.nu)
en zetten de belangrijkste
informatie op een rij.
TYPES
Het aanbod aan displays varieert van
minimalistische exemplaren met
alleen een paar ledlampjes tot heuse
boordcomputers met navigatie. De
simpelste displays zijn compacte
bedieningsunits zonder scherm met
alleen een aan- en uitfunctie, een plusen
minknop om de onder steuningsstand
te regelen en een aantal ledjes die het
accuniveau aangeven, vertelt Steijn. “Vaak
zitten deze displays pal naast het handvat.
Zoek je iets meer mogelijkheden, dan
krijg je de displays met een scherm
waarop je bijvoorbeeld het accu niveau,
de ondersteunings stand en ritgegevens
zoals de snelheid en kilometerafstand
kunt aflezen, en die vaak ook een
walk-assist hebben. Soms is dit een
bedieningsunit en scherm ineen naast
het handvat, zoals bijvoorbeeld de Bosch
Purion 200 of Shimano Steps E5000.
En anders is het een combi van een
bedieningsunit en een apart scherm dat je
kunt bedienen via de bedieningsunit.”
Aan de bovenkant van het mogelijkheden -
spectrum zitten ten slotte de displays die
meer dan allround fietscomputers zijn.
“Dan heb je bijvoorbeeld een kleurenscherm,
touchscreen, Bluetooth en soms
ook een navigatiefunctie. Deze modellen,
zoals bijvoorbeeld de Bosch Kiox 500 en
Bosch Nyon, bestaan vrijwel altijd uit een
combinatie van een losse bedieningsunit
en een apart lcd-scherm midden op het
stuur.”
Een aparte categorie is die van de sportieve
e-bikes. E-racefietsen en e-mountainbikes
hebben vaak een minimalistisch display
op het stuur en/of een led-display in de
bovenbuis (sportieve fietsers gebruiken
toch vaak al een aparte fietscomputer),
of zijn uitgerust met een specifiek
sportdisplay zoals de Mahle Pulsar
One. De keuze voor de bovenbuis als
displaylocatie komt overigens vaak voor,
bijvoorbeeld bij VanMoof (led-displays),
speed pedelec-fabrikant Stromer
(volwaardig scherm) en merken als Fazua
en Bosch (led-displays).
MERKEN
Er kwamen al een paar merken langs,
maar er zijn er nog veel meer: Bafang,
Bosch, Brose, E-Motion, Fazua, FIT,
Giant, Impulse, Mahle, Panasonic,
Shengyi, Shimano, Sparta Ion, Stella,
Yamaha... Er zijn legio aanbieders van
displays. Wat opvalt, is dat veel van deze
merken een eigen e-bikesysteem hebben,
wat gevolgen heeft voor de compatibiliteit
(zie onder). Grote naam op het gebied
van motorsystemen voor e-bikes is Bosch,
de marktleider in West-Europa die in ons
land op veel fietsen te vinden is. Andere
‘SOMMIGE MENSEN WILLEN ALLES
WETEN, ANDEREN RIJDEN
GEWOON WEG EN WILLEN ALLEEN
MAAR FIETSEN’
FietsActief
83

ALLES OVER DISPLAYS
‘DISPLAYS ZIJN HALVE SPELCOMPUTERS TEGENWOORDIG. ZE GAAN STEEDS MEER DE
KANT OP VAN DE GEAVANCEERDE COMPUTERS VOOR SPORTIEVE FIETSEN’
grote spelers zijn het Chinese Bafang en
Shimano. Ook verdient Shengyi een
korte toelichting, zegt Steijn. “Veel mensen
kennen dit Chinese merk niet, maar
het is heel groot: Shengyi maakt veel
types displays voor verschillende merken.
Veel goedkopere aanbieders van e-bikes
gebruiken Shengyi-spullen.”
Bovenstaand lijstje is natuurlijk niet
volledig, maar geeft een indruk van de
belangrijkste merken in onze regio. Op
de websites van die merken kun je al hun
displays inclusief specificaties vinden.
COMPATIBILITEIT
Voor je een e-bike koopt, is het belangrijk
om te beseffen dat je een display meestal
niet zomaar kunt vervangen: display en
systeem vormen vaak één geheel, vertelt
Steijn. “Dat is heel merkspecifiek. Je kunt
niet zomaar een Bafang-display op een
fiets met een Bosch-systeem zetten. Dat
komt door de techniek achter het systeem.
Het display haalt zijn informatie
meestal uit de controller – het brein van
de e-bike dat de motor en bijvoor beeld
ook de verlichting aanstuurt – als die
gelinkt is. De communicatieprotocollen
verschillen per systeem. Daarnaast zijn
ook de kabels per systeem verschillend.”
Binnen merken kun je vaak wél switchen,
zegt Steijn. “Bij Bafang is bijna alles
uitwisselbaar en ook bij Bosch is er veel
mogelijk.” Je kunt bijvoorbeeld de Bosch
Purion 200 vervangen door een groter
display, zoals de Kiox 300 of 500, als je
bijvoorbeeld wilt kunnen navigeren. Of je
upgrade de LED Remote, een van Bosch’
simpelste displays met alleen een paar
ledjes, naar de Purion 200. Zulke
om zettingen zijn echter wel werk voor
de fietsenmaker. “Hierbij moeten ook
softwarematig aanpassingen worden
gedaan en vaak kabels worden vervangen.
Check dus altijd bij je fietsenmaker of
ombouw mogelijk is.”
TRENDS
Hoe duurder het displaysysteem, hoe meer
functies. Een belangrijke ontwikkeling is
de integratie van navigatie, waar bijvoorbeeld
Bosch vol op inzet met zijn Nyon.
Dit topmodel heeft een volwaardig
navigatiesysteem met een gedetailleerde
kaart, maar er zijn ook displays met simpelere
turn-by-turn-navigatie met pijlen
en instructies, zoals de Yamaha Display
C of Bosch’ Kiox 300 of 500.
Een tweede trend is de opkomst van het
automatisch schakelen, vertelt Steijn.
“Via het display of je fietsapp kun je de
gewenste trapfrequentie instellen, waarna
het systeem automatisch voor je schakelt.
Bosch biedt dat bijvoorbeeld aan met
eShift, een systeem dat je kunt gebruiken
met schakelsystemen van Enviolo, Rohloff
en Shimano. Shimano heeft ook een
eigen systeem met Auto Shift.” Naast het
volautomatische schakelen heeft eShift
ook een optie voor ‘geoptimaliseerd
handmatig schakelen’. Hierbij krijg je
schakeladviezen te zien op je display,
zoals ook in de auto. Dit systeem is te
koppelen aan de Bosch Kiox en Nyon.
Wat ook interessant is, is dat displays
84 FietsActief

REIZEN ZWEDEN
Dalarna
EN HET SILJANMEER
DALARNA STAAT OOK WEL BEKEND ALS 'ZWEDEN
IN HET KLEIN'. JE VINDT ER INDERDAAD ÁLLES
WAT ZWEDEN ZO ZWEEDS MAAKT.
TEKST ANNEMARIE BERGFELD
FOTO’S ANNEMARIE BERGFELD, VISIT SWEDEN
88
Een oud mijngebouw bij Falun

xxxxxxx
Een mooie plek om te
zwemmen in het Siljanmeer

REIZEN OOSTENDE
AAN HET
EINDE VAN
DE WERELD
HET PALERMO VAN BELGIË TROK
TALLOZE KUNSTENAARS EN
TOERISTEN AAN. VAN PIER TOT
PAARDENRACE EN VAN ZEEHOND
TOT ZEEWIER: EEN RIJK PALET AAN
ERVARINGEN KAN JE DEEL ZIJN IN
EN OM OOSTENDE.
TEKST ROMAN HELINSKI FOTO’S DAVID PESKENS
116

xxxxxxx