Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
VERENIGDE STATEN // FINLAND // LAOS // FRANKRIJK // ALBANIË // INDONESIË // ITALIË // MONTENEGRO<br />
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA<br />
WIN<br />
EEN REIS<br />
NAAR LAPLAND<br />
ZIE PAG. 121<br />
55<br />
reizen die je<br />
gelukkig maken<br />
(IN DE GELUKKIGSTE<br />
LANDEN TER WERELD)<br />
LAOS<br />
Op bezoek bij de hill<br />
tribes van Laos<br />
AMERIKA<br />
Op spokenjacht in de<br />
Rocky Mountains<br />
ALBANIË<br />
De Balkan voor<br />
gevorderde reizigers<br />
PARIJS<br />
72 uur buiten de<br />
gebaande paden
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA<br />
108 029<br />
018<br />
080<br />
ONTDEK<br />
018 LAOS<br />
Azië in slow motion<br />
Terwijl buurlanden in sneltreinvaart<br />
op vernieuwing afstevenen,<br />
kiest Laos voor de geleidelijke<br />
weg. In het ruige en geïsoleerde<br />
noorden, het domein van de<br />
hill tribes, komt de moderne<br />
tijd pas net om de hoek kijken.<br />
Maak kennis met een kant van<br />
Azië waarvan je dacht dat hij<br />
allang verdwenen was.<br />
038 FRANKRIJK<br />
72 uur in Parijs<br />
Parijs biedt zoveel meer dan<br />
de bekende toeristische trekpleisters.<br />
Voorbij de schaduw<br />
van de Eiffeltoren en de drukte<br />
rond het Louvre beland je in het<br />
Parijs van de locals. Reis met de<br />
Eurostar van Rotterdam Centraal<br />
naar Gare du Nord en laat je door<br />
het onbekendere tiende en negen <br />
tiende arrondissement leiden.<br />
046 WERELDWIJD<br />
Zo vind je het ultieme<br />
reisgeluk<br />
Van maandenlange voorpret<br />
tot leven in het moment en van<br />
rust en natuur tot betekenisvolle<br />
ontmoetingen: waar worden we<br />
op reis gelukkig van? Dankzij 1400<br />
<strong>Columbus</strong>-lezers die onze survey<br />
over reisgeluk invulden kunnen<br />
we de vraag beantwoorden.<br />
Ga mee op een zoektocht<br />
naar geluksmomenten, in jullie<br />
favoriete vakantielanden én<br />
op onverwachte plekken.<br />
080 COLORADO<br />
Rondspoken in de Rockies<br />
Op spokenjacht, tegen wil<br />
en dank, tussen de pieken<br />
van de Rocky Mountains.<br />
092 6x treinreizen waarvan<br />
je gelukkig wordt<br />
Bart Giepmans, auteur van<br />
het veelgeprezen treinreisboek<br />
Perron Europa, deelt elke<br />
maand in <strong>Columbus</strong> zijn passie<br />
voor treinreizen. Dit keer: indrukwekkende<br />
trajecten door de<br />
Noord-Europese natuur.<br />
102 ALBANIË, KOSOVO &<br />
MONTENEGRO<br />
Balkan voor gevorderden<br />
In het rotslandschap dat<br />
Alba nezen, Kosovaren en<br />
Montenegrijnen eensgezind<br />
de Vervloekte Bergen noemen,<br />
is reizen een stuk spannender<br />
dan in lager gelegen delen van<br />
de Balkan. Nieuwsgierige<br />
reizigers worden warm onthaald:<br />
voor deze trotse bergbewoners<br />
is de gast, na God, de belangrijkste<br />
persoon op aarde.<br />
006
INHOUD<br />
092 Zweden<br />
080 VS<br />
038 Frankrijk<br />
070 Tsjaad<br />
102 Albanië<br />
051 Griekenland<br />
018 Laos<br />
057 Costa Rica<br />
066 Peru<br />
052 Australië<br />
024<br />
066<br />
VOORPRET<br />
VOOR JOU<br />
047<br />
008 De beste Airbnb's van<br />
Nederland<br />
Wat zijn de mooiste, fijnste en<br />
meest originele Airbnb’s van<br />
ons land? We vroegen naar jullie<br />
favorieten en selecteerden uit<br />
honderden tips twaalf absolute<br />
toppers — voor elke provincie één.<br />
016 Zo vind jij de beste<br />
vliegticketdeal<br />
Hoewel het lijkt alsof de prijzen<br />
voor vliegtickets het afgelopen<br />
jaar enorm zijn gestegen, is het<br />
nog steeds mogelijk om in <strong>2024</strong><br />
betaalbare tickets te scoren. Sla<br />
je slag met deze 8 insidertips.<br />
114 Gelukkigmakende<br />
bestemmingen door de<br />
ogen van <strong>Columbus</strong>-lezers<br />
Elke maand maak je met je<br />
reisfoto's kans op een plekje<br />
in je lijfblad én op prachtige<br />
reisaccessoires van Teufel!<br />
118 Doe je voordeel met<br />
<strong>Columbus</strong><br />
Dit keer maak je kans op een<br />
nachtje weg in een kasteel, een<br />
polaroid-camera van LEGO en<br />
een poster van Reisposter.nl.<br />
121 Test je reiskennis<br />
Elke editie testen we jouw<br />
<strong>Columbus</strong> Quotiënt: hoeveel<br />
weet jij écht van de wereld af?<br />
Je maakt kans op mooie prijzen,<br />
van treintickets tot reisvouchers<br />
ter waarde van honderden euroʼs.<br />
Op de cover<br />
Jonge monniken in een<br />
tempel in Bagan, Myanmar.<br />
Foto: hadynyah.<br />
007
De beste<br />
Airbnb’s<br />
van Nederland<br />
Wat zijn de mooiste, fijnste en meest originele Airbnb’s van<br />
ons land? We vroegen naar jullie favorieten en selecteerden uit<br />
honderden tips twaalf absolute toppers – voor elke provincie één.<br />
1<br />
008<br />
FOTO GUIDO HIBMA
BIJZONDER OVERNACHTEN<br />
2<br />
2<br />
1. Slapen in een zandtrechter HARLINGEN, FRIESLAND<br />
Een eeuw lang verbond de rode vultrechter in de Nieuwe Willems haven van Harlingen de zee met het land. Zand, graan<br />
en andere bulkgoederen werden hier uit scheepsruimen gelost en in vrachtwagens geladen. De luxe hotelkamer met tweepersoons bed,<br />
zithoek en jacuzzi die boven op de trechter is geplaatst is gelukkig te ruim om erdoor te zakken, maar verbindt nog altijd<br />
de Waddenzee met het Friese vasteland. Het historische centrum van Harlingen ligt op loopafstand en bij helder weer zie je Vlieland en<br />
Terschelling aan de horizon liggen, € 372 per nacht (2 personen), airbnb.nl/rooms/42850678<br />
-<br />
2. Slapen in een tiny house ALMERE, FLEVOLAND<br />
Niet alleen wollige varkentjes, kakelende kippen en nieuws gierige geiten hebben het naar hun zin in de ecologische woonwijk Almere<br />
Oosterwold. Ook jij voelt je kiplekker in deze wellnesscabin, duurzaam gebouwd van hout en karton. In de tuin, met uitzicht op het bos,<br />
tref je een hottub, een sauna op zonnepanelen en een pizzaoven, vanaf € 141 per nacht (2 personen), airbnb.nl/rooms/3423556<br />
009
AziëIN<br />
SLOW<br />
MOTION<br />
Terwijl buurlanden in sneltreinvaart op vernieuwing afstevenen, kiest Laos<br />
voor de geleidelijke weg. In het ruige en geïsoleerde noorden, het domein van<br />
de hill tribes, komt de moderne tijd pas net om de hoek kijken. Maak kennis<br />
met een kant van Azië waarvan je dacht dat hij allang verdwenen was.<br />
SCHRIJVER TOM AUSSEMS FOTOGRAAF BJÖRN SNELDERS<br />
018
LAOS<br />
019
Door klompjes kleefrijst en<br />
andere etenswaren of geld te<br />
schenken kunnen donateurs<br />
goede karmapunten verzamelen −<br />
en monniken een stevig ontbijt<br />
vorm van bun is khuu baa oftewel het geven<br />
van aalmoezen aan monniken. Het karma<br />
is de optelsom van alle goede en slechte<br />
daden en heeft invloed op volgende levens.<br />
Door klompjes kleefrijst en andere etenswaren<br />
of geld te schenken kunnen donateurs<br />
goede ‘karmapunten’ verzamelen − en<br />
monniken een stevig doch eentonig ontbijt.<br />
Het is even voor zes in de ochtend.<br />
Toeristen sloffen al gapend hun hotel uit.<br />
Op de stoep langs Sakkaline Road, de<br />
slagader van het oude stadshart, staat een<br />
eindeloze rij met krukjes, bestemd voor de<br />
donateurs. Uit het niets komen de monniken<br />
tevoorschijn vanachter de heilige muren van<br />
hun tempelcomplexen − aan dit deel van<br />
Sakkaline Road staan er zes. Geruisloos<br />
bewegen ze zich door het schijnsel van de<br />
straatlantaarns, keurig in een rij, de oudste<br />
vooraan en de novieten achteraan. Hun<br />
hoofden zijn kortgeschoren. Op blote voeten<br />
en met een bedelnap (bedelkom) aan een<br />
band om hun schouder lopen ze langs de<br />
Aan het eind van hun aalmoesronde<br />
keren de jonge monniken<br />
per longboat terug naar hun<br />
tempel in Chomphet, aan de<br />
overkant van de Mekong.<br />
024
LAOS<br />
zittende weldoeners. Zwijgzaam nemen<br />
ze de offers in ontvangst. Het ritueel<br />
wordt enigszins verstoord door de vele<br />
toeristen en een spervuur aan foto’s.<br />
Na enkele honderden meters slaan de<br />
monniken rechtsaf. Een groot deel van<br />
de toeschouwers blaast de aftocht. Op<br />
gepaste afstand en zo stil als we kunnen<br />
lopen we met ze mee. De blootvoetse<br />
monniken bewegen op de automatische<br />
piloot. Waarschijnlijk zouden ze de route<br />
geblinddoekt kunnen afleggen, zonder<br />
hun tenen ook maar één keer te stoten<br />
aan een scheefliggende stoeptegel. Dag<br />
in, dag uit leggen ze hetzelfde rondje af:<br />
een route van ongeveer anderhalve kilometer.<br />
Monniken uit verderop gelegen<br />
tempels hoeven alleen maar aan te<br />
sluiten. Bij de volgende straathoek slaan<br />
ze opnieuw rechtsaf. Hier in de achterafstraten<br />
ervaren we een intiemere versie<br />
van de tak bat. Geen opgewonden toeristen,<br />
geen straatverkopers die etenswaren<br />
proberen aan te smeren om te doneren.<br />
Alleen enkele inwoners die in alle vroegte<br />
opstonden om rijst of andere gerechten<br />
te koken en vóór hun huis in vredige<br />
stilte wachten op de collectanten.<br />
Eén van de afvaardigingen sluit<br />
de ceremonie biddend af bij de<br />
Sibounheung-tempel, en loopt vervolgens<br />
richting de oever van de Mekong.<br />
Via een brede trap, hun oranje kleden<br />
dansend op de treden, dalen ze af naar<br />
de waterkant en stappen ze aan boord<br />
van een traditionele longboat die hen<br />
naar het dorp Chomphet aan de overkant<br />
zal brengen. Veel jongeren sluiten<br />
zich al op negen- of tienjarige leeftijd<br />
aan bij een tempel. Daar vinden ze<br />
onderdak en genieten ze gratis onderwijs,<br />
waardoor hun carrièrekansen drastisch<br />
zullen toenemen. De boeddhisten<br />
bepalen zelf hoe lang ze in de tempel<br />
verblijven. Nu de aalmoesceremonie<br />
voorbij is lijken de novieten de schroom<br />
van zich af te schudden. Het lijkt haast<br />
alsof Boeddha met zijn vingers klikte en<br />
zijn volgelingen wakker werden uit hun<br />
trance. Er wordt volop gekletst. In dit<br />
korte vacuüm, tussen de tak bat-ronde in<br />
Luang Prabang en de strenge tempelmuren,<br />
deinend op de Mekong, zijn de<br />
jonge monniken weer even kinderen.<br />
SCHAAKMAT<br />
Offeren is een belangrijk onderdeel van het<br />
leven in het grotendeels boeddhistische<br />
Laos. Maar op de weg naar een betere<br />
toekomst moeten de Laotianen ook<br />
steeds vaker opofferingen maken.<br />
Dit wordt pijnlijk duidelijk in Pak Chek<br />
aan de Nam Ou, een rivier die uitmondt<br />
in de Mekong. Aan de zuidrand van<br />
het dorp bruiste het ooit van het leven:<br />
vissers legden hun houten boten aan<br />
in een natuurlijke haven en de lokale<br />
tempel werd druk bezocht. Vandaag de<br />
dag steekt alleen het tinnen tempeldak<br />
025
72 uur inPARIJS<br />
Parijs biedt zoveel meer dan de bekende toeristische<br />
trekpleisters. Voorbij de schaduw van de Eiffeltoren en de<br />
drukte rond het Louvre beland je in het Parijs van de locals.<br />
Reis met de Eurostar in zo’n 2,5 à 3 uur vanaf Rotterdam<br />
Centraal naar Gare du Nord en laat ons je door het<br />
onbekendere tiende en negentiende arrondissement leiden.<br />
SCHRIJVER LISELOTTE HELLEMAN FOTOGRAAF BJÖRN SNELDERS<br />
Het Canal Saint-Martin<br />
is een geliefde relaxplek<br />
onder Parijzenaars.<br />
038
039
ZO<br />
VIND JE<br />
HET<br />
ULTIEME<br />
REIS<br />
GELUK<br />
Van maandenlange voorpret tot leven in het moment en van rust<br />
en natuur tot betekenisvolle ontmoetingen: waar worden we op<br />
reis gelukkig van? Dankzij 1400 <strong>Columbus</strong>-lezers die onze survey<br />
over reisgeluk invulden kunnen we de vraag beantwoorden. Ga<br />
mee op een zoektocht naar geluksmomenten, in jullie favoriete<br />
vakantielanden én op onverwachte plekken. Kijk voor de uitgebreide<br />
surveyresultaten op columbustravel.nl/reisgeluk<br />
046
REISGELUK<br />
047
Lånan, Vega-eilanden,<br />
Noorwegen. Rechtsboven<br />
Squeaky Beach in Wilsons<br />
Promontory National Park,<br />
Australië. Rechtsonder<br />
Wilsons Promontory<br />
Lightstation, Australië.<br />
4. Noorwegen<br />
VAAR NAAR EEN VOGELPARADIJS<br />
Net onder de poolcirkel ligt de Vega-archipel. De eilanden staan op de<br />
werelderfgoedlijst van Unesco − niet omdat er imposante gebouwen<br />
staan en ook niet vanwege het natuurschoon, al is het landschap beslist<br />
spectaculair. Het zijn de bewoners die Vega uniek maken. Al 1500 jaar<br />
leven ze van de visserij en het verzamelen van eidereendendons.<br />
Daarvoor bouwen de eilanders houten eendenhutjes met een puntdak.<br />
Ook bij andere vogelsoorten is Vega in trek. Niet-Noorse toeristen weten<br />
de eilanden minder goed te vinden: de veerboten van de beroemde<br />
Hurtigruten laten Vega links liggen. De archipel ligt op drie kwartier<br />
varen van het plaatsje Brønnøysund.<br />
5. Australië<br />
ONTRAFEL VICTORIA’S<br />
GEHEIM<br />
De Great Ocean Road is één van de mooiste<br />
kustroutes Down Under, maar ook één van<br />
de populairste. In plaats van naar het westen<br />
kun je vanuit Melbourne ook naar het<br />
oosten rijden. De weg daar heeft nog geen<br />
welluidende marketingnaam, maar is niet<br />
minder groots. Onderweg naar Wilsons<br />
Promontory National Park rijd je langs<br />
verrukkelijke stranden en de zandstenen<br />
kliffen van Shack Bay en Undertow Bay.<br />
Tussen april en november tuur je hier naar<br />
walvissen, die de voedselrijke wateren<br />
opzoeken tijdens hun jaarlijkse migratie van<br />
en naar de kust voor Antarctica. De inwoners<br />
van de deelstaat Victoria beschouwen het<br />
regenwoud van Wilsons Promontory, het<br />
zuidelijkste stukje Australisch vasteland, als<br />
hun eigen publieke geheim: Victoria’s Secret.<br />
052<br />
FOTO ANTON LIGAARDEN, VISITNORWAY.COM
REISGELUK<br />
053
OP REIS<br />
DOOR DE<br />
GELUKKIGSTE<br />
LANDEN<br />
Volgens het jaarlijkse World Happiness Report van de Verenigde<br />
Naties zijn Finland, Denemarken en IJsland de drie gelukkigste landen<br />
ter wereld. Ligt het geluk er ook voor bezoekers voor het grijpen?<br />
Negen tips om warm te lopen voor het hoge noorden.<br />
3x geluk in Finland<br />
Begin met roken in Kiilopää<br />
De Finnen zijn niet alleen de gelukkigste mensen ter wereld. Ze zijn, op de<br />
Zweden na, ook de gezondste inwoners van Europa. Maar stoppen met roken?<br />
Daar beginnen ze niet aan. Tenminste, niet in de savusauna, de schoorsteenloze<br />
rooksauna. In deze zwartgeblakerde en meest traditionele sauna’s wordt<br />
eerst een houtvuur opgestookt. De rook van het vuur vult de hele ruimte,<br />
die vervolgens goed geventileerd wordt. Finnen zweren bij de geur en het<br />
sfeervolle interieur van de savusauna. Zelf proberen? De Kuurakaltio-rooksauna<br />
in Kiilopää ligt naast een kristalheldere beek in Fins Lapland, kiilopaa.fi<br />
Ga eilandhoppen op de fiets<br />
Finland staat bekend als het land van de duizend meren. Je zou bijna vergeten<br />
dat het ook ruim 75.000 eilanden telt. Wie hier wil eilandhoppen kan dat óók<br />
per fiets doen. De mooiste route is de 250 kilometer lange Archipelago Trail in<br />
het zuidwesten. Vanuit de historische stad Turku fiets je langs rotseilandjes en<br />
landelijke weggetjes in een grote cirkel naar het schilderachtige houten stadje<br />
Naantali. Zit je liever minder lang in het zadel? Fiets dan in twee dagen de<br />
Small Archipelago Trail (120 kilometer). Beide routes zijn open van 10 mei t/m<br />
8 september, wanneer er gratis veerboten tussen de eilanden varen, finferries.fi<br />
Neem een loopje met rendieren<br />
Het gaat wat ver om het Fins Toscane te noemen, maar nationaal park Pallas-<br />
Yllästunturi in Lapland registreert in juni gemiddeld meer uren zonneschijn<br />
dan delen van Italië. Haal je portie vitamine D in het hoge noorden tijdens een<br />
zesdaags avontuur in de wildernis. Je wandelt met rendieren en gaat kanoën<br />
en wildplukken onder de middernachtzon. Hoe het kan dat dit nog geen massatoerisme<br />
trekt? Simpel, in de houten hut met sauna is plek voor slechts zes<br />
deelnemers (€ 1800 p.p.), whiteadventure.fi<br />
058<br />
FOTO JULIA KIVELA (LINKSBOVEN)
REISGELUK<br />
Torassieppijärvi-meer,<br />
Finland. Links Lonna-sauna<br />
in Helsinki. / Mariehamn,<br />
Åland-archipel, Finland.<br />
059
3x geluk in IJsland<br />
Krijg een warm gevoel<br />
Het maakt niet uit hoeveel sneeuw er valt of hoe donker de lange winterdagen<br />
zijn: er bestaat geen slecht moment voor een bezoek aan een warmwaterbron.<br />
IJsland heeft er heel wat, van tourist traps als de Blue Lagoon tot goed<br />
verstopte stoombaden in het ruige binnenland. Onze favoriet is het kleine<br />
Hrunalaug in Flúðir, even buiten Reykjavík, hrunalaug.is<br />
Overwinter in het binnenland<br />
In <strong>2024</strong> heeft IJsland voor het eerst in de geschiedenis meer menselijke<br />
bewoners dan schapen. Wordt het te druk, nu het eiland 400.000 inwoners telt?<br />
Nee, want IJsland heeft dit jaar nóg een nieuwtje: voor het eerst kun je de<br />
winter doorbrengen in de IJslandse highlands, in de lodges van Kerlingarfjöll<br />
Highland Base. Tweepersoonskamer vanaf € 330 per nacht, retour in een 4x4<br />
superjeep die zich nergens door laat tegenhouden € 240 p.p., highlandbase.is<br />
Doe het rustig aan in Djúpivogur<br />
Djúpivogur is de IJslandse slow travel-hoofdstad. De 472 inwoners van het<br />
Cittaslow-stadje, een internationaal keurmerk voor gemeenten die hoge ogen<br />
gooien op gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid<br />
en behoud van identiteit, doen het kalm aan. Er zijn dagen dat je hier meer<br />
rendieren dan automobilisten op straat ziet, maar op de laatste zondag in<br />
september komt het stadje aan de Oostfjorden tot leven tijdens Cittaslow<br />
Sunday, visitdjupivogur.is<br />
Highland Base Huts<br />
in de sneeuw.<br />
Rechts opwarmen<br />
in de Highland Baths.<br />
062
REISGELUK<br />
FOTO HIGHLAND BASE – KERLINGARFJÖLL<br />
063
Voor een once-in-alifetime<br />
reiservaring reis<br />
je per luxueuze Belmond<br />
Andean Explorer-trein<br />
door Peru. De driedaagse<br />
Peruvian Highlands-route<br />
leidt onder andere door de<br />
machtige Colca Canyon.<br />
Excursies zijn bij de (forse)<br />
prijs inbegrepen.<br />
066
REISGELUK<br />
3x go with the flow<br />
Op de bonnefooi over de Balkan<br />
Je trip van A tot Z voorbereiden? Vergeet het maar − op de Balkan loopt zelden<br />
iets zoals gepland. En dat is gelijk ook de charme. Mijd drukke plekken als<br />
Dubrovnik en de Plitvicemeren in Kroatië en kies voor minder platgetreden<br />
alternatieven zoals Berat en Gjirokastër in Albanië en de Kravica-watervallen in<br />
Bosnië en Herzegovina. Buiten de hotspots is onaangekondigd een slaapplek<br />
vinden geen probleem. Eten (en drinken, want daar houden ze op de Balkan ook<br />
van) is goedkoop en met je eigen vervoer zijn Kroatië, Bosnië en Herzegovina,<br />
Servië, Montenegro en Albanië eenvoudig te combineren. Ook met een huurauto<br />
wordt dit steeds makkelijker, maar check vooraf wel de voorwaarden.<br />
Zorgeloos door Zuidoost-Azië<br />
In Zuidoost-Azië reis je nooit alleen. Je zult veel andere backpackers tegenkomen,<br />
dus waarom alles vooraf uitstippelen als je ter plekke de meest recente<br />
tips krijgt? Openbaar vervoer en slaapplekken zijn betaalbaar, streetfood is<br />
fantastisch en goedkoop. De meest voor de hand liggende plekken om je trip<br />
te beginnen zijn Bangkok in Thailand en Kuala Lumpur in Maleisië. Voor deze<br />
landen heb je geen visum nodig. Ook een combinatie met Laos en Cambodja<br />
vergt weinig voorbereiding: je kunt er bij aankomst een visum kopen.<br />
Hop on, hop off in Bolivia en Peru<br />
Zuid-Amerika is populair bij busreizende backpackers. Helaas laat de veiligheid<br />
in het openbaar vervoer nogal eens te wensen over. Bovendien rijden bussen van<br />
stad naar stad en niet naar de mooiste plekjes in de natuur. Dankzij Bolivia Hop<br />
en Peru Hop is die halte gepasseerd. In Europese hoofdsteden haal je je neus<br />
misschien op voor hop on hop off bussen, maar in Zuid-Amerika zijn ze ideaal<br />
voor reizigers die ter plekke willen bepalen hoe lang ze ergens blijven. Je kiest<br />
eenvoudig voor een ticket met drie tot maximaal tien stops zoals Cusco, Machu<br />
Picchu, Rainbow Mountain, Colca Canyon, het Titicacameer en La Paz, in Bolivia,<br />
Peru of in beide landen, peruhop.com<br />
FOTO BELMOND 1995-2018<br />
067
LUID DE LENTE IN MET<br />
EEN WANDELVAKANTIE<br />
IN<br />
Trentino<br />
076
REISINSPIRATIE VAN ONZE PARTNER<br />
In de lente, wanneer bloemen het berglandschap kleurgeven en<br />
kruiden de alpenlucht met aroma vermengen, komt Trentino tot<br />
leven. De cammini of langeafstandspaden staan garant voor een<br />
unieke wandelvakantie met Italiaanse flair: volop zon, charmante<br />
dorpen, relaxte aperitivo’s, goede wijnen en uitstekende restaurants.<br />
Wij tippen twee allesomvattende routes voor de meivakantie.<br />
077
ROND<br />
SPOKEN<br />
080
COLORADO - VS<br />
IN DEROCKIES<br />
Op spokenjacht, tegen wil en dank, tussen de pieken<br />
van de Rocky Mountains.<br />
SCHRIJVER EN FOTOGRAAF AUKE HULST<br />
081
In het jaar dat Colorado een staat werd, bestonden de Verenigde<br />
Staten al honderd jaar. Vandaar de bijnaam The Centennial State.<br />
De staat bestaat uit een aantal radicaal uiteenlopende landschappen,<br />
van de biljartvlakke Great Plains, tot de spectaculaire bergen van<br />
de Rocky Mountains. De streek begon zich pas echt te ontwikkelen<br />
toen er goud, zilver en andere waardevolle mineralen werden<br />
gevonden, vooral in de Rocky Mountains. Er ligt veel kleurrijke<br />
wildwestgeschiedenis, maar er is ook de zwarte bladzijde van de<br />
Colorado-oorlog, die tot deportatie van de Ute, Arapaho en Cheyenne<br />
leidde. Tegenwoordig is Colorado door demografische ontwikkelingen<br />
de progressiefste staat van het hartland: het is bijvoorbeeld de staat<br />
waar recreatief gebruik van cannabis werd gelegaliseerd.<br />
084
COLORADO - VS<br />
gebeuren. Een reusachtige beer die door de eetzaal banjerde<br />
en alle muffins opvrat ... En wij die bevangen raakten door een<br />
duistere energie. Iedereen kreeg ruzie met iedereen. Er had elk<br />
moment een moordpartij kunnen uitbreken.’<br />
Het zal cabin fever zijn geweest, zei ik, claustrofobisch<br />
onbehagen geprojecteerd op medegevangenen. Jack Torrance,<br />
de hoofdpersoon van The Shining, wist dat zoiets tot<br />
hallucinaties kon leiden. En tot moord om zoiets futiels als<br />
een aangebrande maaltijd.<br />
Dat was het niet, bezwoer Chelsea. De duistere energie zat<br />
ín het gebouw. ‘The Stanley staat boven op een grafheuvel<br />
van indianen, en hun geesten pikken onze aanwezigheid niet.<br />
Als we dit overleven, dachten mijn vriend en ik, kunnen we net<br />
zo goed trouwen ...’<br />
SPOKEN UIT HET VERLEDEN<br />
Oostwaarts naar Denver negeerde ik Google Maps, verliet de<br />
Interstate en kwam via de schilderachtige Top of the Rockies<br />
Byway door Leadville, een pioniershol dat de Two Mile High<br />
City wordt genoemd. Een pittoresk dorp uit de tijd van de<br />
Silver Boom, omringd door bergen die onverminderd wit<br />
uitsloegen van de sneeuw. Ik dronk wat in de Silver Dollar<br />
Saloon, wat een vorm van tijdreizen was − de bar, klap deuren<br />
en spiegels stamden uit de tijd van het wilde westen, per trein<br />
aangerukt vanuit St. Louis, en de banken waren uit diezelfde<br />
trein gesloopt. Tegen de muur stond een hoogbejaarde piano<br />
waarop de beruchte pistoolvechter Doc Holliday nog had<br />
gespeeld. Ik nam plaats en mijn vingers voegden zich naar zijn<br />
onzichtbare vingers, een vreemde nabijheid die honderd veertig<br />
jaar overbrugde.<br />
Maar ik bleef niet hangen. Sprong in de auto en zakte af om<br />
voor de avond in Denver te arriveren. Ik nam mijn intrek in het<br />
Oxford Hotel, dat de architectuur van The Gilded Age combineert<br />
met de art deco van de jaren dertig. Zoals vrijwel alle<br />
hotels uit het fin de siècle − hoogtijdagen van het spiritisme<br />
− bleek ook dit gebouw geplamuurd met spookverhalen. In<br />
kamer 320 zou in 1898 een zeker Florence Montague haar<br />
geliefde hebben omgebracht, alvorens de hand aan zichzelf te<br />
slaan. Sindsdien maken mannelijke gasten melding van lakens<br />
die door onzichtbare handen worden afgerukt. In de Cruise<br />
Room, de op de scheepslounge van de Queen Mary gebaseerde<br />
bar die na de Drooglegging was geopend, schijnt geregeld<br />
een verwarde postbode een biertje te bestellen, mompelend<br />
dat hij ‘de kinderen hun cadeaus moet brengen’. De geest van<br />
de postbode die in de jaren dertig met een postzak vol kerstcadeaus<br />
in de winterkou was omgekomen?<br />
Mijn eigen ervaring in de Cruise Room was een andere.<br />
Onder de rode lichten raakte ik in gesprek met Annie Graziano,<br />
een queer vrouw van kleur die zich omstandig over het<br />
politieke klimaat beklaagde. Haar mensen waren niet welkom,<br />
er was sprake van een schrikbarende regressie. Maar toen ze<br />
lovend over het verheven Nederland sprak, moest ik haar uit de<br />
droom helpen. Wij hebben met eigen regressie te maken, die<br />
soms integraal uit de VS geïmporteerd lijkt.<br />
De avond bracht ik door met speuren naar de geesten van<br />
literaire helden. En naar mijn eigen geestverschijning? Zestien<br />
jaar eerder had ik deze stad aangedaan in het spoor van Jack<br />
Kerouacs On the Road, de bijbel van de Beat-literatuur. Het<br />
was mijn eerste reis door de VS geweest − ik had met open<br />
mond de weidsheid van het land opgezogen en geprobeerd<br />
mijn ervaringen in spontaneous prose te vangen. En nu? Ik zag<br />
mezelf hier nog lopen, maar kon me nauwelijks in die vroegere<br />
incarnatie verplaatsen. Indachtig de woorden van dichter<br />
Les Murray: je kruipt ineen, je wordt de ondode versie van<br />
je jongere zelf, iemand die zijn dromen heeft overleefd en is<br />
verdwenen in dat overleven. Was ik daarom op reis: om mezelf<br />
weer tot leven te wekken? Om een deel van mezelf op te rapen<br />
dat ik langs de Amerikaanse weg had achtergelaten?<br />
In His Brother’s Bar zette ik het − in navolging van beat-icoon<br />
Neal Cassady − op een drinken. Een typische dive bar, rauw,<br />
donker, met de geur van frituur. De houten lambrisering glom<br />
van het vet, er werden bieren getapt met bizarre namen als<br />
Cul de Sac Nights en Verboten Stealth Haze. Het stel naast me<br />
lardeerde elke zin met een handvol f-woorden, en toen de nogal<br />
opgefokte jongen zijn zoveelste brewski probeerde te bestellen,<br />
zei de barman met superieure koelbloedigheid: ‘I’m kicking the<br />
brakes on you, brother ...’ Ik werd nog eens bijgeschonken.<br />
Al met al was ik aardig teut toen ik de avond afsloot in<br />
Williams & Graham, een trendy speakeasy die verscholen lag<br />
achter een boekenkast in een winkeletalage. Ik herinner me<br />
vagelijk een gesprek met José, die als twaalfjarige met zijn<br />
ouders van Mexico naar Arkansas was geëmigreerd. Hij was<br />
inmiddels uit de kast gekomen, van zijn geloof gevallen, en<br />
naar Denver verhuisd, maar als hij in Arkansas op bezoek was,<br />
ging hij braaf ter kerke om zijn moeder te paaien. We hadden<br />
het over onze wederzijdse liefde voor Haruki Murakami, we<br />
hadden het over politiek, en we hadden het over spookverhalen<br />
... Waarop barman Alexander inbrak om vertellen dat de<br />
tweeling uit The Shining onlangs als cut-out in de opslagruimte<br />
van de bar was verschenen. ‘Niemand heeft enig idee wie die<br />
cut-out daar heeft neergezet. Creepy, toch?’ We knikten. Yes.<br />
Very creepy.<br />
085
6X<br />
TREINREIZEN<br />
WAARVAN JE<br />
GELUKKIG WORDT<br />
Bart Giepmans, auteur van het veelgeprezen treinreisboek<br />
Perron Europa, deelt elke maand in <strong>Columbus</strong> zijn passie voor<br />
treinreizen. Dit keer: indrukwekkende trajecten door de Noord-<br />
Europese natuur. Wanneer eindeloze bossen, meren en horizonnen<br />
aan het raampje voorbijtrekken, is een geluksgevoel onvermijdelijk ...<br />
092
TREINREIZEN<br />
01<br />
Zweden & Noorwegen<br />
STOCKHOLM – NARVIK: IN EEN STREEP NAAR DE POOLCIRKEL<br />
Deze treinreis van Stockholm naar het Noorse Narvik is één van de langste en indrukwekkendste<br />
treinreizen in Europa. Het duurt maar liefst achttien uur om het land te doorkruisen.<br />
Vooral in de zomer, wanneer het de hele dag licht is, kun je vanachter het treinraam<br />
eindeloos genieten van de leegte. Ter hoogte van het Noord-Zweedse Boden voeg je<br />
in op de legendarische ijzerertsroute die Luleå aan de Botnische Golf met Kiruna en Narvik<br />
verbindt. Via deze Malmbanan of Iron Ore Line werd in 1902 het eerste ‘ijzeren goud’ naar<br />
de haven aan de Atlantische Oceaan vervoerd. Nog steeds is de kans groot dat je de tot<br />
wel achthonderd meter lange ijzerertstrein zult zien of horen. Vroeg in de ochtend bereik<br />
je Gällivare. Welkom in Zweeds Lapland, land van de middernachtzon, het noorderlicht en<br />
de Sami-bevolking. Hier vind je aansluiting op de Inlandsbanan, een ultieme slow travel<br />
route door de Zweedse binnenlanden. Na mijnstad Kiruna volgt de spoorlijn de zuidrand<br />
van het magische Torneträsk-gletsjermeer, met wellicht de spectaculairste uitzichten van<br />
de hele reis, onder meer op de Poort naar Lapland (Lapporten), een kenmerkend, hangend<br />
en u-vormig dal in het Abisko National Park. Abisko is het noordelijke startpunt van de<br />
populaire langeafstandswandelroute Kungsleden, dus veel hikers verlaten hier de trein.<br />
De afdaling van de grens naar Narvik duurt ongeveer een uur. Het laatste gedeelte, tevens<br />
de noordelijkste spoorweg van Noorwegen, wordt ook wel de Ofotenlijn genoemd en voert<br />
door een wild landschap met uitzichten over het Ofotfjord, denderende watervallen en grillige<br />
bergtoppen, waarna je het meest noordelijke station van Europa binnenrolt, sj.se, vy.no<br />
Ook in de winter, wanneer Lapland bedekt gaat onder een<br />
dikke laag sneeuw, kun je de tocht naar Narvik afleggen.<br />
093
Balkan<br />
VOOR GEVORDERDEN<br />
In het rotslandschap dat Albanezen, Kosovaren en Montenegrijnen eensgezind<br />
de Vervloekte Bergen noemen, is reizen een stuk spannender dan in lager gelegen<br />
delen van de Balkan. Nieuwsgierige reizigers worden warm onthaald: voor deze<br />
trotse bergbewoners is de gast, na God, de belangrijkste persoon op aarde.<br />
SCHRIJVER JOOST SMETS FOTOGRAAF BRIAN HILL<br />
102
ALBANIË, KOSOVO & MONTENEGRO
Boven Het leven in Abat, hoog in de Vervloekte Bergen in Albanië, is zwaar. Toch piekeren Zef en Groshe er niet over hun erf te verlaten.<br />
Onder Een rit terug in de tijd in de Shalavallei: nog niet lang geleden vormden paden als deze de enige toegangswegen tot Thethi in Albanië.
ALBANIË, KOSOVO & MONTENEGRO<br />
De Grunas-waterval hoog<br />
boven Thethi in Albanië biedt<br />
verkoeling na een pittige klim.<br />
109