Ondernemers in beeld… NLstreets zoekt ... - De Pers

10
Interview
Presentator
Mart Smeets
��������
���������������
‘Mijn ego is
1 meter 93’
Bij het EK schaatsen werd Mart
Smeets gisteren 61. ‘Ze vroegen of
ik wilde stoppen. Wat een
immorele vraag.’
Robert Vuijsje
Het kan toch niet waar zijn dat ze hier geen
bruin brood hebben? Het is half 2 ’s middags,
Mart Smeets ‘moet een kleinigheidje
eten, om niet te veel af te vallen’. De
bestelling luidt: een boerenomelet, met
boerenbruinbrood, en een glas rode wijn.
‘Eén van de twee glazen per dag.’
De ober zegt dat ze alleen wit brood hebben.
‘Waarom geen bruin brood?’, vraagt Mart, met luide
stem. ‘Zijn hier geen bakkers in de buurt?’
De ober zegt nog een keer dat ze alleen wit brood hebben.
Mart: ‘Dan moet het maar. Kunnen ze het wel goed
donker roosteren?’
Een paar minuten later verschijnt een groot bord vol
boerenomelet. ‘Goeiendag zeg.’
Bij binnenkomst moet hij eerst naar het toilet. ‘De
prostaat is belangrijker geworden dan welk ander lichaamsdeel
dan ook. Je kunt niet meer over de sloot
piesen, alleen nog net over de punt van de schoenen.
De prostaat is tot Olympische hoogte gestegen.’
Op 11 januari werd hij 61. ‘Onze welvaartsstaat is zo
perfect ingericht dat iemand van de NOS, ik weet niet
eens meer wie, vorig jaar aan mij vroeg of ik wilde
doorwerken of niet. Er waren mogelijkheden voor vervroegd
pensioen. Wat een immorele vraag. Ik zou bijna
zeggen: abject, om met Moszkowicz te spreken. Het
was een heel gek idee om die vraag aan iemand te stellen
die zijn arbeidzame leven in één grote sprint heeft
afgelegd. Alsof ik klaar zou zijn. En wie maakt dat uit?
De vraag is gesteld en door mij afgewimpeld in 7
seconden.’
Het probleem is dus dat ze hem vaak niet begrijpen.
‘Dat gedoe met die truien die ik droeg bij het schaatsen.
Die domme, domme mensen hadden niet door
dat het allemaal één grote grap was. Een paar jaar geleden
zaten we bij elkaar – hoe kunnen we het hele zooitje
bij de pik pakken? Normaal zou ik die truien nooit
kopen, ze zijn niet flatteus, en dan moet ik ook nog
zoeken naar mijn maat. Maar de dag na het schaatsen:
ja hoor, een zuur stukje in de Volkskrant. En nooit over
de inhoud hè, altijd persoonlijk. De week erna zat ik
weer, zonder een spier te verrekken, in een nieuwe
trui.
‘Zelfs Rintje Ritsma snapte het. Hij zat voor het eerst als
analist bij de NOS. “Mart, moet je opletten”, zei hij. “Ik
trek er straks ook één aan.” Ze zijn exorbitant duur, wel
500 euro. Dale, een Noors merk. De Rolls Royce onder
de truien. Een paar maanden later had ik ze helemaal
te pakken. Met mijn vrouw was ik in Oslo. We zagen de
zomeruitvoering hangen. In een Tour-uitzending trok
ik er een aan. De volgende dag: zuur stukje in de Volkskrant
over mijn trui. Yes! Yes! God, wat hebben we een
lol gehad.
‘Ik ben altijd bezig met uiterlijkheden. Vroeger had je
in de eredivisie een voetballer die Huub Smeets heette.
Hij was spits, schopte er weleens een in. Altijd als hij
scoorde, stond er op zondag bij Studio Sport een plant
in beeld op mijn bureau. Niemand die het opviel. Ik
heb hem één keer ontmoet, hij had het wel gezien.
Beeldgrappen mogen. Maar ik ben geen grapjas. Ooit
heb ik in één uitzending negentien verschillende stropdassen
gedragen, met een stalen gezicht. Van foeilelijke
paarse dassen tot neutrale blauwe. Bij een filmpje van
vijftien seconden razendsnel verwisselen met een voorgestrikte
das. Geen man had het gezien. Vrouwen begonnen
er allemaal over.
‘Bij de NOS was ik een van de eersten die aandacht had
voor kleding. Mijn vader had dat ook. Nu is het een
rage om er zo slordig mogelijk uit te zien. Newsnight is
een prachtig programma, dat ben je toch met me eens?
Zie je daar ooit een presentator zonder das? Het hoort
bij het vak, zo doen ze het over de hele wereld. Zijn wij
nou gek, of de rest van de wereld? Ik moet vreselijk lachen
als Paul Witteman gemaakt slordig doet. Bij Jeroen
Pauw zit dat losse aan zijn lijf, dat hoort bij hem.
Nu draagt Witteman ineens een grijs pak met een
blauw hemd en zonder das. Is dat los? Het is fout los.
‘Laatst lees ik de NRC, toch een kwaliteitskrant. Ik was
flabbergasted. Een jongen schreef dat ik een van de grootverdieners
van de NOS was, ik zou tonnen verdienen.
Mijn vrouw en ik hebben 5 minuten keihard zitten lachen
aan de keukentafel. “Was het maar waar”, zei ze
nog. We hebben overwogen hem een e-mail te sturen
– jij schrijft dat wel, maar weet je hoe de waarheid is?
Ik kom bij de NOS lang niet aan de Balkenende-norm.
Zo hoog kun je daar niet eens komen. Ik niet tenminste.
Ik laat het maar gaan, al die nare, persoonlijke stukjes.
Ik word coulant. Als ik mezelf google, zo-als iedereen
weleens doet, dan kom ik een trash tegen zoals je
zelden hebt gezien.’
Wat is uw talent?
‘Ik ben mezelf. Ik kan nukkig zijn en vervelend, maar
ook vriendelijk en vrolijk. Televisie maakt anders, het
deformeert. Het is moeilijk om jezelf te blijven.’
Waarom kunt u dat zo goed?
‘Omdat ik eigenwijs ben? Maar vooral: omdat ik me
niet laat leiden door de autocue. Autocue kills television.
Het is geen spreektaal, de hele intonatie wordt anders.
Het is het voorlezen van de schrijftaal, mind you, van
een ander. Ik kan het niet eens. Als ik het probeer, val
ik proestend van het lachen omver. Die jongelui doen
het allemaal. Bij Studio Sport hebben we nu Henry
Schut. Hij heeft een goede stem, misschien wel de beste
van allemaal. In het voorbijgaan zei ik een keer:
“Probeer het eens zonder autocue.” Hij riep terug: “Jij
hebt makkelijk praten.” Hoezo? Maar ik sloeg de zekerheid
onder zijn voeten weg. Het was de laatste keer dat
we over het vak praatten, dat vind ik jammer. Ik wil
hem bij de hand nemen.’
Ziet u een opvolger?
‘Patrick Lodiers is zichzelf. Een groot talent. Sophie
Hilbrand ook. Een enig wijf, ik zou zo met haar willen
werken. Jeroen Pauw, als hij alleen is. Als hij samen
met Witteman is, moet hij de taart delen. Hij moet ’m
alleen eten. Bij het Jeugdjournaal werkt een leuk jong,
hij was mee naar de Olympische Spelen in Athene. En
nu vraag je me naar zijn naam. Als dat de andere kant
van 61 worden is, dat Alzheimer de kop opsteekt.’
U noemt geen sportjongens?
‘Dione de Graaff heeft het in zich. Ze wil leren en ze
weet dat ze een achterstand heeft met de feitenkennis
over sport. Daar werkt ze aan. De rest zie ik niet vaak.
Nee, echt waar. Het is niet dat ik ze niet wil zien. Ik heb
zo’n ongelooflijk leuk leven dat televisie zelden een rol